or ster zwijgt •ver stap VS :>omalië's 'liefde' voor Moskou verkeert in 'haat' Oost en West in Belgrado 'slaags' Militairen Thailand voor communisten Twee schandalen in Engeland T Begin krijgt meer steun ^el felle reactie op Young pgroep VS ™erongelukt Kritiek VS en bondsrepubliek Grieks kabinet iets gewijzigd Iafrikai GIRO 26655 Kaper schiet zichzelf dood Leiding Leyland en Liberalen in opspraak jowjet-communisme schoot geen wortel in islamitisch land TERDAG 22 OKTOBER 1977 BUITENLAND T rouw/Kwartet AAPSTAD (AP. Reuter. UPI) De Zuidafrikaanse premier hn Vorster heeft gisteren nog niet gereageerd op het terugroe- n van de Amerikaanse ambassadeur „voor overleg". Ook de derlandse vertegenwoordiger is voor consultaties ontboden, het diplomatieke wereldje geldt dit als een duidelijke stap om teuring te laten blijken. ging Vorster in op de critische icrikaanse reactie op zijn breidel- atregelen iverbod van anti-apart- dsbeweging. aanhoudingen, be king van de bewegingsvrijheid en ting van de zwarte krant The rldi eerder deze week Ook haalde (ie Amerikaanse ambassadeur bij Verenigde Naties Adrew Young r de hekel ster zei dat de houding van de enigde Staten hem ..koud" liet en et ter zake" doet Hij nam volledi- Kerantwoordelijkheid op zich voor (atregelen De verklaring van ishington daarover zei Vorster jis niet mijn probleem. Het is het as|bleem van Carter, als het dat wil is onbelangrijk" rpjwilt de regering die zorgt voor een erjig Zuid-Afrika". hield Vorster juichende gehoor voor. tijdens i toespraak in Alberton. bij Jo- inesburg. Dat is onze eerste taak. ns.us de premier, zonder te denken voor beeld ons dat in het buiten- .c^d oplevert ..Ieder van ons zou hebben gedaan", zo zei hij -'ung zou hebben gezegd dat de igste maatregelen van de Zuid- ikaanse regering hem doen herin- n aan het Stalinisme. „Daarom i Young deze actie moeten ver- Ikomen en er geen kritiek op moe leveren, omdat hij heeft gezegd het communisme hem persoon- nooit enige schade heeft berok- ïd." aldus Vorster. Volgens Vor- heeft Andrew Young gezegd dat communisme niet uitmaakt of Afrika een marxistische rege- heeft. „Het maakt vanuit Zuid- ikaans standpunt gezien onge lijk veel uit." aldus de premier. otest 'jhminste 150 zwarten en personen n Indiase afkomst zijn vrijdag in jd-Afrika gearresteerd na protest- fenkomsten tegen het verbod I fo i (LLSBURG (UPI) Vijf mensen. Is per wie drie muzikanten van de s (pgroep Lynyrd Skynyrd. zijn in et zuidwesten van de Amerikaanse 1 dat Mississippi omgekomen bij vliegramp. De gecharterde ma- tulne. een tweemotorig propeller- leiegtuig van het type Convair 240. /o#rtte door brandstofgebrek neer in >t A bos bij het plaatsje McComb gentien andere inzittenden, leden ulh de band en medewerkers of enden, overleefden het ongeluk. *n zijn gewond, acht levensge- 1 jrlijk slachtoffers zijn: leadzanger inie van Zant. gitarist Steve Gai- diens zuster Cassie (vocaliste). Kilpatrick (functie onbekendi ..lede de twee piloten Walter 1 dreary en Jim Grey. [Hgens een zegsman van de Ameri- Anse luchtvaartdienst is het een jrakel" dat er overlevenden zijn. van de Zuidafrikaanse regering op zwarte organisaties. In Sharpeville, een voor zwarten bestemde stad die 55 kilometer ten zuiden van Johan nesburg ligt. werden 54 scholieren ln de vroege ochtenduren in hun wo ningen gearresteerd. Volgens een woordvoerder van de politie houden de arrestaties verband met de onlus ten die woensdag op drie scholen in Sharpeville zijn uitgebroken. Hon derden studenten hebben op die dag de klaslokalen verlaten om auto's en schoolgebouwen met stenen te be kogelen. In Queenstown, een stad in de Kaapprovincie, is een school voor zwarten