^Kempendorp Heeze levert
ben cultureel huzarenstuk
Paella gegeten?
Nederland doet voorstel:
wapenembargo Zuid-Afrika
Agressie door dubbel
kansarme jongeren"
Politie weet sneller
van wie een auto is
Vernieuwd paviljoen in
Ermelo Veldwijk heropend
1'Houwen en trouwen' met koninklijke stukken
Rapport Raad Jeugd vorming
Op VN anti-apartheidsconferentie in Lagos
Produktie F-16
wordt duurder
4
Puntenstelsel voor
rijbewijs in studie
Gezin krijgt cadeaus op Madurodam
WOENSDAG 17 AUGUSTUS 1977
TROUW/KWARTET 9
idoor Barend Mensen
iHEEZE Met „Houwen en
rouwen" haalt het op de lip
Jvan Eindhoven liggende Kem
pendorp Heeze volgende week
heel wat overhoop. Met zuide-
Jüjke uitbundigheid gaat het op
jjde jaarlijkse Brabantse Dag
'het huwelijk en de folkloristi
sche gebruiken rond dit, juist
nin deze tijd door sommigen
ilnogal aangevochten, instituut
jaan de orde stellen.
[en heeft er geen andere bedoeling
lee dan een lichtvoetig overzicht te
jeven van het menselijk bedrijf bij
iet vroegere minnekozen, verkeren
>n trouwen. Alle daarbij te pas ko-
nende vrolijkheid spruit echter
jvoort uit de wel degelijk ernstige
>pzet van de organisatoren ieder
jaar een volksfeest op poten te zet-
?n op de cultureel-educatieve basis,
'andaar dat een grote optocht
ier kilometer lang en met 1300 van
le 8500 Heezenaren als deelnemers
wel als trekpleister wordt be
schouwd en dan ook alle elementen
/an het voor dit jaar gekozen thema
.Houwen en trouwen" bevat, maar
lat in het kader van het Belgisch-
lederlands cultureel verdrag ook
»en groot aantal, vrijwel alle direct
)f indirect met het thema te maken
ïebbende kunstzinnige evenemen-
in worden gehouden.
Dat gebeurt dan in de week die aan
|de op zondag 28 augustus vallende
Brabantse Dag vooraf gaat. Gelet op
jde van heinde en verre komende
«langstelling vorig jaar, toen spreu-
(ken werden uitgebeeld, verwacht
mimen voor de optocht zeker 60.000
Kijkers. De lange stoet zet zich om
(half drie in beweging, de politie doet
vjHeeze echter al om élf uur op slot
etooor het verkeer.
póHet is voor de twintigste keer dat de
ntprabantse Dag wordt gehouden en
snhog altijd lopen de inwoners van het
dskleine, aan de rand van de prachtige
ïvaStrabrechtse Heide liggende Heeze
r jer warm voor. Zij bereiden zich er
gebaande van tevoren al op voor. Het
rz«bestuur van de stichting Brabantse
k Dag heeft een jéèr werk aan de orga
nisatie. Dit college intussen komt ter
—(gelegenheid van het vierde lustrum
^met een gouden troef uit de mouw,
namelijk met een selectie van nog
»a'nooit tentoongestelde voorwerpen
en documenten uit het Koninklijk
Huisarchief.
Inwoners van Heeze bezig met de opbouw van een wagen die in
de optocht „Houwen en trouwen" mee zal rijden. Er zijn vijfen
twintig wagenbouwersgroepen gevormd. Zo te zien wordt het een
huis waarin ongetwijfeld een „kwaai wijf", zoals Griet van Jan de
Wasser, de broek aan zal hebben.
.Tentoonstelling
enDe meer ernstige benadering van
c^„Houwen en trouwen" geschiedt op
een tentoonstelling in het van 1230
idaterende kasteel van Heeze. Zij
tdwordt vrijdagavond officieel geo
pend. Op deze expositie zullen veel
uepiet het thema te maken hebbende
voorwerpen, prenten, kleding en der-
iejgelijke te zien zijn. De grootste aan
dacht zal echter stellig uitgaan naar
de collectie stoffelijke herinneringen
aan prinselijke en koninklijke huwe
lijken.
