warte leider geboeid aan
en voeten in cel
uwstop kerncentrales in Duitsland onwaarschijnlijk
k
SÜ
Contact met advocaat
moet mogelijk blijven
„Twee vliegtuigen uit
Rhodesië neergehaald"
VN verhindert uitwijzing
Vietnamezen uit Thailand
erzoek naar dood Steve Biko begonnen
Honderden doden
ij wervelstorm
Staking Britse brandweer
halveert aantal branden
Uitspraak Westduits hoogerechtshof:
Frans links verliest kracht
Zuidafrikaanse
hartchirurgen
naar Roemenië
bij
D onder druk van vakbeweging
BUITENLAND
T rouw/Kwartet7
la ORIA (Reuter, UPI, AP) De zwarte Zuidafrikaanse leider Steve Biko. die op 12 september
;e" angenschap overleed, werd verschillende keren aan handen en voeten geketend en moest
lsl naakt in zijn cel blijven. Dit hebben Zuidafrikaanse cipiers en veiligheidsfunctionarissen
m gezegd op de eerste dag van het gerechtelijk onderzoek naar de precieze doodsoorzaak
e zwarte leider.
200 belangstellenden waren
opening van het onderzoek
De meesten van hen wa-
Ook waren er waarnemers
>Brittannië, de Verenigde
West-Duitsland, Australië en
minuten voor rechter J. N.
zitting opende, stond er een
vrouw op met een foto van
de hand. „Wat hebben wij?"
oeg zij zich af. Daarna
ïwde zij „Amandla" (macht),
reet werd overgenomen door
er 30 anderen. De hele de-
01 atie nam nog geen tien secon-
beslag en werd zwijgend gade-
in door de aanwezige politie-
Sn Namens de familie van
drie advocaten aanwe-
ko's weduwe en zijn moeder
in de zaal.
n de verklaringen die gisteren
oorgelezen was die van luite
nant Alfred Oosthuizen van de vei
ligheidspolitie die op 18 augustus
Steve Biko en een tweede man arres
teerde. Hij zei dat Biko in het bureau
opstandig werd. „Hij lachte mij uit
en viel vervolgens zo hard op een
bank dat deze brak."
Een andere verklaring was van ser
geant van politie Paul Jansen van
Vuuren. Hij zei Biko de dag voor zijn
dood naakt te hebben aangetroffen
op de vloer van zijn cel. Zijn ogen
stonden glazig, om zijn mond zat
schuim en hij ademde zwaar. Deson
danks werd de zwarte leider nog de
zelfde dag over de weg vervoerd naar
de 1200 kilometer verderop gelegen
gevangenis van Pretoria waar hij de
volgende dag stierf.
De sergeant zei dat Biko de hele tijd
naakt in zijn cel moest blijven, in
opdracht van het hoofd van de vei
ligheidspolitie, kolonel Piet Goosen.
Op de vraag van één van Biko's
merikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties, Andrew
g (links), drukt de directeur van de FAO, Edoeard Saoema, de
:a* In het midden de Tanzaniaanse minister van landbouw,
fa
lling stelt oprichting
3n voedselkorps voor
(Reuter, UPI) De Amerikaanse ambassadeur bij de
latigde Naties heeft gisteren tijdens de jaarvergadering van
eaedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties.
de oprichting voorgesteld van een internationaal voedsel-
ren. aldus Young die daaraan toe
voegde dat het hebben van voedsel
een politiek recht is.
