CW: akkoord
irbeidsplaatsen
erkt verstarrend
pdeamrobank
'ntokyo
Strijd om EG-visbuit hervat
Beroemde
beleggers
THEODOOR
GILISSEN N.V
Overheid bekijkt
structuur van x»
geneesmiddelenmarkt
Spoorwegen: geen fouten
etere informatie per bedrijfstak
Buitenlands
bedrijfsleven
trekt zich terug
v
1
4 y.
Derde wereld klaagt over beperking
EG van textielinvoer
Fritesbakkers
willen niet terug
naar drie kwartjes
Kritiek op doen en laten
van farmaceutische industrie
J hoeven doe hl
Boeken over
beter wonen
Wasgids textiel
Mening over reclame (33)
DAG 6 DECEMBER 1977
FINANCIEN EN ECONOMIE
Trouw/Kwartet _P 15 - RHS 17
n onze sociaal economische redactie
SN AAG Het NCW (christelijke werkgevers) voelt zich
ingesproken" door de vakbondseis voor overeenkomsten inza-
arbeidsplaatsen. De werkgevers willen echter niet dat zo'n
ik-akkoord het aantal arbeidsplaatsen vastlegt dat per bedrijf
bedrijfstak gehandhaafd moet worden. Zo'n afspraak zou tot
[starring leiden, en tot „blijf zitten waar je zit," terwijl de
i reldeconomie juist sterk in beweging is.
4
a It betoogde gisteren NCW-secreta-
4 5 drs. Van der Meer tijdens een
rsgesprek in Den Haag. Hij bena-
i ukte de snelle processen in de we-
Bconomie. Nederland kan die
In zijn eentje tegenhouden door
5 jvoorbeeld de technologische ver-
Jj euwing af te remmen. Daarom ver-
a erpt Van der Meer nu ook subsidies
1 oor investeringen naar de mate
«daarin die investering arbeidsplaat-
n oplevert. „Zo'n toeslag voor ar-
sidsplaatsen is geen goede zaak."
ADVERTENTIES
nnovatie
us ls de regering de investeringen ge-
:aJ cht wil stimuleren, moet zij premie-
jeslagen geven voor „innovatie"
et ontwikkelen van nieuwe pro-
ukten en nieuwe produktieproces-
voor investeringen gericht op
ïbruik van grondstoffen (recyc-
ng). en voor investeringen die ge-
icht zijn op kennisoverdracht aan
]%under ontwikkelde landen.
s«Wat dit laatste betreft, zouden over-
Jheid en bedrijfsleven samen een
Marktonderzoek op wereldschaal
Iröoeten houden, om te zien waar er
i ten markt is voor gespecialiseerde
industriële kennis die in landen als
oo Nederland voorhanden is. „We heb-
ben eerder behoefte aan premies op
so verandering en doorstroming dan
2> aan ötten-blijf premies," aldus drs
Van onze sociaal economische
redactie
DEN HAAG Buitenlandse
bedrijven zijn dit jaar begon
nen investeringen terug te
trekken uit Nederland. In de
eerste zes maanden van dit
jaar zijn door buitenlandse be
drijven voor 200 miljoen
meer afschrijvingen verricht
dan nieuwe investering ge
pleegd. In 1976 waren de bui
tenlandse nieuwe investerin
gen nog 700 miljoen groter
dan de afschrijvingen. Deze
cijfers, ontleend aan stukken
van De Nederlandsche Bank,
werden gisteren bekendge
maakt door het NCW (Christe
lijke werkgevers).
Al vanaf 1974 wordt door Ne
derlandse bedrijven meer ge
ïnvesteerd in het buitenland,
dan er door buitenlandse be
drijven wordt geïnvesteerd in
Nederland.
Kolom a hieronder betreft Ne
derlandse investeringen in het
buitenland, en kolom b buiten
landse investeringen in Neder
land (bedragen in miljarden
guldens).
a
b
1972
2,2
1.9
1973
2,3
2.4
1974
4,2
2,6
1975
3.3
2,5
1976
2.4
0.7
1977 (1)
1.5
0,2
(1) Het cijfer van 1977 betreft
de eerste zes maanden van het
jaar.
Van der Meer, sprekend over het
subsidiëren van investeringen.
