VEoslems doden hoge militaire afvaardiging pLO-leider manoeuvreert tussen Cairo, Riad en Moskou Vliegtuigkapers geven zich over in West-Duitsland Conservatieven akkoord met vakbondswet fS: snel besluit neutronenbom Nobelprijzen voor Belg, Brit en twee Amerikanen "Valstrik" Israëi en PLO dicht bij elkaar Conflict met Brits vakbond vermeden Russen terug door tekort brandstof Assemblee Europa verdeeld over Midden-Oosten Strijd laait op in zuid-Libanon irafat riskeert splitsing in eigen gelederen OENSDAG 15 OKTOBER 1977 BUITENLAND Trouw/Kwartet ^lippijnen beginnen strafactie "o [ANILLA (AFP, UPI, Reuter) Moslems-guerrillastrijders heb- ,ei en op het zuidelijke eiland Jolo een aivaardiging van de st ilippijnse strijdkrachten vermoord. De afvaardiging, een gene- ii tal. vijf kolonels en 27 officieren en manschappen waren op Jolo n m over de overgave van de moslem-opstandelingen te onder handelen. olgens een woordvoerder van de Ilippijnse president Marcos hadden in t opstandelingen de militairen ing rerraderlijk in de rug geschoten", riti arcos heeft met spoed zijn hoge eei ilitaire raad bijeen geroepen om de e I volgen van deze schending van het -ei, 'f>en maanden oude bestand met Jru moslems in het opstandige gebied te! indanao te bespreken, rir rei et eiland Jolo ligt op 930 kilometer ?n( n zuiden van Manilla ter hoogte va m Mindanao. Het is een bolwerk ies m het Nationale Bevrijdingsfront rst oro, de opstandige moslems-bewe- e i ng die al vijf jaar voor onafhanke- üt kheid van het gebied strijd. sU ebtjan de moordpartij op Jolo waren de atste weken heftige schermutselin- ;n voorafgegaan in andere gebie- in van Mindanao. Het opnieuw op- an aien van de vijandelijkheden =nt >rmt een bedreiging voor de in de- l ztmber vorig jaar in de Libische ali jofdstad Tripoli bereikte bestand ie lissen de Filippijnse regering en het ig >or Libië gesteunde bevrijdings- i 01 ont. op :on in communiqué van de Filippijnse /oo esident stelde dat de moord „blijk- oel iar een valstrik" was voor generaal rk^autista die de onderhandelingen wiet de opstandelingen voerde. ieh enjesman Sali, de moslems-onderhan- ed; ;laar, had Bautista voorgesteld ?idi ch bij de regeringstroepen te voe- (II >n en had zelfs twee van zijn neven s gijzelaars aangeboden. De gene- al vertrouwde hem en was met zijn annen naar Sali toegekomen. Hij ad echter nauwelijks zijn jeep ver- en ten en Sali de hand gedrukt of hij :nJ erd neergeschoten. d< ch beroepend op drie soldaten die ?Seje moordpartij hebben overleefd, lunW het presidentiële communiqué de opstandelingen zich verdekt Iden opgesteld, een schutter voor lid van het gezelschap van de ;neraal en dat niemand ter zelfver dediging ook maar een schot kon lossen. Er is onmiddellijk door de Filippijn se strijdkrachten een strafactie be gonnen onder leiding van generaal Romeo Espino, politiechef generaal Fidel Ramos en admiraal Romoelo Espaldon. Deze hebben zich naar Jolo begeven. De Filippijnse regering heeft inmid dels de afgevaardigden van het be vrijdingsfront in de bestandscom missie in Zamboanga gevraagd of het incident „een algehele aanval van het front op de regering bete kent. Als dat zo is zijn wij gereed", aldus een Filippijnse woordvoerder. Maar wat de regering betreft „is het bestand nog niet geheel gebroken" en wil zij de massamoord als „een ernstig maar op zich staand incident opvatten". FRANKFURT (Reuter. UPf) Twee Tsjechoslowaken zijn gisteren naar West-Duitsland gevlucht door een vliegtuig te kapen. Zij hebben zich in Frankfurt overgegeven aan de West- duttse politie en meteen politiek asiel gevraagd. israëi weigert consequent om met de PLO aan een tafel te zitten. Bij de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York zaten de Israëlische minister