Cabaret per strekkende
meter
deTijd
deTijd
deTijd
deTijd
deTijd
deTijd
deTijd
deTijd
UIT DE WEEKBLADEN
Somber
Geen gezicht
Uitzonderlijk
Angstig
Dilemma
Ontgoocheld
Terrorisme
HERVORMD NEDERLAND
Bond bezorgd
over mogelijke
spaarbankfusie
Boeken
Marine stelt
eigen sluis
beschikbaar
Najaars-
boekennieuws
Suriname
Percy Qoboza
Hedy d'Ancona
Formatie: au!
Paulus VI
Van Huiten
J Weekblad
DONDERDAG 3 NOVEMBER 1977
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 'P 11 - R 15 - H 17 - S 19
Een kostenbegrottng van
een grammofoonplaat valt
doorgaans uiteen in
zogeheten ..initiële' en
..variabele' kosten. De
initiële kosten zijn die van
de opname (arrangement,
produktie. studio, artiesti.
het hoesontwerp. litho's,
banden matrijs en
dergelijke In het geval van
een gemiddelde nationale
lp vormt dit al gauw een
bedrag van rond de 80.000
gulden.
De variabele kosten zijn
aanzienlijk lager. Hieronder
vallen onder meer de
perskosten. het label, de
binnenhoes en de
buitenhoes: samen vaak
niet meer dan een bedrag
van enkele guldens per
plaat. Voeg daarbij dan nog
een bedrag aan
auteursrechten,
artiestenroyalties en
promotiekosten. en we zijn
zo langzamerhand beland
bij de detailhandelsprijs.
zijnde 10 a 11 gulden per
gemiddelde langspeler.
Vanwaar dit verhaal?
Omdat het wellicht enig
inzicht kan verschaffen in
de economische motieven
die een rol spelen in de
maalstroom van
verzamelplaten en
heruitgaven van de laatste
jaren. Immers, bij een
heruitgave komt het
leeuwendeel van die
eerstgenoemde initiële
kosten te vervallen, stijgt
de winstmarge van de
platenmaatschappij
aanzienlijk, en is zo n plaat
al een commercieel succes
bij tamelijk geringe
verkoopcijfers.
Misschien biedt deze
beknopte kennis enige
steun aan degenen die zich
afvragen wat Phonogram
ertoe bewogen heeft twee
cassettes met in totaal 22
langspeelplaten vol cabaret
Allemaal van de partij.
..van vandaag, gisteren en
morgen" uit te brengen
Kosten: 159.50 per
cassette, dat is 319 voor
het totaal en dat is niet
weinig. Dat is een nieuwe
fiets. Overrompeld door dit
bedrag heb ik me dan ook
lange tijd afgevraagd of er
onverhoopt iets zinnigs valt
te zeggen over dit
monsterprodukt. waaraan
Wim lbo bijna een jaar
heeft gewerkt.
Laten we allereerst
trachten de positieve zijde
ervan te bezien. Het is een
alleraardigst cadeau, voor
Sinterklaas of voor
Kerstmis. Maar voor wie
eigenlijk? De kans is groot
dat de echte
cabaretllefhebber in beide
groene dozen minstens één.
maar waarschijnlijk
meerdere doublures
aantreft
Bovendien doet
zich het probleem voor dat
het hier slechts een'
cabaretrdocument van
Phonogram-artlesten
betreft. Herman van Veen
Polydor) en Neerlands
Hoop EMI) om maar
twee dwarsstraten te
noemen ontbreken
uiteraard.
Maar het meest zinloze van
Ibo's onderneming komt
eigenlijk tot uiting in een
geheel ander aspect van de
zaak. Cabaret
geëngageerd of niet
draagt van oudsher een
drang naar vernieuwing in
zich. schopt tegen heilige
huisjes, is daarom actueel
en strijdvaardig. Voelen we
waar de kous wringt? Bij
het beluisteren van het
merendeel der 22 platen
dringt zich onwillekeurig
een gevoel van verzadiging
op. Het is verre van actueel,
en daarom eigenlijk niet zo
leuk meer. Wat „het cabaret
van morgen" moet heten
behelst slechts één lp
(Akademie voor
Kleinkunst), de rest is toch
echt van gisteren of
eergisteren.
