Dominees die minder willen gaan verdienen
Leerzame brief van oudere dominee
Dat sprookje moet de kerk uit
P
7
VANDAAG)]
EVANGELISCH - CHRISTELIJKE
Boekenbeurs
vrijdag 16 september 1977
zaterdag 17 september 1977 kMpiL
Groothandelsgebouw
Rotterdam
Tot ziens in Rotterdam
Nieuwe
boeken
ZATERDAG 10 SEPTEMBER 1977
KERK
Trouw/Kwartet
door L. M. P. Schollen
„Je komt zo gauw over als een soort nieuwe
heiligen. Mensen die grote woorden gebrui
ken al? solidariteit, versobering en nieuwe
levensstijl, in de veilige wetenschap, dat de
Inkomensverlaging die zij propageren, voor
lopig te'. 1 seen werkelijkheid zal
worden."
Dat is de aazzeli::; vnn de Amsterdamse
predikant H. Woldendorp. als hij ons iets wil
vertellen over de pogingen, die een groepje
van acht dominees doet om binnen de her
vormde kerk het salarisbeleid voor predi
kanten en andere dienaren der kerk in dis
cussie te krijgen.
Hun doel is niet mis. Waar zij uiteindelijk
naar toe willen, is één salaris voor alle predi
kanten in de hervormde kerk (nu is er nog
een indeling in vier klassen) en wel een
salaris, dat gelijk is aan het gemiddelde
inkomen in Nederland, dat met werken
wordt verdiend. Dat is niet gelijk aan het
inkomen van „Jan Modaal", maar ligt daar
iets boven, aldus ds. Woldendorp.
Solidar>»eit
De actie van de .it richt zich niet alleen op
de predikanten, maar ook op functionaris
sen met vergelijkbr .ens, die de kerk
teurs.
Ds. Woldendorp: onze actie wordt in de
eerste plaats geïnspireerd door solidariteit.
Solidariteit van de dienaren der kerk onder
ling. Periodieke verhogingen mogen er van
ons blijven, maar het is te gek. dat de
predikantsplaatsen nog altijd in klassen
verdeeld worden. Momenteel is de
aanvangswedde van een predikant In klas I
31.716 gulden en in klas IV 25.452 gulden,
een verschil van ruim zesduizend gulden
boven klas L Dan zijn er ook nog gemeen
ten, die gewoon meer bieden dan de gestelde
bedragen. Zij kopen als het ware een domi
nee op en er zijn dominees, die zich laten
opkopen.
Wij vinden, dat die klasseverschillen moe
ten verdwijnen. Daar wordt trouwens ook
wel aan gewerkt. Er is al de tendens, dat de
vierde klas gaat verdwijnen. Nog niet zo
lang geleden was er zelfs nog een vijfde. Dat
heeft dan natuurlijk problemen voor be
paalde arme gemeenten, nou, dat zou dan
betekenen, dat er over de autonomie van de
plaatselijke gemeente moet worden ge
praat. Waarom zou een rijke gemeente niet
wat meer kunnen betalen aan het tracte-
ment van een dominee van een arme?
De groep van acht wil verder, dat de pensi
oenen en de pensioenrechten van de diena
ren der kerk gelijkgetrokken worden. Ook
werkzaamheden" van de d<ftnUe« raditaaJ
en eenvoudig opgelost zien: stop al het geld,
dat de dominee bijverdient, b.v. met lesge
ven op scholen, gewoon in de kerkelijke pot.
De ene dominee doet veel aan huisbezoek,
de andere geeft les, waarom zou die laatste
daar extra aan moeten verdienen?
Normen
Maar vooral wordt de groep van acht (die
zichzelf aanduidt als Kerkgroep „Dienen en
verdienen") geïnspireerd door solidariteit
van de dienaren der kerk tegenover de ge
meenteleden en andere burgers van de
maatschappij. Hoe kun je het als dominee
goedbeschouwd waarmaken, dat je aanzien
lijk meer verdient dan het gemiddelde ge
meentelid? Hoe is de kerk aan de normen
van salariëring gekomen? Die zijn ontleend
aan de maatschappij. Predikanten zijn ge
lijkgesteld met vergelijkbare academici.
