Gevangenen staken tot compromis is bereikt Formatie dreigt vast te lopen 'Bouw snel nieuwe kerncentrales' Plan voor caravanreis naar Leningrad Arrestatie in Limburg Hoofd gevangeniswezen vandaag naar Veenhuizen FNV vindt gebruik kernenergie twijfelachtig, maar werkgevers zeggen: Jonge bankrover krijgt celstraf Vrijspraak bepleit voor brandstichter gr^s Jubileumgeschenk voor nieuwe spaarders:'n Heel bijzonder boek dat nooit tekoopzal zijn. Voor een deel in spoor van Vriezenveense ,,Rusluie" WEflDinC TROUWEN EN SCHEIDEN Man stikt in kuil Strafvermindering voor Watergaters FLEUR OP WOENSDAG 5 OKTOBER 1977 BINNENLAND Trouw/Kwartet3 Van een onzer verslaggevers DEN HAAG/VEENHUIZEN De ongeveer honderd gedetineerden in de gevangenis Esserheem in Veenhuizen willen hun maandag begonnen staking voortzetten totdat met de directie gevangenis wezen van het ministerie van justitie overeenstemming is bereikt over een verhoging van hun beloning. De staking breidde zich gisteren uit tot de enkele kilometers verderop gelegen gevangenis Norgerhaven, die eveneens circa honderd gedetineerden herbergt. Het hoofd van de directie gevange niswezen in Den Haag, drs. J J J. Tulkens. heeft de gevangenen gister avond laten weten dat hij vandaag de inrichtingen Esserheem en Nor gerhaven wil bezoeken om met hen te praten. Hij is daarmee tegemoet gekomen aan de gisteren geuite wens van de gevangenen eerder dan 31 oktober de aanvankelijk vast gestelde datum voor een bezoek naar Veenhuizen te komen. In Esserheem hebben de gedetineer den volgens directeur O. Nanninga gisteren de hele dag bij elkaar geze ten om de situatie te bespreken. Hun werk werd door het gevangenisper soneel overgenomen. Noch onder de gevangenen, noch onder het perso neel deden zich moeilijkheden voor. De heer Nanninga zei ons begrip te hebben voor de eisen van de gedeti neerden, voor het merendeel be staande uit Surinamers en Zuidmo- lukkers. die straffen van meer dan zes maanden uit zitten. Hij maakt zelf deel uit van de commissie arbeid en arbeidsbeloning voor gedetineer den in inrichtingen voor langgestraf ten. die in maart is ingesteld en in juli de minister van justitie heeft geadviseerd de beloning in gevange nissen voor langgestraften op te trekken. De commissie ging er daar bij van uit dat dit gelijktijdig in alle inrichtingen voor langgestraften, zes in totaal, zou gebeuren. Teleurstelling De heer Nanninga zei er „verwon derd en teleurgesteld" over te zijn dat besloten is eerst een half jaar lang met een nieuw beloningssys teem te experimenteren in de gevan genis Schutterswei in Alkmaar. De keus is mogelijk op deze inrichting Vervolg van pagina 1 de voorstellen die de informateurs gisteren over de zetelverdeling heb ben gedaan. Dat kon nadat Van Agt zelf in de onderhandelingen maan dagavond tot verrassing van alle betrokkenen en ondanks tegenwer pingen van de CDA-informateur Veringa de bereidheid uitsprak zich van justitie en uit de hele politiek terug te trekken. „Ik wilde niet dat de formatie zou stranden op mijn persoon en mijn ambities. Ik zou het jammer vinden geen minister te worden maar dat is politiek niet belangrijk. Het bete kende wel dat ik helemaal uit de politiek zou verdwijnen, want ik voel mezelf ook niet geschikt als fractieleider", zei Van Agt gisteren ter toelichting op zijn verbazing wekkende stap. D'66: volkshuisvesting en ruimte lijke ordening (tweede vice-minister- president). Bij een verdeling van zeven zetels voor PvdA, zeven voor CDA en twee voor D'66: voor PvdA: algemene zaken, bui tenlandse zaken, binnenlandse za ken, onderwijs en wetenschappen, financiën, sociale zaken en ontwikke lingssamenwerking. voor het CDA: justitie, defensie, volkshuisvesting en ruimtelijke orde ning, verkeer en waterstaat, economi sche zaken, landbouw en visserij, cul tuur, recreatie en maatschappelijk werk. voor D'66: volksgezondheid en mi lieuhygiëne, technologie en weten schapsbeleid. gevallen, omdat het aantal gedeti neerden hier slechts zestig bedraagt Op 19 september deelde de minister zijn beslissing mee. De gedetineer den in Esserheem gingen toen een halve dag in staking en schreven de minister dat opnieuw gestaakt zou worden als hij niet op zijn beslissing zou terukomen. Zij lieten weten ook bij het éxperiment betrokken te wil len worden. Volgens de heer Nanninga wordt zijn teleurstelling gedeeld door het personeel, dat met hem van mening is dat de beloning, die maximaal 3,85 gulden per dag bedraagt, veel te laag is. In Schutterswei in Alkmaar is de beloning per 1 oktober verhoogd tot maximaal ongeveer negen gulden per dag. Volgens directeur O. Veen- stra zal tijdens de experimentele periode worden nagegaan of de ver hoging van de beloning van invloed is op de .houding' en de .inzet' van de gedetineerden. De hoogte van de beloning wordt vastgesteld aan de hand van een beoordelingssysteem, waarbij met punten wordt gewerkt. Jeugdgevangenis In de jeugdgevangenis Nieuw Vosse- veld in Vught.'waar maandag een uur werd gestaakt, zijn de gedeti neerden (140 kortgestraften van 18 tot 23 jaar) gisteren normaal aan het werk gegaan. Naar adjunct-direc teur F. Suèr gisteren zei, is tijdens de werkonderbreking over de belo ning gesproken. Aan dat gesprek, dat op initiatief van de directie werd gehouden, namen de directie en de gedetineerden deel. Namens de gedetineerden zal de di rectie dezer dagen in een brief aan het ministerie van justitie aandrin gen op een verhoging van de belo ning, die de heer Suèr karig noemt. De staking is gisteren niet overge slagen naar de derde strafinrichting in Veenhuizen, Bankenbosch. Deze gevangenis draagt een heel ander karakter dan Esserheem (met de be ruchte afdeling De rooie pannen) en Norgerhaven, omdat alleen zogehe ten zelfmelders daar hun korte of lange straf uitzitten. De ex-minister van volksgezondheid van Oeganda Henry Kyemba heeft gisteren tijdens een persconferentie op Schiphol zijn boek Oeganda, staat van bloed en terreur, gepresenteerd. Hij maakt hierin melding van het bestaan van een strijdmacht van bij na 20.000 man, die voor president Amin allerlei karweitjes opknapt, zo als het uit de weg ruimen van tegen standers. DEN HAAG (ANP) De officier van justitie bij de Haagse rechtbank heeft gisteren twee jaar celstraf met aftrek geëist tegen een 19-jarige Haagse bankrover. De jongeman overviel op de eerste juni van dit jaar een bijkantoor van de Amro-bank in Alphen aan den Rijn. Met een jachtgeweer bedreig de hij de juffrouw achter de balie en de aanwezige klanten. De 5.000 gul den die Peter S. bij de overval buit- maakte zijn inmiddels opgemaakt. DEN HAAG (ANP) De raadsman van de 27-jarige fabrieksarbeider Jo- han V. uit Alphen aan den Rijn heeft voor de Haagse rechtbank vrij spraak bepleit voor deze brand stichter. De officier van justitie was het met de raadsman eens dat de verdachte „niet als een crimineel maar als een gestoord figuur moet worden ge zien." De officier van justitie eiste desondanks achttien maanden cel straf met aftrek van voorarrest te gen Johan V. die in juni van dit jaar een hooiberg bij een Alphense boer derij in brand stak. De brand sloeg over naar de boerderij, de boer kon met zijn gezin nog net op tijd de woning verlaten. Er ontstond een brandschade van een half miljoen gulden, Vervolg van pagina 1 worden zij verdacht van het „lid maatschap van een misdadige orga nisatie". Deze