Raadsman Menten eist
overheidsdocumenten
Robeco
KSH blijft afval
lozen tot december
mW;j
13Ü
Minister pleit voor
voorlopig rijbewijs
aandeelhoudersrekeniiig
Zeer groot tekort in
bouw aan goede vaklui
Brandweeracademie in nieuwbouw bij Arnhem
7%% LENING 1977
In kort geding tegen de Staat
het fundament
van uw vermogen
V
Leerlingen op bouwplaats
Theoretisch rij-examen op school
Kosten ongeveer tien miljoerr
STAAT DER NEDERLANDEN
VRIJDAG 30 SEPTEMBER 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
door Leo Kleijn
DEN HAAG De raadsman van Pieter Menten, mr L. van Heijningen, wil inzage hebben in alle
overheidsdocumenten uit de jaren 1949-1952 die betrekking hebben op de zaak van zijn cliënt. Hij
eiste dit in het kort geding dat Menten tegen de Staat der Nederlanden heeft aangespannen en dat
gisteren diende voor de president van de Haagse rechtbank, mr J. H. Blaauw.
De raadsman zei dat hij deze eis ook
ingewilligd wil zien als zijn belang
rijkste vordering, de vrijlating van
Menten, wordt afgewezen. Aan de
hand van documenten (brieven, no
tulen, aantekeningen e.d.) die zich
op het ministerie van justitie bevin
den, wil hij nagaan welk vervolgings
beleid in het verleden met betrek
king tot Menten is gevoerd.
Menten, die zelf het kort geding bij
woonde, liet weten dat hij in het
bezit is geweest van een ministeriële
brief waarin hem werd meegedeeld,
dat hij geen verdere vervolging we
gens zijn rol in de oorlog hoefde te
vrezen. Die brief bevond zich naar
zijn zeggen in zijn archief, dat door
de justitie in beslag is genomen.
De eis tot vrijlating van Menten ba
seerde zijn raadsman onder meer op
de overweging dat in 1951 de rege
ring geweigerd heeft zijn cliënt aan
Polen uit te leveren, omdat het Bij
zonder Gerechtshof in Amsterdam
in 1949 niet bewezen had geacht dat
deze in krijgsdienst bij de Duitsers
was getreden. Daarbij, aldus de
raadsman, werd geredeneerd dat
Menten niet opnieuw vervolgd kon
worden wegens een delict waarvan
hij al was vrijgesproken.
Ook zou Menten in die tijd de verze
kering hebben gekregen dat zijn
zaak, na uitgebreid onderzoek op
het ministerie van justitie en het
parket in Amsterdam, was gesepo
neerd. Van Heijningen voerde aan
dat het niet aangaat een eenmaal
geseponeerde zaak 25 jaar later
nieuw leven in te blazen, en zeker
niet als er geen enkel nieuw feit
bekend is geworden.
Volgens de raadsman van Menten
dient zijn cliënt zo spoedig mogelijk
te worden vrijgelaten op grond van
onrechtmatig gedrag van de Zwit
serse en de Nederlandse regering,
onrechtmatig vervolgingsbeleid en
een onbehoorlijke rechtspleging.
Met het gedrag van de Zwitserse
regering doelde hij op de uitlevering
van Menten aan Nederland in de
cember vorig jaar, waarbij van een
geheim regeringsbesluit gebruik
werd gemaakt.
Met betrekking tot het onrecht in
Nederland, dat zijn cliënt zou zijn
aangedaan, hield de raadsman de
president voor dat het openbaar mi
nisterie zich heeft laten „opjutten"
door „massa-hysterie" die geen gren
zen kent. Op grond van het rapport-
Wiarda, waarin wordt beschreven
wat zich rondom de arrestatie van
Menten heeft afgespeeld, stelde hij
dat het openbaar ministerie is ge
zwicht voor een „pershetze", waar
achter „keiharde commercie" schuil
ging, toen het tegen zijn zin tot aan
houding van Menten overging.
