We zijn er bijnamaar nog niet helemaal
Jongerenpastoraat wil
kerk zelf veranderen
MET DE BIJBEL MEER MENS
Don Quichote en
Robinson Crusoe
en de 'ismen'
Boekenveiling te Amsterdam
TON BOLLAND beëdigd taxateur*
Roger Schutz
mag niet
naar China
VANDAAG
Voorbijgangers-
WOENSDAG 9 NOVEMBER 1977
KERK
Trouw/Kwartet
door Jac. B. Looijen
Het heeft even geduurd, maar
nu is het zover Hervormden en
gereformeerden besloten tot
een volledige fusie van hun
voorlichting via het zendings
blad ..Vandaar". Dat blad heeft
een oplage van 240.000 en is
daarmee het grootste zendings
blad ter wereld.
De fusie getuigt van een gezonde
kijk op de werkelijkheid. Neem nu
een geweldig land als Indonesië Je
kuni toch niet aannemen dat de
christenen daar veel belang hebben
bn datgene wat hervormden en gere
formeerden in Nederland verdeeld
houdt. Ze hebben wel wat anders
aan hun hoofd Dat moet ook duide
lijk zijn in de publiciteit in Neder
land.
Verkaveling
Drie jaar geleden voegden de her
vormden en de gereformeerden hun
zendingsbladen reeds samen in
..Vandaar" Maar er kwamen twee
afzonderlijke edities voor beide
kerkgemeenschappen. Iedereen, die
iets van zending weet. zag toen na
tuurlijk al dat die verkaveling bin
nen eén blad niet vol te houden was.
Sterk kerkordelijk denkende men
sen zijn misschien niet zomaar blij
met de fusie Maar wat willen ze
dan? Onze kerkelijke verdeeldheid
demonstreren in Azië of Afrika of
Zuid-Amerika? Want in al die we
relddelen werken mensen van de
hervormde en de gereformeerde zen
ding in Nederland al lang samen.
Stille nacht
We kunnen verder gaan Op het In
donesische eiland Celebes zijn de
Gereformeerde zendingsbond van de
hervormde kerk en van de Christelij
ke Gereformeerde Kerken werk
zaam. Krijgen die het voor elkaar om
de eilandbewoners duidelijk te ma
ken je geen gezangen mag zingen In
de kerkdiensten? Ik denk. dat ze er
zelfs geen poging toe zullen doen.
omdat ze begrijpen, dat het alleen
maar in hun gemeenten in Neder
land een traditie is om alleen psal
men te zingen, hetgeen trouwens een
goede gewoonte is. Maar laten die
Toradja s op Celebes gerust ..Malam
koedoes" zingen met de kerstdagen.
Dat is: Stille nacht, heilige nacht.
Hoe is het gelukt om van ..Vandaar"
in betrekkelijk korte tijd een geza
menlijk zendingsblad te maken voor
hervormden en gereformeerden? In
de eerste plaats vanwege de samen
werking tussen de zendingsmensen
van beide kerken. Maar wie kwam
daar nog bij?
Samen
En nu noem ik de naam van Jan
Filius van het Leger des Heils. die
een voortreffelijk publiciteitsman is.
Vanuit het Leger waarin hij zeer ac
tief is. kreeg hij allerlei contacten
met de kerkelijke zending. Hij is een
geregeld schrijver in ..Vandaar en
hij weet heel wat te vertellen, want
hij reisde de halve wereld af. sprak er
met mensen van allerlei slag en doet
dat nog.
Hij was ook een sterk voorstander
van de samenbundeling want als
heilsoldaat zag hij het net als de
zendingsmensen niet zozeer zitten in
het verschil tussen hervormden en
gereformeerden. Het ging hem er
niet om wat ieder voor zich te zeggen
had. maar om het werk wat ze samen
te doen hadden en dat is nu gereali
seerd wat het blad betreft. Hij werk
te hard mee aan de fusie
Intussen: Jan Filius heeft z'n pet van
het Leger des Heils: niet afgezet, hoe
veel werk hij ook heeft in de kerken.