Het NCW vreest nu dat de vakbon
den, die werk-akkoorden eisen met
de werkgevers, uit zijn op consolida
tie, op behoud van bestaande werk
gelegenheid. „Dat zou voor de lange
re termijn de toekomst van de on
dernemingen volstrekt op het spel
zetten," zei Van der Meer. „De ver
starring zal de noodzakelijke veran
dering in de weg staan. Op den duur
zal men ontdekken dat men een
schijnzekerheid heeft verkregen,"
aldus de NCW-secretaris over werk-
akkoorden waarin zou moeten wor
den vastgelegd hoeveel arbeids
plaatsen een bedrijf zal houden.
Daarentegen voelt het NCW wel
voor overeenkomsten met rechten
en plichten voor zowel vakbonden
als ondernemers. Het NCW wenst
afspraken over procedures om te
komen tot een goed zicht op de
ontwikkeling van de werkgelegen
heid per bedrijfstak. Met name de
organisaties van werkgevers op ni
veau van de bedrijfstak zouden over
meer informatie moeten beschikken
ten aanzien van de ontwikkeling in
hun sector. Verder zou, in NCW-
ogen, een werk-akkoord bepalingen
kunnen bevatten over een betere
afstemming van vraag en aanbod op
de arbeidsmarkt. Te spreken valt
verder over het aanstellen van men
sen uit bepaalde categorieën werk
nemers, zoals jongeren, ouderen, ge
handicapten, gehuwde vrouwen.
Als werk-akkoorden bedoeld zijn
om in deze geest het veranderings
proces in de economie te begeleiden,
dan zijn zulke akkoorden „een goe
de zaak", aldus Van der Meer. Het
NCW heeft echter de indruk dat de
industriebonden van de FNV bij
Hoogovens toch weer een werk-ak-
koord willen waarin een harde af
spraak komt over het minimale aan
tal arbeidsplaatsen. Ook wanneer
zo'n afspraak slechts voor één jaar
zou worden gemaakt, kleven er be
zwaren aan, vindt de NCW-top. Na
een jaar zou het namelijk voor beide
partijen erg moeilijk worden het af
gesproken aantal arbeidsplaatsen te
verlagen, wanneer dat eigenlijk, ge
zien de afzetmogelijkheden, nodig
zou zijn.
7
Vf'
Henri Johan Poot
1914-1970
vakbondsleider
Beroemde beleggers- zoals Henri Johan Poot, die
jarenlang hevige actie voerde tegen de nachtarbeid van
bakkers en daarmee de uitdrukking "Op zijn poot spelen"
gangbaar maakte-brachten samen met hun persoonlijke
beleggingsadviseurs bij Theodoor Gilissen hun effecten
portefeuille tot leven en groei. Elan, inventiviteit en een
brede intercontinentale georiënteerdheid maken de
specialisten bij Theodoor Gilissen Uw vertrouwde
adviseurs inzake beleggingen en vermogensbeheer met een
waarlijk rendement.
U bent welkom voor een oriënterend gesprek, dat zeer wel
nieuwe perspektieven voor U openen kan.
Gaarne zenden wij "Theodoor's Journaal" ook U
regelmatig toe. Belt U ons even!
BANKIERS SINDS 1881
•WA/IR <MEV UW 'EFFEKJEWOIfl U-IU1LLE TOT LEVBifBKENST
Nieuwe Doelenstraat 12-14 Amsterdam-C. Tel.: 020-247373*
v*rbond*n m*t Bank M*es Hop* N.V.
GENeVE De ontwikkelingslan
den hebben zich beklaagd over de
beperking van de textielinvoer in de
EG omdat ze zich uit afzetgebieden
weggedrukt zien waar ze een concur
rentievoordeel hadden. De afgevaar
digden van de derde wereld zelden
dit in de textielcommissie van het
AMSTERDAM De fritesbakkers
zijn het niet met het Konsumenten-
kontakt eens dat de prijs van een
zakje patat wel met een kwartje
omlaag kan. Aldus bestuurslid Vis
van de afdeling Zeeland van IJsfrica
Nederland, een organisatie van hou
ders van friteskramen en snackbars.
Het Konsumentenkontakt had er
bij minister Lubbers op aangedron
gen een prijsbeschikking voor patat
af te kondigen.
GATT (algemene overeenkomst in
zake handel en tarieven), een organi
satie die de wereldhandel probeert
te vergemakkelijken.
