Lieden die een examen komen afnemen
Moet het nu zo?
Uit brieven van lezers
Ds Boersma praeses
chr. geref. synode
VANDAAG
VOORBIJGANGERS
Aantrekken
WOENSDAG 17 AUGUSTUS 1977
KERK
Trouw/Kwartet
door A. J. Klei
Bij ons thuis kwam een her
vormde domineesvrouw over
de vloer, wier conversatie wij
op hoge prijs stelden, omdat
zij in onze niet-hervormde wo
ning de verhalen deed, die zij
in de gemeente van haar echt
genoot moeilijk kwijt kon.
Stoom afblazen, noemde zij
dit en aan deze bezigheid gaf
zij zich ook over, toen zij op
een maandagochtend bij ons
binnenviel met de uitroep:
ziezo, ik ben goed door het
examen van de hoorcommis-
sie heengerold!
Haar man was een gereformeerd
bondspredlkant, maar niet zo'n
hele zware. Welnu, op een goede
zondag kreeg hij „hoorders" uit een
grote stad en na afloop van de
kerkdienst kwam de hoorcommis
sie naar de pastorie, om onder de
koffie nader kennis te maken. Me
vrouw zette haar beste beentje
voor, zij wist dat er terdege op haar
gelet werd.
't Is precies een examen, verzeker
de zij ons de dag daarop. We verna
men dat zij op zeker moment in een
grote moeilijkheid verkeerd had.
Eén der steedse broeders had haar
gevraagd of ze wel eens naar de
film ging. Ze had deze vraag beves
tigend kunnen beantwoorden,
want zij bezocht samen met mijn
moeder soms een bioscoop in een
naburige provinciestad (alleen als
er iets behoorlijks draaide, wel te
verstaan). Maar de domineese zei
geen ja, want ze dacht: als ik dat
doe. gaat 't beroep misschien niet
door "omdat ze mij dan te frivool
vinden. Jokken wilde ze echter ook
niet en vandaar dat ze er dit van
maakte: och, hier op 't dorp is geen
bioscoop
Uit het verdere verloop van het
onderhoud bleek, dat de hoorcom-
missie het wel wenselijk vond dat
een domineesvrouw ook een beetje
wist, wat er in de wereld te koop is.
Dit leidde ertoe dat mevrouw ter
stond in haar bijdrage tot het ge
sprek heel handig enige opmerkin
gen vlocht over door haar aan
schouwde films. Aldus slaagde zij,
en het beroep ging door.
Ik vertel dit min of meer als vervolg
op wat ik een aantal weken terug
op deze plek schreef over hoorcom-
missies die, als 't goed is, de domi
neesvrouw niet beschouwen als een
beroeps-klusjesopknapster in de
gemeente. Ik kreeg als reactie een
lange brief van een domineese met
meer dan vijfendertig jaar pasto-
Hoorders
rie-ervaring. Zij zegt van hoorcom-
missies: het zijn lieden die een exa
men komen afnemen. Uit mijn ver
haal kan blijken dat zij niet de
enige predikantsvrouw is die er zo
tegenaan kijkt.
Mijn briefschrijfster gaf me verlof,
uit haar brief te citeren. Dat ga ik
nu doen. Een opmerking vooraf: de
ervaringen spelen zich af in de
kring van de gereformeerde bond
in de hervormde kerk, waar aanwe
zigheid van een t.v.-toestel en afwe
zigheid van lang haar (althans bij
de vrouw) niet altijd op prijs ge
steld werden (worden). Overigens
zullen genoeg nlet-bonders de situ
aties kunnen herkennen. Hier vol
gen de brieffragmenten:
„Ik besef terdege dat er meer vrou
wen zijn, die in de publiciteit staan
vanwege het ambt of beroep van
hun man. Maar van domineesvrou
wen verwacht men toch iets anders
dan van bijv. een doktersvrouw. De
patiënten lopen heus niet weg als
zij niet sympathiek overkomt. Wij
zijn wel degelijk een verlengstuk
van de predikant. Men verwacht
van ons toch iets wat ik moeilijk
onder woorden kan brengen, iets
'heiligs', iets uit 'hoger sferen' iets
wat te maken heeft met geboden en
verboden. En daar vloeit voor ons
uit voort dat wij aan banden wor
den gelegd. Men staat direct klaar
met: 'Zo iets verwacht je in een
pastorie toch niet".
