Discussie over
geslotenheid van
kerkelijke
gemeente
Niet zo zuinig met de wierook
Kerk wil geen Trojaans paard zijn
,»*i
Uit brieven van lezers
Brand in basisschool
Lisse snel geblust
De kerk
in de DDR
Voorbijgangers
Conferentie
WOENSDAG 12 OKTOBER 1977
KERK
Trouw/Kwartet
Van een onzer verslaggevers
LUNTEREN De „geslotenheid van de kerkelijke gemeente" is
gisteren in de gereformeerde synode erkend als één van de
voornaamste knelpunten die de doorwerking van het evangelie
in de samenleving in de weg staan. Dat bleek zowel 's morgens
bij de bespreking van het evangelisatiewerk als 's middags toen
het industriepastoraat aan de orde was.
Blijkens hun beleidsnota die giste
ren door de synode werd aanvaard,
hebben de gereformeerde evangeli-
satiedeputaten als punt één op hun
program voor de komende jaren
staan het „zoeken naar wegen en
mogelijkheden die kunnen helpen
om de geslotenheid van de christelij
ke gemeente te doorbreken".
De beleidsnota zegt: de communica
tie van het heil vraagt om openheid
en solidariteit met alle mensen onge
acht of zij wel of niet tot de kerk
behoren. Dat is met de mond gemak
kelijker beleden dan in de praktijk
gebracht want daar hangt het hele
kerk- en christen-zijn mee samen.
Daarom is het de bedoeling dat de
synodeleden op 16 november een
groot deel van de dag gaan praten
over de speciale bezlnningsnota „De
geslotenheid van de kerkelijke ge
meente". Dat zal niet gebeuren op de
gewone parlements-achtige wijze
waarop synodes plegen te vergade
ren. maar in de meer informele con
ferentiesfeer die de synode alleen
reserveert voor zeer bijzondere gele
genheden.
Knelpunten
Knelpunten in het evangelisatie
werk. deputaten voor de evangelisa
tie signaleerden er meer. zoals de
verouderde denkbeelden die veel ge
meenteleden nog hebben van evan
gelisatie alsof dat alleen een zaak
zou zijn van wat bijzondere activitei
ten i welkomdiensten, lectuurver-
spreidingi aan de rand van het ker
kelijk leven. Ook schrijven zij in hun
rapport aan de synode dat de toerus-
Ung van het kerkelijk kader en van
gemeenteleden in veel gevallen is
achter gebleven bij de snelle veran
deringen in de samenleving. Een be
langrijk punt is ook de geloofsonze-
kerheid
Onzekerheid
nog een grote taak. Het is nog maar
twee Jaar geleden dat op de synode
een voorstel besproken werd om het
deputaatschap Kerk en bedrijfsle
ven op te heffen. De stemming was
nu heel anders. Enkele synodeleden
gewaagden van hun bekering. Men
was er nu van overtuigd dat de kerk
present behoort te zijn daar waar
mensen in een industriële wereld in
de knel raken en ook mee zal moe
ten denken in de soclaalethische
vragen die in het bedrijfsleven aan
de orde zijn. Maar hoe kun je daar
de hele kerk van doordringen? Nu is
de situatie zo dat door gebrek aan
geld het protestantse industriepas
toraat bijna verdwenen is. Er zijn
nog vijf regionale Industriepredi
kanten van wie twee gereformeerd
(in de IJmond en Oost-Orongen).
De synode besloot tot een aanbeve
ling aan de kerkeraden „zich gericht
op de hoogte te stellen van de plaats
en taak van hun gemeenteleden in
de maatschappij en bij het pasto
raat aandacht te schenken aan de
maatschappelijk-sociale vragen."