Doel van het gesprek in de textiel
commissie ls een nieuw multivezel-
akkoord, dat is een stelsel regels
betreffende de textielexport van
ontwikkelingslanden naar de indus
trielanden. Eerder overleg in juli
was vastgelopen. Intussen heeft de
EG echter een aantal afzonderlijke
overeenkomsten gesloten met ver
schillende landen in Azië en Afrika.
Van EG-functionaris in Genève
werd echter vernomen dat die afzon
derlijke overeenkomsten nog moe
ten worden goedgekeurd door de
Europese Commissie en de minis
ters van de negen EG-lidstaten. De
commissie komt vrijdag bijeen, de
ministers op 19 december.
Het overleg in Genève duurt- nog
voort maar zegslieden betwijfelen of
het tot besluiten komt. Vermoede
lijk wordt volgende week verder ver
gaderd.
(ADVERTENTIE)
Klopt. Ook in Japan. Dank zij onze vertegenwoordiging
aldaar. Adres: Yurakucho Denki Building.
7-1, Yuraku-cho 1-chome.
Chiyoda-ku, Tokyo.
Nadere informatie: Amro banken
of telefoon: 020-282679.
Onderhandelingen over vangstverdeling 1978
tloor Henk Thomas
ïuDe negen ministers van land
bouw en visserij van de Euro-
>ese Gemeenschap zijn giste-
en en vandaag bijeen om op-
üeuw te onderhandelen over
1 ie verdeling van de visbuit in
luropese wateren. Verwacht
i fordt, dat de onderhandelin-
n [en weinig of niets zullen ople-
eren.
i
>p tafel ligt nog steeds het voorstel
ran de Europese Commissie, het da-
elijks bestuur van de gemeenschap,
ii m volgend jaar en eventueel ook
J 1979 de haringvangst in de
foordzee geheel en al te verbieden
n de vangst van tong en schol dras-
isch te verminderen. Voor Neder-
j indse vissers betekent deze vermin-
ering voor 1978 een tongvangst van
1 -B00 ton (in 1977: 9.200 ton) en een
cholvangst van 33.000 ton (in 1977:
n 6.000 ton). Voor de Nederlandse ha-
15 Ingvissers resteert voor 1978 slechts
en haringquotum in de zee bij West-
a triand. waar slechts 700 ton haring
s* )ag worden gevangen tegen nog
,2 133 ton in 1977
I
Jj 'egen deze voorgestelde verdeling
pteft minister Van der Stee in de
vorige Visserijraad (Luxemburg, 24
en 25 oktober) fel verzet aangete
kend. Toen zei hij, dat de Europese
Commissie ten onrechte van mening
is, dat „binnenkort op de Noordzee
alleen met een schepnetje kan wor-
.den gevist." „De Europese Commis
sie wil kennelijk in een mum van tijd
weer 500.000 ton haring in de Noord
zee hebben." De Nederlandse be
windsman pleit, kortom, voor een
wat geleidelijker herstel van de vis-
stapels.
Onderschat
Het lijkt er overigens op, dat Van der
Stee de waarschuwingen van visse
rijbiologen onderschat. Hij zei: „Wat
de biologen waar vinden, is voor ons
niet de hoogste waarheid. Wij moe
ten rekening houden met sociale en
economische omstandigheden." Dat
er een spanning is tussen de biologi
sche waarheid en de economische
waarheid klopt. Maar dat maakt de
waarschuwingen van de biologen
niet minder ernstig.
De visserijbiologen zien een haring-
voorraad in de Noordzee van 500.000
ton (dat zijn ongeveer 2.5 miljard
haringen) als een minimum. Hun
voorkeur gaat uit naar een dubbele
voorraad van 1 miljoen ton, een voor
raad die in 1968 inderdaad bestond
en die nu geslonken is tot 150.000
ton. Volgens de biologen maakt een
haringstand van 1 miljoen ton jaar
lijkse vangsten van 600.000 tot
700.000 ton mogelijk zonder dat op
de voorraden wordt ingeteerd.