De directeur van de FAO. de Liba
nees Edoeard Saoema, verklaarde
dat het plan, dat Andrew Young
slechts in hoofdlijnen kon uiteenzet
ten, het bestuderen waard was. De
FAO is met 144 lidstaten de grootste
organisatie binnen het kader van de
Verenigde Naties. Gisteren werden
als lid toegelaten: Angola, de Como
ren, Noord-Korea, Djiboeti, Mozam
bique, Sao Tomé en Principe, de
Seychellen en Namibië. Het laatste
land is nog niet officieel onafhanke
lijk, maar werd desondanks tot de
organisatie toegelaten. Namibië of
Zuid-West Afrika wordt momenteel
nog bestuurd door Zuid-Afrika.
advocaten of dat gebeurde om Biko
te vernederen, zei Van Vuuren dat
hij dat niet wist. „Wij handelen vol
gens de instructie."
Majoor Harold Snyman van de vei
ligheidspolitie zei dat Biko naakt
werd opgesloten om zelfmoordpogin
gen te voorkomen. Biko lag boven
dien in de cel van Port Elizabeth van
6 tot 8 september aan handen en
voeten geboeid. Alleen tijdens de
ondervraging en een medisch onder
zoek werden de boeien verwijderd.
Ook mocht hij zijn cel niet verlaten
om te luchten of lichaamsbeweging
te nemen. Hij was geboeid nadat hij
tijdens een verhoor (zes dagen voor
zijn dood) een stoel naar de agenten
had gegooid, en hen aanviel, aldus de
majoor. Tijdens die worsteling was
Biko met zijn hoofd tegen de muur
gevallen. Daarna kon hij niet samen
hangend meer praten en werd er een
arts bijgehaald.
Woede
Toen de voetijzers en de handboeien
getoond werden, ging er een golf van
woedende ontroering door de rijen
der zwarte aanwezigen. Snyman zei
nog dat het de gewoonte was gevan
genen aan handen en voeten te boei
en. Hij zei het wel jammer te vinden
dat Biko dood was, „omdat hij le
vend voor ons meer waard was'dan
dood." Verder had het hem niet
geraakt.
Hij weigerde in te gaan op vragen
over zijn verhoormethodes. Onder
schamper gelach vanaf de zwarte
tribune ontkende Snyman dat hij
Biko bedreigd had, maar gaf toe dat
de zwarte leider wel was gaan praten
na acht uur in zijn kantoor te zijn
geweest.
Het officiële rapport van de lijk
schouwing vermelde zwaar hersen
letsel, met als gevolg storingen in de
bloedsomloop en de nieren. Ook had
Biko tal van schaafwonden. Het on
derzoek wordt vandaag voortgezet.
LONDEN (Reuter, UPI) De staking van de Britse brand
weer heeft ertoe geleid dat het aantal branden aanzienlijk is
afgenomen. Dit was de conclusie van de autoriteiten na de
eerste stakingsdag van de 35.000 Britse brandweerlieden.
Gisteren kwamen er in Londen
maar 48 brandmeldingen binnen,
de helft van het normale aantal.
Zeventien daarvan bleken op een
flauwe grap te berusten of een
onschuldig loos alarm te zijn.
De Britse brandweerlieden zijn in
staking gegaan omdat zij een
loonsverhoging willen van dertig
procent, terwijl de regering tien
procent eigenlijk al meer dan ge
noeg vindt. De staking brak giste
ren om negen uur uit en sedert
dat tijdstip worden de brand
weerlieden vervangen door mili
tairen die daarvoor een korte op
leiding hebben gekregen en door
leden van brandweervrijwilligers
korpsen. die daarmee voor het
eerst sedert 1968 weer actief zijn.
De eerste echte brand deed zich
gisteren voor in een kartonfabriek
bij Glasgow, waar de blussende
militairen aanvankelijk de slan
gen verkeerd uitrolden, maar
toch na korte tijd effectief gingen
blussen. In Birmingham raakten
twee Britse militairen bedwelmd
door de rook. Een lid van de ge
meentelijke ambulancedienst
diende een van de militairen zuur
stof toe (foto). De oorzaak van de
vergiftiging was gelegen in het
feit dat de nood-brandweer over
onvoldoende zuurstofmaskers be
schikt. De stakende brandweer
lieden zorgen er voor dat niemand
van hun materiaal gebruik kan
maken. Daarom worden vaak
oude brandweerwagens ingezet
die niet zijn voorzien van zwaai
licht en sirene en die onder escor
te van de politie naar de branden
gebracht moeten worden.
