Filmklapper: opzet voor kijker
m
tussen
tweeSE
werelden
Massamedium schiet
tekort
Radioprogramma met filmmuziek en actualiteiten
rmé
ZWIJNEN'.
KUPPE€> EVERZWIJNEN!]
IK ZIE ZE UK
GR ZE HALEN!
J<OM, IPEFIK'
O&IIIX! IPEFIX!
«EPTEMBER 1977
RADIO EN TELEVISIE
TV-COMMENTAAR
..Oen enkele Nederlander is in
gtaat om de Zuldmolukker
adequaat te benaderen." Dit heeft
getuige dr Tan gisteren gezegd in
het proces tegen de Molukse
overvallers. Kijkend Nederland kon
van deze harde uitspraak kennis
nemen via het NOS-journaal. Ik heb
geprobeerd mij voor te stellen hoe
dit oordeel dat een veroordeling
inhoudt in onze huiskamers is
aangekomen. Zou de meerderheid
erdoor geschokt zijn? Hoeveel
zullen er kwaad zijn geworden? Een
steekproef om de reacties te
rubriceren, zal de moeite lonen.
Laat mij eens op een opiniepeiling
vooruitlopen. Ik vermoed dat de
woorden van dr. Tan bij de meeste
kijkers bet ene oor in en het andere
uit zijn gegaan. Een aanzienlijk klei
ner percentage zal hebben uitgeroe-
a
3 door Ton Hydra
pen: „Wat verbeeldt die man zich
wel? We zijn 350 jaar de baas ge
weest in die zogenaamde Oordel van
Smaragd en dan zullen we nog niet
weten wat voor vlees wij in de kuip
hebben? Kom nou! Ook de Ambon-
nezen wisten toen drommels goed
waar zij zich aan hadden te houden.
Dat is nu wel effe anders!"
Tot zover een paar kreten. Het mas
sa-medium televisie had ons allang
veel beter kunnen informeren. Dat
medium is echter niet veel verder
gekomen dat het signaleren van
randverschijnselen die naweeën zijn
van een uiterst gecompliceerd verle
den. Aan de dieperee roerselen zijn
wij niet toegekomen. Natuurlijk wis
ten de Ambonnezen zo goed als alle
andere bevolkingsgroepen van de
archipel wat zij aan de Belanda (de
Hollander) had. Maar, of dat omge
keerd ook het geval was, mag u
betwijfelen.
Ik moet terugdenken aan mijn
Indische jaren. Het was in die tijd
vol onrust, regelrechte oorlog en
tenslotte een overgang van
Nederlands naar Indonesisch
bestuur, het komen en gaan van
„deskundigen" uit het moederland.
Na een paar dagen voor het eerst
van hun leven in de tropen te zijn
geweest, wisten zij er alles vanaf.
Tenminste, dat suggereerden zij bij
de vliegtuigtrap.
Aanvankelijk dacht ik: tjonge,
tjonge, dat is knap! Tot Gerben
Molenaar, de laatste
directeur-hoofdredacteur van het
Bataviaasch Nieuwsblad mijn baas
werd. Toen hij 35 jaar op Java was
zei hij mij: „Ik verbeeld mij niet de
Oosterling te kennen".
Aan de hand van deze bekentenis
van een man die zich terdege had
verdiept in het leven en denken van
wat destijds nog „inlanders" werden
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Maarten van
Rooyen (34) is bij het grote
publiek bekend geworden door
zijn slapstick-collages voor de
VPRO (Zwijgen is goud) en de
VARA (Horen zien en zwijgen).
