inder gunstige economie
emt Philips-verkopen
Akzo denkt aan verdere
inkrimping personeel
CDA-economen dreigen boot te missen
Aramco-N ederland
Werft Amerikanen
Op één na de hoogste
Winst 28 percent hoger
Omzet van
Polygram
2 miljard
•oduktie-aanpassing door korter werken
Consumenten
artikelen
onder druk
In eerste zes maanden
Hypotheekrente
Japanse transport
gigant met kantoor
in Amsterdam
NOM koopt
Lignostone
Lammeren te schriel
Teleurstellend resultaat eerste halfjaar
Koffie
zwart
Herdenkingszegels
Amsterdamse metro Niet genoeg
Stagnerende omzet
ENSDAG 17 AUGUSTUS 1977'
FINANCIËN EN ECONOMIE
Trouw/Kwartet PS 13 RH 15
an een onzer verslaggevers
MSTERDAM De minder gunstige ontwikkeling van het economisch klimaat in de eerste helft
in 1977 is niet ongemerkt aan Philips voorbijgegaan. Omdat de consumptieve bestedingen
echts een matige groei te zien gaven, terwijl ook de uitgaven voor investeringsgoederen vooral
West-Europa nauwelijks toenamen, kon een remmende invloed op de verkopen van het
neem niet uitblijven.
,4zijn dan ook in de eerste zes
aanden van dit jaar, aldus de raad
n bestuur, in volume met niet
eer dan 7 procent toegenomen ten
- eichte van dezelfde periode van
76. Deze stijging was minder dan
as verwacht. Het in guldens uitge-
ukte omzetbedrag nam in januari/
ni met slechts 1 procent toe. Daar-
wordt opgemerkt, dat dit percen-
ge in ongunstige zin werd beïn-
oed door wijzigingen in de valuta-
rhoudingen.
een ontslagen
[s gevolg van de achterblijvende
etontwikkeling gaf het voor-
adniveau een verdere stijging te
en. Volgens de raad van bestuur
in het in deze situatie noodzakelijk
jn in een aantal bedrijfsonderdelen
it produktieniveau aan te passen.
heer R. C. Spinosa Cattela, lid
an de raad van bestuur, verklaarde
aar aanleiding hiervan, dat ontsla-
:n niet op het programma staan,
en wil trachten de noodzakelijke
joduktie-aanpassingen zo veel mo-
L2^1ijk te bereiken door werktijdver-
Drtingen en door het niet vervan
en van mensen die weg gaan. Mo-
tenteel worden bij Philips in de
jehele wereld 2700 manjaren korter
iwerkt. In 1976 werden in totaal
100 manjaren korter gewerkt. Om-
at ongeveer een kwart van het pro-
50 uktie-apparaat van Philips zich in
ns land bevindt, zal de werktijdver-
rM orting zich voor een belangrijk deel
Nederland afspelen. Eén van de
•ctoren van het concern, die in aan-
lierking komt voor werk tijdverkor-
;■*>- ng, is die van de industriële toele-
eringen.
3% Et, aantal werknemers bij Philips
3 60. xcl. die van de United States Phi-
R. C. Spinosa Cattela
lips Trust) nam in de eerste zes
maanden van dit jaar met ruim 4100
personen af, van wie 1400 in Neder
land. De afbouw in Nederland gaat
door, aldus de heer Spinosa Cattela.
Werknemers
Wellicht niet in een mate als verle
den jaar, toen hier 3600 man weggin
gen. Maar dat in de tweede helft van
dit Jaar een 1800 mensen zullen ver
dwijnen is welhaast zeker. Bij de US
Philips Trust nam het aantal werk
nemers in het eerste halfjaar overi
gens met 800 man toe.
