ater wegens succes
4 financiële nood
erste werk van
ic McCullough
C
afdelings
secretaresse
1
i
NEBQ ZIEKENHUIS
UNST
HM neemt problemen niet ernstig
Dans-Theater presenteert:
mollen
Verse rauwe
rookworst
JAN BODIJN
HOLVERDA
Haarden
stofferen
YAMAHA
JAMET-RIO
VOUW
CARAVAN
REDACTEUR
medewerkers
voorde kassen
Antiekbeurs
VOORSCHOTEN
lAG 22 OKTOBER 1977
TROUW/KWARTET H 13
ijAndré Rutten
TERDAM De toneelgroep Sater is, merkwaardigerwijs door de succesvolle ontwikkeling
in de zes jaar van haar bestaan heeft doorgemaakt, in een zeer benarde positie geraakt Door
ucces zijn haar kosten dusdanig toegenomen, dat de subsidie, die CRM haar toekent, zeer
reikend is geworden. De groep heeft in verschillende gesprekken en brieven de minister
i,rjseurig uitgelegd wat daar de feitelijke oorzaken van zijn, en dat een „structurele"
dieverhoging onontbeerlijk is voor het voortbestaan van de groep. De minister evenwel heeft
4" dagen per brief medegedeeld het verzoek om subsidieverhoging „helaas niet te kunnen
reren".
door Ber Huising
.btiveert: ,.Uw verlangens zoals
brieven vervat lijken mij in
ekken niet onredelijk vanuit
:stelling Het is echter in eer-
ktantie gebrek aan middelen
jen mij hier parten speelt"
het mogelijk dat een groep
lucces in zulk een situatie
(Haar laatste grote voorstel-
,Op en neergang van een
Ids familiebedrijf", waarvoor
efresne-prijs kreeg). De groep
jaar geleden opgezet door zes
acteurs, die zich gingen trai-
1 het snel maken van kleine
ellinkjes waarin op actuele ge
lnissen werd ingehaakt. Via
ngstoneel voor werkende jon-
|was Sater al in drie jaar ge-
i tot een nauwelijks grotere
die in schouwburgen een
soort volkstoneel voor wer-
mensen wilde maken en daar
enemend succes mee had.
■lirts
11 lereerste voorstellinkjes kost-
a1na niets, omdat er geen decors
lt k ituums bij nodig waren zij
een groot zeil op straat uit en
>i*4en daar op in broeken en T-
b.v. Evenmin waren decor- en
^limontwerpers nodig, noch
-ters. Er waren hoofdzakelijk
36 kosten laag omdat salaris-
tor jonge acteurs laag zijn en
ige „huisvestingskosten" voor
uelokalen en kantoor.
zeer simpele „structuur" van
ep werd toen de subsidie vast-
'H»|
r five
«'I d
d
e subsidie in de loop der jaren
inigszins opgetrokken, maar
iver, dat de consequenties van
de laatste koerswijziging
door CRM aanvaardt en door
^*ad voor de Kunst instemmend
t^ngen ook betaald kunnen
-.idjn. Het duidelijkste voorbeeld
lan is dit. Omdat in het begin
»c*aken van voorstellinkjes niets
kwam die post (produktiekos-
öiet op de begroting voor en
het dus geen subsidiepost.
dat is het nu nog steeds niet,
k jcel de groep nu wel produktie-
n.)l» heeft, omdat voor voorstellin-
rspn schouwburgen wel bijvoor-
Hdecors en kostuums nodig zijn.
escheiden de groep daarin ook
(t maken daarvan vraagt een
tide deskundigheid, waarover
ep niet beschikt, zodat er me-
kers voor moeten worden aan
getrokken. waarvoor de subsidie
geen ruimte laat. Hetzelfde geldt
voor de schrijver. Voor „Het Familie
bedrijf" kon er een worden aange
trokken, omdat Amsterdam daar
een eenmalig subsidie voor verstrek
te. maar daaruit moest hij wel zelf
het noodzakelijke feitenonderzoek,
door een ander verricht, financieren.