Volgens Van Heijningen is in Duitse,
Poolse en Russische archieven geen
enkel bewijs van executies in Podho-
rodce en UryCz te vinden en berust
het tegen Menten gevoerde proces
uitsluitend op getuigenverklaringen
„die in keukens zijn voorbereid". De
officier van justitie, liet hij weten,
heeft geen been om op te staan. Hij
vroeg de president een einde te ma
ken aan een „toestand van wette
loosheid en rechteloosheid".
Ander feit
Namens de Staat voerde mr E.
Droogleever Fortuijn aan dat de
president van de Haagse rechtbank
niet kan oordelen over een zaak, die
is voorgelegd aan de bijzondere
strafkamer van de rechtbank van
Amsterdam. Hij stelde dat het be-
Simpkins
(ADVERTENTIE)
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN De provincie Groningen zal KSH toestemming
geven tot 1 december afval te blijven lozen in het Winschoter-
diep. Hiermee wordt ingehaakt op een toezegging van minister
Westerterp, die daarmee in feite bezig is Duitsland te tarten.
De minister is bereid KSH per 1 mwmmmmmmmmmm
december aansluiting te geven op de
Groningse smeerpijp. KSH moet
dan wel een plan gereed hebben met
de garantie dat het afvalwater in de
herfstcampagne van 1978 voor min
stens 65 procent zal zijn gezuiverd.
Alleen dan mag KSH een deel van
zijn afval via de smeerpijp afvoeren.
De Eems-Dollard zal in dat geval
worden belast met negentig ton BZV
per dag. tachtig ton meer dan wan
neer KSH er niet op is aangesloten.
Volgens rijkswaterstaat is negentig
ton per dag de maximaal toelaatba
re hoeveelheid, maar een pas ver
schenen Duits rapport vindt dat 25
ton BZV het maximum is.
De datum van 1 december is geko
zen, omdat minister Van der Stee
verwacht dat dan ook wel bekend zal
zijn of een samenwerking van KSH
met de AVEBE mogelijk is. In dat
geval zullen er geen financiële belet
selen meer hoeven te zijn voor het
verwezenlijken van een interne zui
veringsinstallatie bij KSH.
Overbodig
Overigens is onduidelijk of KSH de
eigen zuiveringsplannen wel mag af
maken. Samenwerking met AVEBE
kan inhouden dat KSH over moet
gaan op dezelfde zuiveringsmethode
als deze aardappelcoöperatie. Dat
zou betekenen dat een al uitgevoer
de eerste fase van 8.5 miljoen gulden
bij KSH een overbodige investering
wordt. Het was de bedoeling dat
KSH een tweede fase zou bouwen
voor vijftien miljoen gulden, maar de
hiervoor reeds gedane bestellingen
zijn inmiddels in opdracht van mi
nister Van der Stee weer ongedaan
gemaakt, in afwachting van de vraag
welke zuiveringsmethode uiteinde
lijk wordt gekozen.
Minder
In een verdere toekomst zal de ver
vuiling dan nog verder moeten wor
den teruggebracht dan de 65 procent
die minister Westerterp nu van KSH
eist. Op den duur zou de smeerpijp
dan in totaal nog twintig tot dertig
ton BZV per dag lozen, wat niet
zoveel afwijkt van het door Duits
land gestelde maximum. Duitsland
zal de eerste jaren echter geduren
de de vier maandelijkse herfstcam-
pagnes genoegen moeten nemen
met negentig ton BZV, welke hoe
veelheid verder afneemt naarmate
de plannen voor interne zuivering bij
KSH (en trouwens ook nog een aan
tal andere fabrieken) achtereenvol
gens worden uitgevoerd.
