Lijfwacht is een lapmiddel
Personalia
tekening van een lezer
DICHTBIJ f
VERDUB
Trouw
commentaar
Struikrovers-affaire
'Cursus' voor bedreigde topmanagers biedt meer bescherming
Chauffeur overreden
Een stoet storingen
kleinzoon over oma christie
gezellig
reclamekoningin?
jodelen
slordig
donderdag 3 november 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet5
Ondanks een zeer intensieve aan
pak is de Amsterdamse recherche
er niet in geslaagd de zakenman
Maurits Caransa uit de handen van
zijn ontvoerders te bevrijden. Daar
voor was helaas pecunia nodig.
Als de recherche uit de hoofdstad
toch een complimentje verdient is
dat met name om haar zakelijke en
nuchtere aanpak van de affaire èn
de wijze van voorlichting. De poli
tie heeft zich niet laten verleiden tot
het doen van allerlei speculatieve en
of emotionele verklaringen over bij
voorbeeld de achtergrond van de
ontvoering en de richting waarin de
vermoedelijke daders moesten wor
den gezocht.
Tot het einde toe heeft zij volge
houden dat er geen duidelijke aan
wijzingen waren waaruit de (ge
rechtvaardigde) conclusie kon wor
den getrokken dat de affaire een
politiek of een crimineel karakter
had.
Het was daarom ook verstandig van
de regering dat zij deze visie van de
recherche niet in twijfel trok en het
opsporingswerk bleef overlaten aan
het Amsterdamse politieapparaat.
De vroegtijdige terugkeer van de
minister van binnenlandse zaken
(en justitie) mr W. F. de Gaay
Forman van de conferentie in Lissa
bon kon in dit verband als een
verstandige voorzorgsmaatregel
worden beschouwd.
De ontvoering van Caransa was dus
niet (achteraf kan dat met misschien
net iets te veel gemak worden vast
gesteld) een actie van de Rote Ar
mee Fraktion of de „Nederlandse
beweging van de 18de oktober",
ïoals uit vele anonieme telefoontjes
zou kunnen worden afgeleid, of
door anderen bij voorbaat als vast
staand werd aangenomen.
De ontvoering had ook weinig te
maken met geweld en terrorisme
zoals de secretaris-generaal van de
Verenigde Naties Kurt Waldheim
zich in een wel erg vroeg stadium
liet ontvallen, en bijvoorbeeld ook
door het kamerlid Schakel in een
radio-uitzending werd gesugge
reerd. f
Naar nu vrijwel zeker vaststaat is er
uitsluitend sprake van een ordinaire
struikroversaffaire, met dien ver
stande dat een ontvoering en afper
sing in deze vorm zich in ons land
nog niet eerder zó heeft voorge
daan.
Ondanks de gijzelingsaffaire in de
Franse ambassade, in de strafgevan
genis te Scheveningen, de treinka
pingen in Beilen en Wijster en de
bezetting van het Indonesisch con
sulaat in Amsterdam alsmede de
gijzeling van de schoolkinderen in
Bovensmilde is het blijkbaar voor
velen nog niet gemakkelijk te
aanvaarden dat Nederland ook in
dit opzicht geen eiland vormt waar
de woelingen van de boze wereld
aan voorbijgaan. Het is blijkbaar
moeilijk, maar wij moeten er aan
wennen dat wij niet langer gespaard
worden voor grote (en kleine) mis
daden noch met een politiek noch
met een crimineel karakter.
Door Huib Goudriaan
Onderscheiding De scheidende di-
rdcteur-generaal van het loodswe
zen. schout-bij-nacht G. van der
Graaf, is benoemd tot ridder in de
orde van de Nederlandse Leeuw.
Rechterlijke macht Mr. J. A. Mar
kus is op zijn verzoek per 1 juni 1978
eervol ontslag verleend als vice-pre
sident van de arrondissements
rechtbank te Alkmaar, onder dank
betuiging voor bewezen diensten.
