Vrouwenbond ,op G.G.' viert 25-jarig bestaan
Beroep op de jeugd
h
Uit brieven van lezers
Meer vraag naar bijbels in Azië
Al vier jaar beraad kernenergie
Lubbers aan hervormden:
Gedenkteken slachtoffers
van de reformatiestrijd
Leven in het Avondland (III)
VANDAAG
Voorbijgangers
DONDERDAG 29 SEPTEMBER 1977
KERK
Trouw/Kwartet 2
Van een onzer verslagge
vers
ROTTERDAM Van
daag komen 2200 her
vormde vrouwen in de
Rotterdamse Doelen bij
elkaar om het 25-jarig be
staan van hun bond te
vieren.
„Hun" bond, dat is dan in dit
geval de „Bond van Nederland
se hervormde vrouwenvereni
gingen op gereformeerde
grondslag"
Ingewijden In het ingewikkelde or-
gamsatiepatroon van de hervormde
kerk begrijpen uit de laatste drie
woorden van de naam onmiddellijk
waarom het gaat: o. dat Is zeker de
vrouwenbond van de gereformeerde
bonders, zeggen ze dan. en dat is
Juist Al is er formeel geen binding
tussen de gereformeerde bond en de
vrouwenbond, men voelt zich wel
nauw verwant in plaatsbepaling in
de hervormde kerk
Grootste
En je volgende gedachte is, dat deze
bond dan ook wel de grootste vrou
wenclub zal zijn in de hervormde
kerk. want Je weet. In de rechtervleu
gel zorgen ze er wel voor. stevig geor
ganiseerd te zijn. Maar dat is mis,
want de hervormde vrouwengroep
(presidente mevrouw C. B Blei-Strij-
bos te Haarlem) telt 18.000 leden en
dan spreken wij nog maar niet eens
van de Nederlandse christen vrou
wenbond (NCVB). waar ook veel her
vormde vrouwen bij zijn aangeslo
ten. die tot tachtigduizend komt.
Toch mag ook de hervormd-gerefor-
meerde vrouwenbond (zoals de jubi
lerende bond in de wandeling heet)
er zijn met 184 verenigingen, die sa
men ruim zesduizend leden hebben.
Man
Het was merkwaardigerwijs een
man. die deze bond in 1952 hielp
oprichten: de heer M. Notenboom,
schoolhoofd in Hilversum, die heel
veel betekend heeft voor de organi
satie van hervormd-gereformeerde
bonden De bedoeling was tot een
band te komen tussen de bestaande
vrouwenverenigingen en zendings-
kransen.
Met dat laatste woord wordt al aan
geduid. hoe het werk in de jaren
vijftig nog voor een belangrijk deel
was. Vroeger lag de meeste nadruk
op het praktische vlak. vertelt presi
dente mevrouw A. M. Harkema-
Visch te Zeist. Men was op de vereni
gingen vooral met de handen bezig,
handwerken ten behoeve van zen
ding en kerk. Die zendingskransen
zijn er nu nog wel, maar het accent is
toch wel duidelijk verschoven naar
de bezinning en de toerusting van de
leden.
De bond stimuleert dat. „Als vrou
wen hebben wij elkaar nodig om
antwoorden te vinden op de vragen,
die in deze tijd op ons afkomen,"
zegt mevrouw Harkema. Naast het
bijbelonderzoek (waarvoor het
maandblad De Hervormde Vrouw
veel materiaal levert) stelt de bond
telkens thema's aan de orde door
middel van regionale ontmoetings
dagen. Dit jaar was dat huwelijk en
gezin. Thema's van vorige jaren: de
prediking in deze tijd. hoe functione
ren de ambten, schepping of evo
lutie.