uitgebrand. Er is een mel ding gemaakt van arrestaties. In de wijk Lenasia van de hoofdstad Jo hannesburg zijn 97 Indiërs gearres teerd tijdens een demonstratie die rond het middaguur plaatsvond. Het was voor 't eerst dat Indiërs werden aangepakt. Vermoord Ondertussen worden de aanwijzin gen sterker dat de begin september overleden zwarte leider Steve Biko, de dood vond door verwondingen aan het hoofd en niet door een hon gerstaking. hongerstaking, zoals de Zuidafri kaanse regering zegt. Verwachte onthullingen over de doodsoorzaak hebben volgens waarnemers mede geleid tot de eerder deze week geno men maatregelen. Waar bij komt dat 30 november in Zuid-Afrika ver kiezingen worden gehouden waarbij Vorster kennelijk zijn blanke aan hangers in één front achter zich wil verenigen. De Zweede journalist Erik Sjoquist schreef in zijn krant Expressen gis teravond dat Biko is vermoord. Sjo quist zegt het officiële verslag van de schouwing van Biko's lijk te heb ben gelezen toen hij onlangs in Zuid- Afrika was. Hij zegt niet te kunnen onthullen hoe hij aan het rapport kwam. Uit het rapport bleek, aldus Sjo quist. dat „Biko een ernstige wond had aan de rechterslaap. Ook waren twee ribben gebroken en telde zijn lichaam nog 16 andere wonden, blauwe plekken en ontvellingen. Rond enkele van deze wonden zaten bloedbuilen." Volgens Sjoquist waren de aard, plaats en omvang van de wonden zodanig dat Biko deze zichzelf zou hebben kunnen toegebracht. Even min kunnen zij worden toegeschre ven aan een val. De journalist schrijft dat Biko begin september gearresteerd was wegens het nege ren van een verbod om zich buiten King Williams Town te begeven. De zwarte leider zou pas op 12 septem ber zijn overgebracht naar de cen trale gevangenis in Pretoria. De directeur van de gevangenis waar Biko zat, H. J. P. Botha zei dat de zwarte leider wel in een cel is gestorven maar dat dit een cel in de ziekenafdeling was. „Biko werd hier 's ochtens binnengebracht en over leed 's nachts," aldus Botha. BELGRADO (Reuter. UPI1 Westduitsland en de Sowjet-Unie zijn gisteren tijdens de besloten zitting van de toetsingsconfe rentie in Belgrado met elkaar In botsing gekomen over hel vraagstuk van de eerbiediging van de mensenrechten door Moskou BANGKOK (Reuter, AP) De nieuwe militaire machthebbers in Thailand zullen zich soepel opstellen tegenover de communis tische buren. Eergisteren zetten de militairen pre mier Thanin Kraivichien opzij, na dat zij hem nog geen jaar geleden naar voren hadden geschoven. De eerste minister zou te vijandig staan tegenover Laos en Vietnam, commu nistische landen die aan Thailand grenzen. Militair bevelhebber Kri- angsak Chamanand zei gisteren dat de betrekkingen met deze twee lan den „vriendelijk en verzoenend" TEL AVIV (AFP/UPI) De demo cratische hervormingsbeweging van Jigal Jadin in Israël heeft na een stormachtige vergadering besloten toe te treden tot de coalitieregering van premier Menachem Begin (Li- koedblok). Aan het slot van een zes uur duren de vergadering werd met 68 tegen 44 stemmen bij drie onthoudingen be sloten daartoe over te gaan. Daar mee zal de coalitie kunnen rekenen op steun van 78 van de 120 afgevaar digden in het parlement. Nu heeft de regering-Begin de steun van 63 van de 120 leden van de Knesseth. De DHB, een nieuwkomer in de Is raëlische politiek, won bij de verkie zingen van 17 mei 15 zetels. Het Likoedblok bracht de Arbeiderspar tij toen een verpletterende neder laag toe door met 45 zetels de groot ste partij te worden. Voor het eerst in de geschiedenis van de Joodse staat maakt de Arbeiderspartij geen deel uit van de regering. Eerdere onderhandelingen tussen de DHB en Likoed sprongen steeds