Een probleem is ook de
oververtegenwoordiging,
zoals dat eveneens het
geval was bij Han Peekels
„Kroniek van 15 jaar
kleinkunst" voor het
EMI-label. De cassettes
bevatten „hele"
langspeelplaten van Wim
Sonne veld. Jasperine de
Jong. Henk Elsink, Wim
Kan, Paul van Vliet. Conny
Stuart. Seth Gaaikema,
Jules deCorte. Don
Quishocking, Gerard Cox
en Frans Halsema. Maar
wie dan op andere
verzamelplaten diezelfde
Halsema nog vier keer
hoort. Jasperina zeven keer,
Conny Stuart vijf keer. die
vraagt zich af ofzo'n
project niet te lijvig is
uitgevallen. Zelfs de
„halve" lp's met Rients
Gratema. het
Jordaan-Cabaret. het
cabaret „De Doofpot".
Farce Majeur en Koot en
Bie (van wie een matige
selectie overigens)
schreeuwen om verkorting.
Op de twee lp's „Cabaret
Classique" komen namen
als Julia de Gruyter en
Herman Tholen naar voren,
die niet velen meer zullen
aanspreken.
Kortom, deze
cabaretcollectie met een
speelduur van bijna een
etmaal doet het vermoeden
rijzen dat Ibo's
verzamelenthousiasme het
ruimschoots gewonnen
heeft van een kritische
selectie. Was dat niet
gebeurd, dan lag er nu één
aantrekkelijke cassette met
pakweg tien platen, en voor
een redelijk!er) prijsje.
Antiek
In de reeks van platen die is
uitgebracht ter gelegenheid
van 100 jaar fonografie.
springen er slechts twee uit
vanwege hun bijna
antiquarische waarde.
Allereerst is dat het album
„Das waren Zeiten" (Ariola)
met vergeelde liederen van
o.a. Joseph Schmidt. Zarah
Leander en Mariene
Dietrich. Fn nu is er dan de
lp ..Good old America" met
niet meer op andere wijze te
bemachtigen krakers van
weleer als ..Yellow rose of
Texas" (Mitch Miller). ..My
truly, truly fair" (Guy
Mitchell). ..Rum and Coca
Coia" (Andrews Sisters).
..Vaya con Dios" (Les Paul
en Mary Ford), „Jezebel"
(Frankie Laine) en ..How
much is that doggie in the
window" (Patti Page). Een
veilingmeester zou er wel
brood in zien.
Vri| Nederland
l'rïj Nederland kan slechts somber
:iin over de formatieresultaten.
Hans Smits stelt vast dat de PvdA
afscheid heeft genomen van het ver-
I nieuwingstijdperk: „Als progressief
en conservatief samen regeren hou
den ze elkaar tegen. Dan staat alles
stil. Dat zullen we merken."
De grote wijnen van
Bourgogne
Hubrecht Duijker
De eerste koopgids voor
Bourgogne-u/ijnen, 400 foto's.
Gebonden.85
Spectrum Wijnatlas
Hugh Johnson Wina Born
Herziene, uitgebreide editie.
Gebonden, 92.50
Dierlijke passie paring
Seks en erotiek in de dierenwereld.
John Sparks ill. Co Loerakker
Paperback, 17.50
Stersteen
Roger Zelazny Science Fiction
avontuur. Prisma, 6.90
Beter lezen
Drs. J.P.M. Tacx. Geheel nieuw
systeem. Prisma, 7.90
Nederlandse volks
sprookjes
Dr. Tjaard W.R. de Haan
Prisma, 5
Arbeidsverhoudingen in
Nederland
John P. Windmuller C. de Galan
Met recente ontwikkelingen. Aula.
2 delen 8
Grondstoffenpolitiek
Ben Ligteringen. De (on)macht van
de Derde Wereld. Aula. 6.50
Eindeloze energie
Ir. E.H. Lysen. Alternatieven voor
de samenleving. Aula. 7.50
Martin van Amerongen vraagt zich
af wat er overblijft van de radicale
oppositie in de Kamer, die Ria
Beckers heeft beloofd. Krijgt het
komende PPR-congres zijn zin.