Reeds gevormde en nog te vormen
klassikale werkgroepen zullen dit
stimuleren. Aan de theologische op
leidingen in Kampen en aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam zal wor
den gevraagd om ruimere aandacht
voor de problemen rondom de mens
en zijn werk binnen het geheel van
de opleiding.
door Jac. B. Looijen
Vrouwen zijn erg gesteld op
Franse parfum. Mannen gebrui
ken na het scheren graag een fris
geurende lotion. Dat is zeer bij
bels. Psalm 133 heeft het in de
oude berijming over de zalf op
's Hoogepriesters hoofd. „De zalf
waarmee hij is aan God gewijd,
die door haar reuk het hart ver
blijdt." Ja, de geur speelt, als het
goed is, een belangrijke rol in het
leven. Vroeger toen er nog volop
gewierookt werd in de katholieke
kerken ging ik graag vooraan zit
ten tijdens de heilige mis. Je zat
dan flink in die zoetige geur. Als
ik thuis kwam, zeiden ze, we kun
nen het wel ruiken. Je bent weer
in de roomse kerk geweest. Mijn
dominee, die in de met zeepsop
schoon geboende gereformeerde
kerk preekte vond het maar grie
zelig. Hij zei: Je staat met één
been in de roomse kerk. Hij heeft
geluk gehad. M'n andere been is
er nooit in terecht gekomen.
In protestantse kerken is voor
zover ik weet nooit gewierookt,
ondanks de wetenschap dat de
wijzen uit het oosten met goud en
wierook en mirre naar Bethlehem
reisden toen Jezus daar geboren
werd. In de katholieke kerken
wordt tegenwoordig helaas min
der gewierookt dan vroeger.
Daarmee verdwijnt heel wat geur
uit die kerken en zo denk ik. heel
wat fleur en kleur. Waar zijn de
misdienaartjes gebleven, die bij
de psalmen op het priesterkoor
niks zaten te doen? De kleurige
gewaden, plechtige houdingen en
de ontelbare kaarslichten zijn
verdwenen. Daarover schrijft B.
F. N. Böcker in het weekblad De
Tijd.
Böcker zegt dat er een verschil is
in de mentaliteit van de kerkgan
gers. Sommigen willen alleen
maar een goed woord horen en
dan kom je terecht in de praat-
liturgie. Anderen willen ook wat
zien en beleven. Ze vinden het
fijn om te kijken naar de gouden
broodschalen waarmee in dit jaar
de communie werd gevierd in de
Sint Jan te 's-Hertogenbosch ter
gelegenheid van het tienjarig be
staan van de Vereniging voor La
tijnse Liturgie. Er werd daarbij
ook royaal gewierookt. Maar dat
was het toch: goed en wierook en
mirre. Er zijn mensen die alleen
maar met hun oren willen horen.
Er zijn ook mensen die in de kerk
aan de kost willen komen met
heel hun hart en ziel en zinnen.
Gewoon gezegd: ze komen niet
alleen naar de kerk met open
oren, maar ook met open ogen en
open neuzen.
In de liturgische praktijk van ons
land is, zo zegt de Tijd-schrijver
het evenwicht nog niet bereikt en
daarom is het goed dat er een
Vereniging voor Latijnse liturgie
bestaat, die niet pretendeert de
waarheid in pacht te hebben,
maar die wel probeert van de
eredienst een schone en zinvolle
beleving van het geloof te maken.
Prof. dr. G. N. Lammens schreef
eens een boekje onder de titel
„Zijn schone dienst" en dat is
dan ook weer een zin uit de psal
men. Bij die „schone dienst" ho
ren ook, wat men in Israël noem
de, de reuk-offers. In m'n Jeugd
kreeg ik van m'n moeder een
schone zakdoek mee als we naar
de kerk gingen en ze was dan niet
zuinig onuer een flinke scheut
Eau de Cologne over heen te
sprenkelen. Veel moeders deden
dat en zo kreeg je toch nog een
beetje geur in ons gereformeerde
kerkje. De pepermunten, die men
bij het begin van de preek placht
in te nemen droegen daar ook
aan bij.
