5
S'CBO wil weer
óverleg over
preiding PTT
ij Dordt en Zwijndrecht geen files meer
belangenbehartiging leden in de knel
inister eens met
liselijke vragen
j schoolonderzoek
Amateurs
Zetels
PvdA-VVD 1
PvdA-VVD 2
'roblemen
jaar
iet noorden
Jpgeschoven
DAG 15 NOVEMBER 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
i een onzer verslaggevers
N HAAG De Nederlands Christelijke Bond voor Overheids-
soneel (NCBO) vindt het niet langer verantwoord buiten het
rleg in de bijzondere commissie te blijven over de spreiding
reorganisatie van de centrale directie PTT.
fCBO is van mening, dat in het
pr van de belangenbehartiging
de leden het een vereiste is, dat
lt deelgenomen aan de besluit-
aing over alle zaken en dus ook
de reorganisatie en spreiding
de centrale directie.
Ie opschorting door de vijf Gen
's van overheidspersoneel eind
l jaar van dit overleg is deze
irtiging onvoldoende tot haar
t gekomen, aldus de NCBO.
laar dat deze bond het besluit
t genomen toch maar opnieuw
het overleg met de PTT te zullen
nemen. In een brief aan direc
teur-generaal drs. Ph. Leenman van
de PTT, die deze week in het bonds
blad Ons Orgaan verschijnt, wordt
dit besluit bevestigd.
Daarin wordt gesteld, dat „de (chris
telijke) centrale van overheidsperso
neel, waar de NCBO deel van uit
maakt, nog steeds afwijzend staat
tegenover de regeringsbeslissing in
het kader van de spreiding rijksdien
sten de centrale directie van de PTT
over te brengen naar het noorden
van het land. Wij hebben bij herha
ling betoogd, dat deze spreiding op
zich kan worden gerealiseerd door
het overbrengen van nieuwe dien
sten naar zwakke regio's".
I een onzer verslaggevers
lflTERDAM Minister De Gaay
fajtman vindt het niet fout, dat de
rdamse GGD kinderen bij het
tlmatige schoolonderzoek ook
»n stelt over de godsdienst van
iuders en het beroep van de
;r en de moeder.
ïinister meent dat men, wil men
functioneren van de jeugdigen
1 kunnen beoordelen, ook gege-
i nodig heeft over de huiselijke
ltandigheden van de kinderen,
jt factoren zoals woonomstan-
Éeden, werkloosheid, geregelde
pid, opvang van de kinderen en
elijke gezindte spelen een be-
rijke rol in het al dan niet goed
Ëtioneren van een kind.
daar dat minister De Gaay Fort-
b deze vragen van de GGD (die
een formulier gesteld worden
de ouders en die zij niet hoeven
vullen, wanneer ze dat beslist
len) heel redelijk en verant-
vindt.
Knelpunten
De NCBO schrijft in de brief echter
verder, dat sinds de opschorting van
het overleg „er niet alleen vele knel
punten zijn gerezen met betrekking
tot de belangen van het personeel,
maar ook in de continuïteit van het
bedrijf in zijn dienstonderdelen".
„Uit indringende gesprekken met
onze beleidscolleges en achterban is
gebleken, dat het niet langer verant
woord moet worden geacht, dat onze
centrale buiten de besluitvorming
ten aanzien van reorganisatie en
spreiding van de PTT blijft. Dat be
tekent dat onze centrale bereid is
aan het overleg in de bijzondere
commissie daarover deel te nemen".
Tot slot merkt de NCBO op, dat het
„onze uitdrukkelijke wens blijft dit
te doen met de overige centrales van
overheidspersoneel" en dat wel een
vereiste is, dat er een „reëel overleg
zal worden gevoerd, waarbij de uit
komsten niet van tevoren vast
staan". De bond gaat ervan uit, dat
„meer dan tot nu toe er een terug
koppeling zal plaatsvinden naar het
parlement over de knelpunten (en
die zijn er immers te over), die bij
deze spreidingsoperatie aan het licht
komen".