Er bevinden zich penningen bij, ge
slagen bij huwelijken van 1575 af
(Willem I en Charlotte de Bourbon)
tot 1937 (Juliana en Bernhard). Ver
der zijn in bruikleen verkregen oor
konden, huwelijksgeschenken, mu
ziekstukken gecomponeerd ter gele
genheid van Oranjehuwelijken, gra
vures, prenten en foto's, gelukwen
sen en voorwerpen, zoals de ganze-
veer van goud gebruikt bij het huwe
lijk van Koningin en Prins en het
bruidstoilet van koningin Wilhelmi-
na die in 1901 met prins Hendrik
trouwde.
Belgische inbreng
Prenten uit de Rubens-tentoonstel
ling in Antwerpen en allerlei huwe
lijkszaken uit Vlaanderen vormen
niet de enige Belgische inbreng in
het verbluffende culturele feest van
Heeze. Er werkt een Vlaamse kunste
naar mee aan een expositie van
ruimtelijke objecten in de oprijlaan
van het kasteel.
Op vijftig in een oude beuk op te
hangen kunststoffen tortelduifjes na
zijn die moderne kunstwerken vrij
wel de enige dingen die niets met het
thema te maken hebben. Er komen
Belgische dansgroepen naar een
folkloristische middag. „Zeer geken
de" kunstenaars werken mee aan
concert- en toneelavonden op de bin
nenplaats van het kasteel. Het vol-
DEN HAAG (ANP) De jongeren die door hun agressief
gedrag problemen geven in jongerencentra zou men dubbel
kansarm kunnen noemen. Ze zijn niet alleen kansarm in
economisch, sociaal en cultureel opzicht, ze zijn het dubbel
omdat de bestaande sociaal-culturele voorzieningen niet bij
hun leefsituatie aansluiten.
beperkt is tot de jongerencentra.
Er zijn allerlei vormen van agres
sief gedrag en veel instanties heb
ben er mee te maken.
Dit staat in het eerste advies van
de raad voor de jeugdvorming
over de opvang van agressieve
jongeren.
Het rapport verschijnt half sep
tember. Aan staatssecretaris
Meijer is geadviseerd het rapport
naar gemeenten en uitvoerende
instellingen te sturen met het ver
zoek te bekijken hoe zij de aanbe
velingen in de praktijk brengen
en dit dan weer te rapporteren.
De raad kwam weinig concrete
gegevens over agressiviteit van
groepen jongeren tegen en even
min over de achtergronden ervan.
De raad heeft er wel uitdrukkelijk
op gewezen, dat agressiviteit niet
De aanbevelingen van de raad
voor de jeugdvorming hebben
vooral betrekking op het jeugd-
en jongerenwerk en op het zoge
naamde „streetcornerwerk". Ze
komen neer op speciale aandacht
van meer mensen voor (groepen)
agressieve jongeren, meer jonge
ren inschakelen bij het werk, sa
menwerken met andere dienst- en
hulpverlenende instanties. Ook
wordt aanbevolen het salaris- en
opleidingssysteem aan te passen
voor mogelijkheden om jongeren
in dienst te kunnen nemen en
verder op te leiden.
ADVERTENTIE
Via een
Arm? "Rlité, fekenincf
less&n (üp ja.
echf^erweberalen.
Met vakantie geweest? In
Spanje geweest en Paëlla
gegeten? Daar zit dan een
pittige herinnering aan
vast. Paëlla smaakt thuis
in Nederland van een
Hollands bord ook lekker.
Even lekker als van een
Spaans bord. Maar het
kost wel tijd en moeite om
dit gerecht op tafel te
brengen. De Spanjaarden
'schijnen er hun hand niet
voor om te draaien. Maar
Spaanse vrouwen koken
goed en nemen er de tijd
voor. Een Paëlla - maaltje
is trouwens duur ook. We
proberen het toch maar.
