Rhodesië martelt' Sowjet-Unie zegt volmondig NJET tegen neutronenbom Arabische Liga wil VN-veroordeling Israëlisch beleid .Vrouwen VS mishandeld' Zuid-Afrika praat met Ivoorkust H Priesters aangehouden na bekendmaking Dmalië vraagt rabieren steun 100 oliestandkijkglazen Ministers verwerpen radikale stappen Ontploffing in Laos 830 m' magazijnstelling 4 draagbanden Nixon: Kissinger wilde Korea bombarderen arasduinen in de Russische pers 32.000 technische artikelen BUITENLAND Trouw/Kwartet en een onzer redacteuren HSTERDAM De Rhodesische politie heeft vier vertegenwoordigers van de itholieke commissie voor vrede en gerechtigheid aangehouden. Zij hadden laten eten dat zwarten in het land door het leger worden gemarteld. Een rapport larover zal in de loop van deze week in Londen verschijnen. vier worden ervan beschuldigd de t op de geheimhouding in Rhode- te hebben overtreden. Zij zijn de irzitter van de commissie, John iry, de secretaris Arthur Dupuis, e-voorzitter Dieter Scholz, een stduitse jezuïet die al de aanzeg- g had gekregen dat hij per 15 itember het land moest verlaten de Amerikaanse non Janice Loughin. Naar verluidt zouden de ste drie gisteren op borgtocht ;r zijn vrijgelaten. De vorige voor- er van de commissie, bisschop nald Lamont van Oemtali, werd ige maand al aangehouden we- is hulp aan guerrillastrijders. i ge- )om t en ifge- icht, bin- eens ooit, >nde n jij i de. age- 1IRO (AFP/UPI/Reuter) Soma- j heeft de vergadering van minis- S van buitenlandse zaken van de kbische Liga een memorandum keven waarin het vraagt om mate- 1e en morele steun voor zijn gewa nd conflict met Ethiopië. Ook wil knalië dat de Liga het WSLF er- ht. De vergadering van de minis- ;s in Cairo heeft Djiboeti, dat on- igs van Frankrijk onafhankelijk |rd als lid toegelaten. (n andere ex-kolonie van Frank je, de Comoreneilanden, zag haar Imaatschapsaanvraag voorlopig de ijskast verdwijnen. Een criterl- q voor het Liga-lidmaatschap is tt de adspirant het Arabisch als lige voertaal heeft. Op de Comoren dat niet het geval. Voorts vindt tn bij 'de Liga dat de eilanden door n ligging in de Indische Oceaan ssen Mozambique en Madagascar geografisch wel wat erg ver van de abische invloedssfeer afliggen. t vergadering in Cairo werd gister- rond besloten. Daarna kwamen de iwindslieden van Egypte, Soedan, omalië, Zuid-Jemen, Noord-Je- nen, Saoedi-Arabië en Jordanië ipart bijeen om het conflict tussen Ethiopië en Somalië onder de loep te tarnen. etn aantal vergeefse bemidde- agspogingen heeft ook Gabon zich 'geworpen als vredestichter in de oorn van Afrika. Minister van bui- nlandse zaken Martin Bongo arri- erde gisteren in Addis Abeba om zoeken naar een vergelijk tussen buurlanden. Bongo zal in Addis jeba behalve met Ethiopische be- ndslieden ook gesprekken voeren iet vertegenwoordigers van de Or- inisatie van Afrikaanse Eenheid 1AE). De commissie voor vrede en gerech tigheid heeft verschillende rappor ten uitgebracht over de toestand in Rhodesië. Het laatste over de mar telingen en de wreedheden van leger en politie werd door de blanke minderheidsregering echter bij voor baat verboden. Volgens kerkelijke kringen in Rhodesië wil het bewind voorkomen dat hangende de huidige onderhandelingen nieuwe berichten opduiken over de wandaden van de veiligheidstroepen en over wat leeft onder de zwarte bevolking van het land. Elektrische schokken Vooruitlopende op het verschijnen later deze week kwam het Britse zondagsblad The Observer gisteren al met een samenvatting van het rapport van de commissie voor vrede en gerechtigheid. Zo schrijft The Ob server over een man die na aanhou ding had ontkend ook maar iets te weten over guerrillastrijders in de streek waar hij woonde. Hij kreeg daarop via zijn