Leren van het diakonaat in Oost-Duitsland Techniek: moloch Uit brieven van lezers Bisschoppen: r.k.kerk het meest getekend Bisschoppen gispen onrecht in Afrika Gedachten over gedichten Krotbewoners boos op moeder Teresa Leven in het Avondland (II) VANDAAG Voorbijgangers WOENSDAG 28 SEPTEMBER 1977 KERK Trouw/Kwartet WEIMAR De christenen in de DDR willen zich kritisch opstellen niet naast, maar in de samenleving. Dit is de officiële lijn van de kerken in dat land. Een delegatie van de raad van kerken, die deze zomer de DDR bezocht, kon waarnemen, dat de evangelische kerk deze opstelling, die als een uitdaging wordt ervaren, probeert waar te maken. Eenzelfde ervaring deed een groep van vijftien Westeuropese diakonale werkers op tijdens een ontmoeting met een gelijk aantal collega's uit de DDR en Polen in het protestantse ziekenhuis in Weimar, het Sophienhaus. Uit Nederland waren twee deelnemers aanwezig. door H. van der Mersch Het thema van deze ontmoeting was: „Jezus Christus, de ene heer ln- diakonaal werk. In geheel verschil lende maatschappelijke verhoudin gen." De leiding berustte bij prof. Gerhard Bassarak, internationaal bekend vanwege zijn werk voor de vredesbeweging. Aantallen In de DDR bestaat de organisatie: „Inwendige zending en hulpverle ning van de evangelische kerken." In het kader van deze organisatie zijn er 51 ziekenhuizen, dat is vier pro cent van het totaal. Daarnaast zijn er nog 89 instellingen voor geestelijk en lichamelijk gehandicapten. 226 bejaardentehuizen en verpleeghui zen. 117 sanatoria en rusthuizen plus nog andere sociale instellingen. Naast deze zorg in instellingen is er nog ambulante hulp en hulpverle ning aan de „verre naaste", bv. in de actie „Brood voor de Wereld". De minister van gezondheidszorg heeft enkele jaren geleden nog in de pers het belang van genoemde instellin gen erkend. Het Sophienhaus in Weimar is een van deze Instellingen. In het bestuur van dit ziekenhuis van driehonderd bedden (in Nederlandse verhoudin gen een middelgroot ziekenhuis) zit ten onder meer de burgemeester en de districtsarts voor de gezondheids zorg. In financieel opzicht zijn voor de christelijke ziekenhuizen dezelfde regelingen getroffen als voor de staatsziekenhuizen. Terwijl bij laatstgenoemden de tekorten wor den aangevuld uit de belastingen. zijn de christelijke ziekenhuizen aangewezen op hulp van de kerkelij ke gemeenten en van het westen. Het gaat daarbij vooral om vernieu wingen en aanschaf van apparatuur. Er is echter een betere regeling te verwachten. Meelevend De hoofden van de verpleeg- en be handelafdelingen zijn kerkelijk mee levend. Cijfers van een andere diako nale Instelling toonden aan. dat van de medewerkers 18 procent kerkelijk meelevend waren, 60 procent niet meelevend en 22 procent kerkelijk niet gebonden. Het Sophienhaus eist van laatstgenoemde groep, dat zij zich loyaal opstelt ten opzichte van de identiteit van het huis. Daar wordt ook aan voldaan. Waarom gaan de kerken in de DDR door met dit werk? Ze blijven vast houden aan de woorden van Johan Wichern, die het werk van de kerk omschreef met: „Getuigen van het geloof in het in praktijk brengen van de liefde, open voor sociale vragen en opgaven waarin wij in de wereld worden gesteld". Kerkelijke instel lingen worden gezien als oefenvel- den voor het op deskundige wijze in praktijk brengen van christelijke naastenliefde. Ze staan voorts ten dienste van de eigen gemeentele den. Maar in het Sophienhaus wor den ook communisten en Russische soldaten of hun familieleden opge nomen. Niet alleen in dit christelijke ziekenhuis worden zo contacten ge legd, maar ook in staatsziekenhui zen, waar christenen soms tot goede gesprekken met atheïsten