Nederland wil dus koste wat kost de
haringvloot, bestaande uit ruim 40
schepen varende houden, ook al is
dat tegen het kleinst denkbare quo
tum. Het argument: we hebben niets
aan een haringvangstverbod als er
over een paar jaar weliswaar veel
haring is, maar geen visser om die
haring te vangen. Aan dit standpunt
lijkt de Europese Commissie tege
moet te willen komen. Op 25 oktober
is in Luxemburg toegezegd, dat de
commissie in maartyaprii volgend
jaar met alternatieve maatregelen
ter bescherming van de visstapeis in
de Europese wateren zal komen. De
ministers willen namelijk kunnen
kiezen uit meerdere beschermings
modellen, zodat de biologische en de
economische belangen evenwichti
ger kunnen worden afgewogen. Ex
treem gezegd: de ministers willen
ergens kunnen kiezen tussen de twee
uitersten:
een totaal vangstverbod tot de
visstapeis geheel op peil zijn.
een vangstvermindering met uit
zicht op een redelijke voorraad na
bijvoorbeeld tien of twintig jaar.
Waarschijnlijk is nu. dat de minis
ters vandaag niet verder zullen ko
men dan de vaststelling van de vis
vangsten voor de eerste drie maan
den van het komende jaar, in af
wachting van de alternatieve be
schermingsmaatregelen van de Eu
ropese Commissie.
Dan is er nog een ander conflict, dat
zeer nauw samenhangt met de ver
deling van de gemeenschappelijke
visbuit. Dat is de kwestie van de
nationale exclusieve visserijzones.
De Europese Commissie vindt, sinds
de instelling van de 200 mljls econo
mische zone op I januari 1977, waar
door er een gemeenschappelijke
Noordzee ontstond, dat iedere lid
staat vrije toegang heeft tot de wate
ren. en dus ook de vis, van de andere
lidstaten.
Dit uitgangspunt van Brussel, dat
natuurlijk zeer aantrekkelijk is voor
lidstaten die zelf weinig vis in hun
kustwateren aantreffen, wordt ge
steund door de meeste EG-lidstaten
uitgezonderd Groot-Brittannlë en
Ierland, die verreweg de visrijkste
kustwateren hebben. De Britten en
Ieren willen daarom exclusieve vis
serijzones tot 50 zeemijl uit de kust,
terwijl „Brussel" en de continentale
EG-lidstaten niet verder willen gaan
dan 12 zeemijlen (de territoriale zo
nes van nu gaan tot 6 zeemijlen). Zij
beroepen zich daarbij op het Ver
drag van Rome en de Toetredings
verdragen.
Fabrikanten en importeurs van geneesmid
delen liggen niet wakker van de vaak forse
kritiek op hun doen en laten. Zij hebben
immers altijd een slaapmiddel binnen hand
bereik. Deze als grap bedoelde opmerking
werd onlangs gemaakt op een persbijeen
komst van Nefarma, de organisatie van de
farmaceutische industrie in ons land. Nefar
ma zegt echter zich wel degelijk aan kritiek
te storen, „want vaak is die onjuist".
om de prijzen van ge
neesmiddelen te druk
ken. Dat bleek uit het
betoog van de landsad
vocaat in het kort ge
ding, en uit latere mede
delingen van minister
Lubbers (Economische
Zaken). Navraag op
diens ministerie leert,
dat er weliswaar op korte
termijn geen nieuwe
maatregelen te verwach
ten zijn, maar dat er
wordt gewerkt aan een
onderzoek naar niet min
der dan de hele structuur
van de geneesmiddelen
markt, van producent
importeur tot gebruiker.
Alleen in bijzondere ge
vallen grijpt de overheid
in voor de afronding van
dat grote onderzoek.
Door het geven van meer
informatie wil Nefarma
daar verandering in
brengen. Echter, ook die
informatie blijkt voor
fikse kritiek vatbaar.
Neem de prijzen van ge
neesmiddelen:
Volgens Nefarma vor
men de kosten van ge
neesmiddelen maar „een
fractie van de totale kos
ten van de gezondheids
zorg". Fout, heeft staats
secretaris Hendriks
(Volksgezondheid) ge
zegd. „De kosten van ge
neesmiddelen belopen
ongeveer tien tot twaalf
procent van de totale
kosten. Dat is écht niet
weinig," vindt Hendriks.
Volgens Nefarma is de
overheid te optimistisch
over het nut van prijs
maatregelen: „grote be
sparingen zijn niet te
verwachten."