Wat het gehele jaar betreft meende
de heer Spinosa Cattela, dat de ren
tabiliteit (winstgevendheid) van het
concern dit jaar toch een lichte ver
betering te zien zal kunnen geven
vergeleken met vorig jaar. Het volu
me van de omzet zal, zo ziet het
eruit, dit jaar gezien de vertraging
in de economische groei met 7
procent groeien en niet, zoals oor
spronkelijk werd verwacht, met 8 9
procent.
Saoedi-Arabië
Wat de grote telefoonorder van Sa
oedi-Arabië (voor ongeveer een half
miljoen telefoonlijnen) aangaat,
werd medegedeeld, dat de datum
van offerte nu is vastgesteld op 27
september a.s. Zoals bekend, tracht
Philips samen met de Zweedse
Ericsson en met Bell of Canada deze
order in de wacht te slepen. Als de
datum van offerte niet wordt ver
schoven, aldus de heer Spinosa Cat
tela, dan kan tegen het einde van dit
jaar een beslissing van de regering
van Saoedi-Arabië worden tege-
moetgezien over de gunning van de
order.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Vooral de pro-
duktsector consumentenartikelen
van Philips, waarvan de omzet in de
eerste helft van dit jaar gelijk was
aan die van dezelfde periode van
vorig jaar, heeft te lijden onder de
vertraging in de economische groei.
De omzetten van de produktsecto-
ren bedrijfsapparatuur en industrië
le toeleveringen gaven nog een toe
neming te zien; deze was in het
tweede kwartaal evenwel geringer
dan in het eerste kwartaal.
Behalve de conjuncturele invloed
op de verkopen van consumentenar
tikelen spelen bij bepaalde artikelen
in deze sector, zoals kleurentelevi
sies, de „geweldig goede verkopen"
in de eerste zes maanden van vorig
jaar. een rol (Olympische Spelen).
Hierdoor valt nl. een vergelijking
met deze periode dit jaar wat nade
lig uit. Maar ook moet de concurren
tiestrijd, die op het moment aan de
gang is voor het behoud van markt
posities voor tal van consumenten
artikelen niet uit het oog worden
verloren bij het minder gunstige
beeld van deze sector. Toch zijn er
ook in deze groep zeker nog wel
markten, aldus de heer Spinosa Cat
tela, waar van groei sprake is, zoals
bijv. bij klokradio's en autoradio's.
AMSTERDAM Door een betere benutting van de industriële capaciteit
was het bedrijfsresultaat van Philips in de eerste zes maanden van dit jaar
hoger dan in de overeenkomstige periode van 1976. Vooral als gevolg van een
geringere belastingdruk steeg de winst na belastingen in sterkere mate dan
het bedrijfsresultaat.
De voornaamste cijfers van het concern over het tweede kwartaal en de
eerste zes maanden van dit jaar waren als volgt:
Met zijn 168 meter is de nieuwe kantoortoren in Lyon van de Franse bank
Crédit Lyonnais de op één na hoogste toren van Frankrijk. Op de 32ste tot en
met de 39ste verdieping van de in totaal 42 verdiepingen tellende toren wordt
een hotel gevestigd. De bouw van de toren heeft 120 miljoen gulden gekost.
Ter wille van het verkrijgen van een
zo groot mogelijke actualiteit zullen
wij de hypotheekrente-tabel voortaan
op donderdag publiceren.
BAARN De Nederlands-Duitse
muziekondernemlng Polygram
heeft vorig Jaar een omzet behaald
van 1,9 miljard gulden. Dat is twaalf
procent meer dan in 1975. President
coen Solleveld verwacht voor dit
jaar geen opzienbarende stijging,
gezien de huidige ontwikkeling in de
muziekindustrie.
Polygram maakt grammofoonpla
ten, musicassettes, produkten van
muziekuitgeverijen, televisiefilms
en video-programma's. Produktie-
mogelijkheden heeft de onderne
ming in twintig landen. Er werden in
1976 ongeveer 240 miljoen platen en
31 miljoen cassettes vervaardigd.