komen. Present zijn Tegen de druk van de situatie in, wil de kerk van de DDR present zijn in de dienstverlening aan mensen die hulp nodig hebben. Verhoudingsge wijs is dit aanmerkelijk minder dan in Nederland, waar dank zij particu lier initiatief vele instellingen op het gebied van de gezondheidszorg en De directrice van het Sophienhaus in gesprek met diakonessen uit West-Duitsland. maatschappelijke hulpverlening zijn ontstaan. Besturen en werkers van deze instellingen worden voort durend geconfronteerd met maatre gelen van de overheid, die in toene mende mate regelend optreedt. In Oost-Duitsland kunnen we leren hoe christenen zich daar opstellen tegenover de druk van de overheid. Daarentegen ondervinden wij ster ker de invloed van wetenschap en techniek, waarover prof. Brocher op de Kirchentag in Berlijn de vraag stelde of we met al onze diagnoses en therapieën werkelijk het lijden van mensen weten aan te pakken. Is het al te laat, zo voegde hij daaraan toe, wanneer de arts lichamelijk iets ontdekt, terwijl een innerlijk con flict zich in lichamelijke verschijn selen heeft verborgen en niets meer met het eigen ik te maken schijnt te hebben. Zoals de kerk 'in de DDR duidelijk present wil zijn als het gaat om daadwerkelijke hulp aan mensen in moeilijke situaties, zo zal ook binnen de kerken in Nederland meer aandacht moeten zijn voor het feit, dat het bij de hulpverlening gaat om de mens als geheel. Zo kunnen christenen in Nederland meer gaan betekenen voor hun ge loofsgenoten in de DDR. De heer Van der Mersch is secretaris van de christelijke vereniging van ziekenhuizen en diakpnessenhuizen. Korte duidelijk geschreven, liefst aan één kant getypte, brieven kunnen worden gestuurd naar Secretans Hoofdredactie Trouw/Kwartet, Postbus 059. Amsterdam. Bij publikatie wordt de naam van de schrijver vermeld Zesling (ADVERTENTIE) In Trouw/Kwartet van 23 september 1977 heb ik met belangstelling de publicatie gelezen van drs J. J. Klin- kert betreffende de geboorte van de zesling. Hierbij sprongen enkele bij zonder aansprekende zaken naar vo ren zoals: medische fout, het zoeken van de publiciteit, het medisch be roepsgeheim van de heren doktoren. Bovendien kwam ook nog de com mercie om de hoek kijken. Het ma ken van een medische fout is vrij menselijk, alsook het zoeken van publiciteit. Maar als het medisch beroepsgeheim en daarbij de com mercie in het geding komen, dan krijg ik wel een beetje kippevel. Ik laat dit verder maar rusten. Wel wil ik opmerken, dat de goede doktoren en de chirurgen o.m. om hun inzet door de patiénten worden bejubeld en zeer hoog genoteerd. Dit laatste mag best weieens in de publiciteit komen, te meer als men bedenkt dat men in het Dijkzigtziekenhuis in staat bleek te zijn om iemands afge rukte hand er weer aan te zetten! Nogmaals hulde aan de medici! Rotterdam H. Groenendijk Vredesweek (4) De heer W van den Waal uit Rotter dam schrijft: „De overheid mag en moet het zwaard dragen." Als dat ontleend is aan Romeinen 13 vers 4. dan moet ik wel even zeggen, dat het in Romeinen 13 vers 1 en 7 in de verste verte niet over oorlog gaat en dus ook niet over de verhouding: onze overheid en die van een ander land, maar alleen over de verhou ding: overheid en eigen onderdanen. Het zwaard, dat de overheid draagt (dat betekent dus niet. dat de man lijke bevolking een zwaard moet dragen) is nodig om de orde in eigen land en eigen samenleving te hand haven. bedoelt Paulus. Iemand die 't goede doet (vers 3) hoeft voor dat zwaard niet te vrezen En dat „zwaard" uit Romeinen 13 vers 4 is natuurlijk niet letterlijk bedoeld, maar „het zwaard niet tevergeefs dragen" staat voor: het kwaad moet gestraft worden. Rijswijk P. (en Cate-Kroon