lithole wil
jenheid
Zuid-Korea militair kwetsbaar
la dood grote roerganger gaat het roer om
Bomaanslagen in
zuiden Portugal
Akkoorden Panama ondertekend
r kolonies op
aan-oever dan
icieel gemeld
BPe,jso Italië van
'volrode beticht-
Franse senatrice
in hongerstaking
om behoud zetel
Verzet tegen landhervormingswet
Wapenverkoop van Bern verdubbeld
Zuid-Afrika
wil praten
met SWAPO
'stabiliteit, eenheid, rust en orde' in China
DAG 9 SEPTEMBER 1977
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
sische radio: zwarte troepen slaags
en B.
JJ» "IISBURY (AP/UPI/Eeuter) - De Rhodesische lei-
dominee Ndabaningi Sithole heeft een verenigd
|it voorgesteld van alle zwarte verzetsgroepen in
idesië, maar dit is door zijn tegenstanders onmid-
ijk van de hand gewezen.
ntemi
an is
ple had een bijeenkomst voor 17
*Tiber in het hoofd, waar hijzelf,
lop Abel Moezorewa, Joshua
10 en Robert Moegabe aanwe-
>uden moeten zijn, samen met
nwoordigers van kerken en
fe zwarte vakbeweging. Eenheid
It ogenblik noemde Sithole van
belang om het doel (een zwart
lerheidsbewind in Rhodesië) te
Moezorewa liet echter we-
lat het niet waarschijnlijk is dat
e vergadering zal bijwonen, ter-
leen woordvoerder van Nkomo
af vroeg: wat denkt hij wel, om
Óp de knieën te kunnen dwingen.
JJS» en Moegabe werken samen
.„„riLpn het Patriottisch Front dat
:oncerr
ïcert
ital le
r Pam
I Kahi
gen vi
ld Si
idala
fat hel
gspriji
ductie|
umk:
nog in strijd een oplossing ziet
iet blanke minderheidsbestuur
jarei
ide
plaat
erk ai
Den
n de
AVIV (AFP) De Israëlische
mg heeft in augustus veel meer
Igingen op de bezette Westelijke
laan-oever opgericht dan tot
'erre is gemeld. Dit blijkt uit een
view met minister van land-
Ariel Sharon, die tevens voor-
is van de ministeriële koloni-
«nmissie, in het dagblad
?ze ligging in te gaan.
is gebeurd zonder dat daaraan
.tbaarheid werd gegeven", zo
eizoenj sharon zonder op het aantal
Hetf^°klCen vesti*?in?sPunten oI hun
is
uitv°- IX 1
rc
oil, Vi
g bedi
r-ledei
in Rhodesië ten val te brengen. Gis
teren nog kwamen zij in de Mozam-
bikaanse hoofdstad Mapoeto bijeen
om hun politieke eenheid uit te bou
wen tot een militaire. Guerrillastrij
ders van Nkomo en Moegabe zouden
onder een gezamenlijk commando
moeten komen te staan. Naar schat
ting beschikt Nkomo over 7000 mili
tairen, vooral in Zambia, en Moega
be over zo'n 15.000, met name in
Mozambique. Vertegenwoordigers
van Nkomo zijn echter de laatste
maanden wervend rondgegaan in
west en zuidwest Rhodesië, waar
door volgens zegslieden zijn troepen
macht kon worden versterkt. Toe
komstige guerrillastrijders zijn voor
een deel naar Botswana gegaan, en
voor een ander deel naar Angola om
daar een opleiding te krijgen.
Volgens de Rhodesische radio lukt
het helemaal niet zo met de samen
werking tussen de troepen van Moe
gabe en van Nkomo. De zender meld
de dat zij slaags zijn in het zuidwes
ten van Rhodesië en opdracht heb
ben gekregen elkaar uit te roeien.
