Teletekst kan nuttig zijn Gehoorgestoorden moeten geen al te hoge verwachtingen hebben TT Nieuwe eilanden in Veersemeer TV vandaag DONOEROAG 3 NOVEMBER 1977 RADIO EN TELEVISIE Trouw/Kwartet 4 TV-COMMENTAAR Hongorramp Herinnert u zich nog de verhalen en filmbeelden van de moordende - droogte, de hongersnood en de sterfte onder mensen en dieren in de Sahellanden'* Het is nog geen vijf jaar geleden dat na lange tijd van droogte er niets meer te eten en te drinken viel in de toch al armoedigste delen van west-Afrika Zulke veraf gelegen streken kunnen gemakkelijk in ons onderbewustzijn verdwijnen. Even naar boven halen Opper-Volta. Senegal. Mauritanië. Niger. Mali en Tchad. Zij vormen tussen de Sahara en tropische wouden een overgangsgebied van steppen en savannen Daar stierven duizend mensen per dag aan uitputting. En in bet rampjaar 1973 kwamen meer dan 3 miljoen dieren om. De Brandpuntredactie, die er destijds verslag van uitbracht, heeft opnieuw een reportageteam naar de Sahellanden gestuurd Er komen weer noodkreten uit dat probleemgebied. Verslaggever Willibrord Frequin dacht aanvankelijk dat het. sinds in 1973 de Internationale hulp. zij het moeizaam, op gang kwam. de toestand nog wel mee zou kunnen vallen. Wat hij gezien heeft, bevestigt de toen reeds door klim a to logen en landbouwdeskundigen uitgesproken verwachtingen. De ramp gaat zich herhalen. En waarschijnlijk nog catastrofaler dan in 1973, want behalve dat de oogsten zijn mislukt, zijn er geen voorraden meer zoals destijds. Aanstaande maandag toont Brandpunt beelden van de situatie in het noorden van Senegal en Opper-Volta. Ik heb de film gisterenmiddag gezien en kan maar beter meteen mijn indrukken neerschrijven. Overeen paar dagen zijn ze al fletser, want wij leven snel en er komt zoveel ellende op je af 1 WIJ hebben geen honger, maar we ,*3 worden wel door een gevaar bedreigd. We dreigen immuun te worden voor de misère in de wereld. Dat is een proces van afstomping, waardoor we tenslotte alleen voor onszelf een gevoelige snaar overhouden. Nomaden en arme boeren in de Sahellanden schreeuwen om water. Ze zitten er nu ln de regentijd, maar de grond is al gebarsten van de droogte. In Niger bijvoorbeeld bedroeg de normale regenval 160 millimeter. Acht jaar geleden trad een daling ln die zich geleidelijk aan voort zette tot slechts 40 millimeter in 1973. En nu vallen in de regentijd rivieren droog en is zelfs in putten op grote diepte vrijwel geen druppel te vinden. De armsten lijden gebrek. Zuigelingen zijn ondervoed omdat de moeders niet voldoende melk hebben en er geen geld is om voedsel van elders te kopen. Een oude man zegt voor de camera dat de toestand nog veel erger is dan in 1973. Op Frequins vraag, waar het dan naartoe moet. zegt hij gelaten: ..Wij verwachten hulp van God en van jullie. Als jullie niet helpen, hebben wij geen hoop op leven.'' Een ander vertelt dat er al zelfmoorden voorkomen onder ouders die hun kinderen niets meer te eten kunnen geven. Je kunt de regeringen daar misschien wel het een en ander verwijten, onder andere dat te weinig is gedaan om de structurele veranderingen aan te brengen waarop deskundigen al jaren geleden hebben aangedrongen. We moeten echter wel bedenken dat de Sahellanden tot de allerarmste van de wereld behoren. Ze kunnen niets uitrichten zonder de hulp van het rijke westen. De meest landen geven echter ..niet thuis". Nederland doet tenminste iets. Met geld van overheid en particulieren