Voor hun tractement wordt gekeken naar de
salarissen van leraren of bepaalde ambtena-
rengroepen. Maar is dat zo vanzelfspre
kend? Waar blijft de solidariteit met de
arbeiders?
Ds. Woldendorp: natuurlijk moet je oppas
sen, dat je de dienaren der kerk niet gaat
isoleren, alsof speciaal zij omlaag zouden
moeten met hun salaris. Gelukkig komen
r^i)
gang.
Maar het blijkt ln de praktijk nog niet zo
gemakkelijk te zijn deze zaak in de kerk in
discussie te krijgen. Het begon in november
1975 met een artikel van vier Friese predi
kanten ln het hervormde kaderblad Woord
en Dienst 8indsdien is er wel wat pro en
contra geschreven, in Woord en Dienst en in
Het Orgaan van de bond van predikanten,
maar een werkelijk gesprek moet nog be
ginnen.
In mei was er een ontmoeting tussen de
groep van acht en het moderamen van de
synode en vertegenwoordigers van verschil
lende raden van de hervormde kerk en van
de bond van predikanten. Het was geen
slecht gesprek. Maar duidelijk is wel, dat
van die kant geen Initiatief te verwachten is.
Motor
Een van de argumenten contra is, dat als de
salarissen die de kerk biedt, beduidend la
ger gaan worden, zij goede mensen zal kwijt
raken naar banen buiten de kerk. Ds. Wol
dendorp: je krijgt soms de indruk, dat de
salariëring zo'n beetje de motor van ons
kerkelijk leven is. Ook krijgen wij natuurlijk
te horen: wat let je, iedere predikant is toch
vrij, als hij vindt, dat hij te veel verdient, om
'.Mhcie
Maar «p <Be MRét ttrttes je als 1
mogelijkheid om in te spelen op het werken
aan een „nieuwe levensstijl". En ook wordt
de kerk zelf zo niet geholpen. Want de
financiële zorg, waarin de kerk verkeert, is
voor ons ook wel degelijk een motief. Nu
moet de ene predikantsplaats na de andere
worden opgeheven.
Natuurlijk begrijpt de groep wel, dat concre
te voorstellen van de predikanten zelf zullen
moeten uitgaan. Op het ogenblik lijken de
collega's in meerderheid tegen te zijn. Ds.
Woldendorp ziet dat vooral bij de ouderen,
die de armoede in de pastorieën van de
jaren vijftig en daarvoor nog gekend heb
ben. Maar er is een andere groep, ook bij de
functionarissen.
De acht stellen zich voor, dit najaar een
memorandum te publiceren. Zij hopen, dat
er dan een discussie op gang komt, waarna
zij alle dienaren der kerk willen benaderen
om reacties. De kerkgroep „Dienen en ver
dienen" bestaat uit ds. L. Gulmans te Bui
tenpost, ds. J. Hoogenkamp te Burum, ds.
W. Klouwen te Veldhoven, ds. L. A. Nell te
Bolsward, prof. dr. P. J. R. Roscam Abbing
te Groningen, ds. Joke van der Velden te
Utrecht, ds. H. Woldendorp te Amsterdam
en ds. H. J N. Zuidersma, scriba van de
provinciale kerkvergadering van Friesland.
GA EENS EVEN ZITTEN
En de apostelen kwamen terug b
Jezus 1
en ze deden verslag van r
wat ze gedaan en geleerd hadd«
En Hij zei tegen hen:
Komt hier
en gaat met Mij
naar een stille plaats
en rust eens een beetje uit.