Op filmgebied heeft hij zo'n
beetje alles ondernomen, wat
er te ondernemen valt. Naast
het schrijven van filmrecensies
voor het Parool, werkt hij mee
aan diverse tv-produkties,
waar de filmkwis „Voor een
briefkaart op de eerste rang",
er een van is. Nog niet zo be
kend is zijn wekelijkse radiop
rogramma Filmklapper (vana
vond om 18.44 uur Hilversum
D
In film klapper draalt Maarten van
Rooyen filmmuziek, afgewisseld met
rubrieken, zoals de filmrecensies van
die dag. interviews en de best be
zochte film. Het idee voor FUmklap-
per bestond al enige Jaren, maar
vond aanvankelijk geen genade bij
de KRO leiding. In Januari van dit
jaar kreeg de eerste uitzending dan
toch gestalte. Maarten van Rooyen
presenteert het samen met Theo
Stokkink, bekend als diskjockey van
Hilversum III. In het kader van de
steeds gTOter wordende desinteresse
voor de televisie en de nog steeds
toenemende belangstelling voor de
bioscoop, past een programma met
fUmmuztek uitstekend, vindt Maar
ten van Rooyen. „Veel mensen heb
ben een passie voor filmmuziek. Ik
moet toegeven dat er ook vaak uit
stekende werkjes bijzitten, al is het
ook wel weer zo dat de filmmuziek
die bijvoorbeeld de hitparade haalt
niet altijd even artistiek is. In leder
geval is het aanbod ongelooflijk
groot. Het la de bedoeling om de
meest recente filmmuziek te draalen
en soms hebben we ook wel de pri
meur. De muziek van "New York.
New York' had ik al twee weken voor
de film hier ln roulatie ging. we heb-
Maarten van Rooyen, samensteller en presentator van Filmklapper
ben een medewerker in de Verenigde
Staten en die zorgt dat wij het mate
riaal krijgen."
Besprekingen
(ADVERTENTIE)
Via een
Amro Prilie RekertiOcf
kun je meV- een
eurotioajue een a&f-
+oci^je naar He(-
clot'uiarvum betelen
(Voor die dag naar dc Amro, dus.)
Radio vandaag
HILVERSUM I 1ZW m en FM-kanalen!
KRO: 7.00 Nmuwi 7 02 Het levende woord
7 0S (S) Lichte muziek. (7.30 Nieuws) 130
Nieuw». 8 38 Gymnastiek voor de huis
vrouw 8 45 (S) Lichte muziek. (10J0
Nieuws) II 00 (S) Strandjutters, gisteren en
vandaag, gesprek 12.00 (Si Lichte muziek
(12 22 Wij van het land 12 26 Mededelingen
12 30 Nieuws 14 00 (S) Lichte muziek (15 30
Nieuws 16 00 (S) Spreekuur 17 00 (S) In de
huUgeklutst* kinderwinkel 17 30 Nieuws.
17.32 (S) Echo magazine. 18.10 Politieke
uitzending BP 18 30 Nieuw* 18 41 Markt
berichten i s m. KNBTB 18 44 (S) Filmklap-
BI930 (Si Edwin, proaten en zingen
"0 (S) In antwoord op uw schrijven ver-
xoekplatenprograinma 21 00 (S) Van Dijk
Schoonderwalt b v. 21 15 (S) Dr Grol en de
Internationale lol 21 45 (Si Jazz 298 22 25
Overweging. 22 40 (S) Goal 23 55-24 00
Het leeuwendeel van de uitzending
bestaat uit het bespreken van de
filmrecensies. Het leukste onderdeel
van Fllmklapper. vindt Van Rooyen
zelf. „Ook het meest bewerkelijke
gedeelte van het programma. De
ochtendbladen hebben we natuur
lijk ruimschoots van te voren, maar
de avondbladen komen doorgaans
pas vlak voor de uitzending. Ik zit
vaak tijdens de uitzending nog de
teksten te schrijven. Voor de luiste
raar lijkt het me ook wel interessant.
Niet ledereen is in staat om meer dan
een krant te kopen en de luisteraars
die wij hebben willen graag wéten
hoe de meningen zijn over films die
ze eventueel willen gaan zien. Het Is
natuurlijk prachtig dat Je vaak lijn
recht tegenover elkaar staande me
ningen hebt. Ook mijn recensies
worden wel besproken. Dat vind ik
nog steeds gênant. Theo doet dat,
want zeil begin ik daar niet aan."