Antillen De huidige gevolmach
tigde minister van de Nederlandse
Antillen in Den Haag, de heer Madu-
ro. zal gedurende de gehele rege
ringsperiode-Rozendal in functie
AMSTERDAM Na de bijna niet meer verwachte terugkeer van
Maurits Caransa in de uitdrukking is in dit geval gerechtvaar
digd het land der levenden, blijft de klemmende vraag hoe
topmanagers zich kunnen beschermen tegen ontvoering. In
West-Duitsland zouden sinds de moord op de bankier Jilrgen
Ponto en op werkgeversvoorzitter Hanns-Martin Schleyer parti
culiere beveiligingsdiensten een ongekende bloeiperiode bele
ven. In Nederland is nog nauwelijks sprake van een aanbod van
lijfwachten door bewakingsbedrijven, maar wel bieden enkele
diensten al langere tijd bepaalde vormen van bescherming.
Andere beveiligingsdiensten blijven zich beperken tot bescher
ming van „have en goed" en piekeren er niet over ook „het lijf"
onder hun hoede te nemen.
blijven. Aanvankelijk was bepaald,
dat de eerstkomende twee jaar een
ander deze post zou bekleden. Maar
door het benoemen van een tiende
minister in het kabinetrRozendal is
deze beslissing herzien.
Burgemeesters Per 1 december is
benoemd tot burgemeester van Ge-
ndringen de heer A. A. Janszen, nu
burgemeester van Groenlo. De heer
Jansen is vijftig jaar, r.k. en lid van
de KVP Tot burgemeester van de
vergrote gemeente Tiel is per 1 janu
ari benoemd drs. K. F. Broekens (51.
doopsgezind en lid van de PvdA),
burgemeester van het huidige Tiel
Tot burgemeester van de nieuwe
gemeente Neerijnen is per 1 januari
benoemd de heer E. R. Westerbeek
van Eerten, nu burgemeester van
Varik en Ophemert. Hij is 55, her
vormd en lid van DS'70.
Het ligt voor de hand dat geen enkel
bedrijf dat zich bezighoudt met het
bewaken van personen, goederen of
gebouwen zijn werkwijze zal openba
ren aan nieuwsgierigen. De Eerste
Gecombineerde Nederlandse Veilig
heidsdienst BV in Den Haag, die ons
.werd genoemd als de enige Neder
landse professionele organisatie die
lijfwachten verstrekt, antwoordde
dan ook bepaald ontwijkend op vra
gen in deze richting. „Wij verstrek
ken telefonisch geen inlichtingen en
als u langs zou komen, zou dat wei
nig zin hebben," aldus een woord
voerder, die de eerste drie weken
bovendien geen tijd heeft voor een
gesprek.
Voorkomen beter
De heer G. Hoffman, directeur van
het gelijknamige bedrijfsrecherche-
'bureau in Amsterdam toont zich
openhartiger. Zijn bureau blijkt al
sinds oktober 1975 adviezen ter voor
koming en gedragsregels in geval
van ontvoering te verstrekken aan
vooraanstaande zakenmensen. Hof
fman geeft reeds twee jaar een cur
sus, die is getiteld: „Hoe te handelen
bij kidnapping". Deze „opleiding"
bestaat uit het vertonen van de
Amerikaanse film „Kidnap Executi
ve" en mondelinge instructies.
Belicht worden de beweegredenen
van de ontvoerders, die van crimine
le, politieke of psychopathologische
aard kunnen zijn. Vervolgens wordt
geadviseerd bepaalde maatregelen
ter voorkoming van de ontvoering te
nemen. Ten slotte krijgt de cliënt
adviezen hoe hij moet handelen als
er toch een ontvoering mocht gebeu
ren. „Wij kunnen deze adviezen ui
teraard niet in detail in de krant
laten zetten, maar wel kan ik zeggen
dat wij ruim 150 tips verstrekken,
waardoor de handelingsbekwaam
heid en de zekerheid van onze cliënt
in geval van ontvoering wordt ver
hoogd," aldus de heer Hoffman. Het
bedrijfsrecherchebureau treedt bij
een ontvoering ook op als „coördina
tor tussen bedrijf, familie en autori
teiten".