„Als jonge domineese was je be
nauwd wat de mensen van je zou
den zeggen. Ze verwachten niet al
leen van de dominee veel, maar ook
van zijn vrouw. Bij het wèl of niet
krijgen van een beroep speel jij ook
een rol. Men informeert dan naar
stig naar jou. Het ambt van predi
kant is kwetsbaar".
„De preek was de moeite waard
geweest zodat de hoorcommissie
na afloop naar de pastorie kwam.
Een van de eerwaarde heren zat
voortdurend zoekend rond te kij
ken, maar vond niet wat hij waar
schijnlijk zocht, t.w. een TV-toes-
tel. De volgende dag belde hij een
van onze ouderlingen op om te vra
gen of de dominee soms een TV
had. De gelukkig verstandige ou
derling antwoordde: 'Vraag het de
dominee zélf maar'. Dóérvoor was
broeder X kennelijk te laf, maar er
échter kwam hij en het beroep ging
niet door (gelukkig). Ze worden lie
ver voor de gek gehouden, want
daarna werd een predikant beroe
pen die geen TV had, maar wiens
vrouw en kinderen bij gemeentele
den zaten te genieten van de TV-
programma's".
„Ook heb ik meegemaakt dat er na
een beroep moeilijkheden ontston
den omdat ik kort haar had. Er
kwam een brief van een ouderling,
dat dominee maar niet moest ko
men omdat mevrouw 'afgesneden
haar' had Iedere vrouw, dus ook
ik, krijgt op een bepaalde leeftijd
een moeilijke periode. Ik kon in die
tijd weinig of niet naar de kerk. Een
beroep sprong hier bijna op af,
want men had vernomen: mevrouw
gaat nooit naar de kerk. Deze zeer
persoonlijke zaken moet je dus
kennelijk óók aan de gemeente be
kend maken. Wat blijft er zo van je
privé-leven nog over. Kijk, deze
dingen vind ik zo afschuwelijk. De
mensen (ver)oordelen zo snel. En de
gemeenteleden beseffen niet wat
een spanningen dit alles geeft. Ge
lukkig staan hier de wèl prettige
contacten tegenover".
„Om een goede domineesvrouw te
zijn, hoef Je m.i. niet steeds door de
gemeente te draven. Een open oor
voor moeilijkheden en zorgen van
anderen, bij een ontmoeting op
straat of tijdens een telefoonge
sprek, is ook al waardevol. Boven
dien, wanneer je eenmaal begint
met bezoeken af te leggen, weet
wat je doet. Want vóór alles geldt
dan: geen onderscheid maken. En
dan zou je eigen gezin op de tweede
plaats komen. Wij zijn geen dui
zendpoten. En dan die soms grote
pastorieën, zonder huishoudelijke
hulp".
II
ar
:er
ch
Van een onzer verslaggevers
HOOGEVEEN Ds K. Boersma te Hoogeveen is gisteren tot
praeses gekozen van de generale synode van de christelijke
gereformeerde kerken.
Ds J. H. Velema te Nunspeet, die de
vorige synode in 1974 presideerde, is
nu assessor geworden. Ds H. van der
Schaaf te Dordrecht en ds P. N.
Ribbers te Aalsmeer werden geko
zen tot eerste en tweede scriba.