Want velen kwamen en gingen
en hadden zelfs geen tijd om te
(Markus 6,30-33)
on:
EB1
ima
:eg
The
n r
aan
Chte
Beste Jan-Willem
Nu je klaar bent met de stu
die breekt er voor jou en Brechtje
een spannende tijd aan. Van oom
Bart hoorde ik dat jullie de pasto
rie in willen, al heb je wel een tijd
moeite gehad met je identiteit.
Maar ja, brood op de plank moet er
komen. Niet alleen voor jou, maar
ook voor je gezin. Mag ik nu als
oom en als praktiserend predikant
die zo langzamerhand al heel wat
dienstjaren achter de rug h; «mi
wat raad meegeven? Allereerst
mag ik Je dan wijzen op het be
staan van de bond van predikan
ten. Dat is onze vakbond, uitgerust
met een periodiek onder de wat
wonderlijke naam „Het Orgaan".
Van die bond moet je ogenblikke
lijk lid worden. Die waakt over
onze traktementen. En ik moet zeg
gen. dat doet hij goed. Vooral Blo-
maard, onze secretaris, is er onmid
dellijk bij als ze beginnen over om
buiging van het beleid en hij zit
gelukkig in bijna alle commissies
en raden, zodat hij overal een vin
ger aan de pols kan houden. De
laatste tijd hoor je wel eens over
een groepje dominees, die willen
dat wij met onze salarissen een
voorbeeld geven aan de kerk en
zelfs aan de wereld en daar halen ze
dan ook nog de bijbel bij. Maar je
weet: in dit soort praktische zaken
kom Je met de bijbel niet ver en de
theologie van de kritische solidari
teit met de onderdrukten waar jij
het altijd over hebt (met alle res
pect, Jan Willem) is prachtig, maar
daar komen tante Jeltje en jouw
Brechtje niet ver mee bij de groen
teman. Die ziet meer in een theolo
gie van de rechtvaardige betaler.
Gelukkig wordt er niet al te veel
gereageerd op die heiligen van de
laatste dagen in de Bond. Ze heb
ben een voorzitter die het in zijn
laatste jaarrede fijntjes doch dui
delijk zei: „Uit de statuten blijkt,
dat de Bond zich houdt buiten elke
theologische positie-keuze en zich
beperkt tot materiële en maat
schappelijke belangen-behartiging
van de predikant. De opstellers van
de statuten wilden de Bond houden
buiten de theologische discussie.
Het hoofdbestuur staat ook nu op
hetzelfde standpunt." Praten en
preken over nieuwe levensstijl is
prachtig maar aan predikantssala
rissen gaan morrelen uit andere
motieven dan materiële en maat
schappelijke dA4r kunnen we niet
aan beginnen. De hemel staat bo
ven en buiten de domineessalaris
sen en daarom moeten we bet zelf
regelen. Zo zie je, Jan-Willem, wees
niet ongerust Onze Bond waakt
over ons. Word lid.
De dominee begint ln een kleine
gemeente. Daar wordt meestal een
vlerde-groepstraktement uitbe
taald. Daarvan kan je echt niet
rondkomen. Misschien kan de be
roemde Jan Modaal dat wel. maar
wij dominees moeten meer uitge
ven om cultureel en maatschappe
lijk mee te kunnen komen. Graag
een paar suggesties om die verve
lende situatie wat draaglijker te
maken. Ik praat openhartig met
je. Je oom heeft toen hij in een
vierdeklas gemeente stond wat les
uren gehad op een middelbare
school ln de buurt. Zes uur in to
taal. Dat leverde me toen tiendui
zend gulden per jaar op en daar
moest ik dan ook nog 1080 gulden
van afdragen aan de kerkvoogdij
Dat vond lk belachelijk, want als ik
me met propjes wil laten gooien,
dan mag ik daar toch wel iets mee
verdienen, niet waar? Maar ja. de
synode, heeft dat ln een vlaag van
bemoeizucht zo vastgelegd, Laatst
belde mij nog een gemeente. Die
betaalde een eerste klas trakte
ment. Bovendien gaven ze zeven
tigduteend gulden op voorwaarde
dat je geen bijbaantje nam. Domi
nees zijn de enige soort mensen die
betaald worden opdat ze niets
doen. Ik ben er verder niet op Inge
gaan, want met mijn lesuren en
mijn artikeltjes hier een daar (waar
de kerkvoogdij niets mee te maken
heeft) kom ik natuurlijk véél hoger
uit Maar ik bedoel maar. als je een
beetje uitkijkt kan je zo'n kaal
tractement nog aardig aankleden.