Paëlla
We hebben nodig: een hele
kip, die we in stukjes snij
den. Dat is een kunst op
zichzelf. Wie vaak kookt
weet het, wie niet vaak
kookt zit met zo'n beest,
waar geen land mee te be
zeilen is. Het gaat zo: het
middenrif doormidden
snijden, bij de pootjes en
de vleugeltjes een inker
ving maken. En de rest
maar uit elkaar halen. Dat
gaat niet makkelijk, maar
oefening baart kunst.
Verder moeten we heb
ben: een inktvis (heeft de
visboer wel eens soms
ook niet). Langoestines
(dat zijn een soort kreef
ten, ook al van de visboer),
gambas dat zijn erg gro
te garnalen, mosselen,
uien, paprika's, prei, to
maten, bleekselderij, dop
erwtjes (mag uit blik),
sperziebonen, rijst, olijfo
lie (natuurlijk, want met
gewone olie smaakt het
ónders), knoflook, peper,
zout en saffraan.
Wat een waslijst van in
grediënten! De juiste hoe
veelheid hangt van het
aantal eters af en van de
portemonnee. Hoe meer in
de pot gaat hoe duurder
het wordt.
Bouillon
Als we de kip in stukjes
hebben, blijkt wel dat er
binnenin zo'n kippebuik
ook nog wat zit: hart, le
vertjes en maag. Niet weg-
goien. Daar maken
bouillon van. Zet de inge
wanden op met wat water
en laat ze samen met de
klppedelen een goed uur
tje trekken. Schuim dan
de bouillon af. Doe de prei,
de knoflook en wat selde
rij bij de bouillon en laat
het zachtjes doorkoken.
Inktvissen
Inktvissen vinden wij
nuchtere Nederlanders
maar griezelig. De Span
jaarden eten ze zoals wij
om maar wat te noemen
een haring eten. Ze grieze
len er niet van. Het
schoonmaken van een
inktvis is ook een kunst,
die wij niet kennen. De
inktvis heeft een zakje en
daarnaast zitten de vin
nen. Trek de vinnen los.
Maak het zakje leeg en
verwijder de ingewanden.
Hij heeft ook nog twee val
se vinnen, die zitten zowat
op het zakje. Ook die moe
ten losgetrokken worden.
Die vinnen, het zakje en
ook de tentakels van de
inktvis hebben we nodig.
Leg ze even een poosje on
der de koude kraan. Blan
cheer de inktvis en alles
wat onder de kraan lag
eventjes, laat het goed uit
lekken en snijd de vis in
reepjes. Alles komt later
weer van pas.
De tomaten moeten heel
eventjes koken. Snijd.ze
dan in stukjes, doe er £00
gram rijst bij. Doe de lan
goestines, de mosselen, de
erwten en alle andere in
grediënten erbij en bak
het allemaal eventjes op
een zacht vuurtje. Bak
ook de stukken kip goud
geel. Doe daarna alles in
een grote kom en zet de
oven op heet. Giet er de
kippebouillon bij tot alles
goed onder staat ên lóat
de paëlla ongeveer $en
half uurtje stoven. Vóór de
paëlla uit de oven kpmt,
de ovendeur even openzet-
ten zodat het gerecht kan
uitdampen. Wel even
moeite om paëlla te ma
ken. Je kan beter wachten
en het volgend jaar weer
met vakantie naar Spanje
gaan ompaëlla te
eten!
gend weekend wordt een Belgisch-
Nederlands toneelfestival gehouden
met twintig deelnemende groepen.
En dan is er nog een Vlaams-Bra
bants tuinfeest en zullen alle zes
Vlaamse provincies vertegenwoor
digd zijn in de optocht.
Men heeft het in Heeze dan nóg niet
voldoende gevonden: er moesten no
dig nog een kunstmarkt en een edel-
ambachtendorp bij en een spektakel
met vijftig historische auto's waarin
echtparen zullen worden rondge
reden.
