Gereformeerd in een huwelijksadvertentie Diakonaat is geen kwestie van geld alleen Toenemend isolement van gereformeerde bond Hervormde kerk knoopt nauwere banden aan met Egyptische kerk Él! Geref. synode over de tucht Hervormd jeugdraad houdt studiereis naar Nabije Oosten Instituut verdedigt 'katechese' tegenover Gij sen Herv. synode aanvaardt oecumenisch dooprapport VANDAAG ïl[ 4 Meer Synodenieuws op pagina 9 Voorbijgangen WOENSDAG 16 NOVEMBER 1977 KERK Trouw/Kwartet door A. J. Klei Een moeder van drie kinderen weduwe of gescheiden, dat weetik niet schreef me dat zij in een huwelijksadvertentie van zichzelf gemeld had: g.g Daarmee wilde zU te kennen geven, dat zij gereformeerd was. Gewoon gereformeerd, begreep ik uit haar brief. Niet hervormd-gereformeerd, met vnjgemaakt-gereformeerd. niet chris telijk-gereformeerd en ook niet van de gereformeerde gemeenten, om van andere varianten van het gereformeerdendom ten onzent maar te zwijgen. Uit de reacties op haar advertentie had ze opgemaakt, dat je met de aanduiding ..g.g." niet meer uit de voeten kunt. Een hartelijk heer uit het zuiden des lands berichtte haar. dat hij volgaarne lief en leed zou delen met een vrouw van goede getuigenis. Een ernstig man uit een onzer oostelijke provincies had met voldoening vastgesteld dat mevrouw zich rekende tot de gereformeerde gezindte, doch alvorens verdere stappen te ondernemen wenste hij op dit punt enige nadere inlichtingen, want als mevrouw niet behoorde tot de gereformeerde gemeenten, kon 't niks worden. Een meer luchthartig persoon vertaalde g.g. met;geen godsdienst, en blijkens de door deze huwelijkskandidaat gedane voorstellen, leidde hij uit de afwezigheid van godsdienst de afwezigheid van elke vorm van terughoudendheid al. Een ..gewone" gereformeerde meneer was er onder de reflectanten echter niet geweest Hoe kun je nu, zo vroeg onze lezeres, in een huwelijksadvertentie vertellen dat Je gereformeerd bent. zonder een omhaal van woorden waardoor je advertentie te duur wordt? Immers, elk regeltje méér kost weer een paar gulden. Ik heb sinds de ontvangst van haar brief, een paar weken terug, elk vrij ogenblikje gebruikt om doeltreffender afkortingen te verzinnen dan ..g.g. (gereformeerde godsdienst). Ik ben tot de slotsom gekomen dat gereformeerden, die in een huwelijksadvertentie duidelijk hun geestelijke tint willen aangeven, niet met een paar lettertjes kunnen volstaan. Dat zal forse bedragen vergen, dat is waar. maar Je vergroot de kans dat Je een partner van volstrekt dezelfde Ugging om de hals vliegt Zelfs al zouden we via een intensieve perscampagne het ganse volk Inprenten dat een g in een huwelijksadvertentie niet betekent: gezellig of goedgemutst, maar iets geheel anders, namelijk: gereformeerd, dan nóg kom je er niet met afkortingen. Ja, dat krijg je, nu niet meer alle gereformeerden tweemaal ter kerke gaan op zondag en om de zoveel tijd ax steramen. doch in soorten voorhanden zijn. Neem een verontruste gereformeerde; kan die toe met: v.g.? Geenszins, want een enthousiasteling kan ervan maken: vrijzinnig gereformeerd, en zich met ..Voorlopig" In de hand reppen naar de afgesproken plek. om daar vol schrik te merken dat de ander zich met rode konen In de jongste aflevering van ..Waarheid en Eenheid" zit te verdiepen en wat moet je dan? Nu zwijg ik nog maar van de mogelijkheid, dat een vrijgemaakte bij 't waarnemen van de afkorting v.g. terstond denkt: kip. ik heb je! Laten we afspreken dat vrtjgemaakten afkorten: vr.g. Dat is een lettertje extra, dat ontgaat me niet, maar we weten dat de vrijgemaakten veel voor hun overtuiging over hebben. Echter, wie gaat schuil achter: vr.g.? Een blnnenverbander of een