Zwarte Afrikanen vragen
om isolering van Pretoria
Bijenkorf Best
Roots
Uit brieven van lezers
Veilig Verkeer gaat
op verlichting letten
brengt het natuurlijke lopen terug.
Invloed gratie niet ongunstig
Delegatie ANC op bezoek bij ministers
Chirurgen weg uit Kamper ziekenhuis
Politie doorzoekt
woonwagenkamp:
vijf aanhoudingen
Roots in... de BijenkorfJ^|
WOENSDAG 5 OKTOBER 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet^ P 6 - RHS 9
Geen visum (2)
Ds v.d. Toorn zal moeten erkennen
dat vele kerkleden en ook zelfs syno
deleden het standpunt van de syno
de wat betreft Zuid-Afrika niet de
len. Mag je solidair zijn met een
synode als Gods Woord en je gewe
ten zeggen dat de ingeslagen weg
van de synode fout is? De moord op
de student Bike zou voldoende re
den moeten zijn om van de reis naar
Zuid-Afrika af te zien Beschikken
we over betrouwbare informatie om
van moord te spreken en de Zuid-
afrikaanse regering als de schuldige
aan te wijzen? Een kerk die zich
schaart aan de zijde van de revolutie
heeft haar Evangelische opdracht
verzaakt en wordt gedreven door
blind idealisme. De delegatie van de
hervormde synode wilde een dialoog
met de kerk en de regering van Zuid-
Afrika. Van een dialoog zal een ver
trouwensbasis aanwezig moeten
zijn. Is het niet teveel gevraagd van
Zuid-Afrika nu nog vertrouwen in de
Nederlandse kerken te hebben, die
steun verlenen aan mede door Mos
kou gesteunde bevrijdingsbewe
gingen?
Uden M. Visscher-Dekker
Geen visum (3)
Ds. v.d. Toorn kan het dus maar niet
begrijpen, waarom het moderamen
der hervormde synode de toegang
tot Zuid-Afrika wordt geweigerd. En
zo zullen er natuurlijk nog wel dui
zenden in Nederland rondlopen. En
dan maar bij voorbaat het de geref.
bond hoogst kwalijk nemen dat zijn
afgevaardigden wellicht wel dit land
binnen mogen. Las ds v.d. Toorn
ooit wat er door dit moderamen der
herv. kerk gezegd werd op de syno
dale vergadering van 14 juni? Dr.
v.d. Heuvel en ds De Liefde hebben
dit land zodanig beledigd en er der
mate op gescholden dat geen zinnig
mens er zich over verwondert dat
Zuid-Afrika dit niet neemt en geen
visum verstrekt.
's-Gravenpolder L. Janse
Vogelbeschermers
Bij het lezen van het artikel over de
Nederlandse Vereniging tot bescher
ming van Vogels, slaat wel de schrik
om het hart. Anderzijds ga je ook
wat begrijpen. Bijvoorbeeld dat in
het bestuur jagertjes zitten. Zij kun
nen dan gemakkelijk jachtbeper-
kende maatregelen wat tegengaan
ten behoeve van hun vriendjes bij
de jagersvereniging. Wel heel duide
lijk komt dit uit in het feit dat de
vereniging (het bestuur) de jacht
met netten op goudplevieren en
ganzen wilde laten voortbestaan.
Het is onbegrijpelijk, dat de vereni
ging niet direct is meegegaan met de
wens van de minister om die con-
sumptiejacht te verbieden. Onbe
grijpelijk voor een vereniging, die
het woord bescherming durft te voe
ren. begrijpelijk voor de jagertjes in
het bestuur, die anders hun pleizier-
tje in de knel zien komen.
Den Haag G. H. de Man
Korte duidelijk geschreven, liefs! aan één kant getypte, brieven kunnen worden
gestuurd naar: Secretaris Hoofdredactie Trouw/Kwartet, Postbus 859, Amsterdam. Bij
publikatie wordt de naam van de schrijver vermeld
door lezers tegengesproken (het
laatst op 29 september door prof. dr.
