Politie helpt burgers bij bescherming tegen misdaad Derde wereld wil grotere greep op nieuws Zakkenroller gedood na vuurgevecht met politie Zuid-Holland zit met tekort yan 3 miljoen 'Een Arubaan is iemand die zijn zaakjes goed in de gaten houdt' Nieuwe organisatie in leven geroepen Spa Orange Conflict Willem Amtz-huis opgelost Middenstand wil vergoeding voor innen BTW Andere verdeling van geld verwacht ILET-directeur Soma via Studiebijeenkomst zwengelde debat in Nederland aan Kamervragen over archief Kortenhorst nMETZLER- BINNENLAND Trouw/Kwartet Elke dag vallen er onder de schooljeugd slachtoffers van het verkeer. Met de donkere winterdagen voor de boeg lijkt deze reflecterende driehoek zowel voor als achter een goed raiddel om de kinderen een beetje meer te beveiligen voor het verkeer. Van een onzer verslaggevers UTRECHT Rijks- en gemeentepolitie gaan volgend jaar samenwerken in een organisatie, die de burgers gaat helpen zich te beschermen tegen criminaliteit. ADVERTENTIES met Spa bronwater bereid Drink de natuur UTRECHT (ANP) Het conflict tussen de directie van het Willem Amtz-huis in Utrecht en de onderne mingsraad over reorganisatie van het psychiatrisch ziekenhuis, is op gelost. Directie, behandelafdelingen en ondernemingsraad hebben beslo ten op korte termijn een gezamen lijk plan op te stellen om zowel de structurele problemen binnen het WA-huis als de financiële problemen op te lossen. Een van de taken van de organisatie zal zijn het geven van technische voorlichting over beveiligingssyste men in huizen en bedrijven, zo ver klaarde drs. R. J. Vader, hoofd van de afdeling voorkoming criminaliteit van het ministerie van justitie in Utrecht. Hij deed dat tijdens een persconferentie ter gelegenheid van de beurs „Security '77", die van maandag tot donderdag a.s. zal wor den gehouden in de Utrechtse jaar beurs. Op deze beurs zullen de nieuwste produkten op het gebied van de beveiliging van ruim vierhon derd fabrikanten te zien zijn. De inzendingen zijn afkomstig uit ne gentien landen. Volgens drs. R. J. Vader wordt bevei liging door burger en bedrijf steeds meer noodzakelijk en met de nieuwe organisatie hoopt de politie het voor komen van criminaliteit voortvaren der ter hand te kunnen nemen. Over de vorm en inhoud van de organisa tie kon nog weinig worden meege deeld, omdat de besprekingen op dit punt nog gaande zijn. Zeker is wel, dat de organisatie zal komen te val len onder verantwoordelijkheid van het ministerie van justitie. Naast deze organisatie zal begin vol gend jaar ook een Nationale Advies raad Voorkoming Criminaliteit van start gaan. Deze raad zal de verschil lende ministeries adviseren en voor- stllen doen met betrekking tot de misdaadpreventie." Als voorbeeld noemde de heer Vader een advies aan het ministerie van volkshuisves ting om bij de bouw van woningen rekening te houden met de beveili ging. Verder zal de adviesraad zich AMSTERDAM (ANP) Bij een vuurgevecht met twee rechercheurs op het Rokin in Amsterdam is gis termiddag de van zakkenrollerij ver dachte Joegoslaaf J. S. doodgescho ten. De verdachte werd door vier of rijf politiekogels getroffen en over leed ter plaatse. De politie maakte van de wapens gebruik nadat de Joegoslaaf enkele gerichte schoten had gelost. Een andere man, even eens verdacht van zakkenrollerij, werd gearresteerd. De voorgeschiedenis speelde zich af op tramlijn 24, waarin zich drie re chercheurs van het detachement ter bestrijding van zakkenrollerij be vonden. Een van hen zag een hem bekende zakkenroller eveneens een Joegoslaaf. Een andere recher cheur ontdekte tegelijkertijd, dat de tas van een vrouwelijke passagier open stond. De vrouw bleek haar portemonnee te missen, waarop de politiemannen de zakkenroller vastgrepen. De por temonnee zou