Gehandicapten
Daarnaast is er ook het zich dienst
baar stellen in de gemeente in de
vorm van ziekenbezoek, bejaarden
hulp en ander inspringen waar dat
nodig is. En een nieuwe vorm van
praktisch werk: vorig jaar is de bond
op kleine schaal begonnen met va
kanties voor gehandicapten in eigen
kring. „Daardoor zijn wij nu pas
goed gaan voelen, dat die vakanties
maar een heel klein deel zijn van de
zorg, die onze gehandicapte broeders
en zusters verdienen. Daarom zijn er
nu plannen om dit werk op breder
basis op te zetten," aldus mevrouw
Harkema.
Deze bond is er niet op uit. zich
veelvuldig in het openbare leven te
laten horen. Een uitzondering werd
gemaakt, toen het ging om de abor
tus. Samen met de vrouwen van de
christelijke gereformeerde kerken en
de gereformeerde gemeenten werd in
december 1976 een grote getuigenis
dag in Utrecht georganiseerd als
laatste appel op de eerste kamerle
den om tegen legalisering van de
abortus te stemmen.
Het was ook de vrouwenbond, die
eerder het initiatief had genomen tot
een brief aan de Tweede Kamer van
de gezamenlijke hervormd-gerefor
meerde bonden. „Wij zijn er al heel
vroeg bij geweest, om door middel
van ons blad bij te dragen aan de
meningsvorming op dit gebied," al
dus mevrouw Harkema. Zij sluit niet
uit, dat dergelijke stellingnamen in
de toekomst meer zullen gebeuren,
bij voorbeeld als het gezin bedreigd
wordt of de euthanasie aan de orde
komt.
Vrouw in ambt
Er bestaat in de hervormde kerk het
zogenaamde „hervormde vrouwen-
overleg". Daarin ontmoeten elkaar
de hervormde vrouwendienst (geen
ledenorganisatie, maar wel een ac
tieve groep), de reeds genoemde her
vormde vrouwendienst en de vrijzin
nig-hervormde vrouwenfederatie. De
jubilerende bond zit daar niet in.
Mevrouw Harkema verklaart dit
door het grote verschil in het werk.
„Denk alleen maar aan hoe verschil
lend wij denken over de vrouw in het
ambt."
Er zit nog steeds groei in de bond.
Het afgelopen jaar werden er zestien
nieuwe plaatselijke verenigingen op
gericht.
De jubileumactie „Gegeven - goed -
gegeven" is bijzonder enthousiast
gevoerd. Omdat met de opbrengst
vrouwenwerk gesteund zal worden
in Kenia en op Celebes (Toradja-
land), zal de presidente van de vrou
wenbond van de Toradjakerk, me
vrouw Lebang, vandaag de jubi
leumviering meemaken.
Korle duidelijk geschreven, liefst aan één kant getypte, brieven kunnen worden
gestuurd naar Secretaris Hoofdredactie Trouw/Kwartet, Postbus 859, Amsterdam. Bij
publikatie wordt de naam van de schnjver vermeld
Kafr Kassem
Onder de kop „waardige politieke
film" schrijft uw recensent op
16 9'77 dat de film „Kafr Kassem"
een ..belangrijke bijdrage kan leve
ren tot genuanceerd denken." De
feiten De afschuwelijke en
mensonterende gebeurtenissen in
het door Arabieren bewoonde Israë
lische dorp Kafr Kassem hebben
onnder de Israëlische bevolking des
tijd* een stroom van verontwaardi
ging veroorzaakt De verantwoorde
lijke militairen werden tot de zwaar
ste straffen veroordeeld uit de ge
schiedenis van de Israëlische mili
taire rechtspraak De hoofdverdach
te kreeg 17 jaar cel 'een symbolische
straf van een dubbeltje volgens de
film« de andere soldaten kregen 15
en 8 Jaar gevangenisstraf. „Gemid
deld drie jaar" rekent een filmmaker
uit' 'Wegens goed gedrag kwamen
sommige veroordeelden eerder vrij
Een maatregel, dje in Israël ook
wordt toegepast op Palestijnse ter
roristen i Veel erger dan deze ver
draaiing van feiten is. dat Aiomie
dmv deze film wil aantonen, dat
Kafr Kassem een logisch exces is
van het Zionisme Alleen het feit,
dat de Palestijnse propaganda al
tijd terug moet vallen op Deir Yas-
sin '1948i en Kafr Kassem (1956)
bewijs* reeds het gebrek aan voor
beelden. dal deze stealing zou moe-,
ten staven Belangrijker dan de zwa-
cU
de Israëlische regering uitbetaalde
aan de nabestaanden, belangrijker
ook dan de twee minuten stilte die
het Israëlische parlement in acht
nam ter nagedachtenis van de
slachtoffers belangrijker zelfs dan
de regeringsverklaring van premier
BenOnrion waarinhijoazei.dat
de gebeurtenissen in Kafr Kassem
in strijd zijn met de heilige beginse
len van menselijke waardigheid zo
als voorgeschreven door het Oude
Testament' zijn de principes
vastgesteld door de krijgsraad naar
aanleiding van het proces Kafr Kas
sem ..Het is een soldaat, en zeker
een soldaat van het Israëlische leger
verboden een ongewapende man.