De jongste, al weer enke
le maanden oude maat
regel, gericht tegen de
Nederlandse tak van de
geneesmiddelengigant
Hoffman-La Roche, doet
anders vermoeden. Het
bedrijf spande een kort
geding aan, omdat de
prijzen van librium
moesten dalen met meer
dan dertig procent en die
van valium met percen
tages tussen vijftien en
dertig. De rechter wilde
geen streep halen door
de maatregel. Omdat de
groothandel een wel zeer
grote extra-voorraad van
de twee geneesmiddelen
had aangelegd, moest de
consument erg lang
wachten op prijsverla
ging. Librium werd twee
weken geleden pas goed
koper, valium wordt dat
eerst in de loop van deze
maand.
Heil
De overheid ziet wel heil
In verdere maatregelen
Volgens Nefarma wor
den geneesmiddelen ln
ons land verhoudingsge
wijs goedkoper. „Het
blijkt, dat de prijzen zich
uiterst gematigd hebben
ontwikkeld, ln vergelij
king met de sterk stij
gende kosten Van het le
vensonderhoud." Nefar
ma beroept zich op cij
fers van het CBS (Cen
traal Bureau voor de
Statistiek). Nefarma
heeft het door het CBS
geschetste prijsverloop
van geneesmiddelen ver
geleken met dat van an
dere groepen produkten.
De conclusie: de prijzen
van geneesmiddelen
zijn, op die van rookwa
ren na, in acht jaar het
minst gestegen.
Pakket
„Misleidende informa
tie," is het commentaar
van het Konsumenten
Kontakt in Rijswijk,
„het gaat in de CBS-cij-
fers om de prijzen van
een pakket geneesmid
delen, dat in 1969 is vast
gesteld. Sinds dat jaar
zijn zeer veel nieuwe,
duurdere geneesmidde
len op de markt ge
komen."
Inderdaad, is de reactie
van CBS-zijde. „Nieuwe
produkten worden niet
meegerekend voor het
prijsverloop. Slechts als
een produkt uit de markt
genomen wordt, kiezen
wij een nieuw, verwant
artikel voor prijsbereke
ningen. Verder blijft het
pakket ongewijzigd."
Als daarbij bedacht
wordt, dat de consump
tie verschuift naar nieu
we. duurdere medicijnen
(zoals staatssecretaris
Hendriks onlangs zeil
moet de conclusie wei
zijn, dat Nefarma al te
gunstig oordeelt over het
prijsverloop van genees
middelen.
De informatie van Nefar
ma vermag ln elk geval
de consumentenorgani
saties niet te vermurwen.
„De overheid kan nog
heel wat doen om de prij
zen te drukken," zeggen
zij. De Consumenten
bond hoopt, dat het gro
te „structuuronderzoek"
vitale gegevens oplevert
voor een straffere aan
pak. Zowel Consumen
tenbond als Konsumen
ten Kontakt wensen ver
betering van de wetge
ving. waarmee de over
heid iets kan doen aan
de prijzen. Het Konsu
menten Kontakt denkt
daarbij aan iets nieuws:
artsen zouden niet lan
ger de merkgeneesmid
delen mogen declareren
bij de ziekenfondsen,
maar de zogeheten lo
co's. die goedkoper zijn.
Het Konsumenten Kon
takt verwacht daarvan
een sterk matigend ef
fect op de prijzen.
THEO KOELS
CditclUkmi!
1Inid-je ni<t
Ooit met een „goed ver
keerd" kaartje in de
trein gezeten? Donder
dag 27 oktober kocht ie
mand op het station
Haarlem een retour Am-
sterdam-Amstel. Toen
de conducteur kwam
knippen, bleek het kaar
tje te zijn afgestempeld
op de 25e. Op de opmer
king dat er dan aan het
loket een fout was ge
maakt, kwam het beken
de antwoord: „De spoor
wegen maken geen
fouten.
Natuurlijk niet, maar
mogelijk kan de contro
leur toch even naar
Haarlem bellen.
Op Amsterdam-Centraal
een echt „foute" passa
gier had dan al tien keer
kunnen verdwijnen
komt hij met de uitslag:
het kasregister staat
goed afgesteld. En of de
reiziger maar 20,75 wil
betalen; de prijs van een
retour plus 15 boete.