De hervormde dominee R. Hoogenkamp te Vee-
re kreeg onlangs een brief onder ogen, die een
wijze, oudere predikant had geschreven aan z'n
neef, die de theologische studie achter de rug
had. Dominee Hoogenkamp vond de brief zó
leerzaam, dat hij toestemming vroeg én kreeg
om hem te publiceren. Hij stuurde de brief naar
Trouw en wij zetten hem vandaag in de krant.
Overigens na enige aarzeling, want je weet toch
maar nooit of niet dominee Hoogenkamp zelf in
een spotzieke bui Enfin, de hierbij afge
drukte tekening is in elk gevaJ in de hervormde
pastorie van Veere vervaardigd, namelijk door
mevrouw J. Hoogenkamp-Jansen.
En is Brechtje niet nét geslaagd
voor de sociale academie? Dat kan
zij toch gaan werken en doe jij de
huishouding, als zij werkt? Geen
haan die er naar kraait. Het spaart
wél even een hulp in de huishou
ding. Maar hoor mij nu toch eens!
Tante Jeltje zou het eens moeten
weten. Je houdt het toch onder ons,
Jan Willem?
Nog wat kleinigheden. Misschien
heb je er wat aan. Je kent de kerke
lijke bijdrage? Dat is zo ongeveer
een twee procent van je inkomen,
dat elk gemeentelid geacht wordt
te betalen om de gemeente in stand
te houden. Dat betaal lk natuurlijk
niet, stel je voor. Het is toch te gek
dat ik aan mijn eigen salaris zou
gaan meebetalen. Vestzak-broek
zak! Ze zeggen wel dat er in de
kerkorde staat dat de bijdrage
dient om de predlkantsplé&ts in
stand te houden, maar dat is het
zelfde. En als het zo ver Is: oom wil
je graag helpen met je belastingfor
mulier. Ook in het „Orgaan" staan
daarover genoeg handige dingen,
maar oom heeft heel wat ervaring
gekregen zo in de loop van de jaren.
Geven wat des keizers ls, natuur
lijk, maar te veel is ook niet de
bedoeling. Flink wat posten die
niet zo gemakkelijk te controleren
zijn, kun je mooi opdrijven: b.v.
ambtskledij. representatiekosten
(de sigaren voor de kerkvoogden,
ook al roken ze niet, het nieuwe
matje in de gang, de koekjes, de
koffie, het slijten van je servies, de
zondagse jurk van tante Jeltje voor
in de kerk enz.) lllemaal aftrek
baar. En de „verplichte charitas":
je kan als predikant moeilijk de
deur dichtgooien voor een collecte
rend gemeentelid. Allemaal aftrek
baar! En dan heb ik het nog niet
over de boeken en de tijdschriften.
Tegen die tijd klop je maar bij je
oom aan. Vergeet vooral de vergoe
dingen niet. Je auto loopt niet op
water. De telefoon is niet alleen een
goudmijn voor de P.T.T. Zo tussen
neus en lippen kan jij op je vergoe
dingen ook wel een cent verdienen.
Je oom zou bijna ondeugend wor
den. Je kunt wat zwaarder in de
leer worden, want maatschappij
kritische verhalen betalen niet in
de kerk. Dan geven ze het maar
weg aan de derde wereld!