zijn reeds velen putten geslagen, zodat er midden op de vlakten tuinen ontstaan waar mals en gierst, bonen en aardnoten gedijen. door Riet Diemer AMSTERDAM Het tech nisch bedrijf van de NOS zal binnenkort beginnen met ex perimenten op het gebied van Teletekst. Onder Teletekst wordt verstaan het oproepen van informatie door kijkers op het televisiescherm via nog niet gebruikte televisielijnen. De proeven zullen zich alleen nog maar beperken tot de techniek. Het Invullen van de .stof" komt op de tweede plaats. Als wensdatura voor dat laatste staat genoteerd april 1978 De kijker zal voorlopig weinig, of eigenlijk niets van de experimenten kunnen waarnemen. Zijn televisie toestel is daarvoor nog niet uitge rust. Hij zal zijn nieuwsgierigheid moeten bedwingen tot de nieuwe uit vinding gemeengoed kan worden als de benodigde apparatuur in massa- produktie verschijnt en dus goed koop kan worden Tot dte apparatuur behoort een de- codcerapparaatje dat de kijker in zijn bezit moet hebben. Nu zou zo'n apparaatje drieduizend gulden moe ten kosten, maar spelen meer kijkers het spel mee. dan daalt de prijs tot 250 gulden Het Is aan te nemen dat Philips op den duur wel tot massa- produktie van genoemde decoders zal overgaan ADVERTENTIE CEEFAX 106 Fr» 7 flog "EARTHQUAKE BELT' ACROSS EUROPE Tr>* eor ihquoke thot devastated louns and valloges »n nor ih-eos' ltoly lost o»ge>t pog# 103> uos the lotest o series ol tremors that hos rocked the region in recent years An earthquake belt stretching across southern Europe hoe killed thousands o# people this century The most disastrous quake in recent times killed more than 2,300 people eostern Turkey last September Th» Mor«t quak< m EiropMn hlstoru Llatoon in 1773. Killing 60.000 p»opl* Een voorbeeld van het Engelse systeem: de nieuwsberichten. O ANDRÉ KERSTENS Radio vandaag HILVERSUM I i»« m rn PMtinalrn) NCRV 7 00 Nieuw» 7 02 Hel levende wourd. meditatie 7 08 (S) Te Drum Laud* mui gewijd* muur* 730 Nieuw» 7 41 Hier rn nu 7.55 (Si Vandaag donderdag gr- vaneerd prrtgramm» 8 24 Werk woord 8 SO Nieuws 8 38 Gymnistick voor de huis vrouw 8 45 iSl Wie weet waar Willem Wrver woont* Vragrn van luisteraar». 9 45 Onder de hoogtenm <S< 10 30 Nieuw» IMS Be en tuinder 12 26 Mededelingen tbv '.md m tuinbouw 17 30 Niruwi 1X41 <S> Hmt rn n-1 12 <S' M'ddagpauredirntt 13 15 fS> NCRV Globaal f-var*rrd programma li» 3d N»u»> i 17 >1 Nieuw» 17.32 .Si Hei en nu. 18 00 De kerk vandaag informatie over kerk en »«menleeing PP 18 19 Uit Bij de NOS worden verschillende systemen voor Teletekst bestudeerd. De Engelse Ceefax en de Franse An- tiope zijn op het ogenblik de voor naamste ter discussie staande syste men. Maar de NOS-werkgroep die zich met deze ontwikkelingen bezig houdt spreekt in haar laatste nota „Meer over teletekst" de hoop uit dat overgegaan wordt op één sys teem en dat niet verschillende naast elkaar zullen bestaan. Opgemerkt wordt dat er slechte ervaringen zijn met de verschillende systemen van kleurentelevisie. Dezer dagen is de nota „Meer over teletekst" bij de NOS verschenen en het woordje „meer" slaat op het feit dat er al eerder een nota over Tele tekst uitkwam. Dat was in februari, 'toen we daar ook over schreven in deze krant. Erg veel nieuws staat er eigenlijk niet in de laatste uitgave. Wel wordt er nog eens de nadruk opgelegd hoe nuttig de nieuwe uit vinding kan zijn voor doven en slechthorenden. Al tijdens de per spresentatie in het voorjaar werd door een van de aanwezigen