Het aantal opdrachten voor derden
is over de gehele wereld sterk toege
nomen.
De muziekondernemlng heeft een
sterke marktpositie in Europa met
internationaal bekende klassieke en
populaire artiesten. Desondanks is
het, aldus Polygram, noodzakelijk
zich in de Verenigde Staten krachti
ger te profileren. De Amerikaanse
markt blijft voor muziek, film en
televisie sleutelmarkt.
(In miljoenen guldens)
Omzet
Stijging in
Bedrijfsresultaat
Stijging in
Winst na belasting
Stijging in
Nettowinst
Stijging in
1976
1977
1976
1977
Tweede
kwartaal
Eerste
halfjaar
7.163
7.277
14.089
14.290
(15)
(2)
(17)
(1)
491
492
896
1.026
(94)
(0)
(58)
(15)
156
159
276
342
(218)
(2)
(138)
(24)
128
138
232
297
(392)
(8)
(170)
(28)
ioVan een onzer verslaggevers
ij® DEN HAAG De Arabisch-Amerikaanse oliemaatschappij
»kramco tracht door middel van advertenties in grote Ameri
kaanse dagbladen personeel te werven voor haar dochteronder
neming, Aramco Overseas, in Den Haag.
let gaat in de advertenties om hoog-
eschoold technisch personeel, dat
eschikt over ruime praktische erva-
rng. Geboden worden ruime carriè-
emogelijkheden, betaalde vakan-
ies in de Verenigde Staten, en op-
ang van meegekomen familieleden.
'olgens een woordvoerder van de
laagse Aramco-vestiging heeft het
AMSTERDAM De Japanse tran
sport- en reisbureau-organisatie
Nippon Express heeft in Amster
dam een Europese dochteronderne-
ning opgericht ter verbetering van
8 haar dienstverlening aan handel en
(toerisme tussen Europa en Japan,
loo De onderneming gaat zich bezighou
den met de afhandeling van im- en
exportgoederen. Ook zal zij als reis-
bureau fungeren.
)e in Tokio gevestigde Nippon Ex
cess Co. behoort tot de grootste
ixpediteurs in Japan met ongeveer
-so&OOO filialen in het gehele land. De
Organisatie, die aan ongeveer 71.000
nensen werk geeft, had reeds doch-
ooierondememingen in de Verenigde
l32 Itaten en Singapore. Zij is voorts
oo rertegenwoordigd in o.m. West-
- Duitsland, Frankrijk, Italië, Austra-
ië en Canada.
bedrijf alles gedaan om personeel in
Nederland te werven, maar zonder
succes. Hij zegt, dat de voorkeur van
de onderneming uitgaat naar Neder
landers, mede omdat het aantrekken
van Amerikaans personeel, gelet op
de daaraan verbonden faciliteiten,
zeer duur is.
De bonden geven toe, dat de door
Aramco gevraagde hooggekwalifi
ceerde personeelsleden in Nederland
niet dicht gezaaid zijn. Mensen met
de gevraagde bekwaamheden zijn
meestal zó goed op de hoogte van de
arbeidssituatie in hun vakgebied,
dat ze als ze werkloos worden, veelal
snel ergens anders weer aan de slag
kunnen.
Van een onzer verslaggevers
TER APEL Het in moeilijkheden
verkerende bedrijf AGO Lignostone
te Ter Apel (keukenmateriaal) is
overgenomen door de Noordelijke
Ontwikkelingsmaatschappij (NOM)
en de Rotterdamse Holdingmaat
schappij Arcade. Van de 45 werkne
mers worden er acht ontslagen. Met
de overblijvende 37 zal het bedrijf
zich vooral gaan richten op zoge
naamd groot keukenmateriaal. De
beide deelnemers zullen de onderne
ming onderbrengen in een nieuwe
besloten vennootschap, onder de
naam Lignostone Ter Apel bv.