af vanwege de eis tot hervorming van het kiesstelsel. Deze zaak is echter naar de achtergrond gescho ven hangende besprekingen daaro ver in een gemengde commissie. Jadin verklaarde dat „het welzijn van het land veel belangrijker is dan partijbelangen". De nationale vei ligheid behoorde voor hem tot de prioriteiten. moeten zijn. Thailand, pro-westers bolwerk in Indo-China, zal alles doen om een eind te maken aan de vijand schap met deze landen. De kersverse machthebber, generaal Sangad Tsja- loryoe, ook vorig jaar brein achter de coup, zei dat een einde moet worden gemaakt aan de spanningen aan de grenzen. De afgelopen maanden heb ben zich herhaalde malen schermut selingen voorgedaan tussen Thaise troepen enerzijds, en militairen uit Laos en Cambodja aan de andere kant. Grappen en grollen De voortdurende grappen en grollen makende Sangad, leider van de revo lutionaire raad, waarin naast hem bevelhebber Kriangsak Chamanand een belangrijke rol heeft, zei dat zo snel mogelijk een adviesraad van burgers zal worden gevormd. In die raad zullen mogelijk enkele ministers van de afgezette premier Thanin worden opgenomen. De mili taire machthebber zei dat een nieu we grondwet zal worden opgesteld en beloofde verkiezingen zelfs bin nen drie maanden, in plaats van binnen één jaar zoals hij eerder had toegezegd. De noodtoestand zal worden opgeheven zodra de nieuwe grondwet klaar is, terwijl perscen- suur nu al ongedaan is gemaakt. Tegenover de toezegging van San gad dat verkiezingen zouden wor den gehouden, stonden opmerkin gen van opperbevelhebber Kriang sak. Hij zei dat er geen zorgen moe ten zijn over de vraag hoe lang het zal duren voordat Thailand (weer) een democratie is. „Of het nu een jaar is. vier jaar of twee honderd jaar, is niet echt belangrijk. Wat belangrijk is of de mensen het willen en er klaar voor zijn, en de verhou ding tussen nationale veiligheid en democratie." De dag na de coup vond 't dagelijks leven van de vijf miljoen inwoners van Bangkok weer gewoon door gang. terwijl ook uit de rest van het land waar in totaal zo'n 45 mil joen mensen wonen geen moei lijkheden verder gemeld. Premier Thanin en zijn kabinetsleden zaten thuis, maar waren volgens de mili tairen vrij zich te bewegen. De nieuwe sterke man in Thai land, Sangad, midden achter de tafel tijdens een gesprek met de pers, gisteren. Rechts van hem de militaire opperbevelhebber, Kriangsak, die eveneens een belangrijke rol heeft gespeeld bij de staatsgreep. ATHENE (Reuter) Premier Kara- manlis van Griekenland heeft giste ren drie ministers vervangen. Van de 21 staatssecretarissen stelden 19 hun portefeuilles ter beschikking. Dit om de oppositie tevreden te stel len die had geëist dat een zaakwaar nemerskabinet de kamerverkiezin gen van 20 november zou voorberei den. De ministers van justitie, Stefa- nakis, binnenlandse zaken Iorda- noglou en Noord-Griekenland Mar- tis, zijn vervangen door Spyridon Yankas, George Misopoulos en Dyo- nissios Arbouzis. De enige twee staatssecretarissen die zijn aange bleven zijn Kontogeorgis, die onder handelt met de EG over de toetre ding van zijn land, en Stavropoulos van buitenlandse zaken Al eerder was er een weinig plezieri ge confrontatie over dit onderwerp geweest tussen de Sowjets en de Verenigde Staten. De Westduitse de legatieleider Fischer sprak uitge breid over de schendingen door de Sowjet-Unie van het akkoord van Helsinki van 1975 en ging in finesses in op problemen rond emigratie uit de Sowjet-Unie, de behandeling van politieke andersdenkenden en de on derdrukking van de religieuze vrijhe den, Fischer die werd gesteund door andere Westerse landen haalde ook uit naar de DDR Het hoofd van de