En da allemaal in het teken van
„Houwen en trouwen", waarover de
Brabantse auteur Anton van Oir-
schot speciaal voor de gelegenheid
een erg aardig boekje heeft ge
schreven.
Het is een bloemlezing van gebrui
ken rondom vrijage en bruiloft. Op
het omslag is afgedrukt een frag
ment van een „centsprent", bekend
als „De strijd om den Broeck" en
handelend over de armzalige pantof
felheld Jan de Wasser. Deze uit het
begin van de negentiende eeuw date
rende prent over een figuur die al
voor 1500 in de lage landen belache
lijk werd gemaakt, is met het oog op
„Houwen en trouwen" opnieuw uit
gegeven. Een der verzen van dit
spannende stripverhaal geeft overi
gens toe: „Jan die leyd niet in de
Kraam, 't Geen zyn Vrouw is aange
naam". Het origineel is in het bezit
van het Rijksmuseum voor volks
kunde in Arnhem.
DEN HAAG (ANP) Nederland zal in de VN-anti-apartheidsconferentie die volgende week in
Lagos wordt gehouden, pleiten voor een internationaal, bindend wapenembargo tegen Zuid-
Afrika. Dit heeft staatssecretaris Kooijmans, die de Nederlandse delegatie naar de conferentie zal
leiden, meegedeeld.
Enige tijd geleden hebben de negen
EG-landen overeenstemming be
reikt over een verklaring die de Bel
gische minister Simonet, als voorzit
ter van de EG-ministerraaa, in de
Nigeriaansc hoofdstad namens de
negen zal afleggen. De negen wijzen
de apartheid principieel af. Zij zijn
het echter niet eens over wat dr.
Kooijmans „concrete maatregelen"
noemde, zoals een door de Veilig
heidsraad van de Verenigde Naties
af te kondigen en voor alle landen
bindend verbod, Zuid-Afrika wapéns
te leveren.
Zonder Engeland en Frankrijk met
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Volgens een onlangs
uitgebracht rapport van de Ameri
kaanse rekenkamer bestaat er veel
kans dat de Europese produktiekos-
ten van het gevechtsvliegtuig F-16
(in Nederland de opvolger van de
Starfighter) hoger zullen uitkomen
dan de vorig jaar overeengekomen
maximum kostprijs van 6,09 mil
joen gulden per toestel.
De oorzaak van de kostenverhogin
gen ligt onder meer in de gezamen
lijke produktie (tot bijna zestig pro
cent in de totale kosten) door Neder
land, België, Noorwegen en Dene
marken, die samen 348 toestellen
hebben besteld. Zouden de toestel
len geheel in de Verenigde Staten
worden vervaardigd, dan zouden ze
slechts 4,8 miljoen gulden kosten.
Voor Nederland zou dit een kosten
verlaging van ongeveer 200 miljoen
gulden betekenen, maar daar staat
een verlies van twaalfduizend man
jaren werk tegenover.
Terugdraaien en naar de Amro, dus.
De Amerikaanse rekenkamer gaat
er overigens van uit dat het bedrag
van 6,09 miljoen gulden in de VS als Zionisitl6
„streefbedrag" wordt beschouwd en
niet als maximum kostprijs, zoals
de Europese afnemers beweren.
name te noemen, zei dr. Kooijmans
dat er onder de EG-landen staten
zijn die zitting hebben in de Veilig
heidsraad, die zich afvragen of de
raad krachtens het VN-handvest de
bevoegdheid heeft een wapenembar
go af te kondigen. De raad kan na
melijk slechts optreden als, naar zijn
oordeel, internationale vrede en vei
ligheid worden bedreigd. De situatie
in Rhodesië is als een bedreiging van
vrede en veiligheid aangemerkt
maar, aldus de staatssecretaris, „een
aantal leden van de Veiligheidsraad
is er huiverig voor om dit criterium
op Zuid-Afrika toe te passen."