KARLSRUHE (DPA, Reuter. AP) Het isoleren van gevangen
zittende terroristen mag niet leiden tot een algeheel verbod van
contacten tussen gevangenen en advocaten. Dit heeft het West-
duitse hooggerechtshof in Karlsruhe gisteren uitgesproken.
De hoogste rechterlijke instantie in
West-Duitsland doet daarmee een
uitspraak over de zogeheten Kon-
taktsperre-wet, die na de ontvoering
van werkgeversvoorzitter Schleyer is
ingevoerd. Volgens het hoogerechts
hof mag deze wet niet leiden tot een
onbeperkt uitsluiten van verdedi-
gers.
Als in verband met een gerechtelijke
procedure juridische bijstand onver
mijdelijk is. dan moet de geïsoleerde
gevangene op zijn vereoek of vanwe
ge de rechtbank een andere advo
caat worden toegewezen, als de eer
ste advocaat van de verdachte geen
contact met de gevangene mag
hebben.
Het hooggerechtshof heeft verder
uitgesproken dat de autoriteiten en
de rechter van instructie regelmatig
moeten nagaan of voortduring van
het contactverbod nog wel gerecht
vaardigd is. Dit contact mag alleen
verboden worden en verboden blij
ven wanneer „bijzonder gevaar"
dreigt. Het hof wijst er verder op dat
het overgrote deel van de Westduitse
advocaten geen wantrouwen ver
dient. De ervaring leert echter, aldus
het hof, dat wat het terrorisme be
treft voorzichtigheid wel geboden is.
Andere cel
Het Beierse ministerie van justitie
heeft gisteren meegedeeld dat Ingrid
Schubert, een lid van de Rote Armee
Fraktion die zaterdag dood werd
aangetroffen in een cel van de Stade-
heim gevangenis van München, waar
zij een straf van dertien jaar uitzat
wegens poging tot moord en bevrij
ding van Andreas Baader, op de dag
van haar dood nog naar een andere
cel was gebracht.
Zaterdagochtend was bij controle
van haar cel onder een closetpot een
12 meter lang koord gevonden van in
elkaar gedraaid textiel. Volgens de
autoriteiten was dit koord niet ge
schikt voor zelfmoord. Mogelijk is
het gebruikt voor het overbrengen
van boodschappen via de ramen van
de cellen.
De vondst is niet eerder bekend ge
maakt omdat men ook eerst in ande
re gevangenissen wilde onderzoeken
of daar van dergelijke koorden ge
bruik werd gemaakt, zo deelden de
Beierse autoriteiten gisteren mee.
De dood van Ingrid Schubert, die
zich met een laken van het leven
beroofd zou hebben, kwam binnen
een maand na de dood van drie voor
aanstaande leden van de Rote Ar
mee Fraktion, Andreas Baader. Gu-
drun Ensslin en Jan-Carl Raspe.
JOHANNESBURG (DPA) - Een
ploeg Zuidafrikaanse hartchirurgen
wil in Roemenië meer dan 100 hart
operaties uitvoeren.
Leider van de delegatie is prof. Mari-
us Barnard, een broer van de hart-
transplanteur Christiaan Barnard.
Naar in Johannesburg verluidt is
het doel van het bezoek de Roe
meense specialisten op de hoogte te
brengen van de verrichtingen van de
hartchirurgie in Zuid-Afrika en ope
ratietechnieken te demonstreren.
prps zou moeten worden ge-
I uit vrijwilligers die zich, los
log bureaucratisch appa-
ïzighouden met de bestrijding
honger, waaraan een half
i mensen in de wereld lijden,
ledselkorps van vrijwilligers
f Young de beste oplossing van
"gersnood in de wereld, aange-
mge vrijwilligers zeer toege-
Ijn en geen nieuw bureaucra-
3 apparaat kunnen vormen.