Filmklapper Is een echt actualitei
tenprogramma. waarvan na negen
maanden gerust gesteld kan wor
den, dat het aanslaat.
Maarten van Rooyen daarover: „De
reden daarvoor ls geloof ik dat Film
klapper erg gevarieerd ls. Het is
prettig er naar te luisteren. De mu
ziek ligt bij de mensen goed in het
gehoor en de belangstelling voor
film is nog altijd groot. Wat Ikzelf als
een groot voordeel zie, is dat je de
lisch commentaar. 8.35 Te Deum Lauda-
mus; gewijde muziek. NOS 9 00 Documen
taire. 9.35 Waterstanden. 9.40 Schoolradio.
10.00 Wat heeft dat kind; pedagogische ru
briek 10.15 Duidelijke taal 10 30 NOSJazz
portret 1100 Nieuw* 11.03 Meer over min
der; De stem van de sprekende minderheid.
12.30 Toerismo. toeristische informatie.
OVERHEIDSVOORLICHTING. 12.49 Uit
zending over de landbouw 13.09 Nieuws.
NCRV. 13.11 Hier en nu NOS 13 30 Vonken
onder as. programma over Nederlandse
volksverhalen en volksgebruiken. 13.45 On
der de Groene Linde: oude Uedjes en balla-
jnensen kunt attentderen op goede
films, op de randverschijnselen, op.
de omstandigheden waaronder som
mige produkten worden gemaakt.,
Je kunt mensen motiveren bepaalde
'films te gaan zien. Niet omdat ik het
dan een goede film vind, maar om
dat er in films vaak meer zit dan er
door kijkers uitgehaald wordt. Film
is natuurlijk een uitstekend medi
um om visies over te brengen, maar
Je moet wel gaan leren kijken. Een
programma als Filmklapper kan
daar een opzetje voor zijn."
Speciaal vandaag
(ADVERTENTIE)
KunjedecuilribuHé
betelen.
('n Sprintje (rekken naar dc Amro, dus.)
I'll see you in my dreams is
een film over de schlagercompo
nist Gus Kahn, die trouwde met
de secretaresse van een muziek
uitgever. Deze karakters wor
den gespeeld door Danny Tho
mas en Doris Day.
Ned. 1 19.45
Onderwerpen in Aktua zijn:
de terreur in West-Duitsland,
de 'Children of God' en de ille
gale verkoop van zogenaamde
rashonden.
Ned. 2 21.15
Een KRO-ploeg registreerde
belevenissen van strandjutters.
Ned. 1 21.50
De Taptoe Edinburgh vormt
een spectaculair element in de
feestelijkheden ter gelegenheid
van het regeringsjubileum van
koningin Elizabeth II.
Ned. 2 22.00
De NOS zendt vandaag en
volgende week vrijdag een ra-,
dioprogramma uit over de ter
reur van aanranders en de angst
van hun slachtoffers.
Hilv. 2 I 09.00
Jacques van Kollenburg ont
vangt op zijn Spreekuur de he
ren J. van Dongen en A. Klaas-
se van het Instituut Rhetorica.'
Hilv. 1 16.00
In Amsterdam wordt vana
vond het concertseizoen geo
pend met een Open Huis.
Hilv. 2 I 20.05-00.30
maal. VOO 19.00 fS) Nederlandse top-40.
VPRO: 20.02 (S) VPRO-vrijdag-op-dne
23.02 (S) Amigos de Musica. AVRO. 1.02 (S)
Radio Pandora. 2.02-7.00 (S) 'n Nachtje
AVRO
HILVERSUM IV (FM-kanalen) 7.00
Nieuws. 7.02 (S) Vroeg klassiek. 9.00
Nieuws. 9.02 Stof van eeuwen 10.00 (S)
Vocalise. 12.00 (S) Van het Nederlands Con-
certpodium. EO 13.00 (S) Klankspiegel.