De Nederlandse regering „hoopt vu
rig" dat de conferentie, die volgende
week vrijdag wordt besloten, een
slotdocument aanvaardt dat de
steun krijgt van alle delegaties
vrijwel alle bij de Verenigde Naties
aangesloten landen. „Slechts dan zal
het mogelijk zijn maximale druk op
Zuid-Afrika uit te oefenen om een
systeem op te heffen dat door de rest
van de wereld principieel wordt afge
wezen," aldus dr. Kooijmans. Hij
voegde hier aan toe dat de regering
in Pretoria „duidelijk meer gevoelig"
wordt voor de indruk die haar beleid
in het buitenland wekt.
De kans dat met name de Afrikaanse
landen bereid zullen zijn ter wille
van de unanimiteit in te stemmen
met een document dat ook voor de
landen die minder geneigd zijn om
concrete maatregelen tegen Zuid-
Afrika te nemen, lijkt echter niet zo
heel groot. In antwoord op een vraag
of hij verwachtte dat een slotverkla
ring eenstemmig zou worden aange
nomen, zei dr. Kooijmans „niet zon
der enige hoop" te zijn. Over een
actieprogramma zal men het zeker
niet gemakkelijk eens kunnen wor
den, maar over een document waar
in, zonder dat wordt ingegaan op
controversiële zaken, de apartheid
volledig wordt afgewezen, waar
schijnlijk wel.
len worden gedaan om behalve de
apartheid het zionisme (dat door een
meerderheid van de VN-assemblee
als een vorm van racisme is bestem
peld) te veroordelen. Maar hij sloot
de mogelijkheid niet uit dat indivi
duele sprekers de samenwerking tus
sen Israël en Zuid-Afrika aan de
kaak zullen stellen, en er aan zullen
herinneren dat Israël een van de zeer
weinige westerse landen is dat door
premier Vorster is bezocht.
Dr P. H. Kooijmans
Dr Kooijmans zei geen aanleiding te
zien voor de vrees, dat pogingen zul-
Beeldschermen verbonden met computer Veendam
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Een aantal politiekorpsen in ons land krijgt
nog vóór 1 september de beschikking over beeldschermen,
die zijn aangesloten op de computer van de Rijksdienst voor
het Wegverkeer in Veendam. In die computer ligt het
centrale kentekenregister opgeslagen, zodat deze korpsen
via de beeldschermen nog sneller kunnen beschikken over
de identiteit van eigenaars van auto's en motoren.
tie) zullen uiteindelijk moeten
uitmaken welke korpsen voor een
dergelijke aansluiting in aanmer
king komen. Ook nu al beschik
ken de politiekorpsen over eén
directe lijn met de Rijksdienst
voor het Wegverkeer in Veendam,
maar het opvragen van kenteken
gegevens kost altijd nog wel enige
tijd. Vla de aansluiting met beeld
schermen hoopt men die tijd te
kunnen bekorten, aangezian dit
van belang kan zijn bij het plegen
van misdrijven en het verooraa-
ken van zware verkeersongeluk
ken. De woordvoerder van het mi
nisterie van Verkeer en Water
staat, dat de gegevens beschik
baar stelt, zei desgevraagd dat
het in feit om een technische in
greep gaat, nodig om nog sneller
Informatie te kunnen verkrijgen.
Het gaat hier om een proef, die
volgens een woordvoerder van het
ministerie van Verkeer en Water
staat enkele maanden zal duren.
Daarna zal worden bekeken of
deze proef kan worden omgezet in
een definitieve regeling. Voorlo
pig krijgen in ieder geval de ge
meentepolitiekorpsen van grote
steden als Amsterdam, Den Haag,
Rotterdam, Utrecht, Arnhem en
Eindhoven en de rijkspolitie van
de districten Dordrecht en Breda
aansluiting via beeldschermen op
de rijkscomputer in Veendam.