van buitenlandse zaken, Mosje Dajan en diens Palestijnse 'collega', Faroek Kaddoemi, echter bijna aan een tafel. Terwijl Dajan in een stil hoekje zijn rede voorde Algemene Vergadering nog eens doorlas zat Kaddoemi en diens ambassadeur bij de VN Zahedi Terzi, een tafel verder in bespreking. BLACKPOOL (DPA, UPI) De Britse conservatieve oppositie partij heeft een compromis aanvaard inzake het omstreden verplichte vakbondslidmaatschap voor werknemers. Op het jaarlijks partijcongres in Blackpool werd bepaald, dat overeenkomsten tussen vak bonden en werkgevers over deze kwestie niet als in strijd met de wet moeten worden ver boden. Wel werd met grote meerderheid een voorstel aan vaard, dat een conservatieve regering niet akkoord zal gaan met een „closed shop" irf enig Brits bedrijf als de werknemers daar niet in groten getale voor zijn. De onder de Labourrege- ring tot stand gekomen wet in zake het verplichte vakbonds- lidmaatschaD (closed shop) zou in deze zin moeten worden ge wijzigd. James Prior, de conservatieve „scha- duwminister" voor de werkgelegen heid, verklaarde dat de conservatie ven gekant blijven tegen de „closed shop". Hij wees er echter op dat het verbod dat zijn partij indertijd voor stond, nutteloos is gebleken. Hier mee doelde hij op het onderspit dat de vorige conservatieve leider, Ed ward Heath, drie en een half jaar geleden in een krachtmeting met de vakbeweging had gedolven, gevolgd door een stembusnederlaag. De te genwoordige partijleider, Margaret Thatcher, wil een dergelijk lot voor komen. Sinds Labour de verkiezin gen in 1974 won, heeft zij geen gele genheid voorbij laten gaan om op haar goede contacten met de in vloedrijke vakbeweging te wijzen als een belangrijke reden, waarom de Tories het meest geschikt zijn om Engeland te leiden. Premier James Callaghan mag uitmaken wanneer de ongeveer 40 miljoen Britten weer naar de stembus zullen gaan. Dat moet uiterlijk over twee jaar gebeu ren, maar er wordt ernstig rekening mee gehouden dat er volgend jaar al verkiezingen zullen worden ge houden. Het zal de conservatieven niet mee vallen om dan het roer over te ne men. Bij het vorige week in Brighton gehouden Labourcongres kreeg Cal laghan veel steun van zijn partij, waarin de vakbeweging een belang rijke rol speelt. De Tsjechoslowaken zijn een 29-jari- ge man en diens 21-jarige vriendin. Beiden werkten zij voor de Tsjecho- slowaakse luchtvaartmaatschappij CSA. Dinsdagmorgen kaapten zij een toestel van de CSA tijdens een binnenlandse vlucht. Het tweetal, dat gewapend was met pistolen, dwong de bemanning naar een West- dultse luchthaven te vliegen Dat werd Frankfurt waar het toestel zon der toestemming landde. Het vlieg- MOSKOU (UPI. AFP) - Dat de Russische ruimtevaarders Kowaljo- nok en Rjoemin moesten terugke ren nadat zij het ruimtestation 3al- joet 6 tot op 120 meter waren gena derd. was te wijten aan bransdstof- gebrek. Zij concludeerden op dat moment dat er meer brandstof ver bruikt was bij het manoeuvreren, dan verantwoord was om het pro ject voort te zetten. Dit blijkt uit het in de Prawde gepu bliceerde verslag van hun vlucht die gisterochtend even voor half vijf eindigde met een behouden landing in het doelgebied in Kazachstan De opsporing en berging van de Sojoez 25 leverde ditmaal kennelijk geen bijzondere problemen op. in tegen stelling tot vorige afgebroken vluch ten toen nachtelijke sneeuwstormen het zoeken in de Centraalaziatische vlakten bemoeilijkten. Of het brandstofgebrek een gevolg van storingen in de apparatuur was. dan wel te wijten aan minder geluk kig manoeuvreren van de ruimte vaarders, blijkt niet uit het verslag in de Prawda. Volgens Oosteuropese bronnen in Moskou zouden zij tot driemaal toe geprobeerd hebben, de Saljoet te naderen. i n 3uJt)ME (UPIL AP) De Verenigde Staten willen dat hun VOI]esteuropese bondgenoten snel beslissen of ze de omstreden lutronenbom nu wel of niet willen hebben. De Amerikaanse blister van defensie, Harold Brown, heeft op een NAVO- jjeenkomst in Italië er aan herinnerd dat de neutronenbom gerciaal is ontworPen voor gebruik in Europa. 