Misschien kan je toch de draai niet
vinden in de pastorie! Maar jij bent
een studiebol. Voor jou zijn er nog
andere mogelijkheden in de kerk,
als je gepromoveerd bent. Want
daarom ga je zeker ook een klein
dorp opzoeken? De kerk heeft veel
mensen nodig als studiesecretaris,
provinciale functionarissen, weten
schapsmensen die de kerk de weg
wijzen. Gelukkig weet de kerk,
soms via subsidies van de overheid,
deze mensen ook financieel te
waarderen! En het scheelt je nog
behoorlijk in Je pensioen, want
let wel dat is bij zulke functiona
rissen welvaartsvast!
En de krijgsmacht? Niks voor jou?
Je kan nogal goed met de jongelui
omgaan. Te land, ter zee of in de
lucht! Dat betaalt goed, en met 55
jaar ben je er van af. Dan moet er
natuurlijk tussentijds geen oorlog
uitbreken. Hervormden hebben ze
altijd te kort! Willem-Jan, ik hou
ermee op.Ik hoop dat je wat helder
heid hebt gekregen inzake de mo
gelijkheden en moeilijkheden van
het wonderbare ambt. Het zou jam
mer zijn als talentvolle jongeren als
jij verloren gingen voor de kerk.
Het spreekt vanzelf dat lk je altijd
wil helpen bij het beleggen van je
spaargeld.
Wat een financiële brief! En dat
voor een predikant!
Beste Willem-Jan, een stevi
ge hand van Je oom, groeten
van tante Jeltje, ook aan
Brechtje en de kinderen. Op
alj kun je rekenen.
Je oom Rieks.
ADVERTENTIES
H boekennieuws
Or. K.m. Witteveen
het evangelie tussen pacifisme
en geweld
128 blr. MS,»
ZwingK, e«n van de drie proie reforma
toren, had een actuele fnsheid in teven
en werk, waardoor hij voor onze tijd bij
zonder interessant wordt.
qie van verdrukten
T60blz., 17,80
De boodschap uit Latijns-Amerika. Een
overzicht van de geschiedenis van het
Christendom daar, een samenvatting
van de sociaal politieke analyse en de
visie van de belangrijkste Latijns-Ameri
kaanse theologen.
Prof. Or. D.J. Bosch
het evangelie in afrikaans
gewaad
120 Mi..'13,60
confrontatie met het wezen van de
Or. J.a. Hebfy
protestanten in rusland
228 blz., f24,25
Een honderdjarige weg van strijd en
lijden. Boetend en informatief wordt de
ontwikkeling van het protestantisme
geschetst, waarbij ook ingegaan wordt
op de positie van de "ondergrondse
kerk."
Verkrijgbaar In de boekhandel
We waren ze door al die turbulent ka
verhalen over Herodes en die verklt
toestanden aan zijn hof misschieten v
een beetje vergeten, maar de penss
leerlingen van Jezus waren immidig i
uitgezonden. Twee aan twee en Bitter
macht over de onreine geesten. It C.
hier komen ze terug. De medede|sraa<
omtrent hun verslag zijn bij Mari-bonc
uiterst sober. Ze vertellen wat ze
gedaan en geleerd hebben. Dath Dijk
intussen niet zo rustig was staat al
achter het woordje „want":
om te eten. Onrust en gedrevenl
»n. uaca dijk
as staat ak di
it": geenleg ii
drevenhfmuu
ngzi.
Zoiets was het. En dan is Jezus i
goede herder. Hij nodigt ze uit
eens een beetje rust te nemen. Gr
d'r maar eens even bij zitten, zer^'
Hij. Hier is 't lekker stil. Voor vee
mensen een vreemde zaak.
geer
it va
'dewi
irdif£X
rd-f V
ieini
oeftlTCi
Taaf
ns
rafd
onz<
KOK KAMPEN
Johannes de Doper is vermoord]
hele wereld moet nog „bekeerd"!
worden en de Heer wijst zijn
volgelingen een lekker plekje ini
zon. Ja, zo is Hij. Niemand hoeftj]
over de kop te werken. Dat vrai
Hij niet. Ik schrijf dit nog eens
nadrukkelijk neer op gevaar af <J
iemand dit leest die toch al tegei)
alles nee zegt en zich nergens vo«
laat strikken. Misschien dat zo H/
iemand dan wel zegt. zie je wel, ivarer
Jezus gunt mij ook de rust. Ja, n|atie.