daarbij op de grond zijn gevallen. Volgens de politie na men vier of vijf zakkenrollers de benen, toen de tram op het Rokin stopte bij de halte Spui. Ook de aangehouden verdachte rukte zich los en vluchtte, maar kon op straat weer door de politie worden gegre pen. Rechercheurs pakte een van de andere vluchtelingen, die op hem zouden hebben geschoten. De re chercheur liet de verdachte los, trok zijn pistool en zette opnieuw de ach-, tervolging in. De man was inmiddels de Watersteeg ingerend. Op de hoek van de steeg draaide hij zich om en schoot, aldus de politie, twee maal gericht op de rechercheur en diens collega. De politie schoot de man daarop neer. VLISSINGEN (ANP) De Vereni ging milieuhygiëne Zeeland heeft een scherp protest gedeponeerd bij Rijkswaterstaat. Gebleken is name lijk dat het uiterst giftige bluswater van de Attican Unity overboord ge pompt is in de Westerschelde. Dat gebeurde ondanks het feit dat nie mand wist welke reacties de talloze giften onderling hadden aangegaan. Enkele duizenden tonnen giftig bluswater zouden in de Westerschel de terecht zijn gekomen. bezighouden met de studie van de misdaadpreventie. Mr. J. M. Hafkenscheid. hoofdin specteur van politie bij het ministe rie van binnenlandse zaken betoog de, dat aan de bestaande beveili gingssystemen het een en ander mankeert. In 99 procent van de ge vallen dat de politie door een parti culier alarmsysteem wordt gewaar schuwd, gaat het om loos alarm. Dat komt niet alleen door mankementen aan de apparatuur, maar ook door ondeskundigheid bij het gebruik. Overigens is de politie niet verplicht om uit te rukken bij zogenaamd particulier alarm. Hafkenscheid: „De politie kan het zich niet permit teren om dat niet te doen, maar die kant gaat het wel uit. De politie- raakt ontmoedigd". Een mogelijk heid om iets te doen tegen het ver schijnsel „loos alarm" is om het heb- Van onze Haagse redactie DEN HAAG - De Nederlandse mid denstand heeft bij de overheid aan geklopt om een vergoeding te krij gen voor bezigheden als het innen van BTW en het voeren van de loon administratie. Door tal van over heidsmaatregelen gaat er steeds meer tijd zitten in die onbezoldigde activiteiten. De regering zal voorlopig geen toe zeggingen doen. Er zijn verschillen de manieren, waarop aan de wensen van de middenstanders tegemoet gekomen kan worden. Het is bij voorbeeld denkbaar dat de zelfstan digenaftrek, in de een of andere vorm, gehandhaafd blijft. Het is tot op heden de bedoeling dat die aftrek begin volgend jaar ver dwijnt. Dan kan de nu nog niet afgeronde studie van prof. Hofstra naar de invloed van inflatie op de- belastingen resultaten afwerpen in de vorm van wettelijke maatre gelen. De zelfstandigenaftrek is mede inge voerd om de belasting, die betaald wordt over schijnwinsten, wat te compenseren. Een tweede reden was de achterstand, die kleine zelfstan digen in hun inkomens hebben op gelopen ten opzichte van loontrek- kenden. Met name omdat die situa tie niet drastisch lijkt te veranderen zal de regering ook de mogelijkheid van een gedeeltelijke handha ving van de zelfstandigenaftrek in ogenschouw nemen. ben van bepaalde alarminstallaties te koppelen aan een gemeentelijke vergunning. De gemeente kan dan eisen stellen aan de installatie en langs die weg kan de kwaliteit wor den verbeterd. In die richting ging ook het betoog van ir. G. S. Schwippert van TNO in Delft. Hij pleitte voor de instelling van een stuurgroep, die normen moet gaan ontwikkelen, waaraan beveiligingssystemen en apparaten moeten voldoen. Ook zou deze stuurgroep de geïnstalleerde appa ratuur moeten controleren. Daar naast aldus ir. Schwippert moet er eeri permanente werkgroep komen die adviezen verstrekt met betrekking tot beveiligingssys temen. De stuurgroep moet volgens