buitenverbander? Nou. dan gooien we er nóg twee letters tegenaan: b.v. Maar nee. dan zijn we nog even ver. En laat inmiddels een confessionele gereformeerde niet denken dat hij 't makkelijk heeft met: e.g., want vóór je 't weet. heb je een christelijk-gereformeerde op je dak. En laat een klant van een noodgemeente bedenken dat n.g. gelezen zou kunnen worden als: niet-gereformeerd en dan heb je de poppen aan het dansen. Ik wou maar zeggen dat het In stand houden van een rijke sortering van gereformeerden geld kost, op werkelijk alle terreinen des levens. Van een onzer verslaggevers LUNTEREN De gereformeerde synode heeft het rapport Plomp in zake de censuur over predikanten en degenen die onderwijs geven in de opleiding voor de dienst des Woords, aanvaard. Dat betekent dat er geen wezenlijke veranderingen komen. De synode overwoog met het rapport dat de bestaande regels al voldoende nuanceringen in de censuur mogelijk maken De nadruk valt op de eerste verantwoordelijk heid van de plaatselijke kerkeraad Daar moet men zijn met zijn klach ten. pas ln laatste instantie bij de synode. De termen ..judiciële en .justitiële" leertucht zijn door de synode afge wezen. Het deputaatschap waarvan prof. dr. J. Plomp rapporteur was. maakte in zijn rapport onderscheid tussen ernstige en minder ernstige afwijkingen van de leer. In de laat ste gevallen kan de kerk de betrok kenen aansporen tot voorzichtig heid. bescheidenheid of verdere stu die. maar zo n aansporing kan je geen leertucht noemen, aldus het rapport. Wie zal nu bepalen wat een ernstige afwijking is en wat niet? Dr. F. H. von Meyenfeldt uit Hilversum deed de suggestie om daarbij te letten op de oecumene en op de houding te genover de bijbel. Opvattingen die in oecumenisch verband worden toegelaten, mogen bij ons niet wor den geweerd, zei hij. En zolang de betrokkene zich beroept op de bij bel. blijft er gesprek mogelijk, en kan de kerk hoogstens voorzichtig heid aanbevelen. Van een onzer verslaggevers DRIEBERGEN De kerk zal zich meer moeten toeleggen op diakonale taken die geen geld kosten. Dat zei dr P. A. C. Douwes, de secretaris van de generale diakonale raad (GDR) van de hervormde kerk gisteren in de hervormde synode. Dat zei hij niet omdat er te weinig geld zou zijn maar vanuit de gedach te dat diakonaat niet een kwestie van geld alleen is. We zullen de ge meenten bijvoorbeeld de vraag moe ten voorleggen wat zij aan wereld- diakonaat kunnen doen afgezien van bet geld, aldus dr Douwes. DRIEBERGEN De kennis van jongeren Inzake het conflict in het Nabije Oosten ts gering en. voorzo ver sprake is van betrokkenheid, is deze vaak eenzijdig gericht op eën van de partijen in het conflict: Jo den óf Arabieren. De landelijke her vormde Jeugdraad (HJR) acht het nodig aan deze situatie iets te doen. De HJR sluit daarmee aan bij de oproep van de wereldraad van ker ken (Nairobi 1975» aan de ledenker- ken om mee te werken aan het ont staan van wederzijds vertrouwen tussen de partijen bij het zoeken van oplossingen voor het conflict. In deze positie, aldus de HJR. voe len wij ons verwant met het verzoe ningswerk. dat de Israèhsch-Pales- tijnse priester Elias Chacour in Is raël verricht. Zijn uitspraak, dat er in het Nabije Oosten geen behoefte bestaat aan mensen die vriend van eën van de partijen zijn. maar wel aan hen. die vrienden van zowel Joden als Arabieren willen worden, zien we als richtsnoer voor onze acti viteiten. Met medewerking van het modera- men van de hervormde synode en haar raad voor de verhouding van Kerk in Israël, zal van 4 tot 24 maart 1978 een studiereis naar het Nabije Oosten worden gehouden; 25 men sen hebben zich al aangemeld NIJMEGEN Ervaringskatechese is niet de