De nieuwe christelijke gereformeer
de synodepraeses is 49 jaar. Hij
stond in Onstwedde en In Haarlem,
voordat hij in 1972 in Hoogeveen
kwam. Van de vorige synode was hij
tweede scriba. Binnen de christelijke
gereformeerde kerken is hij onder
meer voorzitter van het deputaat-
schap voor algemene diaconale en
maatschappelijke aangelegenheden.
Ook is hij bestuurslid van de gerefor
meerde raad voor samenlevings-aan-
gelegenheden.
Ds Boersma werd in de derde stem
ming gekozen met 31 stemmen tegen
21 stemmen voor ds M. C. Tanis uit
Sliedrecht. Bij de verkiezing van een
assessor kwam ds Tanis, die als een Ds K. Boersma
exponent van de rechtervleugel van
de christelijke gereformeerde kerken
kan gelden, bij de beslissende stem
ming twee stemmen te kort. Hij
kreeg er 25, tegen ds Velema 27.
Motivatie
De synode werd geopend door ds A.
Hilbers, als oudste predikant van de
kerk van Hoogeveen. Uitgaande van
het eerste gedeelte van Zacharia 7
trok hij vergelijkingen tussen de ver
houdingen onder de joden direct na
de Babylonische ballingschap en de
situatie in de christelijke gerefor
meerde kerken nu. Hij vroeg de sy
nodeleden zich in hun arbeid steeds
af te vragen, waaróm ze voor dit of
tegen dat zijn. ..Is het om uzelf, om
uw principes, óf om God?"
Gisteren en vandaag stonden verder
op het programma de verdeling van
het synodewerk in commissies en de
afhandeling van enkele kleine zaken.
Na een ontvangst op het gemeente
huis van Hoogeveen gaat de synode
vanavond uiteen. Het eigenlijke
werk zal van 6 tot 9 en van 20 tot 25
september plaatsvinden.
Frère Roger dreigt
Salvador met bezoek
TAIZÊ (ANP) Prior Roger Schutz
van Taizé dreigt generaal Romero,
de dictator van Peru, dat hij hem
persoonlijk zal bezoeken, wanneer
deze weigert een tweetal afgevaar
digden van het jongerenconcilie te
ontvangen, die een beroep op de
dictator willen doen, een einde te
maken aan het willekeurig arreste
ren, moorden en folteren.
Frère Roger wijst er in een open
brief op dat vele jongeren bezorgd
zijn over de gebeurtenissen in het
Latijnsamerikaanse land, waar dit
jaar verschillende priesters en kate-
cheten zijn vermoord en waar de
Jezuïeten met de dood worden be
dreigd. „Boeren zijn vastgehouden
om de eenvoudige reden dat zij een
exemplaar van het Nieuwe Testa
ment in hun huis hadden. Een las
tercampagne tegen de katholieke
kerk wordt gaande gehouden", al
dus de prior, die verder schrijft dat
mensen in de hele wereld, in het
bijzonder Jonge christenen zich sto
ten aan deze feiten.
Frère Roger erkent dat er ook ande
re landen zijn waar christenen wor
den vervolgd, „maar vele van deze
landen worden niet geregeerd door
staatshoofen die zich christen noe
men". Maandag hielden jongeren
uit een 50-tal landen en zes katholie
ke bisschoppen in Taizé een dag en
een nacht van gebed, in solidariteit
met de katholieke kerk en het volk
van El Salvador. „Wij bidden in het
bijzonder voor uw land tijdens de
eucharistie die de bisschoppen zul
len celebreren", aldus frère Roger.
Korte duidelijk geschreven, liefst aan één kant getypte, brieven kunnen worden
gestuurd naar: Secretans Hoofdredactie Trouw/Kwartet, Postbus 859. Amsterdam. Bij
publikatie wordt de naam van de schrijver vermeld.
Vaste prijs
U schrijft: „In de tabakshandel en
industrie heerst het nog volop. Nie
mand kan een pakje sigaretten van
2,25 ergens in Nederland voor min
der krijgen als we de belastingvrije
winkels op vliegvelden of boten bul
ten beschouwing laten". Toch wel.