ir. Schwippert worden samengesteld uit vertegenwoordigers van over heid, fabrikanten, verzekeringsbe drijven, gebruikers en andere be trokkenen. De supervisie moet be rusten bij de overheid. Dat beveiligingssystemen overigens geen overbodige luxe zijn, blijkt uit de cijfers. Vorig jaar werden maar liefst meer dan honderdduizend in braken gemeld bij de politie, een twintigvoud van het aantal meldin-, gen in 1950. Van een onzer verslaggevers DEN HAAG Het provinciaal bestuur van Zuid-Holland heeft becijferd volgend jaar met een tekort van drie miljoen gulden te zitten. In de begroting voor 1978 zijn gedeputeerde staten echter van nogal gunstige financiële factoren uitgegaan. Zo zal Zuid- Holland meer geld uit het provinciefonds moeten hebben om de tekorten niet enkele miljoenen hoger te laten uitvallen. Babylijkje gevonden DELFT (ANP) Personeel van openbare werken heeft in het win kelcentrum In De Veste in Delft een babylijkje in een afvoerput ge vonden. Bij het opstellen van de begroting voor het komend jaar zijn gedepu teerde staten er van uitgegaan dat de elf Nederlandse provincies het geld uit het provinciefonds anders, gaan verdelen. Een voorstel daartoe is al enige tijd geleden door de minis ter van binnenlandse zaken inge diend, maar nog steeds niet door de Tweede Kamer goedgekeurd. Als de nieuwe verdeelsleutel inderdaad toe gepast gaat worden, betekent dat meer inkomsten voor de provincies, met veel inwoners. In Zuid-Holland woont een kwart van de Nederlandse bevolking. Gedeputeerde «taten zijn In hun fi nanciële voorspellingen voor het ko mende jaar uitgegaan van een loon- inflatie van vijf procent en een prijs- inflatie van 4,5 procent. Volgens het provinciaal bestuur zijn kleine schommelingen van de inflatiegraad wel binnen de begroting op te van gen, maar als het in de procenten gaat lopen komt men op het provin ciehuis met aanzienlijke hogere te korten te zitten dan nu wordt voor zien. Het wordt helemaal geen vet pot wanneer bovendien de gewijzig de verdeelsleutel van het provincie fonds door de volksvertegenwoordi ging wordt afgekeurd. Een samen loop van deze en andere voor Zuid- Holland ongunstige omstandighe den kan betekenen dat het tekort voor 1978 kan oplopen tot bijna tien miljoen gulden. Overigens is Zuid- Holland van plan in 1978 in totaal een kleine 270 miljoen uit te geven. Zelfs als de tekorten zo hoog oplopen gelooft financieel gedeputeerde Boone niet dat er op veel posten bezuinigd kan worden. Er is al be knibbeld op de uitgaven voor water wegen en enkele subsidieposten. Ook de reserves van de provincie Zuid-Holland (zo'n 27 miljoengulden, willen gedeputeerde staten niet te veel aantasten, omdat binnenkort geld nodig is voor uitbreiding van de werkruimte van het bestuurlijk ap paraat. door Nico Kussendrager AMSTERDAM Toen Suriname onafhankelijk werd hield premier Henck Arron een rede, over de rol van het land binnen de derde wereld, èn over de mogelijkheden die er zijn voor westerse bedrijven. De westerse persagentschap pen (Reuter, UPI, AP enzovoort) gooiden in hun berichtgeving het helemaal op die investeringsmogelijkheden, en lieten Suriname als derde land vrijwel buiten beschouwing. Dit werd op de vierdaagse studiebijeenkomst in Am sterdam over pers en de der de wereld aangedragen als één van de voorbeelden, waarom de ontwikkelings landen een grotere greep zou den moeten krijgen op de nieuwsvoorziening. Tot nu toe worden gebeurtenissen in de derde wereld door wester se journalisten te zeer beke ken door een westerse bril, vanuit een westerse achter grond en met grote aandacht voor oorlogen en rampen en niet voor wat volgens de ont wikkelingslanden zelf be langrijk ls. Daarin verandering brengen is één van de doelstellingen van het in Mexico-stad geves tigde instituut voor