Weinig kans op centraal loonakkoord
■Stagiair moet status werknemer behouden
Zware storm eist
zeker zes levens
AR-partijraad in
principe akkoord
met fusieplan
Coalitie
Een boek,een boek,
jawel, maar welk
boek?
Trouw
commentaar
De oplossing vindt u in
de Boekenmolen.
Kleine mogelijkheid
„Moeder vermoordt
driejarig dochtertje
Regering weigert deel prijscompensatie van werkgevers over te nemen
Meeste slachtoffers in Engeland
Leerling-verplegers tegen vervanging salaris
JW-Jongerencontact kraakt nota van Boersma en van Kemenade
.maw
NDAG 14 NOVEMBER 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
De al enkele dagen verwachte nega
tieve afloop van de onderhandelin
gen lussen PvdA. CDA en D66
i over de vorming van een tweede
kabinet-Den Uyl heeft, vrijdag
avond laat. een wel zeer wonderlijk
vervolgje gekregen toen de onder
handelaar van het CDA, de heer
Van Agt. tijdens een ontmoeting
met de pers verklaarde dat hij nog
wel een kleine mogelijkheid tot
overeenstemming zag. Hij had de
laatste twistappel, hel departement
volkshuisvesting, aan de PvdA te
rug willen geven wanneer het CDA
daarvoor CRM in de plaats zou
krijgen.
De heer Van Agt had alleen ver
zuimd. deze suggestie te juister tijd
•n te bestemder plaatse te doen
d.w .z. een kwartier of wat tevoren
tijdens het laatste beraad van infor
mateur Van der Grinten met de drie
onderhandelende fractievoorzitters.
Alleen de pers mocht het blijkbaar
weten.
Voor zover dit verzuim kan worden
begrepen, schijnen wij de verkla
ring voornamelijk hierin te moeten
zoeken, dat de heer Van Agt er niet
op meende te kunnen vertrouwen
dat de laatste concessie van zijn
kant de enige zou blijven, en voorts
dat hij in het algemeen meer dan
zijn bekomst heeft van het stegge
len met ..links" over de vorming
van een nieuwe coalitie.
Nu kan men het grootste begrip
hebben voor de geprangde gevoe
lens van de heer Van Agt om zich
toch te kunnen afvragen of deze
motivering voor het achterhouden
van een idee dat misschien heel
bruikbaar is. wel helemaal opweegt
tegen de belangen die bij de forma
tie ..op de kortst mogelijke ter-
mijn" van een nieuw kabinit in het
3geding zijn.
Dat de heer Van Agt eens zou
moeten uitrusten en dat hij verder
eens wat welwillender zou moeten
ij worden bejegend wie zou het
z belang daarvan onderschatten?
tjmaar anderzijds zouden wij er toch
^ook zeer mee opschieten als er eens
en nieuw kabinet kwam.
Voor vandaag is voorzien dat de
ren Van Thijn, Wiegel en Ter-
informateur Van der Grinten
komen inlichten over de (on-)moge-
ijllijkheden van een verbond tussen
VVD en D66. Het is zeer te
hopen dat de informateur deze visi
tes maar even zal uitstellen om de
verlaten suggestie van de
dieer Van Agt alsnog op haar houd
te onderzoeken.
ROTTERDAM (ANP) De 26-jari-
ge Rotterdamse C. P. J. L. heeft in
ïtde nacht van zaterdag op zondag
aihaar driejarig dochtertje Anita tij
dens een echtelijke ruzie met een
sjmes om het leven gebracht. De
/rouw is door de politie opgepakt,
inadat zij per telefoon had toegege-
jven de moord te hebben gepleegd.
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG De regering blijft bij haar weigering om volgend jaar één procent
van de prijscompensatie in de cao-lonen over te nemen van de werkgevers.
Minister Boersma (sociale zaken) heeft dit zaterdag werkgevers en vakbeweging
per brief laten weten. De verbonden van grote werkgevers, VNO en NCW, vinden
de brief „hoogst onbevredigend," en achten nu „de kans op een centraal akkoord
sterk verkleind."