Anderhalve man
De groep beschikte over anderhalve
technicus, wat voor 125 reisvoorstel-
lingen in het vorige seizoen volstrekt
ontoereikend bleek, zodat op een in
feite ontoelaatbare wijze de „secun
daire arbeidsvoorwaarden" uit de
CAO werden overschreden. De „hal
ve" man moet minimaal een „hele"
technicus worden. Daar is binnen de
bestaande subsidie geen ruimte
voor.
Voor al deze beperkingen zijn steeds
weer noodoplossingen bedacht, die
een te zware belasting zijn voor de
leden van de groep, die nog altijd uit
slechts zes acteurs bestaat. Dat is te
weinig voor de nu gemaakte voor
stellingen het zouden er acht moe
ten zijn, maar daar is geen subsidie
voor zodat spelers dubbelrollen
moeten spelen, wat zowel artistieke
als zeer praktische problemen ople
vert.
Het meest schrijnende voorbeeld
van de noodoplossingen is evenwel,
dat een van de acteurs in de nieuwe
produktie van dit seizoen, „De juf
van de Czaar Peterstraat" (waarover
maandag a.s. meer), ook de muziek
voor die voorstelling gecomponeerd
heeft, zijn eigen rol daarin mee heeft
geschreven, vervolgens in 125 reis-
voorstellingen niet alleen zal moeten
spelen maar ook nog als chauffeur
zal moeten optreden om zijn colle
ga's heen en terug te brengen naar
de plaatsen waar zij moeten spelen.
Hoe benard de situatie is blijkt ook
nog hieruit, dat de toegestane auto
matische verhoging van de perso
neelskosten al niet toereikend is om
de door CAO's verplichte periodieke
verhogingen ook te kunnen uitkeren.
Sater heeft dan ook de minister la
ten weten, dat zijn beslissing vol
strekt onaanvaardbaar is.
Commentaar: Sater heeft met zijn
„onaanvaardbaar" volkomen gelijk.
Een minister die schrijft dat hij „de
verlangens" van een toneelgroep
„niet onredelijk" vindt, maar die
Hans W. Ledeboer
esenteerde Het Nederlands
'heater donderdag in het
het eerste werkstuk van de
,erpierikaanse danser Ric McCul-
die met zijn „Oremus" in de
k-religieuze sfeer van de vroe-
iiddeleeuwen is gedoken.
us" betekent „laat ons bid-
n als ondertitel koos McCul-
Gratia Plena" Als muziek
lij Gregoriaanse kerkliederen,
len door het monnikenkoor
Pierre in Solesnes, de Capella
le van de dom van Milaan en
or van de Weense Hofburgka-
s decor een primitieve Kelti-
ltaarsteen. opgesteld in' een
idige hut. die met enkele ruwe
uj en twijgen was gesuggereerd,
by* ituums witte pijen, omknoopt
ïfselkoorden.
en kostuums zijn van Toer
:ha:jk. die oorspronkelijk de
s had willen voorzien van een
and Maar die bleek in de
ing te zijn vervallen en dat is
de middeleeuwse vaganten,
is of rondtrekkende bedel-
een deden het zonder
ough had met Eric Newton.
Iregman en Gerald Tibbs drie
te figuren op het toneel gezet.
in zo nu en dan interessante
fcker niet originele dans: de
D ngen met de pelgrimsstaf, de
nshoudingen, veel daarvan
„helaas niet te kunnen honoreren"
door gebrek aan middelen" geeft er
blijk van dat hij toneelspelers en
kunstbeoefenaars in het algemeen
niet au serieux neemt en onttrekt
zich aan een feitelijk aangegane ver
antwoordelijkheid. Formeel is hij
niet de werkgever van de werken-
mers bij Sater, maar door het aan
vaarden van de taak- en doelstelling
van de groep heeft hij wel de verant
woordelijkheid op zich genomen
voor de materiële consequenties er
van, waarbij ook redelijke werkom
standigheden voor de werknemers
behoren. Door zijn negatieve beslis
sing verschuift hij zijn verantwoor
delijkheid naar de feitelijke werkge
ver. die deze verantwoordelijkheid
niet kan dragen omdat de minister
hem de daartoe noodzakelijke mid
delen onthoudt.
Negentigjarig Carré zat don
derdagavond vol. Voor één
avondje met ouderwetse, dus
lage, entreeprijzen. Ze hadden
ervoor in de rij gestaan, en zij
die toen nummer een. twee en
drie waren kregen een fles
champagne van directeur
Guus Oster. De volle zaal was
duidelijk, en prettig uit.