Het overleg tussen Nkomo en Moe
gabe zou volgens waarnemers vooral
bedoeld zijn om aan die schermutse
lingen een einde te maken. De zegs
lieden staven hun bewering met erop
te wijzen dat een militaire samen
werking tussen de guerrillastrijders
van Nkomo en die van Moegabe al
eerder beklonken was, zodat moei
lijk valt in te zien waarom zij nu daar
plots weer over zijn gaan praten.
Rhodesië heeft gisteren opnieuw de
Brits-Amerikaanse voorstellen voor
een regeling van het conflict tussen
blank en zwart van de hand gewezen,
voor de zoveelste maal.
[E (AFP) Het Italiaanse be-
van de Amerikaanse oliemaat-
ippij Esso is er van beschuldigd,
het de fiscus voor 5 miljard lire
15 min) heeft opgelicht, zo
fft de Italiaanse „Corriere della
gemeld. Volgens dit blad is de
neming een boete van 15 mil-
lire 45 min) opgelegd.
branöfen communiqué noemde Esso
de defana later het bericht over belas-
belJraude- „onjuist". Wel had het
iq jaanse deviezenbureau laten we-
jjgdat er een „vermoeden" be
id vfan „onregelmatige deviezen-
jsacties." Volgens het communi-
brandt had Esso daar°P gereageerd
n zien de verzekering dat dit vermoe-
iddags ongegrond was.
jarkeeï
De Amerikaanse president Carter en
het Panamese staatshoofd Torrijos
hebben de nieuwe akkoorden onderte
kend over het Panama-kanaal. Pana-'
ma'zal aan het einde van deze eeuw de
controle krijgen over de waterweg. De,
neutraliteit van het kanaal is in de
akkoorden vastgelegd en de Verenig
de Staten hebben het recht de water
weg militair te verdedigen.
De twee akkoorden moeten nog wor
den goedgekeurd door de Amerikaan
se senaat, waar de conservatieven een
sterke oppositie voeren tegen de over
eenkomst. Het onderwerp zal niet
voor volgend jaar aan de orde komen
in de senaat. De nieuwe akkoorden
komen in plaats voor de oude overeen
komst van 1903, waarbij de Verenigde
Staten de volledige controle verwier
ven over de kanaalzone. De onderhan
delingen over de nieuwe akkoorden
hebben dertien jaar geduurd.
PARIJS (AP) Janine Alexandre
Debray, de moeder van Regis De-
bray en één van de acht vrouwelij
ke leden van de Franse senaat is in
hongerstaking gegaan omdat haar
partij, de PR van president Valéry
Giscard d'Estalng haar van de kan
didatenlijst voor de senaatsverkie
zingen heeft geschrapt ten gunste
van staatssecretaris Pierre-Christi
an Taitinger. De echtgenoot van
mevrouw Detyay weigert bekend
te maken waar zij zich bevindt. De
67-jarige Janine Debray wil met
haar actie bereiken dat de partij de
beslissing terugdraait en haar of
een andere vrouw weer kandidaat
stelt voor het senatorschap van de
stad Parijs. Mevrouw Debray zal in
ieder geval volgende week vrijdag
met haar hongerstaking ophouden
omdat op die dag de definitieve
kandidatenlijst wordt vastgesteld.
In een reactie op de vraag hoe de
vrouw in de Franse politiek wordt
behandeld zei Janine Debray's
echtgenoot: „als de negers In Zuid-
Afrika".
LISSABON (Reuter, UPI) Tegenstanders van de omstreden
Portugese wet op de landhervorming hebben gisteren zes aansla
gen gepleegd op regeringskantoren. Zes mensen zijn hierbij
gewond geraakt, van wie een achtjarig meisje en een politieman
ernstig.
Bij de ondertekening in het hoofdge
bouw van de organisatie van Ameri
kaanse staten (OAS) waren tal van
staatshoofden, onder wie vele Zuida-
merikaanse leiders, aanwezig. Carter
zei in zijn toespraak dat de nieuwe
overeenkomst een bewijs is van het
Amerikaanse standpunt dat eerlijk
heid, en niet dwang, de basis moet
vormen voor alle contacten met de
landen van de wereld.