Vorige week al hadden VNO en NCW
duidelijk gemaakt dat zij onderhan
delingen met de vakbeweging over
een centraal loonakkoord zinloos
vinden, als de regering niet één pro
cent van de prijscompensatie bij wij
ze van lastenverlichting voor haar
rekening zou nemen. In hun reactie
op de brief van Boersma van zater
dag zeggen VNO en NCW echter nog
niet met zoveel woorden dat ze niet
zullen gaan onderhandelen over een
centraal akkoord. Voor aanstaande
vrijdag was de eerste onderhande
lingsbijeenkomst met de vakbewe
ging belegd. VNO en NCW zeggen
dat zij zich nog in breder kring van
werkgevers zullen „beraden op een
definitief standpunt."
CNV-voorzitter Lanser hoopt wel op
onderhandelingen met de werkge
vers over een centraal akkoord. Hij
vindt dat Bpersma's brief daarvoor
„een redelijk uitgangspunt" heeft
geschapen. De FNV heeft nog niet
gereageerd óp de brief van de minis
ter. Vandaag hebben zowel FNV als
CNV bijeenkomsten van hun ver-
bonds- of federatieraad. De FNV-
raad zal dan zijn definitieve stand
punten voor het loonbeleid voor 1978
vaststellen.
Per bedrijfstak
Als er geen centraal -loonakkoord
komt. zullen vakbonden en organisa
ties van werkgevers per bedrijfstak
of per onderneming gaan onderhan
delen over de CAO's. VNO-voorzitter
Van Veen heeft al gewaarschuwd dat
er dan wel eens een hogere totale
stijging van loonkosten i\it de bus
kan komen dan bij een centraal ak
koord het geval zal zijn.
De werkgevers hadden bij hun eis
tot overneming van één procent
prijscompensatie door de overheid
het oog op de ruim 500 miljoen gul
den lastenverlichting die de rege
ring in reserve houdt. Boersma
schreef over dit bedrag zaterdag dat
het definitief beschikbaar zal zijn.
maar ook dat de regering pas „in de
loop van het eerste halfjaar 1978"
definitief over de bestemming zal
overleggen en beslissen.
Daarin speelt mee dat de regering
nu een nog wat lagere loonstijging
voor volgend jaar verwacht dan en
kele weken geleden, namelijk rond
6,5 procent in plaats van zeven pro
cent. Dit komt mede door de gunsti
ge prijsstijging van de afgelopen
paar maanden
De werkgevers hadden met hun eis
inzake de prijscompensatie op het
oog dat de loonstijging zou worden
beperkt tot zes procent. Zonder dat
nu hun eis wordt ingewilligd, wordt
hun doelstelling al voor de helft ge
realiseerd. zo schijnt nu ook de rege
ring te hebben gedacht. De reserve
lastenverlichting van 500 miljoen
gulden is op zich goed voor een half
procent minder loonkostenstijging.
Minimumloon
Minister Boersma schrijft in zijn
brief verder dat de regering afziet
van haar plan om de verhoging van
het minimumloon van 1 januari
volgens schema vijf procent uit
de smeren over het hele jaar. FNV
en CNV hebben dit voornemen
scherp aangevallen. Wel vindt de
regering nu dat. gezien de economi
sche situatie, er geen ruimte is voor
enige extra verhoging van het mini
mumloon. ook al zou daar op grond
van techniek van de regelmatige
aanpassingen van het minimum
loon aanleiding voor kunnen zijn.
De regering zal dezer dagen de Soci
aal Economische Raad advies vra
gen over haar plan om af te zien van
een extra verhoging. Zon advies
aanvrage moet elke drie jaar worden
gedaan, en het was er nu de tijd
voor.
Dit regeringsbesluit betekent dat
het minimumloon op 1 januari om
hoog gaat met vijf procent, terwijl
de overige CAO-lonen omhoog gaan
met 2.1 procent (de prijscompensa
tie), tenminste wanneer FNV en
CNV blijven bij hun aanvankelijke
voornemen om af te zien van een
startverhoging van de CAO-lonen.
De FNV beslist hierover vandaag
definitief. De regering wil nu het
bedrijfsleven wel helpen de kosten
van de hoge verhoging van het mini
mumloon op te vangen. Hiertoe zal
het subsidiebedrag van 75 miljoen
gulden, dat al was toegezegd, wor
den verhoogd.
