Vertrouwenscrisis
na politieoptreden
3DA wenst bijstelling onderwijsbeleid
Verharding door
proces in Assen
B ftkdeDen.NppmA,^—
NMB
Commentaar
ers
ioek-acties
Gesprek met Zuidmolukkers doorkruist"
Zoekacties
Betere waarborgen voor vrijheid van inrichting'
sioUrto7JfetliefS,S'
_T^^B~girospajeir
rekeninghouder.
r*KK3?5fe*
Dr. Van der Meulen, docent strafrecht
Dodenherdenking
in Scheveningen
CNV-bond: deel
prijscompensatie
niet uitbetalen
300.000 leden past die pet
<£H2>
COUDOn 'a' °°k mi' P<S( d'e pct en durom
I 1
j AANDAG 12 SEPTEMBER 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet 3
ng
crccht hebben de minister-presi-
it en de minister van binnenland
zaken tevens van justitie
•stcld dat de ongeregeldheden in
pen onaanvaardbaar zijn en niet
tolereren. De overheid behoort
t rechtsorde te handhaven en de
urger het gevoel én de zekerheid
geven dat hij wordt beschermd,
lat er derhalve in Assen moest
orden opgetreden was dunkt ons
nvermijdelijk.
«arbij moet wel de vraag worden
csteld of men lees de justitie
trst niet te lang te tolerant
?n naarleweest en misschien mede daar-
ijkbaai wr nu met zoveel machtsvertoon
Mat211 eendc ,e moeten optreden bij
ze zij! «e zoek-acties.
it. Het
Jezus' Ie indruk is ook ontstaan dat de
v is Hij -maakte afspraken tussen de bur
en. En meester van Assen en vertegen-
e disci*
ze niet n de M°'ukse bevolking in de
Hier is rentse hoofdstad onnodig veel
enuan- limte lieten voor misverstanden,
rpering
^^{gelijkertijd wekt het bevreem-
^weej ing dat er op het kritieke moment
i word) Bkbaar zo moeilijk contact was te
Hem. ggen tussen de vertegenwoordi-
r moet ;rs van het inspraakorgaan en de
dan? laatselijke overheid in casu de bur-
at ook !meester en de hoofdcommissaris.
)n hun
ïebben en koste van alles moet toch wor-
dig. Ze :n vermeden dat er onnodige ver
ren en leemding ontstaat tussen de Ne
il door er]andse overheid en de goedwil-
de^df ndc f'f>uren U'1 de Molukse sa-
didas-"en,evinê-
e leer.
ierwijs leze laatsten zouden er overigens
leveh. )ed aan doen voortaan eerder pu-
V0Qr" liekelijk te laten blijken dat zij de
Erzlfn "regelmatigheden zoals nu in As-
geluis- n voorgekomen veroordelen.
(ADVERTENTIE)
door Jan Sloothaak
Dit is de mening van de heer H. D.
Tuhumury, secretaris van de wijk
raad in Assen. Ook ds. Metiary voelt
zich voor schut gezet. De heer Tuhu
mury heeft laten weten dat er van de
zijde van de wijkraad geen contact
zal worden gezocht met burgemees
ter mr. Masman van Assen. Het ver
trouwen van de wijkraad is daarvoor
te zeer geschokt. Initiatieven voor
een nieuw gesprek zullen van de ge
meente moeten uitgaan.
Intussen heeft de heer Masman laten
weten al contact te hebben gezocht
met tussenpersonen die het vertrou
wen van de Zuidmolukkers genieten,
in de hoop dat de partijen langs deze
weg weer om de tafel kunnen gaan
zitten.
De jonge Zuidmolukkers hebben
grimmig gereageerd op de zoekactie.
Ze waren al verbolgen over het feit
dat de nacht tevoren een inval ge
daan was in het Pattimura-gebouw.
Diezelfde dag was er geen gesprek
geweest tussen plaatselijke Molukse
leiders en de gemeente. Omdat bur
gemeester Masman had aangedron
gen op een „teken" uit de wijk, dat
hij kon doorgeven aan de hogere
autoriteiten was er een brief gegaan
naar alle gezinnen met de oproep het
niet opnieuw tot onrust te laten ko
men. Volgens de wijkraad had deze
brief succes. Burgemeester Masman
verwijt de wijkraad hem niet op de
hoogte te hebben gesteld van die
brief, het door hem gevraagde
„teken".