Ik koop al enige tijd Mantano met
filter in twee winkels voor ƒ2,05.
Applngedam ligt toch in Nederland.
Appingedam J. Kuiper
CDA
In het ingezonden stuk van C. Some
ren in uw blad d.d. 11 dezer wordt
gesteld, dat het waanzin is te bewe
ren dat de trend van de verkiezingen
handhaving van de regering-Den
Uyl is. Men wrijft zich na lezing toch
wel even de ogen uit. Als men vóór
25 mei had gezegd, dat de PvdA tien
zetels zou winnen, dan zou men in
derdaad voor waanzinnig zijn uitge
maakt. Nu de verkiezingsuitslag zo
is, dat de PvdA op 25 mei tien zetels
heeft gewonnen, is er nog maar één
conclusie voor elk zinnig mens over
en wel dat er een tweede regering-
Den Uyl tot stand moet komen. Zo'n
33,8 procent (winst 6,4 procent) daar
kan men toch niet zonder meer aan
voorbijgaan.
Amsterdam A. J. Stein
Motoren
Het is duidelijk dat veel jonge moto-
risten hun kracht overschatten bij
het berijden van die zware motoren,
welke door hun enorme kracht en
gewicht, de rechte lijn verkiezen bo
ven een „flauwe bocht", zoals er dan
in de krant staat. Maar waar buiten
zijzelf, ook hun duopassagiere de
dupe van wordt. Laatst werd bij
Monnickendam bovendien een te
genligger verpletterd. Blijkbaar is er
tegen dergelijke calamiteiten niets
te doen. Is dat zo? Is het niet erg
genoeg dat wij in onze verplaatsings
woede elkaar het leven benemen? En
dan laconiek zeggen „er is niets te
gen te doen?" Onze steden en dorpen
en grote wegen worden meer en meer
opgeschrikt door het geloei van de
op straaljagers gelijkende motoren,
die nadrukkelijk onze bewondering
opeisen voor hun „prestaties".
Deventer H. W. Bon
Militarisme
Datgene, wat de heer Aldert Schip
per en consorten (I.K.V.) bij ons voor
militairisme verslijten, is vergelijk
baar met het stakingsrecht van de
werknemers. Indien hun een conflict
wordt opgedrongen, grijpt de vakbe
weging naar dit wapen, waarvqor zij
tijdig een krijgskas heeft ge
vormd. Niemand zal het waarschijn
lijk in zijn hoofd halen vakvereni
gingsleden voor „stakings-ideolo-
gen" uit te maken. Maar defensie,
eveneens een middel om te worden
gebezigd als een conflict (zij het van
andere aard) wordt opgedrongen,
heet bij de heren „militairisme als
ideologie" aanhangen. Je vraagt je
dan wel af, of deze heren denken dat
zo'n enormiteit iets anders zal uit
werken dan opwekking van lach
lust.
Rotterdam C. P. van Renssen
Naschrift redactie: Uw vergelijking
van vakbeweging en defensie gaat
mank. Welk vakbewegingslid is be
reid zelfmoord te plegen bij een con
flict?
In een ontmoeting vraagt iemand
naar je naam en je zegt die, maar
onmiddellijk vindt er iets
wonderlijks plaats, iets van een
flitsende gedachte: dusdat ben ik!
Jacques Rigaut spreekt dit
duidelijk uit als ik in zijn Pensées
lees: „Ik spreek mijn naam uit, ik
zeg ik en ik roep meteen een persoon
op, om zo te zeggen, even
onwerkelijk, abstract en
vrijblijvend als het water zich
herkent in de formule H'O, eerder
dan in de vorm van hagel of
stortregen, etc." Het uitspreken van
eigen naam vervreemdt. Maakt van
jezelf iemand buiten jezelf. Je
bekijkt Jezelf met vreemde ogen.
