Impulsen uit DDR voor
gesprek Europese kerken
Veel katholieken kunnen bisschoppen niet volgen
Burgwalkerkorgel 100 jaar
Bijbelse dagkalender
Dertig procent
katholieken
gaat naar kerk
Weergaloze streekromans
VANDAAG
Voorbijgangers
DONDERDAG 3 NOVEMBER 1977
KERK
Trouw/Kwartet 2
door Herman Verbeek
De roomse bisschoppen-conferentie van Nederland ..handhaaft de r.k. misopvattingAldus
meldde Trouw De bisschoppen zien ook geen aanleiding tot een ruimer stellen van de normen van
toelating van protestantse christenen tot de katholieke viering van de Eucharistie. Omdat vele
katholieken hierin de bisschoppen niet meer tkunnen» volgen is het goed dat de discussie
openbaar wordt gevoerd Vandaar dit artikel.
Het episcopaat deed zijn uitspraak
naar aanleiding van twee concept
verklaringen van de Interkerkelijke
werkgroep Intercommunie en
ambt De bisschoppen hebben de
werkgroep laten weten deze twee
concepten niet over te nemen, wel
achten zij ze een waardevolle bijdra
ge in de dialoog, geschikt als uit
gangspunt voor verdere bezinning
Wat missen de bisschoppen in de
concepten'» Het gaat hun om de
..werkelijke aanwezigheid' van
Christus met betrekking tot de sa
cramentele tekenen van brood en
wijn. het offer karakter van de maal
tijd des Heren en de noodzaak van
het sacramentele priesterschap De
tekst is hun dus te mager „Brood en
wijn worden wezenlijk veranderd m
het Lichaam en Bloed van Christus"
Bovendien is het algemeen priester
schap van de gelovigen niet hetzelf
de als het bijzonder ambt Er is niet
slechts een gradueel verschil, door
middel van paus en bisschoppen
deelt het sacramentele priester
schap in de ononderbroken keten
van ambten. teruggaand op
Christus.
Dogma's
Men hoort in de formuleringen van
het episcopaat onmiddellijk de dog
ma's van Rome Intussen zijn er ka
tholieken die zijn opgehouden zich
te fixeren op dergelijke definities, los
van het dagelijks leven en wereldge
beuren Zij lezen alle verschillende
tradities in de Schriften, zoeken naar
de achtergronden van vervolging en
strijd waaruit die sterke woorden
ontstonden. Zij toetsen die aan hun
eigen ervaringen. Zij kennen ook de
riten en teksten van andere kerken.
En vooral; zij proberen zich te ver
eenzelvigen met het lief en leed in de
huidige wereld. Zo doende zijn zij
ontzet over de kilte, de abstractie en
de afzondering van de kerkelijke
leer De roomse kerk is nog altijd de
gevangene van de Griekse filosofie
Die kan onmogelijk dat denken en
spreken van de Joodse wereld begrij
pen. ..Dit is mijn lichaam", zei de
rabbi Jesus „voor deze strijd zet ik
mijn leven in Zo volledig als dat
offer is. zo kort is het onder woorden
gebracht. Zo moeilijk als het te vol
brengen is. zo eenvoudig is de taal.
De pijp
In de begin tijd van de oecumene
legde ik het eens naar eigen ervaren
uit aan ds. Dijkstra in het Friese
water-dorpje Langweer. Ik mocht in
zijn oude kerkje als priester in de
Eucharistie voorgaan „Maar", zei
hij. „kom dan zaterdag tevoren 's-
avonds wat drinken ën vertel dan
eens hoe een roomse priester de Mis
beleeft" ik legde die avond mijn
PUP op tafel en zei; „Die heb ik
gekregen van een goede vriend. De
pUp is de aanwezigheid van mijn
vriend. Als ik het ding op de grond
gooi. en ik vertrap hem. dan vertrap
ik mijn vriend. Ik moet de pijp ver
trappen noch aanbidden, ik moet er
uit roken. Zo zijn de dingen van
betekenis veranderd wanneer ze van
mens tot mens gaan. Naarmate aan
het geschenk een grotere inzet ver
bonden is. is het geschenk groter
Waar een leven op het spel wordt
gezet, waar de diepte van het men
senleven wordt bloot gelegd, waar
mensenrecht inzet is. daar belicha
men de woorden, gebaren en ge
schenken der herinnering die inzet
zelf". Zo peinsden die pnester en
predikant Zij meenden de Schriften
te verstaan en elkaar. Er was voor
hen geen verschil en geen verbod
meer denkbaar tussen EucharisUe
en Avondmaal.
