'Fors verhogen
defensie-uitgaven
heeft geen zin'
Team voor krepeergevallen in weekend
Een spaarder kan in
principe drie kanten op:
Beleid derde wereld 0etóWus&e
bepalend bij steun
Minister Stemerdink:
Pakje sigaretten
35 cent duurder
Niet vastzetten.
i
O
Vastzetten en
er toch aan
kunnen komen.
z—T/o
De Amro Bank is er voor alle spaarders.
Echt vastzetten.
Eis tegen artsen
blijft onveranderd
na hoger beroep
Dr. Sytze Faber
(AR) waarschijnlijk
ondervoorzitter CDA
Twee botsingen
met elk drie
slachtoffers
ïfyUoknièt
inhuiShebt:
een ei
hoort erbij.
Utrechtse proef wordt zorgvuldig geanaliseerd
Formatie
Experimenten met
beeldende vorming
als eindexamenvak
Nederland steunt
vijf armste landen
met extra bijdragen
DONDERDAG 1 DECEMBER 1977
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Minister Stemerdink (defensie) meent dat het
zinloos is om de defensiebegroting voor 1978 ineens met enkele
honderden miljoenen te verhogen. „Het effect zal zijn dat het
grootste gedeelte van dat geld aan het eind van het jaar gewoon
over is. Het is gewoon niet mogelijk, gezien bij voorbeeld
bestellingstijden zoveel geld zo gauw uit te geven," aldus Ste
merdink.
ADVERTENTIE
De minister reageerde op de geruch
ten dat in de discussie over het CDA-
VVD-regeerakkoord door defensie
extra bedragen zijn genoemd van
tussen de 300 en 700 miljoen gulden.
Stemerdink vond dat hij de defensie
winkel heel wat beter achterlaat dan
de boedel die hij in 1973 aantrof. Dat
komt met name door het drastisch
opvoeren van de aankopen van
nieuw materieel.
De vertrekkende minister verheelde
gisteren op een persbijeenkomst in
Den Haag overigens niet dat er nog
belangrijke knelpunten zijn. Dat
geldt met name voor de landmacht
die door een te zuinige begroting van
de dagelijkse exploitatie-uitgaven
en door een te snelle inkrimping van
het burger-personeel met grote pro
blemen kampt. Stemerdink schat
dat er ongeveer 120 miljoen boven de
huidige financiële planning nodig is
om deze problemen op te lossen.
Neptunes
Naar zijn zeggen is er geen extra
geld nodig om de met name steeds
door CDA en WD bepleite vervan
ging van de Neptune-lange af-
stands-patrouille-vliegtuigen door
te zetten. In de huidige financiële
plannen is volgens hem voorzien, zo
het kabinet positief beslist zou heb
ben. in de bestelling van die Neptu-
nus ei^d 1978. De eerste betalingen
zouden dan in 1979 beginnen. Door
enkele verschuivingen zou het ook
jiog mogelijk zijn die bestelling al
eeder in 1978 te doen plaats vinden.
Met de vervanging van de Neptunes
zou Nederland ook tegemoet komen
aan een belangrijk punt van kritiek
Shag gaat 2,20 kosten
Van onze soc.-econ. redactie
DEN HAAG De prijs van het
pakje sigaretten (25 stuks) gaat per
1 februari met 35 cent omhoog naar
2,60 gulden. Het gewone pakje shag
(50 gram) gaat met 30 cent in prijs
omhoog naar 2,20 gulden.
Deze prijsverhoging is nu definitief.
Minister Duisenberg (financiën)
heeft deze aldus gewijzigde verho
gingen gisteren voorgesteld in de
Tweede Kamer. Eerdere tegenvoor
stellen vanuit de Kamer zijn daarop
ingetrokken. Alle grote partijen zijn
het nu eens met het nieuwe voorstel
van Duisenberg. Vanmiddag zal de
kamer de stemming houden. Theo
retisch kan daarna de Eerste Kamer
de hele verhoging nog tegenhouden,
maar dat is niet te verwachten.