ZEIST (ANP) Het Instituut
voor veeteeltkundig onderzoek
in Zeist begint half augustus
een onderzoek om na te gaan, of
het Nederlandse heideschaap
door kruisingen met rammen
van de zogenaamde vleesras
sen, lammeren kan voortbren
gen die geschikt zijn voor de
slacht. Volgens een woordvoer
der van het instituut hebben de
lammeren van het heideschaap
,,een schriel karkasje" en zijn
zij voor de vleesproduktie niet
veel waard.
„Als we door kruising het hei
deschaap eveneens geschikt
kunnen maken voor de slacht,
dan betekent dat voor de eige
naars van schaapskudden in
ons land een extra opbrengst,
zodat tot een goedkoper beheer
kan worden gekomen". Voor de
proefnemeningen, die in het na
tuurgebied Spaarnwoude bij
Haarlem zullen worden ver
richt, heeft het instituut 300
schapen aangekocht van kud
den uit Prente, Ede en Noord-
Brabarff.
De schapen zullen worden ge
kruist met rammen van vlees
rassen, zoals het Texelse ras,
He de France en Hampshire. Na
de proefnemeningen die onge
veer twee jaar zullen duren,
hoopt het instituut dat het ad
viezen kan verstrekken aan ei
genaars van kudden heide-
schapen.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Bij Akzo is het proces van personeelsinkrimping nog niet ten einde. Daarbij
denkt de raad van bestuur niet alleen aan de bestaande plannen ter vermindering van personeel
die vrijwel geheel betrekking hebben op de kunstvezelbedrijven van Enka-Glanzstoff. Ook in
andere sectoren van het concern zou Akzo met minder mensen willen werken.
Waar en wanneer het personeelsbe
stand zou verminderen en om hoe
veel mensen het gaat, kon dr H. J.
Kruisinga van de raad van bestuur
nog niet zeggen, alles is nog in het
stadium van interne studie. Ook se
cretaris Bas Nieuwland van de In
dustriebond wist nog niet meer dan
de heer Kruisinga gisteren meedeel
de. Half september hebben de bon
den weer een gesprek met het be
stuur van Akzo Nederland en dan
komen de nog vage plannen onge
twijfeld ook ter sprake, zei de heer
Nieuwland.
Intussen gaan de lopende sanerings
plannen bij Akzo gewoon door, wat
onder meer betekende dat tussen 1
januari en 30 juni het aantal werkne
mers in Nederland is teruggelopen
van 27.200 tot 26.400. Van deze 800
verloren arbeidsplaatsen waren er
490 bij Enka. Overigens is er nie
mand ontslagen; de „afslanking"
vond geheel plaats via vervroegde
pensionering of het niet vervangen
van vertrekkende mensen.
ANTWERPEN (AFP) Zo'n
vier honderd ton koffie zou op
het ogenblik „zwart" in Ant
werpen en Rotterdam liggen.
De koffie is afkomstig van dief
stal uit de pakhuizen in Kasese,
in Oeganda, en heeft langs
slinkse wegen Europa bereikt.
De uitvoer van koffie uit Oost-
Afrika ligt al bijna een maand
stil. Vervoersbedrijven hebben
het bijltje erbij neergegooid om
dat ze bang zijn voor diefstal en
de koffie niet veilig meer kun
nen vervoeren. Verzekerings
maatschappijen weigeren de
vervoersrisico's te dekken tus
sen Kasese en de Keniase ha
venstad Mombassa. Volgens
scheepvaartkringen in Antwer
pen is de markt ontwricht en
kunnen handelaren hun con
tracten niet meer nakomen.
AMSTERDAM (ANP) - De stich
ting Het Groene Hart van Amster
dam laat in samenwerking met het
Gemeente Vervoerbedrijf vanaf be
gin oktober speciale herdenkingsze
gels en een herinneringsenvelop uit
geven ter gelegenheid van de inge
bruikneming van de Amsterdamse
metro op 14 oktober.