't wordt wel gezegd tegen mensa»
met zweet op hun voorhoofd, me^
vuile handen en zere voeten. Daf e
wel. En misschien kan het ook onS*
minder: tegen mensen die er eenSatie
avond op uit geweest zijn. Goed,
ding is duidelijk: Hij gunt ons edn voo
leven en daar hoort ook lekker i over)
zitten bij.
mpc
He'
voor de boekhandel
et ntein
&orcien v
inleiding
'toelichtii
iprder
gmMl
voor iedereen die belangstelling heeft voor het christelijke boek
(bij het Centraal Station)
De beurs is open van 10.30 -17.00 uur
Presentatie en informatie door ruim 30 uitgevers
U bent van harte welkom
ttiegror
htergro
•delijke
der la
beige
ifbus 62
023-2!
door A. J. Klei
In de enveloppe die ik openmaak,
zit alleen een knipsel. In de kantlijn
heeft de afzender ter toelichting
gekrabbeld: uit het maandblad van
de kostersbond. Boven het uitge
knipte artikel staat: „Dat sprookje
moet de kerk eens uit". De onge
noemde schrijver van het stuk
haast zich met te verklaren, dat hij
niet bedoelt dat er op de preekstoel
sprookjes worden verteld. „Dat
neem ik tenminste aan", voegt hij
er uiterst welwillend aan toe en
hieruit kan duidelijk worden dat
het maandblad van de kosters al
thans voor dit moment niet ln de
weer is voor de rechte prediking.
Het gaat, zo word tk gewaar, om
een sprookje dat hardnekkig de
ronde doet ln kerkelijke commis
sies. Welk sprookje dan wel? De
schrijvende koster antwoordt zijn
collega's aldus: „U heeft het zelf
misschien ook wel vaak genoeg ge
hoord. als u gaat praten over de
vele uren die u ln uw kerk en de
bijgebouwen moet maken. Het ant
woord is dan prompt: dat kan wel
zo zijn, maar de uren die je ln het
seizoen te veel maakt, die kun je
zomers wel weer inhalen."
Op dit punt van mijn lectuur aan
geland. aarzel lk een moment. Dit
Jijkt te gaan in de richting van een
conflict tussen werkgever en werk
nemer en de kostersbond (de offi
ciële naam is anders, maar laat
maar), aangesloten bij het CNV,
valt onder de sociaal-economische
redactie, dus moet ik er -met m'n
vingers niet afblijven? Anderzijds
zijn hier kerkelijke commissies ln
het geding en die vormen geheel en
al het voorwerp van ónze beroeps
matige belangstelling. Op grond
van deze laatste overweging lijkt
het me verantwoord op deze pagina
door te geven, op welke wijze in het
kostersblad gepoogd wordt het
sprookje de kerkelijke wereld uit te
helpen:
„Mijn vraag is dan meestal: o ja,
hoe dan? Inderdaad worden er zo
mers geen vergaderingen gehou
den. Maar is er werkelijk zoveel
minder werk? De kerk is zondags
toch gebruikt, dus moet hij door de
week schoongemaakt worden. Ver
der komt de kerkeraad zomers ook
voor de dienst bij elkaar in één van
de zalen en geloof me, ze knoeien
zomers net zo veel met as als 's win
ters. Ook de w.c. wordt buiten het
seizoen nog gebruikt en u weet dan
zelf boe dat gebeurt maar lk kan
hier alleen maar zeggen, om het
netjes te houden, niet zo als ze hem
thuis gebruiken. Ook de zalen wor
den gebruikt voor kinderneven-
dienst en kinderoppas. U ziet, he-
m zijn eigen troep
ren van de kerkelijke commissies
dat het binnenwerk er toch wel ls,
want geen mens wil de volgende
zondag meer in zijn eigen troep van
de vorige zondag terug komen."