Telefonisch contact
De heer Tuhumury verklaart echter
dat de wijkraad telefonisch contact
heeft gezocht via het politiebureau
en het beleidscentrum. Men kon de
burgemeester daar niet bereiken en
commissaris Spaanderman van de
gemeentepolitie (die ook bij het ge
sprek aanwezig was) had het te druk.
Daarop liet de wijkraad twee tele
foonnummers achter met het ver
zoek zo snel mogelijk terug te bellen.
Commissaris Spaanderman zegt
niets te weten van die telefoontjes.
Tuhumury gelooft dat niet. „De heer
Spaanderman heeft volgens mij be
wust geen contact meer willen leg
gen, omdat de politieactie toen al
vast stond." De heer Tuhumury
heeft op zich wel begrip voor het feit
dat de politie een zoekactie naar
wapens hield. „De manier Waarop
het is gebeurd is echter absurd. Ver
schillende huizen zijn kapotgescho
ten," aldus de heer Tuhumury. De
jongeren beschuldigen de politie van
diefstal omdat niet alleen wapens in
beslag zijn genomen, maar uit het
gebouw Pattimura bovendien type
machines en een stencilmachine zijn
meegenomen.
Vervolg van pagina 1
sommige gevallen de deuren
rd. B hoesten ingetrapt, omdat de politie
ierr te nders niet kon binnenkomen. In
te ÏJs- ovensmilde heeft de politie weinig
van 't fvonden: Twee vuurbuksen. Mr.
Attendant gelooft dat niet alle wa-
zijn gevonden. Dat is volgens
ook nauwelijks te verwachten,
nossm UJ d< zoekactie waren deskundigen
fn de genietreoepn, ingeschakeld,
F ondermeer metaaldetectoren ge-
ruikten.
d. teie Molukse wijk in Bovensmilde
te stPd 's morgens vroeg al volledig
.gesloten, tegelijk met het starten
de actie in Assen. Men zei aan
bewoners dat de actie zou worden
(houden, voordat het doorzoeken
Opluchting
Ht:
iag
rie kÜ Eni8e duizenden mensen hebben gistermiddag met een demonstratieve tocht
TMtïriifdoor Amsterdam het feit herdacht dat vier jaar geleden in Chili de regenng-
i. Dit ZOU, ZO menen ooggetuigen, A||ende met gewe|d omver werd geworpen. De betoging vormde de afsluiting
van een landelijke manifestatie in de Jaap Edenhal, die was georganiseerd door
de Chili-beweging in samenwerking met de FNV, PvdA, D'66, PSP, CPN, PPR
en enige politieke jongerenorganisaties. Op de foto de demonstraten op de
Middenweg. Het einddoel was het standbeeld van de dokwerker op het Jonas
Daniël Meyerplein (foto boven).
In Amsterdam hebben zaterdagmiddag duizenden mensen deelgenomen aan
een demonstratie voor legalisering van abortus. Op de foto onder een overzicht
van de demonstranten in de Leidscstraat in het centrum van Amsterdam.
Assen verschillende jonge Mulok-
rs nog de kans hebben gegeven
Idig de wijk uit te vluchten. Door
!t voortdurend schieten in Assen
iurde de actie daar veel langer dan
as verwacht. Het was zes uur 's
onds voordat de actie in Boven-
nilde begon.
derde
jedje,""
ilgens inwoners van deze plaats
iren sommige Nederlanders de
ond vooraf al op de hoogte van de
ekactie en men vroeg zich af of er
llicht ook iets is uitgelekt naar de
olukse wijk.
erigens bleek na afloop van de
tie in Assen en Bovensmilde dat
politiemensen niet alleen wapens
munitie hadden buitgemaakt,
aar ook nog munitie hadden toe-
voegd aan mogelijk niet ontdekte
orraden. Zuidmolukse jongeren
Dnden gistermiddag aan belang
eenden handenvol scherpe patro-
n, een aantal rubberkogels en
ee wapenschilden, die door de po-
ie waren achtergelaten. Volgens
les Solissa, lid van de werkgroep-
ivensmilde, toont dit aan hoe
untelig de mensen te werk zijn
jaan". De politie heeft geen ver-
iring voor dit gebeuren.