Duisenbergs oude voorstellen waren
twee kwartjes prijsverhoging voor
de sigaretten en een dubbeltje voor
de shag. Zijn nieuwe voorstel levert
de schatkist vrijwel hetzelfde op. De
ingangsdatum van de verhoging is
een maand uitgesteld, omdat nu
nieuwe accijnszegels voor op de
pakjes moeten werden gedrukt.
ADVERTENTIE
van de Navo op de Nederlandse de
fensie-inspanning.
De ministers van defensie komen
volgende week in Brussel bijeen om
onder meer over eikaars defensie
inspanningen te oordelen. Voor die
discussie heeft het Navo-hoofdkwar-
tier een rapportage over alle landen
opgesteld. Ten aanzien van Neder
land wordt, behalve de Neptune,
met name benadrukt dat de Neder
landse regering tot nu toe onduide
lijk is gebleven over het aandeel dat
de Nederlandse krijgsmacht op zich
wil nemen in de nucleaire verdedi
ging. Het gaat daarbij om de vraag
of de Lance-raket, de nieuwe F-16-
straaljager en een afdeling zware
artillerie wel of niet met tactische
nucleaire wapens worden uitgerust.
Totaal-inzicht
Nederland heeft daarover tot nu toe
de beslissing opgehouden, omdat
men eerst een totaal-inzicht wil heb
ben in de behoefte aan nucleaire
wapens in de komende jaren. Daaro
ver wordt momenteel binnen de
Navo een studie verricht. Stemer
dink wil dat bij deze studie ook
uitgebreid aandacht wordt besteed
aan de mogelijkheid dat nieuwe
niet-nucleaire wapens de rol van
tactische atoomwapens kunnen
overnemen.
Concreet gaat het daarbij onder
meer om de afweging of de nieuwe,
speciaal tegen tankaanvallen ont
wikkelde neutronenbom ingevoerd
kan worden of dat de anti-tankbe-
strijding even goed kan worden uit
gevoerd met nieuw ontwikkelde
niet-nucleaire anti-tankwapens. Een
zelfde afweging geldt voor de lucht
verdediging.
Stemerdink hoopt dat zijn Navo-
collega's akkoord zullen gaan met
de uitbreiding van de nucleaire stu
die tot ook de vervangende conven
tionele wapens. „Dat zal politiek een
belangrijke beslissing zijn, omdat
het gaat om de mogelijke rol van
nucleaire wapens in de verdediging
terug te dringen," zei hij gisteren.
Het is overigens de vraag of alle
Navo-lidstaten die politieke beslis
sing zullen willen nemen. De West-
duitse Bondsrepubliek bijvoorbeeld
hecht sterk aan de atoom-paraplu in
de westerse verdediging en is zeer
terughoudend met de uitspraken
die de atoomafschrikking zouden
kunnen uithollen.
Paraatheid
Een ander gevoelig punt in de Navo
is de paraatheid van het Nederland
se legerkorps. Er ligt al jaren een
vereoek van de Navo dat er een
tweede Nederlandse brigade perma
nent in Duitsland gestationeerd
moet worden. Nu de Amerikanen
zelf over uitbreiding van hun troe
pen in West-Duitsland denken is het
van groot belang wat de Westeuro-
pese Navolanden zelf doen op dat
terrein. De Nederlandse landmacht
studeert daar al een tijdje over maar
heeft nog niet de beste oplossing
gevonden. Die tweede brigade zal
jaarlijks zo'n honderd miljoen gul
den extra kosten, schat Stemerdink.
Hij geeft er, zo is de indruk, de
voorkeur aan om de Nederlandse
paraatheid op andere wijze te verho
gen. Daarbij wordt gedacht aan het
stationeren van zwaar materieel al
vast in de Bondsrepubliek, waar
door alleen nog maar het personeel
hoeft te reizen, dan wel het aan
schaffen van speciale treinen die
personeel en materieel in groten ge
tale sneller kunnen vervoeren. Bij
dat alles 'is overigens de vraag of
Stemerdink zelf volgende week in
Brussel nog wel zijn visie tegenover
de Navo-defensiecollega's uiteen
kan zetten gezien het snelle tempo
waarin de formatie van het CDA-
WD-kabinet zich voltrekt.