48, Minister Brown sprak op een confe rentie van de zogenaamde nucleaire planninggroep van de NAVO in de >NN iReuten Industriëlen heb- i gisteren een beroep gedaan op Westduitse bondskanselier italiaanse stad Bari. Zijn uitspraken ilafhmtdt om alles te doen om het ïaaFfn van de ontvoerde werkgevers- Donforzitter Schleyer te redden De ngejdustriëlen hebben de zaak Schley- iddi met Schmidt gisteren besproken, wof t beroep op Schmidt werd gedaan mefor twee plaatsvervangers van i isthleyer en door twee andere voor- erslnsta^nde zakenmensen. werden later door Amerikaanse functionarissen door verteld. Vol gens hen had Brown ook gezegd dat de Verenigde Staten de nieuwe bom niet in produktie zullen nemen als de Europese NAVO-landen het daaro ver niet „wezenlijk eens" zijn. De neutronenbom, die mensen doodt maar gebouwen min of meer intact laat, is in Europa fel omstre den. Naast ethische bezwaren be staat er ook een belangrijk strate gisch bezwaar tegen dit wapen. De bom kan de kans dat bij een gewa pend conflict in Europa naar atoom wapens wordt gegrepen aanzienlijk vergroten. Het is daardoor nog erg onzeker of de Europese NAVO-lan den dit nieuwe wapen zullen aan vaarden. Amerikaans militaire kringen vin den de neutronenbom erg belangrijk voor Europa- en proberen een voor hen gunstige beslissing in de NAVO te bereiken. Overigens stelde een Amerikaan in Bari de Europeanen gisteren gerust: „Wij zullen dit wa pen de Europeanen niet door de keel persen," zei hij. STOCKHOLM (Reuter) De No belprijs voor natuurkunde is toege kend aan de Amerikanen John van Vleck (78 jaar), en Phillip Anderson en de Brit Sir Nevill Mott. De No belprijs voor scheikunde gaat naar de Belgische chemicus Ilya Prigo- gine, verbonden aan de Vrije Uni versiteit van Brussel. De Nobelprijzen voor natuur- en scheikunde gaan naar uitgespro ken theoriebouwers. De prijs voor natuurkunde ging naar twee Ame rikanen en een Brit wier werk over magnetisme en het gedrag van elektronen in niet-geordende mate rialen (zoals glas en halfgeleiders) volgens de Zweedse akademie van wetenschappen aan de basis ligt van de huidige technische ontwik keling, in het bijzonder ln de elek tronica. De oudste prijswinnaar is prof. John H. van Vleck, bekend als de „vader van het moderne magnetis me". die nog steeds een eigen ka mer heeft en gebruikt op de Harvard universiteit. Zijn ideeën speelden ook een centrale rol bij de Professor Ilya Prigogine. ontwikkeling van de laser. Zijn leerling dr. Phillip W. Anderson (54), nu werkzaam in het Bell Tele phone laboratorium, publiceerde in 1958 een klassiek geworden verhan deling over het gedrag van elektro nen in onregelmatig opgebouwde vaste stoffen. Het werk was van zodanig theoretisch niveau dat het pas een rol begon te spelen toen de derde bekroonde. Sir Nevill Mott. er enkele jaren later de aandacht van zijn vakgenoten op vestigde en het wat uitlegde. De 72-jange Sir Nevill was verbonden aan het Ca vendish laboratorium van de uni versiteit van Cambridge in Enge land. De Nobelprijs voor scheikunde ging naar één man. prof. Ilya Prigo gine (60) Hij krijgt de onderschei ding voor zijn bijdragen aan inzicht in het gedrag van systemen die niet in evenwicht verkeren, waarin zich dus nog chemische reacties aan het voltrekken zijn. Dit theoretisch moeilijke terrein is onder andere van belang voor het begrijpen hoe levende wezens in technische zin bepaald in nlet-evenwicht