Dienstplicht voor vuil werk'
filDtM'
KOOL-
met Nieuwe Haagse Courant en met Nieuwe Leidlse Courant
Arubanen hoopvol na gesprek
Yamaha orgels:
'n muzikale
openbaring.
Extra dik
Te kunst en te keur
Geruchten over nieuwe
acties Zuidmolukkers
Persvrijheid niet
in gevaar
Pag. 3
HET WEER
Motregen
Politiek op school?
Culturele bijlage
Vier doden
bij ontvoering
industrieel
In deze krant
Dollard-kanaal
ongewenst
Oppervlakkige
slavenserie
Britse bonden
steunen kabinet
Banken: geen
onrust over
werkgelegenheid
FNV-voorzitter Wim Kok suggereert:
„Onderwijs nog
meer uitbreiden"
Twaalf mensen in Oeganda
ter dood veroordeeld
Eventuele onafhankelijkheid
PE.RSTUK
Trouw
Steeds meer informatie
Welkomstvoordeel
Trotf*
Trouw
._hoqrtbJ|u
Trouw
35STE JAARGANG NR 10236 - DINSDAG 6 SEPTEMBER
UITGAVE TROUW/KWARTET B V. HOOFDREDACTEUR J. TAMMINGA DIRECTEUR ING O. POSTMA POSTBUS 859 AMSTERDAM ABONNEMENT 15,04 (MAAND) - 45,10 (KWARTAAL) 178.20 (JAAR)
POSTGIRO 660000 - BANK NED.CRED BANK REK.NO. 23.00.12.574 - GEMEENTEGIRO XI1000 - LOSSE VERKOOPPRIJS 0.60; FRANKRIJK FRS 3,50. DUITSLAND DM 1,80, LUXEMBURG FRS 13.
achterpag.:
Veel bewolking en voornamelijk
in het noorden en het westen
plaatselijk wat lichte regen of
motregen. Matige aan de kust af
en toe krachtige wind uit zuid-
west tot west. Maximum-tempe
raturen van 18 graden in het
noordwesten tot 22 graden in
het zuidoosten van het land.
De vooruitzichten voor morgen
en overmorgen: wisselvallig.
Veel blijspelen in schouwburgen Afwijkend
repertoire kleine toeelgroepcnpagina 19
Nederlands ballet rijk en waardevol Het
zingend sterven Wiener Blut voor pessimisten
pagina 21
Openbaar kunstbezit voor iedereen Zuiderzcccultuur
bewaard in Enkhuizen
pagina 23 j
Twaalf orkesten staan voor u klaar De
gelegenheid maakt de concertbezoeker
pagina 25
Hanns Martin Schleyer
KEULEN (DPA, Reuter, UPI) De
voorzitter van de Westduitse werk
geversorganisatie Hanns-Martin
Schleyer is gisteravond ontvoerd na
dat een groep van waarschijnlijk vijf
jonge mannen bij een aanslag drie
van Schleyers veiligheidsagenten en
zijn chauffeur had gedood. De West
duitse bondskanselier Helmut
Schmidt maakte Schleyers ontvoe
ring in een televisietoespraak be
kend. Lange tijd was er onzekerheid
over het lot van Schleyer. Het is niet
bekend of hij gewond is.
De auto, waarin Schleyer en de vier
gedode Westduitsers zaten werd gis
teravond aangevallen toeu zij op
weg was naar het tweede huis van de
werkgeversvoorzitter in de Keulse
stadswijk Braunsfeld. Op een kruis
punt werd de auto vanuit een VW-
busje met een machinepistool onder
vuur genomen. Na de aanslag reed-
het busje met grote snelheid weg.
De Westduitse autoriteiten hebben
(root opsporingsalarm gegeven.
Hond de aanslag op Schleyer heer
ste urenlang grote verwarring. Aan
vankelijk zei de politie dat hij was
ontvoerd maar later werd dit weer
tegengesproken. Op de plaats van
de aanslag zei een politie-functiona-
ris echter dat er geen spoor van de
werkgeversvoorzitter was en dat
daarom moest worden aangenomen
dat hij was ontvoerd.
Het is de derde aanslag binnen vijf
maanden op een hoge Westduitse
functionaris. In april werd de hoog
ste openbare aanklager Siegfried
Buback in Karlsruhe bij eenzelfde
soort aanslag vermoord. Eind juli
werd de president van de Dresdner
Bank Jurgen Ponto in zijn woning
doodgeschoten. Aangenomen wordt
dat men Ponto aanvankelijk wilde
ontvoeren.
Vóór de aanslag op Schleyer maakte
een woordvoerder van justitie be
kend. dat de gevangen leden van de
Baader-Meinhofgroep elkaar weer
mogen ontmoeten. Deze beslissing is
genomen, nadat een "aantal leden
had geweigerd voedsel en vocht tot
zich te nemen. De honger- en dorst
staking was bedoeld om de gevange
nen uit hun eenzame opsluiting te
halen.