De opbrengst van de zegels, die vijf
gulden per stuk gaan kosten, komt
ten goede aan de stichting. Deze wil
in vijf jaar tweehonderd volwassen
iepen in het centrum van Amster
dam planten, waarmee 1,25 miljoen
gulden gemoeid zal zijn.
De zegels worden uitgegeven door
het bureau herdenkingszegels te
Vlaardingen. Zij hebben drie ver
schillende afbeeldingen: de Amster
damse metro, een volwassen iep en
St. Nicolaas, de patroonheilige van
de hoofdstad.
Dat Akzo de huidige en vroegere
saneringen niet genoeg acht hangt
voor een niet gering deel samen met
het resultaat over het eerste halfjaar
van 1977 dat met 5,4 miljoen be
langrijk bij de verwachtingen is ach
tergebleven. In 1976 werd in dezelfde
periode nog 24,9 miljoen verdiend.
Het tweede kwartaal leverde zelfs
een verlies op van 5,6 miljoen tegen
nog een winstje van 3,3 miljoen in
hetzelfde tijdvak van 1976.
Wat het tweede halfjaar betreft, ver
wacht Akzo rekening houdend met
de seizoenslapte in het derde kwar
taal, een resultaat dat niet belang
rijk zal afwijken van dat in het eerste
halfjaar. Deze voorspelling verschilt
weinig van wat topnian Kraijenhoff
in april zei. Deze achtte toen een
bescheiden jaarwinst mogelijk.
„Mogen we inderdaad rond de nul
zitten en tegen die tijd wat frisser
tegen 1978 kunnen aankijken, dan
overwegen we ernstig wat voor de
aandeelhouders te doen, zei dr Krui
singa. „Onze aandeelhouders heb
ben er recht op iets te ontvangen," zo
voegde hij daar aan toe. De laatste
twee jaar heeft Akzo het dividend
gepasseerd.
Vezels
Dat het eerste half jaar teleurstelde,
kwam, aldus het bestuur, omdat de
economische ontwikkeling in Euro
pa tegenvalt. Met name in de sector
van de chemische vezels, al jaren
het zorgenkind van het Akzo-con-
cern, liep het niet best. De vezelbe-
drijven in Europa kampen nog
steeds met een overcapaciteit (30
procent) en zagen ook de import nog
toenemen. Daarom werd in Enka
Glanszstoff in het eerste half jaar
een negatief bedrijfsresultaat ge
boekt van 89 miljoen wat door
andere vezelactiviteiten (onder
meer in de Verenigde Staten) slechts
ten dele kon worden goedgemaakt.
De hele vezelgroep kwam op een
verlies van 30 miljoen uit. In de
loop van dit jaar zal de vraag naar
vezels nog wel wat aantrekken maar
de prijs blijft te laag, legde dr. Krui
singa uit. Hoe groot trouwens de
ongunstige invloed van een deel van
de vezelproduktie is, blijkt wel daar
uit dat de verliezen op 10 procent
van de omzet maar nauwelijks ge
compenseerd zijn door de winst op
de andere 90 procent van de omzet
binnen het concern.
Chemie
In het eerste half jaar viel ook de
ontwikkeling in de zware chemie bij
Akzo tegen. De afzet was nauwelijks
hoger dan vorig jaar. zodat de pro-
duktiecapaciteit onvoldoende kon
worden benut. De prijzen stonden
onder sterke druk terwijl de energie-
en arbeidskosten verder stegen.
De Farmaceutische produkten ver
toonden. ondanks een nog iets ge
stegen afzet, een lichte terugslag,
gevolg van overheidsmaatregelen
en gewijzigde valutakoersen. De
sector consumentenprodukten ver
toonde een beter resultaat. De op
nieuw onrustige valutamarkt (de
dollar daalde weer) scheelde Akzo in
de eerste zes maanden 250 miljoen
aan omzet.
