De sleutelpositie van de verspreiders
Gereformeerd kerkbezoek
daalt nauwelijks meer
Uit brieven van lezers
Billy Graham volgende
maand in Hongarije
Chileense kardinaal
gispt kloof rijk/arm
Kerk weigert
voetbalgeld van
Hemelvaartsdag
Dit najaar tien zendingsdagen
Britse regering
helpt royaal bij
onderhoud kerken
Australiërs boos over
Ramsey's woorden
KERK IN DE WERELD
Ontwikkeling is
niet altijd
zo mooi
als het lijkt
VANDAAG
VOORBIJGANGERS
DONDERDAG 18 AUGUSTUS 1977
KERK
Trouw/Kwartet
door A. J. Klei
Een aantal Jaren terug heb ik eens
een kerstboekje in kleine snippers
verscheurd en in de vuilnisbak ge
gooid. Ik wou niet dat mijn kinderen
het onder ogen kregen. Het ging over
een jongetje van een Jaar of vijf, zes,
dat een rolletje drop had weggepikt
en 's avonds in bed ellendig werd van
angst. God zag immers alles. God had
natuurlijk ook gezien dat-ie drop ge
stolen had en nu was God kwaad op
hem Enfin, hele huiltoestanden,
die pas een einde namen na een ge
bed om vergeving op moeders schoot.
Nee, Jantje zou het nóóit meer doen.
Het zal duidelijk zijn dat ik met het vernieti
gen van dat kerstboekje niet beoogde, een
eventuele neiging tot het wegnemen van
drop of wat dan ook de vrije loop te laten.
Wat ik niet wilde was, dat God voor mijn en
andermans kinderen voorgesteld wordt als
een boeman, die Je altijd op de vingers kijkt
en wee Je gebeente, als je iets verkeerds
doet Het betrokken boekje was bestemd
voor uitdeling, op zondagsschoolfeesten, on
der kindertjes van buitenkerkelijken vooral.
Het is. dat weet ik. ook verspreid, met alle
toewijding en in alle oprechtheid.
Ik kreeg, kort geleden nog, een soort evange
lisatiefolder in handen, waarin op opgeruim
de toon verteld werd dat. als je eenmaal je
hart aan Jezus had gegeven, je leven verder
op rolletjes liep: dan was je altijd blij, dan
was je nooit meer bang en dan kon je alles
aan. Ik zou dit blaadje bij geen mens in de
bus willen stoppen, ook al kreeg ik geld toe.
Het is immers niet zo dat met Jezus alles
gladjes verloopt. Soms beginnen de narighe
den met Hem pas goed, dat heeft Hij zelf
gezegd. Toch is dit vouwblad vlijtig ver
spreid, in de overtuiging dat aldus de blijde
boodschap werd rondgedeeld.
Ik kom op deze dingen, nu de Bijbel Kiosk
Vereniging (BKV, adres: Hoofdstraat 55,
Driebergen) een boekje uitgegeven heeft ten
gerieve van de verspreiders van evangelisa-
tielectuur. Het heet ,,'t Komt in de bus", het
kost 5,90 en het is geschreven door Jan B.
G. Jonkers van het gereformeerd evangeli
satiecentrum. Dit boekje wil (en nu neem ik
voor 't gemak de omschrijving van de BKV-
catalogus over) „bladen, brochures, maar
ook evangelisatiecommissies eens posltief-
kritisch onder de loep nemen. Ook vele
ideeën om het plaatselijk evangelisatiewerk
aan te pakken!" Het komt me voor. dat dit
geen pochen is, het boekje is zeer recht
streeks op de praktijk gericht.
Mijn bedoeling is. te attenderen op het
hoofdstukje dat gaat over de verspreider
van lectuur. Ik citeer daar twee fragmenten
uit:
„We komen nu toe aan een moeilijk pro
bleem in ons lektuurwerk. Dit probleem is
juist zo moeilijk vanwege de sleutelpositie
die de verspreiders innemen. Het hangt sa
men met de eigen voorkeuren, die de ver
spreider heeft met betrekking tot de evan-
gelisatielektuur. Een goede verspreider zal,
voordat hij zijn lektuur verspreidt, eerst zelf
kennis genomen hebben van de inhoud. Al
lezende vormt hij zichzelf een mening over
de inhoud. En daarmee kan een probleem
ontstaan.