enkels zware elektri sche schokken toegediend en werd afgeranseld met een rubber drijf riem. Een ander zou met een stok zijn geslagen en met kokend bier zijn overgoten toen hij niets kon vertel len over de guerrillastrijd in zijn ge bied. Het Britse blad staaft deze bewering met twee foto's van de man. Schoolkinderen zouden kled dernatte doeken in het gezicht ge drukt krijgen om hen te laten gelo ven dat ze verdrinken en hen zo aan het „praten" te krijgen. In het rapport staan gevallen waarin volgens het leger slachtoffers vielen bij vuurgevechten, maar zij werden in feite door regeringsmilitairen neergeschoten. Op 18 april zouden drie scholieren en een leraar zijn gedood op een school in Kadenga door soldaten die met twee helikop ters waren gekomen. Al eerder waren er aanwijzingen dat zwarten het slachtoffer werden van regerings troepen en niet van „slachtpartijen" door guerrillastrijders, zoals „Salis bury" wilde doen geloven. De commissie voor vrede en gerech tigheid twijfelt verder aan de officië le dodentallen. Regeringstroepen zouden veel meer zwarten hebben gedood dan de opgegeven 248. Ook zouden meer Rhodesiërs zijn gesneu veld dan de 129 man die op de ver- lieslijst voorkomen. Beschermde dorpen Volgens het rapport leven er op het ogenblik meer dan een half miljoen mensen in „beschermde dorpen", die echter volgens waarnemers meer op concentratiekampen lijken. De om standigheden in de nu 203 dorpen zijn volgens kerkelijke bronnen ronduit slecht: er is veel te weinig ruimte per gezin en het ontbreekt aan sanitaire voorzieningen en wa ter, er wordt honger geleden en er komt malaria voor. De bewoners, die tegen hun wil naar de dorpen zijn toegebracht, wonen te ver van hun velden waardoor de oogst wordt ver nield door wilde varkens en apen. Gezegd wordt dat Rhodesische troe pen juli vorig jaar zes gehuchten hebben platgebrand waarvan de be woners weigerden naar de „be schermde dorpen" te verhuizen. De eerste van deze dorpen werden in 1973 opgezet om de guerrillastrijders te scheiden van de bevolking en zo de strijd voor hen te bemoeilijken. Inmiddels zijn in de Zambiaanse hoofdstad Loesaka de Nigeriaanse leider Oloesegoen Obasanjo en de Zweedse premier Olov Palme aange komen. Nigeria het meest volkrij ke en economisch sterkste land in zwart Afrika probeert te bemidde len in de kwestie Rhodesië. Palme staat aan het hoofd van een delega tie van de Socialistische Internatio nale en zal praten met leiders van zwarte verzetsbewegingen. In de Zambiaanse hoofdstad Loesaka en drie andere steden geldt sinds zater dag een avondklok, AOVCRTENTlC 49/28 mm. mei 1V, schroefdraad9 uit voorraad van ovof kooff! CAIRO (DPA, UPI, Reuter) De Arabische staten zullen tijdens de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties een resolutie indienen waarin Israël wordt veroordeeld wegens het stichten van Joodse nederzettingen in de sinds 1967 bezette gebieden. Dit is gisteren besloten op de vergadering van de ministers van buitenlandse zaken van de Arabische Liga in Cairo. Twee Laotiaanse boten vlogen de lucht in op de Mekongri- vier, zoals vanaf de Thaise kant van het water te zien was. Laos zit sinds de communistische machtsovername vrijwel dicht voor westerlingen. Naar verluidt waren de ontploffin gen het gevolg van sabotage door tegenstanders van het Laotiaanse régime. GENÊVE (Reuter, UPI) „Blank" Zuid-Afrika en „zwart" Ivoorkust hebben dit weekeinde overlegd in Genève. De Zuidafrikaanse minister van bui tenlandse zaken. Roelof Botha, en de president van Ivoorkust, Philippe Houphouet-Boigny, kwamen zon dagmiddag onafhankelijk van el kaar in Genève aan voor een onder houd. Het onderwerp van gesprek, aldus een Zuidafrikaanse zegsman, zijn „zaken van wederzijds belang". Botha