Een prachtig, warm. op alles reage
rend publiek dus. Ideaal voor een
première van onze nieuwste, eigen,
musical. Die ging er dan ook gewel
dig in Toegejuichd aan het slot. En
verdiend. Want er is van alles in wat
je van een goede musical verwach
ten kunt. Lekkere muziek, van Harry
Bannink weer. en pittig gebracht
door zeven musici in de bak. enigs
zins in de stijl van de jaren dertig,
want daarin speelt het Een heel
goed ballet van Uen aantrekkelijke,
best dansende meisjes, gediscipli
neerd gevormd, je zou haast zeggen
afgericht, door regisseur Paddy Sto
ne. Waarbij het „africhten" het dans
plezier niet bevroor. En ze dragen af
en toe prachtige kostuums, van Paul
Gallis, die geheel passen bij de
smaakvolle, strakke, eenvoudige
maar dure. uitstekend belichte,
decors.
Goede liedjes
Dan zijn er wat goede liedjes en, het
belangrijkste toch, in de hoofdrollen
medewerkers die zich er in thuis voe
len. Ten slotte is er nog een verhaal
tje ook. Dat is nooit de sterkste kant
van de schrijfster Annie MG.
Schmidt geweest, en bovendien kan
een musical toch zelden een echt
drama of blijspel worden. Er is een
meisje, een bijna achterlijk provinci
aalse. dat het in de grote stad moei
lijk krijgt. Ze ontdekt dat er. in haar
pensionnetje, homo's zijn. en dat die
er nu eenmaal ook zijn. Ze vindt ze
toch wel aardig en. desondanks mag
je wel zeggen, raakt ze over tijd En
van wanhoop aan het gas. Maar dan
komen ze. nog net op tijd. met een
dokter een geschorste nog die
haar wil helpen Ze wordt dus nog
bevrijd. Voor de happy ending. Dat
wil niet zeggen dat Annie M. O
Schmidt een zonnige kijk op het
leven heeft. In die jaren dertig, heeft
ze gedacht, deden ze in het amuse
ment veel aan schone schijn, struis
veren, glitter, alsof er geen ellende,
werkeloosheid en fascisme en oor
logsdreiging bestond. En wij doen
net zo.
Sterk slot
Er is dus een opening, in zilver, waar
in de gedanste, en gezongen, foxtrot
de narigheden van toen opsomt, en
een sterk slot ook in zilver en glas
waarin gedanst wordt op de vul
kaan. trek je d'r maar niks van aan.
Er is een lied over de homo's en hun
recht op bestaan (is daar nou nog
een musical voor nodig?) en een over
de abortus, door Paddy Stone pak
kend „gezet" met het ballet. Volgens
Annie M G. Schmidt kan hij zelfs
van de troonrede een musical ma
ken. en dat heeft ze dan ook aan zijn
kunde overgelaten Voor het ver
haaltje was een eindeloos geschuif
van scènetjes in pensionkamertjes
nodig, en dan moesten er opeens
hoedjes gekocht worden, of bal-mas-
qué kaartjes verspreid worden voor
een stukje show En een enkele keer
dacht ik. komt daar nog wat van?,
als er te lang heen en weer gepraat
werd Want de verwikkelingen, met
allerlei overbodige bijzaken, waren
uiteraard niet erg pakkend. Niet dra
matisch verbeeld.
Beste spelers
Al zijn er beste spelers voor. Trudy
Labij is. niet voor het eerst, zo n
argeloos, dapper meisje helemaal
komisch in haar onhandigheid, aan
doenlijk in haar gevoelentjes. Wil
lem Nijholt. hier een van de homo s
heeft alles voor een musical-star Hij
danst lekker, zingt goed. speelt met
overtuiging, houdt de vaart erin.