Het blad of de brochure die een verspreider
leest, is immers niet voor hem geschreven.
Waarschijnlijk valt de verspreider wat be
treft allerlei kenmerken, als beroepsgroep,
opleidingsniveau, levensinstelling e.d., niet
binnen de bedoelde richtgroep. Dat is één
probleem."
„Het probleem is bovendien, dat niemand
van een verspreider kan vragen dat hij evan-
gelisatielektuur verspreidt, waar hij per
soonlijk niet achter kan staan. Wel mag
gelden dat van een verspreider en van een
lektuurverspreidingskommissie gevraagd
moet worden de evangelisatielektuur zoveel
als mogelijk is te beoordelen met de ogen
van die lezers voor wie die lektuur geschre
ven wordt. De vorm en de inhoud moeten bij
de bedoelde lezers passen en niet bij de
persoonlijke behoeften van de verspreiders.
Van de verspreiders moet noodzakelijker
wijs een stuk wegcijfering van hun eigen
voorkeur gevraagd worden, wil de evangeli
satielektuur de beoogde lezers bereiken.
Een verspreider moet met deze spanning
leren leven.
De kans is dus reëel dat de verspreiders
doordat ze hun eigen voorkeur voor bepaal
de lektuur te veel laten gelden een hinder
nis vormen om bepaalde groepen lezers met
voor hen geschikte lektuur te bereiken. Als
de verspreiders van evangelisatielektuur le
ren leven met de spanning die er bestaat
tussen hun voorkeur en datgene wat voor
bepaalde lezers-groepen het meest gewenst
is, dan delen ze in de spanning, waarin ook
andere medewerkers in de evangelisatie
voortdurend staan."
Helemóél er uit kom ik niet met deze opmer
kingen. Wie bepaalt wit „het meest ge
wenst" is en voor wie? Je moet met de
Grieken een Griek zijn, jawel, maar hoever
gaat dat? Het evangelie is niet naar de
mens. beamen we ernstig, dus je moet op
passen dat je het niet voorstelt als een leuke
attractie, als een middel tegen alle kwalen.
Vandaar mijn bezwaar tegen de folder,
waarover ik het zonet had, ook al zou je er
misschien emotioneel snel geraakte mensen
binnen de kortste keren mee bereiken. En
zo'n kerstboekje, al is 't nog zo mooi en al
brengt het, zoals dat heet, „in aanraking"
met het evangelie, is er naast omdat het de
bijbelse boodschap versmalt tot een ethiek
met God aan het hoofd. Of zit ik hier met
een eigen voorkeur mezelf in de weg? Hoe
dan ook, ,,'t Komt in de bus" is alleen al
aanbevelenswaardig omdat het je weer voor
dit soort vragen zet. Er staan ook grappige
tekeningen in, één ervan wordt hierbij afge
drukt.
Van een onzer verslaggevers
LEUSDEN Een kleine zeshonderdduizend mensen bezoeken
gemiddeld op een zondag de kerkdiensten in gebouwen van de
gereformeerde kerken. In de ochtenddiensten bevindt zich 44,75
procent van alle gereformeerden, in de middagdiensten 22,09
procent.
Deze cijfers heefthet instituut voor
praktische theologie aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam berekend
op gTond van de door de plaatselijke
kerken aan het bureau van de gene
rale synode verstrekte gegevens over
1976
Het cijfer betreffende de morgen
diensten wijkt nauwelijks af van dat
SANTIAGO (EPD) Kardinaal
Raul Silva Henrique* van Santiago
de Chile heeft scherpe kritiek geuit
op de brede klooi die arm en rijk in
Chili scheidt. De kardinaal gal blijk
van zijn kritiek tijdens de tienjarige
herdenking van de dood van kardi
naal Josse Cardija. de grondlegger
van de katholieke arbeidersjeugd
beweging in Chili. „Terwijl velen in
de grootste armoede leven, zijn er
enkelen in,ons land die met hun
rijkdom pralen." zei kardinaal Silva
Henriques.