enige geschikte methode, maar wel blijkens experimenten een zinvolle weg voor schoolkate- chese. Dit zegt het hoger kateche- tisch instituut te Nijmegen in een maandag gepubliceerde korte reac tie op een brochure van bisschop Gijsen van Roermond, waarin deze het onlangs verschenen werkboek „Katechese" van het Instituut volle dig afwijst Volgens de bisschop heeft het werkboek alleen de mens in het vizier zonder de kerk te aan vaarden als hellsinstrument met goddelijke waarheid uitgerust Hij proeft er „een bepaald soort marxis me" in. een verzorgingsmaatschapij of van een rechtvaardige maatschappij. Hij koos voor het laatste. Ook drs. J. E. van Veen van de raad van overheid en samenleving stond dit voor ogen. De diaken zou wat minder bestuurder of financieel be heerder moeten zijn en er meer zelf op uit moeten gaan, de knelpunten van de samenleving eerder moeten signaleren dan een ander. Drs Van Veen pleitte er met name voor dat de diaken nauw contact houdt met al die plaatselijke groepen die zich in zetten voor vragen van gerechtig heid en vrede. Gewillig oor Zoals boven al bleek vonden deze opmerkingen bij de GDR een gewil lig oor. Voorzitter mevrouw M. van der Wall-Duyvendak waarschuwde er overigens voor niet te onderschat ten wat er allemaal al gebeurt. Van uit het diakonaat of de diakonale bewogenheid zijn er op plaatselijk vlak veel meer acties en actiegroe pen aan de gang dan vaak gedacht wordt. En dr Douwes zei nog dat men er hier niet komt met abstracte begrippen (gerechtigheid, barmhar tigheid) tegen elkaar uit te spelen. Het gaat om mensen. Elke diaken staat in de spanning tussen Ideaal en werkelijkheid. Dr A. H. van den Heuvel vroeg de In februari zal de synode een organi- generale diakonale raad of deze in satlevoorstel voorgelegd krijgen met zijn beleid zich nu in dienst voelt van betrekking tot het werelddiakonaat. DRIEBERGEN De Nederlandse Hervormde Kerk zal nauwere banden aangaan met de Koptische Evangelische Kerk in Egyp te. Dit houdt in dat de sinds 1886 bestaande zogenaamde Egyptezending zal worden opgenomen ln het werk van de hervormde raad voor de zending. De hervormde synode heeft dit besloten en met algemene stemmen en met applaus het voorstel van de hervormde zending op dit punt aanvaard. De nieuwe secretaris zei dit in een discussie over de vraag wat diako naat in deze tijd moet zijn. Kun je eigenlijk anno 1977 nog wel zo mas sief van „het diakonaat" spreken, vroeg ds L. de Liefde uit Vlissingen, assessor van de synode. Het deed hem te veel aan een insUtuut den ken. Beter kun je praten over de diakonale taken van de gemeente. Juist nu de maatschappelijke dienstverlening zo beroepsmatig en zo afstandelijk Is geworden, zai de kerk vrijwilligers moeten mobilise ren voor SOS-diensten voor de na zorg van radioprogramma's en zo veel dingen meer. Rechtvaardig Een poging om ook de gereformeer de kerken bij deze integraüe te be trekken. kon nu met slagen, omdat de gereformeerde sending via de we reldraad van kerken reeds in contact is getreden met de Koptische Ortho doxe Kerk. welke relatie men eerst de tijd wil geven zich te ontwikkelen. De KopUsche Evangelische Kerk telt ongeveer 250.000 leden en be langstellenden onder wie 60.000 be lijdende leden Er zijn 102 predikan ten en ongeveer vierhonderd kerke lijke gemeenten. Deze kerk kent een intensief gemeentaleven. Ze Is gro tendeels voortgekomen uit het werk van de zending van de Amerikaanse Twee ton United Presbyterian Church in de vorige eeuw. zigt zich. Hoe is precies die relatie, wilde da. K. Blei en ook ds L. de Liefde, lid van het moderamen (be stuur) van de synode weten. Is er niet eerder sprake van het verlenen van missionaire assistentie dah