proble
mische
;rk be-
e Indi-
ader is
roduk-
a rich-
;n. Je
inko-
rktme-
et ge-
tensie-
rungen
Er zal
d soci-
romen,
aan de
n aan
spijzi-
;t Par-
kerk
willen
op de
e kerk
en in
nen In
kerk-
soort
tv Dat
lj niet
De reactie onder de Nederlandse
burgerij was er over het algemeen
een van opluchting. Men zag in het
politieoptreden weliswaar geen op
lossing van het Zuidmolukse vraag
stuk, maar wel een stuk beveiliging
voor de burgers. Vooral in de wijken
rond de Zuidmolukse wijk in Assen
en in geheel Bovensmilde werd in
stemming betuigd. „We kunnen nu
misschien 's nachts weer wat rusti
ger slapen. De laatste tijd is er iede
re nacht wel wat te doen", aldus een
inwoner van Assen.
In Bovensmilde heeft de bevolking
zich er al gedurende lange tijd over
beklaagd dat de politie het wapen
bezit onder de Molukkers maar liet
zoals het ras. Men was blij dat er nu
werd ingegrepen, maar vond het
merkwaardig dat de bewoners van
de wijk een hele dag de kans krijgen
hun wapens te verbergen alvorens
de kolonne de wijk in trok. Volgens
de politie kon dit niet anders, omdat
het aantal deskundigen van de ge
nie te beperkt was om beide wijken
tegelijk uit te kammen. De school
kinderen in Bovensmilde, waarvan
die van de openbare lagere school in
mei door Molukkers gegijzeld wer
den, reageerden volgens de ouders
zij het met een enkele uitzonde
ring positief op de actie. Ze von
den het wel een avontuur.
AALTEN In de nacht van vrijdag
op zaterdag is de 42-jarige B. Ter-
horst uit Aalten om het leven geko
men. nadat hij met zijn bromfiets in
de berm was geraakt en tegen twee
bomen botste.
ASSEN Het optreden van de politie in de Zuidmolukse wijken in Assen en Bovensmilde
doorkruiste een gesprek tussen wijkraad en autoriteiten. De wijkraad meent dat er daardoor nu
kan worden gesproken van een vertrouwenscrisis. Intern in de wijk heelt de actie van de politie tot
een gezagscrisis geleid. De jongeren wijzen er op dat de autoriteiten de wijkraad blijkbaar niet
serieus nemen en dat praten geen zin heeft als de overheid tijdens besprekingen onverhoeds de
wijk binnenvalt. Zij vragen zich af waarom zij nog langer naar die wijkraad zouden luisteren.
eerl he' NMB
Dat is voordSiv HMH"Sluilend sc"r
en dus aantrekkelijk.
Bovendien behoren de administra
tie en diverse plakboeken tot de buit
van de politie. Veel wrevel en ver
ontwaardiging heeft het gewekt dat
eveneens de zakagenda van ds. Me
tiary in beslag is genomen. De predi
kant zelf trok een vergelijking met
de tijd dat hij gevangen werd gehou
den door de Jappen. „Hetzelfde ge
voel heb ik weer nu de Nederlandse
autoriteiten dat doen". Hij meent
dat de politie alleen in huizen had
moeten zoeken waar men wapens
vermoedde, inplaats van een gehele
bevolkingsgroep van de buitenwe
reld af te grendelen.
Nutteloos
Ook RMS-president ir. Manusama
keurt de actie af. Hij vindt het bo
vendien nutteloos, omdat het niet
zo'n grote moeite is om de in beslag
genomen wapens snel weer te ver
vangen. Minister de Gaay Fortman
heeft verklaard dat dit nog niet mag
betekenen dat de justitie dan ook
maar niet hoeft op te treden tegen
verboden vuurwapenbezit.
De heer P. Tati Pika Lawan, lid van
de commissie Köbben, kondigde
.aan dat er vandaag een speciale
vergadering door de commissie
wordt gehouden om de zaak te be
spreken. Hij vraagt zich af hoe se
rieus de commissie door de overheid
wordt genomen. Overigens wilde hij
op dit moment nog niet zo ver gaan
al voorwaarden te stellen voor zijn
aanblijven als lid van de commissie.
