Lozing giftige stoffen
in Groningse smeerpijp
Cr*,
Hapt
Open school nog voor uitverkoren groep
Een spaarder kan in
principe drie kanten op:
Discriminatie buitenlanders
bij sollicitatie neemt toe
Informatie chemicaliën gebundeld
:0
Mr. Van Stempvoort: Staan op zwarte lijst van Oslo
Niet vastzetten.
Vastzetten en
er toch aan
kunnen komen.
De Amro Bank is er voor alle spaarders.
Echt vastzetten.
Demonstratie voor
beter contact met
Zuidmolukkers
eerst m'n
§oud1faai§e
Bluswater van
brandend schip
wordt onderzocht
Als je echt wilt meedoen moet je nog twee jaar wachten
opeten..!
Bemanning van
neergestorte
Phantom vermist
Klein wil geen
geld geven voor
wetenschapswinkel
BINNENLAND
Trouw/Kwartet 3
Van onze redacteur wetenschappen
DELFT Met voldoening nam mi
nister Boersma van sociale zaken
gisteren het eerste exemplaar in ont
vangst van een naargeestig boek
werk. Onder de titel „Chemiekaar-
ten 1977" vat het overzichtelijk sa
men wat er mis kan gaan bij het
werken met en opslaan van een klei
ne achthonderd gevaarlijke stoffen
in de chemische industrie.
Belangrijker is, dat ook in een oog
opslag te zien is, met welke maatre
gelen de gevolgen van kleine en gro
te ongelukken tot een minimum
kunnen worden beperkt. Het hand
boek is het resultaat van een in
zekere zin uit de hand gelopen initia
tief van de Nederlandse vereniging
van veiligheidstechnici, het Veilig
heidsinstituut en de Vereniging van
de Nederlandse chemische indus
trie.
Deze partners begonnen in 1970 met
het uitgeven van beschrijvende
..Chemiekaarten" voor de meest ge
bruikte gevaarlijke stoffen, destijds
een wereldprimeur. Voor de infor
matie van direct betrokkenen op de
werkvloer zijn die kaarten haast on
misbaar geworden er zijn er 1,7
miljoen in omloop. Maar het succes
maakte het systeem langzamerhand
moeilijk hanteerbaar voor functiona
rissen die de nu tot 770 nummers
uitgebreide volledige collectie nodig
hebben. In die moeilijkheid is nu
voorzien door een dundrukeditie van
de gegevens op verkleinde schaal.
.Begrijpelijk"
Bij de aanbieding ging de directeur
van Du Pont de Nemours (Neder
land), ir. J. Donker Duyvis, in op de
angst die het publiek in toenemende
mate heeft voor het gebeuren in de
chemische industrie. Hij noemde
die angst begrijpelijk. „We hebben
het er ook wel eens naar gemaakt."
Maar hij wees er op dat de chemie,
door alle voorzorgen, wel een van de
veiligste industrietakken is. Er
werkt zeven procent van de Neder
landse werknemers, maar er gebeurt
nog geen twee procent van de geregi
streerde bedrijfsongevallen. Een ge
volg, zei ir. Donker Duyvis, „van
weldoordachte organisatie van de
veiligheid, die jaar na jaar in de
gehele bedrijfstak is opgebouwd".
Minister Boersma noemde het Che-
miekaarten-boek „een beginpunt
voor verdergaande verbetering van
de voorlichting om onnodige angst
weg te nemen, mensen bij te bren
gen wat er aan de hand is, en ook
verbetering aan te brengen in onze
gezamenlijke omgang met gevaarlij
ke stoffen".
V
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN Via de Oostgroningse smeerpijp zullen onder meer chemicaliën
op de Eems-Dollard worden geloosd, die voorkomen op de zogenaamde zwarte
lijst van Oslo, samengesteld door een groot aantal landen.
Dit zei gisteren op een hoorzitting in Groningen mr J. P. van Stempvoort, advocaat van het Duitse
Waddeneiland Borkum. De Oostgroningse kartonindustrie loost onder meer hydraline en Akzo-
Silenka organische siliciumverbindingen. Beide chemicaliën komen voor op de zwarte lijst van de
Conventie van Oslo.
aan Duitsland en ook andere afspra
ken om geen ongereinigd afval in de
Dollard te lozen worden volgens mr.