Ofwel sparen en snel aan je
spaargeld kunnen komen.
Daar heeft de Amro Bank een
Rente Spaarrekening voor,
of het bekende Spaarboekje.
Dat is simpel, overzichtelijk
en heel flexibel. En u krijgt
een rente van 4%
Dat is sparen voor een hoge
rente, maar in noodgevallen
er toch aan kunnen komen.
Daar heeft de Amro z'n Plus
rekeningen voor. Alleen als u
opneemt betaalt u 1 of 2%
opnamekosten over het
opgenomen bedrag. En anders
zijn ze goed voor maar liefst
Dat is voor de spaarder die
de allerhoogste rente wil.
Maar dan ook voor lief
neemt dat z'n geld langere
tijd vastligt. Amro's Vaste
Looptijd Rekeningen
bijvoorbeeld gaan van 2 tot
6 jaar vast. En de rente
varieert dan van 7 tot 8%
Rapport van adviesraad:
ADVERTENTIE
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Het beleid dat ontwikkelingslanden zelf voeren
moet sterk bepalend zijn voor de steun die deze landen van
Nederland krijgen.
De Nationale adviesraad (NAR) zegt
dit in een advies over de nota bilate
rale (van land tot land) ontwikke
lingssamenwerking van minister Jan
Pronk. Alleen die landen die zelf een
politiek voeren die is gericht op be
vrediging van de eerste levensbe
hoeften (basisbehoeften) en op „self-
reliance" (ontwikkeling op eigen
kracht) kunnen concentratielanden
zijn, vindt de NAR. In ontwikke
lingslanden waar dat niet het geval
is moet de steun worden gegeven
aan doelgroepen, buiten regeringen
om.
Om na te gaan wat er met het geld
gebeurt bepleit de NAR veldorgani
saties in de ontwikkelingslanden. Op
het ogenblik wordt de controle nog
uitgevoerd door de Nederlandse am
bassades in die landen. Ook minister
Pronk had plannen om de ambassa
des minder te betrekken bij het ont
wikkelingswerk, een plan waarop hij
later wat is teruggekomen. Als één
van de voordelen van een aparte
veldorganisatie noemt de NAR dat
meer aandacht kan worden besteed
aan de opvattingen van de concen
tratielanden zelf.
De raad legt sterk de nadruk op een
herverdeling van inkomsten in ont
wikkelingslanden (waardoor aan de
basisbehoeften kan worden vol
daan), samen met een hoge economi
sche groei. Een minderheid in de
werkgroep van de raad, die het ad
vies heeft opgesteld, maakt bezwaar
tegen de indruk die het rapport zou
kunnen wekken dat de slechte resul
taten in de derde wereld nu te wijten
zijn aan een te sterke nadruk op
economische groei.
Een achtergrondartikel staat op pa
gina 5.
AMSTERDAM (ANP) De procu
reur-generaal bij het gerechtshof in
Amsterdam, mr. J. H. Bergsma,
heeft gisteren in de zaak tegen twee
artsen van de voormalige abortus
kliniek „Het Sarphatihuis" bevesti
ging van het rechtbankvonnis
geëist. Dat wil zeggen drie maanden
voorwaardelijk met een proeftijd
van twee jaar en een boete van
10.000 gulden. De procureur achtte
bewezen dat de artsen, de 53-jarige
P. D. en zijn 48-jarige collega L. N.
schuld hebben aan de dood van een
Belgische vrouw, die op 9mei 1974 in
hun kliniek werd geaborteerd. De
vrouw, die meer dan drie maanden
zwanger bleek te zijn, overleed kort.
na de ingreep in het nabij gelegen
Weesperpleinziekenhuis, waarheen
zij was overgebracht na een bij de
behandeling opgetreden complica
tie (perforatie van de baarmoeder
wand). In verband met deze dodelijk
afgelopen abortus werden de artsen
in 1976 door het medisch tuchtcolle
ge voor een half jaar geschorst uit
hun bevoegdheid als arts. In decem
ber van dat jaar volgde het vonnis
van de rechtbank. De uitspraak is
op 13 december.