Transna tionale studie (ILET) dat de Amsterdamse bijeenkomst organiseerde met steun van minister Jan Pronk (ontwik kelingssamenwerking). ILET-directeur Juan Soma- vla noemt het debat dat in Nederland over de studie-bij eenkomst op gang is geko men als één van de be langrijkste resultaten. Van verschillende kanten is mi nister Pronk ervan beschul digd de pers de breidel te willen aanleggen en de vrij heid van berichtgeving te wil len beperken. Nuttig is vol gens Somavla dat er in Ne derland belangstelling is ge wekt, dat er een debat op gang is gekomen over pers vrijheid en mogelijk begrip ontstaat voor het verlangen van de derde wereld dat er in het westen een meer waar heidsgetrouw beeld van haar moet worden geschapen. Door de hele discussie in Ne derland heeft volgens Soma vla een studiebijeenkomst van ILET meer belangstel ling gekregen dan ooit tevoren. Overigens is de vergadering niet gistermiddag al afgeslo ten zoals aanvankelijk in de bedoeling lag. Over een aan tal zaken moet nog verder worden gepraat, zij het vol gens de deelnemers aan de bijeenkomst niet omdat er grote verschillen van menin gen over bestonden. Mede door de aanwezigheid van een aantal Nederlandse afge vaardigden (Journalisten en wetenschappers) die de be doelingen van ILET en Pronk in twijfel trokken, is veel ge praat over vragen als ,wat ls persvrijheid', ,wat ls de ver antwoordelijkheid van de Journalist' enzovoort. Voordeel daarvan was vol gens verschillende deelne mers dat ook het ILET ge dwongen was zijn eigen standpunten weer eens na drukkelijk te bepalen en dui delijk te maken tegenover te- genstqnders van de denxwij- ze van het instituut. Volgens directeur Somavia is in de gesprekken veel naar boven gekomen waarmee ILET nu verder kan werken. Hij benadrukte daarbij nog eens dat het niet de bedoe ling van ILET is de persvrij heid te beperken en dat dat ook niet uit de verschillende verklaringen van het insti tuut mag worden afgeleid. Het is de bedoeling een dienst op te zetten die nieuws over de Derde Wereld door Journalisten uit de Derde We reld verspreid aan westerse kanten die daarvoor belang stelling hebben. Dat zou al vrij snel kunnen gebeuren, vooruitlopend op een eigen persbureau van de ontwikke lingslanden, dat als aanvul ling zou moeten dienen op de berichtgeving van Reuter, UPI, AP en andere agent schappen. Als voorbeeld noemde Soma via nieuws vanuit het oog punt van de ontwikkelings landen over de economische topconverentle van zeven westerse landen, onlangs in Londen, maar ook commen- •3en zetter in Indonesië achter zijn loodmachine die in Neder- land bijna al antiek is. taren uit Mexicaanse bladen „die belangwekkend genoeg kunnen zijn maar in het Wes ten niet bekend zijn." Voor de studiebijeenkomst waren de grote internationa le persbureaus niet uitgeno digd, zonder dat daar overi gens volgens ILET-directeur Somavia een duidelijke" re den voor was. Aan een vol gende vergadering zullen zij mogelijk wel worden ge vraagd deel te nemen. De rol van het Sowjetrussische persbureau Tass (één van de grootste) is niet aan de orde geweest, omdat dit agent schap niet op het Westen is gericht en er nauwelijks ont wikkelingslanden zijn vol gens ILET die voor hun nieuws vrijwel volledig van Tass afhankelijk zijn. Overheid Tass is een agentschap dat voor de staat wordt beheerd en dat is wel één van de za ken die op de studiebijeen komst is besproken. In hoe verre zal een grotere greep van de Derde Wereld op de berichtgeving lelden tot pers breidel) zei de ILET-directeur dat de berichtgeving zou moeten kunnen worden be kritiseerd door alle groepen ln de samenleving, als bij voorbeeld politieke partijen en vakbeweging. Iets wat ook ln het Westen niet ongebrui kelijk ls. Wel zal de overheid met geld over de brug