Het bestuur keurde in het eerste
half jaar investeringsplannen goed
ter waarde van 321 miljoen waar
van iets minder dan de helft betrek
king heeft op Nederland. Gezien het
feit dat in Nederland een derde van
het totale Akzo-kapitaal is geïnves
teerd, noemde dr. Kruisinga dit rela
tief veel. De totale investeringen ko
men dit jaar uit op ƒ450 500
miljoen.
In miljoenen guldens
le half J. '77 le half j. '76 2e kwart. '77 2e kwart. '76
Omzet 5.264 5.538
Bedrijfsresultaat 162 215
Nettowinst 5,4 24,9
Winst per aandeel 0.18 0,83
2582
77
-5,6
-0.19
2.718
87
3,3
0.10
Vellicht heeft u als geïnteresseerde krantelezer opgemerkt, dat
f de laatste tijd een discussie gaande is over de principiële
lorzaken van de huidige zorgwekkend hoge werkloosheid. Is de
werkloosheid te wijten aan te hoge loonkostenstijgingen en een
e laag winstniveau waardoor de ondernemers niet meer investe-
en kunnen, of is de werkloosheid een gevolg van een tragere
roei van de vraag naar goederen, waardoor de ondernemers niet
neer investeren willen. Deze discussie wordt in hoofdzaak ge
boerd tussen de economen van de Partij van de Arbeid onderling
n heeft tot dusverre nog maar weinig reacties ontlokt aan de
conomen van het CDA.
leze situatie is karakteristiek voor
et verschil in creativiteit en politie-
e affiniteit tussen de economen van
PvdA en het CDA. Terwijl binnen
e PvdA een voorhoedegroep van
conomische deskundigen als Van
len Doel, Driehuys, De Galan, Heer-
je. Pen. Tinbergen, Van der Zwan
nz. voortdurend op zoek is naar
lieuwe economische grondslagen ter
Ddersteuning van de eigen partijpo-
tieke opvattingen, beperken de ac-
viteiten van de CDA-economen
1 ich het algemeen tot het over-
chtelijk rangschikken van be-
taande economische denkbeelden
(de goede uitzonderingen daarge
laten).
Het is begrijpelijk dat mede daar
door de PvdA in veel gevallen ook
een politieke voorsprong behaalt. De
eerste slag is immers een daalder
waard. Het is daarom bepaald wen
selijk de discussies binnen de kring
van economen van de PvdA nauw
lettend te volgen en adequaat te
reageren. Waar gaat deze discussie
rond de principiële oorzaken van de
werkloosheid nu eigenlijk om? Mis
schien is het voor een goed begrip
nuttig nog even in het verleden te
duiken.
Het begon eigenlijk allemaal toen
de werkloosheid in ons land almaar
groter en groter werd. Ons Centraal
Planbureau ging onmiddellijk
voortvarend aan de slag om de oor
zaken van dit verontrustende ver
schijnsel op te sporen. Het bureau
kwam na een stijging en het te lage
winstniveau van het bedrijfsleven
als de grote boosdoeners van de
werkloosheid moesten worden be
schouwd. Het lage winstniveau
vormde immers een belangrijke be
perking van de hoeveelheid finan
ciële middelen die beschikbaar was
om te kunnen investeren, terwijl de
middelen die nog beschikbaar wa
ren vooral werden gebruikt voor de
aanschaf van moderne arbeidsbe
sparende apparatuur om de toene
mende lasten van de hoge loonkos
tenstijgingen te kunnen ontlopen.
Verhoog de bedrijfswinsten en be
perk de loonkostenstijgingen, zo
luidde de therapie van het Planbu
reau, dan kunnen de ondernemers
meer investeren en behoeven zij bo
vendien minder het accent te leggen
op de aanschaf van moderne ar
beidsbesparende investeringen.