de op merking gemaakt dat doven naar voren zouden worden geschoven om Teletekst erdoor te krijgen. Ook nu zijn er kritische geluiden over een dode mus die deze mensen wordt voorgehouden. Geen behoefte Wie echter kennis heeft genomen van de vele verzoeken die de ver schillende organisaties voor doven hebben gedaan zal weten dat Tele tekst. hoe dan ook. zeer zeker een nuttige uitvinding kan betekenea Doven en slechthorenden hebben al jaren bij de NOS aan de bel getrok ken met het verzoek programma's zoveel mogelijk te ondertitelen. Tot voor kort kregen ze nul op hun re kest met het koele zakelijke argu ment. dat voor een minderheid geen programma's konden worden onder titeld. De meeste kijkers hebben nu eenmaal geen behoefte aan hinder lijke titels op het scherm als er toch al Nederlands wordt gesproken. Belangrijke factor was ook dat deze extra werkzaamheden de omroep op hoge kosten zou jagen. Tevens zou ondertiteling nogal wat tijd vergen. Ter illustratie van dat laatste: voor zrnding van D'66 NCRV 1830 Nieuws. 18.41 (S> De wereld zingt Gods lof. veel gevraagde gewijde muziek 19 35 (S) Leger dr< Heil» kwartier 19 50 NCRV-Loerhuis. Dijbellr.-ing 20 00 (S) (Si Draaischijf 21 10 (Sl Licht orgelspel 21 20 Een. twee uit de maat programma over onderwijs en opvoe ding 21.40 Bij de tijd: informatieve pro gramma serie 22.00 Rondom het Woord 22 25 Zojuist verschenen: boekbespreking. 22 30 Nieuws. Politiek weekoverzicht 2Z50 (S) van onze correspondenten. 23 00 (Si Kianksnecr klassieke muziek 2355-24.00 Nieuws HILVERSUM II 14*2 m en FM-kanaJeu) AVRO 7 00 Nieuws 7 II Oehtendgymna' tick 7 2ft AVRO-klok. grammofoonplaten 18 00 Nieuws 8 11 Radiojournaal i 8 50 Mor genwiiding NOS 9 00 Jolanda loopt weg l. documentaire 9 35 Waterstander, AVRO 9 ld Schoolradio 10 00 Radio Lawaaipape een stukje Nederlandstalige dialoog moet ongeveer 25 minuten arbeid worden verricht. Zo werden de Ne derlandse Dovenraad en andere or ganisaties jarenlang met een kluitje in het riet gestuurd. Totdat ook de minister van CRM zich begin van dit jaar met de kwestie ging bemoeien met de vraag aan de NOS eens te bestuderen welke voorzieningen voor gehoorgestoorden zouden kun nen worden aangebracht. Telefoonnummer Teletekst kan een stapje vooruit be tekenen. Bij sommige programma's kunnen de belanghebbenden door het draaien van een telefoonnum mer ondertitels ontvangen op hun scherm. Kijkers die daar geen be hoefte aan hebben hoeven daar ver der geen last van te hebben. Nu zijn er echter een aantal belang rijke gegevens die wel bekend mo gen zijn voordat de verwachtingen te hoog gespannen raken. Teletekst is beslist niet iets van vandaag of morgen. Et kunnen nog wel heel wat Jaartjes voorbijgaan voor er gebruik van kan worden gemaakt. Natuur lijk is dit niet alleen bestemd voor een bepaalde groep van de bevol king alleen. Dankzij Teletekst kun nen ook andere kijkers allerlei soor ten informatie op hun scherm oproe pen. zoals nieuwsberichten, weerbe richten, toeristische tips. MIDDELBURG (ANP) Binnen kort zullen er drie nieuwe recreatie- eilanden in het Veersemeer worden aangelegd in het gebied De Schelp- hoek. bij Wolphaartsdijk. Voorge steld is de eilanden Schelphoek. Sabbinge en Speelplaat te noemen. De eerste twee namen zijn ontleend aan de geografische historie. De Speelplaat duidt gewoon zijn func tie aan (Dit eilandje kan namelijk makkelijk door kinderen bereikt worden. Ze kunnen er wadend of zwemmend naar toe Met deze drie nieuwe eilanden mee. zal het Veerse meer over twaalf recreatie-eilanden beschikken. gaai 1010 Arbeidsvitaminen (11.00 Nieuws 11 03 Radiojournaal.) 