rbeidsongeschiktheid niet
maar bestrijden
nu: atoomklokken
T iet Beste
Berenschot
Industriebond
NVV: ministerie
zweeg over stuk
Bon voor makkelijk
sparen bij de postgiro
4%
londen willen zonder
ïieer prijscompensatie
postgiro en
rijkspostspaarbank
Berenschot groeit.
tvmagtervarei
met academisch
En vraagt ervaren adviseurs
e vorming.
kleine' campingbewoners
innen van de gemeente
Renterekening
Plusrekening
Sterrekening
&je van GAK over relatie van mens-arbeid tot WAO
Jen apart overleg met Philips
Is:
Voetafdruk
was genoeg
voor politie
Rij 25 km
méér per
volle tank.
M@bilD
de olie die
benzine
bespaart.
?en luxe tweede woningen
RDAG 26 NOVEMBER 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
23
Bnze soc.-economische redactie
Berd AM Het lijkt erop dat de reactie mens-arbeid steeds meer verstoord raakt. Steeds
aantallen werknemers kunnen niet meer aan de eisen voldoen. Vooral wanneer het gaat om
■e werknemers kan men soms beter spreken over de mensongeschiktheid van de arbeid dan
van de mens.
ADVERTENTIE
—opmerking maakt drs. H. G.
Ink. adjunct-hoofd van de af-
statistiek van het GAK in het
„Arbeidsongeschikt, enkele
loeken." Dit boekje is uitgege-
r gelegenheid van het verschij-
m het tiende jaarverslag van
emeenschappelijke Medische
i (GMD). Deze dienst adviseert
Jrijfsverenigingen die zijn be
et de uitvoering van de wet op
leidsongeschiktheid (WAO).
t boekje blijkt dat in de eerste
aar van zijn bestaan bij het
ongeveer 575.000 mensen wer-
emeld, die na een jaar ziekte
aanspraak maakten op een
uitkering. In 1967 was de ver
ing dat er op den duur onge-
150.000 arbeidsongeschikten
TAO-uitkering zouden ontvan-
ian het eind van het vorig jaar
er echter ongeveer 380.000
ers, waarbij het aantal toeken-
n 68.000 per jaar nog be-
jk boven dat van de beëindi-
lag (40.000 per jaar). Zou een
lijke groei zich voortzetten dan
i het jaar 2000 de ene helft van
fhankelijke beroepsbevolking
in voor de WAO-uitkering van
dere helft.
Het overgrote deel (87) van de onder
vraagden verrichtte geheel of over
wegend handarbeid.
Van belang zijn de ervaringen met
artsen toen zij nog in de ziektewet
liepen. De meesten waren zo'n zes
zeven keer bij de ziektewet-arts op
bezoek geweest. Een van de onder
zoekers, drs. M. J. van Zaal zegt
daarover: „Overwegend was een lich
te verbazing, soms verbijstering, dat
je zo terloops door het ziektewet-jaar
heenkomt. Een gevoel van teleur
stelling ook vaak, dat er zo weinig
aandacht aan je wordt besteed. On
geveer de helft is in het jaar in totaal
niet langer dan een half uur bij de
arts binnen geweest. Dat half uur
was dan bovendien voornamelijk
nog volgemaakt door zes ét zeven
keer de bekende vragenrits te stel
len: Heeft u nog klachten? Wat heeft
de behandelend specialist gezegd?
En, wanneer moet u bij hem terug
komen?"
kruist. De hulpvrager gaat zich daar
door als een kat in een vreemd pak
huis voelen. Gezien tegen deze acn-
tergrond, waarbij de hulpvrager niet
zelden wordt geconfronteerd met
uitspraken en activiteiten waar hij
geen lijn in weet te ontdekken of die
zelfs tegenstrijdig zijn, blijft het een
open vraag of alle mensen, die in
beginsel best werk zouden kunnen
doen, wel tijdig onderkend en bege
leid worden.
De uitvoering van de WAO ken
merkt zich nu vaak door, soms bijna
verbeten, pogingen om het veelvor
mige verschijnsel arbeidsonge
schiktheid in een aantal klassen in te
delen. Dit gevecht aldus Van Zaal
zal nooit gewonnen kunnen wor
den omdat wetten nu eenmaal altijd
achter de sociale werkelijkheid aan
loopt. Veel ernstiger is volgens hem
echter dat vaak wordt vergeten dat
arbeidsongeschiktheid niet beoor
deeld maar bestreden moet worden.