Tja, de kerk gaat zo haar eigen
gang. F. H. Landsman, de inmid
dels gepensioneerde secretaris
generaal van de Nederlandse
Hervormde Kerk zei bij z'n af
scheid van de Raad van Kerken:
„de kerk spreekt haar eigen taal
en je moet er maar wat moeite
voor doen om die te leren ver
staan." Zo is het. Moet je daar
kerklatijn voor leren? Nee, dat is
ook weer niet nodig. Hoewel: het
spijt me wel, dat ze in de katho
lieke kerk nog maar zelden Latijn
spreken. Vroeger was ik er als de
kippen bij om luidkeels het „Do-
mine, salvam fac reginam no-
stram" mee te zingen na het ein
de van de mis. „Heer zegen onze
koningin".
De kerk kent een eigen taal. Zij
heeft haar eigen kleur. Ook haar
eigen geur. Ik vind het niet goed,
dat de roomse priesters tegen
woordig zo zuinig omgaan met de
wierookvaten. Wat verder die
geuren betreft: ik heb boven m'n
bed altijd een bosje gedroogde
lavendel hangen. Heerlijk als je
er aan ruikt.
F
Ds W. A. Boer uit Meerkerk haakte
hier gisteren in de discussie op in en
zei dat die geloofsonzekerheid niet LcrafGD
maar „een" knelpunt, maar „het"
knelpunt is waardoor de gerefor
meerden op het terrein van de evan
gelisatie te kort schieten. Hij ver
taalde dat als „onzekerheid over Je
eigen persoonlijke band aan Jezus
Christus", een twijfel die nu niet
bepaald stimuleert om anderen voor
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
berichten, artikelen en commentaren, en giet voor gedichten, open brieven, oproepen
oi reacties op advertenties (deze laatste dienen tol de directie gencht te worden). De
inzendingen voor deze rubnek dienen zo beknopt mogeli|k te zijn. De redactie behoudt
zich het recht van bekorting voor. Het is ons helaas niet mogelijk over elk geval
van bekorting of nietplaatsmg (doorgaans een gevolg van een te groot aanbod) te
corresponderen Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw,
Postbus. 859, Amsterdam. Bij publicatie worden naam en woonplaats van de
schrijver vermeld
Even een korte reactie op uw stukje
„Het ongelijk van de staat der Ne
derlanden". Ik onderschrijf uw com
mentaar maar wil er graag iets aan
toevoegen. U gaat namelijk voorbij
aan het zwaarwegende feit dat prak
tisch geen docentte) direct in een
volledige baan wordt (kan worden)
benoemd. Hij (zij) moet een baan bij
elkaar sprokkelen. Dat plaatst zijn
(haar) aanvangssalaris ook in een
zeer ongunstige verhouding tot dat
van de pasbeginnende academicus
ambtenaar. Daarbij dient bedacht
dat het voor de meeste beginnende
leraren (leraressen) veel te zwaar is
om gelijk zo'n 26 uur in de arena
(want dat is het voor de meesten) op
te treden.
Den Haag G. Tanis
Canada (2)
Het komt blijkbaar niet bij de heer
Boog op dat de mensen die proteste
ren tegen de manier waarop de ba
by-zeehonden in Canada worden af
geslacht (dat is toch geen pelsjacht,
mijnheer!) met de zelfde veront
waardiging protesteren teaèn de
misstanden ten opzichte van weerlo
ze dieren in eigen land. Als we echter
moeten wachten tot in ons eigen
lieve Vaderland alles humaan toe
gaat, vrees ik dat we nooit toeko
men aan wat in het buitengebeuren
plaats vindt. Trouwens grenzen spe
len hierin eigenlijk geen rol, laten we
toch eindelijk eens mondiaal gaan
denken.
Schoonoord H. J. D. Nelson-
van der Enden
Zaak Bakke
Het artikel van prof. dr Schulte
Nordholt in Trouw van 8 dezer be
treffende de zaak Bakke in Amerika
roept bij mij wel enige vragen op.
Het lijkt mij niet zozeer om minder
heden in het algemeen te gaan. dan
wel om eeuwenlang achtergestelde
groepen als Indianen en negers.