Rillend en bevend het filmjaar in Nederlandse
speelfilm in aanbouw Kleine theaters
zorgen voor vernieuwing
pagina 27
Annie Schmidts Foxtrot zorgt voor revanche
Promconcerten in Nederland Verzekering
van kunstschatten Luisteren naar
Residentie Orkest
pagina 29
Pftgina 3:
Televisie (Pagina 4)
Pagina 7:
Pagina Economie:
Van onze onderwijsredactie-
AMSTERDAM In de aula van de Universiteit van Amsterdam heeft FNV-voorzitter Wim Kok
gisteren het idee van een maatschappelijke dienstplicht voor het vuile en onaangename werk
geopperd. Kok sprak bij de opening van het academisch jaar over de verhouding tussen onderwijs
en maatschappij.
Naarmate de scholing van de men
sen toeneemt, zijn steeds minder
mensen bereid vuil en onaangenaam
werk te doen, aldus Kok. Het is niet
meer zo vanzelfsprekend dat wij bui
tenlandse arbeiders voor dit werk
laten opdraven. Dan is het de vraag,
wie dit werk wel moeten doen. Een
algemene dienstplicht, vergelijkbaar
met de militaire dienst, zou hier een
oplossing kunnen zijn. Volgens Kok
zou het best goed zijn als iedereen,
van hoog tot laag, gedwongen zou
worden de armen uit de mouwen te
steken. Hart- en vaatziekten kunnen
er door afnemen en op menig salon
strateeg kan dit een weldadige in
vloed hebben.
Kok geloofde niet dat er sprake is
van „over-scholing". Als je kijkt naar
de culturele behoeften is er bij veel
mensen nog eerder sprake van „on
derscholing". Daarom pleitte Kok
ook voor een verdere uitbreiding van
het onderwijs. Nederland loopt zelfs
nog achter bij landen als Grieken
land en Joegoslavië, wanneer je kijkt
naar de deelname aan het hoger on
derwijs. Uit cijfers van de Organisa
tie voor Economische Samenwer
king en Ontwikkeling zou dit blijken
(deze vergelijkingen worden door het
ministerie van onderwijs aangevoch
ten, redactie Trouw).
Ook op andere punten liet Kok kriti
sche geluiden horen. Zo oordeelde
hij dat de universiteiten bij de uit
voering van de studieverkorting,
waartoe het parlement heeft beslo
ten, duidelijk tekenen van onwil ver
toont. Controle op werktijden en bij
verdiensten van weterischappelljk
personeel Is moeilijk te verwezenlij
ken. Het wetenschappelijk onder
zoek moet meer gericht worden op
de behoeften van de zwaksten ln de
samenleving.
Kok vond dat de overheid voor de
verbetering van het onderwijs, met
name voor de uitbreiding van het
hoger onderwijs best meer geld mag
over hebben. Maar dan moet dat
onderwijs wel meer gericht worden
op de sociale bewustwording van
mensen en minder ten dienste staan
van de huidige prestatiemaatschap
pij. Omgekeerd moeten academici
zich realiseren dat het redelijk is dat
zij na hun studie een deel van de
gemaakte kosten aan de gemeen
schap terugbetalen.
Bij de opening van het academisch
jaar van de VU stelde dr. K. van Nes,
voorzitter van het college van be
stuur van de VU, voor de hogere
salarissen in het wetenschappelijk
onderwijs met één procent te verla
gen om daarmee de werkgelegen
heid te verruimen. In een eerste re
actie heeft staatssecretaris Klein
(hoger onderwijs) zich positief op
gesteld, Hij is bereid het voorstel in
zijn beleid op te nemen.
0 Een uitvoerig verslag van de ope
ning van het academisch jaar staat op
pagina 12.
NAIROBI(Reuter) -- In Oeganda
zijn gisteren twaalf mensen, die er
van beschuldigd worden het bewind
van president Idi Amin tèn val te
brengen, ter dood veroordeeld. Ze
zullen worden doodgeschoten door
een vuurpeloton, dat gebruik zal
maken van de wapens van de kom-
plotteurs. Dit werd gisteren bekend
gemaakt door radio-Oeganda.
De mensen stonden terecht voor een
miltaire rechtbank in Kampala, de
hoofdstad van Oeganda. Twee ande
re beklaagden kregen 15 jaar gevan
genisstraf. Zij zouden gedwongen
meegedaan hebben aan het komplot
en geprobeerd hebben de Oegande-
se autoriteiten ervan op de hoogte te
brengen.