De aanslagen werden gepleegd ln
Evora, Santarem, Setubal, Alcacer
do Sal en Beja steden in het
zuidelijk deel van Portugal en in
de hoofdstad Lissabon zelf. Vijf van
de zes bommen gingen korte tijd na
elkaar af zoals de autoriteiten ver
moeden met een gezamenlijke actie
te maken hebben. Het meisje raakte
gewond toen zij ln Santarem be
kneld raakte onder een muur, die na
een explosie omviel. De politieman
liep verwondingen op toen hij een
niet ontplofte bom trachtte te de
monteren en dit mislukte.
Tot nu toe heeft niemand de verant
woordelijkheid voor de aanslagen op
zich genomen maar het is zeker dat
de explosies in verband moeten wor
den gebracht met de wet op de land
hervorming van minister van land
bouw Barreto. Deze wet is nog altijd
niet afgekondigd en wordt op het
ogenblik bestudeerd door de grond
wetscommissie. De wet voorziet ln
de teruggave van grotere delen dan
tot dusver van indertijd van de grote
landeigenaren afgenomen gronden
en een vergoedingsregeling voor de
rest van de ingenomen grond. Deze
stukken land zijn in handen gesteld
van collectieve landbouwbedrijven.
Het afgelopen weekeinde waren op
verschillende plaatsen in het land
ook al aanslagen gepleegd maar nu
werden krachtiger bommen ge
bruikt. Het verzet tegen de wet komt
vooral van de organisatie van land
arbeiders die zich overigens van
de aanslagen van gisteren heeft ge
distantieerd en van de communis
ten, die zeggen dat de grootgrondbe
zitters weer worden bevoordeeld en
daarom opschorting van de wet
eisen.
Ndabaningi Sithole
WASHINGTON (UPI) Volgens een
geheime defensiestudie zijn de
Noordkoreanen in staat zelfs met de
Amerikaanse troepen in Zuid-Korea,
in een plotselinge aanval Seoel te
bezetten, aldus de Amerikaanse
journalisten Rowland Evans en Ro
bert Novak.
In de studie wordt over een geheim
rapport gesproken dat president
Carter tegenspreekt waar deze heeft
verzekerd dat zijn besluit om de
tweede Amerikaanse infanteriedevi-
sie uit Zuid-Korea terug te halen, de
Amerikaanse verplichtingen jegens
Zuid-Korea niet aantast.
Zelfs bij aanwezigheid van de Ameri
kaanse grond- en luchttroepen, al
dus de studie, zijn de Noordkorea
nen in staat tot snel handelen en zetting van Seoel, bereiken. Op de
kunnen zij tactisch overwicht al- lange duur echter, naarmate de ge-
thans tijdelijk hun eerste doel, be- vechten voortduren, zouden de
BERN (Reuter) De wapenverko
pen van Zwitserland zijn tijdens de
afgelopen twee en een half jaar meer
dan verdubbeld. Dit zegt de onoffi
ciële „werkgroep voor het verbieden
van wapenexporten" in Bern, een
groepering die campagne voert te
gen het uitvoeren van Zwitserse wa
pens naar het buitenland.
Volgens de werkgroep bereikten de
Zwitserse wapenverkopen in de eer
ste helft van 1977 een bedrag van
ongeveer 250 miljoen gulden. De
groep spreekt in een verklaring be
zorgdheid uit dat meer dan eenvijf
de van de wapenverkopen is gegaan
naar ontwikkelingslanden als Iran,
Singapore, Ghana en Ecuador.
Noordkoreanen het onderspit moe
ten delven.
De studie stelt ook vast dat de Ame
rikanen door het terughalen van
grondtroepen uit Zuid-Korea, meer
ruimte krijgen om te besluiten of ze
tegen een Noordkoreaanse inval ln
Zuid-Korea al dan niet in het geweer
zullen komen.