Verrassend in het. voor haar nieuwe
vak. is Gerrie van der Klei (van de
Sissies indertijd). ZIJ is. met humor
en kracht, een volledige musical-fi
guur. Bijzonder leuk is ook Ronny
Bierman als een slordige, innemen
de. volkse dienstbode (die waren er
toen nog) Georgette Hagedoorn is
uiteraard een enige, intrigerende,
oude pensionhoudster, die ook nog
vreugdevol een dansje kan wagen
Frans Kokshoorn speelt een provin
ciale vader En verder, vergeet ik
niets? Allicht wel. want van een mu
sical is meer te vertellen dan dit
stukje lang mag worden. Laten wij
het dus nog maar eenmaal samen
vatten: het was donderdag een kos
telijke ouderwetse Carré-avond
HAAG Het Nederlands Dans-Theater staat er om
•d dat het eigen dansers, die daartoe ambitie tonen, in staat
pk :ich ook als choreograaf te laten zien. Dat kan aanleiding
tot verrassende werkstukken met interessante beloften
de toekomst, die waarempel in een aantal gevallen hele-
werden waargemaakt.
kwam ons bekend voor van andere
choreografen die in het verleden
analoge situaties met het Neder
lands Dans-Theater op het toneel
hadden gezet.
Moeilijk was, dat de dans weinig
contact bleek te hebben met de sfeer
van devotie en religieuze vervoering,
dat de zo merkwaardige mystieke
sfeer van het vroeg-middeleeuwse re
ligieuze leven, dat wonderlijke men
gelmoes van naïeviteit en strenge
ascese, in de dansbeweging helemaal
niet tot uiting kwam. Voor veel scè
nes geldt, dat als er andere muziek
zou zijn genomen, de dansers andere
kostuums zouden hebben gedragen,
maar dezelfde bewegingen zouden
hebben uitgevoerd, iedere naam
voor dit ballet passend zou zijn
geweest.
Misschien was het op barmhartig
heid. caritas en liefde gebaseerde
duet nog het beste deel: het bracht
in ieder geval iets over van zelfopof
fering. zelfkastijding en mededogen.
Veel wijd uitgewerkte loop-passen
en vooral veel gedraai, dat eerder
deed denken aan de islamitische
„dansende derwisj" dan aan de
vroeg-christelijke vagant of pelgrim
Bovendien vervalt McCullough veel
in herhalingen, zijn zijn dansthema's
te veel gerekt Maar er zit ook zoveel
interessants in, dat wij graag een
tweede werkstuk van hem tegemoet
willen zien.
ZAKENFLITSEN
Zeer voordelig
PLASTIC BUIS
2e keus Alle malen voor
uitsparingen
KROMMENHOEK B V.
Linschotenstraal 21
Rotterdam
Tel 010-154390-15139 Zater
dag tot 12 uur geopend
CONIFEREN
HEIDEPLANTEN
KLIMHEESTERS
enz weer volop voorradig. Ook eei
ruim bloembollenassortiment
TUINCENTRUM
„WESTERGEEST"
HMraweg 350. UtM. til. 02521
13655
heeft u last van
BEL DAN: TEL. 02526-2750
Gevulde kalfsborst
osseworst, rookvlees
en rollade
Alles eigen fabrikaat
SLAGERIJ DE ROODE
Kraaierstraat 33. Leiden.
Ze bestaat nog. Wij maken ze zeil
SLAGERIJ OE ROODE
Kraaierstraat 33. Leiden.
BOUWVERGUN
NING NODIG?
Deltabach maakt snel de afdruk
ken van de bijbehorende bouwte
kening voor u gereed, dat is licht
druk op z n best ORUKKERIJ.
DELTABACH. ORANJELAAN 37.'
TELEFOON 071-899241. ZOE-
TERWOUDE-RIJNDIJK
stoelenmatter en rietvtechter Repa
ratie en restauratie van antiek en
antieke meubelen Drv lijm en hout-
draai werken.
HOOFDSTRAAT 24, LEtOER-
DORP TEL. 071-895550 EN 071-
766549.
Vrij dan de caravan, zomer
huis, tent of boot. Gaskomforen
butaan 4-vlams 159.50 In
kleur f 189.50. Gasfornuizen
bruin of groen 398 Enorme
sortering camping komforen,
verlolieverlichting. koelboxen
en kasten. Fittingmateriaal enz.
De Speciaalzaak voor Leiden
en 'omgeving
Beatrixstraat 21-23. Leiden.