11.30 rondom twaalf, gevarieerd programma 12 15 Sport- panorama 13.00 Nieuws 13.11 Radiojour naal 13 25 Beursplein 5, beursberichten 1330 'n Middagje AVRO. muziek, informa tie en service (16 00 Nieuws 16 03 Radio journaal) 17 00 13-Speciaal. programma voor de jeugd 17.40 De Vrije Gedachte 17 55 Mededelingen 18 00 Nieuws. 18.11 Ra diojournaal IKON 18 30 Kleur, informatie over kerk en samenleving AVRO: 19 00 Aspecten, kunstrubriek 20 00 Nieuws 20 05 (Sl Klassieke liederen voor bariton en pia no 21 30 Er is een tijd van spreken, hoor spel 22-30 fS) Jazz-spectrum NOS 23 00 (S) Met het oog op morgen, met om 23 05 Actu<> liteitehovrr.-icht Radio-tv 23 10 De krant van morgen 23 20 Den Haag Vandaag. 23 52 E-rn op adem komen voa 23.55-24 00 Nieuw Dan is het ook nog zo, dat beslist niet alle programma's kunnen wor den ondertiteld. Volstaan zal moe ten worden met summiere onderti tels. want anders zou aan een pro gramma van een uur ongeveer 25 uur werk zitten. Ook zal het niet mogelijk zijn programma's die rechtstreeks worden uitgezonden di rect van ondertitels te vooizien. Weg vallen dus sportuitzendingen en ac tueel nieuws. Uit een onderzoek dat de NOS heeft gedaan onder een deel van de 30.000 doven en 250.000 slechthorenden in ons land bleek nu juist dat voor laatstgenoemde pro grammasoorten zo'n belangstelling was. Intensieve kijkers Uit dit onderzoek blijkt tevens dat gehoorgestoorden tot de intensieve kijkers behoren. Kijkt de Neder landse bevolking gemiddeld 118 mi nuten, de doven besteden 155 minu ten en de slechthorenden 132 minu ten aan televisie. Ze hebben over het algemeen sterke behoefte aan on dertiteling van Nederlandse televi sieseries, het NOS-journaal, actuali teitenrubrieken, quizzen, amuse mentsprogramma's en natuurfilms. De helft van de ondervraagden bleek regelmatig naar het nieuws overzicht voor gehoorgestoorden van de Vlaamse BRT te kijken. Ne derland heeft een dergelijke „servi ce" ook gekend, maar de NOS meen de dit een paar jaar geleden te moe ten alschalfen omdat er zo'n geringe belangstelling zou zijn voor dit min derheidsprogramma. Speciaal vandaag Dc NCRV vertoon! de BBC- film Blijf bij me, met de nu 88- jarige Cathleen Nesbit als dc oude mevrouw Hollins en Ann Francis in de rol van haar jonge dienstbode en vertrouwelinge Winnie. Ned. 2/20.25 Johnny Kraaykamp is te gast in TV-Privé van de TROS. Ned. 1/20.40 Herman Wigbold leidt de dis cussie in Formule 3 plus. Ned. 1/22.05 Onderwerpen in Hier en Nu zijn: De werksituatie in de bouw. Gesprekken hierover met minister Bocrsma en met verte genwoordigers van de hout- en bouwbonden. Ned. 2/22.25 Jos Leussink stelde een pro gramma samen met muziek rondom het Twaalfjarig Be stand (1609-1621). Hiiv. 4/12.00 Na de Middagpauzedienst (12.55) volgt NCRV-Globaal. Hilv. 1/13.15 De AVRO brengt Noël Ro binsons luisterspel Er is een tijd van spreken. Na lang aarze len laat een arts blijken de om standigheden te wantrouwen waaronder volgelingen van een dweepzieke sektariër over lijden. Hilv. 2/21.30 HILVERSUM III (445 m en FM-kazulen) TROS: 7.02 (S) Met Peter gaal het beter 9 03 (Si De Hugo van Gelderen show. 11.03 (S) Gerard de Vries draait op verzoek. 12.03 Boter. Klaas en "prijzen. 