Sowjet-delegatie Yoeli Worontsow zei dat als Fischer denkt „dat zijn bemoeienis met onze binnenlandse aangelegenheden de wederzijdse betrekkingen zal verbe teren dan zit hij er flink naast en lijdt hij aan zinsbegoocheling Hij zei dat hij inmengingen in de interne Sowjetpolitiek niet meer zou dulden en stelde dat zijn delegatie het ver trouwen geniet van het Russische volk. Ook al was de woordenwisseling fel zij was gematigd in vergelijking met die tussen de Sowjets en de VS een dag daarvoor. De Amerikaanse am bassadeur Arthur Goldberg zei toen ADVERTENTIE k BEVRIJDINGSFONDS KOMITEE kZUIDELIJK^ Het enige antwoord aan Voreter Steun nu het ANC Voor een vrij Zuid-Afrika DA COSTASTR 88 AMSTERDAM dat het Westen het recht heeft een veroordeling uit te spreken over schendingen van het Helsinki-ak- koord. Hij verwees naar het proces tegen vier andersdenkenden in de Tsjechische hoofdstad Praag en naar de onderdrukking van individu en in de Sowjet-Unie en andere Oost bloklanden. Worontsow zei toen met bijtende stem dat hij de Amerikaan se verklaring „uiterst gevaarlijk" vond en een „inmenging in onze zaken". ATLANTA De kaper van een Amerikaanse Boeing 737, de 29-jari- ge Thomas Michael Hannon. heeft zich gisternacht doodgeschoten na dat hij de laatste elf passagiers die hij gijzelde had vrijgelaten, aldus een woordvoerder van de Ameri kaanse recherce De gezagvoerder, tweede piloot, een advocaat en een politieman stonden bij het vliegtuig toen de kaper die van bankroof werd verdacht, zich doodschoot. Eerder was gemeld dat Hannon zich had overgegeven. 14 uren nadat hij het vliegtuig gekaapt had. en dat hij in handboeien was weggeleid Hannon kaapte het toestel donder dag in Grand Island. Nebraska. Bij een tussenlanding in Kansas City om bij te tanken liet hij vrouwen en kinderen vrij. Elf passagiers en de bemanning van vier bleven aan boord. Hannon eiste dat zijn vriend David Stewart, die in de gevangenis zat als medeplichtige aan de bank roof. naar hem toe gebracht zou worden toen het vliegtuig in Atlanta (Georgia) was geland. Dat gebeurde en Hannon liet daarop de twee ste wardessen vrij. Na een gesprek met zijn vriend liet Hannon de elf overi ge passagiers gaan en sloeg hij de hand aan zichzelf. LONDEN (Reuter, UPI, AP) In Groot-Brittannië zijn binnen een tijdsbestek van drie dagen twee op zienbarende schandalen aan het licht gekomen. Eén van die kwesties heeft al tot verstrekkende gevolgen geleid: de president-commissaris van het automobielbedrijf Leyland heeft ontslag moeten nemen omdat hij zich tijdens een zakendiner laat dunkend had uitgelaten over niet- blanken. De „Leyland-affaire" kwam aan het licht doordat iemand de uitlatingen van de president-commissaris sir Ri chard Dobson op de band opnam. Een dag later stonden ze in het blad Socialist Challenge van de groep van internationale marxisten. Sir Ri chard gebruikte tijdens zijn praatje onder meer de term „wogs". Dit is een scheldwoord voor niet-blanken. Wogs was oorspronkelijk de afkor ting van „working on government service" (werkzaam voor de over heid), een leus op armbanden, vroe ger in het Midden-Oosten gedragen door Arabische havenarbeiders. Het ontslag van sir Richard was on der meer geëist door parlementsle den en vakbondsleiders. De 63-jarige president-commissaris had de uitla ting gedaan tijdens een diner met dertig zakenlieden in het sjieke Dor- chcsterhotel in Arabische han den! in Londen. Sir Richard heeft later verklaard de uitlating „uiter mate diep te betreuren". Over het tweede schandaal zal begin volgende week pas meer duidelijk heid komen. Ze betreft de momen teel toch al uit de kiezersgunst lig gende Liberale Partij. De vroegere leider