van het bedrijven van zending? Wordt zen ding niet teruggebracht tot interker kelijke hulpverlening? AMSTERDAM Postbus 859 Wibautstraat 131 Tel. 020-913456 Telex 13006 ROTTERDAM/DORDRECHT: Postbus 948 Wectblaak 9 Rotterdam Tal. 010-115588 DEN HAAG/LEIDEN: Postbus 101 Parkstraat 22. Den Haag TeL 070-469445 ZWOLLE/GRONINGEN: Postbus 3 Melkmarkt 56 Zwolle Tel. 05200-17030 Motie Wat het verslag van de raad voor de zending betreft, werd gevraagd of die organen van de hervormde kerk. die relaUes onderhouden met kerken in het buitenland zoals zending en we- relddiaconaat. niet nauwer zouden moeten samenwerken, bijvoorbeeld in een nieuw te scheppen raad voor het buitenland. Er heerst, zo zei ds C. B. Bot, indiener van een motie daarover, te veel onduidelijkheid ln de gemeenten over welke projecten nu diaconaal of missionair zijn. De bespreking daarvan zal overigens worden aangehouden. Onduidelijkheid bleek ook te be staan over het begrip evangelisatie De traditionele verklaringen van de begrippen zending en evangelisatie blijken niet meer te voldoen. We spreken ook over zending in Neder land. terwijl vroeger zending alleen maar overzee kon worden bedreven. De relaties tot de kerken waarmee de zending banden onderhoudt, wij- DRIEBERGEN De hervormde sy node heeft met 29 tegen 19 stemmen besloten een rapport van de raad van kerken over de doop te aanvaar den. dat door de Nederlandse ker ken gebruikt kan worden als basis voor gemeenschappelijk doopon- derricht en als uitgangspunt voor oecumenische bezinning. Dr G. Dingemans, secretaris van de hervormde raad voor de catechese (geloofsonderricht), zei van dit rap port dat-zowel kritiek als grote lof van de synodeleden oogstte: „Een rapport, waarin we als kerken elkaar herkennen en dat een stapje bete kent op de weg naar verder ge sprek." „De oecumene heeft zeer onlangs een klap gekregen", zo zei hij. „door de afwijzing door de Nederlandse bisschoppen van de verklaring over de wederzijdse erkenning van avondmaal en eucharistie. Nu is dit rapport weer een kans om samen verder te gaan." In het oecumenisch dooprapport worden zowel de vol wassen- als de kinderdoop als legi tiem beschouwd. Dr E. Flesseman-van Leer, lid van de commissie die het rapport sa menstelde en de auteur ervan, zei nog eens nadrukkelijk dat het geen hervormd rapport was, zodat niet iedereen zich daar volledig in kan herkennen. Dat kan men van zulk een rapport ook niet verwachten. Zij wees er daarbij wel op dat Calvijn van de volwassendoop uitging. Dr K. Blei merkte op dat ook in de Heidelbergse Catechismus, nadat er in het algemeen over de doop is gesproken, de kinderdoop als een verbijzondering naar voren wordt gebracht en niet als een handeling die de volwassendoop overstijgt. De wens tot een oecumenische cate chese werd op de kerkenconferentie te Lunteren in 1974 uitgesproken. Dit rapport is een eerste aanzet daartoe. Van een onzer verslaggevers DRIEBERGEN Zorg over de verhouding tussen de gerefor meerde bond en de rest van de hervormde kerk was gistermid dag de teneur van de discussie over het modaliteitengesprek in de hervormde synode. Dr. C. P. van Andel signaleerde een toenemend isolement van de gereformeerde bond en hij achtte dat noodlottig, zowel voor de bond als voor de her vormde kerk in haar geheel. Anderen spreken van „verhar ding" van de bond. Sinds vorig Jaar worden er in drie plaatsen modaliteitengesprekken gevoerd. Aardig voor de mensen zelf. maar wat komt er nu uit? Hoe werkt het door? De synode was er tamelijk sceptisch over maar besloot toch deze gesprekken voort te zetten en uit te breiden naar alle provincies en naar allerlei soort kerkleden. Want het afgelopen jaar waren er vrijwel alleen