omschrijving dekt ver moedelijke terreurdaden van de Rote Armee Fraktion (RAF) of aan verwante organisaties. De tweede aangehoudene was Rosemarie Pries. Zij werkte vroeger voor de advocaat Kurt Grönewolt. evenals Croissant verdediger van hoofdverdachten in het Baader-Meinhofproces en ervan verdacht een informatiesysteem voor de gevangenen te hebben opge bouwd. Confrontaties De 25-jarige Knut Folkerts, die 20 september in Utrecht werd gearres teerd nadat hij een politieman had doodgeschoten zal worden gecon fronteerd met getuigen van misdrij ven. die hij in Duitsland zou hebben gepleegd. De hoofdofficier van justi tie in Utrecht, mr. W. H. Overbeek, heeft dit gisteren meegedeeld. Fol kerts behoort tot de RAF en de Duit se justitie zoekt hem onder andere voor de moord op de procureur-gene raal Siegfried Buback op 7 april in Karlsruhe. Vandaag komen de eer ste getuigen voor de confrontatie naar Nederland. De hoofdofficier van justitie in Karlsruhe had zijn collega in Utrecht om de confrontaties ge vraagd op grond van een Europees verdrag uit 1959 over wederzijdse rechtshulp. Bij de confrontaties mag een vertegenwoordiger van de Duit se justitie aanwezig zijn. evenals de raadsman'van Folkerts. Volgens de hoofdofficier van justitie in Utrecht zullen geen mededelingen over de confrontaties worden verstrekt. Van onze parlementsredactie DEN HAAG De werkgevers vinden dat er zo snel mogelijk nieuwe kerncentrales moeten worden gebouwd; het FNV vindt juist van niet. Dat blijkt uit gisteren verstuurde reacties van werkgevers- en werkne mersorganisaties op het aanvullend structuui&chema „Elektriciteits voorziening". Hiermee wilde het ka binet de aanwijzing voorbereiden van de bouwplaatsen voor tenminste drie nieuwe kerncentrales. De be handeling van dit structuurschema zou volgens de in de formatie ge maakte afspraken overigens door het nieuwe kabinet worden opge schort. Het Verbond van Nederlandse on dernemingen (VNO) en het Neder lands Christelijk Werkgeversver bond (NCW) menen dat de aanvan kelijk geplande bouw van drie kern centrales van duizend megaWatt niet meer was dan slechts een mini mumprogram, waarop ook de toele verende industrie op grond van door de regering vroeger gewekte ver wachtingen recht zou hebben. De werknemersorganisatie FNV 'vindt daarentegen dat de veiligheid van gebruik van kernenergie nog steeds twijfelachtig is en meent dat de noodzaak voor nieuwe kerncen trales nog niet is aangetoond. Het FNV meent verder dat de ontwikke ling van nucleaire technologie zeker niet een eerste levensnoodzaak voor de Nederlandse economie is. De Federatie Nederlandse Vakbewe ging wijst er daarbij op dat indien Nederland voorop loopt bij de ont wikkeling van alternatieve energie bronnen en besparingsmethoden, daardoor andere en nieuwe kansen ontstaan voor de ontwikkeling van nieuwe kennis en daarmee voor de export. Nationaal programma De FNV wil in het te voeren energie beleid in de eerste plaats een natio naal programma voor warmte-isola- tie van alle woningen en gebouwen binnen een geplande termijn, en ver der krachtige ontwikkeling van stadsverwarming. Aan de kant van de energievoorziening zal moeten worden gewerkt aan verantwoorde technieken voor het gebruik van steenkool. Dit schrijft de FNV in een nieuwe l (ADVERTENTIE) Onverantwoord De CDA-fractie wilde Van Agt ech ter niet laten gaan. Men wenste niet te wijken voor de druk van de PvdA en men vond het tegenover de CDA- kiezers onverantwoord de lijsttrek ker in die verkiezingen zomaar te laten verdwijnen. „De heer Van Agt is niet zomaar een persoon, maar onze politieke voorman," zei men in CDA-kring. De fractie sprak daarop uit dat het CDA Justitie