moeten komen omdat er nauwelijks andere bronnen zijn ln de Derde We reld om een eigen nieuws voorziening op poten te zet ten. Tijdens de ILET-bijeen- komst werd er op gewezen dat dergelijke overheids steun zo vreemd niet is: ook in Nederland biedt de staat de technische mogelijkheden voor de omroepen en wordt gepraat over „drukfabrie- ken" waarvan een aantal noodlijdende kranten ge bruik zouden kunnen maken zonder dat invloed wordt ui- geoefend op de inhoud van die bladen. door Jan Kuijk ORANJESTAD Een kernvraag bij de beoordeling van de wensen en verlangens van Aruba is: „Wat is nu precies een Arubaan?" Wie spreekt Betico Croes toe als hij op zijn hoorders speelt en zich tot hen richt met een goed aange voeld: „Noble pueblo di Aruba" edel volk van Aruba? van Aruba wel het wenkend per spectief is. maar dat daarvoor in de eerste plaats een degelijke voorbereiding nodig is. Van de termijn van vier jaar. die Croes vorige week noemde, moet de Ruba niets weten. De Ruba worstelt ook duidelij ker dan Betico het doet. al kent hij het probleem terdege met het vraagstuk van de kleine schaal, die een onafhankelijk Aruba zou hebben. Economisch zou het misschien nog gaan. maar voor allerlei sociale voorzieningen en zelfs voor een behoorlijke ou dedagsvoorziening of ziektekos tenverzekering is zo'n 60 000 man niet voldoende. Die vraag is belangrijk, omdat zo'n vijftig jaar geleden, toen een olieraffinaderij op het eiland kwam. er nauwelijks 10 000 men sen woonden. Dat zijn er nu ruim 60.000 een groei, die niet ver klaard kan worden uit de natuur lijke aanwas van de bevolking. Het is ook duidelijk voor wie op het eiland rondloopt en zijn ogen in zijn zaak houdt: van de histori sche verklaringen over het ont breken op Aruba van plantages (en dus van negerslavernij) merk je vandaag niet veel meer. Ook van de verhalen over de Indi aanse en blanke afkomst van de Arubaan klopt niets, al zijn er nog wel Arubanen met blauwe ogen of met herkenbare Indiaanse trek ken (de goeduitziende minister van onderwijs, de Arubaanse Faustina Frank bijvoorbeeld). Huidkleur De gemiddelde huidkleur is mis schien wat lichter op Aruba, maar de overgrote meerderheid van de Arubanen zou toch (net als de overgrote meerderheid van de Cu- ragaoënaars) de grootste moeite hebben als zij zich staande moe ten houden in het paradijs van John Vorster in Zuid-Afrika Betico Croes zelf heeft vorige week tijdens ons gesprek (let wel: ik vroeg er niet eens om) heftig ontkend dat hij racist zou zijn of dat er sprake is van een zich afzet ten tegen zwart Curacao of angst voor een zwarte meerderheid op de Antillen. Wat daarvan ook zij zelfs zonder al te nauwkeurig onderzoek is zonneklaar, dat Beti co Croes ook de stem van neger en kleurlingenbevolking nodig heeft om bij de verkiezingen tweederde van de kiezers achter zich te krijgen. Weliswaar wordt hier en daar (niet in het openbaar natuurlijk, maar achter de hand) over Cura- cao gesproken als „klein Afrika" of „apenrots" en bestond in het Arubaanse taalgebruik de vorige maand van Curacao overgevlogen oproerpolitie uit „apen" (en dat zijn dan negers) zoiets moet toch eerder verklaard worden uit de zelfhaat, die meer voorkomt bij groepen die het moeilijk heb ben of zich in de knel voelen zitten. Breuklijnen Op Curacao is men er ook wel een beetje op uit de tegenstellingen langs de lijnen van het ras wat aan te scherpen. „Kijk maar waar de breuklijnen liggen tussen de MEP en de van de MEP afgeschei den politieke groepering Ruba", kreeg ik in Willemstad bij mijn vertrek naar Aruba als advies mee. Het bleek toch niet zo volstrekt en absoluut te liggen als gesugge reerd werd. Ook de Ruba-aan- hang doorloopt alle kleurschake ringen en Rudy Frank, één van de hier achtergebleven statenleden van de Ruba zegt