die zich heeft overgegeven. te do
den" en verder ..Een soldaat moet
weigeren gehoor te geven aan ieder
bevel, dat hem als onwettig voor
komt Daarmee is het Israëlische
leger het enige ter wereld waar een
„-.oldaat zich nooit op een bevel kan
beroepen Tegen de achtergrond
van deze feiten valt de film ..Kafr
Kassem" als een goedkoop staaltje
van propaganda door de mand.
beschouwen. Wie zich zo sectarisch
opstelt stelt zich in feite buiten de
kerk. Alleen de consequentie hier
van wordt niet aanvaard. Te hopen
valt, dat de gereformeerde bonders
op hun besluit terug zullen komen
en niet naar Zuid-Afrika zullen
gaan. Gezien de moord op Steve
Biko in een Zuidafrikaanse gevan
genis is er ook alle reden voor onder
deze omstandigheden geen reis naar
Zuid-Afrika te ondernemen. De Ne
derlandse regering heeft een beter
besluit genomen, naar aanleiding
van de weigering van Zuid-Afrika
het moderamen van de synode toe
te laten, door het culturele akkoord
op te schorten. Hieruit blijkt meer
solidariteit dan uit het besluit van
de delegatie van de Gereformeerde
bond. Mocht deze reis doorgaan dan
dient de synode ter wille van de
solidariteit met onze zwarte broe
ders in Afrika van haar afkeuring
blijk te geven. Want dit kan vooreen
gemeenschap als de kerk echt niet
door de beugel.
Zwijndrecht
Ds. H. W. van den Toorn
HONGKONG - De vraag naar
bijbels en bijbelgedeelten neemt in
Azië sterk toe, volgens dr. Heyward
Wong, directeur van het bijbelge
nootschap in Hongkong. In 1976
werd van de meer den 335 miljoen
bijbels en bijbelgedeelten, die de bij
belgenootschappen in de hele wereld
uitgaven, 56 procent verspreid in
Azië. In acht jaar is het aantal in
Azië bijna verdubbeld en men rekent
erop, in 1980 alleen in Azië vijfhon
derd miljoen bijbels en bijbelgedeel
ten te kunnen verspreiden.
VINKEVEEN De gereformeer
de kerkeraad van Vinkeveen heeft
naar aanleiding van de open brief
van zeven theologen aan de CDA-
fractle over de abortus aan de syno
de gevraagd „een ernstige verma
ning uit te spreken en zo nodig
maatregelen te treffen." De visie van
de zeven op een democratische be
sluitvorming ten aanzien van de ab
ortus vindt de kerkeraad „onbijbels
en mensonwaardig". Enige gerefor
meerde onder de zeven is prof. dr. H.
M. Kuitert.
AMERSFOORT Binnen de ge
reformeerde kerken (vrijgemaakt)
nemen de bezwaren tegen het leger-
predikantschap toe. Niet vanwege
de inkadering in de structuur van
het leger, maar vanwege de oecume
nische opzet. Op de laatste vergade
ring van de contactcommissie gere
formeerde garnizoenskerken is daar
om de suggestie gedaan, niet langer
vrijgemaakte predikanten af te
staan voor werk in het kader van de
protestantse geestelijke verzorging,
maar een eigen „mobiele geestelijke
verzorging" in te stellen voor de ei
gen vrijgemaakte militairen.