J. J. Thierry). Is het zo moeilijk deze
vraag objectief te benaderen? De
kiezers hebben op 25 mei geen voor
keur uitgesproken, want dat is hun
niet gevraagd. Als het hun wel ge
vraagd zou zijn, dan zouden de kie
zers waarschijnlijk met een belang
rijke meerderheid een voorkeur heb
ben uitgesproken voor de genoemde
coalitie. Opiniepeilingen wijzen
hierop. De confessionele partijen
hebben echter steeds zorgvuldig
vermeden, dat deze belangrijke
vraag aan de kiezers wordt voorge
legd. De CDA-kiezers van 25 mei
vonden confessioneel kiezen belang
rijker dan het uitspreken van een
voorkeur voor samenwerken met
PvdA of VVD. Dit wil echter niet
zeggen, dat deze kiezers geen voor
keur hebben. Opiniepeilingen wij
zen uit. dat een belangrijk deel van
hen voorstander is van samenwer
ken met de PvdA. Jammer, dat de
kiezers dit niet mochten zeggen!
Maassluis F. IJ. Dijkstra
Democratie (2)
Onder het kopje „Democratie"
schrijft L. J. van Dalen te Zutphen
(zie Trouw van 30 september) o.a.:
„Het gaat niet alleen om het recht
van de van terrorisme verdachte
Knut Folkerts". Vastgesteld is dat
hij een politieman doodschoot en er
één zwaar letsel toebracht! Over
recht gesproken. Verder schrijft Van
Dalen: „Het gaat om mijn eigen
rechten en die van alle burgers, hoe
normaal of extreem ze ook zijn; mijn
rechten waarvoor ik vrees, als ik
zoiets (als het Duitse politle-optre-
den inzake de laatste Kalkardemon
stratie-K.) verneem". Dus eigen
recht voorop! En geen plichten als
staatsburger ten behoeve van de
naaste in de samenleving? Voorts
schrijft hij: „De democratie loopt
gevaar. Is dat niet precies wat de
Duitse terroristen willen?" Ja, dat is
nu precies wat de Duitse en andere
terroristen willen! Vandaar het ui
terst tactische optreden van de Duit
se politie inzake Kalkar, mede in
opdracht van hoger hand. zoals u
ook uit een kritische krant als Trouw
kon afleiden: daarom eindigde de
demonstratie vreedzaam! Zo hoort
dat in een democratisch land!
Voorburg J. Keijzer
Aantjes en defensie
Ongetwijfeld heeft mr Wim Aantjes
gelijk dat „er dus een zware kracht
proef blijft voor het nieuwe kabinet
inzake defensie". Een van de vele zal
men zeggen, maar in ieder geval één
naast dat andere grote probleem
over leven en dood, n.l. inzake abor
tus. Terecht stelt mr Aantjes m.i.
dat „het beter zou zijn wanneer men
elkaar binnen het kabinet alsnog
zou weten te vinden op een wijze, die
DEN HAAG (ANP) - Het geheel 0)
gedeeltelijk kwijtschelden var,
straffen heeft speciaal preventief ge
zien geen ongunstige invloed op ver
oordeelden. Dit blijkt uit een onder
zoek van het wetenschappelijk- en
documentatiecentrum van het mi
nisterie van justitie.
In een rapport „individuele gratie
verlening in misdrijfzaken en recidi
ve" wordt verslag gedaan van een
onderzoek naar de doelmatigheid
van het gratiebeleid.
Het onderzoek heeft betrekking op
veroordelingen uit 1966. In het rap
port is er sprake van 'recidive*als
binnen zes jaar na de veroordeling
een nieuwe veroordeling wegens
misdrijf is gevolgd.
Het blijkt dat de recldive-cijfers van
mensen aan wie gratie verleend is
iets lager zijn dan van niet-gegrati-
eerden. Het onderzoek heeft geen
verband aangetoond tussen de wijze
van gratiëring (onvoorwaardelijk of
voorwaardelijk) en recidive. Daaruit
kan volgens het ministerie van justi
tie de conclusie worden getrokken,
dat voorwaardelijke gratiëring uit
een oogpunt van speciale preventie
niet effectiever is dan onvoorwaar
delijke. Het effect van voorwaarde
lijke gratie bij langgestraften kon
niet worden vastgesteld, omdat
voorwaardelijke gratie bij deze cate
gorie zelden wordt toegepast.
ook de steun van de regeringsfrac
ties zou kunnen krijgen," dan dat
„die krachtsverhoudingen in het ka
binet de beslissing zouden moeten
brengen." Immers, dan kan de ver
leiding of de noodzaak ontstaan dat
een kamermeerderheid zich tegen
de kabinetsvoorstellen verzet, met
alle eventuele gevolgen van dien.