verke rende systemen —energie gebrui ken. Prof. Prigogine is naast zijn functie in België ook directeur van het Centrum voor statistische me chanica en thermo dynamica van de universiteit van Texas. tuig met aan boord 24 passagiers werd onmiddellijk omsingeld door de politie. De kapers vroegen aan vankelijk om benzine want zij wil den doorvliegen naar München Dat werd geweigerd waarop de twee ka pers na twee uur van onderhandelen besloten zich over te geven De twee Tsjechoslowaken zijn door de Westduitse politie ln voorlopige hechtenis genomen Zij zullen zeer waarschijnlijk terecht moeten staan. In West-Duitsland zijn al verschil lende Tsjechoslowaken tot vrij lang durige gevangenisstraffen veroor deeld nadat zU door middel van een vliegtuigkaping naar het Westen wa ren gevlucht De laatste veroordeel de Tsjechoslowaakse kaper kreeg acht jaar. De kans dat het tweetal, dat gisteren naar Frankfurt kwam. wordt uitgel- verd aan de Tsjechoslowaakse Justi tie is erg klein. Er bestaat tussen beide landen geen uitleveringsver drag. STRAATSBURG (ANP) - Veertien leden van de Assemblee van de Raad van Europa hebben op initia tief van het Nederlandse Eerste Ka merlid Piket (CDA) een verklaring gepubliceerd die er op neerkomt dat de Palestijnen niet behoren deel te nemen aan de vredesbesprekingen over het Midden-Oostenconflict in Oenève. Tot de ondertekenaars van deze ver klaring behoort het lid van de West duitse Bondsdag Erich Mende. Hij kwam in de jaren zestig in het nieuws door in het openbaar te ver schijnen met het ridderkruis dat hij als officier in de Duitse Wehrmacht in de Tweede Wereldoorlog had ge kregen. Eitan Livni, een Israëlische waarne mer bij de Assemblee die Mende om zijn handtekening had verzocht, heeft verklaard niet op de hoogte te zijn geweest van diens oorlogsverle den. Anders zou hij hem niet hebben benaderd. METOELLAH (UPI, Reuter) De strijd in zuid-Libanon is weer opge laaid. Bij de gevechten zouden acht leden van de rechtse Libanese krachten gewond zijn geraakt Een van hen zou Inmiddels aan zijn ver wondingen overleden zijn. De overi gen worden medisch in Israël behan deld. De gevechten van gisteren zijn de ernstigste schending tot nu toe van het op 26 september gesloten bestand tussen dc elkaar bestrijden de partijen. Door het weer oplaaien van de strijd is de kans groter ge worden dat de eenheden van het Libanese leger die krachtens het be stand in het grensgebied met Israël moeten patrouilleren voorlopig niet naar zuid-Libanon gezonden worden. eru| ergi hoq_ stel or James Dorsey r, hoge functionaris van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken heeft het Eelopen weekeinde verklaard dat alle landen die betrokken zijn bij het conflict in het Midden- Isten het erover eens zijn dat de conferentie van Oenève in december moet worden hervat. De teilijkheid blijft nog steeds de vertegenwoordiging van de Palestijnen. ne€t riërb net nse nte ijf net iafr vor de pte is bereid genoegen te nemen een beperkte vertegenwoordi- van de Palestijnen in Genève. ië staat op volwaardige deelname de PLO. De huidige koers van leider Arafat, die vervreemding Egypte wil voorkomen, stuit op verzet binnen de Palestijnse be ing. ar r y ya G dui pl de openingszitting moeten er mensen aanwezig zijn. anders Genève niet plaatsvinden" zei de itische ministei van buitenland- laken Ismail Fachmi zondag op Amerikaanse televisie. Hiermee i hij een stap in de richting van Israëli's. »r te stellen dat er „PLO-mensen de openingszitting" aanwezig n zijn leek Fachmi deze moge- leid open te laten. Hij deed het x niet van ganser harte. Presi- Sadat heeft het afgelopen wee- Fachmi bijna met geweld iwofcten dwingen het Amerikaans-Is- •rfische akkoord goed te keuren en rmee een