vertrok alweer zondagavond. Waarheen werd om „veiligheidsrede nen" geheim gehouden, maar vol gens onbevestigde berichten gaat Botha naar Parijs in het kader van een Europese toernee. Hij zou in enkele Europese hoofdsteden willen praten over de Zuidafrikaanse visie op de vredeskansen in zuidelijk Afri ka (zijn eigen land, Namibië en Rho desië). Botha heeft zijn reis naar Europa 48 uur onderbroken in Israël, waar hij een „beleefdheidsbezoek" bracht aan collega Mosje Dayan. In Jeruza lem werd niets meegedeeld over wat de bewindslieden eventueel hebben ADVERTENTIE Idde i het aret au- s er 'gen zijn het oost was hij d in Het tal ly's slag Ikey nne- hem d, of aten ;aan van werd ren" een Imut han- t ge- nog een igge- voor- ig op gens- mu- e, 35. ter in holte vaar- en, 4. pro- Te izi- 4. af- iaans voor- 29. elijk- ont- 39. U. «1. 4. ld. 7. 40 cm. diep, belasting 700 kg/m2? uit voorraad van ovcrtooffl WASHINGTON (DPA) In de VS worden jaarlijks vijf miljoen vrouwen door hun echtgenoten zodanig mishandeld, dat zij verwondingen oplopen. Dit blijkt uit een zondag in Washington gepubliceerd regeringsrapport. Op grond van het rapport zal de Amerikaanse regering om te beginnen de middelen verdrievoudi gen voor informatiebureaus, telefonische inlichtingen en opname-tehuizen. Het rapport komt men tot de slotsom, dat het geweld in het gezin" een vraagstuk is, dat vaak noch door huisartsen, gezinnen of de slachtoffers zelf begrepen wordt. De leidster van een grote Amerikaanse organisatie voor vrouwenbescherming had vastgesteld, dat artsen „bijna zonder uitzondering" mishandelde vrouwen als enige wijsheid kalmeringsmiddelen te bieden heb ben. De directrice van een organisatie voor vrouwenvraagstukken in Washing ton, P. J. Marscbner, wijst in het rapport bovendien op een „fatale kringloop", waarbij de zonen van hardhandige echtelieden de houding van hun vaders overnemen. „Deze jongens zijn vaak ongelooflijk agressief en behandelen vrouwen zoals hun vaders dat doen." aldus mevrouw Marschner. Syrië had tijdens de conferentie een veel drastischer offensief tegen Is raël bepleit. Het Syrische plan, dat door de vergadering verworpen werd, behelsde een oproep aan alle landen om hun diplomatieke en eco nomische betrekkingen met Israël te verbreken, een uitstoting van Israël uit de Verenigde Naties en een scher pe veroordeling van de Israëlische nederzettingspolitiek. Ook wilde Sy rië dat de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties sancties tegen Is raël zou instellen op basis van hoofd stuk 7 van het handvest van de Vere nigde Naties. In dit hoofdstuk wordt een scala van maatregelen van het verbreken van relaties, tot aan mili taire interventie genoemd, die ge hanteerd kunnen worden in het ge val van bedreigingen van de vrede, overtredingen van vrede en acties van een agressor. Propaganda-truc Politieke waarnemers zien de Syri sche voorstellen als een propaganda- truc aangezien de Verenigde Staten tegen een dergelijke resolutie in de Veiligheidsraad hun veto zouden uit spreken. Egypte, Saoedi-Arabië en Irak keerden zich in Cairo tegen het Syrische plan. Vooral de Irakse hou ding is opmerkelijk vanwege z'n on verzoenlijke houding jegens Israel. De nu voorgestelde resolutie zal voor het begin van de Algemene Vergade ring worden toegestuurd aan alle „bevriende" landen." Niet alleen op het punt van het actie programma verliep de bijeenkomst negatief voor Syrië. Ook het Syri sche plan om volgende maand na het bezoek van de ministers van buiten landse zaken aan New York een Ara bische topconferentie te houden werd weggestemd. Met name Egypte zag geen heil in een topconferentie die Inderhaast zou moeten worden georganiseerd. Het onafhankelijke Libanese dag blad An Nahar wist