Stempvoort met voeten getreden.
Ofwel sparen en snel aan je
spaargeld kunnen komen.
Daar heeft de Amro Bank een
Rente Spaarrekening voor,
of het bekende Spaarboekje.
Dat is simpel, overzichtelijk
en heel flexibel. En u krijgt
een rente van 40/
Dat is sparen voor een hoge
rente, maar in noodgevallen
er toch aan kunnen komen.
Daar heeft de Amro z'n Plus
rekeningen voor. Alleen als u
~¥VW opneemt betaalt u 1 of 2%
opnamekosten over het
opgenomen bedrag. En anders
zi jn ze goed voor maar liefst
l--T/o
Dat is voor de spaarder die
de allerhoogste rente wil.
Maar dan ook voor lief
neemt dat z'n geld langere
tijd vastligt. Amro's Vaste
Looptijd Rekeningen
bijvoorbeeld gaan van 2 tot
6 jaar vast. En de rente
varieert dan van 7 tot
rs
Ir J. H. Jansen, directeur van het
Rijksinstituut Zuivering afvalwater
(RIZA) gaf toe dat sommige van de
te lozen chemicaliën voorkomen op
„bepaalde, maar niet op alle interna
tionale zwarte lijsten en dan alleen
nog met de toevoeging: indien
toxisch (giftig)".
Onderzoek heeft volgens hem aange
toond dat de kartonindustrie groten
deels voor zovfer ze chemicaliën ge
bruikt, zouten loost die ook al in het
natuurlijke milieu van de Dollard
voorkomen. Onderzoekingen door
Akzo-Silenka zowel als het RIZA
hebben volgens hem nergens aange
toond dat de Silenka-chemicaliën
(220 ton per jaar) schadelijke gevol
gen hebben. Die schadelijkheid ont
staat pas bij een bepaalde concen
tratie en in een bepaald tijdsbestek.
De heer Jansen merkte op dat het
water van de Waddenzee sterk ach
teruit is gegaan, maar dat dit groten
deels komt door het Rijnwater dat
onder meer in Duitsland wordt ver
vuild. De Rijn-landen proberen die
vervuiling terug te dringen en dat
gebeurt ook ten aanzien van via de
smeerpijp te lozen stoffen.
Weinig gegevens
Mr. Van Stempvoort wees erop dat
in het RIZA-rapport niets over che
micaliën staat en dat de betrokken
bedrijven erg karig zijn met hun
gegevens over hoeveelheden en de
onderlinge verhouding van de che
micaliën. Hij vond het kwalijk dat
minister Westerterp in zijn ontwerp-
vergunning voor de smeerpijp vol
staat met de opmerking dat de ver
vuiling zoveel mogelijk moet wor
den verminderd en dat er geen con
trole wordt aangekondigd en geen
strafbepalingen voor overtreding.
De belofte van Nederlandse zijde
zoals die onder meer verwoord is in
een brief van ex-premier Biesheuvel
Van een onzer verslaggevers
ASSEN De organisaties die zich
bezighouden met het organiseren
van een landelijke campagne om
Nederlanders en Zuidmolukkers na
der tot elkaar te brengen, bereiden
een demonstratie voor op het Haag
se Binnenhof. Dit is meegedeeld
door Gerard Knot, secretaris van de
stichting Door de Eeuwen trouw.
Wanneer de demonstratie wordt ge
houden is nog niet vastgesteld, wel
licht tijdens de behandeling van de
gijzelingsaffaire in de Tweede Ka
mer, eind september. Verder worden
er activiteiten voorbereid in het ka
der van de vredesweek van 18 tot 24
september. Op een conferentie van
het CNV in Driebergen (9 septem
ber) zal een forum worden gevormd
met onder meer de Gronings profes
sor Baudet, RMS-president Manu-
sama en Etty Aponno.
ADVERTENTIE
cie Groningen en de landelijke ver
eniging tot behoud van de Wadden
zee behoren tot de instellingen die
bezwaren hebben aangekondigd.
De in tegenstelling tot de chemi
caliën wel afbreekbare biologi
sche afval vond hij ook uit den boze.