van die partij Jeremy Thorpe kwam begin vorig jaar in de publici teit in verband met een beschuldi ging van een oude kennis, die zei zo'n vijftien jaar geleden een homo fiele verhouding met Thorpe te heb ben gehad. Thorpe trad uiteindelijk af en het leek dat de kwestie was afgesloten. Er heeft zich nu echter een piloot een zekere Gino Newton aangediend die zegt vorig jaar te zijn inge huurd door een liberale politicus om de relatie van Thorpe hel fotomo del Norman Scott te doden. De piloot zou het uiteindelijk niet heb ben gedurfd en schoot de hond van Scott neer. Hij zegt in het bezit te zijn van geluidsbanden, die zeer compromiterend zouden zijn voor de Liberalen. Een voormalig liberaal parlementslid de nu in California wonende Peter Bessell heeft be vestigd dat er weieens is gesproken over een moordplan, maar hij zou dit niet ernstig hebben genomen. De Liberalen zuilen komende week bij monde van hun leider David Steel en Thorpe zelf verklaringen over de kwestie-Scott afleggen. Nico Kussendrager is dat voor een land, dat Westduitse commando's toestaat Ijzelde vliegtuigpassagiers te bevrijden? Dat zich de afgelo- maanden heeft „bekeerd" van Moskou tot Washington. Dat I succesvolle oorlog voert tegen het buurland Ethiopië, over i bezit van de Ogaden-woestijn. loofdstad van Somalië Moga- is de laatste jaren sterk van len veranderd. In de vochtig- stad komen steeds meer partij- egeringsgebouwen, en vooral gedenktekens, die eraan herin- 0 in dat de militairen in Somalië in het bewind overnamen. Dat was jaar nadat Brits en Frans So- samen ruim twintig keer Ne- rndi onafhankelijk waren gewor- 'n één staat vormden. De demo- jsche jaren waren voor Somalië voor meer ontwikkelingsfon ds - geen succes. Meer dan 70 d jen bestreden elkaar vaak "l:, letterlijk de corruptie was frfvoor Afrika uitzonderlijk en van eer e ontwikkeling was amper spra- S Volgens het bekende patroon Tden de militairen de regering J huis en namen zelf het roer in en In het voormalige parle- >rv «gebouw in Mogadisjoe zetelt d»*et stadsbestuur. 1 a jskou en Peking slecht hebben de Somalische tairen het de afgelopen acht jaar 1gedaan, mede dankzij de steun Moskou en van vaak vergeten J0#king De Sowjet-Unie hielp het doost-Afrikaanse land een _Jhtig leger op poten zetten, maar en geen put, bouwden geen school, legden geen weg aan. Dót soort hulp kreeg Somalië met name van China, dat onder andere bijna 2000 kilometer weg aanlegde om noord en zuid in het straatarme So malië, bijna zonder infra-structuur, met elkaar te verbinden. Een wegen- programma overigens dat nu in de strijd tegen Ethiopië goed van pas lijkt te komen, zij het op een andere manier dan was bedoeld. De Somali sche weg naar het socialisme was ook veel meer een Chinese dan een Sowjet-Russische. De regering van president Syad Barre legde sterk na druk op ontwikkeling van het platte land, wat ook blijkt uit het vierjaren plan 1974-78. Er werden stuwdam men gebouwd, bevloeiingsstelsels aangelegd, pogingen in het werk ge steld de rondtrekkende nomaden met hun vee te hervestigen. En dat voor zo ver bekend niet met harde hand. maar door scholing en voor lichting. wat op de onlangs in Nairo bi gehouden woestijnconferentie grote waardering ondervond. Een halt toeroepen aan de opruk kende woestijn is één van de groot ste taken waarvoor het bewind in Mogadisjoe staat. Droogte samen met slecht landbeheer bracht enkele jaren geleden honger voor zeker een miljoen Somali's (één vijfde van de totale bevolking). Somalische vrouwen in opleiding voor de strijd in de Ogaden. Ze oefenen nog met houten geweren. De droogte dwong het land meer steun te zoeken in het buitenland, waardoor het wat