Want toen ik hem deze dagen sprak,
was hij het met me eens: we zijn er
bijna, maar nog niet helemaal. Inte
gendeel we zijn er nog lang met. Dus
is er nog veel werk aan de winkel.
Wie zijn de opdrachtgevers? De jon
ge kerken in de derde wereld Zij
hebben geen behoefte aan onze ker
kelijke problemen. Zij snappen er
niet zoveel van. Zullen we hopen dat
er. om te beginnen, nog meer kerken
en zendingsorganisaties toetreden
tot de gemeenschap van „Vandaar"?
Als dat lukt hebben de jonge kerken
aan ons. oude kerken, een belangrijk
stukje kerkelijke ontwikkelingshulp
verleend
Van een onzer verslaggevers
LEUSDEN De tijd is voorbij, dat het jeugdpastoraat in de gereformeerde kerken bekeken kon
zijn met een uur katechisatie in de week, terwijl de kerk de verdere vorming van de jonge
gelovigen kon overlaten aan „het jeugdwerk".
Natuurlijk hield de kerk zich ook
toen iwe denken aan de jaren vijftig
en zestig» allerminst afzijdig van het
jeugdwerk. Speciale „jeugdouderlin-
geri liepen zich het vuur uit hun
sloffen om het werk in clubs, socië
teiten. instuiven en hoe ze verder
mochten heten, te stimuleren en te
begeleiden. Maar het jeugdwerk was
toch letterlijk en principieel een
randverschijnsel naast het ..eigenlij
ke" kerkewerk.
Zo ging het. en zo gaat het op veel
plaatsen nog. Maar de laatste jaren
is in de gereformeerde kerken het
inzicht gegroeid, dat een verant
woord jeugd- en jongerenpastoraat
veel meer moet omvatten, en dat nog
niet eens alleen om het harde feit.
dat het kerkelijk jeugdwerk maar
twintig procent van de kerkjeugd
bereikt
Jeugdpastoraat is: jongeren helpen
geloven in het midden van de ge
meente. Dat straalt uit naar twee
kanten: er gaat een beweging uit van
de gemeente naar de Jongeren, maar
ook omgekeerd van de jongeren naar
de gemeente, waardoor die gemeen
te voortdurend in beweging en ver
andering is. Dat is de visie, waaruit
het deputaatschap jeugd- en Jonge
renpastoraat met ds H. Hogenhuis
als vrijgesteld studiesecretaris in
1973 aan het werk is gegaan.
Er is deze vier Jaar Inderdaad een
beweging op gang gekomen, zo blijkt
uit het tweejaarlijks rapport van dit
deputaatschap, dat volgende week
donderdag behandeld zal worden in
de gereformeerde synode Een teken
daarvan is bij voorbeeld het boekje
..Samen kom je verder", dit voorjaar
verschenen bij het jubileum van de
gereformeerde vrouwenbond, over
de geloofsoverdracht in de gezinnen,
waarmee momenteel in vele gemeen
ten gewerkt wordt.
belijdenis doen
Vier jaar geleden legde dit deputaat
schap alarmerende cijfers op tafel,
volgeqs welke ruwweg de helft van
de jongeren in de gereformeerde
kerken nog maar kwam tot het doen
van belijdenis des geloofs. Die da
ling blijkt zich niet te hebben door
gezet Er is een stabilisatie geko
men die de deputaten in hun rap
port verheugend noemen, al willen
zij er niet aan voorbijzien, dat nog
altijd 46 procent van de twintigjari
gen geen belijdenis blijkt te hebben
gedaan. Daarnaast rapporteren zij.
dat de wegloop van doopleden nog
allerminst tot stilstand is gekomen.