Dit vuil bereikt in vier k vijf dagen
het eiland Borkum en kan daar
stank veroorzaken (dit ontkende de
heer Jansen overigens). Volgens de
Groningse advocaat werkt het
RIZA met volstrekt willekeurige ge
gevens. Mr. Van Stempvoort voor
zag een ramp voor het op toerisme
en gezondheidskuren aangewezen
Duitse Waddeneiland als de lozings
plannen door zouden gaan. Hij con
cludeerde dat chemicaliën in het
geheel niet in de Eems-Dollard mo
gen terechtkomen. Om de verontrei
niging met biologisch afbreekbare
stoffen ook zoveel mogelijk tegen te
gaan, dient een vergunning voor lo
zing door de supervervuiler KSH
eveneens niet te worden afgegeven.
Dankbaar
Herman Vos bepleitte namens de'
streekraad Oost-Groningen echter
juist wel lozing van KSH-vuil, des
noods voorlopig voor één jaar om
het KSH-concern tijd te geven inter
ne zuiveringsplannen uit te voeren.
„Ik ben mr. Van Stempvoort dank
baar voor zijn opsomming van kwa
lijke stoffen. Dat zijn nu net dezelf
de stoffen die al sinds jaar en dag in
de Oostgroningse kanalen terecht
komen. En dat kan alleen verholpen
worden door lozing via de smeer
pijp." De hoorzitting werd ook bijge
woond door enkele leden van de
Duitse Bondsdag.
Gisteravond duurde de hoorzitting
nog voort en het is bovendien moge
lijk tot 9 september schriftelijk be
zwaren in te dienen. KSH, de provin-
Van een onzer verslaggevers
DORDRECHT Vooral buitenlandse arbeidskrachten hebben te leiden van de economische
teruggang. Een groot aantal is als werkloos bij de arbeidsbureaus ingeschreven. In sommige
sectoren van het bedrijfsleven is het percentage werkloze buitenlanders aanzienlijk hoger dan dat
van werkloze Nederlanders. Een mogelijke oorzaak is wellicht dat sommige bedrijven de
arbeidsbureaus laten weten voor hun vacatures geen prijs te stellen op buitenlandse arbeids
krachten.
In het Rotterdamse Hilton Hotel is gisteren een driedaagse Chili-
conferentie van de Socialistische Internationale begonnen. Op de
foto zitten van links naar rechts burgemeester André van der
Louw, de Zweed Bernt Carlsson, de voorzitter van de Internationa
le Willi Brandt en PvdA-voorzitter Ien van de Heuvel.
Een onlangs in Amsterdams inge
steld onderzoek bevestigt dat deze
dicriminatie bij sollicitaties bestaat
en eerder toe- dan afneemt. De
Dordtse stichting van opvang en be
geleiding van buitenlandse werkne
mers signaleert deze situatie in haar
Jaarverslag. Ernstige kritiek levert
zij op het feit dat de gemeentelijke
sociale diensten van ministeriële zij-
VLISSINGEN (ANP) De inspectie
volksgezondheid en milieuhygiëne
in Zeeland heeft gisteren monsters
genomen van het bluswater dat zich
in het Griekse vrachtschip Attican
Unity bevindt. Dit schip ligt al vanaf
donderdagavond brandend op het
strand van C adz and. Aan boord
smeult en rookt het nog steeds, met
name in het voorschip, waar zich
onder meer een lading gerst bevindt.
Deze rook verspreidt nu zeer onaan
gename, maar ongevaarlijke stank.
De bluswerkzaamheden, die zon
dagnacht gestaakt moesten worden
wegens de slechte weersomstandig
heden, zijn nog steeds niet hervat.
Men beperkt zich tot het nathouden
van het dek onder de brandhaard.
De Attican Unity, die van voor tot
achter onder water staat, wordt ge
deeltelijk gelost. Vier bergingsvaar
tuigen zijn bezig de deklading te
verwijderen onder meer vaten met
diverse chemicaliën en containers.
Als uit het onderzoek blijkt dat de
watermonsters geen schadelijke
stoffen bevatten, dan is het de be
doeling om alle bluswater in de Wes-
terschelde overboord te pompen.
Bevat het bluswater wel giftige stof
fen, dan zullen de honderden tonnen
verontreinigd water in bakken wor
den afgevoerd. Dit zal dan gebeuren
in overleg met Rijkswaterstaat en
de inspectie volksgezondheid en mi
lieuhygiëne in Zeeland.
de opdracht hebben gekregen de na
men van buitenlanders die een uit
kering aanvragen door te geven aan
de vreemdelingenpolitie. Deze gaat
wel na of de betrokkenen in de ter
men vallen te worden uitgewezen.