„dan betekent dat in de praktijk dat
de hele linkse oppositie in het parle
ment zal zijn beperkt tot drie man,
twee communisten en één pacifist."
Van dezelfde redacteur een gesprek
met de door de DDR verdreven
schrijver Reiner Kunze: „Ik ben van
Duitsland naar Duitsland verhuisd.
De grens die dit land in tweeën deelt
zal mijn leven lang ook dwars door
mijzelf heen blijven lopen."
Het sporttandem Barend en Van
Dorp brengen de Tros-actie „Trek
Cruijff over de streep" terug naar
juistere proporties: „De actie is een
reden voor Cruijff om niet te gaan.
Hij veroordeelt de actie niet alleen,
hij vindt hem walgelijk."
Het kleurenkatern handelt deze
week over mensen en organisaties
die de auto verheerlijken, zijn nade
len bagatelliseren of goedpraten,
kortom: de autolobby.
Haagse Post
De Haagse Post interviewde kandi
daat-minister Wim Meijer over de
formatieperikelen: „Het is dit of de
oppositie. Het PvdA-congres moet
zich heel goed realiseren dat dit ak
koord echt een eindresultaat is." En:
„Als de PvdA nee zegt. heeft ze voor
de kiezers geen gezicht meer."
Commentaar van Hofland: „De
krachtmeting is chaotisch, en daar
uit ontstaat de stagnatie. Het is een
kwaal die niet alleen de politiek
heeft getroffen; het zit in de samen
leving zelf, waarvan de politiek
maar één uitdrukkingsvorm is. Een
passief gebrek aan samenhang zo
wel als actieve fragmentarisatie
treft ook de universiteit, de media
en het bedrijfsleven."
Onder de kop „Hoe een links dag
blad zelf nieuws werd" een reporta
ge over de Parijse krant Libération,
dat door een aantal lezers werd be
zet omdat de redactie zich van de
RAF distantieerde.
De radicale taal van „Fijn is anders"
maakte plaats voor het besef, dat de
bomen niet tot de hemel groeien.
Kortom: HP signaleert weer eens
Iets als „het Nieuwe Realisme van
de industriebond NW", het omslag
verhaal. Min of meer aansluitend
een onderzoek naar de rol van com
munisten in de Nederlandse vakbe
weging.
Bert Jansen doet een poging de on
doorgrondelijke popzanger Randy
Newman te portretteren: „Een jood
se cowboy op een manke muilezel
die zingend de zonsondergang tege
moet rijdt. Als Lucky Luke, maar
dan even anders."
Elseviers Magazine
Elseviers Magazine kon bij de rollen
der persen niet weten dat Caransa
vrij kwam. Niettemin toch een
bruikbaar levensverhaal van „een
uitzonderlijk man" met de waar
schuwing: „De Caransa-affaire heeft
de publieke opinie in Nederland ge
mobiliseerd voor de verschrikkin
gen van de terreur. De onveiligheid
van de burger begint een alles over
heersend probleem te worden."
Een portret van Ed van Thijn, „die
twee weken geleden nog op handen
werd gedragen, maar nu de twee
spalt in de PvdA op zijn geweten
heeft". Hoogendijk is van mening
dat de PvdA-partijraad in dit stadi
um van de kabinetsformatie Den
Uyl en Van Thijn niet in hun hemd
had mogen zetten. „Wij zijn be
nieuwd of het socialistische partij
congres hen weer zal aankleden.
Maar ook dan zullen de ndoige win
kelhaken zichtbaar blijven."
Prof. Diepenhorst over terreur en
terroristen. „Misschien is de beste
karakteristiek die van gezichtsver-
engde. tot verbitterde fanatici uit
groeiende. oorspronkelijke idealis
ten. Zij vonden in hun eigen familie,
die nu eens tot de zelfkant van de
maatschappij behoorde en geen
leefbaar bestaan verschafte, dan
weer in oppervlakkige welstand
door materialistische verkilling
werd gekenmerkt, niets wat hen
aantrok."