Christenen
Dat was vijftien jaar geleden, in de
eerste oecumenische fase van de ker
ken. Intussen is met grote ontzetting
tot ons doorgedrongen hoe de we
reldverhoudingen er uit zijn gaan
zien. De naties die het rijkst zijn. die
het grootste deel van het wereld-
voedsel opeten, die de grondstoffen
uit de Derde Wereld naar zich toe
halen, die naties heten dikwijls
christelijk. Dat is dan christendom
als neokolonialisme. Iedereen weet
het De namen van de grote christen
politici zijn bekend. Ook Carter
hoort daartoe. Ook Strauss. Ook
Vorster, Smith, Pinochet, Banzer.
Marcos noemen zich christen.
Kan iedereen zich met die naam
Looien? En hebben zij allemaal toe
gang tot Eucharistie en Avondmaal?
Is het dan niet noodzakelijk dat
christenen weigeren binnen dat
monsterverbond mee te doen met
het heilige eten en drinken? ..Honger
in stand houden is ketterij" zei Visr
ser 't Hooft. „Ik mag als Zuidameri
kaans priester, als lid van een onder
drukkende wereldkerk in een dicta
toriaal geregeerd land. dat concor
daat niet langer vertegenwoordigen,
ik weiger de Mis", zei Camillo Torres.
Niet leerstellig
De criteria die beslissen over het
recht doen aan het Paasmaal van de
gedode rabbi zijn niet leerstellie
maar historisch. Wie deelt met wie?
Dat is beslissend
Priesterschap dat ononderbroken
geketend wil zijn aan het gemartelde
lichaam van de Joodse mensen
vriend is onmiddellijk herkenbaar
aan de inzet van eigen leven Die
intimiteit laat zich niet door dog
ma's regeren In gevangenissen,
kampen, fabrieken, mijnen, in hon
ger-woestijnen. in sterfhuizen en
eenzame achterkamers, en in huizen
waar-eenvoudige vreugde Is. leven
van bijna niets, daar wordt verstaan
wat „aanwezigheid" is. „lichaam en
bloed en offer". Iedereen die daar
weet van heeft mag voorgaan in het
Avondmaal, zolang je handen vrij
zijn en er brood is. zolang je een
mond hebt om te spreken.
Het zal duidelijk zijn dat de weivoor-
zienen van het Westen, met hun ge
loof in groei en bezit, met hun geloof
in wapenen, niet als eersten in aan
merking komen om aan de tafel van
de rechtvaardigen aan te zitten. Er
zijn mensen die het voorlopig niet
meer doen. De basisgroep waarin ik
als priester werk. heeft van haar op
richting in 1974 af ook nog nooit
Avondmaal gevierd.
Herman Verbeek is priester Ie Gro
ningen
DEN HAAO - De ..Bijbelse dagka
lender 1978" ls uit; voor de dertiende
maal in de vorm van een pocket
boek. Er blijft veel belangstelling
bestaan voor deze jaarlijkse uitgave
van het Boekencentrum in Den
Haag De prijs is laag 6.90 en bij
aantallen goedkoper) en de inhoud
wordt ervaren als een goede handlei-
DEN HAAG Bijna dertig procent
van de Nederlandse roomskatholie
ken gaat in het weekend naar de
kerk. 1.3 procent minder dan in 1976
Dit blijkt uit een onderzoek, dat
tijdens twee weekends in januari
werd gehouden en waarvan nu de
resultaten zijn gepubliceerd door
het katholiek sociaal kerkelijk insti
tuut (KASKI).