14.00 Nieuws. 14 02 (S) Klankbord. 14.20 (S)
waar
op vier.
Orgelbespeling 14.45 (S) Woord der w
heid. VPRO: 15.00-17.00 Muziek op viei
den 14.00 Aspecten van de kamermuziek
15.00 Zoeklicht op Nederland, regionaal
nieuws. (18.00 Nieuws.) 16J0 Kijk op buiten-
T\É i ui iln in
I v Yüncraqg
•- '4
land
VORO: 17 00 Welingelichte kringen; recht
streeks debatprogramma 17.45 Symbiose.
17 55 Mededelingen 18 00 Nieuws 18 11 Em
bargo NOS 20 00 Nieuw* 20 05 (S) Open
Huis Concertgebouw optreden van diverse
ensembles 0 30 Aansluitend: Nieuws
HILVERSUM III (445 m en FM-kanalen)
EO 7 02 (S) Gospelsound 8 03 (S) Tijdsein
9 03 (S) De muzikale fruitmand 10 03 (S) Te
elfder ure. 11.03 <S) Verzoekplatenprogram-
ma. 12 03 (S) Top tien NCRV 13 30 (S)
Popcontact 15 03 Nationale Tip-30 15.03 (S)
HElpee-pop NOS 1603 (S) Nationale Hitpa-
Op dé man af, Evange rade 18.03 De vacaturebank. 18.10 (S) NOS-
HILVERSUM II (492 n en FM-kanalen)
NCRV: 7.08 Nieuw» 7 II Ochtendgymnas
Uek. 710 Vandaag vrijdag 600 Nieuws
RU Hier en nu 830
NEDERLAND I
11.30 NOS: Schooltelevisie
1630 TElEACeenheid m eenheden
19.45 NOS: FabeKiesknmt
1638 Journaal
19.05 KRO: Tom en Jerry, tekenfilm
19.20 De stuntelaars van Chicago, comedy-tena
19-45 IB see you vi my dreams, muzikale speeRim
21.35 Journaal
21.50 KRO: Als de wmd in zee Is. documentaire
22.25 Willem Ruis op bezoek bij de Zonnebloem
22.30 NOS: Journaal
NEDERLAND H
18.45 NOS: De fabeltjeskrant
18.55 Journaal
19.04 TROS: Hunters Goud. tv-eerie
20.00 NOS: Journaal
20.25 TROS: Charlie's Angels, politieserie
21.15 Aktua-tv
22.00 Taptoe Edinburgh
22.50 NOS: Journaal
Asterlx en de grote oversteek
genoemd, kunnen wij de uitspraak
van dr. Tan misschien beter
verstaan. Hij stelde het zwart-wit,
maar waarschijnlijk bedoelde hij:
„De meeste Nederlanders
verbeelden zich slechts dat zij ons
kennen en begrijpen, maar zij
kunnen ons niet op gelijke voet
benaderen, omdat ze vanuit hun
eigen straatje blijven denken".
Dit laatste zal in veel gevallen
opgaan al ben lk er haast van
overtuigd dat dr. Tan voor enkele
•Nederlanders een uitzondering wil
maken. Maar ook dit probleem heeft
twee kanten. De mens van het
oosten zal zich nimmer bloot geven
tegenover degenen die elders op de
wereld hun wortels hebben, en zich
niet in zijn denkwereld kunnen
verplaatsen.
De televisie kan daar waarschijnlijk
weinig aan veranderen. Wij kijken
alleen maar naar filmpjes.
1 l'l - VI 1
r -r -~R-.--.-I- -S.-RI
V— 'r:i ST-Z.' w— w
KARELTJE KNETTER EN DE TOVERBUBBEL
00!