tegemoetkoming aan Israëlisch standpunt te aanvaar- Dit wist het doorgaans goed Michte Libanese dagblad As Safir i#ielden ers °P^. lulii 'ten aar x de tei ip01L enq Idi Fachmi's opmerkingen in Washing ton geven de richting aan waarin Cairo de PLO en diens leider Jasser Arafat probeert te duwen. Palestijn se functionarissen weten te vertellen dat de besprekingen die Arafat de afgelopen dagen in Cairo met presi dent Sadat voerde, niet zo plezierig verliepen. In tegenstelling tot het geen Carter en Dajan overeenkwa men, vindt de PLO dat zij als een onafhankelijke delegatie naar Genè ve moet worden uitgenodigd en daar aan alle beraadslagingen moet deel nemen. Het Amerikaans-Israëlisch akkoord legt echter de nadruk op de aartsvijand van de Palestijnen, na melijk Jordanië. Volgens As Safir is het de bedoeling om koning Hoes sein op te peppen tot een alternatie ve vertegenwoordiger van het Pales tijnse volk. Wanneer dit niet moge lijk zou blijken zouden de Arabische landen een beroep op de PLO moe ten doen om een regering in balling schap te vormen. Daarin zouden ook niet-PLO leden zitting moeten heb ben, die dan de Palestijnen in Genè ve zouden kunnen vertegenwoor digen. Sadat beschuldigt Arafat van een poging een dergelijke ontwikkeling te saboteren door de Russen te heb ben aangespoord om samen met Washington de al bijna beruchte ver klaring van ruim een week geleden over het Midden-Oosten uit te geven. Hierdoor voelden Sadat en zijn Saoe- di-Arabische broodheren zich bedro gen. Arafat zou hen namelijk de illu sie hebben gegeven dat hij niet van plan was om met Moskou samen te werken. Volgens Sadat zijn de Rus sen slechts belangrijk wat betreft de formaliteiten die voortvloeien uit het feit dat zij de Geneefse vredes conferentie mede moeten voorzitten. Want als Arafat met Washington sa menwerkt, aldus Sadat, zal hij presi dent worden van de door hem zo vurig gewenst Palestijnse staat. Ook Arafat zelf gaat er vanuit dat hij zich niet van Cairo en Riad moet ver vreemden Wil hij zijn doelstellingen kunnen verwezenlijken. Dit wordt hem in eigen gelederen niet in dank afgenomen. Binnen en buiten het Palestijnse verzet verwijt men hem dat hij ln de val loopt. Moskou houdt hem voor dat de pro cedures van de Geneefse vredescon ferentie beslissend zijn, want als de PLO niet als een onafhankelijke de legatie in Genève aanwezig is. zal er JASSER ARAFAT van een onafhankelijke Palestijnse staat geen sprake zijn. Hierbij weten de Russen op handige wijze roet ln het door de Egyptenaren en de Saoe- di's bereide eten te gooien. Arafat heeft immers geen directe contacten met Washington, maar Moskou wel en de Russen houden Arafat op de hoogte van de tegenstrijdigheden ln hetgeen de Egyptenaren Washing ton vertellen en hetgeen de Egypte naren Arafat influisteren. Meningsverschillen Oschoon de Amerikaans-Russische verklaring een stap in de richting van de Palestijnen deed doordat voor de eerste keer beide grote mo gendheden gezamenlijk de „wettige rechten van het Palestijnse volk" erkenden, heeft de verklaring de me ningsverschillen binnen de PLO al leen maar vergroot. Gisteren riep Bassara Aboe Schariff, woordvoer der van het Volksfront voor de Be vrijding van Palestina, de PLO op een harde koers te gaan varen. Twee dagen eerder had Bassam gewaar schuwd dat het Volksfront „revoluti onair geweld" zou plegen jegens elke Arabische of Palestijnse leider die het in z'n hoofd zou halen de staat Israël te erkennen. Duidelijk was dat Bassam hierbij vooral aan PLO-lei der Arafat dacht. Ook het doorgaans wat gematigder Democratische Volksfront voor de Bevrijding van Palestina van Najef Hawatmeh liet weten dat de PLO niet mocht afstap pen van haar eis door een onafhan kelijke delegatie in Genève te wor den