dit wtekeinde te melden dat de Sowjet-Unle en de VS zou, aldus nog steeds de Sunday op hoog niveau besprekingen aan Times, Houphouet-Boigny Botha om het voeren zijn over een Amerikaan een onderhoud hebben verzocht. se belofte om tegen een nieuwe reso- ADVERTENTlE voor metalen platen van 0.5 tot 8 mm.? uit voorraad van ovoptoom besproken. Vorig jaar april bracht premier John Vorster Israël een be zoek. Dat leidde tot speculaties en hevige kritiek op een ..as Pretoria- Jeruzalem" die in de maak zou zijn. Ivoorkust is één van de weinige zwart-Afrikaanse landen waarmee Pretoria politieke betrekkingen on derhoudt. Vorster bezocht Ivoorkust in 1974 en had enkele maanden gele den opnieuw een onderhoud met 71- jarige Houphouet-Boigny. Dit jong ste gesprek vond plaats in Genève, waar de president van Ivoorkust een landhuis heeft. Volgens de in Johannesburg ver schijnende Sunday Times heeft Houphouet-Boigny recentelijk in ei gen kring felle kritiek moeten slik ken op zijn rol als „trait d'unlon' met het Zuidafrikaanse apartheidsbe wind. Die kritiek zou ook zijn geuit achter de schermen van de vorige week in Nigeria gehouden antl- apartheidsconferentie. Na afloop lutie van de VN over het Midden- Oosten waarin gepleit wordt voor de stichting van een onafhankelijke Palestijnse staat geen veto uit te spreken. In ruil hiervoor zou de PLO alsnog resolutie 242 van de Veilig heidsraad van de VN moeten aan vaarden. Aanvaarding van 242 door de PLO zou een impliciete erkenning van de staat Israël betekenen. Zich beroepend op bronnen in Oost- Europa meldt An Nahar dat de Rus sische minister van buitenlandse za ken Gromiko dit aan PLO-leider Arafat heeft verteld toen hij onlangs in Moskou was. Gromiko zou de zaak aan de orde brengen wanneer hij later deze maand een ontmoeting heeft met de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken. Cyrus Van ce. Tot nu toe heeft de PLO altijd resolutie 242 verworpen. De secretaris-generaal van de VN, Kurt Waldheim is gisteren voor een vierdaags bezoek in Moskou aange komen. Tijdens zijn besprekingen met de Russische regering zal hij zich onder meer concentreren op de situatie in het Midden-Oosten. WASHINGTON (UPI, AFP, DPA) Henry Kissinger wilde in 1969 twee of drie Noordkore- aanse vliegvelden laten „weg maaien" als represaille voor het neerschieten van een Ameri kaans verkenningsvliegtuig door Noord-Korea. De Ameri kaanse oud-president Nixon zegt dit in het laatste televisie- interview met David Frost. Kissinger, destijds zijn advi seur op het gebied van de natio nale veiligheid, nam het inci dent hoog op en meende dat de Russen of de Noordkoreanen ons op de proef stelden, aldus Nixon. Een harde reactie was volgens hem geboden en „eer lijk gezegd neigde ik ertoe" zijn aanbevelingen te volgen. Minis ter van buitenlandse zaken Ro gers en minister Laird van de fensie hadden Nixon er echter vanaf gebracht „en ik vond één oorlog (Vietnam) ook genoeg". oor Louis Smit ït onmiddellijk opvalt als je de Russische kranten van de gelopen maand doorbladert is de grote aandacht die wordt steedt aan de plannen van de Verenigde Staten om een zgn. utronenbom te fabriceren, een wapen dat mensenlevens ver- itigt, maar gebouwen en materialen grotendeels ongedeerd it. Reden van de Amerikaanse plannen is volgens de Sowjet- rs de „mythe" van de Russische dreiging. eral in de Sowjet-unie waren er Ik bezochte meetings waar de bit- i intenties van Washington una- fn werden afgekeurd. Verslagge- s van het partijblad Prawda wa- er bij een paar aanwezig. „Wij iren de beslissing van de VS om neutronenbom te gaan produce- bepaaldëlijk af", verklaarde de t arbeidzame Z.I. Tipikina op een lenkomst van het personeel van Moskouse fabriek „Krasnaja etilsjtsjitsa". „Dankzij