Op de vraag of Hoffman op verzoek
van een cliënt ook voor lijfwachten
zou kunnen zorgen, antwoordt hij:
„Wij hebben de laatste dagen wel
verzoeken om een lijfwacht gekre
gen, maar wij gaan daar niet op in,
omdat dat in strijd is met ons uit
gangspunt. dat hersenwerk meer
succes heeft dan spierballen. Het is
beter om een systeem op te bouwen,
dat kidnapping voorkomt; er is meer
heil te verwachten van goed door
dachte preventieve maatregelen. Als
een confrontatie wordt voorkomen,
behoeven geen wilde maatregelen te
worden genomen."
Heeft een lijfwacht dan nooit zin?
„Er zijn wel omstandigheden denk
baar dat bodyguards zin hebben, bij
voorbeeld bij een samenkomst van
belangrijke mensen. In zo'n geval
moet je de boel, mocht er een directe
bedreiging zijn, kunnen afgrendelen
om de deelnemers aan de bijeen
komst te kunnen beschermen. In het
algemeen kun je echter beter een
goed systeem hebben. Bij afwezig
heid van zo'n systeem helpen zelfs
vier lijfwachten niet en kan er toch
nog wat gebeuren.
G. Hoffman: hersenwerk doelmatiger dan wapens
Behoort de heer Caransa ook tot uw
cliëntèle? Is zijn kennelijke beheer
ste optreden wellicht te danken ge
weest aan adviezen die hij vroeger
van u heeft gekregen?
„Wij doen geen uitspraak over wie
tot onze cliënten behoort of hebben
behoord in welke zaak dan ook, om
dat discretie bij ons met een hoofd
letter wordt geschreven. Bovendien
zou het hele systeem geen zin heb
ben als men in een krant een hand
leiding zou vinden voor handelingen
van zakenlieden, die het gevolg zijn
van onze instructies."
Woordvoerders van andere bedrijfs-
veiligheidsdiensten steken niet on
der stoelen of banken dat lijfwach
ten of „pistolenjongens" nimmer af
doende bescherming bieden. Gewe
zen wordt op de ontvoering van de
Westduitser Schleyer en de moord
op de Amerikaanse president Ken-
nedy. „Mensen die men wil ontvoe
ren of doden kunnen nog niet door
vier of zes mensen, of desnoods een
heel leger worden beschermd," zegt
een vertegenwoordiger van de direc
tie van de Amsterdamse Nachtvei
ligheidsdiensten BV. Het bedrijf,
dat overigens gespecialiseerd is in
het bewaken van gebouwen en be
drijven, stelt geen lijfwachten ter
beschikking: „Wij willen onze men
sen niet in zo'n gevaarlijke positie
brengen".
Onbetaalbaar
De heer F. den Boer van Neder
lands oudste detectivebureau Den
Boer in Amsterdam, dat zich presen
teert met „voor alle opdrachten",
belicht andere interessante facetten
van het eventueel inzetten van lijf
wachten. Den Boer: „Een lijfwacht
is praktisch onbetaalbaar. Als men
zoiets een maand zou willen doen
en hoe lang moet dat duren, wan
neer moet je ermee ophouden?
kost dat al een ton. Bovendien ver
strekt een bedrijf met een zekere
reputatie in Nederland alleen lijf
wachten. die ongewapend zijn. In
Nederland verbiedt de wet op de
weerkorpsen het bewapenen van
lijfwachten. Stel dat we een ongewa
pend iemand ter beschikking stel
len, dan komt dat op zo'n 75 gulden
per uur. dat is minstens 750 gulden
per dag! En voor het minimale aan
tal van twee lijfwachten moet dan
1500 gulden per dag worden behaald
Ons bureau levert trouwens geen
bodyguards, omdat we onze mensen
dat risico niet willen laten lopen
Onze mensen zouden trouwens wei
geren."
Onderwereld
„Zou een topmanager mensen hu
ren. die illegaal bewapend zijn dan
krijgt hij met onderwereldfiguren te
doen. U gelooft toch niet dat men
sen van niveau zich zo zouden verla
gen dat ze met een aantal .gorilla's'
in het openbaar zouden verschij
nen? De relaties zouden al gauw
vragen: Wat ben jij begonnen?