Wie vindt dat de kerk zich niet met
economische vragen behoort in te
laten hield de kardinaal voor dat
Christus niet op de aarde gekomen
is „om de mensen elkaar als roofdie
ren te laten verscheuren en hen voor
het hiernamaals een leven ln de he
mel te beloven"
LAUBNBURG (EPD) De
kerkeraad van de evangelische
kerk van Schwarxenbek bij
Lauenburg in Noord-Duitsland,
heeft een gift van duizend mark
(duizend gulden), die voor de
zondagsschool bestemd was, ge
weigerd. De reden i», dat het
geld bij elkaar gevoetbald was
op Hemelvaartsdag, en daar is
die dag niet voor, meent domi
nee Wolfgang -Zeyher. Boven
dien gaat het hier niet om de
gewone voetbalvereniging van
het dorp, waarmee de kerk goe
de contacten heeft, maar om de
kroegclub" van een caféhou
der, aldus de predikant.
van 1975, terwijl het cijfer voor de
middagdiensten een achteruitgang
met bijna een procent betekent.
Waar het kerkbezoek in de tweede
diensten nog het hoogst is in het
noorden van het land liep dit cijfer
met anderhall procent terug.
In het algemeen tonen de cijfers nog
eens aan, dat het percentage kerk
gangers afneemt, naarmate de ge
meente groter wordt en meer verste
delijkt. Aldus meldt „Kerkinforma
tie", het maandblad van de gerefor
meerde kerken.
Kerkbalans
Kerkbalans 77 heeft in de gerefor
meerde kerken een gemiddelde stij
ging van de vaste vrijwillige bijdra
gen opgeleverd van ongeveer twaalf
procent. Dit kan worden geconclu
deerd uit de gegevens van 240 plaat
sen. Vorig jaar was de stijging bijna
zestien procent
Korte duidelijk geschreven, netst aan één kant getypte, boeven kunnen worden
gestuurd naar: Secretaris Hoofdredactie Trouw/Kwartet. Postbus 859, Amsterdam. Bij
publikatie wordt de naam van de schrijver vermeld.
M aria-beeld
Blij verrast was ik door de brief van
dr M Stumpel (Mariabeeld 2). Of de
wenende Madonna ln Syrië een won
der ts. zal nog moeten blijken. En
zelfs al zou voor de echtheid ervan
een waterdicht bewijs worden gele
verd. dan nóg zouden de gelovigen
niet in geweten verplicht zijn. daarin
te geloven. Dergelijke wonderen be
horen namelijk met tot de geloofs
schat van de Kerk. Erkenning door
de Kerk houdt alleen in een verkla
ring. dat de Kerk na onderzoek niets
bezwarends heeft gevonden. Met er
kenning van wonderen is de Kerk
niet altijd even gemakkelijk, inte
gendeel: men leze de geschiedenis
sen van Lourdes en Fatima. Ik denk
vooral ook aan Amsterdam, waar
van 1945 tot 1959 Maria aan een
vrouw is verschenen, o m. waarschu
wingen heeft gegeven en voorspellin
gen heeft gedaan, en. wat misschien
het belangrijkste is. waarbij zij op 11
februari 1951 ons een heel mooi ge
bed heeft geleerd, dat ik hier in zijn
geheel iaat volgen: „Heer Jezus
Christus. Zoon van de Vader, zend
Onze adressen:
AMSTEROAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
Westblaak 9. Rotterdam
Tel. 010-115588
DEN HAAG/LEIOEN:
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN.
Postbus 3
Melkmarkt 56 Zwolle
Tel 05200-17030
Billy Graham
Van een onzer verslaggevers
NEW YORK De aangekondigde
evangelisatiecampagne van Billy
Graham in Hongarije heeft plaats
van 3 tot 10 september. Het is de
eerste keer dat een belangrijke wes
terse kerkelijke figuur de gelegen
heid krijgt in dat land te prediken.
De uitnodiging aan dr. Graham is
afkomstig van de raad van vrije ker
ken in Hongarije. De hoogste staats
organen hebben er hun toestemming
voor gegeven. De uitnodiging aan
Graham wordt uitgelegd als een te
ken van een verdere versoepeling in
het Hongaarse regime tegenover de
kerk. Volgende maand reist ook
aartsbisschop Bernardin, de voorzit
ter van de katholieke bisschoppen
conferentie in de Verenigde Staten
naar Boedapest. Van de Hongaarse
bevolking is ongeveer zeventig per
cent katholiek en dertig percent pro
testants.