Wanneer voor deze mensen 16 pro
cent van de studiemogelijkheden
wordt gereserveerd is dat niet meer
dan billijk. Ook door hun arbeid is
Amerika machtig geworden. Uitein
delijk blijft er nog altijd 84 procent
over voor de Amerikanen die altijd
al meer kansen hebben gehad. En
dan nog, wat let Amerika om even-
Christus te winnen.
Maar dr H. J. Kouwenhoven uit
Vlaardingen zag aan die geloofsonze
kerheid positieve kanten voor de
evangelieverkondiging naar buiten:
een afzien van alle gevoelens van
superioriteit, een zich bewust kwets-
baAr opstellen en zich niet schamen
voor eigen twijfels en verlegenheid.
Ds P. A. E. Slllevis 8mitt uit Rotter
dam, voorzitter van het evangelisa-
tiedeputaatschap, zei dat steeds
meer mensen tot de ontdekking ko
men dat hun oude geloofshuisjes on
bewoonbaar worden. Daarom hoe
ven wij onze eigen twijfel niet onder
stoelen of banken te steken en is de
dialoog, het luisteren naar de ander,
juist nu in de evangelisatie-aanpak
zo belangrijk, zei hij.
De DDR heeft niet zoveel tegen de kerk, maar heeft toch graag dat deze niet een maatschappelijke
betekenis bezit. Een grote kerk is geen bezwaar, als zij maar zwak is. Er is een voortdurende druk
om de kerk binnen haar eigen muren te houden. Die druk wordt vooral opgevangen door de
predikanten. Er Is bijna geen gemeentelld of het is tevens aangesloten bij een of andere
maatschappelijke organisatie of tenminste bij een bedrijf. Jongelui zijn lid van de Freie Deutsche
Jugend en later hoort men bij een vakbond of bij het nationale front, een politieke organisatie.
Bedrijfsleven
Parallel aan de teneur van het evan-
gellsatierapport was de zorg die de
putaten Kerk en bedrijfsleven in
hun rapportage aan de synode uit
ten. over de wijze waarop in de ker
ken gereageerd of liever niet gerea
geerd werd op wat zich afspeelt in de
situaties van arbeid en maatschap
pij Het gevolg Is dat leden ver
vreemden van de gemeente omdat
het daar beleden geloof hun werke
lijkheid niet of nauwelijks meer
raakt. Anderen komen tn twee we
relden te leven: die van het geloof en
het gewone leven waartussen geen
of nauwelijks relatie bestaat aldus
het rapport
Ds P C Meijer sinds een jaar presi
dent predikant in algemene dienst
voor kerk en bedrijfsleven onder
streepte dat de wil er wel is. Het wel
gehoorde terugtrekken in een be
perkte traditionele manier van kerk-,
zijn noemde hij beslist onjuist. Al
leen maar men wordt overspoeld
door zoveel, en soms verlamd door
een gevoel van onmacht om daar
greep op te krijgen.
Wat dit betreft ligt er voor ds. Meijer
LISSE (ANP) - De brandweer in
Llsse heeft gistermorgen binnen een
kwartier een uitslaande brand ge
blust in de christelijke basisschool
aan de Broekweg in Usse De scha
de bleef beperkt tot 25 A 30.000 gul
den. volgens de brandweer.
De brandmelding kwam om tien
voor vijf binnen Dertien minuten
later kwam het sein „brand mees
ter". Het vuur is door nog onbeken
de oorzaak ontstaan in de keuken
van de lagere school
Dominees horen nergens bij en
ook hun gezinsleden kunnen zich
zonder moeite aan alle plichtmatige
organisaties onttrekken. Dit brengt
een isolement met zich mee dat voor
het vertrouwen van de predikant in
zijn gemeente niet zo best is. Het
leidt tot een chronische staat van
neerslachtigheid en overspannen
heid of tot een gemakkelijk meepra
ten met de officléle leer van de par
tij. En wie dat laatste doet verspeelt
daarmee de laatste rest van vertrou
wen die hij in zijn gemeente genoot.