Accent
Vijf reporters van Accent stortten
zich op een reportage rond de inmid
dels vrijgekomen Caransa. met als
boude conclusie dat heel Nederland
zich plotsklaps weerloos en angstig
voelt. Ter afsluiting „als realistisch
voorbeeld van de waanzin die onze
hedendaagse wereld is binnengeslo
pen" een onfrisse foto van twee dode
vliegtuigkapers.
Het blad heeft de banden met Van
Agt kennelijk weer hersteld, getuige
het artikel „Dank zij Dries Beton is
Den Uyls lot in handen van de CDA-
top". Wat nog nooit iemand goed
gelukt is. is volgens Accent Van Agt
nu wel gelukt: Den Uyl is in echte
moeilijkheden gekomen.
VS-medewerker Johan Olde Kalter
gaat in op het falen van president
Carter, die volgens hem de politieke
realiteit onderschat. Het overige in
Accent heeft niet of nauwelijks met
opinie te maken.
De Nieuwe Linie
De Nieuwe Linie noemt het buiten
gewoon congres van de PvdA een
testcase voor de democratie in de
partij: „Lukt het Den Uyl voor vrij
dag zijn prentenbóek rond te krij
gen. dan staat zowel het partijbe
stuur als het congres voor een le
vensgroot dilemma: slikken of stik
ken". En: „Gaat de PvdA achter
waarts. dan zullen de kiezers dat in
elk geval niet vergeten".
Een gesprek met prof. dr Frits de
Jong, initiatiefnemer van de „fascis-
meweek" aan de Universiteit van
Amsterdam: „Ik ben geneigd om te
zeggen: het zijn allemaal aardige
mensen, die RAF-lieden. maar met
die aardigheid kunnen ze niets doen.
Met flower-power bereik je niets, is
hun redenering, dus moet het maar
met een stengun. Dat Je daarmee
het fascisme naar z'n eigen extreem
toedrijft. daar ben ik erg bang voor".
Ook een gesprek met het dirigenten
echtpaar Tilo en Edda Lehmann.
dat onlangs de DDR ontvluchtte.
Zij geloven dat ze in een marxisti
sche staat geen christen kunnen
zijn. En: „Voor jongeren is het op
bouwen van een maatschappelijke
carrière zonder partijlidmaatschap
ondenkbaar. In mijn beroep is het
de enige mogelijkheid om opgeno
men te worden in het "Reisekader",
een kleine selecte club musici die
naar het buitenland mag reizen"
Hervormd Nederland
In Hervormd Nederland spreekt de
Leidse hoogleraar godsdienstwijs
begeerte Herman Heering over o.a.
terrorisme: „Goede bedoelingen
worden demonisch als men ze gaat
verabsoluteren en daardoor alles ge
oorloofd vindt." Het zit hem hoog
dat veel jongeren ontgoocheld zijn.
Een zelden gehoord geluid van de
Stichting Oecumenische Hulp aan
Kerken en Vluchtelingen over het
dieptreunge bestaan van achttien
miljoen mensen in Appalachia
in Amerika.
Jan Keulen over de nieuwe toe
komst van Carlos Hugo: „De tegen
werking die de Carlisten in het verle
den hebben ondervonden van de
kant van de gevestigde politici, is
met de komst van Carlos Hugo niet
afgelopen. Misschien dat de angst
dat de Carlisten een andere staats
vorm willen invoeren, er nog steeds
in zit. al gaat het dan nu niet meer
om de Carlistische monarchie maar
om een systeen van socialisme en
zelfbestuur".
De Groene
De Groene heeft een interessante
discussie over de duistere (staats)-
achtergronden van het terrorisme,
tussen de oud-correspondent van de
VARA in Bonn, Johan van Minnen,
de polemoloog Hylke Tromp en de
hoogleraar rechtssociologie Toon
Peeters. Van Minnen raakt een van
de principiële fundamenten van de
mocratie aan, als hij zegt: „Het is
niet alleen frustrerend dat een over
heidsapparaat zichzelf niet vervolgt,
er ligt ook een sterke aanmoediging
in om zo te handelen in een volgend
geval". De Groene besteedt deze
week veel aandacht aan de Bondsre
publiek: vier pagina's over het land
waar de geweldsspiraal opnieuw
niet te stuiten lijkt.