Boersma schrijft in zijn brief voorts
dat de regering de huren volgend
jaar wil verhogen met zeven procent
op 1 juli. Tot nu toe was een verho
ging met acht procent veronder
steld. De regering wil bovendien niet
alleen volgend jaar maar ook daar
na de jaarlijkse huurverhoging laten
ingaan op 1 juli in plaats van 1 april.
Dit heeft mede tot gevolg dat de
huurverhogingen voortaan niet
meer worden verwerkt in de prijs
compensaties van 1 juli. maar in die
van 1 januari volgend op de datum
van de huurverhoging
Verder schrijft Boersma dat de 270
miljoen gulden lastenverlichting
voor de werknemerspremie WAO
0.3 procent minder premiestijging
definitief beschikbaar is. Tot nu toe
was de regering hiertoe alleen bereid
als er een centraal akkoord zou ko
men. Ook deelt Boersma mee dat
„binnen enkele dagen" het wetsont
werp wordt ingediend dat de rege
ring de bevoegdheid geeft verbete
ring in CAO's ook aan niet-CAO-
werknemers dwingend op te leggen.
Hiermee wordt beoogd dat hogere
lonen die niet onder CAO's vallen,
niet méér worden verbeterd dan de
CAO-lonen.
CNV-voorzitter Lanser heeft de in
druk dat met dè nieuwe mededelin
gen van Boersma de mogelijkheden
om de koopkracht voor de doorsnee
werknemers volgend jaar tenminste
te handhaven, zijn toegenomen
Lanser is blij met de toezeggingen
•inzake de verhoging van het mini
mumloon en de lastenverlichting
voor de WAO-premlc Het CNV blijft
echter vinden dat de BTW-verho-
ging voor energie (aardgas met
namei achterwege zou moeten
blijven.
4.w
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM/DEN HAAG De storm van het afgelopen week
einde, die plaatselijk tot orkaankracht aanzwol, heeft aan zeker
zes mensen het leven gekost en voor vele tientallen miljoenen
schade aangericht. In Engeland kwamen vijf mensen om het
leven, terwijl op de Noordzee een Britse zeeman verdronk bij een
reddingsactie, nadat zijn schip in moeilijkheden was gekomen.
AR-leider AantjeS
Van onze parlementsredactie
UTRECHT De partijraad van de ARP is zaterdag in Utrecht in
principe akkoord gegaan met het door het CDA-bestuur opge
stelde draaiboek om in 1980 AR, KVP en CHU definitief om te
vormen tot één partij. Dan wordt het CDA omgezet van een
federatie in een fusie.
In Fleetwood bij Blackpool ver
dronk een 63-jarige man. die stond te
kijken hoe het water in zijn huis
steeg. Elders kwamen mensen om in
het verkeer, doordat hun auto's van
de weg werden geblazen. In heel En
geland raakten plaatselijk de wegen
onbegaanbaar als gevolg van over
stromingen of omgewaaide bomen.
Op de Noordzee en in Het Kanaal
kwamen verscheidene schepen in
moeilijkheden. Enkele Britse en
Franse sportzeilers worden nog ver
mist. De storm teisterde de Engelse
westkust met snelheden tot 150 km/
u. De politie in Nederland heeft veel
werk gehad met bomen, die wegen
versperden, omgewaaide hekken en
dergelijke.
Bij Hindeloopen op het IJsselmeer is
zaterdagmorgen vroeg het binnen
schip „De Bounty" gezonken. De
schippersfamilie Kelder uit Vrees
wijk kon door de reddingboot
„Knokkels" van Hindeloopen van
boord worden gehaald. De familie
bestond naast de schipper uit zijn
vrouw en vier kinderen. Een storm
met windstoten tot windkracht 10
blies in de nacht van vrijdag op
zaterdag de 17.000 kilo zware en
veertien meter hoge tent van circus
Boltini de lucht ln. De tent stond
opgeslagen in Leeuwarden. De scha
de bedraagt volgens een woordvoer
der van het circus ongeveer één mil
joen gulden. De tent was niet verze
kerd tegen stormschade.