Jaarlijks verdwijnen zo'n vierdui
zend doopleden uit de gereformeer
de kerken, meestal geruisloos bij
verhuizing naar een andere plaats
Dat is gerekend naar de jaarlijkse
geboortecijfers van twintig Jaar ge
leden. ruun 22 a 23 procent
Onze adressen:
AMSTERDAM
Postbus 859
Wibaulstraat 131
Tel 020-913456
Tetei 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
WestMaak 9. Rotterdam
Ta». 010-115588
OEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22. Deo Haag
Te». 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030
wel wat met de kerk. getuige de
wensen die ze kenbaar maken De
putaten noemen het zaak voor de
kerken, samen met de jongeren te
trachten aan hun legitieme verlan
gens tegemoet te komen en hen een
geestelijk tehuis te bieden. De ver
vreemding van jongeren ten opzich
te van de kerk is geen voorbijgaand
randverschijnsel, maar een zaak die
diep insnijdt tot op de bodem van
hel bestaan
Nog een punt uit het rapport. Jonge
ren hebben m hun groei naar vol
wassenheid identificatiemogelijkhe
den nodig een bestand van zaken
en een groep van mensen, die hen
optrekken naar een zich welbevin
den. naar het ervaren van de sja-
loom te midden van het ontredderde
en bedreigde bestaan. Daarom noe
men deputaten het van onschatbare
betekenis, dat zij in de kerk mensen
om zich heen vinden, die vanuit de
warmte van de eigen beleving ver
antwoording kunnen doen van de
hoop die in hen is. Mensen, die in
hun getuigenis en leven de waarde
en de betekenis van het geloof voor
de werkelijkheid van elke dag aan
het licht kunnen brengen Dat ver
eist volgens deputaten oefening
idus de gemeente als leerhuisi. maar
ook een open kerkstructuur, waarin
niemand bang hoeft te zijn om zich
zelf te zijn. maar allen, ook de jonge
ren. op hun manier hun verbonden
heid met Jezus Christus kunnen
beleven
ADVERTENTIE
WOENSDAG 23 en DONDERDAG 24 NOVEMBER 1977
houden wij weer boekenveiling. Geveild worden enkele belangrijke
bibliotheken w.o. de bibliotheken van
ds. J. BOER, Broek op Langedijk
Mej. Dr. M. E. KLUIT, Deventer
ds. G. VISEE, Haren (Gr.)
bestaande uit theologie, filosofie, commentaren, brbelverklaringen,
exegetische studies, theol. en kerkhistorische dissertaties (waaron
der een grote verzameling werken over de Middeleeuwen; beginperi
ode der Reformatie en de geschiedenis der Doopsgezinden); naslag
werken, woordenboeken etc.
Daarnaast worden er ook zeer zeldzame 16e. 17e en 18e eeuwse
werken geveild, zoals werken van Luther, Calvijn, Melanchton, Beza.
Nadere Reformatie.
Rijk geïllustreerde catalogus (112) pag. kunt u aanvragen door 5.-
te storten op giro 17.71.82 t.n.v. TON BOLLAND, v/h Van Botten^
burg, Amsterdam.
Kijkdagen: ZATERDAG 19 EN MAANDAG 21 NOVEMBER 1977
Prinsengracht 493, Amsterdam, telefoon (020) -
221921. Lid Ned. Ver. van Antiwuaren
Intern. League of antiquarian booksellers
Ned. Vereniging, van Makelaars en Veilinghouders.
Van een medewerker
Na een zorgvuldige voorberei
ding hield de Nederlandse af
deling van International Chris
tian Leadership het afgelopen
weekeinde een conferentie in
Beekbergen over de christen en
de ..ismen" van deze tijd. De
organisatie is een internatio
naal georiënteerde vrienden
kring van christenen.