moet krij gen met Van Agt ais minister op die post. „Dit is een beslissing van de fractie die ik niet heb uitgelokt. Als de formatie daarop strandt heb ik daarover mijn bedenkingen. Ik zal het fractiebesluit echter wel respec teren," reageerde Van Agt. In de onderhandelingen had Van Agt als andere mogelijkheid ge noemd dat PvdA Justitie zou bezet ten. Het is voor het CDA óf Onder wijs óf Justitie. De geestelijk cultu rele omwentelingen van de jaren ze ventig concentreren zich op die de partementen, aldus Van Agt. Zijn claim op Onderwijs, die nog niet eerder was gehoord, werd echter niet aanvaard door de PvdA. Afgezien van het probleem rond Van Agt en justitie geven de voorstellen van de informateurs voor de reste rende zetels ook nog wel de nodige moeilijkheden. De PvdA is bereid die voorstellen zonder veel rumoer te slikken indien de formule acht- zeven-één onverhoopt aanvaard zal worden. Anders ligt dat indien de PvdA de zeven-zeven-twee formule zou moeten slikken. De PvdA be houdt zich dan het recht voor de kandidaten voor de CDA-posten te wegen en men is niet bereid in het tweede kabinet een stroom, wat men noemt, rechtse CDA'ers zoals Kruisinga en Andriessen te accep teren. De verdeling in de formule zeven zeven-twee geeft voor het CDA hele maal weinig reden tot juichen, al-" hoewel die voorstellen toch ook met medewerking van CDA-informateur Veringa tot stand zijn gekomen. Zo zal het CDA slechts één post, econo mische zaken, in de vijf posten tel lende sociaal-economische sector toebedeeld krijgen. Voorts zou het CDA in de buitenlandsector alleen maar de door niemand gewilde de- fensiepost moeten aanvaarden. De, nog voor wijziging vatbare voor stellen van de informateurs waren: Bij de formule acht (PvdA), zeven (CDA) en één (D'66) voor PvdA: algemen zaken, buiten landse zaken, binnenlandse zaken, onderwijs en wetenschappen, finan ciën, sociale zaken, volksgezondheid en milieuhygiëne, technologie en we tenschapsbeleid; voor CDA: justitie, defensie, ver keer en waterstaat, economische za ken, landbouw en visserij, cultuur, recreatie en maatschappelijk werk, ontwikkelingssamenwerking; Groots en sratis boek. De NMB bestaat binnenkort 50 jaar. En heeft voor de gelegenheid een uniek, rijk geïllustreerd boek laten samenstellen. Het heet (heel toepasselijk!) 'Feesten in Nederland', en beschrijft boeiend en uitgebreid alles wat de Lage Landen aan kleur, fleur en folklore te bieden hebben. En dat is nogal wat! Voor nieuwe spaarders. Dit kostelijke boek is bestemd voor iedereen die in de maand oktober bij de NMB aan het sparen slaat. En dat is echt de enige manier om aan 'Feesten in Nederland' te komen, want het zal nimmer in de winkel te koop zijn. Open dus zo snel mogelijk een spaar rekening bij de NMB, leg minstens 50 gulden in, en u hebt het voor het meenemen. Zolang de voorraad strekt. rits uv NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK De NMB denkt met u mee. Nu al zo'n 50 jaar. door Jac. Lelsz VRIEZENVEEN Het plan bestaat volgend jaar vanuit Nederland met caravans een tocht naar Leningrad (het vroegere Sint Petersburg) te maken en dat voor een deel te doen in het spoor van de Vriezenveeners. die in de achttiende en negentiende eeuw vanuit hun Overijsselse dorp naar het Tsaristi sche rijk trokken om er handel te drijven. Het initiatief tot de tien we ken durende caravanreis is genomen door de 75-jarige heer P. van der Heij uit Norg, die lid is van de „Vriendenve reniging van de Rusluie," een club die zich niet met politiek bezighoudt maar die alleen geboeid is door een brokje merkwaardige historie. Een tijdje geleden hebben de Gel derse Tramwegen voor de tweede keer een toeristische