Daarom zou het waarschijnlijk wijs
zijn van het CDA dat men het voor
stel inzake de abortus herhaalde en
er voor ijverde dat er een liefst Infor
mele beraadsgroep werd ingesteld
van gezaghebbende personen van
de drie regeringspartijen, die in
overleg met hun achterban zinvolle
benaderingen en compromisvoor
stellen kunnen aandragen voor het
kabinet. Tegelijk zou het m.i. zeer
wenselijk zijn dat er in de partijen
een open hernieuwde discussie over
vraagstukken als vrede, veiligheid
en verdediging op gang kwam, even
als over andere vraagstukken van
leven en dood. zoals abortus, revolu
tie. terrorisme, doodstraf, atoome
nergie. milieuvergiftiging en uitput
ting.
Amsterdam J. W. Riemens
Quakers
De Quakers (Trouw 24 september)
zien het goed: het westen bescha
digt met marktindustrie en handel
de armen volken en moet een stren
ge beperking toepassen. Maar de
achtergrond komt nog niet in het
licht. Het is het besef van meerder
heid dat vijfhonderd jaar geleden
tot de ontdekkingstochten voerde
en aarde en zeeën tot Jachtgebied
maakte; het is de scholing waar
geen andere volken aan konden tip
pen en die het aanzien gaf aan theo
rieën en uitvindingen, aan bewape
ningen en machineriën in keuken en
fabriek, aan snelheid en vakanties
in de verte. De aarde heft de vinger
op. maar het helpt niet. Het wordt
tijd, dat wij vragen wat de bijbel
zegt. Dat is van zwaardere ernst dan
het rapport van de Club van Rome.
Het ene dat de vrouw beweegt van
de boom te eten, is de begeerte om
verstandig te worden. En zij heeft
gegeten en zij eet nog. maar het
gevolg was en is nog: ten dage dat
gij daarvan eet, zult gij sterven. Te
rugkrabbelen of verdwijnen, daar
tussen is de keus.
Amerongen P. Verburg
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De ministers Van der Stoel en Pronk (buitenlandse zaken en ontwikkelingssamen
werking) krijgen vandaag en donderdag een delegatie op bezoek van het Afrikaanse Nationale
Congres (ANC), de in Zuid-Afrika verboden verzetsorganisatie. De leider van de delegatie,
algemeen secretaris Alfred Nzo, vertelde gisteren wat het doel is van zijn bezoek aan ons land
Hij wil dat het blanke bewind in
Zuid-Afrika wordt geïsoleerd en hij
hoopt dat de Nederlandse regering
wil bijdragen aan de verdere isole
ring van zijn land teneinde de blanke
machthebbers te dwingen tot bete
kenisvolle concessies aan de zwarte
meerderheid. Verder hopen de leden
van de delegatie financiële steun uit
Nederland los te krijgen voor het
humanitaire werk van het ANC. De
vooreitter van het ANC, Oliver Tam-
bo. zal zich waarschijnlijk later bij
de delegatie voegen. Gisteren spra
ken de delegatieleden reeds met ker
kelijke vertegenwoordigers. Deze de
den nog geen toezegging voor finan
ciële hulp, maar zeggen toe, de voor
gestelde projecten van het ANC te
zullen bestuderen.
Alfred Nzo zette uiteen, dat het ANC
als doel heeft, het heersende apart
heidsbewind in Zuid-Afrika omver te
werpen. Het land is van alle burgers
die er wonen en een regering die
gegrond is op de overheersing door
één enkel ras, is voor ons onaan
vaardbaar. Hij vertelde, dat het ANC
zich als doel stelt, stemrecht voor
alle inwoners van Zuid-Afrika te krij
gen, waarna een regering tot stand
kan komen, die alle rassen laat delen
in de rijkdommen van het land. Het
ANC is tegen het Bantoestan-pro-
gramma en de heer Nzo vertelde, dat
ook in de bestaande Bantoestan
Transkei en in andere toekomstige
Bantoestans verzet rijst tegen de re
gering in Pretoria.
Afrika mee bedreigt. Ook willen zij
een economische boycot van het
land. De daaruit voortvloeiende
moeilijkheden voor de zwarte bevol
king van het land acht het ANC
aanvaardbaar.