Voorts in De Groene de neutronen
bom: De Navo moet kiezen tussen
'konventlonallsten' en 'nuklearls-
ten'. Het blad verzamelde ook negen
van de meest prominente en door
specialisten van allerlei disciplines
geuite bezwaren tegen de bom. Ver
der: Jan van der Putten over de
persvrijheid in Brazilië. Mooi aan de
buitenkant, maar kijk niet achter de
schermen. Tenslotte een interview
is een kerkblad..
Als u dat denkt, heeft u het nog nooit in handen gehad.
Nog nooit twee maanden op proef gehad.
HERVORMD NEDERLAND is anders.
Kijk maar waar het over schrijft:
De harde wereld van de punk rock
Goudzwaard en de PvdA
De kinderen van Adolf Hitler
Het vergeten energie-scenario
Is de supermens in aantocht?
De vrijblijvendheid van de televisie
Lees in Hervormd Nederland wat
fundamentele journalistiek in de
chaotische jaren '70 betekent.
HERVORMD NEDERLAND
houdt de hoop levend
O Ik neem een proefabonnement van twee maanden voor f5.—
O Ik weet al voldoende van het blad. Ik geef me op als abonnee.
Naam A
Adres
Plaats
In enveloppe ronder postzegel sturen aan:
Antwoordnummer 1776. Den Haag.
AMSTERDAM De Spaarbanken
voor de Stad Amsterdam en de
Stichting Nutsspaarbanken West
Nederland hebben besloten een on
derzoek in te stellen naar de moge
lijkheid van een zeer nauwe samen
werking. De wederzijdse besturen
gaan ervan uit dat een dergelijk
onderzoek ongeveer een jaar in be
slag zal nemen. Om het onderzoek
optimaal te laten verlopen zullen
voor de duur van de periode van
onderzoek twee directieleden van ie
dere bank worden benoemd tot
waarnemer bij de andere bank. Het
gezamenlijke balanstotaal van de
twee banken bedraagt circa 4 mil
jard gulden (Spaarbank Amsterdam
2.5 miljard gulden. West Nederland
1.5 miljard gulden). Van de Spaar
bank voor de Stad Amsterdam ma
ken deel uit de Stichtse Bonds
spaarbank. de Nutsspaarbank voor
de Zaanstreek en de Bondsspaar
bank Hoorn. Qua tegoed, eigen ver
mogen. aantal personeelsleden,
spreiding enz. is de bank al de groot
ste bondsspaarbank en een samen
gaan met West Nederland, die even
eens tot de vijf zes grootste bonds
spaarbanken behoort, zou deze
grootte nog accentueren, aldus een
woordvoerder van de Amsterdamse
spaarbank.
Reactie vakbond
De NVV-Bond Mercurius zegt over
dit mogelijke samenwerkingsver
band dat het enerzijds een stap in de
richting van meer eenheid kan zijn.
maar dat dit voornemen de bond
anderzijds met grote zorg vervult.
Gewezen werd daarbij op de onrust
onder het personeel van de Spaar
bank voor de stad Amsterdam, waar
volgens Mercunus. president-direc
teur drs M. Meijer „als een olifant in
een porseleinkast" tekeer gaat in
het streven meer omzet te halen.
Dat vooruitzicht zou nu ook het
personeel van samenwerkingspart
ner Nutsspaarbank West Nederland
te wachten staan.
met de Italiaanse feministe Maria
Macciocchi onder meer over het fas
cisme en wat vrouwen er tegen kun
nen doen.
De Tijd
De Tijd publiceert de laatste rede
voering die Percy Qoboza, hoofdre-"
dacteur van het inmiddels verboden
Zuidafrikaanse dagblad The World,
begin oktober hield aan de universi
teit van Witwatersrand. Hij zegt dat
„geen zichzelf respecterende zwarte
man op de liefdadigheid van de
blanke uit is. We willen helemaal
niet dat jullie huizen en scholen
voor ons bouwen. Alles.wat we wil
len ls gelijke kansen op het gebied
van het werk en ook op andere ter
reinen. zodat we in staat zijn zélf
voor deze dingen te zorgen en voor
onze k'nderen op te komen". De
Tijd gaat uitvoerig in op het forma
tie-akkoord en op het feit dat Van
Agt ditmaal zijn poot stijf hield. In
CDA-kring huivert men ervoor dit
als een overwinning te interpre
teren.