Wiegel-Duisenberg Jammer, dat minister Duisenberg blijkbaar niet op de hoogte is van het markante onderscheid in de In donesische taal tussen „kami" en „klta". Kami betekent „wij" aan deze kant exclusief de aangesproke nen. terwijl kita betekent „wij" in clusief de aangesprokenen. Op de aanval van Wiegel betreffende het gebruik van „wij politici" had de minister dan kortaf kunnen reage ren met „ik bedoel de kami en niet kita." Dan was Wiegel tevreden gaan zitten. Bierniann (1) Het is voor hun eventuele cliënten waarschijnlijk maar goed dat be paalde juristen een baantje nemen op het ministerie inplaats van de advocatuur te beoefenen. De zanger Wolf Biermann wordt echter op die manier wel het slachtoffer van hun totale gebrek aan inlevingsvermo gen. De principiële bezwaren die hij (Westduits communist die uit Oost- Duitsland werd verbannen) tegen het Westduitse paspoort „schijnt te hebben" gaan hun begrip te boven. Zij houden echter de zaak in de gaten: zodra „hij ook" in de Bonds republiek vervolgd of gemarteld wordt. voldoet hij geheel aan de door de autoriteiten met grenzeloos cynisme gehanteerde wetstekst en is hij welkom in Nederland. Apeldoorn M. Ooms Ministerssalaris (4) Met instemming het schrijven gele zen van de heer M. Goote te Arn hem. Met hem hoop ik. dat het par lement deze heren ministers wil dwingen zich te voegen naar het geen zij ons zelf voorhouden om op de nullijn te blijven. Er staat hier namelijk méér op het spel. Ten eer ste: de democratie, die door dergelij ke handelingen om hals gebraakt wordt. Ten tweede: hoe zij met goed fatsoen maatregelen mogelijk tot af knotting van de topinkomens! Ver beter de wereld heren, maar begin met u zelf. UTRECHT „Alle christelijke ge meenschappen in ons land zijn min of meer in een crisis geraakt. Of schoon nog steeds de plaats en de functie van deze gemeenschappen in het maatschappelijk leven van waar de worden geacht, hebben zij als dragers van godsdienstige en ethi sche waarden bij uitstek, aan bete kenis Ingeboet. Het is niet overdre ven te stellen, dat de r.k. kerk in Nederland, kwantitatief de belang rijkste geloofsgemeenschap, door de geestelijke en maatschappelijke ver anderingen wellicht het meest gete kend is." Zo schrijven de r.k. bisschoppen van Nederland in een „panorama" van de r.k. kerk in Nederland ten behoeve van de bisschoppensynode, die vrij dag in Rome begint. Hun overzicht behandelt vooral de periode 1975/77. De bisschoppen schrijven, dat vele Jaren de grote r.k. gezinnen zorgden voor groei van de kerk. De rek is er nu wel uit. Als typerend voorbeeld noemen zij de provincie Limburg, van oudsher de meest r.k. provincie, maar thans ook de provincie met het laagste geboortecijfer van heel ons land (1,18 procent tegenover 1,3 ge middeld in Nederland). Verder constateren zij, dat ln 1975 nog 37,5 procent van de levendgebo renen als katholiek werden opgege ven, terwijl officieel nog ruim veertig procent van ons volk als r.k. geldt. Met andere woorden: steeds minder r.k. ouders laten hun kinderen als r.k. inschrijven. Als een der oorzaken daarvoor noemen de bisschoppen het gemengde huwelijk. Ruim 35. procent trouwt met een protestantse of niet-kerkelijke partner. Bij jongeren overheerst het gevoel te maken te hebben met een sprekende. in plaats van een handelende, met een over-gelnstitutionaliseerde in plaats van een vrijmakende kerk en met een wijze van geloven, die voor het oog weinig uitwerkt, aldus de bisschoppen. Zij stellen verder vast, dat er ten aanzien van de Jongeren die wel deelnemen aan de zondagvie ring een aanzienlijk verschil is tus sen wat de kerk van hen verwacht en hun feitelijke motivatie. De bis schoppen concluderen, dat de pre sentatie en