Ook als die commissie niet beter
kan gaan functioneren, is het mis
schien toch beter om lid te blijven
omdat je dan de vinger toch ergens
nog aan de pols kunt houden zo zei
hij.
In Zuidmolukse kring ervaart men
het als een grief dat de commissie
indertijd ook niet is ingelicht over
de zoekactie in Vaassen.
e eerste inlage dient
"vernet NMB -girosparen.
Dhr./mevr./mej.
vfe"vaneen
•"'B-Sirospaarrckeninji.
r gewenst is
A'wmhm
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM „Ik vrees dat dit proces in plaats van vrede
eerder verharding teweeg zaL brengen, waarbij ik denk aan
mogelijke acties naar Duits model, bijvoorbeeld de ontvoering
van bekende persoonlijkheden."
Dit zei dr. Jac. van der Meulen, do
cent in het strafrecht aan de Ge
meentelijke Universiteit van Am
sterdam zaterdag in een TV-uitzen-
ding van de NCRV-actualiteltenru-
briek Hier en Nu. Dr. Van der Meulen
sprak als zijn mening uit dat de
Zuidmolukse bevolking het vorige
week in Assen gevoerde proces tegen
de treinkapers „in zekere zin terecht
een schijnproces" kunnen noemen.
Volgens de strafrechtdeskundige is
de rechtbank te weinig Ingegaan op
de afloop van de gijzeling bij De
Punt. „Zo een proces heeft ook tot
doel duidelijkheid over de politieke
achtergronden te verschaffen en dat
is niet in voldoende mate gebeurd,"
aldus Van der Meulen. „Wij willen in
ieder geval de feiten op tafel heb
ben." Hij noemde het achterwege
blijven van deze feiten in hoge mate
onbevredigend voor de Nederlandse
bevolking en voor de Zuidmolukse
bevolkingsgroep aanleiding tot on
behagen en zelfs tot frustraties die
heel erge gevolgen kunnen hebben.
Van der Meulen zei desgevraagd dat
het best mogelijk is dat de officier
van justitie in Assen „aanwijzingen"
heeft ontvangen uit Den Haag voor
de wijze van de procesvoering.
Gerechtvaardigd
In dezelfde uitzending van Hier en
Nu kwam prof. dr. A. Köbben, voor
zitter van de Nederlands-Zuidmo-
lukse contact-commissie, de zoge
naamde commissie-Köbben, aan het
woord. Hij merkte op over de zoekac
ties in Assen en Bovensmilde van
zaterdag dat het optreden van de
justitie op zichzelf een gerchtvaar-
digde zaak was. „Ook minderheden
in de Nederlandse samenleving moe
ten zich aan de wet houden en on
wettig wapenbezit valt niet meer
binnen de grenzen van de wet." Vol
gens prof. Cöbben geldt echter
slechts voor enkele Zuidmolukkers
dat zij gebruik wilden maken van
vuurwapens. „Wij als commissie
moeten ons best blijven doen," be
sloot hij. De heer L. Ch. Mantou, de
Zuidmolukse medevoorzitter van de
commissie, zei nog geen inzicht in
het hoe en waarom van de zoekacties
te hebben, maar hij vroeg zich wel af
of dit nu de Juiste wijze van optreden
was. Beide voorzitters onderstreep
ten dat er tijd en rust nodig is om de
verlangde communicatie tussen
Zuidmolukkers en Nederlanders tot
stand te brengen.
DEN HAAG (ANP) Ongeveer
driehonderd mensen hebben zater
dag deelgenomen aan de tweeënder
tigste dodenherdenking in de cellen
barakken van het „oranjehotel" in
Scheveningen. Jhr. mr. C. de Ra-
nitz, voorzitter van de stichting
„Oranjehotel", waarschuwde voor
een heropleving van het nationaal-
soclalisme in de westelijke wereld
en pleitte naar Zwitsers voorbeeld
voor het oprichten van een over
heidsinstantie voor geestelijke
landsverdediging. Na de herden
kingsbijeenkomst maakten de aan
wezigen een stille tocht langs doden
cel 601.