Tot zover uit het kostersmaand
blad. Nu rijst de vraag om welke
reden dit krachtige proza, dat bijna
de grenzen van het door het CNV
aangehangen harmonie-model
overschrijdt (maar we houden in de
kerk van kloeke taal), mij is toege
stuurd. Om de lezers er opmerk
zaam te maken dat de kosters ook
des zomers niet met de armen over
elkaar zitten? Of om de kerkgan
gers op te wekken, geen rotzooi in
de kerk te maken? Laat ik om te
beginnen vaststellen dat de men
sen, al dan niet in een kerkelijke
commissie gezeten, in de regel wei-
,nig notie hebben van wat een kos
ter eigenlijk uitvoert. Vandaar ook,
denk ik, dat er bijna nooit voor
hem gebeden wordt.
Mij is tenminste als kind opgeval
len dat de dominee in het zoge
naamde grote gebed, dat vroeger
vóór de preek gehouden werd,
nooit de koster noemde. Eerst
kreeg Je (in dat gebed) onze geëer
biedigde vorstin, daarna de raads
lieden der kroon en langzaam aan
daalden we af naar meer gewone
stervelingen, maar de koster was er
nimmer bij. Weliswaar had je predi
kanten die voor alle zekerheid aan
't slot een zegen vroegen voor „alles
en allen die op Uw zegen zijn wach
tende", maar dit had voor de koster
toch de nare bijsmaak van op de
grote hoop geveegd te worden.
Nu ik het hierover heb, herinner ik
me dat mijn Apeldoornse collega
Jac. Lelsz (de dichter van gezang
191 uit het Liedboek) eens, omdat
hem hetzelfde opgevallen was, een
gebed voor de koster heeft ge
maakt. We hebben dat een jaar of
twintig terug in de krant gehad en
lk citeer er nu één couplet van:
Geef hem een vrolijk hart
als hij de vloer moet kuisen,
de lange matten klopt
en boent op de plavuizen.
De schrijver in het kostersblad
heeft, zo komt mij voor, geen vro
lijk hart als hij de vloer moet kui-
sen. Dit is zeer begrijpelijk. Je staat
soms versteld met hoeveel gemak
de mensen troep maken in een
ruimte, waarvoor naar eigen zingen
hun genegenheèn branden. In een
lieflijk vakantiedorp zag ik bij 't
uitgaan van de kerk hoe een alles
zins proper uitziende vrouw het ons
uitgedeelde stencil tot een prop
frommelde en vervolgens met een
sierlijk gebaar onder een bank
smeet, waar het naast de wikkel
van een chocoladereep kwam te
liggen. Ik durf in zo'n geval de
betrokkene niet op de schouder tik
ken en streng vragen: doet u dat
thuis soms ook?, en daarom zet ik
het nu, Jaren later, hoofdschud
dend in de krant. Een Katwijkse
dominee moet eens verklaard heb
ben dat Jezus tegenwoordig zou
zeggen: gij maakt het huis mijns
Vader tot een vuilnisbelt. Dit is
natuurlijk speculatieve theologie,
we moeten het ons maar door kos
ters-met-overuren laten gezeggen:
we maken er een troep van.
Bij uitgeverij Spectrum te U^^
jis deel 14 van de Grote Spe^^^
'Encyclopedie verschenen. Treft 1
•den: ONTEIGENING-PLASM\7 D
SICA. Dit deel telt 559 pagirï v *vJ
Toekomstmuziek,
schreven vanuit een
overtuiging door Jelly Vel
Uitg. Medema, Apeldoorn, 64
7.50.
leen oi
%EGE1
eren oj
rereld i
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDREC
Postbus 948 waaror
Westblaak 9. Rotterdègfn |s
Tel. 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22. Den
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zr.
Tel. 05200-17030