3 wees wel op de noodzaak van
de training van vrijwilligers.
Amerikaanse ambassadeur
e het grootste gevaar voor alle
in de derde wereld de verbu-
jatisering, waaraan ieder land
let doel van de bezigheden van
■gelijk voedselkorps zou moe-
ii de boeren de mogelijkheden
i hun produktie te verbete-
MADRAS, MANILLA (Reuter, UPI)
Een vliegende storm die de afge
lopen dagen over Zuid-Azië raasde
heeft al aan honderden mensen het
leven gekost. Gisteren maakten offi
ciële functionarissen in de Filippijn
se hoofdstad Manilla bekend dat bij
een hotelbrand „zeker 50 slachtof
fers" te betreuren waren. De brand
wakkerde zeer snel aan en was ook
vanwege de harde wind nauwelijks
onder bedwang te krijgen. Veel
slachtoffers zijn buitenlanders.
Al eerder werd uit Madras, de hoofd
stad van de gelijknamige Zuidindia-
se deelstaat, gemeld dat de storm
daar aan bijna tachtig mensen het
leven kostte. Het aantal doden in de
deelstaat Tamil Nadoe wordt zelfs
op ruim 350 geschat. Duizenden
mensen werden in de verschillende
gebieden dakloos.
BRUSSEL (AFP) De Belgische
rijkswacht heeft gisteren met een
bestorming een einde gemaakt aan
een opstand van 140 gevangenen in
de Saint-Gilles gevangenis in Brus
sel. Gevangenen hadden zondag
matrassen in brand gestoken en zich
in een zaal verschanst om te protes
teren tegen de slechte toestand in de
gevangenissen.
PARIJS (Reuter) De linkse partij
en zijn nog steeds het populairst in
Frankrijk maar het is de vraag of ze
nog wel een absolute meerderheid
zullen behalen bij de verkiezingen
die in maart worden gehouden. Vol
gens een gisteren gepubliceerde opi
niepeiling kunnen socialisten en
linkse radicalen rekenen op 23 pro
cent van de stemmen. Communis
ten en de onafhankelijk-republikei-
nen elk op 15 procent. De gaullisten,
nu nog de grootste groepering in het
Franse parlement, zouden terugzak
ken naar twaalf procent. Maar liefst
27 procent van de kiezers zei nog
niet te weten op wie ze zouden gaan
stemmen.
In Frankrijk vinden na een week
herstemmingen plaats in die distric
ten waar geen van de partijen een
meerderheid haalde. In dat geval zal
21 procent van de socialisten de
voorkeur geven aan een gaullisti
sche kandidaat boven een commu
nistische en 38 procent omgekeerd.
41 procent zei bij een herstemming
tussen een gaullist en een commu
nist niet naar de stembus te zullen
gaan.
Mozambikaanse radio meldt:
DAR ES SALAAM, LOESAKA (Reuter, UPI) Het Mozambi
kaanse leger heelt twee Rhodesische straalvliegtuigen en een
helikopter, die een aanval uitvoerden op Mozambikaans grond
gebied, neergeschoten. Zo heeft gisteren radio-Mapoeto meege
deeld.
BANGKOK (UPI, AP) Door tussenkomst van functionarissen
van de Verenigde Naties is gisteren verhinderd dat 107 Vietna
mese vluchtelingen door Thailand weer de zee op werden ge
stuurd.
Een Thaise kanonneerboot wilde de
drie Vietnamese vissersboten van de
kust verdrijven, in opdracht van de
regering in Bangkok. Mensen van de
VN wisten een uitstel van een week
voor de ongelukkigen te bewerkstel
ligen. De Vietnamezen kwameh op 2
november in Thailand aan.