de ver- ndige politiek van de communis- ihe Partij en de Sowjetregering ?n wij nu in vrede. Wij willen in de werken ten behoeve van ons te vaderland, en we willen niet faten." ien zeer massale meeting werd Êuden in één van de grootste ijven van Leningrad, „Swetla- I. „Wij zullen nooit de offers van lafgelopen oorlog vergeten, noch [moed van onze landgenoten-Le aders die 900 dagen lang met tar voor eigen leven hun stad ledigden", zei veteraan K. M. low daar. „In naam van de vrede iet welzijn van de mensheid be en wij de grote overwinning, terwille van de bewapenings loop. De nieuwe oorlog, waarmee n de overkant van de Oceaan ;en is hoegenaamd niet in over- itemming met de verzekering de Verenigde Staten, een vrede- tnde politiek te willen voeren" is de oud-strijders. andere grote protestbijeen- st tegen de productie van nieu we kernwapens door de VS vond plaats in de fabriek „Kompressor" in Tasjkent, waar de hand-arbeider K. Moechitdinow zei dat de plannen bij een ieder onrust en walging opwek ken: „zeggen de regerende kringen in de V. S. voorvechters te zijn van de mensenrechten, zij bedreigen hier mee het waardevolste mensenrecht, het recht op leven". Prawda en het regeringsblad Izwes- tija publiceerden dagelijks stukjes over het protest tegen de bom in andere landen: in Amerika, in Italië, in Frankrijk, in Finland, in Turkije, in India, in West-Duitsland, in Ja pan. De Prawda had ook een ver haaltje over het protest in Neder land. Het blad meldt dat 130 politie ke activisten met een gemeenschap pelijke verklaring kwamen, waarin het voornemen van de VS om de neutronenbom te maken en er NA- TO-bases in Europa mee uit te rus ten wordt afgekeurd. EUROCOMMUNISME De tekst van de verklaring werd ge publiceerd in het orgaan van de Communistische Partij Nederland, „De Waarheid", en eronder stonden de namen van vertegenwoordigers van de CPN, de partij van de Arbeid en de PPR en van leiders van vak bonden en vrouwen-, studenten- en andere organisaties. Ene Nikol Schalten, student sociologie aan de Universiteit van Amsterdam, vertel de de Prawda dat de verklaring het begin vormt van een grote campag ne tegen de productie van kernwa pens. Zo legde Prawda de opvattingen over de neutronenbom in een cartoon vast. „Stuwende" kracht meldt het bijschrift. Uit de mond van het raketmannetje komt de leus „Sowjet-dreiging" en op de buik van het projectiel staat „Bewapeningswedloop". De Sowjetkranten hebben geen goed woord over voor het Eurocom- munisme, het soort communisme waarbij meer naar de nationale mo gelijkheden wordt gekeken dan ge luisterd wordt naar Moskou. Gaf de Prawda de 77-jarige voorzitter van de Communistische Partij van Italië (PCI), Luigi Longo, in Juli de gele genheid om zich in een artikel uit te spreken voor het recht van iedere communistische partij om haar ei gen koers uit te stippelen, later uitte het blad zijn ongenoegen over deze Westeuropese vorm van communis me. Dat gebeurde vooral naar aan leiding van het in Barcelona gepu bliceerde boek „Eurocommunisme en staat" van de Algemeen-secreta ris van de Communistische Partij van Spanie. Santlaeo Carillo. Onder de kop „Eenheid en solidariteit no dig" toont de Prawda zich kregel omdat de niet-linkse pers in het Westen zich verkneukelt over de spanning in de verhoudingen tussen de verschillende communistische partijen. „De grote poespas in de bourgeoispers rond het boek van Carillo heeft tot doel het socialisme als idee in diskrediet te brengen. Deze pers is immers altijd gericht tegen linkss krachten in de Westeu ropese kapitalistische landen", al dus het blad. De Prawda keurt de mening van Carillo af dat er niet één lijn getrok ken kan worden voor de communis tische partijen in de kapitalistische