PARLEMENTPARLEMENTAIRPARLE MENTARIËRPARLEMENTARISMEPARLEMENTENPARLEMENTEREN
Redactie: Ferry Mingelen Bijdrage: Johan Van Workum
De langdurige formatie-onderhan
delingen tussen PvdA, CDA en
D'66 hebben de wegen om tot een
oplossing te komen in politiek Den
Haag steeds moeilijker begaanbaar
gemaakt. Het is dan ook niet zo
verwonderlijk dat achtereenvol
gende informateurs het rechte pad
kwijtraakten. Als goedwillende
buitenstaanders beschikten zij niet
over een gedetailleerde politieke
plattegrond waarop alle kuilen en
vluchtweggetjes stonden aangege
ven. Hun ongelukkige manoeuvre
ren mag niet vergeten worden bij
het zoeken naar oorzaken van de
mislukte formatie.
De informateur is lange tijd in poli
tiek Den Haag de haast magische
kracht toegekend oplossingen te
vinden voor problemen die de, di
rect betrokkenen onoplosbaar von
den. De ideale Informateur was zo
gezien een algemeen geachte per
soon met een vooraanstaande
maatschappelijke positie maar na
drukkelijk op afstand van het di
recte Haagse gebeuren. Een des
kundige amateur dus van hoog ni
veau. Toen het om programmati
sche problemen ging (vermogens-
aanwasdeling, abortus) boekten de
„amateurs" Albeda en Veringa
succes.
In de onoverzichtelijke toestanden
die bij ministersverdeling en keuze
een rol spelen, werkt de magie niet
meer. Juist dat amateurisme, de
afstand van het Haagse gebeuren,
het niet precies op de hoogte zijn
van de gevoeligheden over en weer,
heeft er de afgelopen weken toe
geleid dat mogelijke kansen op
succes voor open doel werden
gemist.
Neem het algemeen als „krachtig
en onafhankelijk" verwelkomende
duo Verdam-Vrolijk. Zij wisten in
korte tijd op alle lange tenen in
Den Haag te gaan staan die er
maar waren zonder zelf enig succes
te boeken. In tegendeel: toen zij in
de eerste helft van oktober optra
den, was er in de PvdA groeiende
bereidheid van de 8 (PvdA)-7
(CDAH (D'66) ministersverdeling
af te stappen en een 7-7-2 formule
te aanvaarden. Stomme verbazing
dus toen de informateurs toch met
het voor het CDA onaanvaardbare
8-7-1 voorstel kwamen. De PvdA
sloot Juichend de gelederen achter
de meerderheidsstrategie en barst
te vervolgens bijkans van woede
toen Verdam en Vrolijk alsnog de 7-
7-2 formule op tafel legden. Dat
leidde dan weer tot een bokkige
PvdA-partijraad en de noodzaak
voor Den Uyl harde eisen te stellen
aan de CDA-ministers-kandidaten
om de PvdA-achterban nog enigs
zins te gerieven.
„We zijn maar eenvoudige jongens
uit de provincie, we wisten niet dat
het allemaal zo zwaar lag", zeiden
de informateurs losjes nadat zij
hun werk hadden beëindigd. Die
eenvoudige jongens droegen met
hun eenvoudige voorstellen wel bij
tot de daaropvolgende mislukking
van Den Uyl.
Ook de huidige informateur Van
der Grinten lijkt niet erg gelukkig
te opereren. Zijn eerste voorstel
was al minder dan Van Agt zelf al
in een eerdere fase aan de PvdA
had aangeboden en dus niet erg
handig. De D'66 fractieleider Ter
louw ziet opnieuw een informatie
de mist in gaan en biedt de helpen
de hand door zelf een voorstel vol
gens de 7-7-1 formule uit te werken.
Hij probeert de pijn nauwkeurig te
verdelen en bezweert Van der Grin
ten niets te veranderen omdat an
ders de toch al wankele haalbaar
heid helemaal zou verdwijnen. „Ik
verander wel iets, maar niets be
langrijks", moet Van der Grinten
vrijdag hebben geantwoord om
vervolgens een hoeksteen onder
het voorstel los te wrikken door
volkshuisvesting te verschuiven
van PvdA naar CDA. Soms had ik
zelf wel informateur willen zijn,"
verzuchtte Terlouw spijtig nadat
de laatste lijmpoging mislukt was.