Demissionair staatssecretaris M.
van Huiten heeft voor De Tijd de
situatie van de PPR geanalyseerd:
wat is er fout gegaan, en wat moet er
nu gebeuren?
De Tijd komt deze week met vijftig
pagina's over boeken. Daarin als
klapstuk een vergelijkend portret
van Henriëtte Roland Holst en haar
vriend en collega Herman Gorter,
die zij overigens vijfentwintig jaar
overleefde. Henriëtte is 25 jaar gele
den overleden. Dit feit wordt her
dacht. Ten slotte in dit weekblad
een verhaal over het vijf jaar be
staande feministische blad Opzij en
een artikel over het profiel, waaraan
de opvolger van paus Paulus de zes
de zou moeten voldoen.
DEN HELDER De marine heeft
toestemming gegeven om de mari-
nesluis bij Den Helder, de zeedok-
sluis, ook door particulieren te laten
gebruiken. Door de vernielde sluis
deuren van de Koopvaardersluis is
de aanvoer van bouwzand in Noord-
Holland zo goed als stil komen te
liggen.
Ook nu de marlnesluis gebruikt kan
worden wordt de aanvoer gestag
neerd. Deze sluis kan maar twee
maal per dag, met gelijk water, ge
bruikt worden. Het uitblijven van de
aanvoer van zand betekent voor ver
schillende firma's in Noord-Holland
een schadepost die tot zeker enige
duizenden guldens per dag kan
oplopen.
Gisteren is men begonnen met de
reparatie van de Koopvaardersluis.
De sluisdeur wordt verwijderd en
duikers gaan de schade aan de op
hanging en de drempel opnemen.
Als deze meevalt verwacht Rijkswa
terstaat dat de sluis volgende week
weer gebruikt kan worden.
Volgens de rijkspolitie te water is
het weigeren van bediening van het
Amerikaanse bevoorradingsschip
de ..Springbuck" de ooizaak van de
aénvarlng geweest.
ADVERTENTIE.
Hennetle Roland Holst en
Herman Gorter staan
centraal in de ruim vi)ftig
pagina s die de Ti|d besteedt
aan het
naiaarsboekennieuws Een
vergeldend portret door Ton
Cri|nen Verder om AL
Boom over de belezenheid
Roland Barthes visie op de
taal der verhelden. Miiovan
Oplas oorlogsherinneringen,
een onmogelijk boek over
Carre. Surinaamse en
andere jeugdlectuur, en een
stroom van verdere
informatie over binnen- en
buitenlandse boeken
had een vri| rustige
verkiezingscampagne Toch
wordt er nietsontziend
gevochten tussen de
vakbonden Rob Vermaas als
oorlogscorrespondent
zit nu gevangen Hij is
hoofdredacteur van het
verboden Zuidafrikaanse
dagblad The World Uit een
rect nie toespraak, algedruM
mde Tijd Apartheidspolitiek
is blanke zelfmoord
zit vanaf het begin m de
redactie van 'Opzij'.
Nederlands eerste
feministische maandblad, dat
nu. vijl jaar later, een
bloeiend bestaan leidt Jet
Kunkeler bezocht een
redactievergadering van
vrouwen onder elkaar
PvdA en CDA likken hun
wonden Steenkamp Dit
was geen overwinning, dit
was rechtvaardigheid' En
felle kritiek van Aanties 'Den
Uyl geelt Van Thi|n de
'schuld, om zelf de Grote
Rode Leider te Kunnen zi|n
is officieel nog gezond. Toef
is Rome al een en al
speculatie over zi|n
opvolging Ton Oostveen
over het pausschap en de
carrièrezucht van de curie
prelaten
aan de vooravond van het
PPR-congres analyseert hij
wat er met zijn partij tout
ging En wal moet er nu
gebeuren?
I" Bon voor proefabonnement
S antktn ct li|d «ooi S guldtn
i Aa>tt»id*a
I O.w.1 koe» I 2 IS
^»«mim*IM lil OIO 21 IS 14 »-