landen en de partijen van de Oost- europese staten. Carillo wil immers wel contacten met het Oostblok, maar wenst de voorrang altijd aan het Westen te geven. De krant be treurt het ook dat Carillo zegt dat de Communistische Partij van Spanje geen banden heeft met de Sowjet- Unie en dat zij zich niet solidariseert met de hedendaagse politiek van Moskou. Dit wordt een directe over gang tot anti-sowjetisme genoemd. Tot slot wordt gezegd dat anti-sow- jetkrachten het boek van Carillo weliswaar gebruiken om een anti communistische campagne te be ginnen, maar dat de eenheid der communisten toch niet gebroken kan worden. Algemeen-secretaris van het Cen trale Comité van de Communisti sche Partij en Voorzitter van het Presidium van de Opperste Sowjet. Leonid Iljitsj Brezjnew, had het de laatste tijd druk met het ontvangen van bevriende staatshoofden. De Prawda maakt melding van een vriendschappelijk bezoek van de Eerste secretaris van de Hongaarse Socialistische Arbeiderspartij, JA- nos Kadér. Brezjnew en Kóddr spra ken vooral over de noodzaak van internationale solidariteit van socia listische staten en communistische en arbeiderspartijen. Kort daarop bracht Edward Gierek, Eerste secretaris van het Centrale Comité van de Poolse Arbeiderspar tij, een vriendschappelijk bezoek. Gierek en Brezjnew besteedden in hun besprekingen met name aan dacht aan de problemen van de ont wapening en het gevaar van een kernoorlog. De Izwestija spreekt van een vriend schappelijke visite van de president van Roemenië, Nicolae Ceausescoe. Hij nam met Brezjnew de samen werking tussen hun landen onder de loep, waarna zij afspraken de ban den nog meer te verstevigen, bo venal op het vlak van wederzijdse economische hulp. Daarna kwam Todor ZJiwkow, Eer ste secretaris van het Centrale Co mité van de Bulgaarse Communisti sche Partij naar de Sowjet-Unie om met Brezjnew te praten. Zij waren beiden van mening dat de ontspan ning in de gespannen internationale toestand zal doorzetten ondanks de tegenwerking van .zekere imperia listische kringen". Tenslotte kwam de president van de Socialistische Federatieve Repu bliek Joegoslavië, Josip Broz Tito, langs. Tito had niet alleen een ge sprek met Brezjnew, waarin beiden hun tevredenheid uitten over de ontwikkeling van de Russlsch-Joe- goslavische verhouding en samen werking, maar bovendien kreeg hij de Orde van de Oktoberrevolutie. Deze kreeg hij behalve voor zijn 85- ste verjaardag ook voor zijn actieve deelname in de internationale com munistische beweging en zijn ver dienstelijk optreden in de strijd te gen het fascisme. „beul" „De beul ter verantwoording!" On der dit kopje brengt de Prawda het horen van de eerste getuigen uit de Sowjet-Unie bij het proces van Pie- ter Menten te Amsterdam. Menten wordt verdacht van wreedheden in tijdens de oorlog bezet Pools en Russisch gebied. Inwoners van de dorpen Podhorodce en Urycz ver klaarden dat Menten op 7 Juli en 27 augustus 1941 gekleed in een SS- uniform deelnam aan de massa moord op vredelievende Inwoners van die dorpen. „De verdediging van Menten deed zijn best om de getui gen in verwarring te brengen door onbeduidende vragen te stellen", schrijft de Prawda, „maar nu al is duidelijk dat er ondanks de uit vluchten van Menten en zijn verde diger genoeg onweerlegbare getui genissen zijn afgelegd." in «en katalogus dl* u gebruikt alt uw tigtn magazijn gratis van overtoom l Tolhutelaan 47 Den Dolder Tal 030 78 46 41 Teias 47094 Wij voelen ook «vel tel» voor omgaande levering van technische I artikelen uil voorraad an mei Ukse kwantumkortingen Wilt u ons om te beginnen die gratis kataiogus sturen? FIRMA J TAVI ADRES -I PLAATS Partikulieren 12.50 om. 433540

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 5