Gerekend naar de totale bevolking
per 1 januari 1977 bedraagt het r.k.
aandeel met 5 539.035 geregistreerde
rooms-katholleken 40,1 procent te
gen 40,4 procent en 5.273.665 rooms-
katholiekcn In 1971
Van de ruim vijf miljoen rooms-
katholieken van 7 jaar en ouder ging
begin van dit jaar 29.8 procent naar
de kerk (1976 31.1) 1 497.800 per-
Enkele andere gegevens van het
KASKI
9 van de 10 als r k geregistreerde
kinderen worden gedoopt.
8 van de 10 r.k overledenen wordt
kerkelijk begraven of gecremeerd.
7 van de 10 huwelijken tussen
twee rooms-kathoüeken of tussen
een rooms-katholiek en een niet
rooms-katholiek worden kerkelijk
ingezegend
ding voor het dagelijks bijbelge
bruik.
De dagteksten, verzorgd door predi
kanten van diverse kerken, zijn be
wust kort en bondig gehouden, zo
dat zij onmiddellijk terecht komen
bij de inhoud en strekking van de te
lezen bijbelgedeelten. De dagtek
sten staan niet los van elkaar. In de
volgorde is een zeker stramien aan
gebracht. zodat gedurende één of
meer weken bepaalde schriftgedeel
ten of onderwerpen worden behan
deld.
Na de dagteksten is een aantal pagi
na's gebeden opgenomen. Verder is
het boek uitgebreid met acht foto's.
De redactiecommissie werd ge
vormd door de predikanten S. Gers-
sen. E J. Beens. M. Cohen, A. M. A.
Hellendoorn. L de Liefde. A. M. Nor-
tier, G. Vesseur, H. D. Ubbens.
Luthers synodebureau
naar Amstelveen
Van een onzer verslaggevers
ARNHEM De synodale commis
sie van de evangelisch-lutherse kerk
heeft besloten, het bureau der syno
de voorlopig voor de tijd van vier
jaar te vestigen in het centrum „De
Wallevis" van de lutherse gemeente
van Amstelveen. Verwacht wordt,
dat de verhuizing uiterlijk per 1 ja
nuari zal plaatsvinden.
Het synodesecretariaat is jarenlang
gevoerd door ds J. Gronloh. die dit
combineerde met het gemeentepas
toraat in Arnhem. In januari van dit
jaar overleed ds Gronloh. In zijn
plaats benoemde de synode mr T. R
Seinstra te Purmerend. Tevens werd
besloten, het secretariaat met de te
Harmeien gevestigde administratie
van de kerk samen te voegen tot één
centraal gevestigd kantoor. Omdat
in de Utrechtse agglomeratie na
lang zoeken nog geen aanvaardbare
ruimte was te vinden, is de keuze nu
voorlopig op Amstelveen gevallen.
ADVERTENTIE.
van Amsterdam Boek - nu te koop in uw boekhandel
KAMPEN Het orgel in de gere
formeerde Burgwalkerk te Kam
pen, bekend ook als ondersteuner
van de samenzang op de jaarlijkse
(theologische hoge)schooldagen.
bestaat honderd jaar en ter gelegen
heid van dit eeuwfeest is er zater
dag 5 november een muziekavond,
die onder meer een orgelbespeling
van Eliy Kooiman behelst.
In 1877 leverde de Kamper amateur-
orgelbouwer Zwier van Dijk. van
beroep klokkenmaker, een tweekla-
viersorgel met vrij pedaal op voor de
Burgwalkerk. Hij had er twee jaar
aan gewerkt en kreeg er driedui
zend gulden voor.
Een paar broeders togen naar Am
sterdam om wat beelden ter versie
ring van het orgel uit te zoeken en
ze kwamen terug met David, com
pleet met harp, twee bazuinengelen
en twee beelden met de bijbel in de
hand, samen voor tweehonderd gul
den. Het waren (dan ook maar)
gipsen beelden en ze zijn in de loop
der jaren verdwenen.
Het orgel is een paar maai gerestau
reerd en uitgebreid tot een instru
ment met drie klavieren, vrij pedaal
en 33 strelende stemmen. Orgelken'
ner dr Vente heeft het oorspronke
lijke werk van Zwier van Dijk van
hoge kwaliteit genoemd en het
Burgwalkerkorgel is altijd orgel met
een eigen karakter gebleven.