Niets dat je dan ook meer gegeven
wordt dan je eigen naam. Je krijgt
hem mee in je familie en je
voornaam meestal direct van je
ouders. Anderen noemen je bij je
„eigen" naam of bij een bij-naam.
dat maakt dan weer niet zoveel uit,
maar. anderen geven je een naam.
In de bijbel is God de enige die
zichzelf een naam geeft.
Onuitsprekelijk. In de Minahassa
heeft Allah honderd namen, maar
één van die namen is onbekend.
Niemand weet die, alleen Hijzelf. Als
mensen zichzelf een naam geven is
er meestal iets aan de hand. In
Genesis II zeggen de mensen van
Babel: laten we voor ons zelf een
naam maken. Dat loopt dan ook
slecht af. In de Openbaringen geldt
het als een hoogtepunt van vrede en
heil als de Heer zegt dat Hij de
overwinnende mens een nieuwe
naam zal geven, zo nieuw dat
niemand die kent dan die hem
ontvangt. Die naam zal dan niets
vervreemdends meer hebben. Ik
denk wel iets verwonderlijks: ben ik
dat? Daarheen onderweg leven we
onder de hoede van de grote Naam.
In een stil verlangen! Hoe is uw
naam, waar zijt Gij te vinden,
eeuwige God, wij willen U zien".;
Verontwaardiging (3) Beroepingswerk
De heer L. Janse uit 's Gravenpolder
meent dat de verontwaardiging van
de Wereldraad van kerken verkeerd
is gericht. De Wereldraad huichelt
als zij stelling neemt tegen het ra-
scisme/fascisme van de blanke min
derheid in zuidelijk Afrika. De ver
ontwaardiging van Janse staat in de
krant van 11 augustus „Zuid-Afrika
vernielt zwarte krottenwijk". Geluk
kig werden de slachtoffers van de
blanke vernielzucht ook door betere
blanken opgevangen. Deze zullen
dan wel volgens Janse met blind
heid zijn geslagen. Een van de eerste
dingen die we tegen de apartheids
blindheid kunnen doen, is deelne
men aan het werk van het I.K.V.
want onze bewapening dient direkt
of indirckt tot bestendiging van de
apartheid.
Amsterdam DirkVeenstra
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Daarle C. van der Valk
kand. te Gouda; te Kamerik L Kok
te Zoetermeer; te Krommenie en
Krommeniedijk M.J. de Geus te Ou- fl
de- en Nieuwe Niedorp.
Aangenomen: naar Velsen-Noord
(part-time) W.A. van Wijngaarden
kand. te Amsterdam; naar Oss(toez), y
J.R. Kok te Hansweert.
P
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Noordwolde (i.s.m. s
Munnekeburen en Wolvega) A. Ad- v'
dis te Oudega.
door dr J. J. Buskes
SCHWETZINOEN (ANP) - In de
historische barokmoskee in het
Westduitse Schwetzingen Is giste
ren. de eerste dag van de islamiti
sche vastentijd (ramadan), een
moefti geïnstalleerd voor de onge
veer 1,1 miljoen Turkse moslems in
de Bondsrepubliek. De 40-jarige
moefti Yasar Inceguel uit Mar as is
door het hoofd van de islamitische
gemeenschap in Turkije benoemd
tot geestelijk leider van de Turkse
moslems in de Bondsrepubliek. Met
moefti Yasar Inceguel krijgt de mos
kee in Schwetzingen, die in 1785
werd gebouwd, voor het eerst een
vaste voorganger.
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Poslbus 859
Wibeutstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 9 Rotterdam
Tel. 010-115588
OEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel 05200-17030
'k Ben er zeker van, dat de post veel
meer scheldbrieven bij minister Van
Agt moet bezorgen dan bij mij. Ik
vermoed echter, dat de meeste van die
brieven niet van medegelovigen zijn.
Trouwens: ook in de pers en het parle
ment, voor de tv en via de radio is er
over minister Van Agt geschreven en
gesproken op een wijze, die ik onmoge
lijk kan waarderen. Maar al weer: in de
regel waren het niet zijn geloofsgeno
ten, die dat deden.