CURAgAO De gereformeerde
kerk (vrijgemaakt; buiten verband)
van Curasao is opgeheven. Er waren
nog twee gezinnen over. Het kerkge
bouw en de meeste bezittingen wor
den overgedragen aan de evangeli
sche kerk.
BONN Pas wanneer alle andere
energiebronnen ontoereikend blij
ken, Is kernenergie als laatste mid
del aanvaardbaar, zeggen de West-
duitse bisschoppen in een lange ver
klaring. In dat geval moeten de
hoogst mogelijke veiligheidsvoorzie
ningen worden getroffen. De bis
schoppen pleiten voor besparingen
en voor een beter gebruik van klas
sieke en nieuwe energiebronnen, zo
als wind en zonnewarmte.
Kleur in kerk
't Is mij om het even wat de predi
kant aan heeft. Ik kom in de kerk
om te horen! 't Is mij wel opgevallen
hoe meer kleur, hoe meer er „ge
praat" en hoe minder er „gezegd"
wordt over wat men nodig heeft
voor het geloofsleven. Jammer dat
er zoveel werkloosheid is, anders zou
ik de heer Looyen een baantje bij C.
en A. aanraden, dan had hij waar
schijnlijk de hele week kleur genoeg
gezien en in de kerk meer behoefte
om te horen.
Waddinxvcen H. Warnaar-Veerman
LONDEN, In de anglicaanse west-
evergöedlng dier minster Abbey in Londen zal don
derdag 13 oktober een gedenksteen
worden onthuld voor de rooms ka
tholleke en protestantse slachtoffers
van de reformatiestrijd. Het gebeurt
in een oecumenische dienst van ka
tholieke, anglicaanse en andere bis
schoppen op het feest van St Ed
ward de Belijder, de Engelse koning,
die in 1065 Westminster Abbey
stichtte.
De gedenksteen wordt aangebracht
in de vloer van de kapel waar konin
gin Elisabeth I en haar halfzuster
koningin Mary begraven liggen. Ko
ningin Mary bracht een kortstondige
r.k. herleving tot stand. Met de
plaatsing van deze herdenkings
steen wordt een wens in vervulling
gebracht van de voormalige aarts
bisschop Fisher. die aartsbisschop
van Canterbury was van 1945 en 1961
en in die tijd de relatie met Rome als
centrum van de r.k. kerk aanzienlijk
verbeterde. In een brief, uit 1959, die
deken Edward Carpenter van West
minster niet zo lang geleden vond.
schreef aartsbisschop Fisher: „Ik
heb dikwijls gedacht hoe heerlijk het
zou zijn om een gezamenlijke ge
denksteen op te richten voor ai dege
nen, die hun leven gaven in hun
strijd voor of tegen de reformatie.
Dat die steen er komt weet ik zeker,
maar het kan nog wel lang duren."
Binnen twintig jaar is zijn wens
vervuld.
DEN HAAG „Wij praten voor de komende kabinetsperiode in
feite over (slechts) een k twee centrales." Aldus minister Lubbers
van economische zaken in antwoord op correspondentie van de
moderamen van de hervormde synode inzake kernenergie.
Ingevolge het besluit van de synode
van juni had het moderamen aange
drongen op een proces van democra
tische besluitvoorbereiding van om
streeks twee Jaar. In deze periode
zouden geen onherroepelijke beslui
ten over uitbreiding van de toepas
sing van kernenergie moeten worden
genomen.