Het uitstel voor KSH betekent In
feite ook uitstel van ingebruikstel
ling van de smeerpijp als zodanig,
die officieel morgen zou gaan wer
ken. Provinciale staten van Gronin
gen moeten morgenmiddag in een
speciale vergadering nog hun goed
keuring hechten aan uitstel voor
KSH. Een desbetreffende voor
dracht van gedeputeerden behelst
ook ander voorstellen om zeker te
zijn dat KSH zo snel mogelijk op de
smeerpijp wordt aangesloten.
De belegging gericht op rendement en
waardestijging. Extra gemakkelijk gemaakt met een
robecos voordelige "rekening-courant" in aandelen.
Documentatie? Stuur een envelop met Uw
naam en adres aan: robeco.
Antwoordnummer 1957 (505).
3000 VB Rotterdam.
Bellen kan ook:
010-650711 (toestel 157).
-
toog van Van Heijningen niet in Den
Haag. maar in Amsterdam thuis
hoorde. Volgens de landsadvocaat
kan de Haagse rechter niet oordelen
over getuigenverklaringen die hij
niet eens kent.
Met betrekking tot de weigering
Menten aan Polen uit leveren, zei
Droogleever Fortuijn dat hem nu,
anders dan in 1949, primair een
groot aantal moorden ten laste is
gelegd. Hij meende dat er daarom
geen sprake is van een vervolging
wegens eenzelfde feit.
Ook de seponering van de zaak vond
hij geen argument om Menten vrij te
lateri, omdat seponering niet bete
kent dat nooit meer op die zaak kan
worden teruggekomen. Daarbij stel
de hij dat het openbaar ministerie
nu over meer bewijsmateriaal be
schikt dan in de jaren vijftig voor
handen was.
De landsadvocaat zei het onbegrij
pelijk te vinden dat Menten dit kort
geding had aangespannen, omdat
het juist in zijn eigen belang is dat
de bijzondere strafkamer straks een
oordeel velt over zijn doen en laten
in de oorlog. Als Menten, zo rede
neerde hij ervan overtuigd is dat hij
niet schuldig is aan moord, zal hij
ernaar moeten streven dat dit dui
delijk wordt uitgesproken.
De advocaat van de Staat maakte er
bezwaar tegen dat zijn tegenplelter
verwijten had gemaakt aan het
openbaar ministerie en het Rijks
instituut voor oorlogsdocumentatie.
Wel zei hij dat het openbaar ministe
rie liever met de arrestatie van Men
ten had gewacht, maar daartoe ge
dwongen werd door in het vooruit-
zichtgestelde perspublikaties.
Droogleever Fortuijn concludeerde
dat vrijlating van Menten in strijd
zou zijn met beslissingen van de
rechtbank, die tot nog toe steeds
akkoord is gegaan met diens gevan
genhouding. Bovendien wees hij
erop, dat Menten bij vrijlating stellig
uit Nederland zou vertrekken.
Hij verzocht de president ook niet in
te gaan op de eis van de raadsman
van Menten de overheid opdracht te
geven inzage te geven in documen
ten uit de jaren 1949-1952, omdat die
eis tijdens het kort geding uit de
lucht was komen vallen. „Ik weet
niet om welke stukken het gaat", zei
hij, „en ik kan daarover dan ook
niets opmerken".
TB
.-ei..-.
Wethouder Den Dunnen slaat de eerste paal.
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM - „Bij alle werkloos
heid is er in de bouwnijverheid een
enorm tekort aan goede, geschoolde
vaklieden," aldus de Rotterdamse
wethouder R. den Dunnen, toen hij
gisteren de eerste paal had geslagen
voor een wellicht niet eens zo heel
spectaculair bouwwerk: een toilet
groep van 600.000 gulden voor het
Rotterdamse kampeerterrein. Maar
het werk is de eerste leerlingen
bouwplaats in het gebied van de
Nieuwe Waterweg en bovendien de
eerste bouwplaats in Nederland
waar alle werkzaamheden, van met
selen en timmeren tot loodgieten en
elektromontage toe, in coördinatie
worden verricht door leerlingen die
zojuist hun technische school heb
ben verlaten.