Voordat in 1961 „de muur" werd ge
bouwd. konden de mensen vrij ge
makkelijk naar het Wester vertrek
ken. Je nam een kaartje van de U-
bahn in Berlijn en stapte op een
station in het Westen uit. Naarmate
het Wirtschaftswunder in de Bond
srepubliek gestalte kreeg deden ook
steeds meer mensen dat. die in het
rijke Westen gemakkelijk aan de
slag konden. Academici, jonge tech
nici. geschoolde arbeiders vertrok
ken uit de DDR. Hier bleef een snel
verouderende bevolking achter. Om
de DDR voor leegbloeden te behoe
den was de muur onvermijdelijk,
maar hij heeft de mensen in de DDR
behalve een zekere rust ook een ge
voel gegeven opgesloten te zitten.
Uitreis
Voor gewone stervelingen in de DDR
is het uiterst moeilijk een uitreisvi
sum voor het Westen te bemachti
gen Voor ouderen maakt men een
uitzondering, maar je moet al heel
betrouwbaar voor het regime zijn,
wil Je als twintig- tot vijfenzestigjari
ge naar het Westen mogen. Naast de
kernleden van 8ED en CDU, de
grootste politieke partijen krijgen
praktisch alleen dominees een uit
reistoestemming. Ook als een predi
kant zich metterwoon met zijn gezin
In de Bondsrepubliek wil vestigen, is
de DDR bereid snel daarvoor de pa
pieren in orde te maken Predikan
ten zijn in de ogen van de leiding van
het land nu eenmaal niet zo erg
produktieve mensen en hun bijdrage
aan de socialistische opbouw kan
door Aktofl ScMpper
men volgens de marxisten nog wel
missen. Het effect hiervan is dat
predikanten nog verder ln een uit
zonderingspositie komen te verke
ren. Zeer velen zouden wel eens in
het Westen een kijkje willen nemen
en dat dit alleen aan de dominee Is
voorbehouden ondermijnt zijn ver
trouwen. Tientallen dominees heb
ben van de mogelijkheid gebruik ge
maakt naar het westen te gaan. In
een land met een ernstig predikan
tentekort is dat bijzonder schadelijk
voor het leven van de gemeente. In
Duitsland is de dominee immers nog
steeds een dominerende figuur. Een
gemeente zonder predikant voelt
zich echt als een kudde zonder
herder
Het Is bekend dat honderden domi
nees naar het Westen zouden willen.
De bisschoppen vinden dat hier een
stokje voor moet worden gestoken
en zij hebben nu met hun Westduitse
collega's een overeenkomst gesloten.
In bijzondere gevallen, waar de do
minee zich niet meer in de DDR kan
handhaven, vinden de bisschoppen
goed dat hij naar het Westen ver
trekt. Wanneer iemand zonder goed
keuring van de bisschoppen weg
gaat, krijgt hij de eerste twee jaar
geen toestemming in West-Duits-
land predikant te worden.
Steun
Het is een voorbeeld van de goede
relaties die er ondanks de officiële
scheiding tussen de kerk in Oost- en
West-Dultsland nog is. Een ander
voorbeeld is dc aanhoudende finan
ciële steun, die de kerk in de DDR
uit de Bondsrepubliek ontvangt. Nu
moet men niet vergeten dat dc kerk
in het Westen welvarend is. Het
bouwprogramma ver nieuwe kerk
ruimtes waar de Oostduitse kerk
kortgeleden toestemming kreeg
wordt vrijwel geheel door de kerk in
het Westen betaald. De herbouw
van de koepel van de Hedwigskathe-
draal ln Oost-Berlijn. die tachtig
miljoen mark kost. wordt betaald
door de Evangelische kerk ln de
Bondsrepubliek. De leidende bis
schop van de evangelische kerk ln
de DDR, Albrecht Schönherr, vindt
dat wel een beschamende toestand,
maar hij wijst erop dat de mensen in
zijn gemeentes het zoveel slechter
hebben dan in West-Dultsland en
dat men in de DDR geen Kirchen-
steuer heeft. In zijn land hangt de
kerk af van vrijwillige bijdragen.