In zijn antwoord schrijft de minister:
„Naar geest en intentie is. rekening
houdend met de werkwijze van onze
parlementaire democratie, in feite
de afgelopen kabinetsperiode be
steed aan wat u bepleit. Leidt zulks
nu in vier jaar (of zoals u bepleit in
zes jaar, namelijk twee jaar extra)
tot definitieve conclusies? Naar mijn
oordeel niet." De minister is het er
niet mee eens, dat, zoals het modera
men schreef, „de discussie lijkt te
zijn vastgelopen, omdat een beslis
sing voor of tegen verdere uitbrei
ding van kernenergie niet door de
andere groepering zal worden geac
cepteerd." De door het huidige de-
Aartsbisschop G. F. Fischer
Op de steen is de volgende inscriptie
aangebracht; „Gedenk voor God al
degenen, die hun leven gaven voor
Christus en om hun gewetenswille".
Leiden
namens hcsluur van de
werkgroep Israël
A. L. Boers
Geen visum
Het is een kwalijke zaak, dat terwijl
aan het moderamen van de her
vormde synode de toegang tot Zuid-
Afrika ontzegd wordt, een delegatie
van de gereformeerde bond toch
besloten heeft een bezoek aan dat
land le brengen Al gaat deze dele
gatie dan niet als officiële afvaardi
ging van de hervormde kerk. dan
toch namens de gereformeerde
bond, die zegt tot de hervormde
kerk te behoren. Ik kan dit niet
anders dan als een on-solidaire daad
ten aanzien van de hervormde kerk
Hoe staat de jeugd tegenover de vraagstukken van wetenschap
en techniek in onze tijd? Wij kennen de protesten van de
studenten in de jaren zestig en in het begin van de jaren zeventig
tegen onze samenleving. Marcuse was in die tijd hun profeet.
Spoedig kristalliseerden zich onder jonge mensen verschillende
groeperingen uit. Een speels provo-achtig protest van de ene
groep werd door marxistisch-communistisch georiënteerden af
gewezen. Anderen vluchtten in verdovende middelen en weer
anderen sloten zich aan bij de Navigators of de Youth for Christ.
Hoe houd je de jeugd vast? Een probleem voor kerken, onderwij
zers. leraren en jeugdwerkers.
m
Onze adressen:
AMSTERDAM
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 9 Rotterdam
Tel. 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030
Een krachtig appèl op de jeugd werd
onlangs gedaan door dr. W. J. Ouwe-
neel in zijn boek Jeugd in een ster
vende eeuw. Een dramatische titel
met de ondertitel: Het lot van Jonge
mensen in een evolutionistische cul
tuur. Ouweneel is bioloog van huis
uit. Hij neemt tegenwoordig In de
kring van de EO en van de Evangeli
sche Hogeschool een vooraanstaan
de plaats in. Nu is het altijd mogelijk
een boek te bekritiseren; men kan de
kritiek zelfs zo uitmeten, dat zij de
bedoeling van de schrijver verduis
tert. Ik wil proberen Ouweneels be
doeling te vatten. Hij is van mening,
dat niet alleen in de biologie en ln de
natuurwetenschappen, maar ook in
de pedagogiek, in de sociologie en de
economie de invloed van het evoluti
onistisch denken van Darwin over
heersend is Wie tegenwoordig aan
een universiteit studeert moet zich
er van bewust zijn dat er een bepaal
de evolutionistische filosofie op de
achtergrond van zijn wetenschap
staat. Ook veel christen-hoogleraren
zijn van déze filosofie het slachtoffer
geworden. Volgens Ouweneel is het
evolutionistisch denken in wezen an
tichristelijk. d w z. het staat vijandig
tegenover het christelijk geloof Het
is de mens die op eigenmachtige
wijze de geheimen van de werkelijk
heid en haar verleden wil doorzien.
Zo ontwierpen de niet-gelovige we
tenschappers evolutietheorieën ter
verklaring van de wording van de
werkelijkheid en van het-leven. Ou
weneel komt op voor het scheppings-
geloof en de daarop gefundeerde bio
logische en geologische theorieën.,
Deze acht hij zelfs sterker dan aller
lei evolutiemodellen Hij geeft tref
fende voorbeelden, die zijn stand
punt bevestigen.