Daarom neem ik al die verhalen
over zwaar bewapende particuliere
lijfwachten in West-Duitsland ook
met een korrel zout. Wij geven al
leen bij uitzondering een goeie rela
tie. die bij voorbeeld last heeft van
een ex-werknemer, of een geschei
den vrouw die moeilijkheden vreest
met haar ex-echtgenoot een begelei
der mee; als dan op de vuist wordt
gegaan ligt dat natuurlijk anders.
Wij dragen sinds 1930. sinds de op
richting van ons bureau, geen wa
pens. helemaal niets. En ik acht de
instelling van de lijfwacht voor Ne
derland absurd." aldus detective
Den Boer.
Resteert de vraag of de Nederlandse
overheid evenals in West-Duitsland.
al dan niet zichtbaar aan vooraan
staande topmanagers (en politici!
bescherming biedt. Op deze vraag
antwoordt het ministerie van justi
tie in Den Haag: „Als veiligheids
maatregelen duidelijk zichtbaar
worden, zullen wij die niet ontken
nen. Maar in het algemeen kunnen
wij over veiligheidskwesties in be
paalde situaties geen mededelingen
doen."
RAAMSDONKSVEER (ANP) -
Terwijl hij de achterwielen van de
vrachtauto van een collega contro
leerde, is de 43-jarige beroepschauf
feur C. Bink uit Raamsdonksveer op
de Maasdijk in Raamsdonksveer be
kneld geraakt en later overleden. De
chauffeur van de wagen waarbij de
achterwielen werden gecontroleerd,
wist niet dat zijn collega was uitge
stapt. Beide vrachtauto's waren ge
laden met bitumen voor dijkverste-
viglng.
Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent. Postbus 859,
Amsterdam. Naam en adres aan achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon.
DE (VEEL>K0PPl6HEiD van de PARTÜEN van de ARBEID...
Het móet dan maarI [HELEflAAIéEEN 1|Het Ican niet anders
MET MET /ZZijtMllylllMN MET MET CMj
HET WEER door Hans de Jong
Weerrapporten
En daar was ie dan toch nog.
De eerste oceaandepressie die
het presteerde tot de Noordzee
door te dringen. Deze doordou
wer kwam bij zuldwest-Enge-
land binnen en spurtte door
naar het zeegebied ten noorden
van Nederland. Dat was goed te
merken in ons lieve landje aan
de sterke aanwakkerende zuide
lijke wind vóór het warmtefront
uit. Een station in zuidoost-En-
geland meldde 's morgens wind
stoten van bijna 110 km/u. De
depressie was klein van om
vang, maar furieus genoeg. Re
gen was ook al van betekenis:
Papendrecht gaf om acht uur 's
morgens 11 millimeter door, De
Bilt gisteravond 13 mm.
Voor veel mensen zal het giste
ren wel even wennen geweest
zijn. In lange tijd had de natuur
niet meer die woeste sfeer te
zien gegeven met laag overtrek
kende motregengordijnen en
snel passerende lage stratuswol-
ken. De ware liefhebber waar
deert zo een weertype dat karak
teristiek is voor het najaar na
tuurlijk. Enkele medewerkers
zeiden deze regen en wind verre
weg te verkiezen boven die ver
velende misttoestanden. Wat dit
betreft worden zij ook vandaag
en morgen op hun wenken be
diend. Over zuid-Engeland trok
gisteravond alweer een volgen
de storing, die om zeven uur 's
avonds alweer nat weer ga! in
het zuidwesten van het land. De
barometer op de Scilly-eilanden
(10 mm regen) was stijgende,
maar het instrument in Valentia
(ZW-Ierland) alweer dalende:
een duidelijk bewijs dat er een
hele serie storingen op ons
afkomt.
Die trekken met een zeer lang
gerekte westelijke circulatie die
reikt van Canada en de Verenig
de Staten tot over West-Europa,
onze kant op. De hoofdsystemen
ter weerszijden van deze stro
mingen zijn een diep en om
vangrijk lagedrukgebied bij IJs
land en een hogedrukgebied van
de Azoren tot Oostenrijk. In die
westelijke hoogtestroming be
vinden zich boven Canada en
ten zuidwesten van de Britse
eilanden straalstromingen. On
der dergelijke 'jets' vindt zoals
bekend vaak een voorspoedige
geboorte en groei van nieuwe
depressies plaats. Jan Visser
wist te vertellen dat rond 26
oktober bij de Aleoeten ook al
uitzonderlijke diepe depressies
waren voorgekomen, één ervan
bezat een kerndruk van slechts
930 millibar, ofte wel 698 milli
meter kwikdruk.