8chönherr wijst er dankbaar op, dat
de kerk in de Bondsrepubliek zich
niet laat voorstaan op haar financië
le steun en er ook geen recht aan
ontleent, zich met de kerk in de
DDR te bemoeien. 1
De kerk ln West-Duitsland wordt
regelmatig door eigen mensen bekri
tiseerd voor deze liberale houding.
Er woont op het moment een Oost
duitse dominee in de Bondsrepu
bliek. die zonder toestemming uit de
DDR is vertrokken en die geen offi
ciële preekbevoegdheid heeft. Maar
verschillende gemeenten trekken
zich daar niets van aan en nodigen
deze man uit voor het houden van
beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Daarle: (legerp
kant) C. van Rossem te Voorthu
Aangenomen naar Den Haag: d
v.d. Lingen te Usquert (part tin
Bedankt voor Herveld en 31*
Ewijk: J. D. Heijbroek, eervol ontf
ven pred. met bevoegdheid van en
ritus, te Culemborg; voor Holten:]
Oosterwal te Zevenhuizen.
GEREF. KERKEN f
Beroepen te Barchem (in tijdel I
dienst) J. G. Marseille a.s. em-p^*
te Amsterdam-Slotervaart-Osdor
Te Aalsmeer: R. J. de Jong
Drachten. n
Bedankt voor H. I. Ambacht dift
van Loo te Brielle. 1 e
GEBEF. KERKEN VRIJG. B
Beroepen te Zoetermeer: H. FolkP
te Grijpskerk-Niezijl.
GEBEF. KERKEN VRIJG. B.V.
Beroepbaar: drs J. de Jonge, j
Thaerlaan 13, Utrecht.
en
tueel nieuwe opleidingsinstituten te
bouwen? Dat geeft meteen goed
werk voor nu werkloos rondlopende
docenten.
Overschie J. W. Janssen-Mulder
Miami-nightmare
In uw maandagochtendkrant ons al
ler Pia Beek op de foto en daaronder
'n sqmmiere vermelding van het
nachtfestival „Miami-nightmare".
Behalve dat scala van artiesten ont
braken politici en Amsterdams bur
gemeester óók niet. De grote afwezi
ge was een vertegenwoordiger van
het CDA. Zoiets is toch in en in
droevig! 'n Grote christelijke Neder
landse partij die zelfs geen spiertje
medemenselijkheid kan opbrengen.
Van die zijde had ik juist 'n reactie
op die vermaledijde discriminatie
van ons homofielen verwacht. Jam
mer? Onchristeliik'
Oldenzaal Wim Willemse
De gereformeerde synode heeftf
sloten aan prof. dr. J. L. Koole (ff®'
die 67 jaar oud en meer dan tw
jaar hoogleraar in de oudtestan
tische vakken aan de theologifll
hogeschool van de gereformef
kerken in Kampen is. op zijn K
zoek emiritaat te verlenen, uite™ i
aan het eind van het pas begon
cursusjaar. Hem werd voor zijn i
en belangrijke arbeid dank i
bracht. Dit geschiedde bij de bef
deling ter synode van het rap]
van de curatoren der theologi
hogeschool. Daarbij werd
meer geconstateerd dat bij I
voordelen van het toegenomen l
tal docenten de eenheid van ori
wijs ook al zijn aard en karaj
van de hogeschool hierbij niet ii
geding wat op de tocht komejvc
staan. Namens curatoren en do(
ten werd dit beaamd. Beraad dalw,
ver is gaande en enkele reorganL
ties werden al doorgevoerd. Hierj¥
werd echter toegevoegd, dat^
euvel niet alleen technisch bepi
is. Het heeft ook te maken met£eë
niet altijd eenstemmig denken ifra,
kerken. Het beleid van curafo
werd goedgekeurd. k,-
w
Het centrum van Berlijn heeft een moderne en grootsteedse allure.