het vers gebraden K) minuten haantje
van Herman Kramer. Joure
...*t ligt bij de vleeswaren
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het Tweede Kamer
lid dr Sytze Faber wordt naar alle
waarschijnlijkheid ondervoorzitter
van het CDA. Het CDA-bestuur
heeft hem voor deze functie kandi
daat gesteld nadat één van de twee
huidige ondervoorzitters, de anti-re
volutionair drs R. Zijlstra, de wens
te kennen gegeven had zijn functie
te willen neerleggen.
In het dagelijks bestuur van het
CDA, waarvan de KVP-er prof.
Steenkamp voorzitter is, hebben
ARP en CHU elk een ondervoorzit
ter. Voor de CHU is dat mr J. L.
Janssen van Raay.
Dr Faber is behalve Kamerlid ook
lid van het dagelijks bestuur van de
ARP en hoofdredacteur van het
Friesch Dagblad.
HOOGEZAND/DEN HAM (ANP)
Bij twee ernstige verkeersongeval
len zijn in totaal zes mensen omge
komen. Bij een botsing op de Kiel-
sterachterweg in Hoogezand werden
drie mensen gedood en twee ge
wond. In Den Ham (Overijssel) kwa
men drie jongens uit Daarle om het
leven toen zij, fietsend in de richting
van de mavo-school in Den Ham van
achteren werden aangereden door
een automobilist.
De slachtoffers van het ongeluk in
Den Ham zijn allen twaalf jaar oud.
Het zijn W. B. J. Immink. E Kleln-
Jan en A. M. Pastink. De slachtoffers
van het ongeluk in Hoogezand,
waarbij in totaal vier auto's betrok
ken waren en dat gebeurde toen een
van de auto's bij een afslag op de
verkeerde weghelft raakte, zijn de
57-jarige G. Harders en zijn vijftigja
rige echtgenote, mevrouw F. Har-
ders-Hilbolling, uit Gieten, en de 43-
jarlge J. Borgeld uit Boertange.
Andere ongelukken: de veertienjari
ge Apeldoornse scholier Wim Klaren
overleed na in zijn woonplaats door
een vrachtauto aangereden te zijn.
de dertienjarige H. Deenen uit Vier
lingsbeek kwam in Overloon om
toen zij met haar fiets onder een
truck met oplegger raakte.
Vrouw omgekomen bij
hulp aan dronken man
AMSTERDAM Een 21-jarige Fin
se vrouw is gistermorgen om het
leven gekomen, toen zij een dronken
man hielp bij het oversteken. Zij
werd op de Amsterdamse Stadhou
derskade bij de Vondelstraat ge
schept door een auto die werd be
stuurd door een twintigjarige Am
sterdammer. De dronken man bleef
ongedeerd.
ADVERTENTIE
.•■1
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT De Utrechtse politie begint het komende weekeinde een proef op
het gebied van het maatschappelijk werk. Het is voor het eerst dat zoiets in deze
vorm in Nederland begint, al zijn er twee kleine proefjes, in februari en maart
van het vorig jaar aan voorafgegaan.
ANDRE KERSTENS
De bedoeling is dat er een
soort noodteam van maat
schappelijk werkers klaar
staat op tijden dat de instel
lingen voor dit werk (nor
maal) gesloten zijn. Het gaat
om de opvang van mensen
die in acute maatschappelij
ke nood verkeren, en die
doorgaans in het (vrije)
weekend aan hun lot worden
overgelaten. In totaal gaan
77 maatschappelijk werkers,
onder wie drie van de politie
aan het experiment deelne
men, overigens zonder dat ze
ervoor betaald zullen
worden.
De proef krijgt ook een we
tenschappelijke begeleiding.