Bij een man als mr. Aantjes ligt dat waar
schijnlijk anders. Ook wat Aantjes aangaat
ben ik er zeker van. dat hij de laatste Jaren
heei wat scheldbrieven bij zich thuis bezorgd
heeft gekregen en Ut reken met de mogelijk
heid, dat de meeste van die brieven door
geloofsgenoten geschreven werden.
Azijn
Ik mag dus niet generaliseren, maar toch
geloof Ik, dat dr Van den Heuvel zich niet
vergiste, toen hij in Trouw schreef: „Mij is
geen kerkelijke functionaris of dominee be
kend, die door zijn ondertekening van een
CDA-advies zoveel azijn en gif heeft te ver
werken als dat bij de PvdA-adverteerders het
geval was."
Misschien is het goed zijn woorden azijn en
vergif met enkele voorbeelden te illustreren.
Ook lk behoorde bij die PvdA-adverteerders
en op de avond voor de verkiezingen heb ik
voor de tv in de rubriek „Hier en Nu" van
de NCRV in drie minuten aan minister Van
Agt enkele vragen gesteld. De uitzending heb
ik niet gezien en ik weet dus ook niet precies,
wat ik gezegd heb. omdat ik improviseerde.
Wel heb ik gehoord, dat de regie van de
uitzending bepaald niet gelukkig was en mi
nister Van Agt niet tot zijn recht liet komen.
En ik weet natuurlijk heel goed, dat wat lk
gezegd heb een afwijzing van het CDA en een
keuze voor de PvdA betekende. In lange tijd
heb ik na een toespraak voor de tv of de radio
niet zoveel brieven ontvangen als na deze
uitzending. Uitsluitend van geloofsgenoten.
Ik geef uit tien brieven enkele citaten.
1) „Dominee Buskes. welke koning dient u?
Eén der overheden dezer eeuw of de Koning
der koningen?"
2) „Hoe is het mogelijk, dat een dominee
reclame kan maken voor en zijn stem kanf
geven aan een linkse partij, terwijl Den Uyl
zelf ooit voor de tv heeft gezegd In geen God
te geloyen, een partij dié Gods geboden ver
werpt? Hoe kunt ge dat verantwoorden, als ge
voor Gods rechterstoel zult verschijnen?
Kom tot inkeer voor het te laat is en geeft uw
steun aan Jezus Christus en de christelijke
partijen. Ik bid voor uw bekering."
Ragoutje
3) „Zulke praatjes zijn heel domme opper
vlakkige en door hun oppverlakkigheid nihi
listisch ophitsende kreten Zal ds Buskes
gelukkig sterven, omdat hij meegeroepen
heeft in het leger der anarchisten, communis
ten en marxisten? Een man, die praat zoals ds
Buskes, kan niet anders gezien worden dan
als een vals denkend mens. Tot op hoge
leeftijd het slachtoffer van zijn eigen nimmer
verwerkte rebellie. Anarchisme en christen
dom als een ragoutje door elkaar hutselend.
Met open ogen en oren een gewillige speelbal
van het de gehele wereld ondermijnende com
munisme, dat nog niemand geluk bracht".
4) „Ook dr Buskes en dr Van den Heuvel
moeten hun mond houden, want er wordt
toch niet naar geluisterd. Al preken ze nog zo
goed, ik laat ze praten, want ze volgen een
dwaalweg In de PvdA doet men aan per
soonsverheerlijking: drs Joop den Uyl is ex
cathedra onfeilbaarChristenen van Ne
derland, let op uw zaak ln deze tijd van ook
politieke afgoderij. De Heer is God en nie
mand meer. Niets of niemand kan dat verhin
deren en Hare Majesteit de Koningin regeert
bij de gratie Gods."