AMSTERDAM „De industrie
bond CNV houdt vast aan de volle
dige prijscompensatie, maar wij zijn
bereid te praten over de vraag of de
prijscompensatie ook aan alle werk
nemers volledig moet worden uitbe
taald."
Deze toelichting geeft de voorzitter
van de industriebond CNV. C. van
Dijk, op de publikatle van zijn rede
voor de bondsraadsvergadering van
j.l. vrijdag. „Het is inderdaad Juist,"
zegt Van Dijk, „dat wij menen dat
de automatische aanpassing van de
lonen aan de prijsstijging ook in
1978 niet mag worden prijsgegeven
Maar wij zijn bereid om in overleg
met de leden te praten over de vraag
of de prijscompensatie volledig
moet worden uitbetaald. Je zou dan
een deel van de prijscompensatie
kunnen gebruiken voor vervroegde
pensionering of voor andere maatre
gelen, mits deze een bijdrage leve
ren aan de werkloosheidsbestrij
ding. Een dergelijke maatregel zou
ook een tijdelijk karakter moeten
hebben."
Tijdens de bondsraadsvergadering
is ook duidelijk te kennen gegeven
dat de industriebond CNV voorrang
geeft aan de bestrijding van de
werkloosheid en dat het inhouden
van een stukje prijscompensatie
voor een aantal leden kan beteke
nen dat ze onder de nullijn komen.
„Als de leden bereid zijn zoiets te
doen voor hun werkloze collega's,
dan is dat wel de consequentie,"
aldus bondsvoorzitter Van Dijk. De
industriebond vindt overigens wel
dat nagegaan moet worden aan wel
ke groepen werknemers gevraagd
zou kunnen worden een deel van de
prijscompensatie af te staan aan de
werkloosheidsbestrijding. De minst
draagkrachtigen moeten volgens de
bond worden ontzien.
AMSTERDAM (ANP) Uit de Sin
gel in Amsterdam is vrijdagnacht
het lichaam opgehaald van de 44-
jarige Turkse bouwvakker Ibrahim
Usal. Voorbijgangers hebben tever
geefs geprobeerd de man te redden.
Volgens getuigen werd de man door
een groepje Jongelui in het water
geduwd, vermoedelijk na beroving.
De groep ernstige delicten van de
Annterdamse politie is met het on
derzoek belast.
m onze onderwijsredactie
van de sn HAAG Bij voortzetting van het onderwijsbeleid van minister Van
ïmenade wil de CDA-fractie in de Tweede Kamer toch enkele koerscorrecties
nbrengen. Zo wenst het CDA dat het experiment van de middenschool wordt
jgesteld en dat de vrijheid van inrichting beter wordt gewaarborgd.
t onderwijsbeleid is een
n de laatste punten op de
end a van informateur Den
jkbaar 1 en Veringa. Nu vast staat
t Van Kemenade zal terug
ren op het departement
n onderwijs, is er voor het
woord >A veel aan gelegen enkele
alisme idelijke afspraken te
iken.
van de punten die het
>A bepleit is uitbreiding
n het experiment met de
ddenschool Op dit mo
rn wil- ïnt wordt alleen gedacht
In een middenschool voor
leeftijd van twaalf tot zes-
n (eventueel vijftien). De
re ver-bA-fractie wil ook experi-
willen mteren met een midden-
hooi van elf tot veertien
Dam) ir.
Minister Van Kemenade is
hier altijd tegen geweest. In
de eerste plaats meent hij dat
de opzet van de basisschool
hierdoor wordt aangetast, in
de tweede plaats vindt hij de
leeftijd van veertien jaar te
vroeg voor een definitieve
school- en beroepskeuze.
Een ander punt is de vrijheid
van onderwijs. Met name
vanuit de CHU is hierop tij
dens de verkiezingscampag
ne sterk gehamerd. Tijdens
de kabinetsformatie zouden
hierover concrete afspraken
gemaakt moeten worden. Zo
wil het CDA de samenstelling
van schoolbesturen overla
ten aan het bijzonder onder
wijs. De overheid zou niet het
recht hebben te bepalen wel
ke groepen wel en niet in een
bestuur vertegenwoordigd
moeten zijn.