Een werkgroep andragologie
(wetenschap van hulpverle
ning) van de rijksuniversiteit
van Utrecht neemt de gele
genheid waar om een onder
zoek te doen. Men wil name
lijk weten of er veel krepeer
gevallen zijn, en zo Ja in hoe
verre daarvoor een speciale
opvangmogelljkheid buiten
de kantooruren noodzakelijk
is. Verder wil men weten of de
problemen van de mensen
die hulp zoeken niet te groot
zijn voor de gekozen vorm
van hulpverlening, die name
lijk gericht is op een soort
eerste opvang. Tenslotte wil
len de onderzoekers weten of
de experimentele opzet vol
doet, en zo nee, in hoeverre er
verbeteringen wenselijk zijn.
De proefneming zal dertig
weekenden duren (tot en met
het weekend van 28 juni
1978). Veertig instellingen
van maatschappelijk werk
verlenen steun aan het pro
ject. In ploegjes van twee zul
len de maatschappelijke wer
kers vier diensten draaien,
zodat de gehele periode van
het weekend (te beginnen
met vrijdagmiddag vijf uur)
gedekt wordt.
De kosten van het experi
ment worden gedragen door
de gemeente Utrecht, de mi
nisteries van binnenlandse
zaken en CRM en het Konin
gin Wilhelminafonds. Een
overleggroep, die uit deze fi
nanciers gevormd wordt, zal
na afloop de gegevens van
het onderzoek nader bestu
deren.
Zoals gezegd zijn in februari
en maart van het vorig jaar al
eens twee proeven genomen.
Toen hebben politieagenten
67 mensen die in acute nood
verkeerden doorgegeven aan
het maatschappelijk werk.
Gebleken is dat de slachtof
fers toen voornamelijk men-
se waren die leden onder rela
tie-problemen. Men heeft
toen sterk de overtuiging ge
kregen dat aan deze hulpver
lening buiten de kantooruren
behoefte bestaat.
De werkgroep van de
Utrechtse universiteit ver
wacht Intussen dat het aan
tal hulp-behoevende mensen
ditmaal veel groter zal zijn,
omdat hulsartsen, ziekenhui
zen, pastorale werkers en
wijkverpleegkundigen van
de proef op de hoogte zijn. Zij
zullen ongetwijfeld cliënten
doorverwijzen. Er wordt dan
ook rekening mee gehouden,
dat de mensen die de
weekenddiensten verrichten
wel eens de handel vol kun
nen hebben. In gevallen van
uiterste nood zullen de maat
schappelijke werkers het op
vangcentrum kunnen verla
ten om ter plekke hulp te
verlenen. (Men denke bij
voorbeeld aan mensen die
dreigen zelfmoord te plegen
als ze geen hulp krijgen).
Maar het voornaamste werk
van de vrijwilligers zal toch
zijn de klachten aanhoren, en
de slachtoffers verwijzen
naar instellingen waar per
manente hulp kan worden
geboden. Tijdens de weekein
den is slechts in beperkte
mate echte opvangcapaciteit
voorhanden. Het opvangcen
trum is gevestigd in het
hoofdbureau van politie aan
het Paardenveld in Utrecht.
Geen van de deelnemende in
stellingen kan namelijk vol
doende ruimte bieden. Maar,
als het experiment blijkt in
een grote behoefte te voor
zien, en permanent zal wor
den, blijft dit niet in het
hoofdbufeau gevestigd.
Vervolg van pagina 1
De heren Van Agt, Wiegel en Van der
Grinten hebben gisteravond inmid
dels overeenstemming bereikt over
de verdeling van de ministersposten:
tien voor het CDA en zes voor de
VVD. Het CDA zal voorts negen
staatssecretarissen krijgen, de VVD
vijf.
Informateur Van der Grinten heeft
gisteravond in antwoord op een brief
van PvdA-fractieleider Van Thijn
ontkend dat zijn informatie een
nieuwe (extra-parlementaire, red.)
fase zou zijn ingegaan met de zes
tegenstemmer in de CDA-fractie.