vertegenwoordigd. Het Demo cratische Volksfront verzette zich hiermee tegen een eerdere verkla ring van PLO-woordvoerder Mach- moed Labadi dat misschien ook niet- PLO leden de belangen van de Pales tijnen in Genève zouden kunnen be hartigen. Ook binnen de Palestijnse guerrilla beweging Al Fatah, de machtsbasis van Arafat groeit de ontevredenheid. Aboe Salah, lid van het centraal co mité van Al Fatah, liet onlangs we ten dat de Amerikaans-Russische verklaring in die zin een „verbete ring" was dat er gesproken werd over de wettige rechten van de Palestij nen en de noodzaak van een Pales tijnse vertegenwoordiging in Genè ve. maar dat wel beseft moet worden dat de PLO de enige vertegenwoor diger van ons Palestijnse volk is. Wij wijzen elke Arabische bevoogding en elke vorm van splitsing in de verte genwoordiging af en elke Palestijn wie dan ook, die ertoe bijdraagt dat wordt afgeweken van deze enige on afhankelijke vorm van vertegen woordiging is een verrader en be kend is wat daarmee gebeurt", aldus Aboe Saleh die zich hiermee tegen zijn medestander Arafat leek af te zetten. Verharding Het Syrische standpunt zal vermoe delijk doorslaggevend zijn bij de be slissing welke kant Arafat op zal gaan. Met de toenemende verhar ding van het Israëlische standpunt jegens de PLO lijken ook de Syriërs hun messen te slijpen. Nadat presi dent Assad onlangs verklaarde dat een vijfde oorlog in het Midden-Oos ten haast onvermijdelijk is. liet de Syrische minister van buitenlandse zaken Khaddam, deze week ln een vraaggesprek na terugkeer in Da mascus weten, dat zijn land alleen naar Genève zal gaan wanneer ook de PLO is uitgenodigd. Dit harde standpunt van Damascus valt niet alleen te verklaren uit „soli dariteit met de Palestijnse revolu tie". 8yrië verzet zich tegen de instel ling van aparte landencommlssles in Genève. In Damascus vreest men namelijk dat dergelijke commissies Egypte in staat zouden stellen om bij het mislukken van de Geneefse conferentie een derde tussentijds ak koord met Israël te sluiten Toen Egypte en Israël ln 1975 het tweede Slnal-akkoord ondertekenden, leid de dit tot een breuk tuasen Damas cus en Cairo. De angst in 8yrië voor al te grote concessies wat betreft de procedure le voorwaarden voor de Geneefse vredesconferentie is een steun ln de rug van die Palestijnen die argwa nend de activiteiten van Jasser Ara fat volgen. Deze week liet Arafats adviseur voor Arabische zaken. Ham al Hassan, die bekend staat als een aanhanger van de groot-Syrische ge dachte, weten dat de PLO-leiding opnieuw haar standpunt had be krachtigd dat het de staat Israël nooit zal erkennen. Tijdens een bij eenkomst op de Arabische Universi teit in Beiroet riep al Hassan op tot de vorming van een Iraaks-8yrisch- Palestijns bondgenootschap dat de „zionistische uitdaging" zou moeten aanvaarden. Splitsing Arafat zal het op de bijeenkomst van het centrale comité van de PLO die binnenkort plaats zal vinden niet makkelijk krijgen. Gezien de reac ties op het Amerikaans-Israëlische akkoord zal de PLO, gesteund door Syrië, zich verzetten tegen een geca moufleerde aanwezigheid in Genève. Weten ZIJ hun voet consequent dwars te houden, dan zuilen zij het voor Egypte en Jordanië moeilijker maken om de in Washington uitge werkte voorstellen te blijven aan vaarden. Palestijnae functionarissen wijzen erop dat Arafat nauwelijks uit het oog kan verliezen hoe belang rijk het is de Russische steun voor een onafhankelijke Palestijnse staat te behouden. Zij vrezen echter dat de druk van Saoedi-Arabië en Egypte zo sterk zal zijn dat hij zal probieren de PLO met deze landen op een lijn te brengen, daarmee een serieuze splitsing in de Palestijnse gelederen riskerend.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 7