predikanten bij betrokken. Daarbij sprak de synode de wens uit dat het gesprek ook op landelijk niveau gevoerd wordt tussen verte genwoordigers van de synode en de hoofdbesturen van de modaliteiten- Dr. C. P. van Andel organisaties. Verschillende synode leden zelden namelijk ronduit dat zij de krachtige organisatie van de gere formeerde bond als een van de voor naamste oorzaken van de polarisatie zagen. Zij wilden dat het modera men van de synode regelmatig met het hoofdbestuur van de gerefor meerde bond over beleidszaken zou spreken, zoals over de reis naar Zuid- Voorzitter dr. A J Lamping van de raad voor de zending zei dat dit de kernvragen zijn waarop de zending nu nog geen antwoord kan geven, maar die het hoofdthema van de vergaderingen van de raad zijn Vragen werden ook gesteld over de besteding van de twee ton die de hervormde zending indertijd be schikbaar stelde voor evangelische activiteiten ln Nederland. Moet je niet eerst precies weten wat je onder evangelisatie verstaat? Dr. Lamping vond. dat door daadwerkelijk met evangelisatie te beginnen, je het best leert wat in deze Ujd onder evangeli satie verstaan moet worden. Ds. A. de Haan. staffunctionaris van de raad voor de Bending, zei dat de twee ton hard nodig zijn om de kerken ln beweging te brengen om de situatie in Nederland met zijn groeiende on kerkelijkheid ook werkelijk onder ogen te Ieren zien. De gereformeerde zendingsbond in de hervormde kerk bleek één mil joen aan zijn reserves te hebben kun nen toevoegen vanwege overschot ten in de afgelopen jaren en de vele giften die waren binnengekomen ter gelegenheid van de viering van het 75-jarig bestaan van de bond. Aange zien het niet gemakkelijk is goed projecten op korte termijn te vinden, is dit bedrag voorlopig als reserve ln de begroting opgenomen ■1! te Afrika. Maar vanuit het moderamen werd daartegen bezwaar gemaakt. Het zou een erkenning van het hoofdbestuur van de gereformeerde bond op beleidsniveau betekenen. Ouderling R. A. van Oosten uit Zei- hem drong erop aan dat van het hoofdbestuur toch op z'n minst een intentieverklaring gevraagd mocht worden, dat men Instemt met het modaliteitengesprek. .Ouderling J. Haeck uit Hoevelaken, die tot de gereformeerde bond behoort, zei dat de ontwikkelingen van de laatste jaren in de hervormde kerk nu ook niet bepaald aanmoedigend zijn ge weest voor hem en zijn geestverwan ten. Hij was het er wel mee eens dat de gesprekken moeten doorgaan en stelde voor daarvoor de Open Brief en het Getuigenis (van prof. dr. G. C. van Niftrik c.s. uit 1971) ter sprake te brengen. „Die brengen herkenning over de grenzen der modaliteiten heen," aldus ouderling Haeck. VERZET Het verzet, in ons land gepleegd in de Tweede Wereldoorlog, was in dit weekend hier en daar onderwerp van gesprek. Uitgangspunt daarvoor was de recensie die Ischa' Meyer jl. vrijdag voor Embargo i (VPRO-radio) gaf van de film ..Soldaat van Oranje". De film zelf was voor een aantal mensen minde reden om erop te reageren dan wel wat Ischa Meyer daaromheen zei van het verzet in Nederland. Dat verzet had. volgens hem, niet veel voorgesteld en uitgehaald en werd lel bovendien meegemaakt door een j handjevol mensen van wie de overgrote meerderheid zou bestaan hebben uit avonturiers en lieden dij 1 gewis op de een of andere dag in de gevangenis of in een gesticht terecli ei zouden gekomen zijn. Het Nederlandse volk was over 't geheel e] genomen fout geweest. Ik citeer deze dingen uit het hoofd, maar meen niet ver bezijden de tekst te zijn. Maandag jl. reageerden enkele mensen op deze woorden in het programma „Antwoord", eveneens van de VPRO. In zijn beantwoording van de reagenten beriep Ischa Meyer zich enkele