Alhoewel de ..ismen" zoals socialis
me. kapitalisme, humanisme of libe
ralisme in dit stadium nauwelijks
aan bod kwamen, werd door velen
erkend dat het socialisme hen m vele
opzichten wakker geschud had. dat
..ismen" zo lang ze geen doel op
zichzelf zijn, wel degelijk een inspira
tie. zelfs noodzakelijk kunnen zijn.
omdat God zowel binnen als buiten
de kerk met mensen bezig is. maar
„ismen" nooit het geloof in Christus
kunnen vervangen
Inleiders waren dr W Aalders en
prof. dr Michael F. J. Marlet s.j
Eerstgenoemde sprak over de z.i. be
langrijkste „ismen" van deze tijd.
het socialisme en het kapitalisme
Beide noemde hij bastaardvormen
van christelijke levensvormen.
Ridder en burger
In het socialisme is de basisvorm de
ridder (geïnspireerd door het Boek
der Maccabeeën en het Boek Open
baringen» wiens idealen vooral in r.k.
landen als Spanje beleden werden.
Hoogtepunt was de kruisridder.
In het kapitalisme daarentegen is de
basisvorm de burger. Vooral in pro
testantse landen treft men hem aan.
Het leefpatroon is totaal anders De
burger (poorter» is een vrij mens. De
diepste wortel van het calvinistisch
levensbesef in hem is de onnaspeur
lijkheid Gods. De burger schuwt ko
ning en keizer, tolereert slechts stad
houder of burgemeesters, hij is def
tig maar ingetogen, spaarzaam en
bovenal realistisch, hij vertegen
woordigt het autentiek protestants
leefpatroon. Het hieruit ontstane ka
pitalisme is een karikatuur van het
calvinistisch bourgeoistype.
Bijgeloof
De ridder met zijn moed en trouw,
wiens idealen filosofisch zwak gefun
deerd zijn. streeft, gestuwd door zijn
eerzucht en fantasie naar roem,
waardoor hij zich in een kwetsbare
positie bevindt. Cervantes heeft in
zijn Don Quichote met.diens valse
pathos, zijn ontworteling door zijn
extatische heroïek met het ridder
schap afgerekend. De ridder met zijn
chiliastische en utopische dromen
loopt stuk op de werkelijkheid. Hij
leeft niet uit geloof maar uit bijge
loof.
De burger, niet minder kwetsbaar in
zijn realisme, arbeid, tucht en vlijt,
leefde bij de scheppende voorzienig
heid. Het resultaat, de bourgeois sa-
tisfait (de tevreden burgerman», ves
tigt zijn bestaan niet op geloof maar
op bezit. In de gouden tijd van com
mercie en koloniale expansie schiep
Daniel Defoe met zijn Robinson Cru
soe het prototype van de burger, de
kapitaalzoekende materialist die
Prof. dr. Michael Marlet s.j.
pas op het eiland zijn God vindt, zijn
echte burgerschap.
Nieuw inzicht
Zo laat ook Cervantes pas op het
einde van het verhaal zijn held tot
een nieuw inzicht komen. Beiden
trachten de weg terug te vinden Zo
draagt de christen ook zijn geschie
denis met zich mee. Hij herkent in de
socialist de Don Quichote. in de ka
pitalist Robinson Crusoe, en zal het
zijn roeping achten de authentieke
leefpatronen weer te herstellen
Met als uitgangspunt de Franse
christen-marxist Roger Garaudy
ging prof. Marlet in op het voorberei-
dingswerk van de afdelingen van de
ICL. Daarop past de vraag hoe wij
eigenlijk christen zijn. De verleiding
ligt daarin dat men vertrouwt dat als
wensen
Het rapport geeft ook gegevens door
van een onderzoek onder inogi ker
kelijke jongeren ten aanzien van de
vraag ..wat moet voor jou de kerk
zijnOpvallend is de sterk negatie
ve waardering van de verschillende
aspecten van het kerk-zijn De ma
nier van kerk-zijn spreekt velen niet
meer aan. ook al trekken zij daaruit
niet de consequentie om maar te
vertrekken Zij willen blijkbaar nog
door ds. E. H. Nagel
Iemand omschreef eens in het
kort de formule waarop alle
advertenties terug te voeren
zijn als volgt: ..Geef óns uw
geld!" Dat kan niet gelden voor
de advertenties van de Lande
lijke Werkgroep Perscampagne
van een aantal kerken in ons
land. Die hebben, als andere,
zeer veel geld gekost maar be
ogen geen winst.