persoonlijk al thans niets te weten of gemerkt te hebben van deze tegenstelling. Hij trekt de scheidslijn tussen MEP en Ruba langs zakelijke grenzen. Ruba is wars van Beti- co's extremisme en demagogie in die zin, dat de onafhankelijkheid Definitie Maar nog is de vraag niet beant woord, wat nu dan toch wel een Arubaan is als je geen genoegen neemt met de definitie: „Iemand die op Aruba woont" (want Betico wil een toelatingsregeling tot zijn eiland scheppen om toeloop van „vreemdelingen" van Curacao of de Bovenwindse eilanden te voor komen). Ik kreeg het antwoord niet van de politici, maar van een fotograaf die mij een dag over het eiland rond reed langs wegen die je al leen maar kunt gaan als je dit dorre stukje woestijn ln de zee als je broekzak kent. Ik heb hem die steeds weer intri gerende vraag niet gesteld, maar al pratend ontpopt de man zich als een vurig aanhanger van de MEP. Hij wijst bijvoorbeeld op de netheid van de Arubaanse huizen en de manier waarop het erf wordt schoongehouden. „Dat is toch heel wat anders dan op Cura cao". zegt hij en ook hij komt weer iets minder subtiel gefor muleerd dan Betico. maar verder precies hetzelfde met het ver haal over de kastelen van auto's die op Curacao rondrijden en die je voor de ellendigste krotten ge parkeerd ziet staan. De Arubaan geeft zijn eerst ver diende geld uit aan zijn eigen huis, dat hij heel vaak in zijn vrije tijd met behulp van familie en vrienden zelf bouwt. Dat werk wordt wel eens onderbroken, als het geld op is (dan woont hij ln een half huis), maar na een paar jaren sparen gaat hij weer verder. Achterbuurten Mijn gids rijdt mij ook de achter buurten van San Nicolas de tweede stad van het eiland bij de Esso-raffinaderij. „Kijk deze hui zen eens daar wonen geen Aru banen", zegt hij ongevraagd en zelfverzekerd en je hoort hem denken: Al hebben ze dan stem recht voor de Arubaanse zetels in het parlement en het eilandsbe- stuur. Dat zijn de mensen van de Bovenwindse eilanden en van Cu racao, die door de raffinaderij zijn aangetrokken en zich hier geves tigd hebben. Hoewel zij redelijk verdienen bij de Esso, hebben ze toch het geld niet over voor hun huis. Hun auto en hun glas rum is voor hen belangrijker. En opeens is het me duidelijk: Een Arubaan ls iemand die zijn zaakjes goed ln de gaten houdt. Hij lijkt mis schien wel erg op een Nederlan der: een Hollandse verrassing in tropische melkchocolade. ADVERTENTIES IB 1842-1977 QT**sm<sr- 135 jaar Fortuin Suikerwerken Deze fraaie Jubileumbus met 500 gram Wühelmina pepermunt en 15 waardepunten tijdelijk van f7,50 voor f6.95 Profiteer van deze Jubileum-actie! Verras Uzelf en Uw vrienden met zo'n vorstelijke bus vol superfijne pepermunt. U kunt er ook voor sparen Vraag bij Uw winkelier, banketbakker, chocolaterie of comestibleszaak naar Goudbakjes Wilhelmina pepermunt (inhoud 4 forse rollen en 5 punten) of naar Ronde Geschenkdozen (280 gram en 10 punten). Stuur ons 120 punten en U ontvangt gratis deze prachtige bus met inhoud franco thuis. Adres: Suikerwcrkcnf.ibnekDockum DEN HAAO De PvdA-Kamerle- den Kosto en Molleman hebben mi nister De Gaay Fortman (binnen landse zaken) gevraagd zijn invloed aan te wenden zodat het archief- Kortenhorst toegankelijk wordt voor de commlssie-Schoffer. Deze commissie stelt een onderzoek ln naar de relatie tussen de van oor logsmisdrijven verdachte Menten en de overheid in de na-oorlogse periode. In schriftelijke vragen zeg gen beide Kamerleden dat de com missie zich voor ernstige problemen gesteld ziet nu het archief-Kortcn- horst door de familie gesloten wordt gehouden. ADVERTENTIES brilieders oogmerk „Ik heb een beetje (riep en kan niet naar school. Voor een kwartje wil ik wel even in Je gezicht biazen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 3