Hoe het CDA op de naam van Van
der Grinten kwam om het zetelpro
bleem in de formatie op te lossen is
nooit duidelijk geworden. Wellicht
las Van Agt het volgende:
Van der Grinten W C L
Zetelverplaatsing vennoot
schappen
Schrijver behandelt tegen de ach
tergrond van de rijkswet twee x
vrijwillige zetelverplaatsing, twee
aspecten van de zetelverplaatsing
naar de Nederlandse Antillen. (Li
teratuur overzicht Tweede Kamer
1977).
Wie zou er ook weer Antilliaanse
zaken bij zijn portefeuille krijgen?
Juist, Van Agt zelf.
Een kabinet van PvdA en WD.
Eindelijk af van dat gezeur van het
CDA. Soepele oplossingen voor a-
bortus, zedelijkheidswetgeving,
weggelopen jongeren en de plaats
van alleenstaanden in de samenle
ving. Zo zal menige CDA-tegen-
stander gedacht hebben als vanuit
de WD-gelederen weer eens wer
vende uitspraken naar de PvdA toe
gedaan werden. Dat echte liberalen
als Geertsema en Vonhoff al tijden
aandringen op een meer PvdA-
vriendelijke WD-koers was al be
kend. De laatste tijd kwamen daar
de WD-jongeren bij en de liberale
econoom prof. Hartogh die betoog
de dat er over de hervormingsvoor
stellen best zaken te doen zijn tus
sen PvdA en WD. Gelet ook op het
feit dat Wiegel op langere termijn
een koers voorstaat die in ieder
geval de vakbonden wat milder
moet stemmen, en de illusie begint
werkelijk gestalte te krijgen.
De harde politieke werkelijkheid
van dit moment is echter anders.
PvdA en WD sluiten elkaar voor
samenwerking uit Dat deden ze
tijdens de verkiezingsstrijd en dat
doen ze nu ook nog. Dat hebben ze
gisteren ook gezegd tegen informa
teur Van der Grinten op diens
vraag of een kabinet van PvdA,
WD en D'66 mogelijk is. Voor de
toekomst sluit Wiegel niets uit, „in
de politiek zeg je nooit nooit," zei
hij gisteren.
Het zal echter wel enige Jaren ver
gen voordat de grote verschillen
tussen PvdA en WD overbrugbaar
zijn. Die verschillen liggen met
name op sociaal-economisch ter
rein. De WD wil forse bezuinigin
gen op de overheidsuitgaven, harde
maatregelen, „ook ten aanzien van
uitgaven die in een reële behoefte
voorzien," zo zegt het WD-pro-
gram. Waar Den Uyl de overheids
uitgaven wil ontzien en vooral de
inkomens en lonen wil matigen,
zegt de WD dat niet de burger,
maar de overheid zelf de broekriem
moet aanhalen. En niet voor de vier
miljard die Den Uyl naast de inko
mensmatiging nog nodig heeft om
tot 1981 financieel rond te komen,
maar liefst voor negentien miljard
aan bezuinigingen.
Veel wezenlijker, dan deze op zich
zelf al indrukwekkende cijfers, zijn
de verschillen in mentaliteit tussen
PvdA en WD. De WD wil fors
bezuinigen, niet alleen wegens de
strijd tegen inflatie en werkloos
heid, maar ook „omdat wij een gro
tere greep van de overheid op de
samenleving afwijzen."
De koopkracht „van de individuele
burgers" moet omhoog, wfcnt „de
burgers moeten zoveel mogelijk
zelf beslissen over de besteding van
hun inkomen." De inkomensnivel
lering moet teruggedraaid. Het in
komensbeleid moet „het dragen
van verantwoordelijkheid en het
nemen van initiatieven stimuleren
omdat onze samenleving daar wel
bij vaart." Het „leveren van (indivi
duele) prestaties" moet worden uit
gelokt. „De vrije mens wil op waar
de geschat en naar inzet beloond
worden." „Als de burgers zich kun
nen ontplooien en hun initiatieven
worden gestimuleerd en beloond,
wint de samenleving daar als ge
heel mee." Aldus wat citaten uit
het WD-programma.