9ijsterd
een enquête onder honderd
^gerechtigden blijkt dat de
te van hen tot de lagere oplei-
;- en beroepsniveaus behoort.
Een conclusie van drs. Van Zaal is
dat de versnipperde uitvoering van
de zogeheten loondervingswetten
bijvoorbeeld de WAO maar ook de
AOW onnodige verwarring, irrata-
tie en wantrouwen bij cliënten en
werkgevers veroorzaakt. In de perio-
de tussen de eerste ziekmelding en Gezondheid
het laatste advies van de GMD heb
ben de behandelende artsen, de me
dewerkers van de bedrijfsvereniging,
de GMD en vaak ook het arbeidsbu
reau het pad van de hulpvrager ge-
„De meeste mensen zitten niet op
een uitkering, maar op werk te wach
ten. Daarom moeten we er naar stre
ven om het aantal WAO-trekkers te
beperken tot een onvermijdelijk mi
nimum aantal."
Onze levens worden in toenemende mate beïnvloed door
een stille revolutie. Hoe zal onze adembenemende
wedloop tegen de klok aflopen? Alles moet
op tijd: tijd is geld. Geleerden ontwikkelden
een verbijsterend precieze klok op basis
van een oneindig atomair kookproces.
omdat de afwijking van een duizendste
seconde op een jaar hen al te onnauw
keurig is. Lees er alles over in een van de
23 artikelen in HET BESTE van
DECEMBER
-L X uit Reader's Digest
_i onze soc.-economische redactie
ÏDHOVEN De Industriebonden NVV, NKV en CNV en de
,e BLHP hebben Philips laten weten niet bereid te zijn om in
overleg over het arbeidsvoorwaardenbeleid 1978 de uitbeta-
I van de prijscompensatie van 31 december van dit jaar te
rekken. De bonden stellen zich op het standpunt dat die
scompensatie van 2,99 procent volgens het gebruikelijke
teem moet worden betaald.
Ips wil daar eerst met de bonden
(leg over plegen. De onderne-
g baseert zich daarbij op dezoge-
•n calamiteitsclausule in het
gse protocol (dat zoals bekend
afloop van de stakingen in het
•jaar tussen werkgevers en werk-
iers werd afgesloten). In dat pro-
(1 wordt bepaald dat wanneer er
9«ke is van slechte economische
vikkelingen en buitengewone
{stijgingen het overleg over de
..•«compensatie heropend kan
aen.
Philips-woordvoerder verklaar-
isteren dat „uit zorgvuldigheids-
wegingen" is gewezen op de mo
sheid om de prijscompensatie
31 december in het overleg te
ïkken. Of dat inderdaad ook zal
n S F
gebeuren staat nog niet vast.
De bonden zeggen dat er helemaal
geen sprake is van een calamiteit. De
prijsstijgingen wijken volgens hen
niet af van de voorspellingen over
1977. Bovendien wijzen zij erop dat
in de metaalindustrie de prijscom
pensatie op 31 december op de ge
bruikelijke manier zal worden toege
past. Volgens de bonden zal een af
wijking van de CAO geen goed doen
aan de verhoudingen tussen Philips
en de bonden, zeker niet met het oog
op de komende CAO-onderhandelin-
gen die volgende maand beginnen.
Met name de Industriebond NVV
beschouwt de mededeling van Phi
lips als „een eerste oorlogsverkla
ring, een schot voor de boeg met-
betrekking tot de komende onder
handelingen.
De aanzienlijke toeneming van het
aantal WAO'ers zegt overigens wei
nig over de gezondheidstoestand
in de enge betekenis van lichamelijk
ziek zijn in onze samenleving. De
snelle groei van het aantal arbeids
ongeschikten zou immers een zo
snelle achtergang van de gezond
heidstoestand van de beroepsbevol
king betekenenen, dat slechts weini
gen deze verklaring aannemlijk ach
ten. De ziekte en het gebrek in rela
tie tot arbeid bepaalt het wel of niet
arbeidsongeschikt zijn. Kan men de
stijging van het aantal WAO'ers niet
verklaren uit het een, dan moet die
verklaring wel liggen bij het ander:
de arbeid en met name ook de onmo
gelijkheid om arbeid te krijgen.
Volgens Hilverink blijkt dan ook dat
de factor gezondheid met betrekking
tot de WAO een steeds geringere rol
speelt. Wat er wel aan de hand is is
volgens hem dat de kwaliteit van de
arbeid sterk is veranderd en dat
daarnaast ook de hoeveelheid is af
genomen.