keren op de beperking die hij had aangebracht, „het overgrote deel". Hij gaf toe bekend te zijn met het getal 76.000, dat De Jong noemt voor het aantal verzetsmensen. Het overgrote deel van hen (laten we 't welwillend krap nemen en zeggen: 40.000) zoud dan bestaan uit avonturiers en mogelijke delinquenten. Ik denk dat de uitlatingen van Ischa Meyer terechf als suggestief-beledigend zijn overgekomen. Wil iemand de betekenis van het verzet in deze landen relativeren, daartegen zal geen bezwaar zijn. Vooral niet in de buurt van de commercie die uit een opkloppen van datzelfde verzet I alsnog revenuen wenst te zien, maar I aan dat relativeren zijn grenzen. Grenzen terwille van de nabestaanden en van hen die nog steeds in hun lichaam de opgelopen wonden gevoelen. En behalve dat ziet Ischa Meyer geheel over 't hoofd w dat er een groot aantal factoren is U k, noemen die het verzet tegen zo grot* overmacht bijzonder moeilijk maakte en dat bovendien ons volk een veel wijder stil verzet bedreef waarover misschien nog nooit iets geschreven is. Men behoeft niet allef meegemaakt te hebben om er een oordeel over te mogen hebben, maar wanneer men het dan niet meegemaakt heeft zou die omstandigheid wel kunnen meebrengen dat men uiterst zorgvuldig dit oordeel formuleert. Meestal waren niet zij de helden vaAv het verzet, die zichzelf van te vorerq de een heldenrol droomden of die zo ni precies wisten wat er gedaan moest|£ worden. Krasse woorden tegen het fascisme werden in de jaren van de nood niet altijd omgezet in daden. Ook een recensie als de genoemde zou onder een soortgelijke conclusie^ kunnen vallen. Beroepingswerk NED. I1ERV. KERK Beroepen te Nieuwerkerk a.d. IJsse J. den Hoed te Sliedrecht. Aangenomen naar Rotterdam-KnflT: lingen (predikante voor bijz.werl voor het werk in de Vrije Jeugdkei te Rotterdam): mevr. W. Hutig-8< V meijns de Vries van Doesburg kand£< aldaar. De Nederlandse r.k. bisschoppen hebben ln Rome een pelgrimstocht gemaakt naar de graven van de apostelen Petrus en Paulus. In de St. Paulus-basiliek knielden zij neer voor de tombe van Paulus. Derder van links: kardinaal Willebrands. Bisschop Gijssen was wegens andere afspraken ln Rome verhinderd. GEREF. KERKEN AANGENOMEN naar Haarlem Z.:JR,| D. F. Langhenkel te Wilnis. GEREF. KERKEN VRIJG. Beroepen te 's-Hertogenbosch: Geersing, te Hengelo (O); te Amstó veen in combinatie met Mijdrecht te Nijverdal en Appingedam: Geertsma, kand. te Urk. Bedankt voor Rotterdam: C. A. Vet! kind te Rijswijk (ZH). GEREF. GEMEENTEN Beroepen te 's Gravenpolder: A Hoogerland te Krabbendijke. A. P. Bhaktivedanta NEW DELHI (AP) De leider va de internationale gemeenschap vo« Krishna-bewustzijn. A. P. Bhaktivt danta, is op 82-jarige leeftijd overk den. Hij is in de tempel van de Hati Krishna-beweging te Vrindaban, 1: dia, ter aarde besteld. De 21 discipelen van de Hare Krisfr na-beweging zullen gezamenlijk beweging lelden, tot uit hun midde een opvolger is gekozen. Ds F. H. Landsman Op 1 Januari 1978 legt ds F Landsman, oud-secretaris-gener» van de Nederlandse Hervormd Kerk. het voorzitterschap neer vi het commissariaat voor maatschap pelijk en cultureel werk van dez kerk. Dit is een samenwerkingsfl gaan van de generale diakonal raad. de raad voor de zaken va overheid en samenleving en de raa voor het jeugdwerk. Ds Landmi heeft het voorzitterschap sinds 195 bekleed Hij is derhalve van dit« gaan nagenoeg een kwart eeu1 voorzitter geweest. Gedurende dtf tijd heeft de bemoeienis van de he vormde kerk op het maatschappen ke en culturele terrein een duideli' ke gestalte gekregen. Daaraan hee' ds Landsman in deze functie v# bijgedragen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 2