Het als natie verdiende inkomen is
De zes (in)formateurs die er
tot op de dag van vandaag niet
in konden slagen een volwaar
dig kabinet op de benen te
brengen. Van links naar
rechts Den Uyl, Albeda, Ver-
inga, het duo Verdam en Vro
lijk en Van der Grinten. Zie
Amateurs.
dus in WD-ogen eigenlijk de som
van individueel verdiende inko
mens, waar de afzonderlijke indivi
duen dus aanspraak op kunnen
maken. De samenleving is een op
telsom van individuen. De overheid
is heden ten dage verworden tot
een belemmerende lastpost die
potverteert en weigert te matigen.
Een succesvolle samenleving is een
samenleving waarin de burgers in
dividueel succes maken. Ieder voor
zich.
Het PvdA-program ademt een vol
slagen andere sfeer. Dat begint al
met het motto op de kaft: „Niet
vergeten, de solidariteit." En de
allereerste zin van dit program
gaat over „eerlijk delen". De PvdA
benadrukt de ongelijke kansen die
er in de samenleving nog zijn. Zon
der maatregelen van met name de
overheid zullen bepaalde mensen
en groepen het nooit „maken", hoe
goed ze ook hun best doen. De WD
is, in PvdA-ogen, de partij voor de
mensen die het al gemaakt hebben,
of die op het punt staan het op
eigen kracht te gaan maken. Het
PvdA-program spreekt over strijd
om verworven posities bijvoor
beeld het stelsel van sociale voor
zieningen te behouden, en om
voor groepen met mindere kansen
betere posities te verwerven. Soli
dariteit en eerlijk delen is bij een
gezamenlijke groepsstrijd een on
misbaar bindmiddel. De overheid
is een van de belangrijkste posten
van waaruit deze strijd succesvol
kan worden gevoerd, aldus het
PvdA-programma.
Dit verschil in mentaliteit en visie
op de samenleving dat ook allerlei
„hervormingsplannen" die het eer
ste kabinet-Den Uyl op stapel heeft
gezet doorspekt, is niet op afroep
verdwenen.
ste Instantie bestemd voor afslaand
verkeer, door een of andere oorzaak
verstopt te zitten, dan wordt vanuit
de controlekamer terstond een wij
ziging op de ANWB-borden bewerk
stelligd om een routeomlegging te
regelen. Het matrix-systeem is bij
wijze van proef al op de rijksweg 16
in gebruik geweest. Het wordt nu
toegepast op de rijksweg 13. De be
doeling is dat van lieverlede op alle
belangrijke Nederlandse wegen deze
vernuftige methode voor filebeveili
ging wordt ingevoerd.
Machinezaal
Het hart van de Drechttunnel klopt
In een Indrukwekkend uitgeruste
machinezaal met pompen om kwel-
of regenwater uit het onder tunnel
segmenten liggend reservoir te ver
wijderen, installaties om de techni
sche noodzakelijkheden voor het
tunnelbedrijf te laten functioneren
en noodvoorzieningen, zoals een ei
gen elektrische centrale die in geval
van storing in het openbare elektri
citeitsnet rimpelloos de stroomop
wekking overneemt.
De Drechttunnel, die wat bouw be
treft de geschiedenis ingaat als een
wat men noemt „geavanceerd" pro
ject, is dat niet minder wat zijn
voorzieningen betreft. Dat geldt bij
voorbeeld voor de verlichting met
aan de ingangen hogedruk-natrium-
lampen om de overgang tussen dag
en tunnellicht te neutraliseren.
kaartje van progressieve Nederland
se weg- en waterbouw. Vanmiddag
omstreeks half twee neemt het ver
keer er bezit van en het zal niet lang
duren of het wordt doodgewoon ge
vonden dat er tijdens de spitsuren
boven of onder de Oude Maas geen
files meer zijn.