Kracht
Hij beschrijft (en dat is de kracht
van zijn verhaal), dat het vertrouwen
op de wetenschap, op het eigen
machtig rationele inzicht in de wer
kelijkheid leidt tot zinloosheid. Een
cultuur die zonder God wil leven kan
niet straffeloos haar gang gaan. Dit
werd ook door Schuurman beschre
ven in zijn laatste boek over de tech
niek. Evenals Schuurman is Ouwe
neel van mening, dat het een mythe
is het denken van de mens en de
wetenschap tot uitgangspunt van le
vens- en wereldbeschouwing te ma
ken Beiden zijn van mening, dat het
denken als iets absoluuts, iets dat
zichzelf genoeg is, ontmythologi
seerd moet worden. Het denken
moet men in relatie brengen tot het
geloof in God. dat aan het denken
richting geeft. Ouweneel vraagt aan
zijn jonge lezers: wie geeft je bestaan
zin? Sex? Drugs? Muziek of mys
tiek? Durf God lief te hebben!
Dit beroep spreekt aan. Hoewel ik
V
Dr. W. J. Ouweneel
kritiek op Ouweneels boek heb, is
het belangrijkste dat gezegd moet
worden: hij heeft de moed om dit
appèl te doen. Geen mooie woorden,
niet populair doenerig, maar recht
streeks: laat Christus ln je hart wo
ning maken.
Ouweneel heeft zich in zijn laatste
boek zeer kwetsbaar opgesteld. Hij
bestrijkt terreinen die hij niet alle
maal beheerst. De kans om uit te
glijden is dan ook niet gering. Zo
ziet hij bij allerlei sociologen evolu
tionistische gedachten de boven
toon voeren. Hij noemt naast Marx
en Comte ook de Duitse socioloog
Max Weber. Dat is nu net Iets te gek.
Dat kan van Weber niet zomaar ge
zegd worden. Van meer sociologen
kan dit niet gezegd worden. Er zal
ongetwijfeld veel evolutionisme in
verschillende wetenschappen te vin
den zijn; er is nog veel meer te
vinden. Bijv. de toepassing van na
tuurwetenschappelijke methoden in
de sociale wetenschappen. Om het
evolutionisme te zien als de anti
christelijke bedreiging-bij-uitstek in
onze cultuur, kan wijzen op een vak
blindheid die even gevaarlijk is als
het probleem dat wordt bestreden.
Hier komt bij, dat Ouweneel zijn
kennis over de sociale wetenschap
pen (blijkens de voetnoten) haalt uit
tweederangs literatuur. Ik wil graag
erkennen dat hij een moedig boek
geschreven heeft, maar het getuigt
ook van een tikkeltje overmoed.
Zwakheid
Aan de bovenstaande kritiek hoeft
men niet zo zwaar te tillen. Er is
echter in het boek iets dat ernstiger
is en dat zijn hartelijk beroep op de
jeugd bijna ondermijnt. Ouweneel is
van mening dat de westerse mens
niet slechts in een bedreigd Avond
land leeft, maar zonder meer in een
stervende eeuw. Waarom stervend?
Omdat deze eeuw God vaarwel ge
zegd heeft en op grond van zijn
zelfgenoegzaam denken de weten
schappen opbouwt en inzicht verza
melt. Vervolgens wil Ouweneel aan
tonen, dat het christelijk geloof
steunt op logisch-rationele gronden
en dat het wetenschappelijk toets
baar is. Hij gelooft in een mecha
nische woord-voor-woord-inspiratie
van de Heilige Schrift. Op blz. 149
lezen wij: „Als we de mogelijkheid
van zo'n woordelijke openbaring
ontkennen, loochenen wij wat wij
over onszelf weten: de méns denkt
ook in rationele, woordelijke formu
leringen." Wij zien bij Ouweneel een
rationalistische bijbelbeschouwing.