Billy Graham is van plan naast de
evangelisatiecampagne ook gesprek
ken te voeren met Hongaarse predi
kanten en in meerdere kerkdiensten
te prediken.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De aanvankelijk
hervormde, later interkerkelijke na-
jaarszendingsdag wordt dit jaar ver
der verveelvoudigd. Het is de bedoe
ling. ditmaal zendingsdag te houden
op tien plaatsen in het land. Het
thema is „Zending doorbreekt
grenzen".
In verband met de grote toeloop
besloot de Nederlandse zendings
raad in 1972 voor het eerst tot sprei
ding over drie plaatsen. Deze regio
nalisering beviel goed en in 1975
kwam men al in zes plaatsen bijeen.
Bij dit aantal Kwam vorig jaar nog
een speciale „zendingsdag-nieuwe
stijl".
Dit jaar zijn er op 24 september
zendingsdagen in Leeuwarden, As
sen en Nijverdal. Op 8 oktober ko
men de regio's rond Arnhem en
Utrecht aan bod. Op 29 oktober zijn
Eindhoven. Goes en Voorburg aan
de beurt. Op 5 november vindt de
negende zendingsdag van dit jaar in
Maassluis plaats. De laatste bijeen
komst wordt op 19 november in Vel-
sen gehouden. De dagen beginnen
telkens om tien uur en worden om
vier uur gesloten.
LONDEN (ANP) De Britse rege
ring zal voor het komende financiële
jaar 3,4 miljoen gulden beschikbaar
stellen voor onderhoud aan kerken
die in gebruik zijn. De steun zal voor
het jaar 1979-1980 oplopen tot negen
miljoen.
Tot nu toe gaf de regering alleen
subsidie aan kerkgebouwen die niet
meer in gebruik zijn, maar monu
mentale of historische waarde heb
ben. De kerkgebouwen die wel gere
geld gebruikt worden, moesten door
de kerkelijke gemeenten zelf onder
houden worden.
Volgens een assistent van Graham
zal deze tijdens de campagne ook
weer mensen uitnodigen in het open
baar naar voren te komen om hun
leven aan Crhistus te wijden. Gra
ham vermijdt doorgaans politieke
uitspraken in zijn redevoeringen,
hetgeen mogelijk de reden is waar
om de Hongaarse autoriteiten beslo
ten hebben, hem toe te laten.
MELBOURNE De uitspraak van
de vroegere aartsbisschop van Can
terbury, lord Ramsey, dat de paus
de president-bisschop van een vere
nigde anglicaanseprooms katholie
ke kerk zou kunnen worden, heeft in
Australië veel kritiek veroorzaakt.
Een woordvoerder namens de angli
caanse kerk in Australië noemde de
uitspraak „volledig onaanvaard
baar' voor Australische anglicanen,
die zich nog steeds zeer bewust zijn
van de reformatie. Een katholieke
spreker merkte op dat de anglica
nen de onfeilbaarheid van de paus
niet op de juiste manier verstaan.
De katholieke bisschop Clancy
heeft gezegd dat het onfeilbare leer
ambt van de paus voor katholieken
niet ter discussie staat.
Volgens lord Ramsey is niet het
pausambt, maar de leer omtrent
diens onfeilbaarheid de werkelijke
hindernis voor een vereniging van
katholieken en anglicanen. Ramsey
heeft tijdens zijn ambtsperiode, die
in 1973 eindigde, het officiële con
tact met Rome hersteld en het ini
tiatief genomen tot de vorming van
een katholiek-anglicaanse theolo
gencommissie, die herhaaldelijk
heeft vastgesteld dat katholieken en
anglicanen in de leer veel gemeen
schappelijks hebben.
nu Uw Geest over de aarde. Laat de
Heuige Geest wonen in de harten
van alle volkeren, opdat zij bewaard
mogen blijven voor verwording, ram
pen en oorlog. Moge de Vrouwe van
alle Volkeren, die eens Maria was,
onze voorspreekster zijn. Amen".