Nog deze week zal hierover een
beschikking verschijnen in de
Staatscourant. De ministeries
van Justitie (rijkspolitie) en Bin
nenlandse Zaken (gemeentepoü-
ADVERTENTIE
Via eer\
Amro PriVe Kekenintf
H kun ie.de. aaeptoro
I van "W khk-en5
luittergeld betalen.
C.wariki|kcrs naar de Amro, dus.
DEN HAAG De (nieuwe) raad
voor de verkeersveiligheid, die half
september zal worden geïnstalleerd
zal op verzoek van minister Wester
terp een onderzoek instellen naar de
mogelijke invoering van een pun
tenstelsel. Dat is een systeem waar
bij bepaalde verkeersovertredingen
gestraft kunnen worden door het
geven van „punten", die op het rij
bewijs worden aangetekend. Bij een
bepaald aantal overtredingen kan
dit leiden tot ontzegging van de rij
bevoegdheid. De idee voor zo'n
strafpuntenstelsel werd onlangs
door de minister uitgesproken.
De centrale commissie voor de ver
keersveiligheid heeft van de minis
ter het verzoek gekregen zich te be
raden over het „onrustbarende" ver
schijnsel, dat het aantal verkeers
slachtoffers na een aanvankelijke
daling, opnieuw is gaan stijgen.
Van een onzer verslaggevers
ERMELO Op het terrein van het psychiatrisch ziekenhuis
Veldwijk te Ermelo is gisteren een van de oudste gebouwen
Sparrenheuvel na een ingrijpend herstel heropend door loco-
burgemeester K. Paulus.
Tegen de achtergrond van de modernere doelstellingen van deze
ruim negentigjarige oude protestants-christelijke inrichting
heeft het gebouw niet alleen een nieuwe bestemming maar ook
een andere naam gekregen, namelijk De Wissel.
Met deze naam wil tot uitdrukking
gebracht zijn dat er een wissel ge
trokken op de maatschappij. Men
hoopt dat de hier verpleegde mensen
op korte termijn weer een normale
plaats in de maatschappij kunnen
innemen.
De vernieuwing van gebouw Spar
renheuvel, dat zo'n 75 jaar heeft
meegedraaid, betekent een zeer we
zenlijke fase in een proces dat des
tijds op Veldwijk in gang is gezet. De
ontwikkeling wordt geïllustreerd
door het feit, dat er nu van een zeer
snelle doorstroming sprake is.
Er zijn in totaal zo'n 800 patiënten
onder wie tegenwoordig ook veel ver
slaafden aan alcohol en drugs. Het
aantal opnamen per jaar is daaraan
gelijk.
Hieruit blijkt dat de gemiddelde ver
blijfsduur op Veldwijk-Ermelo aan
merkelijk omlaag is gegaan. Voor
heen was er in vele gevallen van
permanent verblijf sprake. De groep
langdurig verpleegden wordt steeds
kleiner. In het nu herstelde Sparren-
heuvel waren tot voor enkele jaren
inmiddels bejaard geworden psychi
atrische patiënten opgenomen.
In het nieuwe Sparrenheuvel dat,
zoals gezegd, nu De Wissel heet is
plaats voor 27 jongere patiënten, die
op een of andere wijze zijn „vastgelo
pen". De behandeling geschiedt van
uit de individuele problematiek in
een daartoe ingerichte afdeling.
Hierbij is overgegaan op gemengde
verpleging (mannen en vrouwen in
één gebouw).
Mevrouw C. M. van Kats uit IJsselstein (rechts) maakte met haar man (derde van rechts) en haar
twee kinderen Robert en Anita gisteren het miljoen bezoekers aan de miniatuurstad Madurodam
in Den Haag in 1977 vol. De loco-burgemeester van het stadje, Jaap de Vries, had voor de kinderen
een verrassing in de vorm van een voetbalspel; mevrouw Van Kats kreeg een horloge. Vorig Jaar
kwam de miljoenste bezoeker op II augustus, het jaar daarvoor op de dertiende van dezellde
maand.