De volgende conversa
tie: „Geen denken aan".
„Dan zullen we proces
verbaal moeten opma
ken". „U gaat uw gang
maar". „Komt u mee
naar de spoorwegrecher
che" (het kost de passa
gier zeker een half uur).
„Ik krijg 20.75 van u".
„Nee, er is in Haarlem
een fout gemaakt, lk be
taal niet". „Dan wordt
procesverbaal opge
maakt". „Dat vind ik
goed".
Vervolgens krabbelt de
kleine blonde conduc
teur terug: „Ik heb toch
liever dat u dat geld be
taalt". „Ik heb liever dat
u proces-verbaal op
maakt". De conducteur:
„Ik geef u nog vijf dagen
de kans om te betalen, zo
niet dan wordt dat ver
baal toch nog opge
maakt".
De passagier schrijft een
brief naar de spoorwe
gen, legt uit dat hij een
goed kaartje heeft en
vraagt de NS 3,75 over
te maken; ae pnjs van
een enkele reis Amster-
dam-Amstel, die hij 's
avonds heeft moeten
kopen.
Weken later bellen de
Spoorwegen op met de
aanvankelijke medede
ling dat alleen betaald
kan worden, als dat
nieuw gekochte kaartje
wordt opgestuurd. Op de
vraag waarom dan wel
terug zou worden be
taald, komt de aap uit de
mouw: Inderdaad stond
de kas in Haarlem ver
keerd afgesteld. En de
Spoorwegen maken geen
fouten?
NX
Er komen steeds meer
brochures, boekjes en
boeken aan de markt,
die de consument ln het
algemeen en de doe-het-
zelver in het bijzonder,
voorlichtipg geven over
gerieflijk(er) wonen.
Kennelijk ziet Focus-El-
sevier hierin ook brood,
want deze uitgeverij is
dezer dagen met vier
boeken gekomen ln de
serie „Wegwijs naar
meer wooncomfort". Ge
lijktijdig is aangekon
digd. dat er nog twee
deeltjes in bewerking
zijn.
De thans uitgebrachte
fraaie boekjes hebben
betrekking op centrale
verwarming, sanitair,
warmte- en geluidsisola
tie en tenslotte open
haarden. De boekjes die
nog volgen behandelen
vloeren, wanden en pla
fonds (in één) en woon-
ideeën met houten stel
lingen. Mijn indruk is
dat degenen die zo'n kar
wei moeten laten uitvoe
ren er méér aan hebben,
dan degenen die de klus
zelf (grotendeels?) kun
nen opknappen. De prijs
per deeltje ls 12,90.
Ongeveer gelijktijdig
heeft het Bouwcentrum,
dat al een serie van acht
tien brochures over beter
bouwen en wonen had lo
pen, de negentiende uit-
gave uitgebracht. Die be
handelt het onderwerp
hout in huis.
De uitvoering van deze
Bouwcentrum-brochure
is (evenals die van de an
dere) veel minder mooi
dan die van de Elsevier-
boekjes. Maar hier te
genover staat dat, naar
mijn mening, de doe-het-
zelver er méér aan heeft.
Bovendien kosten de uit
gaven van het Bouwcen
trum maar de helft van
de prijs van de boekjes
van Elsevier, namelijk
6.70.
In Europa bestaan
nog steeds twee vari
anten van behandelings
symbolen voor textiel.
Dit is een situatie die de
consument voor de nodi
ge problemen kan
stellen.
De Vereniging Textiel-
etikettering voor Was- en
Strijkbehandellng
VTWS heeft nu een inter
nationaal bruikbare
„wasgids" samengesteld,
waarop de twee meest
gebruikte varianten
naast elkaar staan. De
gids is gemaakt ter gele
genheid van het twintig
jarig bestaan van de
VTW8, die nog opmerkt
dat Jarenlang overleg tot
nu toe niet heeft geleld
tot een internationale
uniforme behandeling-
etikettering.
De wasgids is te bestel
len door 2,IS over ie
maken op postgiro
666402 ten name van de
VTWS, Jan van Nassau
straat 44, Den Haag.
Peter Koelewijn (zangncr): «en produkt zonder publi
citeit is als een fles wijn zonder etiket. Meestal is het
etiket beter dan de inhoud van <ie fles. (Bijeengebracht
door FHV/BBDO).