Als deze beschouwing valt, valt ook
wat hij van de mens weet: dat deze
in rationele, woordelijke formulerin
gen denkt. Is het geloof en onze taal
een verstandelijke zaak? Er bestaat
ook nog zoiets als een geloofsvisie
en een geloofstaal. die verstandelijk
niet naspeurbaar zijn. Bij Ouweneel
wordt het geloof verstandelijk in
missionaire kabinet gewenste nade
re oordeelvorming over de uitbrei
ding van de toepassing van kerne
nergie loopt nu inmiddels vier jaar.
„Tegen die nu al weer vier jaar oude
beslissing de kernenergie niet toerei
kend te achten en dus verdergaand
de vrijheid van elektriciteitsbedrij
ven terzake te beperken, zijn mis
schien wel protesten geuit maar in
de democratische zin is dat rege
ringsbesluit wel (en terecht) geac
cepteerd."
Verder wijst de minister er o.a. op,
dat er een parlementaire discussie
plaatsvond over het ln de energieno
ta van najaar 1974 vervatte stand
punt van het kabinet. En daarbij
hebben „de partijen op wier steun
het thans demissionaire kabinet
placht te rekenen, met uitzondering
van de PPR, op hoofdzaken de lijn
van de regering onderschreven".
De minister ziet in ons land „beleids
matig heel duidelijk een rode draad,
namelijk een beleid waarin de kerne
nergie slechts een beperkte plaats
hoeft in te nemen". Ook begint het
door de algemene energieraad ge
steunde besparingsbeleid gestalte te
krijgen en tekent zich daarnaast een
lagere economische groei af.
door
Or. H. E. S. Woldring
zichtelijk gemaakt; het steunt op
rationele argumenten, terwijl de bij
bel nu juist leert dat het geloof niet
naar de mens is. Het wordt voor
wijzen en verstandigen verborgen
gehouden, maar aan kinderen ge
openbaard. Door het gelóóf en niet
door het verstand zien wij, dat de
wereld door het Woord van God tot
stand is gekomen.
VU-magazine
In de laatstverschenen VU-magazi
ne (september '77) wordt aandacht
besteed aan het onderwerp schep
ping of evolutie. Prof. dr. J. R. van
de Fliert, hoogleraar geologie aan de
Vrije Universiteit, komt uitvoerig
aan het woord. Hij blijkt het stand
punt van Ouweneel niet te delen. Ik
ben niet competent te oordelen over
hun vakproblemen. Wèl is in ver
band met het bovenstaande de op
merking van Van Fliert van belang
„dat het een fundamentele en ui
terst gevaarlijke vergissing is te me
nen, dat ons geloof in het betrouw
bare Woord Gods ooit gebaseerd zou
kunnen zijn op, of versterkt zou
kunnen worden door zgn. weten
schappelijk redeneren." Dit getuigt
van een overschatting van de weten
schap. Een overschatting waarvan
geleerden blijk geven als zij God als
Schepper verwerpen en een
evolutionisme aanhangen. Deze
overschatting bestaat óók bij creati
onisten die menen met wetenschap
pelijke argumenten de betrouw
baarheid van het Woord van God te
kunnen staven.
W. J. Ouweneel: Jeugd in een ster
vende eeuw, uitg. Buijtcn en Schip-
perheijn, Amsterdam 1977, 210 blz.,
15,90. Dit artikel is het laatste in een
reeks van drie. De twee vorige bijdra
gen van dr. Woldring publiceerden
wij maandag 26 en dinsdag 27 sep
tember.
ORDE
Orde is een mooi ding. Veel mensen
kunnen niet werken als er geen orde
is. Op mijn manier probeer ik ook
altijd iets van orde in m'n
werkkamer te hebben. Niet iedereen
is het over de mate van het slageij in
dit proberen eens. maar goed, ik
denk dat we allemaal tegen wanorde
zijn. Je moet een beetje weten waór
alles ligt. hóe het ligt en waar je aan
toe bent. Nu is't natuurlijk wel zo
dat we't vrijwel altijd hebben over
de orde of over een orde die wij
maken en die wij vinden dat er moet
zijn. Vandaar dat onze orde ook
onbehaaglijker kanten heeft.