Bestuurder Joop van Dam van de
Hout- en Bouwbond CNV vertelde
ons daar meer van: „Twee leermees
ters zorgen nu voor de begeleiding,
het gaat voorlopig om tien metse
laars en acht timmerlieden. Straks
komen de loodgieters en de elektri
ciens aan de beurt. Wij zaten meteen
al met een probleem: Tien geschikte
metselaars-leerlingen konden we in
Rotterdam niet vinden. We hebben
ze uit heel het zuiden van Zuid-Hol
land bij elkaar moeten brengen. De
jongens zijn onder normale CAO-
voorwaarden in dienst van de aanne
mer die het werk begeleidt: Gebrs.
Spindler. Zij zijn dus van meet af
aan opgenomen in de echte werk
sfeer. Kijk, ondanks alle conjunc
tuurverschijnselen is een aanwas
van leerlingen voor de bouwvakken
altijd nodig omdat we daar zitten
met een om zich heen grijpende ver
grijzing van de geschoolde vak
lieden."
Voorzitter D. W. van der Vorm van
het Algemeen Verbond Bouwbedrijf
Waterweggebied zag in zo'n leerlin
genbouwplaats de effectiefste moge
lijkheid voor een Jongen die de tech
nische school verlaat, om zich te
bekwamen tot vakman en zich een
plaats te veroveren. De schooloplei
ding zag hij daarvoor als te algemeen
gericht. Een interessante illustratie
van de toestand in de bouwnijver
heid: alle achttien jongens zijn nu al
geplaatst bij een werkgever, die hen
in dienst neemt zodra hun werk op
de leerlingen-bouwplaats gereed is.
DEN HAAG Minister Westerterp wil graag de instelling
van een voorlopig rijbewijs, als een soort proefperiode voor
de uitreiking van het definitieve rijbewijs. Verder wil de
minister graag dat het theoretische examen voor het rijbe
wijs los komt te staan van het praktische rij-examen.
De bewindsman heeft zijn ideeën
over deze zaken gisteren ont
vouwd op het vijftigjarig Jubi
leum van het Centraal Bureau
Rijvaardigheidsbewijzen in Den
Haag.
Over het voorlopige rijbewijs zei
de minister dat dit de mogelijk
heid biedt om meer ervaring op te
doen voordat de rijder voor het
definitieve rijbewijs aan de tand
wordt gevoeld.
De heer Westerterp sprak verder
over een doelmatiger toepassing
van het theoretisch examen. Dat
theoretische deel zou dan niet
meer Individueel, maar collectief
afgenomen moeten worden, en
dan los van het praktische exa
men. Dat zou bovendien een bij
drage kunnen leveren aan een
vlottere gang van zaken. De mi
nister is er ook een voorstander
van dat het theoretische deel
wordt afgelegd vóórdat aan de
praktijklessen wordt begonnen.
Misschien kan dan ooit worden
bereikt, zo zei de heer Westerterp,
dat het voortgezet onderwijs een
examen verkeerstheorie in zijn
pakket opneemt.
Dat zou dan een totale ontkoppe
ling betekenen van praktisch en
theoretisch deel, met dien ver
stande dat het theoretische deel
natuurlijk voorwaarde zou zijn
voordat men aan het praktische
examen zou mogen deelnemen.
De minister sprak ook over de
geldigheidsduur van het rijbe
wijs. HIJ neemt dat de geldig
heidsduur van vijf jaar rijkelijk
kort is. Veel landen in Europa
kennen een vrijwel onbeperkte
geldigheidsduur. Nederland zou
zich wat dat betreft een beetje
moeten aanpassen, zo meent de
heer Westerterp.