Lridsehendam J. H. Maas
Diaken
Bij het lezen van: „De diaken als
duvels toejagen" heb ik mij afge
vraagd, of de heer Van der Waals die
grote ruimte niet beter had kunnen
vullen? Wij hebben ervaringen met
gesprekskringen en dan romdom de
bijbel. Daar vind je elkaar en van
daar uit wordt ook de behoefte ge
boren om dienstbaar te zijn. Een
prachtig voorbeeld daarvan is het
ontstaan van een stichting die zich
inzet om een jong echtpaar bei-
dengenezen van drugsverslaving en
nu hulpverlenend aan mensen ln
nood financieel en ook praktisch
te steunen. Dit vanuit de diepe ge
loofsovertuiging dat werkelijke ge
nezing mogelijk is door Jesus Chris
tus, die de weg, de waarheid en het
leven is. Zou een artikel daarover
niet meer de moeite waard zijn?
Vries G. J. de Vries-Weerts
TV-dienst
Graag had ik mijn oordeel over de
preek in de TV dienst van zondag
middag IJ. die ik persoonlijk de
moeite waard vond willen toetsen
aan dat van de TV-recensent in
„Trouw". Maar de heer Looijen liet
verstek gaan. Hij gaf wel breed zijn
oordeel over de organist maar aan
de preek had hij „geen behoefte".
Later schreef de heer Looijen dat hij
tijdens de preek „een goed glas
wijn" dronk met een rozenkweker
die vanwege de kerkelijke herrie de
vrijgemaakte kerk de rug had toege
keerd. Vindt de heer Looijen zelf
zo'n opmerking achteraf wel fijnge
voelig bij het schrijven over een
vrijgemaakt-gereformeerde kerk
dienst? Zulk laatdunkend schrijven
over kerkdiensten in plaats van
naar behoren zijn journalistieke
plicht te vervullen kan van kerk
diensten vervreemden, bouwt niet
op en vervreemdt in ieder geval le
zers van „Trouw/Kwartet".
door Aldert Schipper
Ensrhede
Dr R H. Brrmmrr
Tientallen jaren lang is ont
wikkeling een soort tover
woord geweest. We kennen
ontwikkelingslanden, ontwik
kelingshulp. ontwikkelingssa
menwerking en wat niet al. Tot
en met ontwikkelingsmaat
schappijen.
Dat zijn een soort grondspeculan-
ten, die een streek, een woonbuurt
of een straat ingrijpend veranderen
en daarbij dingen roepen zoals „de
nieuwe tijd breek aan" of „die krot
ten moeten weg voor moderne ge
bouwen".
Met de ontwikkelaars is de klad
gekomen in het optimisme van de
ontwikkeling naar een mooiere we
reld. Die ontwikkeling trekt zich
veelal weinig aan van de mensen wie
het betreft. We hebben zojuist gele
zen. hoe in de buurt van Kaapstad
twintigduizend mensen uit hun arm
zalige woninkjes gebulldozerd zijn.
Zuid-Afrika is misschien wel een ex
treem voorbeeld, maar over de hele
wereld worden mensen slachtoffer
van een modernisering die over hen
heen walst. Wanneer ik naar het
bureau van deze krant rijd, kom ik
de machteloze borden tegen van
mensen uit de buurt die zien hoe
hun woonomgeving verpaupert en
hoe de asfaltmachines het winnen
van de gemoedelijkheid.
De mensen rondom de Wibautstraat
protesteren en zij staan daarin
naast miljoenen anderen, in Zuid-
Korea. de Filippijnen. Californië.
Frankrijk en India
Wélke mensen
Twee theologen, dr C H. Koetsier
wélke mensen komt het werkelijk
ten goede?
Hogebrink en Koetsier komen tot de
mismoedige slotsom dat ontwikke
ling maar zelden ten goede komt
aan de groepen die het het moei
lijkst hebben, zoals landloze boeren,
trekarbeiders, krotbewoners of kra
kers, hoewel de projecten wel vaak
voor deze groepen bestemd zijn. In
feite wordt gemikt op de sterken en
niet op de zwakken. En dat is door
gaans geen gemene opzet, maar soli
dariteit met de „minsten" is enorm
moeilijk voor degenen die er zelf
niet toe (willen) behoren.