„Wanneer de Amerikaanse grond
troepen uit Zuid-Korea weg zijn,
hebben de Verenigde Staten hun te
genwoordigheid in Azië van land ver
schoven naar zee. Dit verschaft de
VS de mogelijkheid om wanneer het
nodig is te overwegen of zij al dan
niet betrokken willen raken bij een
plaatselijke oorlog." aldus Evans en
Novak over de geheime defensies
tudie.
JOHANNESBURG (AFP/AP) - De
nieuwe Zuidafrikaanse bewindvoer
der in Zuid-West-Afrika (Namibië),
rechter Marthinus Stein, heeft voor
het eerst voorgesteld dat Sam Nujo-
ma, de leider van de bevrijdingsbe
weging van Namibië. SWAPO, naar
Windhoek komt, om te spreken over
de organisatie van algemene verkie
zingen.
In een interview met de Rand Daily
Mail zegt Stein, die zijn nieuwe func
tie begin september aanvaardde,
dat hij bereid is Nujoma te ontmoe
ten, op neutraal terrein als deze dat
wenst. De Zuidafrikaanse regering
heeft tot nu toe altijd geweigerd met
SWAPO in contact te treden en Nu
joma is door premier Vorster „ban
diet" genoemd.
Gevraagd naar de twee grote hin
derpalen op de weg naar een ak
koord met SWAPO de tegenwoor
digheid van Zuidafrikaanse militai
ren en het probleem van de politieke
gevangenen zei Stein dat deze twee
punten onderwerp zouden zijn van
nieuwe onderhandelingen tussen
Zuid-Afrika en de vijf westerse lan
den Frankrijk, Verenigde Staten,
Oroot-firittannië, Canada en West-
Duitsland, die tot een regeling pro
beren te komen. SWAPO stelt als
voorwaarden aan deelneming aan
algemene verkiezingen vertrek van
de Zuidafrikaanse soldaten en vrij
lating door Pretoria van Namibische
politieke gevangenen. Namibië
wordt door Zuid-Afrika nog steeds
bestuurd, tegen de uitdrukkelijke
wil van de VN in.
De raad van de Verenigde Naties
voor Namibië heeft de Veiligheids
raad gevraagd bijeen te komen om
de situatie te bekijken die is ont
staan nadat Zuid-Afrika heeft ver
klaard dat de stad Walvisbaai toebe
hoort aan Zuid-Afrika. Volgens de
Verenigde Naties is deze stad een
deel van Namibië. De VN is van
mening dat de beslissing van Zuid-
Afrika illegaal is en een „daad van
racistische en koloniale expansie"
betekent.
Gisteravond laat heeft Nujoma. die
in Parijs is, het voorstel van Steyn
voor een gesprek verworpen. „Ik wil
niet spreken met de vertegenwoor
diger van een land dat massa-moord
pleegt". Steyn heeft volgens Nujo
ma niet het recht hem naar Namibië
te roepen. „Het is mijn eigen land
waar ik vrij ben te gaan als ik dat
wil".
gtin'." nu gm 'i imi', 1 i i 1 11
io.3oM" Johan ten Hove
ige Ve1
en bqdaag is het een jaar geleden dat Mao Tse-toeng, stichter van de Chinese Volksrepubliek en tot
of sin dood voorzitter van de Chinese communistische partij, overleed. Er is in dat jaar veel gebeurd
nd de rbi^ de voorzitter zich in zijn vandaag te openen mausoleum zou omdraaien. De al onder zijn
bestand begonnen politiek-ideologische strijd is uitgevochten en als overwinnaars zijn niet zijn
keitte volgelingen, de radicalen, maar, althans voorlopig, de gematigden uit het strijdperk
toren.-eden. Na de dood van de grote roerganger in China zijn de bakens verzet en het roer
fegooid.