Ze worden geplaatst onder het mot
to „het evangelie is er voor ieder
een!" En. zo moet men ongeveer ge
dacht hebben, dat kun je nou wel
zeggen tegen elkaar, in eigen kring,
binnen de muren van de kerk. Maar
dat is weinig zinvol als „iedereen"
het niet hoort Of leest. Dat laatste
bedoelen nu de advertenties van de
kerken
Ze kosten de lezer niets, maar heb
ben de kerken veel gekost Daartus
sen ligt het brede niemandsland van
de beweringen, die eigenlijk nie
mand een cent kosten.als ze niet
voor ieder duidelijk en scherp wor
den toegespitst
Na rusUg doornemen en overdenken
van de teksten ials aanbevolen in de
..gebruiksaènwiijzing'i ontkom ik
niet aan de vrees, dat de hier ge
brachte boodschap toch een beetje
te goedkoop is. Van deze vrees wil ik
proberen hieronder rekenschap te
geven Niet om het werk van de
Werkgroep af te breken, maar om me
openlijk af te vragen hoe „de mensen
op de teksten zullen reageren". En
daarop wellicht nog enige invloed te
hebben
Om te beginnen dan. struikel ik over
het generaliserende „Wij" in beide
advertenties. Laat Ik u de tekst door
geven
„We zijn zoveel mans (voorbeelden:
computers. Marsonderzoek. superso
nisch vliegen, kleuren-tv. HiFi stereo
en de wasautomaat van moeder in
de keuken.»"
Verbazing
Ik voorzie, dat veel lezers zullen rea
geren met enige verbazing. Doen
„we" dit of zijn dit liefhebberijen c.q.
uitspattingen van enkeleB. met wie
„we" ons niet zonder tegenstand la
ten identificeren? Ik denk het laat
ste. En dan het tweede deel van de
advertentie, als tegenbeeld (veel
mans» maar weinig méns. Bewijs we
zeggen tien keer „ik" tegen één keer
..jij", we liggen niet wakker van de
toekomst van werkloze jongeren, we
laten langdurig-zieken vereenzamen,
we stopppen Surinamers bij elkaar,
we kijken een ex-gevangene met de
nek aan.
Ik vraag me alweer af: is dat nou
waar? Zijn we zo? En als we nu eens
niet allemaal onder dit oordeel wil
len vallen, menen te mogen zeggen
met de hand op het hart: dat ben ik
niet!? Gaan „we" dan uiteen in fari-
zeeëers en zondaren? Tel uit je winst
in dat geval voor de kerk.
De derde medeling luidt: „We voelen
allemaal dat het anders moet". Niet
nader toegelicht. Ieder voelt, dat dót
waar is. En nu nog maar één stap: de
bijbel zegt (ook al. zal men denken):
„U moet andere mensen worden. Met
een nieuwe mentaliteit. Dan kunt u
uitmaken wat Gods wil is. wat goed
In kapitale lettertekens staat daar
dan nog onder de vraag: „Zit hem
daar niet de kneep?" Je vraagt je af.
is dat nou force of farce majeur?
Zwaartepunt
Ik moet nog even doorgaan met
mijn critische beschouwing van de
perscampagne. Liever gezegd: ik
moet nu maar eens zeggen waar
voor mij het zwaartepunt van mijn
bezwaren ligt. Achter deze campag
ne staan de gereformeerde kerken,
het hervormd evangelisatorisch be
raad. de vrije evangelische gemeen
ten en in een aantal plaatsen chris
telijke gereformeerde kerken en de
rooms-katholieke kerk. Men mag
dus concluderen, dat de kerken in
deze actie zich afficheren. Zij laten
de niet-kerkelijken weten hoe zij er
over denken. Hoe denken zij erover?