De Thaise overheid beschouwt alle
vluchtelingen die na 15 september
zijn aangekomen als illegale immi
granten en niet als vluchtelingen.
Men dreigt met uitzetting van allen
die na die datum gekomen zijn. Dat
lot zou tenminste 590 bewoners van
het kamp Laom Sing in Chantaboeri
treffen. In dit kamp zijn gisteren
Amerikaanse, Franse en Australi
sche functionarissen aangekomen
om te zien of ze niet nog wat mensen
kunnen opnemen. Waarnemers me
nen dat de maatregelen van de Thai
se overheid zijn bedoeld potentiële
vluchtelingen te ontmoedigen en om
andere regeringen aan te sporen wat
minder ach en wee te roepen over de
vluchtelingen en er wat meer op te
nemen. In Thailand verblijven mo
menteel ongeveer 92.000 vluchtelin
gen uit Vietnam, Laos en Cambodja,
van wie de helft aan kwam na de
communistische overwinning van
1975.
De toestellen voerden een aanval uit
bij Mapai in de provincie Gaza, aldus
de radio Rhodesische vliegtuigen en
troepen voeren wel meer aanvallen
uit op Mozambikaans grondgebied.
Het Rhodesische minderheidsbe
wind van Ian Smith zegt dat het
Rhodesische leger in Mozambique
op jacht gaat naar zwarte guerrilla
strijders die in Rhodesië aanvallen
uitvoeren. Volgens de Mozambi
kaanse regering probeert Rhodesië
zoveel mogelijk economische doelen
in Mozambique te bestoken en zijn
de aanvallen verder bedoeld het land
te straffen voor de ondersteuning die
het geeft aan de zwarte Rhodesische
nationalisten.
Inmiddels heeft Joshua Nkomo, een
van de leiders van het Patriottisch
Front, gezegd dat de jongste .Brits-
Amerikaanse pogingen het conflict
in Rhodesië op te lossen hebben ge
faald. Volgens Nkomo moet er nu
maar aangestuurd worden op een
directe machtsoverdracht aan het
zwarte guerrillaleger, waarvan hij en
Robert Moegabe de baas zijn.
Waarnemers maken uit zijn woorden
op dat een vreedzame oplossing weer
verder weg is komen te liggen en dat
bovendien de relatie tussen de natio
nalisten in en die buiten Rhodesië er
niet beter op is geworden. Nkomo zei
dat het Brits-Amerikaanse plan de
verwijdering van premier Smith be
helsde en dat men daar niet in ge
slaagd was. „Dus hebben ze ge
faald". Vertegenwoordigers van de
nationalisten in Rhodesië (onder lei
ding van de Sithole en bisschop Moe-
zorewa) dachten er heel anders over.
„De plannen hebben pas gefaald als
elke partij zegt dat ze gefaald heb
ben. Wij hebben dat niet gezegd, dus
gaan we door".
Het begint er op te lijken dat men er
in Londen echter ook niet zo hard
meer in gelooft. Volgens een woord
voerder van het Britse ministerie
van buitenlandse zaken is Engeland
en de Verenigde Staten al bezig aan
een nieuwe gespreksronde om te kij
ken wat er nu dan wel gebeuren
moet. De woordvoerder zei verder
dat het Maltese gesprek vrijwel van
de baan was omdat zowel Smith als
de leiders van het Patriottisch Front
weigerden militaire vertegenwoordi
gers te zenden. Volgens hem was het
nog te vroeg nu al te zeggen wat de
volgende Britse of Amerikaanse
stappen zouden zijn.