verwinning van de gematigden
ar gelfe wijziging van de koers heeft
van Neerslag gevonden in de rede-
Inngen, besluiten en benoemin-
onzoals die op het onlangs gehou-
denhalelfde congres van de Chinese
itie g&unistische partij naar voren
Interrhen. Natuurlijk werd er in de
junta.foeringen veelvuldig verwezen
(tel. 99uitspraken van Mao Tse-toeng
reid naerd veelvuldig gezegd dat „de
affen Itarische revolutionaire lijn van
monstpote voorzitter" zou worden
Igezet. Zo kort na de dood van
K>rzitter zal geen Chinese leider
zijn hoofd halen de uitspraken
Mao Tse-toeng niet aan te halen
jvendien de leerstellingen van
.ni^erleden leider zijn voor inter-
tie vatbaar- Ook de leiding van
dicale stroming, de zogenaam-
ae is ende van vier die nu verguisd
nor pi1 de Partij gestoten is, beriep
?n he 'eelvuldiS °P de uitspraken van
voor r1* rocrean8er
«uw titelwoorden
Koor eenheid, rust en orde" in
'China waren sleutelwoorden in
devoeringen van de huidige lei-
China gaat op weg naar het
nbeeld van de in januari overle-
premier Tsjoe En-lai, die van de
Natfcse Volksrepubliek rond de
orgawwisseling een moderne indus-
d* natie wilde maken, vergelijk-
Schotfmet Westerse industrielanden,
ïendejtoe moet er harder gewerkt en
ituurwer gepraat worden, daartoe
i 10.0 de partij geconsolideerd en
op hïBrkt worden, moet de „bende
ior ee trier" blijvend gekritiseerd, de
ïideri iktie vergroot en de nationale
m 10. >mie omhoog gebracht worden.
;ersce voorzitter Hoea Kwo-feng zijn
Mei orders op het congres voor-
on
al van de „bende van vier" (de
ja'e vleugel in het politburo, die
zich vooral in Sjanghai had sterk
gemaakt onder leiding van partij
ideoloog Jao Wen-joean, vice-pre
mier Tsjang Tsjoen-tsjao, Mao's
echtgenote Tsjiang Tsjing en de jon
ge door Mao zelf naar voren gescho
ven vice-voorzitter Wang Hoeng-
wen) werd door Hoea opnieuw aan
gehaald als een afsluiting van de
Grote Proletarische Culturele Revo
lutie.
Die Culturele Revolutie had Mao al
eens eerder afgesloten en wel op het
negende partijcongres in 1969. Toen
was de overwinning op hen die de
„kapitalistische weg bewandelden",
en tot die groep behoorde de huidige
vice-premier Teng Shiao-ping, ook al
een afsluiting van de Culturele Re
volutie. Maar het waren juist de radi
calen die tijdens en na deze revolutie
tot grote invloed kwamen, terwijl de
pragmatici uit hun bestuurlijke
functies gezet werden. Het „rood-
zijn, het revolutionair-zijn en de
klassestrijd" waren het devies en op
het tiende congres van de Chinese
communistische partij in 1973 vond
dat zijn neerslag in de benoeming in
het Centrale Comité van veel leiders
uit de vakbonden, jeugdorganisaties
en van activisten uit de vrouwenor
ganisaties. Mensen die nu. bij het
laatste congres, veelal vanwege hun
contacten met de „bende van vier"
weer uit de gratie zijn.
Teng Shiao-ping
Nu is er weer een belangrijke post
weggelegd voor vice-premier Teng-
Shiao-ping. de man die tot twee
maal toe naar de vergetelheid werd
verwezen. Eén maal door Mao Tse-
toeng zelf en de tweede keer onder
druk van de Sjang-hai-radicalen en
met goedkeuring van de toen al oude
en zieke voorzitter. Teng lijkt ook.
als vertrouweling van oud-premier
Tsjoe En-lai, het best in staat de
ambitieuze plannen van China uit te
voeren.