Wijlen professor T. Hoekstra van de
theologische hogeschool speelde er
graag op in zijn vrije tijd en omdat
het niet gemakkelijk was, steeds
een orgeltrapper te vinden, kocht
hij toen zelf een windmachine, die
hij later aan de kerk cadeau deed.
De man die het langst dit orgel
bespeeld heeft, was de blinde orga
nist J. H. Kruithof. Hij heeft ver
scheidene jubilea gevierd in de
Burgwalkerk en zijn veertigjarig ju
bileum werd opgeluisterd met een
klinkende speech van orgeliefheb-
ber. professor Schilde^.
Conferenties
Ons menselijk gezicht, remon
strantse najaarsretraite n.a.v boe
ken van E. Levinas en H. Ooster
huis. 4-6 november op De Hoorne
boeg te Hilversum. Inl. en opg. tel.
02157-231
De verborgen omgang met God,
landelijke Reveildag van de Near
East Ministry voor geloofsopbouw
en toerusting. Spreker Nico van Bil-
jouw. Zaterdag 5 november. Corde-
rius-college, L. Heynniusstraat 23.
Amersfoort, aanvang 10.30 uur. Inl.
tel 03429-1318.
Filosofie en maatschappijleer op
de christelijke school, najaarscon-
gres centrum voor reformatorische
wijsbegeerte, m.m.v. prof. dr. A.
Troost. F. Cupido, drs. H. G. Leih en
drs. K Veling. Zaterdag 5 november.
De Ark, Maarssen(-broek). Inf. tel.
03465-67213.
Conferenties
Evangelisatie, wat en hoe.' Voor
leden van evangellsatlecommissies.
Zaterdag 5 en zaterdag 26 november
ivervolg). Toerustingscentrum.
Leusden (tel 033-43244. toest 123)
Van brandstapel naar gesprek, vor-
mingsconierenues van de gerefor
meerde vrouwenbond. 7 en 8 novem
ber op Kerk en Wereld te Drieber
gen. 14 en 15 november in De Drie
klank te Paterswolde.-J4 en 15 no
vember op Den Alerdinck te Heino
Over verdraagzaamheid Inl tel
02154 13366
Limburgse Open Kerk-dag m m v
Threes van Dljck en Jan Peijnen
burg over het gal in de kerk tussen
middengroep en arbeiders, zaterdag
5 november 10 tot 4 uur. Broekhin
B Bouwmanlaan 30. Roermond Inl
en inl tel 04498 2170
'Europese' actie
voor behoud stuk
natuur Waddenzee
HARLINGEN -ANP. - Het Euro
pees Milieu Bureau In Brussel be
gint deze week een internationale
actie voor het met inpoldering be
dreigde vierduizend hectare grote
natuurgebied Noord Friesland bui
tendijks dat voor de kust van de
provincie Friesland in de Wadden
zee ligt Dit heeft de landelijke ver
eniging tot behoud van de Wadden
zee' meegedeeld
Het milieubureau vraagt organisa
ties werkend op hel gebied van na
tuur en milieu een protestbrief te
schrijven aan de Nederlandse minis
ter van verkeer en waterstaat Ook
vraagt het de regeringen in te lich
ten en te vrager, om contact op te
nemen met de Nederlandse over
heid
Hel bureau wijst er op dat Noord
Fnesland buitendijks niet alleen
voor Nederland maar ook voor gr
heel West-Europa en zelfs voor lan
den in Azie. Noord-Amerika en Afn
ka als natuurgebied van grote bete
kems is
door dr J. A. Hebly
Op het Balkanhotel op het Leninplein in Sofia staat 's avonds in kleurige
neonletters te lezen; Proletariërs aller landen verenigt u". Vorige maand stond er
echter een week lang boven de ingang van de vergaderzaal het devies: „Heront
dekking van de gemeenschap van de kerken: Conciliariteit. de weg vooruit?"