de geloofwaardigheid van de kerk onder zware druk staan. Den Haag NAIROBI(Reuter) Rooms-katholicke bisschoppen uit heel Oost-Afrika hebben martelingen, geweld en onrecht in veel Afrikaanse landen over de hekel gehaald. Op een bijeenkomst in Eldoret (Kenia) riepen zij verder op tot een onderzoek naar de schending van de mensenrechten in Oeganda, en steunden zij een protest van Zaïrese geestelijken tegen martelingen in Zuid- H. de Koning Afrika, Rhodesië, maar ook Ethiopië. ZOJUIST VERSCHENEN: door Dt J. J. Poort Niet minder dan vijl en twintig gedichten (of gedeelten van gedichten) zijn in dit boek bijeen gebracht. Heel uitéónlopend van aard, vaak. Oude meesters, van eeuwen terug, maar ook eigentijdse dichters. Gedichten van „christelijke" als van „niet-christelijke" herkomst. In alle gevallen evenwel met onderschrijvend of er dwars tegenin schrijvend commentaar. Heel persoonlijk heeft ds Poort deze bloemlezing samengesteld. Heel persoonlijk ook is zijn vanuit de Bijbel geschreven commentaar! Wat hij er mee beoogt is: liefde wekken. Voor verzen, die in zijn eigen leven een grote rol gingen spelen. Deze bundel werd samengesteld met een keuze uit het werk van: Huygens, Revius, Van Lodensteyn. Nijhoff. Gossaert, Henriëtte en Adriaan Roland Holst. Leopold. Gerhardt. Paaltjens, Bloem. Poppema.Campert, Marsman, Den Braber, Nobel, Smit, Wapenaar, Beets, Vasalls, Speenhoff, G. v.d. Graft en enkele „anoniemen". 168 blz., fraaie paperback f 1*6.90. Verkrijgbaar in de boekhandel of bij: UITGEVERIJ J. P. VAN DEN TOL Voorstraat 94 Dordrecht Tel. 070-39558 MANILLA (ANP) Bewoners van de Filippijnse krottenwijk Tondo in Manilla zijn woedend op de interna tionaal bekende moeder Teresa uit Calcutta. Zij reageren hun woede af op de tientallen zusters, die in de krottenwijken werken. Menige zus ter is al ternauwernood aan steni ging ontkomen. Dit heeft een Filip pijnse zuster gemeld aan het missie secretariaat van het bisdom Haarlem. De krotbewoners verwijten moeder Teresa, dat zij zich samen met kar dinaal Sin van Manilla voor het kar retje van president Marcos en diens vrouw heeft laten spannen. Moeder Teresa liet zich door de presidents vrouw met de grootste vormen van eerbetoon ontvangen. Zij nam haar intrek in een gebouw, waarvoor de krotten der armen moesten wijken. Onmiddellijk werd de straat voor het gebouw geasfalteerd en er werd straatverlichting aangebracht. De massa-media werden opgetrommeld om complete verslaggeving te doen van alles wat de „moeder der ar men" zei en deed, steeds vergezeld van presidentsvrouw Imelda Marcos. In feite zo schrijft de Filippijnse religieuze heeft moeder Teresa gebogen voor de dictatoren en voor het klinkende geld. Naar de werke lijke stem der armen op de Filippij nen heeft zij niet geluisterd. Volgens het Haarlemse missiesecre tariaat is de klacht afkomstig van een leidinggevende Filippijnse reli gieuze, die als gematigd bekend staat. Uit vrees voor repercussies wil men haar naam niet bekendmaken. In 1973 werd dr. ir. E. Schuurman benoemd tot hoogleraar in de reformatorische wijsbegeerte aan de technische hogeschool in Eindhoven. In 1975 volgde nog een professoraat ln Delft. Aan beide hogescholen aanvaardde hij zijn ambt met het uitspreken van een rede over de problemen van het leven in een vertechni- seerde kuituur Doorworth H. A.C. Hildcring Onze adressen: AMSTERDAM Postbus 859 Wibautstraat 131 Tel. 020-913456 Telex 13006 ROTTERDAM/DORDRECHT: Postbus 948 Westblaak 9 Rotterdam Tel. 010-115588 DEN HAAG/LEIDEN: Postbus 101 Parkstraat 22. Den Haag Tel. 070-469445 ZWOLLE/GRONINGEN: Postbus 3 Melkmarkt 56. Zwolle Tel. 05200-17030 Deze redevoeringen zijn met nog en kele beschouwingen gebundeld tot een