14.03 (S) Polderpop- parade 16.03 (S) Europarade. NOS 18 03 Vacaturebank 18 10 (S) NOS-maal. TROS: 19 02 (S) Poster 20 02 CS) Soul Show 22 02 <S> Sesjun 23 02 (S> Close-up. 0.02 (S) De Hugo van Gelderen Show met L P werk. 1 02-7 00 (S) De nachtwacht HILVERSUM IV (FM-4aaaien) KRO 7 00 Nieuws. 7 02 (S) Badinerie. 9 00 Nieuws 9 02 (S) Aan woorden voorbij .9.10 (S) Solo. pas verschenen platen 10 00 (S) Schubertia- Jc Hohenens 1977 14.02 Hoogachtend 14 30 (S) Collage van alledaags en zeldzaam 15 30 (S) Voor God en Goden, cerenu-nieie. rituele en magische muziek. 16.00-17 00 (Sl Bij voorkeur verzoeken van jong en oud 18 SS NOS Jdufvaai NEOfRLAN0i 1100 1X00EN 14 00-14 35 NOS/NOT 141» TELE AC fanhemei ramadan ts 1845 NOS OaEaoaq» 21 50 NOS Oen Haag vanda*9 22 05 onnule 3 plus e 22 50-2250 Journaa> NEDERLANDR 18.45 NOS: Pjsooot «kxmatie voor JoegosUven 10 55 NOS Joumaai 19 04 NCRV. Paddmgtan letenfmsene 19.10 Tom en da Samenzweerder» jeugdserie 19 35 De O* Voonne*aaf Show 20 00 NOS Journaal 20 25 NCRV BHIbMine rv-Nm 21 35 De lanvie Bellamy iv-sene 22.2S Mwr en nu 23.0S Standpunt 23 15-2320 NOS Journaal 1217: „Wel sakkerloot..., dan zijn er twéé Uylenborghen geweest," zei Gozewijn van Uylen en hij stelde zich met zijn gravure op voor de ingelijste plaat. Nauwkeurig verge leek hij de twee voorstellingen, zuchtende: „Een bijzonder fraai bouwwerk..." „Zegt U dat wel, meneer. Een lust voor het oog," voegde de archivaris eraan toe. „Deze havezate werd dus bewoond door een uwer voorvaders, genaamd Jacob van Uylen. Eilaas, toen trof hem dat vreselijke lot De hele fami lie werd uitgemoord, zoals ik al zei...." „Op één zoon na, van wie IK een afstammeling ben," zei Goze wijn trots. „Toch vraag ik mij af: waarom vermeldt mijn familiekro niek dan niet, dat er twee Uylen borghen waren?" Intussen was Andries Muf ekens aan het romme len gegaan in een legger met oude briefstukken. „Misschien kan Ik u die vraag wel beantwoorden," zei hij. „De stukken van onze gemeente zijn immers altijd goed bewaard. En kijk eens.... wat vinden wij. hier? Enkele brieven van Jacob van Uy len..., ook wel genaamd Jacob de Rechtvaardige „Ja, dat is hem! Da's MIJN voorvader!" onder brak boekhandelaar Gozewijn zenuwachtig. „Kalm aan. kalm aan," zuchtte de archivaris. „De ge schiedenis heeft haar tijd nodig. Een enkel minuutje meer doet er nu óók niet meer toe... En ergens anders in het dorp, in de bekende oude smidse, klom smidje Verholen de trap op naar zijn werkplaats. Hij had namelijk een ideetje gekregen en het leek hem een héél leuk ideetje - 130 - Het huis was vreemd leeg zonder Claire, hoewel die nooit zo druk was geweest als haar broers en nooit zoveel vrienden had meegebracht als Whiz. Mary die eigenlijk geen bepaalde taak had, was zich hiervan nog meer bewust dan de anderen. Soms kon zij het niet uithouden. Dan trok zij een regenjas aan en hoge laarzen en ging het dal in. Op een middag, veertien dagen na Clai res dood kwam zij langs De Kluis; het huis leek wel een ruïne. Ineens hoorde zij voetstappen ln wat eens de keuken van Elionor Codsall was geweest. Zij dacht dat zij het zich verbeeld moest hebben, maar toen zag zij ook rook uit de schoorsteen komen. Het zou Meg wel zijn. Mary wist. dat die hier soms de kruiden kookte die zij in het dal had gezocht. Dat was eenvoudiger dan ze hele maal mee te slepen naar De Bene denste Vallei Mary had best zin in een praatje met de oude Meg en een kop van haar speciale thee. Mis schien zou Meg haar wel weer de toekomst voorspellen. Zij deed dit ln het algemeen nooit, maar tegen Mary had zij al meer dan eens