busreis naar Leningrad ge maakt. ook ditmaal weer ge ïnspireerd door de tochten van de Vriezenveeners, die er gedurende twee eeuwen aller lei produkten sleten (vooral textiel). De in totaal zeven duizend kilometer lange reis werd ook meegemaakt door de Vriezenveense amateur historicus J. Hosmar. schrij ver van het boek „Vriezen veense Rusluie in het rijk der Tsaren," dat hij nog eens hoopt te laten volgen door een uitputtender geschrift over dit onderwerp. Ditmaal werd gereisd via Bremen, Hamburg, Lübeck, Gdansk en Warschau. In Lü beck is aangelegd omdat daar de eerste contacten voor de handel tussen de Vriezen veeners en de Russen ont stonden. De heer Hosmar hoopt in deze plaats nog eens aan meer informatie te ko men. Jammer genoeg blijken vele documenten zich in de DDR te bevinden; Lübeck ligt dicht bij de Oostduitse grens. Moskou werd ook be zocht, maar het accent lag op Leningrad. Aan de Boulevard Newski Prospekt hebben vele Vriezenveeners die zich ten slotte in Rusland vestigden. hun zaken gehad (bij de Re volutie in 1917 kwam er een einde aan). Ditmaal heeft de heer Hosmar. bijvoorbeeld, ontdekt waar zekere Hendrik Kruys, die in koffie deed. zijn pand had. Vele Vriezenveen ers. waaronder keuterboer tjes. die er met huifkarren heentrokken, hebben het tot grote welstand gebracht in Rusland. Een enkeling had zulke goede relaties met het hof, <jat hij zelfs met de tsari na op jacht mocht. Sommi gen mislukten, een aantal ging met de Russen op wal visvangst en er waren er ook die in Siberië terecht geko men zijn. De kerk. die Neder landers in Sint Petersburg hebben gebouwd, heeft intus sen een flinke restauratie on dergaan. maar er is nu een bibliotheek in gevestigd. Een veertienjarige Vriezen veense jongen. Jacob Zacha rias Ursinus Kruys, die met enkele oudere familieleden meemocht, heeft op die tocht een primitief logboek bijge houden. Dat was enkele jaren geleden aanleiding voor de Gelderse Tramwegen een bustocht naar Leningrad te ondernemen. Tot tweemaal toe is de tocht nu gemaakt, met relatief veel belangstel ling. In grote lijnen is het schema van weleer gevolgd. Men ging niet door Estland, Letland en Litauen. de Rus luie reisden wél via de Balti- sche Staten. De caravantocht zal in 1978 worden gemaakt door 65- plussers. maar men moet dat niet letterlijk nemen: in het algemeen oudere gepensio neerde mensen, die over veel vrije tijd beschikken, kunnen eraan deelnemen Naar Ame rikaans voorbeeld worden dergelijke caravantochten sinds enige jaren door de heer Van der Heij, die inter nationaal expediteur ge weest is. op niet-commerciële basis georganiseerd. Volgend jaar wil de heer Van der Heij naar Rusland, waar bij vooral ook Leningrad aan dacht zal krijgen. Hij denkt dat er ten hoogste twintig caravans mee kunnen. Zoals gewoonlijk zal in groepen van vier caravans worden ge reden. Die vier caravans blij ven, met de reizigers, onder alle omstandigheden bij el kaar. Omdat het een lange tocht is over in het algemeen onbekende wegen, moeten de deelnemers gezond zijn en zich medisch laten keuren, moet het materieel in goede staat verkeren en mag de auto niet ouder zijn dan drie jaar. Marine De historicus Hosmar heeft tijdens zijn laatste tocht wat hij wel had gehoopt de marinecommandant van Le ningrad. admiraal Wladimir Baickoff, niet ontmoet om dat deze ziek was. Baickoff is een achterkleinzoon van Wi- cher Berkhoff, een Vriezeve- ner. die op zijn twintigste, na eerst op de boerderij te heb ben gewerkt, de koeien te standpuntbepaling na vergaderin gen in districten en afdelingen. In 1975 hadden NW en NKV zich al uitgesproken voor uitstel van beslis singen over kernenergie tot na 1980. Het tot nog