In de vergaderzaal stond dit thema centraal,
toen daar zestig algevaardigden van kerken
in Europa bijeenwaren Een belangrijke ge
beurtenis voor de kerk in Bulgarije, die maar
zeer weinig mogelijkheden heeft om in oecu
menische ontmoetingen op een zo intensieve
wijze te participeren De Bulgaarse kerk heeft
enkele belangrijke oecumenische leiders
voortgebracht in het verleden maar is onder
het huidige regime altijd sterk geïsoleerd
geweest De orthodoxe kerk van Bulgarije
heeft zich heel sterk vereenzelvigd met het
Bulgaarse volk en is verbonden met de ge
schiedenis van de bevrijding van het Turkse
juk 100 jaar geleden De prachtige kathedraal
in het centrum van de stad. beroemd om zijn
koor en zijn mooie maar streng formalistische
liturgie, is een gedenkteken voor de bevrij
ding tn 1877 1878
De huidige plaats van de kerk wordt echter
duidelijker ais wij kijken naar een klem oud
kerkje, een schuilkerkje uit de Turkse tijd.
waar overheen nu gebouwd is het reusachtige
gebouw van de Bulgaarse Kamer van Handel
en Nijverheid Maar verborgen onder de acti-
viteit van het moderne communistische Bul
garije functioneert dit kleine verscholen kerk
je symbool van de plaats van de kerk in de
samenleving daar
Venster
De consultatie werd bijgewoond door een
groot aantal Bulgaarse priesters, theologen
«•n afgevaardigden van alle zeer kleine protes
lantse en katholieke kerken in het land Het
gaf ook hun de gelegenheid contact op te
nemen met buitenlandse christenen en opge
nomen te worden ln een theologisch gesprek
Voor hen die volkomen afzijdig staan van het
huidige theologische denken ui Europa is een
dergelijke conferentie een venster op de we
reldkerk en een stimulans voor eigen leven.
Het was bijzonder goed dat de organisatoren
iedere morgen voor het begin van de vergade
ring een kerkdienst hadden ingelast die in een
van de kerken van Sofia werd gehouden Zo
waren wij te gast met alleen bij de ortho
doxen. maar ook in de katholieke kerk en in
de protestantse kerk van de congregationalis-
ten in een morgendienst waar veel gemeente
leden waren opgekomen en die ontroerde
door zijn eenvoud en bewogenheid. Zeker als
men terugdacht aan de donkere dagen in de
jaren '50 van de dommeesprocessen in Sofia.
Het echte gesprek vond plaats in vier secties
die afzonderlijk vergaderden ën waar open en
vrijmoedig kon worden gediscussieerd Toch
was hel erg moeilijk om tot een gemeen
schappelijk rapport te komen omdat de situa
tie waarin de kerk in Europa leeft zo verschil
lend is en juist ook de Oosters-orthodoxe
kerken zich vaak moeilijk in onze probleem
stellingen en wijze van theologiseren laten
betrekken Men heeft lange tijd nodig om een
gemeenschappelijk gesprek&niveau te vin
den Maar gelukkig zijn er dan altijd weer
bekwame rapporteurs die de disucussie toch
in een groepsrapport weten samen te vatten
Geschiedschrijving
Prof dr A Geense uit Groningen, zeer nauw
bij het werk van de Europese kerkenconferen
tie betrokken, zag zo kans een waardevol
rapport over historische en dogmatische ach
tergronden van conciliariteit in Europa op te
stellen Toch hebben de praktische aanbeve
lingen van een dergelijk beraad maar een
beperkte betekenis Er werd b.v. gesproken
over het probleem van de confessioneel be
paalde geschiedschrijvingwaarin vaak nog
een zeer eenzijdige wederzijdse beeldvorming
naar voren komt Maar een ander probleem
op het gebied van de geschiedschrijving is er
natuurlijk ook in een Europa waar objectief
historisch onderzoek in sommige landen vaak
wordt belemmerd en alleen een bepaald ideo
logisch beeld van de geschiedenis wordt ge
duld Of wanneer er gesproken wordt over de
noodzaak van een oecumenische catechisatie
maar niet tegelijkertijd wordt vermeld dat er
in sommige landen helemaal geen catechisa
tie mag worden gegeven. Dat zijn eenzijdighe
den die vaak voortvloeien uit de geweldige
kloof die er dwars door Europa heen loopt.