Controlekamer
Gebeurt er iets in de tunnel dat toch
tot filevorming op een of meer van
de acht rijbanen zou kunnen leiden,
dan worden er in het centrale bedie
ningsgebouw aan de Dordtse oever
onmiddellijk maatregelen genomen.
In dit gebouw wordt het hele „be
drijf" van de tunnel in de hand ge
houden. Niemand heeft daar weet
van als hij er doorheen rijdt. Een dag
en nacht bezette controlekamer met
een batterij monitoren waarmee
men over alle rijbanen heen kan kij
ken en met panelen vol knoppen en
toetsen waarmee alle signaleringen
en in werking te stellen apparatuur
kunnen worden bediend, vormt het
zenuwcentrum. Een computer com
mandeert hier een net van meer dan
tweehonderd borden dat van twee
kilometer voor tot twee kilometer na
de tunnel aangeeft met welke snel
heid men moet rijden om moeiteloos
onder de rivier door te kunnen dui
ken. Door middel van dit matrixstel-
sel kunnen ook rijbanen worden af
gesloten door in de lichtbakken het
bekende rode kruis te laten ver
schijnen.
Komen de fcuitenste kokers, in eer
De ingang van de Drechttunnel aan de Dordtse kant van de Oude Maas. Boven
het tunneldak is net zichtbaar de verkeersbrug, die twee jaar wordt afgesloten
voor een revisiebeurt en daarna gaat functioneren als „stadsbrug" voor lokaal
verkeer (boven).
Even goed voor de brandbeveiliging
waarmee men eveneens naar het op
timale heeft gestreefd. Alles in de
tunnel is gericht op veiligheid. Ge
zien de verschrikkelijke hoeveelheid
auto's die de Drechttunnel dagelijks
krijgt te verzwelgen moet dat ook
wel.
Gedeelte van de tunnelbewaking door middel van monitoren. De controleka
mer is dag en nacht bezet. De man die nachtdienst heeft wordt regelmatig
gebeld om van hem te vernemen of alles in orde ia (ónder).
ir Barend Mensen
p^RDRECHT Rijkswater-
lat ontveinst zich niet dat met
lt straks gereed komen van de
i^rijpende reconstructie van
t Rijksweg 16, de vervanging
m de oude Moerdijkbrug en de
jstandkoming van de Drecht-
^Tinel in de Oude Maas de ver-
tersproblemen op de belang-
ikste noord-zuid-verbinding
■*n het land in noordelijke rich-
ig worden opgeschoven.
Is de reconstructie van deze
likke" verkeersader eind vol-
tnd jaar is voltooid, is daar
lijd nog de Van Brienenoord-
ug, de flessehals die dagelijks
zich doet spreken in de ver-
ersinformatie via de radio. Er
verleg met de gemeente Rot-
lam over een vergroting van
i capaciteit van deze brug.
van de vraag of en hoe men
>r kan vinden, stelt rijkswa-
rstaat dat in het gunstigste
val eerst in 1982 een eerste
\irbetering van de verkeers-
«orstroming zou kunnen wor-
n gerealiseerd. Voor „eerste"
men ook „beperkte" lezen.
zijn intussen ook plannen in
maak om de brug over de
>ord bij Alblasserdam (in de
ksweg 19) door een tunnel te
rvangen. Wanneer men aan
uitvoering daarvan kan be
nnen, is nog niet te zeggen,
(t zal in elk geval na 1980 zijn.
de Moerdijkbrug wordt op 26
yfvember de laatste van de tien
\euwe overspanningen ingeva-
n. Er moeten hierna nog tal
01 werkzaamheden worden
(gevoerd, onder meer aan het
tgdek en aan de toeleidende
ƒgen.
•e verwachting is dat de ver-
jeuwde oeververbinding over
tt Hollands Diep half volgend
»r klaar is. Haar capaciteit is
•n meer dan verdubbeld. De
tltooiing van de verbreding
de rijksweg 16 zal dan nog
klein half jaar op zich laten
bchten.