Aanvulling
Het ANC schuwt geen geweld bij
zijn pogingen, de regering-Vorster
omver te werpen. De beweging is
bezig, te trachten de gewapende op
stand in het land van wapens en
munitie te voorzien. Alfred Nzo wees
op de toenemende sabotagedaden
in de stedelijke gebieden, die sinds
vorig jaar de opstand in Soweto
uitbrak, zijn gepleegd. Het ANC ziet
geweld echter niet als enige strijd-
vorm. Het benutten van de wettige
mogelijkheden voor het verzet kun
nen dienen, als aanvulling van de
gewapende actie.
Een reformistisch beleid, zoals de
Europese Gemeenschap nastreeft
door middel van eisen aan het in
Zuid-Afrika investerende bedrijfsle
ven. acht het ANC weinig zinvol. Het
ondermijnen van de apartheid van
binnenuit is een tot teleurstelling
leidende illusie, meent Alfred Nzo
Legende(2)
Regelmatig wordt in de redactionele
kolommen van deze krant opge
merkt. dat de kiezers op 25 mei
hebben gekozen voor een kabinet
van PvdA en CDA. Met dezelfde
regelmaat wordt deze constatering
KAMPEN (ANP) Het stadszieken
huis de Engelenbergstichting in
Kampen heeft per 1 oktober de over
eenkomst met de chirurgen A. E.
Mars en H. W. van West opgezegd.
Tegelijk is de heer C. Blok (43) als
chirurg aangetrokken. De heer Blok
werkte voorheen als chirurg in het
Siotervaartziekenhuis in Am
sterdam.
Het bestuur van het Kamper zie
kenhuis is tot dit besluit gekomen,
omdat het aantal bedden (160) al
geruime tijd slechts voor de helft
bleek te zijn bezet. Oorzaak hiervan
was de vertrouwenscrisis tussen de
twee chrirurgen van het ziekenhuis
en de hulsartsen, die hun patiënten
naar andere ziekenhuizen verwezen.
Vorig jaar was er al sprake van het
beëindigen van de overeenkomst
tussen ziekenhuis en chirurgen. Eén
van hen. de heer Mars. ging toen niet
akkoord met de hoogte van de gebo
den schadevergoeding en spande
een kort geding tegen het zieken
huis aan. Tijdens dit geding voor de
rechtbank in Zwolle is men echter
tot een minnelijke schikking
gekomen.
Blunder
Een politieke blunder, zo zou ik de
jongste salarisverhoging van onze
ministers willen noemen (Trouw/
Kwartet 21 september). Terwijl in
dezelfde krant (pag. 11) staat te le
zen dat de hoge inkomens onder het
kabinet-Den Uyl hetzelfde zijn ge
bleven en daarentegen de lagere en
laagste inkomens niet gering zijn
gestegen. Terecht acht ik deze nlveV
leringen noodzakelijk, juist in een
tijd van matiging, waarbij absurd
hoge inkomens discutabel zijn ge
worden. Tegen deze achtergrond ge
zien, noem ik de ministeriële salaris
verhoging: „collectief bedrog". De
regering maakt zichzelf onmondig
Jegens die inkomens, welke nodig
gesnoeid moeten worden. Boven
dien bevestigt deze maatregel de
stellingname van uiterst linkse acti
visten binnen de samenleving, dat
onze democratie is gebaseerd op
geld en macht. Zij worden nu wel
lelijk in de kaart gespeeld.
Wommels Hans de Ridder
Alarmerend
Bijzonder alarmerend vindt Nzo het
feit. dat Zuid-Afrika volgens de Ver
enigde Staten over kernwapens be
schikt. „Deze wapens zijn niet nodig
om het ANC te bestrijden, maar ze
bedreigen ook andere landen in Afri
ka", meent Nzo. Hij wil de publieke
opinie in het Westen wekken voor de
gevangen leiders van de zwarte be
wegingen, die in de gevangenis van
de regering Vorster blijkbaar niet
veilig zijn. Hij wees op het lot van
Steve Biko, de vorige maand in een
gevangenis overleden zwarte leider.
Nzo zei dat ook vakbondsleiders in
de gevangenis gedood zijn. Hij vroeg
aandacht voor de twaalf zwarte (ei
ders, tegen wie op dit moment een
proces in Pretoria gevoerd wordt en
tegen wie wel eens de doodstraf kan
worden geëist, omdat zij gepoogd
hebben, het regime omver te wer
pen. „De wereld moet deze mensen
redden", zei Nzo.
