De diaken als duvelstoejager
Jubileumberaad van bond
hervormde/geref. kerken
Bidden voor Israël
op Jom Kippoer
Toenadering van
calvinisten in VS
Inwatvoorlamp
draai je eigenlijk
'n normale Argenta'?
Ds. Broertjes leidt
baptistendominees
Kerkelijke
verschuiving
in Brazilië
Philips heeftvoor
elke lamp
de juiste gloeilamp.
PHILIPS
„Mensen in nood"
verdeelt acht ton
Australië wil
beperkt aantal
vluchtelingen
Hongarije herstelt
band met Rome
Nieuwe cursus
baptisten
seminarie
VANDAAG
VOORBIJGANGER
KERK
Trouw/Kwartet
door D. B. van der Waals
„In onze diakonie zaten we met het probleem hoe we
gemeenteleden bij het diakonaat konden betrekken.
We hebben het over de culturele boeg gegooid en u
zult er misschien om lachen, maar we zijn toen met
een yogaclub begonnen. Daar zijn aardig wat contac
ten uit voortgekomen, al is het dan uit een bepaalde
groep gemeenteleden, die we hiermee konden be
reiken."
De mevrouw, die dit in een ge
spreksgroep op de diakonale zo-
merconferentie van de hervormde
kerk van dit jaar vertelde, gaf een
origineel voorbeeld van de pogin
gen, die diakenen ondernemen om
contacten met anderen te leggen.
Even origineel Is, lijkt mij, de han
delwijze van een Zuidafrikaanse
diaken, die in Trouw van 2 augus
tus werd beschreven. Volgens het
telexbericht, dat de heer Kiel ci
teerde, zou een diaken van de ne-
derduits gereformeerde kerk heb
ben getracht „pornokaarten" in
zijn land In te voeren, welk streven
door polltie-ingrijpen op een mis
lukking uitliep.
Toen ik dat las. dacht ik aan die
Nederlandse diaken met haar yo
gaclub. Waarom? Om te beginnen
natuurlijk vanwege het diaken
ambt van die Zuidafrikaan. Ik ga
er nu maar even vanuit dat het
journalistiek zinvol was de man
als zodanig aan te prijzen. Overi
gens denk ik, dat Het Parool er een
„grappig" bericht van heeft ge
maakt: vanwege de suggestie: zie
Je wel, weer zo'n „geestelijke", of
liever Ambtsdrager, die de kat
knijpt in het donker! Maar aan de
andere kant: wie diaken is. moet
dat ook willen weten. Dan rijst de
vraag wat een diaken aan moet
met „pornokaarten."
Zwak
Zijn advocaat meende dat hij wilde
wijzen op moreel verval, dat buiten
Zuid-Afrika zou heersen. Best moge
lijk, maar ik vind het een zwakke
verdediging. Wie een beetje idee
heeft van gemeentediakonaat. kan
om in de sfeer te blijven nog wel
andere troeven uitspelen. En daar
mee kom ik bij de yogaclub terecht.
„Bien etonné de se trouver ensem
ble" misschien, maar de overeen
komst is frappant. Die Nederlandse
diakenen zullen niet tot de yoga-
gelovtgen behoren, en ik denk niet
dat ze 's avonds naar dokter Rana
Zo zal men hebben gedacht. En zo
zal ook de Zuidafrikaanse diaken
hebben gedacht, toen hij met zijn
„pornokaarten" naar zijn land terug
keerde. Allicht maak je een praatje
met mensen, die in dat produkt zijn
geïnteresseerd en het moet al
vreemd lopen als Je daarbij geen
nood op het spoor komt.
Polderman gaan luisteren om goed
te kunnen inslapen.
Het ging hun, om zo te zeggen, om
het gewone diakonale „verhaal," dat
luidt: er is nood, er moet wat aan
Ook een mogelijkheid.
gedaan worden, hoe krijg je het voor
elkaar? De rest is uitleg en parafrase.
Als je het over de grondgedachte
eens bent, zul je ook tot de conclusie
komen dat er contact nodig is voor
een goed werkende diakonie. Con
tact met mensen, die hulp behoeven,
en contact met mensen, die zelf kun
nen helpen. Och, en als de kerk
dienst niet voor iedereen als ontmoe
tingspunt fungeert, waarom zou je
het niet via een yogaclub proberen?
Apostolafr
Boven dit stukje schreef ik: „De dia
ken als duvelstoejager." Voor apos-
tolair ingestelde lieden is die term
duidelijk: de Zuidafrikaan met zijn
„pornokaarten" (ik zou trouwens
niet weten hoe die dingen er uit zien)
jaagt duivels naar ons toch al zo
miskende broedervolk. Maar voor
een diaken heeft de term „duvelstoe
jager" niets verachtelijks. Er zit mis
schien iets in van het „mindere"
ambt, waarvoor het diakenambt ook
nu nog wel wordt gehouden. Veel
belangrijker is dat een diaken nu
eens dit doet en dan weer dat, heen
en weer sjouwt om wat aan nood te
doen. Tenminste, dat is de bedoe
ling. Zo gaat de één in de yoga en de
ander in de porno. En het zou mij
daarom niet verbazen als ik nog eens
een diakonie tegenkwam bij de „con
tactadvertenties" in Vrij Nederland.