In de nacht van zaterdag op zondag
kwam ter hoogte van Terschelling de
Britse vrachtvaarder ..Hero" in
moeilijkheden. Eén opvarende ver
dronk bij reddingspogingen, maar
de achtentwintig andere beman
ningleden zijn gered door helikop
ters van de Duitse marine en door
schepen in de buurt Het stoffelijk
overschot is inmiddels geborgen.
Het schip is zinkende.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Ruim vijfhonderd
leerling-verpleegkundigen hebben za
terdag tijdens een landelijke manifes
tatie geprotesteerd tegen een vervan-
Wel benadrukte AR-voorzitter Hans
de Boer nog eens de al eerder door de
AR vastgelegde gedragslijn dat de
AR. alvorens haar eindoordeel over
de fusie uit te spreken eerst nog wil Bezinning
toetsen of er tussen de partners ook
echte overeenstemming is over uit
gangspunt, program en uitvoering.
namelijk uitvoeriger op het kernbe
wapeningsprobleem ingegaan
worden.
tj„lk vond mijn trommel onderin de,
ir vuilnisbak terug
Nadrukkelijk riep hij de regionale en
plaatselijke partijorganen van de
AR op, geen bevoegdheden uit han
den te geven, voordat die toetsing er
geweest is. Op de voorjaarspartij
raad zal de AR verder praten over de
organisatorische en politieke een
wording van de drie partijen.
Op de partijraad werd verder met
grote meerderheid van stemmen een
resolutie verworpen waarin er voor
gepleit werd, het cultureel akkoord
met Zuid-Afrika weer te herstellen,
en waarin het wapenembargo tegen
Zuid-Afrika onjuist werd geacht.
Slechts vier van de ongeveer 300
partij raadsleden stemden voor deze
resolutie. Een resolutie waarin de
AR-partijraad zich had moeten uit
spreken tegen invoering van de neu
tronenbom werd zaterdag aangehou
den. Op de voorjaarsvergadering zal
Het aanhouden gebeurde nadat AR-
defensiespecialiste mevrouw Van
Leeuwen had aangedrongen op een
stuk fundamentele bezinning binnen
de partij zowel -over de nucleaire als
over de conventionele bewapening.
Met de kern van de resolutie, het
nee-zeggen tegen de neutronenbom,
was mevrouw Van Leeuwen het eens.
Graag zag ze aan de resolutie toege
voegd, dat afwijzing van de neutro
nenbom dan wel consequenties heeft
op het gebied van de conventionele
bewapening. AR-voorzitter De Boer
zegde toe dat er voor de voorjaars
partijraad een nota over deze proble
matiek zal verschijnen.
De resolutie waarin het AR-bestuur
gemachtigd wordt verder te hande
len inzake het programma van de
Europese Volkspartij, de federatie
van christendemocratische partijen
uit de EG-landen, werd aangeno
men. Over wat tot nog toe over dit
programma bekend is toonde de par
tijraad Zich uiterst kritisch.
Vervolg van pagina 1
Li CDA-kring liet men het gisteren
geheel van der Grinten zelf afhan
gen of de lijmpoging tussen PvdA en
CDA nog eens herhaald moet wor
den. Van Agt zelf zal daar momen
teel geen aandrang op uitoefenen.
„We bereiden ons voor op het ge
sprek met de WD", zei een CDA-
zegsman.
AR-partijraad
De kansen op een CDA-WD-combi-
natie worden echter niet hoog aan
geslagen. In brede kringen van het
CDA voelt men weinig voor samen
werking met de WD, zeker niet ge
zien de verkiezingsuitslag en het
programmatische akkoord dat
reeds met de PvdA gesloten is. Dat
bleek ook al uit de uitspraak die de
AR-partijraad zaterdag in Utrecht
deed. De partijraad nam een motie
aan waarin er bij de CDA-Tweede
Kamerfractie op aan wordt gedron
gen naar openingen te zoeken om
alsnog samenwerking van PvdA,
CDA en D'66 mogelijk te maken.