Slachting
Het was de minister opgevallen
dat voor de Nederlandse rij-exa-
mens een ware slachting onder de
kandidaten wordt aangericht:
slechts 22 procent slaagt direct
voor de eerste keer. dit in tegen
stelling tot het buitenland, waar
de cijfers beter, of zelfs bijzonder
goed liggen. In West Duitsland
slaagt b.v. negentig procent van
de kandidaten direct voor de eer
ste keer. De minister zei fijntjes:
„Kennelijk heeft een zo strenge
selectie niet een zodanig positieve
invloed op het aantal ongevallen
als men op grond van de percen
tages geslaagden zou mogen ver
wachten". HIJ meent dan ook dat
een zwaarder accent moet liggen
op de rijopleiding in plaats van op
het rij-examen. „De opleiding zou
zodanig moeten worden aange
past dat het examen meer als een
laatste toetssteen kan worden ge
zien." aldus de minister. Het ac
cent moet volgens hem steeds
meer liggen op verbetering van de
rlj-instructie. Overigens meende
de minister de gedachte dat een
betere rijvaardigheid automa
tisch een veiliger rijgedrag tot ge
volg zou hebben, te moeten ontze
nuwen. Een verkeersveilig rijge
drag. zo zei hij, hangt ook af van
de risico-marges die in het ver
keer in acht worden genomen.
Voor een Juiste bepaling daarvan
is veel ervaring nodig. En Juist
deze leermeester (die van de erva
ring) heeft de kandidaat vaak
moeten ontberen.
Buitensporig
Later zou prof. Günter Kroj, voor
zitter van de internationale Orga
nisatie voor economische samen
werking en ontwikkeling, daar
van een treffende illustratie ge
ven. Hij zei dat onervarenheid de
oorzaak is van tien tot vijftien
procent van alle auto-ongeluk
ken. Jonge bestuurders veroorza
ken een buitensporig groot aantal
verkeersongelukken. Hun percen
tage ligt ongeveer drie tot vier
maal hoger dan het gemiddelde
percentage van veertien.
Deze cijfers zijn het resultaat van
een gedragswetenschappelijk on
derzoek van de organisatie, die
prof. Kroj op de jubileumbijeen
komst bekend maakte.
Van een onzer verslaggevers i.
Van een onzer verslaggevers
EDE In de bossen de Schaarsbergen nabij Arnhem zal
binnenkort begonnen worden met de bouw van Nederlands
eerste en tevens enige school voor de opleiding van
brandweerofficieren. Het nieuwe complex van de rijksbrandwee
racademie, zoals het instituut officieel wordt genoemd, krijgt
een nogal romantisch sfeertje, waarbij men wat het uiterlijk
betreft kan denken aan een aantal geschakelde boswoningen
maar met enige fantasie ook aan een Oosterse tempel. De
ontwerper, architect Jan Verhoeven, zegt gestreefd te hebben
naar „een menselijke omgeving".
Anders dan bijvoorbeeld in Enge
land, waar de opleiding tot brand
weerofficier zich afspeelt op een 800
hectare groot, voomalig RAF-vlieg-
veld, krijgt de rijksbrandweeracade-
mle in Schaarbergen slechts de be
schikking over een terrein van een
kleine twee hectare. Het complex zal
zowel onderwijsinstelling zijn als in
ternaat. Er komt ruimte voor vijftig
leerlingen, wier opleiding anderhalf
jaar in beslag neemt.
Het gebouw dat exclusief btw onge
veer tien miljoen gulden gaat kos
ten. krijgt ook een werkplaats met
stalling voor zestien brandweervoer
tuigen. Het geheel moet kunnen
functioneren als brandweerkazerne,
waarmee de werkelijkheid is na te
bootsen. De brandweerwagens be
vinden zich op een plein in een dal,
daarboven is de school en daarboven
het internaat.