5) „Nu de Vara een aantal artiesten en kunste
naars heeft laten optreden, heeft de NCRV als
één pot nat gedacht: kom, laten wij nu eens
een dominee laten opdraven, die met die
artiesten en kunstenaars Joop den Uyl als
enige Zaligmaker zietIs het misschien de
mens Buskes, die zichzelf gestreeld voelt om
op deze wijze meer bekendheid te vergaren
tot meerdere glorie van de mens Buskes
Ten laatste wil ik vragen: van wie verwacht u
de ons toegezegde nieuwe hemel en nieuwe
aarde, waarop gerechtigheid zal wonen, van
Hem. die het ons heeft beloofd of denkt u, dat
Hij de PvdA nodig heeft om Zijn plannen ten
uitvoer te brengen?"
6) „Hoe Is het mogelijk? Ds Buskes, u als
predikant, die weet, dat er in de bijbel staat:
toon, dat gij van Christus zijt! De PvdA is ln
werkelijkheid tegen alles, wat christelijk is.
Juist minister Den Uyl, die gereformeerd is
groot gebracht, is fel tegen allen, die Christus
belijden"
7) „Het moet mij van het hart, dat ik hi u diep
teleurgesteld ben. Uw bijbels dagboek
„Brood voor het hart" ligt op mijn nachtkast
je. Uw preken heb lk meestal met genoegen
beluisterd. Maar nu moet ik u zeggen, niet in
toorn maar uit diep verdriet, dat het dagboek
van mijn nachtkastje is verdwenen en uw
preken voor mij geen waarde meer hebben.
Nu vraag ik mij af, hoe het mogelijk is ln deze
wereld, waarin wij als christenen elkaar zo
nodig hebben, elkaar af te vallen. Bent u
blind voor de saamhorigheid van de christe
nen in deze wereld?"
8) „Al Jaren erger ik mij aan u. Naar uw
preken luister ik niet, want daar kunt u geen
woord van menen, 'k Ben erg blij, dat ik niet
bij u in de buurt woon en u niet steeds zie".
9) „Wat zegt u van Van Thijn? De satan in
eigen persoon, als je die hoort, dat is de ergste
van uw partij. U moest als dominee denken:
wat is God lankmoedig, dat Hij alles toe
laat Dominee het allerbeste en bemoei u
meer met het geestelijk leven dan met Den
Uyl".
10) „In de belangstelling staan is altijd uw
streven geweest. U bent toch immers een
unieke figuur ln de PvdA. Maar ook in de
kerken hebben we zelden zo'n portret meege
maakt. Van de ene kerk naar de andere. Zo'n
warhoofd heeft men zelden meegemaakt.
Ontvangt u uw tractement van de rooien of
van'de kerk? Maar wel lid zijn van de PvdA en
er verkiezingspropaganda voor maken. Je
moet toch wel een schoft zijn, om zo iets te
doen. Een vuile verrader, een walgelijk
mens".
Tien illustraties van wat dr van den Heuvel
azijn en gif noemt. Dat is wel genoeg, al had lk
er veel meer kunnen geven.
GEREF. KERKEN VRIJG.
Beroepen: te Amstelveen (in comb,
met Mijdrecht) C.J. de Ruyter te
Sneek.
EVANG. LUTH. KERK
Bedankt: voor Utrecht A. Steinhart
te Schiedam.
Ds. A. E. Ravesloot
Op 67-jarige leeftijd is overleden de
hervormde emeritus-predikant A. E.