Westerse afgevaardigden weten wel van de
moeilijke en benarde positie van de kerk in de
communistische landen. Toch aarzelen zij
terecht om door hun kritische instelling deze
positie nog meer te bemoeilijken. Daarbij
komt dan ook nog dat de hartelijke en over
vloedige gastvrijheid van de ontvangende
kerk velen weerhoudt om als negatief overko
mende kritische vragen te stellen
Rol DDR
Eigenlijk kunnen alleen kerken die m eenzelf
de situatie leven, de andere kritisch bevragen
over hun houding Het is zeer opmerkelijk dat
vanuit de DDR de situatie van de christenen
in een marxistische samenleving open en
kritisch aan de orde werd gesteld De spreker
uit de DDR zei .Vanuit hel geloof in de
opgestane en gekruisigde Heer moeten wij de
samenleving waarin wij leven in Zijn licht
zien en zijn toekomst ln het licht van het
beloofde koninkrijk Gods De socialistische
samenleving wordt dan een proces met een
open einde, ondanks zijn eigen ideologische
zelfinterpretatie In het licht van de komst
van Christus' toekomst moeten wij de claim
van de marxistisch-leninistische ideologie
ontkennen dat deze de wetten van iedere
historische ontwikkeling kent en in staat is
die ontwikkeling door ideologische leiding te
controleren. In ons dagelijks werk en inzet
moeten wij ondersteunen wat mensen helpt
maar wat hen belast, kwetst, kwelt en onder
drukt moet kritisch aan het licht worden
gebracht Er zijn veel tegenstellingen in de
socialistische samenleving tussen de heersers
en de overheersten, tussen centrale sociale
planning en persoonlijke vrijheid, tussen de
officiële opvoedingsideologie en de afwezig
heid van een vrije meningsuiting Als de
kerk de moeilijkheden en lasten aanwijst
gebeurt dit in de hoop dat er daardoor veran
deringen in het socialisme worden bewerkt en
niet als een polemiek tegen hem." Het is
duidelijk dat dergelijke woorden in een Bul
gaarse context zo niet eerder openlijk zijn.
gezegd, en het is teken van een opmerkelijke
ontwikkeling dat vanuit de DDR-kerken dit
zo gezegd kan worden. Daardoor krijgt de
Conferentie van Europese Kerken opeens
veel meer gewicht in het gesprek tussen de
kerken van Oost- en West-Europa en komen
de werkelijke vragen waar de kerk in de
Europese situatie mee heeft te worstelen, aan
de orde.
Bij ons heeft de Europese Kerken Conferentie
over het algemeen weinig aandacht gekregen
in oecumenische en kerkelijke kringen. Het is
echter duidelijk dat dit oecumenisch verband
aan inhoud en gewicht aan het winnen is. met
in het minst door de inzet van de kerken in de
DDR en de verwachtingen die zij ervan heb
ben. Het werk van de studiesecretaris Dr G
Nagy. die met grote inzet zijn taak vervult,
heeft duidelijk gemaakt dat er voor dit ver
band van Europese kerken een zeer belangrij
ke taak is weggelegd
(Dr. J. A. Hcbly is wetenschappelijk hoofdme
dewerker van dc Rijksuniversiteit Ie Utrecht.)
SYNODE PLUS EN MIN
De gereformeerde gemeenten
hebben in hun synode besloten
voortaan geadopteerde kinderen,
ook wanneer hun christelijke
afkomst niet vaststaat, te dopen
Een gunstig bericht. Daarin volgen
zij andere kerken die hiertoe al
eerder, zij het na vaak langdurige
discussies, zijn overgegaan De
synode beroept zich voor dit besluit
op de adoptiewet van 1956. waarbij
het geadopteerde kind de status van
wettig kind verkrijgt. Men kan zich
een slagvaardiger beleid indenken,
maar het bericht is gunstig voor al
die ouders die hier ongetwijfeld om
gevraagd zullen hebben. Tegelijk
besloot deze synode echter iets dat
haast onbegrijpelijk is. Ik ga hier af
op het krantebericht v?n maandag
jl. Ds van Gelder zag door een
aantal van zijn Goudse
gemeenteleden bezwaren tegen zijn
prediking ingebracht, omdat het
welmenend aanbod van genade
daarin onvoldoende zou
doorklinken. Gods
rechtvaardigheid zou bij ds. Van
Gelder een sterk accent krijgen
boven Zijn barmhartigheid Wie
enigszins op de hoogte van deze
prediking is. kan zich ongeveer
voorstellen waaraan bij zoiets
gedacht moet worden. Het kan niet
veel anderszijn dan een sterk
wettische en veroordelende
prediking. Desalniettemin wees de
synode de bezwaren af en
benadrukte de praeses de noodzaak
waakzaam te blijven tegen
binnendringende opvattingen. De
formulering is weliswaar erg
formeel, maar kan toch niet veel
anders betekenen dan dat de
praeses het gelijk gewicht geven,
laat staan het overwicht geven, aan
de prediking van Gods
barmhartigheid niet ondersteunde
Wanneer dit „de binnendringende
opvattingen" zijn. kan men zich
afvragen of dit wel conform het
evangelie, conform de Schriften is.