Telefoon 071-126534
kachels piipen. ellebogen, as-
bestkoord kit glas. gloeiblokken
thermokoppels leidingen, kranen
w.
P. Hartwijk
NIEUWE BEESTENMARKT 7-11
LEIDEN. TEL 071-126627
Te huur
ski, skischoenen,
langlaufski's en
schoenen
ook voo» kinderen Nieuw huur
materiaal
BEVER ZWERFSPORT RE
GENTESSELAAN 317 DEN
HAAG. TEL 070-454900
Antiek eiken en grenen
BOERENKASTEN
secretares talels. klokken etc
koopt u bg ons in de beste
teit. de grootste sortering e
het meeste vertrouwen
Kengen Antiek Import
Rijksstraatweg 75, Sassen-
helm
tel. 02522-14682.
met
Voor goed en vakkundig
AUTORIJLES
naar Autorijschool Vinkestijn i.bv
Vamor Plus M I. geeft les in Opel
Ascona Telefoon 071-134575.
VAN UW MEUBELEN
de Wit
voor het betere werk
Tel 070-880745 ol 258244
Voor verse
VLEESWAREN
SLAGERU DE ROODE
SPECIALITEIT
GEGRILDE GEHAKT
voor de boterham ol als koud vlees
KRAAIERSTRAAT 33. LEIDEN
Mercury. Honda b b motoren
najaarskorting ook op occasions
Denk om Uw winterservice
SERVICE CENTRE OE KAAG BIJ
PONT KAAGDORP TEL 02524-
264
van 4845
NU
winterprijs 4150.—.
Winterberging
is mogelijk
FA. DE JONG. HOORNSEWEG 29
DELFT, TEL 015-122010.
Te koop voor uw tuin
coniferen
tot 1 20 mtr hoog
J P SEGAAR. KRIMKADE 2
Voorscholen lel 01717-2646
BETONGARAGES div afmetin-
v.a. f 1450.-
BETONSCHUURTJES div. af
metingen v.a. f 875,-.
BETONSCHUTTINGEN 2 me
ter hoog, per strekkende meter
48.-. minder dan 10 meter
15% extra. Alles excl. 18%
BTW.
A en C Betonbouw, Oirschotse-
weg 113, Best. Tel.
04998-3932. Eindhoven. 040-
*18127.
In of rondom Leiden vragen wij
gem. en/of gestoff. KAMERS,
HUIZEN, FLATS of BUNGA
LOWS.
„De Woonbeurs"
Lelden, tel. 071-142793.
'Gebr Groeneveld b.z.a. voof
sliaat- en
GRONDWERK
tegelpaden, terrassen, sierwerk
en siertuinen ophogen 12.50
per m*. tel. 01827-3276
GRASZODEN
direct van onze kwekerij. 3.2S
per m2. tuinaarde en mest m
zakken, alles franco (huis vd
Mee» graszoden. Noo»dwip
Tel 01719-13939
Kunsthandel
OOMS.
in- en verkoop van
antieke meubelen, dekenkisten,
koperen lampen, ketels, doofpot
ten. kristal, porselein enz Keuze
400 schilderstukken Haarlem
merstraat 93 Leiden - Tel
071-126368
KONINKLIJKE BOND
VAN CHR. ZANG- EN
ORATORIUMVERENIGINGEN
roept gegadigden op voor de verzorging als
(part-time)
van haar bondsorgaan "VOCAAL"
(maandblad).
Vereisten: - positief Christelijke beginselen zijn
toegedaan;
- inzicht kooramateurisme;
- inzicht organisatiewerk;
- redactionele ervaring.
Belangstellenden gelieven zich schriftelijk te
melden bij het bondsbureau, adres:
De Perponcherstraat 104, Postbus 63413, Den
Haag, tel. 070-6066 19.
Wegens een drastische uitbreiding van
onze kassen in ons teelt- en selectie-
bedrijf in De Lier vragen wij enkele
voor de produktie. verzorging en het
onderhoud van onze gewassen e d
Wij geven de voorkeur aan hen die
bekend zijn met de teelt onder glas van
groenten en bloemen
Ervaring in het gebruik van machines
is een aanbeveling.
De werkzaamheden worden uitgevoerd
in kassen met een moderne outillage.