Ten oostnoordoosten van Mos
kou bevindt zich een krachtig
hogedrukgebied van 1.040 milli
bar (centrum op 58 Noord, 55
Oost). Daaronder vriest het ste
vig: zelfs overdag is het er - 14
tot - 19 graden, maar in Mos
kou, Leningrad en Moermansk
verkeert het kwik helemaal niet
in een winterse; stemming met
temperaturen van 5 tot 8 graden
boven nul.
Oktober was zeer zacht. „Geeft
dit een statische correlatie (ver
band) met een daarop volgend
type winter?", aldus de vraag
van onze medewerker in Alm-
kerk. Antwoord: Een onderzoek
wees uit, dat bijna alle strenge
winters (1904 tot 1945) werden
voorafgegaan door een eerste
decade van oktober die te zacht
en te droog" was uitgevallen.
Maar men mag deze regel niet
omkeren. Nee dus!
Oktober had in De Bilt een ge
middelde etmaaltemperatuur
van 11.5 graden tegen 10 nor
maal. de gemiddelde dagelijkse
maximumtemperatuur was 15.6
(14.1), de gemiddelde dagelijkse
minimumtemperatuur 7.7 (6.2).
Zonneschijn te De Bilt 104 uur
tegen 102 normaal, het regende
er 31 tegen 48 normaal, landelijk
viel er ruim 45 mm regen tegen
73 normaal en het onweerde er
gens in Nederland op 9 dagen
tegen op 8 normaal.
HOOGWATER vrijdag 4 november Vllssingen
7 12-19 36, Hanngvlietsluaen 7.03-19 31, Rotter
dam 8.40-21 29. Scheveningen 7.55-20 24. IJmui-
den 8 44-21 13. Den Helder 1254. HarUngen 2 02-
15.01. Delfzijl 4 08-16 53.
Wcerraporten van
weer
nat.
7-»N
gisteravond 19 uw
r
temp.
Matton
Amsterdam
geheel bew
14
9
De Bilt
geheel bew.
13
13
Deelen
12
Eeidr
geheel bew.
II
5
Eindhoven
geheel bew
13
5
Den Heider
zuaar bew
10
Rotterdam
14
8
geheel bew
12
Vlissingcn
regen
14
Zd Limburg
regen
14
4
Aberdeen
zwaar bew
10
Athene
onweer
17
Barcelona
onbewolkt
22
0
Berlijn
half bew
10
0
halt bew.
18
0
Brussel
14
5
Frankfort
6
Geneve
12
Helsinki
geheel bew
5
0
Innsbruck
regen
8
Klagenfurt
zwaar bew
11
0
Kopenhagen
hall bew
11
0
Lissabon
geheel bew
19
O
Locarno
heht bew
IC
0
Londen
regen
15
1
Luxemburg
motregen
10
8
Madrid
onbewolkt
18
0
Malaga
onbewolkt
0
Mallorca
onbewolkt
22
0
Munehen
regen
8
Nice
licht bew
20
0
Oslo
zwaar bew
9
1
Parijs
regen
17
9
Rome
onbewolkt
20
0
Split
zwaar bew
17
Stockholm
geheel bew
10
Wenen
zwaar bew
13
O
Zurich
regen
8
Casablanca
onbewolkt
0
Istanbul
Las Palmas
0
New York
zwaar bew
Tel Aviv
26
0
Tunia
licht bew
23
0
onder redactie van Loes Smit
Matthew Prichard (34), Agatha
Christie's enige kleinzoon, woont
met vrouw en drie kinderen in een
geriefelijke villa in Wales. Druk
heeft hij het niet; minder dan de
helft van zijn tijd besteedt hij als
directeur van de N.V. Agatha Chris
tie aan het binnenhalen van de
film- en toneelrechten die betaald
moeten worden voor elke verfil
ming of toneelopvoering van een
van zijn grootmoeders boeken. „Ik
zou niet durven beweren dat ik
zeven dagen per week met m'n tong
op mijn schoenen loop," zegt Pri
chard, „maar dat hoeft ook niet.