De nieuwe stichting die de Chinese
leiders gekozen hebben, de nadruk
op winst en produktie in de indus
trie, de herwaardering van deskun
digheid, vooral op wetenschappelijk
en technisch gebied en de wijzigin
gen in het onderwijssysteem in de
richting van meer conventionele me
thodes, was al opgenomen in de
plannen die Tsjoe En-lai samen met
Teng had uitgedokterd en die op het
vierde Volkscongres in 1975 werden
overgenomen. Mao Tse-toeng had la
ter felle kritiek op deze plannen om
dat ze de „klassestrijd verwaarloos
den" en na de dood van Tsjoe en de
tweede verguizing van Teng werden
de plannen dan ook aangeduid als
„vergiftig zaad". Het heeft niet mo
gen baten, ze gaan de basis vormen
van de nieuwe binnenlandse politiek
in Peking.
Eerlijk persoon
Het was dan ook Teng, die op het
laatste congres kort en bondig mee
deelde dat „er minder gepraat en
harder gewerkt diende te worden en
dat het maken van winst geen schan
de was". De eis die Teng, wars van
alle ideologische priet-praat, stelde
aan een goede communist, was dat
hij een eerlijk persoon diende te zijn.
Een jaar terug zou dit nog als kapita
lisme zijn uitgekreten. Nu behoort
het tot de hoogste wijsheid in China.
De de-Maoiserlng in China, het ver
werpen van de Maoistische „perma
nente revolutie" heeft wel degelijk
zijn intrede gedaan, al zal geen enke
le Chinese leider dat voorlopig in zijn
jargon opnemen. De huidige Chinese
leiders hebben een punt gezet achter
de afgelopen turbulente jaren en zijn
begonnen aan een grootscheepse
restauratie. Zeer waarschijnlijk zal
Peking zich wat betreft zijn buiten
landse politiek wat „opener" opstel
Op het elfde congres van de Chinese communistische partij wordt een resolutie unaniem aangenomen
len. Om de ambitieuze plannen te
kunnen uitvoeren zal er op technolo
gisch gebied een grote achterstand
moeten worden ingehaald en hulp
vanuit het buitenland lijkt dan ook
niet onwaarschijnlijk.
De strijd om de juiste poliltieke en'
ideologische lijn mag dan voorlopig
beslist zijn. met de strijd om de
macht aan de top is dat nog niet
gebeurd. Voorzitter Hoea heeft een
actieve rol gespeeld bij de tweede
verguizing van Teng en heeft zijn
herbenoeming tot vice-premier zeer
vertraagd. Het lijkt er op dat de
weinig krachtige voorzitter niet is
opgewassen tegen de overtuigende
Teng, die nu al gezien wordt als de
belangrijkste maker van het beleid
ln Peking. Diplomatieke waarne
mers in de Chinese hoofdstad sluiten
weddenschappen af over de vraag of
Teng tijdens het Nationale Volks
congres, dat nog dit Jaar gehouden
moet worden, zal worden aangewe
zen als premier. Deze functie wordt
nu nog bekleed door partijvoorzitter
Hoea Kwo-feng.
Ook het probleem of het Chinese
leger grote bedragen zal ontvangen
om een modern defensieapparaat op
te bouwen, is nog niet opgelost. Tij
dens het Jongste congres is daar geen
beslissing over genomen en is het
grobleem. met alle mogelijke con-
icten in de top, naar de toekomst
verschoven. Weliswaar bezetten de
militairen tien van de 23 zetels ln het
Politbureau van het Centrale Comi
té (het machtigste politieke orgaan)
maar ln het dagelijks bestuur heb
ben ze zeker geen overwicht.
Vandaag zal het mausoleum, waar
Mao Tse-toeng ligt begraven, offici
eel worden opengesteld. President
Tito van Joegoslavië heeft er als eer
ste buitenlandse gast al een kijkje
mogen nemen. Tito, die eens als
„verrader van de communistische
zaak" door de Chinese leiders werd
uitgemaakt. Vandaag zullen duizen
den burgers het mausoleum bekij
ken om eer te bewijzen aan de grote
roerganger, wiens nagedachtenis nu
al ls bezoedeld door de huidige lei
ders ln China.