123: „Bedankt voor de lift, Knolle,"
zei smidje Verholen. „Laat me er
hier maar uit." Boer Knolle keek
wel even verbaasd op. „Ga je niet
naar huus?" vroeg hij. „En waarvoor
heb je die koffer bij je? Ga je kam
peren in het bos?" „Precies
glimlachte de smid geheimzinnig.
„Ik ga een poosje fijn uitrusten in de
vrije natuur." „Nou je mot
ervan houwe," zei boer Knolle.
„Achter mien huus staat ook een
mooie beuk. En een beuk is een
beuk en een eik is een eik. En een
beuk zal nooit een eik worden. En of
ze nou al met een paar honderd bie
'mekaar in een groot bos staan,
maakt ook al helegaar geen verschil.
Ach ach ach Jullie stadse men
sen die geen boere bennen, hebben
ook altijd wat anders op de hooi
vork! Amuseer je, Verholen." En
met die woorden reed boer Knolle er
met zijn oude karretje hotsebotsend
vandoor. Smidje Verholen drong in
tussen zo snel hij kon het woud
binnen en repte zich naar het Kij gr00
lenbos, waar de woning stond va 6
Sybila van Sorcieren, alias Oui
Sybil. Hij naderde het huis ditma
,van de achterzijde en mompel*
„Hmmm gelukkig is die ouj
stinkhut weer veranderd in een fri
se, moderne bungalow. Dat maa
mijn taak een stuk gemakkei
kerDe bewoonster van h
huis was zelf al op. In een hip
blits tuinkostuumpje was de jong
dame bezig haar grasveld te ve
zorgen.
FERD'NAND
- 83
Chivers verzekerde hem, dat dit mo
gelijk was en begon het paard me
teen te zadelen. Paul reed ln de
richting van De Kluis. Het beloofde
een mooie zomer te worden, een
goed tegenwicht tegen de sombere
natte Jaargetijden in Frankrijk.
Maar toen slaagde hij er ln de oorlog
en Frankrijk uit zijn gedachten te
bannen; hij moest naar de toekomst
kijken en niet piekeren over wat er
ook in het dal aan waarden verloren
jwas gegaan. Trouwens, heel wat van
Idie waarden hadden weinig Inhoud
gehad, de onderdanigheid bv. van
■de kinderen tegenover de landheer.
Wat wel erg was, was de voortduren
de Infiltratie van mensen van het
foort van Sydney Cods all, ow-ers,
die al het land rond de Nonnenbaai
vol zett«n met monsterlijke bunga
lows.
ZIJ noemden het „ontsluiting" en
'beweerden dat zij goede huizen wil
den bouwen voor bejaarden en vete
ranen. maar van die beweringen ge
loofde Paul niets. Hij kende het type
Sydney Codsall te goed. Gelukkig
was hij ln staat hem niet al te dicht
in de buurt te laten komen. Hij
moest grinniken, want hij had nog
land kunnen kopen dank zij de win
sten die oom Franz voor hem had
gemaakt. Toen die met de cijfers bij
hem was gekomen, was Paul alles
behalve gelukkig geweest; de ge
dachte dat hij aan de oorlog, die aan
zoveel van zijn mensen het leven
had gekost, had verdiend, vond hij
weerzinwekkend. Zijn eerste impuls
was alles meteen weg te geven, zoals
Stanley Baldwin had gedaan, maar
toen kreeg hij een nog beter idee.
Ondanks al zijn redeneren had oom
Franz hem daarvan niet af kunnen
brengen. Hij schonk zijn aandelen in
de firma Zorndorff en Craddock aan
het nationale fonds voor oorlogsin-,
validen en richtte vervolgens een
stichting op voor de exploitatie van
het landgoed. Daarin stortte hij
tweederde van zijn aandeel ln de
winsten van de firma; dit fonds
moest gebruikt worden voor de ver
betering van landbouw en veeteelt
en voor de vervanging van oude
arbeiderswoningen. Hij zelf en zijn
gezin zouden er nooit één cent uit
mogen krijgen. Alle pachten zouden
worden bevroren op het vooroor
logse peil plus het toen gebruikelij
ke aandeel van de oogst. Verder
zouden zij leven van de opbrengst
van de huisboerderij, die nu beheerd
werd door een neef van Honeyman.