boek. getiteld: Techniek: middel of moloch (afgod). Ik volg in dit arti kel een hoofdlijn van zijn verhaal. Krisls Onder veel ingenieurs en andere we tenschappers leeft tegenwoordig een besef van krisis. De ontwikkeling van de techniek heeft in de westerse wereld een geweldige verrijking ge bracht. Zij heeft zich echter tevens ontwikkeld op een wijze die ons kan benauwen. Roofbouw op delfstoffen, verontreiniging van het milieu, een groeiende en steeds meer geperfekti- oneerde wapenindustrie Enerzijds bijvoorbeeld ruimtevaartprojekten van de NASA. die de grootsheid van de mens kunnen tonen, anderzijds het onvermogen meer te doen op lange termijn aan de materiële en immateriële belangen van de volken ln de derde wereld (waarvoor met het geld van de ruimtevaartprojekten, effektieve oplossingen op lange ter mijn zouden kunnen worden gereali seerd). Technokraten Technokraten als Kahn, Wiener, Steinbuch en anderen waarderen de wetenschappen en met name de na tuurwetenschappen zeer positief De techniek zien zij als de motor van de vooruitgang Zij zien wel dat de tech niek problemen met zich mee kan brengen, maar zij geloven dat deze met behulp van de techniek na ver loop van tijd overwonnen kunnen worden. Wat technisch mogelijk Is. moet volgens hen uitgevoerd worden want de vooruitgang en het geluk van de mensheid zouden er mee ge diend zijn. De techniek moet ook gebruikt worden om de samenleving te beheersen. Met behulp van plan ning moeten wij de toekomst in de greep proberen te krijgen en daar mee problemen uitbannen. Het zal onze welvaart en ons welzijn ver groten. Schuurman beschrijft hoe conserva tief (conserverend) deze visie op de toekomst eigenlijk is. Vanuit de be staande samenlevingsverhoudingen en haar geschiedenis trekt men lij nen naar de toekomst. Dit betekent dat de toekomst v&st gelegd wordt. Interessant is het hoofdstuk over de systeemtheorie. De schrijver toont aan. dat de opstellers van het eerste Rapport van de Club van Rome stel len: bij de huidige ontwikkeling van de westerse kuituur zijn er ontkoom- bare grenzen aan de groei. Er zijn nieuwe normen nodig voor de rich ting van ons wetenschapsbeleid en technische ontwikkeling. Tevens zit de Club van Rome zo zeer in het systeemdenker» gevangen, dat zij de verwachting koestert dat nieuwe et hische normen en een nieuwe geeste lijke instelling van de mens uit we- - tenschappeltjke modellen zullen voortkomen. Revolutionaire utopisten Veel aandacht besteedt de schrijver aan de tegenkrachten in onze cul tuur: Marcuse, Bloch en anderen. Zij zien dat bij de technokraten de toe- Prof. dr. E. Schuurman komst wordt vast gepind op het he den en wordt 'dichtgeschroeid'. De technokraten geloven wel in een be tere toekomst, maar er ls meer reden te denken dat armoede, onrecht en lijden ln de tijd zal worden verlengd en versterkt. Revolutionaire utopis ten. d w z. zij die op revolutionaire wijze hun wensdromen over de toe komst willen verwerkelijken, vinden dat de toekomst open moet blijven. Zij willen niet vanuit onze samenle ving met al haar gebreken lijnen doortrekken naar de toekomst; de mensen moeten juist hun hoop. hun streven naar bevrijding uit lijden en onderdrukking in de toekomst ver werkelijken. Veel van wat deze cul tuurcritici beogen, spreekt ons aan. Maar welk Inzicht normeert hun den- ken over de toekomst? Ten diepste worden zij door hetzelfde gedreven als de technokraten: de mens die zichzelf genoeg is, die zonder geloof in God, en op basis van zijn eigen rede de toekomst wil maken. Tegencultuur Niet alleen marxisten signaleren deze problemen. Tot de critici van onze cultuur behoort tegenwoordig zeker genoemd te worden de bewe ging van de tegencultuur; mensen als Roszak