Krakers
Veel van de verhalen van Hogebrink
en Koetsier u merkt het wel
gaan over krakers in de een of ande
re gedaante. Landloze boeren, die
het prikkeldraad van een rijke land
eigenaar doorknippen, mensen die
zomaar buiten een stad hun hutje
van karton en plaatijzer bouwen en
krakers, die zich in het leegstaande
beleggingsobject van een project
ontwikkelaar vestigen
Kraken is een vorm van anarchie.
BONDELKEN
Zondag jongstleden preekte de
dominee in het dotp over David en
Abigail. Als je 't mij vraagt was 't
een geprolongeerde preek, maar hij
was dan ook met vakantie. Een
mooi verhaal intussen. David wordt
door Saul achtervolgd. Juist heeft
hij van de geboden gelegenheid om
zich van Saul te ontdoen geen
gebruik gemaakt. Samuël, zijn
beschermer is gestorven en hij
zwerft met 600 man door de
woestijn. Een rijkaard. Nabal, viert
intussen op de Karmel zijn
scheerdersfeest. David ziet een
kans. Hij en zijn mannen lijden
gebrek. Daar is overvloed. Hebben
zij niet indertijd de herders van die
man beschermd? Dan kan hij ze nu
best eens wat geven. Nabal reageert
keihard op het verzoek. Het
antwoord is: neen. David is woedend
en besluit, met het zwaard omgord,
wraak te nemen. Een spannende
zaak. Zal „de man naar Gods hart"
in deze kuil vallen en een
massamoordenaar worden? De
vrouw van Nabal hoort het en grijpt
in. Ze stelt een enorm
voedselpakket samen en gaat dat
persoonlijk brengen. Bij die
gelegenheid spreekt ze David
uitvoerig toe waaruit een zekere
herkenning van deze messias-man
spreekt. Ze zegt: Wanneer een mens
tegen mijn heer zal opstaan om u te
vervolgen.zo zal de ziel van mijn
heer „gebonden zijn in de bundel
der levenden bij de HERE, uw
God"..(1 Samuel 25 vers 29). Dat
bundeltje (bundelken,
Statenvertaling; beurs,
Willibrord-vertaling) staat
tegenover het wegslingeren uit de
holte van de slinger van Davids
vijanden. De dominee van zondag
liet dit beeld liggen. Hij had
trouwens zoveel uit te leggen.
Daardoor bleef ik er een beetje over
nadenken. Je moet er denkelijk ook
niet teveel uit willen halen. Het zal
een vergelijking voor het moment
zijn. Maar het zal David wel
bemoedigd hebben. Ik ben, niet
alleen, maar in een bosje, met veel
anderen, in de hand van God.
Welbewaard. Soms (lenk ik dat de
gemeente zo'n „bondelken"
(Deux-Aes-Bijbel, 15de eeuw) is.
eet
op
Beroepingswerk
Ml
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Wekerom R. A. Grisnigt,
te Nieuwland (Z-H) en Oosterwijk; tep)i
Heteren J. Kievit te Windesheim. L/
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Bedankt: voor Dronten: C. J. de Ruy-
GEREF. KERKEN
Beroepen te Leeuwarden (evangeli-
satiepred.): G. van den Berg te Uit
hoorn.
DR
Ijk
iftt
gev
pol
ky;
'ot
er)
en
en
led
Ds. H. J. Douwes te Den Burg erl
(Texel) verzoekt mee te delen geenjoi
beroepen in overweging te kunnen eve
nemen.
ipre
elf
Ds. J. W. Süngenberg
Te Doorwerth is overleden ds. J. V?