De AR-leider Aantjes meende dat
deze, door de AR-jongeren ingedien
de motie, aanvaardbaar was mits
daaruit niet gelezen zou worden dat
het CDA informateur Van der Grin
ten direct zou verzoeken om weer
een gesprek tussen PvdA en CDA te
arrangeren. Zo ver als Terlouw wilde
Aantjes op dat punt in ieder geval
niet gaan. Aantjes benadrukte wel
dat de kansen op een CDA-WD
kabinet niet groot zijn. „We hebben
de VVD nooit principieel uitgeslo
ten. maar het moet politiek wel reël
mogelijk zijn.
Er ligt al een programakkord met de
Pvda, het CDA mag zich nu niet
laten dwingen programmatisch een
geheel andere kant uit te gaan Dan
zou de partij een januskop krijgen
Onze beleidsrichting wisselt niet.
met onze gesprekspartner".
Aantjes wees er ook op dat de 77 van
de 150 Kamerzetels die CDA en WD
samen hebben erg krap zijn voor
voldoende steun aan het kabinet.
Zeker als in aanmerking genomen
wordt dat ook in samenwerking met
de VVD sommige CDA-Kamerleden
voorbehouden kunnen maken zoals
dat ook bij samenwerking met de
PvdA is toegestaan, aldus Aantjes.
AR-partijvoorzitter De Boer zei
geen structurele voorkeur voor sa
menwerking met de socialisten te
hebben. „Ik heb wel grote bezwaren
tegen de wijze waarop de liberalen
zich de laatste tijd in dit land pre
senteren. Als we met de WD gaan
praten moeten we goed op drie din
gen letten. Ten eerste de nadruk die
de VVD op het individuele belang
legt, Dat-staat haaks op ons pro
gram. Ten tweede een voortdurende
beklemtoning van het vooruitgang
en economisch groeigeloof. Dat ach
ten wij verwerpelijk. En ten derde is
het niet onze houding het buiten
lands beleid en de ontwikkelings
hulp te laten bepalen door het Ne
derlandse belang. Wij willen dat be
leid laten bepalen door het belang
van de mensen uit andere landen die
niets hebben. De koers en het pro
gram van de christendemocratie
mogen niet opgeofferd worden bij
welke formatieonderhandelingen
dan ook", aldus de AR- partij voorzit
ter.
Ook de VVD staat niet enthousiast
ging van het salaris door een vorm van
zakgeld. Minister De Gaay Fortman
van binnenlandse zaken heeft beslo
ten oni vanaf volgend jaar aan deze
leerling-verpleegkundigen in gemeen
teziekenhuizen gedurende de eerste
drie maanden van hun opleiding de
zogeheten preklinische periode
geen salaris meer te betalen.
Volgens dc demonstranten betekent
dit, dat de leerling-verpleegkundigen
nu zelf de eerste drie maanden van
hun opleiding moeten financieren.
Naar schatting komt dit neer op zo'n
twee- tot drieduizend gulden per
persoon.
te trappelen van ongeduld om met
het CDA de onderhandelingen te
beginnen. De WD-fractie die zater
dag vergaderde, heeft zich wederom
uitgesproken voor een nationaal ka- -
binet waaraan zo veel mogelijk par
tijen deelnemen Volgens VVD-lel-
'der Wiegel is het wantrouwen tussen
PvdA en CDA de schuld van het
mislukken van de formatie. De ech
te politieke wil om een nieuwe kabi
net tot stand te brengen heeft ont
broken. Dat is een dieptepunt in
onze democratie, zei Wiegel.
bij
rif Jan onze onderwijsredactie
op )EN BOSCH De werkende jongeren van het N.V.V. willen dat stagiairs de
1 tatus van werknemer behouden. Afschaffing van de stage-vergoeding beschou-
?en ze als aantasting van hun verworven rechten.
'p( )aarom had Ruud Vreeman, werknemer. Uit een enquête
oorzitter van het NW-jon- van het jongerencontact is
gebleken, dat de meeste sta
giairs voor meer dan de helft
van hun tijd produktief werk
doen en zichzelf daarom als
werknemers beschouwen.
jpjlerencontact, zaterdag in
>en Bosch geen goed woord
'er voor de stage-nota van
ministers Boersma en Van
emenade. Ook de werkende
[^Jongeren van de KWJ en de
;it( «sturen van de Federatie
ng iederlandse Vakbeweging
p n van de Algemene Bond
ie an Onderwijzend Personeel
ja «erden zich tegen de plan-
s0) «n van de regering.