„apocalypticus" was. Hij was ervan
overtuigd dat de staat een macht
van de duisternis was. Daartegen
richtte hij echter zijn protest niet.
HIJ was verontwaardigd dat de kerk
niet voldoende zoutend zout was en
zijn zelfmoord zou hij hebben be
doeld om de kerk op te wekken tot
krachtiger missionaire inzet. Brüse-
witz' protest was een aanklacht te
gen de kerkleiding, niet tegen de
staatsleiding, die so wie so in zijn
ogen verdorven was.
De zelfmoord heeft geleid tot een
zelfonderzoek in de kerk en als voor
lopige conclusie zei de secretaris
van de kerk Menfred 8tolpe in de
synode van Züssow: „De kerk in de
DDR wil noch een aandrijfriem van
de partij, noch een Trojaans paard
van de contrarevolutie van zich la
ten maken."
Dit is het tweede van een serie artike
len. Het eerste stond in onse krant
van gisteren.
Werk aan de bewapening, Wge
dag van Kerk en Vrede, zaterdaof
oktober, tient tot vier uur, Marrii
centrum, Wijnesteinlaan 2, Utrtan
m.m.v. Fred van der Spek en H0a
Zeldenrust. Inf. en opg. pa
033-32133.
ni
Opvoeding, cursus van tweeis
gen van De Navigators voor echve
ren met kinderen, m.m.v. Gert Die
nenbal en drs Jan Boeijenga. De—
ten 22 oktober en 5 november,1
den 29 oktober en 12 november, -ï
en opg. tel. 03438-7092.
Verdraagzaamheid, tolerantie
ceptatie?, vrijzinnige jongerenc(g-
rentie, 21-23 oktober, De Ho<>
boeg, Hilversum. Opg. V
030-715998.
I e
Onderwijs, weekend van degq
studentenvereniging CSR, 14-1
tober te Oostvoome, m.m.v. C.F'
mans, J. W. van Hulst en A. Jig
Maurice. Inf. tel. 015-135681. f
ai
Opgaven voor het najaarscol
moderne theologen (over synkjt
me) aan ds. E. Frater Smid,
akker 9, Blaricum (tel. 02153-%^
(reet.). ite
„De kerk in deze tijd" is he^g
ma van de landelijke appèldafc0,
het confessioneel gereformeeq0
raad op zaterdag 5 november f
IJsselhal te Zwolle houdt. Aaikff
tien uur. Inleider: prof. dr K. kjr
te Kampen; forumleden: ds L,
Borgers, Den Ham, ds L. H. Kin
Kollum, dr B. van Oeveren, f
burg, B. Roolvink, Baarn en
Schouten, Den Haag. jei
g
lezingen over de nood „drüben1*, zo
als men de DDR vaak noemt.
Brüsewitz
De nood van de kerk in de DDR is
vorig jaar op een wel zeer schrijnen
de manier aan het licht getreden,
toen ds. Oskar Brüsewitz zich op 18
augustus op het plein in Zeitz met
benzine overgoot en zich ln brand
stak. Hij overleed kort daarna aan
de brandwonden. Over deze daad Is
heel wat te doen geweest. Vooral de
betekenis van de zelfmoord houdt
nog steeds mensen bezig. In de
Bondsrepubliek heeft men de dood
van Brüsewitz aangegrepen voor het
stichten van een centrum van waar
uit een campagne tegen de politiek
van de DDR wordt gevoerd. De we
duwe van Brüsewitz en zijn bis
schop, Werner Krusche vinden dat
hiermee de naam van Brüsewitz
geen recht wordt gedaan. In de DDR
kan men horen dat Brüsewitz een
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
hei
lo.
mi
flit
]re
do
ROTTERDAM/DORDREClfe'
Postbus 948
Westblaak 9. Rotterdaj
Tel. 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22. Den I
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN: lef
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle f
Tel. 05200-17030
o z