Als die Schriften niet meer de
boodschap van Gods liefde
bevatten, wat dan wel? Ik ben zelfs
van mening dat het vooral die
rechtvaardigheid is volgens welke
Hij goddelozen rechtvaardigt en ze
in de ruimte stelt. En zo'n besluit in
de buurt van Hervormingsdag!
Beroepingswerk
NED HERV. KERK
Beroepen te Well-Ammerzoden: J J.
C. Dee. kand. Ie Oegstgeest; te Sou
burg R. E. da Costa. kand. te Oegst
geest; te Krabbendijke: J. Overduin
te Rilland Bath
-Bedankt voor Arnhem: J Kortleve
te Driebergen.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Apeldoorn (gees
telijk verzorger stichting ..Casa Bo-
nita")J N. Nammensma te Sneek
GEREF KERKEN VRIJG
Beroepen te Bergenlheim A. den
Broeder te 't Harde; te Drachten en
Hattem: P. Schelling te Middelburg,
te Assen Z. voor de missionaire
dienst in BraziliëJ. de Gelder
kand. te Sneek.
GEREF KERKEN VRIJG B.V
Bedankt voor Dronten: C Bakker te
Enschede Z.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Emmeloord: J C
Weststrate te St Catharines (Can.i.
CHR. GEREF KERKEN
Beroepen te Ulrum: W. J. Buijs te
Kerkwerve
Hanna Hümmer
Sinds het overlijden van haar man
heeft Hanna Hümmer de leiding van
de Christusbroederschap, die ruim
een kwart eeuw geleden gevestigd
werd in het westduitse plaatsje Sel-
bitz. Deze evangelische gemeen
schap van (meest) jonge mensen wil
zich volledig beschikbaar stellen
voor de dienst aan Jezus Christus in
de wereld De 175 leden van de ge
meenschap zetten zich o m in voor
verkondiging en getuigenis en voor
dienst aan de medemens. Mevrouw
Hümmer is vooral actief op het ge
bied van de bijbelstudie en twee
maal per jaar verzorgt zij de rond
zendbrieven. die in duizendtallrt»
verstuurd worden naar lezers in ver
schillende landen. Deze brieven zijn
meditatief van aard en een aantal
ervan is nu gebundeld in een door
Voorhoeve te Den Haag uitgegeven
boekje van 137 pagina's, aan de ui
terlijke vorm waarvan ook veel aan
dacht is besteed en waarin penteke
ningen zijn opgenomen van Christa-
maria Schröter, die een belangrijk
aandeel heeft in de artistieke presta
ties van de gemeenschap. Het boek
je heet „Klein meditatie-boek de
ondertitel is: „Over creatief zwijgen
en sprekende stilte", er is een verhel
derende inleiding van vertaler ds. H
J Teutscher en de prijs bedraagt
17.50
Lefèbvre
Het hooggerechtshof van de staat
New York heeft beslist, dat slechts
25 toeschouwers aanwezig mogen
zijn. wanneer zondag 6 november de
geschorste Franse bisschop Lefeb-
vre een kapel inwijdt op een land
goed op Long Island Er worden zo'n
500 belangstellenden verwacht en
dat zou volgens de gemeentelijke
autoriteiten verkeers- en parkeer
problemen geven en aldus een aan
zienlijk gevaar opleveren voor de
openbare veiligheid.