De vroegere minster van binnen
landse zaken, Charles ObothOfum-
bi, zou deel hebben uitgemaakt van
de samenzweerders. Hij werd in fe
bruari van dit jaar gedood, samen
met de Anglicaanse aartsbisschop
in Oeganda. Janani Loewoem en de
toenmalige minister van landbouw,
luitenant-kolonel Erlnayo Oryenu.
Amin heeft altijd volgehouden dat
de drie tijdens een autoongeluk om
het leven kwamen, maar hoogst
waarschijnlijk werden zij vermoord.
LONDEN (Reuter, AP) Vijfdui
zend ton hasj zullen zeer binnenkort
vanuit Libanon naar Europa worden
vervoerd. Dit schrijft de correspon
dent van het Engelse dagblad „The
Times" in de Libanese stad Baai-
bek. Volgens de correspondent heb
ben de zwarthandelaren al alle voor
bereidingen getroffen om de ladin
gen per schip te vervoeren naar Rot
terdam, Italiaanse havens, Lamaca
(Griekse gedeelte van Cyprus) en
Alexandrlë.
Van een onzer verslaggevers
ASÊEN RMS-president ir. Manusama en het hoofd van de
Zuidmolukse ordedienst, Paul Thenu, zijn gisteravond over
haast naar Assen vertrokken. Aanleiding was een poging van de
Amsterdamse Zuidmolukker Sammy Pomess, van wie bekend is
dat hij een guerrilla opleiding in Zuid-Jemen heeft gehad, de
plaats in te nemen van Max Tauran uit Roden, hoofd van de
afdeling noord van de ordedienst.
m
Tauran had, net als bij het vorige
gijzelingsproces tegen de treinka
pers bij Wijster gisteren een aantal
regelingen moeten treffen. Zo moest
hij onder meer pasjes halen om
Zuidmolukkers zoals de ouders
van de verdachten, ir. Manusama en
anderen toegang te vers 'haffen
tot het gebouw van de rec.itbank
waar vandaag het vierdaagse proces
tegen de treinkapers bij De Punt en
de bezetter? van de school ln Bo-
vensmilde begint.
Tauran is echter niet komen opda
gen. Hij zou onder druk zijn gezet
door Porness en een aantal van
diens vrienden. In plaats vart Tau
ran verscheen gisteren Porness bij
de griffie van de rechtbank Hij
vroeg pasjes aan voor zijn vrienden
in plaats voor mensen als ir. Manu
sama. Dit werd door de griffier ge
weigerd oner het motto: „U bent
zomaar iemand uit Amsterdam".
Porness zou hier ruzie-achtig op
hebben gereageerd. Door alle gehar
rewar zijn gisteren de pasjes niet op
tijd afgegeven en dit zou betekenen
dat er geen enkele Zuidmolukker in
de rechtzaal mag. Tegenstanders
van Pomess menen, dat dit juist de
opzet is geweest, omdat deze dan
kan zeggen dat Zuidmolukkers bij
het proces worden geweerd.
Dat zal hem dan de kans geven
groepen Zuidmolukse jongeren tot
actie aan te zetten. Om te voorko
men dat het proces met moeilijkhe
den en een rellerige sfeer begint zijn
Manusama en ordedienstleider The
nu gisteravond snel naar Assen ver
trokken.
Zuidmolukse kringen. Hij zou sa
men met zeer Jeugdige Zuidmoluk
kers nieuwe acties voorbereiden.
Het zou gaan om jongens van acht
tien negentien jaar. Pomess heeft
zo vertellende onze zegslieden
kans gezien juist deze zeer jeugdi
gen onder zijn invloed te krijgen. Dit
zou mede mogelijk zijn gemaakt
doordat veel van de oudere Zuidmo
lukkers (tot ongeveer 35 Jaar) die tot
nu toe betrokken zijn geweest bij
gijzellngs- en andere Zuidmolukse
acties gedurende langere of kortere
tijd uit roulatie zijn geweest omdat
zc 'gevangenisstraffen moesten uit
zitten of lange tijd vastzaten voor
verhoor door politie en justitie. Hier
door zou hij vooral in Assen een
grote aanhang onder de zeer jeugdi
gen hebben.
Dat na het proces nieuwe acties
zullen komen acht ook Usman Santi
niet onmogelijk. Santi is een van de
Het paleis van justitie in Assen is hermetisch afgesloten.
twee nieuwe leden van het nieuwe
kabinet voor Molukkers, waarvan
de samenstelling gisteren door ir.
Manusama werd bekendgemaakt.
Hij is 23 jaar, student rechten aan de
universiteit van Utrecht en krijgt de
portefeuille buitenlandse politiek.
Het andere nieuwe kabinetslid is de
36-jarige Lilipaly, maatschappelijk
werker in Arnhem. Hij gaat zich
bezig houden met de Interne en ex
terne voorlichting. De twee minis
ters, die aanbleven zijn dr. Tutuha-
tunewa (54) arts in Burum (Interne
sociaal maatschappelijke zaken) en
ir. Ririassa (48), architect in Scher-
penzeel, die de financiën behartigt.