Er is een kloof ontstaan tussen vraag
en arbeid. Opleiding ervaring en
werk passen niet meer bij elkaar.
Het zijn vooral de oudere werkne
mers die daarvan de dupe zijn. Ge
zien de huidige werkloosheid is het
dan ook niet te verwachten dat ie
mand die eenmaal ongeschikt is ver
klaard voor zijn „eigen" baan elders
weer aan de slag komt in een voor
hem wel acceptabele werkkring.
„Een betrekkelijk geringe afwijking
van de gezondheidstoestand kaq op
deze wijze als voor de belanghebben
de geen geschikte arbeid aanwezig
is, tot een WAO-uitkering leiden."
Hilverink suggereert dat zaken als
vermenselijking van de arbeid, aan
passing van de taken en omscholing
er toe kunnen bijdragen dat vraag en
aanbod beter op elkaar gaan aanslui
ten. De geringe financiële mogelijk
heden van het bedrijfsleven zullen
volgens hem belemmerend werken.
De overheid zal daarom tegemoet
moeten komen in de lasten van bij
voorbeeld scholing. Desalniettemin
zullen we, aldus Hilverink, blijvend
rekening moeten houden met hon
derdduizend arbeidsongeschikten.
„Nader onderzoek zal nodig zijn om
passende maatregelen te nemen
voor het welzijn van deze groep."
Vanouds.
Berenschot is een adviesbureau voor
beleidsvorming en organisatie.
Het werkt voor ondernemingen,
overheidsorganen en instellingen in
Nederland en daarbuiten.
Het assisteert deze organisaties met
advies en praktische hulp bij analyse,
selectie en invoering van
geavanceerde methoden, structuren
en processen, waardoor zij in maat
schappelijk en economisch opzicht
optimaal kunnen functioneren.
De onafhankelijkheid van
Berenschot is gegarandeerd doordat
de aandelen van de BV in handen
zijn van een Stichting.
Een nieuwe koers.
Gedurende de laatste jaren heeft
Berenschot zijn aanbod aan de markt
gemoderniseerd. De problemen waar
het bedrijfsleven en de overheid mee
worden geconfronteerd veranderen
steeds. Ze zijn complexer dan
vroeger.
Berenschot heeft zijn programma's,
zijn werkwijze, zijn research en zijn
organisatiestructuur daaraan
aangepast. En zal dat moeten blijven
doen. Het bevredigende resultaat
daarvan en de noodzaak alert te
blijven op nieuwe ontwikkelingen,
brengt het aantrekken van nieuwe,
begaafde medewerkers met zich mee.
De kandidaten en hun werk.
Zij zijn ervaren adviseurs, hoewel
waarschijnlijk niet ouder dan 35 jaar.
Voor wat betreft hun vereiste
academische vorming wordt geen
discipline uitgesloten.
Het is de bedoeling dat zij, na een
korte algemene oriëntatie,
in projectteams worden ingezet.
De aard van hun opleiding en
ervaring speelt een-beslissende rol bij
de keus daarvan. Het niveau van hun
capaciteiten staat er borg voor dat zij
binnen afzienbare tijd tevens met
projectleiding worden belast.
Hun loopbaan.
Berenschot voert een duidelijk, op de
persoon gericht loopbaanbeleid.
Reeds tijdens de sollicitatieprocedure
is dit een belangrijk onderwerp van
gesprek.
Zo wordt voor medewerkers in hun
veertiger jaren, volgens overeen
gekomen plan, gemikt op een viertal
mogelijke voortzettingen van hun
loopbaan. Deze zijn in willekeurige
volgorde:
interne managementfuncties;
deelname aan een kleine groep
breedgeoriënteerde topadviseurs;
managementfuncties bij onder
nemingen, overheidsorganen en
instellingen;
en ten slotte functies bij het
wetenschappelijk onderwijs of de
daarbij behorende researchcentra.
Informatie.
Hetgeen hiervoor globaal is
aangegeven, kan in een gesprek
verder gestalte krijgen. Een verzoek
daartoe is van harte welkom.
Het kan, telefonisch of per brief,
gericht worden aan
Bureau Berenschot BV,
de heer A. Cuppen, Hoofd Afdeling
Personele Zaken, Churchilllaan 11
Utrecht, telefoon 030 - 916 916,
toestel 234.