Er is mentaliteitsverandering nodig
Dit woord, ons al te vertrouwd uit de
wereld van Morele Herbewapenings
kringen. stamt hier uit het werkje
„Goed Nieuws voor U". een gepopu
lariseerde weergave van het Nieuwe
Testament. Tegenwoordig ook ver
krijgbaar met plaatjes. In de verta
ling van het Bijbelgenootschap
staat voor dit woord: wordt her
vormd, door de vernieuwing van uw
denken. Nu kan men er begrip voor
hebben, dat een interkerkelijk gezel
schap niet voetstoots het „her
vormd worden" aanbevolen wenst
te zien. Maar mentaliteitsverande
ring?? De bijbel zegt: „laat u niet in
het schema van de wereld persen,
maar leer in andere denkvormen
leven."
Als ik het zó lees, weet ik meteen,
dat de bijbelse aanbeveling er een is
van politieke aard.
Politiek
Als het waar is. dat wij te rijk zijn.
dan zijn we dat samen als het Wes
ten. En als er vervolgens een wereld
handelsconferentie gehouden
wordt, die mislukt, doordat de rijke
landen, waaronder ons land. het
been stijfhouden dan is er een poli
tieke partij nodig, geruggesteund
door de kerken, die dat niet langer
neemt. Die dóór desnoods een kabi
netscrisis voor over heeft. De door
de Werkgroep opgeworpen kwesties
zijn allemaal van politieke aard. En
nu is dit mijn bezwaar Zodra ker
ken of hun Woordvoerders zich met
politieke vragen bezig houden en op
de kansel zeggen het moet anders,
zó mag het van God onze Schepper
WENEN (Kathpress) Roger
Schutz. prior van de oecumenische
kloostergemeenschap van Taizé in
Frankrijk mag niet naar China.
Op een persconferentie in Wenen
gisteren zei Schutz. dat de Chinese
autoriteiten zijn verzoek om een vi
sum hebben afgewezen. Hij had een
week in China willen blijven. Schutz
zei. dat hij met zijn reis naar China
geen politieke bijbedoelingen had
gehad. De zin van een dergelijke reis
ligt volgens hem in het gebaar van
vriendschap met een volk. waartoe
men niet kan doordringen-tenzij als
toerist of als zakenman.
Roger Schutz gaat nu in plaats van
naar China met een groep jongeren
naar een vluchtelingenkamp bij
Bangkok. Aan dit bezoek gaat een
verblijf vooraf in de achterbuurten
van Hongkong, waar hij enige tijd
het leven wil delen met de armsten
der armen. In het weekeinde van 10
en 11 december wordt Roger Schutz
terug verwacht in Europa voor een
jongerenconcilie in Breda.
de maatschappij naar een bepaald
model wordt ingericht deze dan
„goed moet zijn".
Daarom kunnen wij noch tegen het
socialisme noch tegen het kapitalis
me zonder voorbehoud „ja" zeggen.
Wanneer men echter gekozen heeft,
dan zij het ja ook volmondig ja. en
het neen radicaal neen.
Kiezende in de richting van een
„burgerlijk" of „ridderlijk" streven
vrage men zich echter wel af of men
geleid wordt door de Geest Gods of
door de geest van avontuur.
Eschatologisch
perspectief
Wij Jeven enerzijds wetend medever
antwoordelijk te zijn voor deze we
reld. anderzijds in het perspectief
van het oordeel Gods. De mens is pas
mens in zijn afhankelijkheid van
God. daarom is het humanisme, voor
zover het zich tegenover het Chris
tendom stelt, af te wijzen. Daarom
ook zijn respect voor de menselijke
persoon, van geboorte tot dood.