J. den Boef
3URG De belangrijke partijdag van de Westduitse sociaal-demo-
che partij (SPD), die hier vanddag wordt geopend, zal vermoedelijk
r ingrijpende besluiten nemen dan enkele weken geleden nog mocht
?èn aangenomen. Met name zal dat het geval zijn ten aanzien van de
jgvan kerncentrales: voor een bouwstop van twee tot drie jaar wordt
Bpeerderheid meer verwacht.
jlzel
zelfs de vraag of de kwestie van de
itrales bij de debatten in de komen-
ïii het voornaamste onderwerp zal
anzelfsprekend zullen er felle uit-
n zijn van de zijde van degenen die
iw van kernreactoren verboden wil-
m, totdat er „absolute zekerheid"
1 dat zij voor hun omgeving geen
kunnen opleveren en wat net zo
rijk is dat het radioactieve afval
g kan worden „begraven" dat het
or volgende generaties geen nadlige
g meer kan hebben. De aanhangers
ze opvatting lijken aan het kortste
k gaan trekken.
en merkwaardige ontwikkeling om-
l kort geleden leek vast te staan dat
tijdag op voorstel van het partijbe-
öu uitspreken dat voor de tijd van
>t drie jaar een bouwstop voor kern
en (ook wel moratorium genoemd)
oeten gelden, in afwachting van
n betere gegevens over de gevaren,
a de produktie van kernenergie en
'bergen van radioactief afval zijn
den. De verklaring hiervoor is dat
ikele ontwikkelingen hebben voor-
waar de partijdag moeilijk om-
eringsleider
tlangrijk gegeven is dat de sociaal
democratische bondskanselier Helmut
Schmidt onmiddellijk na het bekend wor
den van het meerderheidsbesluit van het
partijbestuur heeft gewaarschuwd, dat hij
eventueel een besluit van de partijdag
naast zich neer zal leggen. Schmidt gaat er
van uit dat hij als regeringsleider andere
verantwoordelijkheden heeft dan een par
tij-orgaan en hij beroept zich wat dat be
treft op een eerdere uitspraak van Willy
Brandt, voorzitter van de SPD, toen deze
zelf nog kanselier was. Het was echter
duidelijk dat het verzet van Schmidt al
leen niet voldoende zou zijn geweest om de
afgevaardigden naar de partijdag tot an
dere gedachten te brengen.
Drie redenen
Drie andere ontwikkelingen hebben er töe
geleid dat de meningsvorming betreffende
de produktie van kernenergie nogal ingrij
pend veranderde. Een belangrijk gegeven
was al het feit dat het prestige van
Schmidt door de wijze waarop problemen
rondom de ontvoering van werkgevers
voorzitter Hanns-Martin Schleyer werden
aangepakt, aanzienlijk was gestegen. Van
doorslaggevende betekenis was echter dat
de vakbeweging zich tegen een bouwstop
uitsprak en dat vervolgens de in Kiel ge
houden partijdag van de liberale Vrije
democratische partij (FDP) in meerder
heid geen moratorium bleek te wensen.
De bouw van de omstreden kerncentrale in het Westduitse Kalkar.
Zowel de vakbeweging als de meerderheid
van de liberale afgevaardigden in Kiel
gaan er in wezen nu reeds van uit dat de
Bondsrepubliek Duitsland zich eenvoudig
niet kan veroorloven om af te zien van
door kerncentrales geproduceerde energie.
Bij de vakbeweging speelt de werkgelegen
heid (er zijn nu al ongeveer een miljoen
werklozen) de belangrijkste rol, hetgeen
echter niet wil zeggen dat de veiligheids
aspecten nu Ineens niet meer van belang
zouden zijn. Er moet onverminderd wor
den gestreefd naar „absolute veiligheid",
ook wat het opbergen van radioactief afval
betreft. Op korte termijn moet echter ge
noegen worden genomen met een tussen
oplossing, zoals het aanwijzen van tijdelij
ke opbergplaatsen.