Het gaat om vast werk
Wij bieden dan ook de mogelijkheid om
een goed inkomen te behalen.
Onze sociale voorzieningen zorgen voor
zekerheid o.a Pensioenregeling
Reiskosten worden vergoed
Maak een afspraak voor een sollicitatie
gesprek met onze bedrijfsleider, de heer
J v Dalen. Noordherweg 14, De Lier.
telefoon 01745-3960
!"preva- stichting
te 's-Gravenhage,
e«n prol. cl», verpleeghuis voor 195 lichamelijk
zieken,
kan geplaatst worden
een KOK
Salarisregeling en overige arbeidsvoorwaarden volgens
de C A O -ziekenhuiswezen
Voor informatie en sollicitatie kunt u zich wenden tot de
ekon -direkteur C H Bardelmeljer Mgr Nolensiaan
20, Den Haag, tel 070-689290
CULTUREEL CENTRUM
PR MARIJKELAAN 4
van 20 l/m 23 oktober
Ti|<Jen donderdag 20 okt van 19-22 30 uur vrijdag 21 okt van
14 22 30 uur. zaïerdag 22 okt van 10-18 uur zondag 23 oki van
11-18 uur
f
DATSUN DEALER
AUTOBEDRIJF BROERTJES
SASSENHEIM 02522-12921
Bronsglazen tafelbladen 8i
mm dik 80 cm rond 65.-. 90
cm 90 100 cm 130 110
cm I 150.- Tijdelijke aanbie
ding Glasindustrie J JL Pop-
pink. Rotterdamseweg 60.
Delft Tel 015 - 56 15 00
Kredietbureau
Ton Postelmans
Persoonlijke lenmgen tot efc bedrag
aliossrng tot 15 jaer
BEUKENRODE 26
LEIDEN, TEL 071-131932
De
Nationale
Investeringsbank
NV
Onze instelling is gespecialiseerd in het verschaffen van kredieten op lange
termi|n aan een grote verscheidenheid van overwegend middelgrote
ondernemingen.
Voorde JliridiSChG Afdeling zoeken wij een
MEDEWERKER (m/v)
die belangstelling heeft voor het beoordelen en verwerken van
zekerheidsdocumenten Hierbi, zijn o.a. de controle en de bewaking van de
verzekenng van zeer uiteenlopende zekerheidsobjecten en de aan de
werkzaamheden verbonden correspondentie van belang
Voor deze functie denken wij aan een medewerker tot 30 iaar. die een
opleiding op Havo/Meao-niveau heeft genoten en die assurantiekennis en
ervaring heeft, bij voorkeur inzake onroerend goed en schepen
Zowel schriftelijk als telefonisch kunt U van Uw belangstelling blijk geven bij
de afdeling Personeelszaken. Carnegieplem 4 te 's-Gravenhage Telefoon
070-46 94 64.
Op de CHIRURGISCHE AFDELING van ons
ziekenhuis kan op korte termijn worden
geplaatst een
ter assistentie van de hoofdverpleeg
kundige.
Schoolopleiding: minimaal MAVO.
Diploma doktersassistente strekt tot
aanbeveling.
Sollicitaties te richten aan
Zr. J. M. van Dijk, verpleegkundig
directrice, Scheveningseweg 106,
Postbus 80401. 2508 GK 's-Gravenhage.
Telefoon 512171.
De
Nationale
Investeringsbank
NV
Onze bank verleent onder meer mvestenngskredieten aan het bedrijfsleven
Voor onze afdeling Organisatie zoeken wi| een
archiefmedewerker
voor hef verrichten van afwisselende archietwerkzaamheden, waaronder
het bezorgen en afhalen van dossiers aan en van de verschillende
afdelingen.
Het bezit van een MAVO-4 diploma is voor deze functie vereist ook al
omdat dit ais toelatingseis wordt gesteld voor een eventueel later te volgen
GO-cursus bednifsarchietkunde
Leeftijd omstreeks 23 jaar
Wh txeden
een goed satans
gunstige secundaire arbeidsvoorwaarden, waaronder een 13e maand
en 8% vakantietoeslag
Soikcitaties worden gaarne ingewacht op de atdebng Personeelszaken
Carnegieplem 4, Postbus 380. Den Haag