Adviseurs voor beleidsvorming en organisatie
Utrecht - Hengelo (O) - Brussel - Wenen
Van een onzer verslaggevers
GEMERT Een voetafdruk waar
van alleen de hak te zien was heeft
de rijkspolitie op het spoor gebracht
van degenen die zondag de hoofd
kraan van het aardgasverdeelstati
on in Gemert hebben dichtgedraaid.
Het bleken te zijn de 20-jarige
dienstplichtig militair J. v. H. uit
lieshout en de 19-jarige grondwerker
J. H. uit Beek en Donk. Zij beken
den de stunt te hebben uitgehaald
vanwege de publiciteit die het uit
vallen van de gasvoorziening in Ge
mert ongetwijfeld zou krijgen.
Hun daad had tot gevolg dat de
elfduizend inwoners van Gemert
zo'n twintig uur in de kou kwamen
te zitten en hun kooktoestellen en
geisers niet konden gebruiken. Met
het oog op ontploffingsgevaar
moest personeel van Obra gasmaat
schappij namelijk eerst nagaan of in
alle woningen de gaskranen geslo
ten waren voor de gasvoorziening
weer op gang kon worden gebracht.
In de buurt van het verdeelstation
vond de politie normale en abnor
male voetafdrukken. Men conclu
deerde uit de laatste dat een moge
lijke dader met zijn voet of been in
het gips moest lopen. In Gemert en
omgeving werden informaties ge
trokken en in Beek en Donk werd H.
als gipsdragend aangewezen. Zijn
vriend was toen ook snel gevonden.
De daders hebben inmiddels ook
bekend een halfjaar geleden in Beek
en Donk vernielingen aan boven
grondse elektriciteitsleidingen te
hebben aangericht
ADVERTENTll
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De industrie
bond NW beschuldigt het mi
nisterie van sociale zaken er
van een rapport over ploegen-
arbeid „verdonkeremaand" te
hebben. Volgens de bond, die
inzage in het stuk eist, heeft
het ministerie gezwegen om
dat de conclusies „de werkge
vers niet welgevallig waren."
Op het ministerie wordt de be
schuldiging zonder meer van
de hand gewezen.
Het rapport is voor „intern gebruik"
gemaakt door een ambtelijke werk
groep. Het wordt betrokken bij de
voorbereiding van een gemoderni
seerde arbeidswetgeving. Wel heeft
de voorzitter van de werkgroep bij
de aanbieding van het rapport aan
de directeur-generaal al meer dan
twee jaar geleden gevraagd het
ook voor te leggen aan werkgevers
en vakbeweging. Op het ministerie
is toen besloten aan die wens geen
gehoor te geven. „Er is dan ook geen
sprake van, dat het rapport door
werkgevers beoordeeld is. Zij heb
ben nooit kunnen zeggen of de in
houd hen welgevallig was of niet"
aldus een lid van de werkgroep.
Volgens een medewerker van de
Erasmus universiteit in Rotterdam,
drs. A. Hak, is het ministerie wel
degelijk „bang voor ondernemrs, die
de vijfploegendienst willen tegen
houden." Hak zei dat gisteren op
een door de industriebond NVV ge
houden studiedag over het thema
ploegenarbeid. De aanwezige kader
leden, merendeels werkzaam in het
Rijnmondgebied, drongen bij hun
hoofdbestuur aan op CAO-afspra-
ken over het omzetten van vierploe-
gendiensten in vijfploegendiensten.
Al bij de komende CAO-onderhan-
delingen moet dit bereikt worden, in
samenhang met een verkorting van
de werkweek tot gemiddeld bijna 34
uur.
Het ambtelijk rapport zegt, dat uit
medisch en sociaal oogpunt de in
voering van vijfploegendiensten
zeer wenselijk is. Drs. Hak van de
Erasmusuniversiteit wees op het
grote aantal slaap- en maagklach
ten van mensen, die in ploegendien
sten werken. Daarnaast is er sprake
van een „maatschappelijk isole
ment:" het werk wordt veelal ver
richt op tijden, waarop anderen vrij
hebben.
Keuze
De NVV-kaderleden noemden hun
eis op het gebied van ploegendien
sten en verkorting van de ar
beidstijd ook van belang als middel
om de werkloosheid terug te drin
gen. Er 2ullen immers meer mensen
nodig zijn om het werk te doen.