Of de meerderheid van de SPD-afgevaar-
digden zich in de komende dagen zal neer
leggen bij zo'n tussenoplossing, die in feite
de zaken opnieuw op hun beloop zou laten,
moet uiteraard worden afgewacht. Het feit
echter dat de vakbeweging het nodig heeft
geoordeeld om zich uit te spreken tegen
een dreigende bouwstop voor kerncentra
les. zal grote invloed hebben op de besluit
vorming van de komende dagen. We schre
ven het al: voor een bouwstop wordt nu
geen meerderheid meer verwacht. De mo
gelijkheid dat een „patstelling" ontstaat,
waarin een kleine meerderheid zich tegen
over een grote minderheid bevindt, is ech
ter niet ondenkbaar. In dat geval kan het
laatste woord over deze belangrijke kwes
tie nog niet gesproken zijn.
Terrorisme
Het voornaamste onderwerp zal op de par
tijdag ongetwijfeld de vraag zijn, hoe ver
kan en mag worden gegaan om met nieuwe
wettelijke maatregelen het terrorisme in
de Bondsrepubliek te bestrijden. Het is nu
al duidelijk dat naarmate de bouwstop
voor kerncentrales niet haalbaar zal blij
ken te zijn de onlustgevoelens van de
leden van de linkervleugel zich zullen ont
laden In het debat over de terreurbestrij
ding. De belangrijkste rol zal daarbij ver
moedelijk worden gespeeld door de 16
SPD-leden van de Bondsdag, die tegen
waren of zich van stemming onthielden,
toen enkele weken geleden werd gestemd
over de wet betreffende de „Kontaksper-
re", die achteraf moest legaliseren dat ge
vangen RAF-leden elk contact met de bui
tenwereld werd verboden.
Uit het resultaat van het debat kan blij
ken. hoe groot de invloed van deze 16
Bondsdagleden en hun aanhang in de par
tij op het ogenblik is. althans wat betreft
de anti-terreur-wetgeving. Blijkt de grote
meerderheid op de partijdag echter de
voorkeur te geven aan een demonstratie
van solidariteit met kanselier Schmidt en
gaat zij een werkelijk debat over deze
wetgeving uit de weg, dan moeten de mili
tante leden van de linkervleugel ermee
rekening houden dat zij voor de keus wor
den geplaatst om als betrekkelijk kleine
minderheid de opvattingen van de meer
derheid te respecteren of op te stappen.
Het wordt echter niet waarschijnlijk ge
acht dat het tot een breuk komt. De SPD
heeft daar zelf helemaal geen belang bij,
ook al lijkt dat op het eerste gezicht mis
schien wel zo. Door het verwijderen van
„andersdenkenden" uit de partij lost zij
geen problemen op. maar roept zij nieuwe
op. Bovendien kan zij leden van de Bonds
dag niet tot de orde roepen of door ande
ren vervangen, die loyaal tegenover haar
zijn. En zo zal de SPD ook in de toekomst
in de Bondsdag nog wel rekening moeten
houden met het feit dat een aantal fractie
leden zich niet aan de partijdiscipline
houdt, die mogelijk met een beroep op
uitspraken van de partijdag zal worden
gehandhaafd.
Grote coalitie
Naar aanleiding van het feit dat de SPD
samen met de FDP in de Bondsdag slechts
een kleine meerderheid heeft, die in gevaar
kan worden gebracht door vertegenwoor
digers van de linkervleugels van beide
partijen, wordt er in 8PD-kringen weer
gesproken over de mogelijkheid van een
„grote coalitie" tussen SPD en CDU/CSU,
zoals die van eind 1966 tot de verkiezingen
van september 1969 onder leiding van de
christen-democraat Kurt-Oeorg Kiesinger
bestond.
Het is echter heel onwaarschijnlijk dat een
dergelijke coalitie onder leiding van
Schmidt want dat is wel de bedoeling
van genoemde SPD-kringen tot stand
komt. Een gemeenschappelijke basis ont
breekt, zelfs nu de terreur een voortduren
de bedreiging van de Westduitse samenle
ving vormt.