Süngenberg (63). In 1945 werd ds'ev
Süngenberg predikant bij de ger«lnr
formeerde kerk van Roodeschool. I;let
1948 ging hij naar Oosterbeek. Vana art
1964 was hij geestelijk verzorger vatpro'
het protestants-christelijk streekzieRa
kenhuis Bergzicht in Goes.
rerl
01
Opmerkelijk in veel verhalen van Hogebrink en Koetsier is de vrijwel volledige afwezigheid van de kerk. Maar de kerk in
Amsterdam gaat blijkens deze foto uit de Mozes en Aaronskerk uit februari niet geheel aan de krakers voorbij.
en drs. L. J. Hogebrink, hebben acht
verhalen opgeschreven van men
sen en groepen van mensen, die heb
ben ontdekt dat lang niet elke soort
ontwikkeüng goed voor de mensen
is. Behalve verschillende buiten
landse voorbeelden van protest aan
de basis hebben zij ook een stuk
geschreven over het verzet in Am
sterdam tegen de stadsontwikke-
üng. In hun boek, dat gisteren uit
kwam. staat een stuk over de Franse
schapenboeren in de Larzac, die het
niet nodig vinden dat hun streek
wordt omgeploegd tot een miütair
oefenterrein. Er staat een verhaal in
over Indiase krottenbewoners. die
hun schamele huisjes niet willen op
geven om er een atoomcentrum te
kunnen bouwen. En zij schrijven
over Caüformische landarbeiders,
die niet langer slavenwerk voor een
hongerloon willen verrichten.
Altijd als de regering met een ont
wikkelingsproject begint, meldt zij
dat het ten goede komt van de men
sen, zegt een Filippijnse vrouw. De
bouw van een nog steeds leegstaand
flatgebouw is in het belang van de
mensen De bouw van een internati
onale haven komt ten goede aan de
mensen, maar je moet vragen: aan
want het ontkent sommige eigen
domsrechten. Maar krakers hebben
vaak leren inzien dat het recht in
een samenleving heel vaak de mach
tige beschermt tegen de arm drom
mel. Men noemt dat recht van de
sterke meestal het „algemeen be
lang". En wie zich tegen het alge
meen belang verzet is al gauw een
misdadiger. In elk geval wordt hem
een bepaald scheef beeld opgedrukt.
Zo wordt een actievoerder tot een
terrorist en een grondspeculant tot
een rechtvaardige gebombardeerd.
Met een beroep op de voorgestelde
anti-kraakwet, die nog door de Eer
ste Kamer moet worden aangeno
men, zijn gezinnen met kinderen
verwijderd uit huizen, die een specu
latieve belegging vormden voor een
bank. Is dat wel recht? Is het heb
ben van een dak boven je hoofd niet
een grondrecht, dat zwaarder weegt
dan het eigendomsrecht?
C. H. Koetsier en L. J. Hogebrink,
Tegen de verdrukking in, verhalen
over de basis in beweging, uitgave
Ten Have.
Ds. J. M. Willemsen
Op 66-jarige leeftijd is overleden d!
J. M. Willemsen te Gramsberger
Van 1936 tot zijn emritaat in 197
diende ds. Willemsen de hervormdfol|
kerk achtereenvolgens in Wapseian
veen. Zuidbroek, Norg, Havelte, Gie raa
ten, Wirdum (FT.) en Oosterhesselen en
et
ik<
)ez'
Dn
Zuster Schuurman
Op 85-jarige leeftijd overleed in Dei ilai
Haag de zendingsvroedvrouw veneid
pleegkundige Margaretha Schuurens
man, zuster van wijlen dr. Barend Mlen
Schuurman, en van de bekende com Dog
ponist-organist Adriaan C. Schuur lati
man. Zuster Schuurman ging in 192 ion
uit naar Oost-Java, daar werd zij it
1931 de oprichtster van „Mardi Sartïroe
tosa", een kraamkliniek die begon
een gewoon kamponghuis, doch a
'snel uitgroeide tot een enorm kraam
ziekenhuis waar maandeüjks we
vierhonderd baby's het ücht zagen
Samen met wijlen dr. Asja Kruy
werkte zij daar met ontembare ener
gie. Het werd een groot ziekenhui
annex een sociaal centrum.
Vicaris R. Koper
Bisschop Zwartkrüis van Haarlet
biedt zondag 18 september van lj
tot 18 uur een afscheidsreceptie
in het bisschopshuis aan pater
Rigobert. Koper Aan dr Koper is
bijna elf jaar op diens verzoek eervi
ontslag verleend als bisschoppeli,
vicaris. Hij is in bespreking over
nieuwe functie.
Ve