Ook het beheer van schoolge
bouwen moet een zaak blij
ven van het bijzonder onder
wijs zelf. Weliswaar is minis
ter Van Kemenade afgestapt
van zijn idee om schoolge
bouwen van het bijzonder on
derwijs rechtstreeks in han
den van de overheid te bren
gen, maar hij wil toch een
regeling voor het zogenaam
de medegebruik. Dat bete
kent dat de overheid het
recht krijgt leegstaande loka
len voor andere activiteiten
te bestemmen. Het bijzonder
onderwijs wil daar op zichzelf
wel aan meewerken, maar
vindt dat het schoolbestuur
in laatste instantie verant
woordelijk blijft voor wat wel
en niet in school gebeurt.
Ook over de schooladvies
diensten bestaat verschil van
mening. Omdat veel van deze
begeleidingsdiensten een al
gemeen karakter hebben, wil
het bijzonder onderwijs de
garantie hebben dat de bij
zondere school zelf mag kie
zen welke begeleiding zij wil.
Als zij geen gebruik wil ma
ken van een „algemene"
dienst, moet er een recht zijn
op een eigen vorm van
schoolbegeleiding.
Tegenover deze verlangens
van het CDA stelt de Partij
van de Arbeid één duidelijke
eis: voortzetting van het be
leid van Van Kemenade.
Daarom hebben de socialis
ten zo sterk vastgehouden
aan de kandidatuur van Van
Kemenade voor een tweede
kabinet-Den Uyl. Men wil, zo
als partijvoorzitter Ien van
den Heuvel vorige week
schreef, „in de allereerste
plaats kiezen voor onderwijs
kansen voor achtergebleven
groepen, voor democratise
ring". „Verkregen rechten"
en „oude structuren" zouden
daarbij minder zwaar moeten
wegen.
Hulpprogramma's
In dat verband is interessant
wat minister Van Kemenade
zaterdag te berde bracht op
een conferentie van de Wlar-
di Beekman Stichting. Te
genover de critici die ook in
zijn eigen partij te vinden
zijn verdedigde hij de extra
hulp aan scholen in „achter
standsgebieden".
Het nut van zulke hulp-pro
gramma's is vaak in twijfel
getrokken. Recente publika-
ties over Head-Start (een
grootscheeps Amerikaans
compensatieprogramma)
wijzen uit dat zulke inspan
ningen op de lange termijn
toch een gunstig effect
hebben.
Minister Van Kemenade
hield verder vast aan uitbrei
ding van de volledige leer
plicht voor zestien- en zeven
tienjarigen. Ook in het laat
ste ontwerp-beginselpro
gramma van zijn partij is dit
streven nu opgenomen (in
het ontwerp van vorig Jaar
was sprake van een leerplicht
tot zestien jaar).
Hoewel minister Van Keme
nade opnieuw kritiek uitoe
fende op het misbruik dat
soms gemaakt wordt van de
vrijheid van onderwijs (bij
voorbeeld door het „afslui
ten" van besturen voor groe
pen ouders, leerlingen en per
soneel), verdedigde hij de
grondwettelijke vrijheid van
onderwijs. De overheid moet
wel voorwaarden scheppen
voor goed onderwijs, maar
mag nooit invloed hebben op
de manier waarop de scholen
het onderwijs geven. Dit is en
blijft een zaak van de betrok
kenen. „De school aan de ou
ders dient opnieuw en nu
ónze leus te zijn," aldus de
minister.
ADVERTENTIE
Nu ook de Ambtenarenbond Met 300.000 leden, die principieel
ARK A on/e gelederen heelt ver- vla overleg en «menwerking willen
sterkt, telt het CNV 70.000 bouwen aan een rechtvaardiger
Rooms-Katholieken onder haar samenleving. Waarin ook de zwak-
300.000 leden. l\\ versterkt daar- kere aan bod komt! Als u dat ooi
mee haar positie als algemeen wilt, kies dan nu en zet ook die
christelijke vskcentnlr. net op van het
word ik lid Q wil Ik inlichtingen
Naam:
Plaats:
Beroep:
Handt:.
_m/v Adres:.
Gcb. datum:.
- Bedr. tak:
Datum:.
U kunt deze bon in een envelop zonder postzegel opsturen naar het J
CNV, Antwoordnummer 1096, Utrecht. f