Er zijn tunnels in soorten, met name
wat constructie en bouwmethode be
treft. Het „afgezonken" zijn van deze
tunnel wil zeggen dat de drie seg
menten waaruit hij (onder water al
thans) bestaat, in een bouwdok bij
Barendrecht zijn gemaakt, dertien
kilometer over of liever door de rivier
zijn versleept en feilloos in een uitge
baggerde sleuf zijn neergelaten.
Aaneengesloten liggen de betonnen
„dozen", elk met vier kokers voor
twee rijbanen, in een flauwe banaan-
vorm van oever tot oever. Hun
dwarsprofiel is 49 meter. Nergens
nog ligt een afgezonken tunnel die
deze breedte evenaart. Elk segment
is 115 meter lang en ligt met zijn
gewicht van meer dan 40.000 ton op
een van binnenuit via ventielen op
de bodem van de sleuf gespoten
zandbed. Heipalen zijn er dus niet
aan te pas gekomen. De totale over
dekte lengte van de Drechttunnel is
537 meter. Daar zijn dan bij inbegre
pen de bij de ventilatiegebouwen in
de oevers van de Oude Maas ge
bouwde gedeelten. Met de opritten
meegerekend is de tunnel 854 meter
lang. Op het diepste gedeelte ligt het
wegdek meer dan veertien meter be
neden NAP.
De Drechttunnel is de modernste
tunnel van Nederland. Hij krijgt als
vitaal onderdeel van de tegenwoor
dig A 10 geheten rijksweg 16 tussen
Rotterdam en Breda heel wat te ver
stouwen. Over de verkeersbrug tus
sen Dordrecht en Zwijndrecht razen
65.000 auto's per etmaal. Al lang kan
deze brug een verkeersintensiteit
van dit kaliber niet aan. Omdat
prognoses voor 1980 wijzen in de
richting van 80.000 voertuigen per 24
uur, is niet voor een nieuwe of een
tweede bmg, maar voor een tunnel
gekozen. De brug wordt straks twee
jaar gesloten voor een al lang nodige
revisie. Ze wordt daarna gedegra
deerd tot „stadsbrug" voor het loka
le verkeer in de Drechtstreek.
Veel gesloopt
De tunnel alleen heeft 130 miljoen
gulden gekost Als onderdeel van de
reconstructie van de rijksweg 16
heeft de nieuwe oeververbinding aan
geld en pijn echter heel wat meer
gekost. De aansluiting van de be
staande weg op de tunnelmonden en
de aanpassing van het plaatselijk
wegennet kostte in Zwijndrecht drie
honderd woningen en bedrijfspan
den. Aan de Dordtse kant van de
rivier moesten ruim honderd wonin
gen en bedrijven worden gesloopt.
Dat heeft uiteraard heel wat voeten
in de aarde gehad. Het waren veelal
nog goede woningen met lage huren,
wat in sociaal opzicht de nodige pro
blemen meebracht. Toen de plannen
zich in het begin van de jaren zeven
tig begonnen af te tekenen, rees dan
ook van alle kanten verzet. Een an
dere afdoende mogelijkheid om het
verkeer de Oude Maas te laten krui
sen bleek echter niet voorhanden.
De pijn werd met vergoedingsrege
lingen weggewreven en met de bouw
van de Drechttunnel werd in 1972
begonnen.
Hij ligt er nu als een niehw visite
Schematische tekening van de ligging van de uit drie segmenten bestaande
tunnel in de Oude Maas. De tunnel is in de breedte zowel als in de lengte
banaanvormig. Dat maakte het transport naar de afzinkplaats van de 40.000 ton
wegende en toch al heel moeilijk manoeuvreerbare segmenten tot een span
nend karwei.
RDRECHT De Drechttunnel in de Oude Maas, waarvan
swaterstaat in geen enkele publikatie onvermeld laat dat hij
breedste afgezonken tunnel ter wereld" is, ligt klaar om
daag door de koningin te worden geopend.