Volgens Drs. Piet Vos, stafmedewer
ker van de industriebond NVV. moe
ten de maatregelen bij voorkeur be
taald worden uit de productiviteits-
stijgingen bij de betrokken bedrij
ven. Het kan ook mogelijk zijn. dat
de werknemers zelf voor de keuze
worden gesteld: een deel van hun
inkomen prijsgeven in ruil voor kor
ter werken, of alles bij het oude
laten. Vos pleitte daarom voor een
„benadering van geval tot geval."
De komende CAO-onderhandelln-
gen op het niveau van bedrijfstak
ken en ondernemingen bieden meer
mogelijkheden dan centrale bespre
kingen tussen vakbeweging en
werkgevers.
Volgens Vos is het beleid van zijn
bond pas volledig geslaagd te noe
men als in alle sectoren van het
bedrijfsleven de bestaande vierploe-
gendiensten worden vervangen door
vijf ploegen. Waar nu al een kleiner
aantal is moet ook naar verminde
ring gestreefd worden.
De weerstanden van de werkgevers
bleken nog zeer recentelijk bij
Hoogovens IJmuiden. Nog meer be
denkingen komen uit de hoek van
de chemische industrie. Daar zeg
gen de werkgevers, dat het nu al
razend moeilijk is om aan voldoende
vakbekwaam personeel te komen.
ADVERTENTIE
a een onzer verslaggevers
OLLE De eigenaars van een kleine honderd eenvoudige
nerhuisjes op de camping Hoge Hexel hebben bij hetprovinci-
bestuur van Overijssel de slag tegen de gemeente Wierden
jonnen. De gemeente Wierden wilde voor het betreffende
>ied een bestemminsplan dat het mogelijk maakte dat de
nerhuisjes werden afgebroken en dat daarvoor twee en negen-
vakantiebungalow's in de plaats zouden komen.
jaar of vijf geleden begon de
fnaresse van de camping Hoge
:el de zomerhuisjes te verkopen,
'iet algemeen waren de kopers
ng gesitueerde mensen, die geld
'sten opnemen om aan hun ver-
tingen te kunnen voldoen. Zij
•steerden bedragen, die varieer-
i van vijfduizend gulden tot vijf-
jwintigduizend gulden. Een bouw
erij* nam de camping over met het
P%1 er vakantiebungalows neer te
lens een emotionele hoorzitting
'wolle hebben de eigenaren van
omerhuisjes destijds hun bezwa-
i uiteengezet tegen de gang van
len Hun raadsman, mr. J. van der
1. verweet de gemeente Wierden
het bestemmingsplan te hande-
I „in strijd met de algemene begin
selen van behoorlijk bestuur".
GS van Overijssel hebben nu beslo
ten hun goedkeuring te onthouden
aan het bestemmingsplan. Zij vin
den dat de uitwerking van het plan
van burgemeester en wethouders
niet overeenkomt met het bestem
mingsplan buitengebied, met het
streekplan en met het basisplan voor
de recreatie in Twente. In het be
stemminsplan is het gebied bedoeld
voor het kamperen in tenten, kam
peerauto's en caravans en voor be
bouwing ten dienste van vakantie
recreatie. In de nieuwe situatie zou
het alleen bestemd zijn voor bebou
wing ten behoeve van de vakantiere
creatie, waarbij de bungalow s wor
den verkocht aan particulieren (of
instellingen). In feite zou dat neer
komen op een complex tweede wo
ningen.
Waarom is sparen bij de postgiro zo makkelijk?
Omdat u het op uw gemak thuis doet
Omdat u kunt inleggen en opnemen zonder minimum of
maximum
Omdat u dat met uw eigen giro-overschrijvingskaarten doet
Omdat u altijd onmiddellijk via uw postrekening kunt opnemen,
zonder opzegtermijn
Omdat u het uzelf nóg makkelijker kunt maken met auto
matisch sparen
Omdat u zélf de voordeligste spaarrekening kiest uit deze drie:
Als u denkt: "ik zal mijn spaargeld wel snel
weer nodig hebben", is de Renterekening
het voordeligst voor u. Rente:
Voordeliger dan de Renterekening als uw
spaargeld langer dan 6 maanden kan
blijven staan, omdat van elk opge
nomen bedrag 1 van uw tegoed 0
af gaat Rente: W 0
Voordeliger dan de Plusrekening als u uw
spaargeld niet binnen 12 maanden
opneemt omdat van elk opge
nomen bedrag 2% van uw tegoed *70/
afgaat Rente: A /0
Méér informatie is verkrijgbaar:
mei de bon
- op het postkantoor
via tel 0017 (gratis) of (020) 589 3137-