Zoals het nu gaat zou grootmoeder
het gewild hebben, want zo was ze
zelf ook, en bovendien was ze een
schat van een grootmoeder, echt
zoals je je een lieve oude oma voor
stelt. Pas bij haar dood (ze werd 85
;iar) drong het goed tot me door
noeveel ik met haar verloor."
Van de hand van Sir Max Mallo-
wan, de tweede man van „de konin
gin van de misdaadroman" is kort
geleden een autobiografie versche
nen. waarin hij veel vertelt over
zijn vrouw die overigens erg op
haar privéleven gesteld en daar
door ook erg gesloten was. Klein
zoon Matthew vindt het nu hoog
tijd om de wereld van de „zeer
onthullende aantekeningen" van
grootmoeder zelf op de hoogte te
stellen, die ze tot haar dood achter
slot en grendel heeft gehouden. Het
volgende weekend wil hij, vanuit
New York, aan een .Agatha Chris-
tie-toer" door de Verenigde Staten
beginnen en dan alles vertellen wat
hij zich van zijn grootmoeder herin
nert. Bijvoorbeeld dat ze zich in
feite niet erg gelukkig voelde in
deze tijd, dat ze veel bewondering
had voor de kalme, Victoriaanse
manier van leven. Dat „Dame
Agatha" het jaar in haar privé-
seizoenen indeelde: ze had er een
om te schrijven (ze trok een bepaal
de tijd voor een boek uit en dan
moest het ook af zijn), een voor
intensieve familiecontacten, en een
om met haar man archeologisch
onderzoek te doen. Ze was dolblij
met elk succes en het geld dat ze
met haar boeken verdiende bete
kende eigenlijk maar weinig voor
haar.
Agatha Christie had maar één
dochter, Prichards moeder. Ze
kwam dan ook veel bij hen thuis eh
las van tijd tot tijd uit haar eigen
boeken voor, nooit meer dan één
hoofdstuk tegelijk en geen kritiek
duldend. Ze vond het ook heel nor
maal dat zij voor haar dochter en
kleinzoon een leven uitstippelde
dat net zo prettig moest verlopen
als het hare. Ze stuurde Matthew
naar Eton en Oxford, en toen hij
negen jaar was liet ze de rechten
van „De muizeval" op Matthews
naam overschrijven. Dat boek is
voor het toneel bewerkt en is nu. na
meer dan vijfentwintig jaar, nog
steeds in het theater te zien, zodat
Prichard alleen al daarvan een aar
dig inkomen heeft.
Op kostschool, vertelt hij. merkte
hij voor het eerst dat zijn groot
moeder beroemd was. Zijn moeder
stuurde hem elk nieuw boek van
oma toe, maar het duurde nogal
lang voor zo'n boek hem bereikte.
Alle boeken passeerden eerst de
directeur, en toen Matthew hem
eens vroeg waarom dat toch zo lang
moest duren, bleek dat de directeur
en zijn vrouw het mysterie maar
met moeite uit handen konden ge
ven, zo spannend vonden ze het.
„Heel eerlijk gezegd begreep ik
toen pas, dat behalve ikzelf ook
anderen grootmoeders boeken ver
slonden."
al diegenen die wèg van zijn drankje
zouden zijn. Om dat net-echt-resul-
taat te bereiken is een dubbelgang
ster, ene Janette Charles, in de arm
genomen.
Verhuurt de Britse koningin zich als
fotomodel? Heeft zij zich laten over
halen om reclame te maken voor
mousserende Italiaanse wijn? Dat
mag zo lijken, maar het is niet zo.
Wel probeert de fabrikant van de
wijn op deze manier te doen voorko
men, of koningin Elizabeth hoort tot
„Ik vind het fijn om hier te wonen.