verder uit de schulp is gekropen. Jarenlang was Somalië één van de meest afgesloten landen van Afrika, waarover slechts mondjesmaat iets bekend werd. Een andere reden waarom Somalië zocht naar meer buitenlandse con tacten was de toenmende Sowjet- Russische invloed, in het sterk isla mitische land. President Barre heeft gekozen voor het wetenschappelijk socialisme, maar dat betekent zeker niet dat zijn bewind anti-godsdien stig zou zijn. Dat kon ook niet in een land waar vrijwel de hele bevolking nog meermalen per dag het gelaat naar Mekka richt. Vrouwenrechten De islam ln Somalië is nog zo sterk dan 'n belangrijke dreiging voor pre sident Barre de afgelopen Jaren kwam van conservatieve sjeiks, die zich verzetten tegen gelijke rechten voor vrouwen ln het land. De islam verzet zich daar tegen en de sjeiks wilden er daarom ook niet aan. Zij lieten zich niet door de militairen overtuigen en riepen ln de moskee de bevolking op tot verzet tegen de maatregelen, daarbij gesterkt door een botsing tussen twee Russische Migs boven Mogadisjoe. Daarbij kwamen zeker tien Somali's om het leven, en veel islamieten zagen dat als een waarschuwing van Allah. Om het tij te keren liet Barre een aantal tegenstanders tegen de muur zetten, zoals ieder verzet in het land nog steeds met harde hand de kop wordt ingedrukt, met behulp van een goed werkende geheime dienst Echt populair zijn de Russen onder tussen in Sdmalië nooit geworden, ook al omdat zij door veel Somali's werden gezien als „heidense barba ren". Militaire adviseurs en diploma ten hadden opdracht zich zo rustig mogelijk te gedragen, en niet ln al te grote groepen de straat op te gaan. Niet welwillend Die niet zo welwillende houding van Somalië kan voor de Sowjet-Unie mede reden zijn geweest de aan dacht te verleggen naar het buur land Ethiopië. Daar zijn sinds de val van keizer Haile Selassie zich „links" noemende militairen aan de macht, waarin Moskou kennelijk meer ver trouwen heeft. Als het hen lukt in het zadel te blijven wat niet zo waarschijnlijk is heeft de Sowjet- Unie meer aan Ethiopië dan aan Somalië om Invloed te werven in zwart Afrika. Iets wat tot nu toe nauwelijks is gelukt, ondanks alle verhalen van het tegendeel. Zo schoot ook in Somalië het Sowjet- communisme geen wortel, zo min als in Ghana, Egypte en de Soedan, wat eerdere favorieten van Moskou wa ren. Het lonken van Moskou naar het buurland, schoot de Somali's in het verkeerde keelgat, en in de haat liefde verhouding kwam de nadruk meer te liggen op de haat dan op de liefde. Rijke Arabische olielanden als Saoedi-Arabië sprongen hier op in, evenals het westen. Saoedi-Ara bië en de Verenigde Staten worden beide aangetrokken door de strategi sche ligging van Somalië aan de Rode Zee, en het conservatieve olie land met name ook door de islamie ten in Somalië, die recht in de leer zijn. Aangelokt door geld en wapens (uit de Verenigde Staten) en geprik keld door de Sowjet-Unie kwam So malië tot zijn ommekeer. Zo zeer zelfs dat bij de steun aan de bevrij ding van de gegijzelden in het vlieg tuig de ontluikende vriendschap met het westen ging boven de eenheid in het linkse kamp. Goed van pas De buitenlandse militaire en finan ciële steun komt Somalië goed van pas in de strijd tegen Ethiopië Het land van Barre denkt historische rechten te hebben op de Ogaden- woestijn. die nu bij Ethiopië hoort, zoals het aanspraak maakt om meer gebieden (DJiboeti en Noord-Keniai. Doordat de Ehtloplsche leiders zo wankel in het zadel zaten zag Soma lië zijn kans schoon. Dan gaat plat expansionisme (uitbreiding van het grondgebied), boven eigen, nationale ontwikkeling.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 7