Hij had protest van Claire verwacht
ter wille van de kinderen, maar dat
bleef uit. Zij begreep, veel beter dan
hij besefte, waarom hij alles zo had
Dc Boekerij Baarn
geregeld en als boerendochter be
schouwde ook zij land als de enige
bron van rijkdom ondanks alle kapi
talen die in de afgelopen vier jaar
door speculanten waren verdiend.
De regeling van dit alles had hem
heel wat tijd gekost; voor het eerst
sinds een maand zat hij niet ln zijn
kantoortje. De dokters hadden ge
lijk gehad: van hoofdpijnen had hij
weinig last meer. Hij hield zijn
paard in op de top van de heuvel
vanwaar hij het grootste deel van
het dal kon overzien. In plaats van
de omgehakte bomen verrezen er al
weer jonge stammen en overal geur
den de bloemen. Kortom, het was
een prille zomer zoals men die alleen
in deze delen van Engeland kent.
Snowdrop werd ongeduldig. Paul
hervatte zijn rit. Op weg naar huis
overdacht hij alles wat hij hier in hf
dal had beleefd en wat hij nog wilq
doen. Hij was pas veertig, heel wi
van zijn dromen kon hij dus nog f
vervulling doen gaan.
HOOFDSTUK ELF
I
Op 1 september 1929, aan de vooi
vond van de eenentwintigste v<
jaardag van de tweeling, zadel'
Paul zijn schimmel, de opvolger v
Snowdrop. Hij reed naar het Fran»
bos in de zuidwestelijke hoek val
het landgoed achter De Kluis. H
hield zichzelf voor, dat hij nog
poging wilde doen om Henry Pitt
over te halen bij het ploegen zij
paarden te vervangen door een trac
tor, maar hij wist, dat hij eigenlij
alleen had willen ontsnappen aal
alle drukte van de voorbereidin
van het feest, dat de tweeling di
avond zou geven. Iedereen was doo
hun enthousiasme aangestoken
zelfs Mary die niet veel om feeste
gaf. Het was het eerste grote feest n
de viering van Simons eenentwintig
ste verjaardag vier Jaar geleden.
Als Paul naar het Franse bos ree(
had hij altijd het gevoel dat hij naa
de kerk ging. Door dit bos had hij o
zijn eigen wijze de oorlogsdoden u
het dal willen eren; hij vond dez
plaats gewijder dan een van de vel
monumenten die elders te hunné
ere waren opgericht.
wordt vervolg
Horizontaal: 1. voertuig, 5. gebogel
been, 8. zangwijs, 10. tweetal, 1!
zwaardvis, 14. kever, 15. tennistern
17. vruchtenat, 18. lange nekhare
van dieren, 20. breedvoerig, 21. go
van de donder. 22. karig. 24. bouw
land, 26. gevangenis, 27. vorderin
29. gast, 31. glijvoertuig, 32. ru
(Z.N.), 33. plaats in de N.O.P.,
broeibak.
Verticaal: 2. water in N. Br., 3. oj
stootje, 4. maalinrichting. 5. rivier,
betreffende Ierland. 7. Europeaan,
stuk stof, 11. kwelling, 13. zangvoge
15. ontvangkamer, 16. Innig, 18. sni
werktuig. 19. gevangenis. 23 gt
noegdoening, 24. vroeger. 25. pit. 2'
meisjesnaam. 28. vreemde munt, 31
soort, 31. zware zoete wijn.
Oplossing vorige puzzel:
1 re, 2. rek. 3. keer, 4. kerel, 5. kare<
6. krakeel. 7. lekker, 8. rekel. 9 kee
10. lek, 11. el.