en Relch. Zij zien het leven in een technische samenleving als zinloos, absurd. In het westen is volgens hen een godsdienst van de wetenschap ontstaan. Deze verering van de wetenschap heeft de visie op het leven verengd en verziekt. Terug naar het echte mens-zijn is hun de vies: d.w.z. terug naar inhoudsvolle relaties tot de natuur en de mede mens. Hoeveel waardevols de verte genwoordigers van de tegencultuur ook naar voren brengen in hun kri tiek. het valt op dat zij zelf vrij weinig constructiefs bijdragen. In onze verscheurde cultuur blijken zij geen alternatieve en eigen cultuur- roeping te hebben. Afremmen. Ombuigen en afremmen van de ont wikkeling van onze cultuur is vol gens Schuurman vereist. Maar hoe? Als christen-ingenieur en -filosoof wijst hij de zelfgenoegzaamheid van de mens af. De problemen waarin de westerse cultuur verzeild geraakt is, ziet hij voortkomen uit het in toene mende mate geen rekening houden met de bijbelse visie op de mens en de natuur. Vervolgens stelt hij de wetenschappelijke basis van de techniek niet te willen loslaten. Maar hij accentueert de dienende functie van de wetenschap voor de techniek en van de techniek voor de mens. Voor de ingenieur mag niet door dr. H. E. S. Woldring van belang zijn dat hij maakt wat kèn, maar dat hij maakt wat nodig, d.w.z. dienstig is. De wetenschappen en de techniek moeten in hun zin rijkdom verstaan worden; zij moe ten het leven en de natuur dienen en ontplooien. Het is een eis van ge rechtigheid bijvoorbeeld, dat men met de techniek de natuur schoon houdt. Het boek van prof. Schuur man typeer ik als een modern ver haal van een eigentijds christen over actuele problemen. Zijn visie is wijsgerig en evenwichtig, zijn oor deel genuanceerd. Soms kan een ge nuanceerde redenering de ernst van problemen maskeren. Dit is bij hem niet het geval en mag niet het geval zijn. Op de laatste bladzijde van zijn boek pleit hij voor de noodzaak van een nieuwe ethiek voor de techniek. Uit Schuurmans beschouwing volgt, dat christen-ingenieurs, juist gezien de ver gevorderde en daarin mens en natuur- bedreigende ontwikke ling van de techniek in het Avond land, NEE moeten zeggen tegen be paalde projecten. Het is bekend dat Schuurman voor de t.v. standpunt bepaalde en koos tegen de totale afsluiting van de Ooster-Schelde, terwllle van het milieu. Zijn visie heeft onontkoombaar consequen ties voor de wijze van industrialise ring van bijv. het Rijnmondgebied, voor snelle kweekreactoren en voor de ontwikkeling van de neutronen bom. De christen-ingenieurs beho ren in onze tijd (na grondige studie van de problemen) geargumenteer de protesten te laten horen, ten ein de signalen te geven voor het be houd van Gods schepping. Dr. H. E. S. Woldring. die sociale filosofie doceert aan de Vrije Univer siteit te Amsterdam, bespreekt E. Schuurman, Techniek: middel of moloch, uitg. J. H. Kok te Kampen, 136 blx., 15,90. Het eerste artikel in deze reeks stond in ons blad van gisteren. ONREGELMATIGHEDEN Het kan gebeuren dat je ineens op een aantal onregelmatigheden stoot die toch de moeite van het overwegen waard zijn. Zo vernam ik onlangs dat een groot aantal mensen die recht hebben op een overheidspensioen dit zelf moeten aanvragen. Soms is het bij eerste aanvraag niet duidelijk of iemand er recht op heeft. Dit moet dan uitgezocht worden. Dit kan nog al eens enige tijd aanlopen. Vaak is men verplicht deskundige hulp in te schakelen om datgene te verkrijgen waarop men recht heeft. Wanneer men het dan eindelijk toegewezen krijgt, het recht is dus erkend, dan behoeft men vanzelfsprekend niet op rente of op vergoeding voor de hulp te rekenen. Nog daargelaten wat er dan al allemaal aan chagrijn geleden