Meestal worden die onbehaaglijker
kanten weggewerkt met „Ordnung
mus sein" of, erger, „onze God is
een God van orde". Dat laatste wil
ik nog wel aannemen, al vind ik 't
niet zo in de bijbel, maar dat wil nog
niet zeggen dat God onze orde dekt
en garandeert. De nieuwe órde van
Hitler was in veel opzichten een
echte orde. Je wist waar je aan toe
was en alle dingen waren geregeld,
nou. alle dingen! Veel orde kan
bedreigend zijn. Wachtkamers zijn I
(waren) vaak toonbeelden van orde
en toch hadden ze iets
onaangenaams. Een lege straat,
midden op de dag, kan erg ordelijk
zijn, maar Je aarzelt toch even om er
in te gaan. Zou er ergens iets van
geschut zijn opgesteld? Hoeveel
mensen zijn er niet ingelopen toen
Mussolini met zijn „orde" begon.
Dat was nog eens wat, een man die
de wanorde aandurfde.
Zondagavond jl. was deze
psychopaat ten voeten uit te zien.
Een gevaarlijke gek die alles op zijn i
plaats wilde hebben staan. Er zijn
grenzen aan ons verlangen naar
orde. We leven samen met levende 1
mensen die allemaal anders zijn.
Een computersamenleving is
misschien erg ordelijk, maar ik hoop
hem niet mee te maken. Ik denk dat
orde veel te maken heeft met
vrijheid, gerechtigheid en liefde.
Orde alleen is niets of: een kerkhof.
We moeten niet te snel ingaan op
het roepep om orde. We kunnen niet
kritisch genoeg vragen: welke orde
bedoelt u? En denkt u die dan te
bereiken met wat u vraagt?
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Waddinxveen: L. Roet-
man te Ermelo.
Aangenomen naar Nunspeet (toez.r.
B. van 't Veld te Well-Ammerzoden.
die bedankte voor Oud-Vossemeer.
Hien-Dodewaard en Maasdijk.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Middelharnis: Chr. v. d.
Peel te Yerseke; te Amcteram-
Noord: J. Mol te Rijssen; te Rotter-
dam-IJsselmonde: W. C. Lamain te
Grand Raplds (USA).
Bedankt voor Nieuwerkerk (Z.): P.
Honkoop te Kampen.
W. van der Wilden
Vanwege zijn vele activiteiten in het
kerkelijk en maatschappelijk leven
is de heer W. van der Wilden te
Haarlem benoemd tot ridder in de
Orde van Oranje-Nassau. De heer
Van der Wilden tot voor kort
onderdirecteur van een bankinstel
ling is een kwart eeuw actief ge
weest in de gereformeerde kerken,
plaatselijk, regionaal, provinciaal
en landelijk, vooral op financieel
gebied. Zo was hij vijf maal lid van
een generale synode.
Prof. dr. G. C.
Berkouwer
Zondag is het vijftig jaar geleden,
dat de gereformeerde theoloog prof.
dr. G. C. Berkouwer (74) predikant
werd. Van 1927 tot 1931 stond hij in
Oudehome, vervolgens tot 1945 in
Amsterdam-Watergraafsmeer. In
1940 werd hij buitengewoon hoogle
raar aan de Vrije Universiteit (part
time). Vijf jaar later volgde hij prof.
dr. V. Hepp op en begon hij zijn
baanbrekend werk als hoogleraar in
de dogmatiek. In 1973 ging hij met
emeritaat en thans woont hij in
Voorhout.
Colin Winter
Vijf Namibische kerkleiders hebben
de nieuwe Zuidafrikaanse adminis
trator in Namibië Steyn gevraagd,
de anglicaanse bisschop van Dama-
raland, Colin Winter, te laten terug
keren naar Namibië. Bisschop Win
ter werd in 1972 met drie leidende
medewerkers uit het land gezet, flij
woont sindsdien in Engeland, De
kerkleiders wijzen erop, dat veel van
wat Winter destijds bekritiseerde,
nu zelfs door de Turnhalle-conferen-
tie wordt aangevallen.