Een artikel naar aanleiding van het
proces, dat vandaag in Assen begint
staat op pag. 5.
Jongeren
Sammy Pomess woont zelf in Am
sterdam. Hij is de laatste tijd voort
durend gesignaleerd in noordelijke
Een overzicht van de delegaties tijdens hun eerste besprekingen.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De delegatie van het Antilliaanse eiland Aruba heeft gisteren hoop geput uit een
ruim drie uur durend gesprek met premier Den Uyl en minister De Gaay Fortman van
binnenlandse zaken. Delegatie-leider Betico Croes zei gisteravond in Den Haag, dat het gesprek
over eventuele onafhankelijkheid van Aruba in een bijzonder goede sfeer verlopen was.
mag ik effe, Kees?
Van Nederlandse zijde werd nog
geen commentaar gegeven. Dat zal
pas donderdag gebeuren na afloop
van de besprekingen. Overigens was
men ook van Arubaanse kant terug
houdend in het doen van mededelin
gen over het eerste gesprek, dat van
ochtend gevolgd zal worden door een
gesprek met minister De Oaay
Fortman.
Croes zei na afloop dat de Neder
landse autoriteiten ln hun gesprek
„meer hebben gedaan dan alleen
maar ons standpunt aanhoren. Zij
hebben actief aan de besprekingen
deelgenomen".
„Niet te stuiten"
Croes herhaalde gisteravond als lei
der van Aruba's grootste partij de
MEP dat „de onafhankelijkheid van
Aruba niet te stuiten is." „Wij zijn
een volk met een eigen identiteit,
een eigen territoir, en economische
mogelijkheden. Wij zien niet in
waarom dat niet door Nederland en
de Verenigde Naties erkend zou
kunnen worden." Croes voegde daar
meteen aan toe te beseffen dat door
het beperkte inwonertal (ongeveer
60.000) en het vrijwel ontbreken van
grondstoffen een totaal onafhanke
lijk opereren van Aruba niet goed
mogelijk is. Hij sprak daarom van
„een mogelijk integreren binnen een
economisch geheel," zonder afhan
kelijkheid. Dat dit ook zonder Ne
derland zou kunnen zei Croes duide
lijk: „Als het deze week in Neder
land niet lukt is dit een van onze
laatste missles geweest. Wij willen
in ieder geval toezeggingen die de
mogelijkheid openen voor een voor
bereiding van de onafhankelijkheid
van Aruba. Aruba moet eerder onaf
hankelijk worden dan de andere Ne
derlandse Antillen," herhaalde
Croes.
„Iets tastbaars"
Hij wees gisteravond de beschuldi
ging van de hand van de voorman
van de Algemene Volkspartij,
Eman, gisteren in Trouw gedaan,
dat de MEP en anderen alleen naar
Nederland zijn gekomen met de
vooropgezette bedoeling de bespre
kingen vast te laten lopen. „Daar
voor zijn wij niet gekomen, maar wel
om met iets tastbaars terug te
gaan," aldus Croes. Er waren ln de
delegatie die gisteren met de Neder
landse bewindslieden sprak geen
vertegenwoordigers aanwezig van
de Algemene Volkspartij.
Op pagina 9 geeft Jan Kuijk (van
uit Oranjestad) een beschouwing
over de politieke situatie op de Antil
len. Verder sprak hij met Guillermo
Trinidad, de secretaris-generaal van
de Arubaanse Patriotistische Partij.
f0
Met het oog op het nieuwe seizoen hebben we een extra
bijlage gewijd aan de cultuur in de ruime zin van het woord.
Op deze dinsdag een dik nummer dus, 32 pagina's bij elkaar.
De nieuwe abonnee krijgt een welkomstvoordeel.
Mij betaalt (na twee weken de krant gratis ter kennismaking
te nebben ontvangen) f 6,55 mindervoorde eerste termijn.
Schrijf op de envelop: TVouw-Kwarlct. antwoordnummer 2792.
Amsterdam. Ken postzegel is niet nodig, die betalen wij. Hellen kan ook:
020-01.1458. afdeling service.
naam:
adres:
plaats:
giro:
adres:
plaats:
nieuwe abonnee:
betaalt per kwartaal
opgegeven door:
tel:
Ik ontvang graag naar keuze:
Een degelijke mini-indexklapper voor telefoonnummers
en adresgegevens Handzaam formaat Geschikt om mee
te nemen in elke jas of tas.
One kleine gekleurde klosjes garen en naalden in een
fraaie balpen Een handig hulpmiddel voor de vakantie.
Twee verschillende Ot en Sien afbeeldingen Te gebruiken
als sierplaat ófplace-mat. In originele kleuren en afwasbaar.