is. Waarom kient men dat bij de overheid niet meteen uit en moeten mensen die op dit gebied van toeten nog blazen weten (heus nletzo'n slechte eigenschap) eerst geconfronteerd worden met een aantal moeilijkheden? We hebben toch een rekenkamer en pensioeninstanties en we zijn toch gezegend met computers die ons in zo'n bijzonder korte tijd alles aan de weet kunnen laten komen wat we willen! Bij het uitbetalen van verzekeringsgelden is het vaak niet minder, eer erger, gesteld. Men leze wat Vincent Bakker over dit onderwerp schrijft in Vrij Nederland van de vorige week. Enkele ten hemelschreiende gevallen verluchten zijn relaas. Een klein tipje van de sluier wordt opgelicht in het uit 1973 daterende rapport van prof. Bloembergen en mr. van Wersch (Leiden), waarin te lezen staat: „Het is niet onaannemelijk dat alle of sommige WA-verzekeraars minder makkelijk met het betalen van vergoedingen worden naarmate de omvang van de schade toeneemt; hun belangen worden dan immers groter". En de belangen van de slachtoffers? Worden die dan ook niet groter? Men kan zich afvragen of dit bepalen van vergoedingen en dergelijke rechten nog langer in handen van particulieren moet blijven. In zaken van recht dienen we voor elkaar in te staan. Beroepirigswerk NED. HERV. KERK Beroepen te Nederhemert: G. tie Greef te Wijngaarden; te Lemmer eu te Kerkrade A. Bakker te Dalfsen; tt Delft: C. D. Kousemaker te Zwijn- drecht; te Kamerik: H. Smit te IJs- selmuiden; te Franeker: T. J. de Heer te Akkrum. Bedankt voor Bleskensgraaf: J. P. Verkade te Montfoort. Aangenomen naar Haaften: P. West- land te Uddel. GEREF. KERKEN (VRIJG.) Beroepen te Zuidlaren: H. D. van Herksen te Heemse. Aangenomen naar Helpman: W. Wie- renga te Berkel en Rodenrijs. Bedankt voor Buitenpost: C. J. de Ruyter te Sneek. GEREF. GEMEENTEN Bedankt voor Enkhuizen: J. Mol te Rijssen; voor Den Haag-Centrum J. C. Weststrate te St. Catharines (Can.). Eimert Pruim Met ingang van 1 oktober neemt de heer Eimert Pruim (43) de eindre dactie van de zojuist gefuseerde bla den Open Deur/Goede Tijding over van de heer Jac. Roos. Ruim twaalf jaar was Eimert Pruim cursusleider op het vormingscentrum Den Aler- dinck in Laag Zuthem bij Zwolle. Hij is nu in dienst getreden van de stichting Kerk en Wereld in Drieber gen. Naast deze halftime functie gaat hij zijn werkzaamheden als re dactiesecretaris van het maandblad Voorlopig uitbreiden. In de plaats van Eimert Pruim is als cursusleider op Den Alerdinck benoemd de heer C C. Smitskamp, tot voor kort gere formeerd predikant te Amstelveen. Ds. J. W. van de Meene In Brisbane (Australië) is overleden ds. J. W. van de Meene (66). Nadat hij als hervormd predikant achter eenvolgens had gestaan in Nieuw- Dordrecht. Wezepe, Voorst en Utrecht, ging hij in 1952 naar Au stralië, om daar pastoraal werk on der Nederlandse immigranten te verrichten. John Ord Per 8 oktober is als bevelhebber van het leger des heils in België aange steld luitenant-kolonel John Ord, tot nu toe divisie-officier in Edin burgh, Schotland. Hij volgt kolonel Jean-Samuel Fivaz op. die uit de actieve dienst treedt na 41 jaar werkzaam te zijn geweest als heils officier. waarvan de laatste drie en een half jaar als bevelhebber in Bel gië. Het echtpaar Fivaz gaat zich in Zwitserland vestigen. De nieuwe be velhebber en zijn Belgische echtge note hebben reeds enkele jaren in België gewerkt in het Jeugdwerk. Op 13 oktober zal de internationaal se cretaris voor Europa, commissioner, Per-Erik Wahlström, hen instal leren. Morgan Derham De 62-jarige Engelse baptistenpredi kant Morgan Derham is gekozen tot voorzitter van de Europese evangeli sche alliantie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 2