Vluchtmogelijkheden
Elke verdieping krijgt goede vlucht
mogelijkheden, die als voorbeeld
moeten dienen op het gebied van
vluchtveiligheid. Boven het complex
verheffen zich enige torens. Deze zijn
bedoeld als oefentoren en als toren
voor het ophangen van te drogen
slangen.
In de Tweede Kamer zijn deze da
gen van PvdA-zijde aan de ministers
van binnenlandse zaken en van
volkshuisvesting en ruimtelijke or
dening vragen gesteld met betrek
king tot de in Schaarsbergen te bou
wen rijksbrandweeracademie. Ge
ïnformeerd werd onder meer hoe het
besluit daartoe is afgewogen tegen
over de beleidslijn van de regering
om vestiging van nieuwe rijksactivi
teiten bulten de randstand en het
Veluwemassief te bevorderen.
Geantwoord is dat bij het besluit
rekening werd gehouden met de
aanwezigheid van al bestaande ac
commodaties, voor het doel geschik
te oefenterreinen en de Luchtmacht
Electronische school, die mogelijk
heid biedt tot medegebruik van faci
liteiten. Als een belangrijk punt
voor het laten vallen van de keuze
op Schaarsbergen werd ook ge
noemd dat men beschikt over ruim
zestig gastdocenten, die voorname
lijk in de randstad wonen en wier
bijdrage, gezien hun bijzondere ken
nis en ervaring, niet kan worden
gemist.
Nadat de belangstelling voor de
functie van brandweerofficier een
tijdlang heeft „gesluimerd", is de
interesse voor een dergelijke baan
de laatste tijd belangrijk toegeno
men. De laatste keer waren er 800
aanmeldingen terwijl de academie
slechts een capaciteit van vijftig
leerlingen heeft.
Brandbestrijding is de laatste tien
tallen Jaren uitgegroeid tot een spe
cialisme dat steunt op praktische en
theoretische vakkennis van hoog ni
veau. De officieren, waarvan de
vooropleiding minstens HBS be
hoort te zijn, dienen bijvoorbeeld op
de hoogte te zijn van moderne indu
striële ontwikkelingen (kunststof
fen, chemische stoffen, radio-actie
ve stoffen enz.) en vertrouwd met
moderne bouwconstructies en
bouwmaterialen en hun gedragin
gen bij brand. Verder wordt zwaar
getild aan karakterologische eigen
schappen.
Door de toenemende regionalisatie
en professionalisering van de brand
weer in Nederland zal het aantal
brandweerofficieren worden uitge
breid met ongeveer honderd. Tot nu
toe beschikt ons land over 300
brandweerofficieren, waarvan onge
veer tweederde is opgeleid door de
school, die op het ogenblik gehuis
vest is in kasteel Hoekelom te Ben-
nekom.
(ADVERTENTIE)
bedrag open bedrag
koers de koers wordt na de inschrijving op dinsdag 4 oktober 1977
vastgesteld aan de hand van de koersen en bedragen waarvoor
is ingeschreven
(tendersysteem)
jaarlijks op 1 november
in 20 jaarlijkse termijnen van 1 november 1978 af
vervroegde aflossing is vanaf 1 november 1987 mogelijk; tot
1 november 1992 tegen 103%, daarna tegen 102%
nominaal f 1.000 (CF of K)
schuldregisterinschrijvingen van tenminste f 100.000
4 oktober 1977 van 9 tot 15 uur
door tussenkomst van bank of commissionair in effecten
onder opgave van het bedrag en van de koers waartegen men
wil deelnemen
1 november 1977
uitsluitend aan inschrijvers die hebben ingeschreven tegen de
vastgestelde koers (gereduceerde toewijzing mogelijk) of tegen
een hogere koers (toewijzing ten volle)
afrekening vindt plaats tegen de vastgestelde koers
prospectus kosteloos bij banken en commissionairs
rente
aflossing
schuldbewijzen
inschrijving
storting
toewijzing