ge zegd: .Je zult nooit rijk worden, maar je krijgt wel een lang en vreed zaam leven." Zij liep naar de ruïne toe; zij was van plan eerst even naar binnen te glu ren, om te zien of het echt Meg was. Zwervers plachten hier ook wel eens neer te strijken. Plotseling bleef zij stokstijf staan, ervan overtuigd, dat zij het slachtoffer was van een hallu cinatie, want door de gebarsten rui tjes zag zij Rumble Patrick bezig de keuken op te meten met een duim stok. Zij dacht tenminste dat hij het was, want de jonge man. die daar zo druk bezig was. had veel bredere schouders en was veel bruiner en ruiger dan Rumble van wie zij. niet zo ver hier vandaag zoveel jaren geleden afscheid had genomen. Zij bleef maar staan kijken en merkte met, hoe de regendruppels van het vergane strooien dak in haar hals vielen. Zij probeerde zijn naam te roepen, maar er kwam geen geluid uit haar keel; zij kon alleen maar tegen de ruit tikken. Hij draaide zich met een ruk om. maar toen hij haar zag leek hij helemaal niet verbaasd; hij grijnsde alleen breed en wenkte haar naar hem toe te komen. Dit gebaar bracht haar tot zichzelf en zij rende naar hem toe. Even later lag zij lachend en huilend tegelijk in zijn armen. Hij streelde haar met zijn ruige hand over het haar: „Heeft die boef van een Smut Potter me verraden? Hij zag me uit de trein springen bij de Sorrel-halte. Ik had hem willen waarschuwen, maar ik moest mijn rugzak pakken en toen was hij al weg." Zij zei, dat zij er geen idee van had gehad, dat hij weer thuis was en dat hij daar niet kon zijn uitgestapt, want het was kwart voor vier en er stopte alleen een trein bij de Sorrel- halte om vijf uur. „Ik heb toch niet gezegd, dat de trein stopte; hij reed erg langzaam en toen ben ik eruit gesprongen; veel eenvoudiger dan doorgaan naar Paxtonbury en daar een taxi nemen. Wij hebben al mijn spaargeld nodig om dit weer be woonbaar te maken. Waarom heeft de Luit een van zijn boerderijen zo laten verkommeren? Als ik een jaar later was gekomen, had zelfs ik er niets meer van kunnen maken." Het duurde even voo de betekenis van zijn woorden tot haar door drong en omdat zij Mary was begon zij niet te jubelen van vreugde, maar zei alleen: „Bedoel je daarmee, dat je op De Kluis wilt gaan boeren? Wordt vervolgd Even puzzelen Horizontaal 1. duw. 3. vangknip, 6. soort bijl, 9. afnemend getij, 10. kant van een stroom, 12. voorzetsel. 13. kweker, 15. wijnsoort, 17. cilinder vormig voorwerp. 19. bitter vocht, 21. ordenen, 25, spinneweb. 26. be rgweide. 27. hachelijk. 31. lof. 32. boom. 34. zuiver. 36. zangvogel. 38 oude lengtemaat. 39. reeks. 41. water in Friesland. 42. bevel. 43. soort. 44 woonboot Verticaal. 1. hoofddeksel. 2 kelner. 3. afgelegen, 4. als volgt lafk i, 5. onderricht. 7. raap. 8. sluiskolk. 10. gekheid. 11. woede. 14. soort bril. 16 leider. 18. lidwoord. 20. behoeftig. 22 zwart agaatsteen. 23. deel van het oor. 24. familielid, 28. delfstof. 29. landbouwwerktuig. 30. denkbeeld, 31. verharde huid. 33. water in Lim- Jjurg, 34. buitendijks land, 35. grond soort, 36. verkeerd, 37. water doorla tend, 40. rondhout. Oplossing vorige puzzeL Horizontaal 1 .havik-aria 2 avé-dok- oer 3. regel-es-me 4. pret-ar-een 5. eer-elan-Aa 6. mier-rai-erg 7. os-nek- rite 8. ruil-Eos-ln 9. magie-pose Verticaal 1. harp-enorm 2. aver-eis- UA 3. veger-enig 4. Ide-tere-li 5. kol- alm-kee 6. aker-air-op 7. ros-ene-iso 8. ieme-Artis 9. arena-gene

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 4