Hl éigens Vreeman heeft de
echtspraak uitgewezen dat
we emand die stage loopt en
njl Toduktief werk doet. be-
*houwd moet worden als
Steeds meer werkgevers zijn
er echter toe overgegaan de
stage vergoeding af te schaf
fen De stagiair doet geen
werk, maar volgt onderwijs,
zeggen ze Op z'n best kan
daar een zakcentje tegenover
staan.
Dezelfde fout
Ruud Vreeman vindt dat in
de stage-nota dezelfde fout
wordt gemaakt door stagiairs
als leerlingen te bestempe
len. Er wordt gegoocheld met
woorden: werk wordt onder
wijs genoemd en voor onder
wijs krijg je geen beloning.
Een mooie manier voor werk
gevers om aan goedkope ar
beidskrachten te komen.
Namens het ministerie van
onderwijs verdedigde de heer
A. H Koelink de nota van de
ministers. „Wij goochelen
niet met woorden", zei hij.
„Werk blijft werk, en als er
sprake is van produktieve ar
beid, moet daarvoor betaald
worden. Die beloning hoef
echter niet rechtstreeks aan
de stagiair betaald te wor
den. De regering wil dat geld
laten storten in een stage
fonds, waaraan in principe
alie werkgevers moeten bij
dragen. Uit dat fonds kan
dan de ook volgens de rege
ring noodzakelijke verbete
ring van de stage als leermid
del worden bekostigd."
De heer Koelink noemde een
aantal voorwaarden waaraan
een onderwijskundig verant
woorde stage moet voldoen:
de school moet de stage
nodig en nuttig vinden
de stage mag niet langer
duren dan nodig is
de stagiair mag niet alleen
routinewerk doen
de begeleiding moet beter
worden
er moeten goede afspraken
komen over wat wel en niet in
een stage thuis hoort
extra kosten (reisgeld, kle-
dinggeld, enz.) moeten ver
goed worden
bedrijven en instellingen
kunnen verplicht worden sta
giairs op te nemen
•er moet een goede inspectie
zijn.
Het voordeel van een goed
geregelde stage is volgens de
regering dat leren op school
en in de praktijk elkaar af
wisselen. De leerlingen ma
ken zo kennis met de be
roepswereld en deze ervarin
gen kunnen in het verdere
onderwijs op school worden
verwerkt.
Toch bleek zaterdag wel dat
deze plannen voor verbete
ring van de stages veel tegen
stand oproepen. De werken
de jongeren zijn tegen het
principe „werk doen zonder
poen". En de werkgevers voe
len weinig voor een verplich
ting om stagiairs op te ne
men. Ook een door de werk
gevers betaald stage-fonds
vinden zij onaanvaardbaar.
Als de overheid de stage be
schouwd als onderwijs, is het
onredelijk de werkgevers (al
leen) voor de kosten te laten
opdraaien, zeggen zij.
Aan de het einde van de dis
cussiedag in Den Bosch her
haalden de jongeren van hetv
N.V.V. nog eens hun eisen De
stagevergoeding moet blij
ven. De noodzaak van stages
moet kritisch worden beke
ken Waar stages nuttig zijn,
moet de begeleiding beter
worden En stagiairs die nut
tig werk doen moeten de sta
tus van werknemer be
houden.
Een boek geven betekent: iels van jezelf schenken.
En ook: de ander begrijpen. Weten wat die ander leuk,
interessant of mooi vindt.
Dat is niet altijd eenvoudig. Bij de bockhandel vindt
u honderden, zo niet duizenden mogelijkheden.
Hoe wordt u daar wijs uit?
Om de keuK makkelijk te maken hebben wij
bij meer dan éénartiljoen huizen een
kadogids bezorgd De Boekenmolen.
U vindt er ruim 600 kado-
ideeën in. Dus óók dat
heel persoonlijke, goed
gevonden boek.
Hebt u de Boekenmolen
niet ontvangen of bent u hem
kwijl? Vraag eerst even bij de
boekhandel. Die heeft misschien nog
een exemplaar.