Ik ben in '53 in de Lunetten gebo
ren en ook hier in het kamp op
school, de vroegere gaskamers, ge
weest. Toen was het veel gezelliger
in het kamp."
Aan het woord in Jeugdwerk Nu
(veertiendaags vakblad voor wel
zijnswerkers) een 24-jarige bewoner
van het laatste Molukse woonoord
in Nederland, het voormalige con
centratiekamp Lunetten in Vught.
Een man die daar geboren, getogen
en getrouwd is en intussen vader
van twee kinderen is, die de MTS
heeft afgelopen en het diploma,
bouwkundig tekenaar op zak heeft,
maar ondanks wel twintig sollicita
ties geen passende baan heeft ge
vonden. „Hoe dat komt? Ze denken
waarschijnlijk: daar heb je weer
zo'n Molukse jongen. Dus nu loop
ik soms in de steun en af en toe ga
ik wat bijwerken op de fabriek." De
jongeman, die nu weer een poosje
voor een uitzendbureau werkt, is
aanhanger van de RMS („maar ik
geloof niet in acties hier in Neder
land"). en voelt zich ondanks nogal
wat ongemakken prettig in het
woonoord. „Mij krijgen ze hier niet
uit. Als ze me er uit komen halen.
zoals dat in Vaassen is gebeurd,
dan onderneem ik wel wat. Ik heb
zelf niet het gevoel dat ik hier tijde
lijk woon. De Lunetten is mijn
thuis."
Jodelen is veel meer dan een beetje
van lage naar hoge tonen galmen
en andersom. Ten eerste moet je er
talent voor hebben en verder moet
je je door deskundigen ademha
lingstechnieken laten bijbrengen
Dat schrijft tenminste het Zwitser
se weekblad Wir Brückenbauer. en
in Zwitserland wegen ze nu een
maal alles van Jodelen af. Het
wordt daar druk en uiterst serieus
beoefend, er bestaan ritsen officiële
jodelclubs en sinds kort wordt er in
Luzern zelf een officiële jodeltech-
nisch verantwoorde cursus voor be
ginners gegeven. Daar bestaat gro
te belangstelling voor. lezen we in
,Wir Brückenbauer Meer dan hon
derd beginnelingen in de kunst
van wie de jongste veertien en de
oudste vijfenvijftig is komen
elke zaterdagmiddag trouw naar
Luzern. net zolang tot ze in twaalf
lessen (dertig lesuren) in alle gehei
men van het jodelen zijn ingewijd
En denk maar niet dat ze maar wat
aan- en najodelen. De leerlingen
krijgen muziektheorie, moeten rit
mische oefeningen doen. leren iets
over de geschiedenis van het Jode
len en over adembeheersing Ze
krijgen partituren voor zich die ze
noot na noot moeten voorjodelen.
Er bestaat ook wel zoiets als een
improvisatie-jodel, recht uit het
hart dus. maar daarvoor moet je
een natuurtalent zijn. En zo bege
nadigd zijn er maar weinigen. Lang
niet elke behoorlijke zanger kan
goed leren Jodelen. De meeste lief
hebbers nemen dan ook genoegen
met een plaatsje als tweede jode-
laar in een koor. „maar och", zegt
cursusleider 8tadelmann een beet
je meewarig, „die moeten er toch
ook zijn".
Vroeger kon je de Engelse zaken
man al van verre herkennen aan
zijn klassieke kleding, conservatief
maar perfect tot in de puntjes En
moet je de ouderen nu zien! roept
een boze Fred Linott. de nieuwe
voorzitter van de Britse bond van
confectiekleermakers: steeds meer
opgelapte of glimmende ellebogen,
rafelige boorden en manchetten,
gescheurde voering. „En laten we
het maar helemaal niet hebben
over het zitvlak van hun pantalon.
Als de heren ouder en dikker wor
den. lopen ze er met gescheurde
naden bij of anders hangt het kruis
wel op hun schoenen". Tevredener
is Linott over de jongere generatie.
Die draagt goed passende moderne
pakken, „omdat ze weten dat kle
ren de man maken" Maar ook die
jonge zakenlieden zullen eens ou
dere, dikke zakenlieden zijn. En
dan?