Vanuit het evangelie is een existenti
eel antwoord, een nadere precisering
van maatschappelijke vragen moge
lijk. „Arbeidt opdat ge iets hebt om
te geven", zegt Paulus. Ook als wij
ons inzetten voor het verdedigen van
het verworvene is dat in het eschato
logisch perspectief, in het zicht van
het relativerend bestaan.
't Is toch een vreemde zaak met a:
vloeken. Als reactie op wat ik
vorige week schreef over de mij»'
inziens aanvechtbare reclame v#'
de „Bond tegen het vloeken"
zuilen van het Amsterdamse Op
baar Vervoer belde iemand mij c
Hij was lid van deze bond en 't
bepaalde opzichten met mij oneen
Toch wees hij mij op een nog andej
vorm van vloeken. Volgens he]
vloekten de heer Boot c.s. in
advertentie van zaterdag j.l.
gunste van het apartheidsbewiitn
van Zuid-Afrika. Zij schreven in
mers Lezers van Trouw wordt it
Godsnaam wakker Ik viel hef
daarin bij. Maar toen we even-do»
praatten bleken wij toch iets andel
te bedoelen. Hoewel mijn gesprek!»
partner ook geen goed woord vol
het apartheidsbeleid van Zuid-Af^
ka over had ging het hem daar ni
om. En dat was juist de grond v: I
mijn instemming Als ik er nog eer
over nadenk had hij bezwaar tegt 1
het gebruik van Gods naam in j
algemeen, uitgezonderd in een n
drukkelijk godsdienstige contexs a
Je zou kunnen zeggen: hij had e$E
formeel bezwaar. Het verband waa il
in deerde hem minder. En inde o
daad. dat formele bezwaar kon |e<
niet met hem meevoelen. Ik gelo el
dat er situaties zijn waarin je inde oi
daad Gods naam mag aanrpepe ec
Men zegt wel eens dat vloeken ie er
te maken heeft met machtelooshe n
en verlegenheid. De vloeker zc*n
zwak staan. De heer Boot en ig
zijnen gebruiken in hun oproep as <x
de Trouwlezers Gods naam. Ik den
ook uit een zekere verlegenheid Z t
zien dat in deze dagen velen ovefoc
tuigd raken van de totale verwerp ei
lijkheid van het Zuid-Afrikaanse
gime Dat is moeilijk te verwerkefol
Ze zijn overtuigd van de juistheioi
van hun standpunt en roepen danil
Gods naam aan. Daar kan ik best *rc
komen. Daar zou mijn bezwaar nioil
tegen gaan. Dat ik van mening balei
dat de heer Boot en de zijnen deicl
niettemin met het noemen vaeli
Gods naam vloeken hangt hiermqro
samen dat zij zich opwerpen als vei i
dedigers van een bewind dat spca
met de eisen van het evangelie, eioe
wat erger is, dit bewind dekt met <hir
naam „christelijk". Dat kunneog
mensen die radicaal christelijk pr^_
beren te denken niet verwerkef
Daarom noemen zij Gods naam
zij, eveneens aangegrepen door
gevoel van machteloosheid, de rei
ring van Zuid-Afrika oproepen
terug te keren van de heilloze wi
die zij gaan en die juist datgene
te zien geven wat zij.beweren
willen voorkomen.
'ar
niet langer, zoek andere vormen van
denken dan zij hebben, die de God
van de bijbel niet erkennen als hun
levensgrond. dan wordt hun de
mond gesnoerd.
De perscampagne gaat ervan uit.
dat we allemaal voelen, dat het an
ders moet. Ik denk: ten onrechte.
Waar wij ons voor inzetten zijn ach
terhoedegevechten over de bijbelse
fundering van onze dogmatische
vindingen. Of onze vrijheid van han
delen en bezit ions leren bankstel,
Majorca etc.). We verdwalen er niet
in. we weten er veel te goed weg mee.