De Dordtse stichting zegt dat dit de
toename van de illegaliteit in de
hand werkt. Kritiek heeft zij ook op
het ministerie van onderwijs. Dit mi
nisterie heeft de door de Marokkaan
se regering gestelde verplichting
overgenomen dat in het buitenland
werkende Marokkaanse onderwij
zers een speciaal diploma moeten
hebben. Het zijn hoofdzakelijk Ami
cale-aanhangers die daarvoor in aan
merking komen. De stichting vindt
dit in strijd met het algemeen aan
vaarde streven zoveel mogelijk te
voorkomen dat onderwijzers die lid
zijn of sympatiseren met de Marok
kaanse Amicales of de Turkse Grijze
Wolven een anti-democratische ideo
logie kunnen overbrengen op de kin
deren.
door Piet Hagen
Donderdag aanstaande opent de Open School haar deuren, voorlopig slechts op
een kiertje. Slechts vijftienhonderd uitverkorenen mogen naar binnen. De rest
blijft buiten. Iedereen mag natuurlijk de radio- en t.v.-programma's van de
Open School volgen. Maar als je echt wilt meedoen, moet je nog twee jaar
wachten. Pas in 1979 gaan de deuren wijder open.
het vers gebraden
10 minuten haantje van
Herman Kramer
Het nadeel van alles wat er
over de Open School gezegd
en geschreven wordt is dat de
mensen lekker gemaakt wor
den voor iets dat voorlopig
buiten hun bereik blijft. Dan
zie je een aanstekelijk t.v.-
programma waarin Koos
Postema met enthousiaste
deelnemers praat, maar tel
kens als het leuk begint te
worden zie je weer dat nare
prentje van tekenaar Op
land: Sorry, we zitten vol.
De Open School mikt in eer
ste instantie op groepen die
in het verleden weinig van
het onderwijs geprofiteerd
hebben. Mensen met niet
veel meer dan lagere school.
De experimenten richten
zich op drie groepen: vrou
wen van dertig jaar en ouder,
jonge volwassenen in middel
grote steden en werkende
volwassenen op het platte
land. In totaal zijn er vijftien
proefgebieden, verspreid
over het hele land.
Er is al een paar jaar hard
gewerkt aan de voorberei
ding van dit toch wel unieke
experiment. De commissie
Open School onder leiding
van dr. G. H. Veringa (oud
minister van onderwijs en
sinds enkele dagen kabinets
informateur) werd ingesteld
in 1974. De Commissie hoop
te aanvankelijk al in 1976
met 4e eerste proefnemingen
te beginnen. Maar dat is een
jaar uitgesteld vanwege aller
lei organisatorische proble
men. Vooral de delicate ver
houding van de Open School
tot de omroepen en tot het
bestaande onderwijs en vor
mingswerk vergde uitermate
gecompliceerde structuren.
Niet vlekkeloos
Ook nu nog is er geen sprake
van een vlekkeloos begin. Op
tal van plaatsen is de organi
satie nog niet rond. Er zijn
nog geen begeleiders of er is
nog geen ruimte, de werving
moet nog op gang komen of
de selectie is nog niet afge
rond. Van de vijftienhonderd
deelnemers die verwacht
worden zijn nog maar zes
honderd startklaar.
Ondertussen liggen de eerste
radio- en tv.programma's en
de eerste leerpakketten ge
reed. Daaruit kun je al een
eerste indruk krijgen van de
manier waarop de Open
School gaat werken. Centraal
in deze aanpak staat de eigen
groep, waarin je met twaalf k
vijftien mensen aan het werk
gaat. Elke groep heeft een
begeleider die zowel de groep
als de deelnemers individueel
de helpende hand biedt.
Via radio en televisie worden
in twee jaar tijd acht ver
schillende onderwerpen aan
de orde gesteld: scholing, wo
nen, arbeid, gezondheid,
communicatie en nog drie
nader te bepalen thema's.
Die thema's moeten door de
groepen verder worden opge
pakt en uitgewerkt. In vol
gende uitzendingen kunnen
de deelnemers zelf reageren
op de aangeboden thema's.