toe ontwikkelde bespa ringsbeleid vindt de FNV onvol doende. Met name wordt aandacht gevraagd voor de isolatie van be staande huurwoningen, waartoe de verhuurders met wettelijke maatre gelen gebracht zouden moeten wor den. Het huidige beleid gaat steeds meer de schijnbaar makkelijke weg verhoging van energieprijzen vol gen De FNV zal de aanvaardbaar heid van met name hogere gasprij- zen mede beoordelen in het licht van het gevoerde besparingsbeleid Als de overheid de consument niet beter in staat stelt, zich „energiezuinig" te gedragen, worden verdere verhogin gen „moeilijker verteerbaar In de discussies die binnen de fede ratie zijn gevoerd, bleek het een belangrijke belemmering voor de meningsvorming over kernenergie te zijn. dat in wetenschappelijke kringen vaak tegenstrijdige opvat tingen worden verdedigd over de veiligheids- en ook milieu-aspecten. Het is van belang, aldus de FNV- nota, dat „de overheid de discussie niet ontwijkt en duidelijk aangeeft of en waarom zij de bezwaren die tegen kernenergie worden aange voerd. onjuist vindt." (ADVERTENTIE) Van dit veelgevraagde themanummer van het maandblad WENDING ver scheen reeds een twoede druk' Prijs inclusief portikosten 5,95 Nu bestellen bi| UITGEVERIJ BOEKEN CENTRUM B V Scheveningseweg 72. Postbus 84176. 2508-AD s-Gravenha- ge Tel. 070-512111 GELEEN (ANP) Bij het repareren van een ondergrondse pijpleiding van DSM is gisteren de 44-jarige P van den Bor uit Gouda in Geleen om het leven gekomen De man werkte in een kuil. die plotseling instortte Van den Bor kwam onder een berg zand terecht en kwam door verstik king om. WASHINGTON (Reuter) - De Amerikaanse federale rechter John Sirica heeft gisteren de straffen ver minderd van drie belangrijke ver oordeelden in het Watergate-schan- daal. Ex-minister van justitie Mit chell. voormalig chef van de staf van het Witte Huis Haldeman en Nixons adviseur Ehriichman hoeven nu minder lang gevangen te zitten. Ehr- lichman komt nu op 28 oktober vrij en Mitchell en Haldeman Juni vol gend jaar. Sirica kwam tot zijn be slissing na pleidooien te hebben aangehoord voor onmiddellijke in vrijheidstelling van de betrokkenen Van een onzer verslaggevers KINDERDIJK Bij de scheeps werf IHC Smit in Kinderdijk wordt vrijdag de zeilvarende cutterzijger Vlaanderen te water gelaten. Het baggervaartuig is in aanbouw voor Dragages Deeloedt Filb in Brus sel. Het vaartuig is ontworpen voor zwaar baggerwerk in tropisch klimaat. ADVERTENTIE hebben gehoed en turf te hebben gegraven, als tim merman naar Sint Peterf burg trok en daar een prach tige carrière afsloot als chef van de marinewerven in Kroonstad. Hij overleed m 1869 als admiraal. Verschil lende van zijn nazaten ein digden als vlagofficier in Rusland. Achterkleinzoon Baickoff („verrussing" van de naam Berkhoff) brengt mo gelijk over enige tijd een be zoek aan Nederland en Vrie- zeveen. Met de Russische marine zijn overigens meer Nederlandse namen verbonden bijvoor beeld die van Cornelis Cruys, die zelfs als de grondlegger van de Russische vloot wordt beschouwd. Helaas, aldus de heer Hosmar, bleek de stads gids in Leningrad, een overi gens alleraardigste dame. die het Hollandse gezelschap rondleidde, niet op de hoogte te zijn van de relaties die er bestaan tussen 8int Peters burg en Vriezenveen, noch van de rol die Nederlanders hebben gespeeld in de Russi sche maritieme geschiedenis. Bloemen zijn op élke bruilof! het stra lende middelpunt Uw Fleuropbloemist verzorgt uw groet. Over héél de wereld rleurop Interflora staat er voorin. Koninginnegracht 135./ Den Haag. ..Rit*, je moet zeggen, waar je de oppas hebt opgesloten".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 3