Hij ziet dan ook niet in. waarom hij
nog met de PvdA, zoals door Van
Thijn gevraagd was, een gesprek
had moeten hebben. In CDA-kring
werd er overigens op gewezen, dat
ook al zou je willen spreken over een
extra-parlementaire fase. overleg
met de PvdA niet voor de hand ligt.
De extra-parlementaire fase is ont
staan tijdens goedlopende onder
handelingen met de WD. maar is
geen reden om nu ineens weer met
iemand anders te gaan praten, zei
men in CDA-kring.
Deze visie gaat lijnrecht in tegen de
mening die ex-formateur Burger
(PvdA) heeft op het gebeuren. Hij
heeft, zei hij ons gisteravond, in 1973
bij de formatie van het kabinet-Den
Uyl precies dezelfde situatie meege
maakt. „De AR-fractie was toen ver
deeld. Ik kon de tegenstemmers dus
niet meerekenen voor de parlemen
taire steun aan het kabinet. Natuur
lijk wist ik. dat op grond van de
staatsrechtelijke opvattingen in de
AR. deze mensen niet direct een
motie van wantrouwen zouden steu
nen. maar dat maakte geen ver
schil."
..Ik had dezelfde opdracht als Van
der Grinten nu en ik heb in die
situatie gemeend, mijn opdracht te
moeten teruggeven. Dat was niet
leuk, niet voor mijzelf en niet voor
de PvdA. Die beslissing schiep een
staatsrechtelijk precedent. De Ko
ningin mag er van uitgaan, dat een
volgende keer bij eenzelfde op
dracht hetzelfde wordt gehandeld
Het verschil tussen Van der Grinten
en mij is dat ik toen formateur was
en hij nu informateur Hij mag dus
wel verdergaan met extra-parlemen
taire mogelijkheden, maar dit is dan
duidelijk een fase, waarin alle partij
en weer gehoord moeten worden
aldus Burger
Van onze onderwijsredactie
DEN HAAG - Staatssecretaris De
Jong (onderwijs) heeft gisteren een
commissie geïnstalleerd die experi
menten met beeldende vorming en
•muziek als eindexamenvakken in
het voorbereidend wetenschappe
lijk onderwijs moet gaan voorbe
reiden.
In het mavo en havo wordt al enige
jaren geëxperimenteerd met deze
vakken als eindexamenvakken,
maar in het VWO kon dat tot nog
toe niet. Er liggen nu al zestig aan
vragen van scholen die aan het ex
periment willen deelnemen.
De staatssecretaris verwacht van de
commissie, dat zij voor 1 maart 1978
rapport uitbrengt en tevens aan
geeft welke scholen geschikt zijn om
deel te nemen aan de experimenten.
Bovendien moet de commissie aan
geven wanneer de experimenten
kunnen starten.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Vijf van de armste
landen ter wereld, te weten Bangla-
desj, Birma. Sri Lanka, Sierra Leone
en Malawi, krijgen van Nederland
135 miljoen gulden extra aan ont
wikkelingshulp. Dit heeft minister
Pronk (ontwikkelingssamenwer
king) gisteren aan de Tweede Ka
mer meegedeeld. Met het geld dat
al gereserveerd is op de begroting
van 1978 kunnen de landen in-
voergoederen uit Nederland finan
cieren.
Bangladesj ontvangt hulp ter groot
te van 45 miljoen gulden. Birma
voor 30 miljoen gulden en Sierra
Leone voor 10 miljoen gulden. De
hulp aan deze landen wordt gegeven
In de vorm van een schenking. Sri
Lanka en Malawi ontvangen de hulp
in de vorm van „zachte" leningen,
met een rentepercentage van 2,5
procent
De vijf landen zijn gekozen na een
vergelijkende studie op grond van
de laatste gegevens van alle ontwik
kelingslanden met een gemiddeld
inkomen per hoofd van de bevolking
van minder dan 375 dollar per Jaar.
Daarbij zijn ondermeer de handel
en betalingsbalans-positie en de
schuldenlast vergeleken.
„Als u geen tijd hebt om ons naar het
park te rijden, dan zullen we hier
moeten oefenen."