De deelnemers maken in hun
groep uit wat ze verder met
de thema's doen. Er worden
afspraken gemaakt in welke
richting men verder wil en
wie wat doet. Mensen kunnen
op pad gaan en interviews
afnemen, in de bibliotheek
iets nakijken, werkstukken
maken, met elkaar discussië
ren. enz. Telkens zal er be
hoefte bestaan aan nieuwe
informatie. Die kan overal
vandaan komen, maar ook de
Open School zelf doet een
handreiking. Er zijn ongeveer
vierhonderd themagerichte
„onderwijs-leer-eenheden"
(heel olijk „olé's" genoemd).
Als de mensen bijvoorbeeld
bij het thema „wonen" op het
onderwerp „hypotheken"
stuiten en er is behoefte aan
wat meer inzicht in rekenen
met procenten, kan men ge
bruik maken van de olé over
procenten. Zo zijn er olé's
over het spoorboekje, over
vakantiebesteding, geboorte
regeling, telefoneren (hoe doe
je dat), vergaderen, het ont
staan van geld. enz.
Doelgericht
Behalve themagericht leren
kun je ook doelgericht leren.
Al doende blijkt dat je op een
bepaald gebied je kennis wilt
verdiepen. Dan kun je een
leerdoelgerlchte cursus vol
gen in een van de volgende
vakken: Nederlands, Engels,
Frans, Duits, aardrijkskun
de, geschiedenis, biologie, na
tuurkunde, rekenen/wiskun
de en handelsrekenen/boek-
houden. De een zal zo'n cur
sus alleen maar doen omdat
hij of zij het leuk vindt, de
ander wil alvast een beginne
tje maken voor een verdere
studie.
Tenslotte biedt de Open
School haar diensten aan bij
het organiseren van ..bezig
heidscursussen". 8tel dat
tien vrouwen voor een cursus
typen voelen, dan kan dat
misschien in Open School
verband geregeld worden.
Misschien zijn er twee deel
nemers die willen leren met
selen. Dan helpt de Open
School bij het vinden van een
metselcursus buiten de
school.
Het Ls duidelijk dat de Open
8chool heel wat hooi op de
vork neemt. Of het allemaal
lukt moet in de komende Ja
ren blijken. Maar in ieder ge
val is dit experiment met een
combinatie van onderwijs en
vorming voor volwassenen
met weinig scholing de moei
te van het proberen waard.
Over de problemen die zich
voordoen bij een dergelijk
waagstuk schrijven we in een
volgend artikel.
Van een onzer verslaggevers
SOESTERBERG Over het lot
van de twee Amerikaanse beman
ningsleden van de gistermiddag in
de Noordzee neergestorte Ameri
kaanse Phantom straaljager was
gisteravond nog niets bekend. Een
vliegtuig en helikopter van de Mari
ne Luchtvaart Dienst en een heli
kopter van de Koninklijke Lucht
macht zochten nog steeds de zee af
naar de vermiste piloten. Het toe
stel, afkomstig van de vliegbasis
Soesterberg, verongelukte gister
middag tegen één uur ten noorden
vin de Waddeneilanden. De Phan
tom was bezig met schietoefenin
gen. Bij de zoekactie werd een olie
vlek tien kilometer ten noorden van
Terschelling waargenomen. De
Phantom vloog wat wordt genoemd
een routine-oefenvlucht. De oorzaak
van het ongeluk is niet bekend.
Van onze onderwijsredactie
AMSTERDAM Staatssecretaris
Klein (hoger onderwijs) heeft de be
grotingspost voor een wetenschaps
winkel aan de Universiteit van Am
sterdam geschrapt. De studentenve
reniging Asva, de progressieve per-
soneelsfractles en andere progres
sieve organisaties hebben tegen dit
besluit geprotesteerd.
De wetenschapswinkel was opgezet
om maatschappelijk nuttig onder
zoek te doen voor groepen die zelf
geen geld hebben voor wetenschap
pelijk onderzoek. Het ministerie van
onderwijs kon gisteren nog geen me
dedeling doen over de motivering
van het besluit van dr. Klein.
„Hij kan zijn vingers niet meer uit de
trompet krijgen. Bellen we een dokter
of een muziekleraar?"