Vanzelf zal dan de belangstelling
voor de bedrijfsexpansie toenemen
met alle gunstige gevolgen vandien
voor de werkgelegenheid. Dit advies
werd algemeen geaccepteerd en de
economen van de verschillende poli
tieke partijen gingen zich dan ook
weldra beraden over de vraag, in
welke mate de loonkostenstijging
dan wel moest worden terugge
bracht en in welke mate de overheid
haar uitgavenstijging zou moeten
beperken om een wezenlijke bijdra
ge te kunnen leveren aan het
winstherstel van het bedrijfsleven
De beraadslagingen waren nauwe
lijks voltooid toen onder de econo
men de overtuiging groeide dat het
Planbureau vermoedelijk iets over
het hoofd had gezien. Steeds meer
economen begonnen te beseffen dat
de werkloosheid niet alleen het kwa
de gevolg was van te hoge loonkos
tenstijgingen en te lage winsten,
maar dat daarnaast een toenemend
gebrek aan effectieve vraag naar
produkten als een ooizaak van de
werkloosheid moest worden be
schouwd. De beschikbare financiële
middelen kunnen immers binnen
een onderneming nog zo overvloedig
aanwezig zijn, maar als bestaande
machines niet kunnen draaien om
dat de vraag van de afnemers onvol
doende is, zal geen enkele onderne
mer erover piekeren zijn machine
park uit te breiden en meer mensen
in dienst te nemen.
Voor een werkelijke bestrijding van
de werkloosheid zouden daarom
niet alleen betere financieringsmo
gelijkheden van het bedrijfsleven
nodig zijn, maar ook zoveel extra
vraag naar produkten dat alle stil
staande machines weer zouden kun
nen worden ingeschakeld. Het zijn
de socialistische economen geweest
die zich als eerste belangrijke groep
economen achter deze nieuwe ziens
wijze hebben geplaatst. Zij hebben
het daarbij echter niet gelaten,
maar zijn ln volle vaart doorge
stoomd en hebben zich onmiddellijk
beraden over de vraag, hoe dan wel
voor de benodigde extra vraag naar
goederen zou kunnen worden
gezorgd.
De heren kwamen al spoedig tot de
(politieke) conclusie dat de geringe
re afzetmogelijkheden in de private
sector dan maar gecompenseerd
moesten worden door een opvoering
van de bestedingen in de sfeer van
de collectieve voorzieningen (milieu,
wegenaanleg, onderwijs). Deze op
lossing kreeg de weinig gelukkige
naam van „socialisatie van de
vraag". De economen van het C D A.
hebben tot dusver nog geen waarde
oordeel gegeven over al deze nieuwe
zienswijzen. Zij huldigen nog steeds
de oude opvatting van het Planbu
reau, dat de werkloosheid louter en
alleen een gevolg is van te hoge
loonkostenstijgingen en te lage
winsten.
Dat is jammer, want daarmee drei
gen ze opnieuw de boot te missen en
dreigt het CDA opnieuw een politie
ke achterstand op te lopen. In de
volgende artikelen wil ik in dit ver
band in de eerste plaats aantonen
dat de CDA-economen ten onrechte
het feit miskennen, dat ook een ge
brek aan koopkrachtige vraag van
wezenlijke betekenis is voor de ver
klaring van de huidige werkloos
heid. In de tweede plaats zal ik
trachten aan te geven waaraan dit
gebrek aan koopkrachtige vraag
moet worden geweten.
Tenslotte wil ik aan de hand van de
verkregen gegevens bekijken of de
„socialisatie van de vraag", zoals die
door de socialisten is voorgesteld,
een aanvaardbare oplossing biedt
voor het overbruggen van de be
staande vraagkloof dan wel of er
alternatieven zijn die te prefereren
zijn boven het voorstel van de socia
listische economen Wellicht dat
deze bijdragen de discussie binnen
het C D A. over deze wezenlijke on
derwerpen van economisch beleid
kunnen stimuleren.