D. A. Ravesloot te Harderwijk. Ds.
Ravesloot heeft de hervormde ge
meente te Opende, te Steenwijker-
wold, te Den Helder en te Wijckel
gediend. Hij ging in 1974 met emeri
taat
Dr. J. J. Buskes
kant uitsluitend de woorden: „Wie God ver
laat, heeft smart te vrezen". Daarvan ben ik
enkele dagen totaal van de kaart geweest. Zo
ls het nu niet meer. En toch? Ik trek mij van
die brieven wel degelijk iets aan. Het zijn
mede-christenen, die ze schreven. Met mij
behoren ze tot de gemeente van Christus. Er
moet toch wel iets niet ln orde zijn met die
gemeente en met de prediking, wanneer zulke
brieven geschreven worden en gelooft u maar,
dat er zo duizenden geschreven worden. Daar
om kan lk op de vraag, of ik mij van zulke
brieven iets aantrek, toch alleen maar ant
woorden: Ja, ik trek mij er iets van aan en in
elk geval meer dan de meesten denken.
Prof. P. F. Smulders
Bij gelegenheid van zijn veertigjari
ge priesterschap is pater dr. P. F.
Smulders benoemd tot ridder ln de
orde van de Nederlandse Leeuw. Dr.
Smulders (65) is sinds 1967 hoogle
raar dogmageschiedenis, patrologie,
geschiedenis van de christelijke
oudheid en oude kerkgeschiedenis
aan de katholieke theologische ho-
geschool te Amsterdam. De laatste
drie jaar was hij rector van de hoge
school. Van 1943 tot 1967 was hij
hoogleraar aan de theologische op
leiding van de jezuïeten te Maas
tricht.
Muriel Webb
De Amerikaanse directeur van de
wereldraadafdeling voor hulp aan
kerken en vluchtelingen (Cicarws),
Muriel S. Webb is in een ziekenhuis
in haar stad Cos Cob (Connecticut)
overleden. Muriel Webb heeft Ci
carws drie jaar geleld en was van
plan in januari met pensioen te;
gaan.
CONFERENTIES
Zo mag het
Of ik mij van al deze brieven iets aantrek? Ik
heb ze alle beantwoord behalve die ene waar
in ik voor schoft en een vuile verrader wordt
uitgemaakt, en ik zou oneerlijk zijn, als ik op
de gestelde vraag antwoordde: niets! Je raakt
in het leven aan veel gewend. Toen lk in 1926
in conflict kwam met de synode van Assen en
daarover in de krant een berichtje verscheen,
was de eerste reactie een briefkaart, waarop
aan de ene kant een naam stond met er onder:
„gereformeerd ouderling" en op de andere
Tllanus Sr was er bekend om, dat hij vaak in
de Tweede Kamer de vraag stelde: „Moet het
nu zo?" Die vraag stel ik nu ook, wetend, dat
ik zelf niet brandschoon ben. Toen ik jaren
geleden eens in een grote samenkomst met
Tilanus debatteerde over het vraagstuk „Oor
log en Christendom" wij bestreden eikaars
beschouwingen en spaarden elkaar niet zei
Tilanus, die het laatste woord had: „Wij heb
ben elkaar in het aangezicht weerstaan en dat
is een verdrietige zaak, hoe onontkoombaar
ook, maar wij deden het vanuit ons gemeen
schappelijk geloof in Jezus Christus en daar
om wil lk ds Buskes. voordat wij uiteengaan,
de broederhand reiken." Daar was ik gelukkig
mee. Zo moet het. Liever nog: zo mag het!
Hoe geef ik leiding aan een gesprek»-
groep? 17 en 24 september (twee
gecombineerde dagen voor dezelfde
deelnemers), Toerustingscentrunv
Leusden (tel. 033-43244).
Weekend over wijsgerig-religleui J
.thema „Verlangen", n.a.v. boek vafljF
Ad Peperzak, m.m.v. dr. H. J. Adri-
aanse en dr. C. van Ouwerkerk, 16-18
september. Woodbrookershuis. Bar-
chem (tel. 05734-443).
Tien jaar IKV, kerkedag ln Den
Bosch ter opening van de vredes-
week, zaterdag 17 september. Inl. en
opg. tel. 070-631931.
In dc eerste gemeente, voor predi
kantsvrouwen in de eerste gemeen-L*
te, 12-14 september. Den Alerdinck,
Laag Zuthem (tel. 05290-541).