De ANC-mensen achten het nodig,
dat er geen wapens meer aan Zuid-
Afrika worden verkocht, omdat het
land er zijn zwarte oppositie mee te
lijf gaat en er ook andere landen in
UTRECHT (ANP) - Veilig Verkeer
Nederland begint vandaag met een
landelijke campagne „Goed licht
allicht" waarin de aandacht van de
weggebruikers wordt gevestigd op
de noodzaak van een goede auto- en
brom )fietsverlichting.
Volgens VVN is het aantal tweewie
Iers met een kapot achterlicht
schrikbarend groot. Uit tellingen
waarbij 5.200 fietsers waren betrok
ken is gebleken dat zeventien pro
cent zonder brandend achterlichtje
in het donker reed en negen procent
met een kapotte koplamp. Ook auto
mobilisten nemen het vaak niet zo
nauw met hun verlichting. Zo zijn de
koplampen van hun wagens noga)
eens onjuist afgesteld.
In 1975 gebeurden er bij schemer en
duisternis 15.500 verkeersongevallen
waarbij 823 doden vielen en 14.727
gewonden. Volgens VVN vormde een
gebrekkige of totaal niet werkende
verlichting in veel gevallen de oor
zaak van die ongelukken.
Een aspect waarop tijdens de voor
lichtingscampagne in het bijzonder
zal worden gewezen is het verplichte
gebruik van dimlicht in de bebouw
de kom. Veel automobilisten weten
niet dat ze sinds dit voorjaar in de
bebouwde kom geen stadslicht meer
mogen voeren maar uitsluitend „ge
dimd groot". De VVN houdt in sa
menwerking met plaatselijke ver
lichtingscontroles bij auto's waarbij
vooral wordt gelet op de juiste afstel
ling van de koplampen. De actie
wordt ook ondersteund via spots op
radio en tv, affiches, folders en stic
kers.
Afgelopen maandag maakte de rijks
politie bekend dat zij in de komende
maanden op autosnelwegen streng
gaat optreden tegen bestuurders van
auto's met een onjuiste verlichting.
Zij gaat daarbij onder meer letten op
een absoluut verbod van het voeren
van stadslichten tijdens het rijden,
ongelijke verlichting, het onjuist
voeren van „groot" licht en het voe
ren van teveel verlichting.
i
EINDHOVEN (ANP) - De Eindho-
vense gemeentepolitie heeft gister
morgen na een grootscheepse inval
in het woonwagencentrum vier men
sen gearresteerd, die van vermo
gensdelicten verdacht worden Een
vijfde verdachte was maandag al
aangehouden
Een peloton van de mobiele politie-
eenheid sloot gistermorgen het
woonwagencentrum van de buiten
wereld af, waarna een klein legertje
rechercheurs de woonwagens gron
dig doorzocht. Bij de actie waren in
totaal honderd politiemensen be
trokken.
Er werden enkele auto's in beslag
genomen en voor nader onderzoek
overgebracht naar het politiebu
reau. Ook vond de politie enkele
radio's, die vermoedelijk afkomstig
Zijn van diefstal, alsmede een paar
lampen. Gisteren werden aangehou
den P. P. (18). M. S (29). M H. S (35)
en H. S. (15). Eerder was al aange
houden H. C. S. (18).
Onze buurman
heeft altijd zijn radio te hard staan.
Kan ik daar nou wat van zéggen?
Laten we zacht zijn voor elkaar
Vragen over geluidhinder en waf daaraan kunl doen, kunt u richten aan
de Nederlandse Slic hting Geluidhinder, Postbus 381, 2600 AJ DeIJt.
(...en de Bijenkorf heeft ze)
Het oer lopen, zou je kunnen zeggen. Maar vooral het oergezonde lopen. Van nature wordt
de voet het zwaarst belast bij de hiel. Déér heeft hij dus de meeste steun en comfort nodig.
Roots geven die. Met nog wat extraatjes, zoals ondersteuning in de voetholte en een
krachten sparende wiegzool (gebogen aan de voorzijde). Samen voorkomen ze vermoeidheid,
en zorgen ervoor dat het lopen minder energie kost.
Roots zijn verkrijgbaar in de maten 36 t/m 46.