Als wij allemaal voelden laat ons
zeggen als de christenen voelden,
dat het allemaal anders moet. dan
zou dat zichtbaar worden in ons
openbaar handelen, in onze politie
ke opstelling, wil dat zeggen.
En ik ben bang. dat dót de enige
manier is. waarop de kerk zich zou
kunnen aandienen. Wat men be
oogt: het gesprek gaande maken
over die vreemde mensen, met hun
on-werelds geloof en hun dito ge
drag. hun verwachting van een nieu
we hemel en een nieuwe aarde. Men
sen die zulke ongerijmde dingen
ivoor mogelijk hóuden pik je er in
elk gesprek toch zó uit?
Dat zal geen vormingscursus je kun
nen leren Daarvoor moet een mens
hérvormd zijn in zijn denken. Door
wie hervormd? U mag drie keer ra
den. En u kunt drievuldig gelijk
hebben.
ik hoop. dat het bovenstaande niet
de indruk wekken zal afbreuk te
willen doen aan, het pogen van de
werkgroep. Zo is het niet bedoeld.
Maar misschien kan deze bijdrage
hier en daar wat helpen om niet te
spoedig weg te glijden naar een
soort religiositeit, die met de bijbel
niets te maken heeft En daar zit
hem nou Juist de kneep!
Dn. E. H. Nagel is gerefor
meerd predikant te Am
sterdam-Zuid.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Stolwijk: A. Vlietstra ,E
Doornspijk; te Kralingen (part tim J*1
toez.»: Ph J. Leenmans te Breskenan
Hoofdplaat; te Kinderdijk: W. Ve83
boom te Waddinxveen; te Hien-DPv<
dewaard: C. D. Otte te Heinenoon
Aangenomen naar Veen: W. Roore'
kand. te Leek (Gr.); naar Welsrijp
Bayum (toez.): drs. J. J. C. Dee kanv'
te Oegstgeest, die bedankte vof-
Nieuwveen, Oosterland, Oud Vossi
meer, Suameer, Uitwijk en Waari
huizen en Well-Ammerzoden.
Bedankt-, voor Hierden (toez.): I
Kooien te IJsselstein.
Beroepbaar: J. G. Jullens, Coendeij
weg 47 b, Groningen; D. van Veel
Verlengde Nieuwstraat 6 a, Gronu
gen; mej. J. Bakhoven, J. Hayd(
laan 32, Leiden.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Haarlem Z.: J. D. 1
Langhenkel te Wllnis
GEREF. KERKEN VRIJG.
Beroepen te Eindhoven: P. Schellin
te Middelburg.
Aangenomen naar Pieterburën 1
combinatie met Schouwerzijl J. ïi
de Jong, kand. te Alblasserdam, cfl
bedankte voor Marum-Kornhorn.
VRIJE EV. GEM.
Beroepen te Dordrecht: T. J. Prins I
Rotterdam C.
Prof. dr. R. Bijisma
Kok te Kampen is thans vé
schenen de afscheidsbundel v<
prof. dr. R. Bijisma (foto) die vi
1961 tot oktober 1977 theologie
doceerd heeft in Brussel, getité
„Met de gemeente onderweg". Het!
een bundel van zeventien opstellf
van prof. Bijisma zelf, waarvan e(
nog niet eerder gepubliceerd is. zü
afscheidscollege namelijk over „bi
bels en marxistisch atheïsme". I
bundel is verdeeld in drie rubriek
die het werk van prof. Bijisma wei
spiegelen: Schrift en belijdenis.
ologie en praktijk en kerk en were
Ook is een uitgebreide bibliog
opgenomen. De prijs is 32,50.
Rectificatie In het j.l. zaterdag!
deze rubriek opgenomen overlj
densbericht van ds. P P. van I
veld van de Stichting Oecum. Ht^
werd deze als doopsgezind aant
duid; hij behoorde echter tot de li
vormde kerk.