Wel haast ik mij hieraan toe te voe
gen dat er nog andere wegen zijn die
naar Rome, of zo u wilt Genève,
leiden. Bijvoorbeeld de veel minder
opwindende wet, die blijkens de al
genoemde zomerconferentie in een
gemeente wordt bewandeld: men
brengt fruitbakjes naar de zieken en
ouderen, en haalt de lege bakjes
weer op. Dat is een contact extra.
De heer Van der Waals is stafmede
werker van de generale diakonale
raad van de Nederlandse hervormde
kerk.
door Aldert Schipper
Volgende week viert de Wereldbond van Hervormde/Gereformeerde kerken (Ware) zijn honderdja
rig Jubileum ln het Schotse St.-Andrews. Voor de viering wordt een beraad gehouden, waarvoor
ongeveer tweehonderd mensen worden verwacht, wel iets minder dan voor een assemblee, zoals
men aanvankelijk op het oog had.
Van een onzer verslaggevers
VOORTHUIZEN De stichting Near East Ministry (NEM) heeft
een oproep gedaan tot alle christenen, om voortaan jaarlijks op
de Grote Verzoendag te bidden en te vasten voor Israël.
Dat die assemblee niet doorgaat
komt uit twee overwegingen voort.
Er was weinig geld beschikbaar,
maar de leiding van de Ware vond
een grootscheepse viering niet meer
passen ln deze tijd van nieuwe le
vensstijl voor de kerken.
In 1877 had ook ln Schotland de
eerste vergadering plaats van de oor
spronkelijke ..Bond van Hervormde/
Gereformeerde kerken uit de hele
wereld, met een presbyteriaal sys
teem". In 1970 voegde zich bij deze
oudste confessionele wereldorgani
satie de vroegere Internationale
Raad van Congregationalisten. De
Nederlandse leden van de Ware zijn
de hervormde, de gereformeerde en
de remonstrantse kerken.
De leider van de Ware is dr. William
P. Thomson, de secretaris generaal
van de Verenigde Presbyteriaanse
kerk in de Verenigde Staten. Hij zal
de officiële opening van het beraad
verrichten. Het onderwerp van het
beraad zal zijn: De glorie van God en
de Toekomst van de Mens Hierover
zal de president van het theologisch
seminarie van Princeton, dr. James
I. McCord. een hoofdreferaat hou
den. De bijbelstudie tijdens het be
raad is voorbereid door twee Indone-
ZWOLLE De broederschap van
baptistenpredikanten heeft op haar
Jaarlijkse conferentie ln Zwolle ds.
J. Broertjes uit Groningen tot haar
voorzitter gekozen in de plaats van
de aftredende ds. C. van Wier. Ds. J.
Schuil te Zwolle werd secretaris, ds.
G. Liebe te Hengelo penning
meester.
Ongeveer vijftig predikanten na
men aan deze broederschapsdag
deel. De morgenvergadering werd
gevuld door een referaat van ds. G.
Vegter uit Deventer over het onder
werp „gemeente in training", 's Mid
dags gaven ds. W. Hessels uit Lem
mer. ds. C. Mostert uit Almelo en ds.
G. van t Wout uit Arnhem ln korte
toespraakjes hun persoonlijke visie
op het ambt van voorganger.
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 9. Rotterdam
Tel 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel 05200-17030
slsche theologen, dr. J. L. Ch. Abine-
no en ds Odeh Suardi en door dr. Jan
Lochman, een Tsjech die thans in
Bazel lesgeeft en die de theologische
afdeling van de Ware leidt
Mensenrechten
Tijdens het beraad zal de nadruk
onder meer liggen op de rechten van
de mens, waarover de Ware ln febru
ari vorig Jaar een voorbereidende
theologische conferentie in Londen
heeft gehouden. Hier hield de Duitse
theoloog prof. Jürgen Moltmann een
inleiding, waarin hij onder meer uit
een zette dat de christen zijn strijd
voor de mensenrechten niet baseert
op humanisme, maar op het feit dat
God de mens geschapen heeft naar
zijn beeld. Het christelijk ijveren
voor toepassing van de mensenrech
ten bestaat dan ook niet slechts uit
een steun aan de Verenigde Naties
en andere organen die eveneens voor
de mensenrechten op de bres staan.
In 1875 kwamen in Londen de verte
genwoordigers bijeen van 21 Europe
se en Noordamerikaanse kerken. Zij
spraken af. een wereldbond op te
richten, waarvoor in 1877 in Edin
burgh de eerste algemene vergade
ring bijeenkwam. Hier waren afge
vaardigden van 49 kerken. Onder
deze kerken waren er verschillende
die nu niet meer bestaan, zoals de
Hervormde Kerk van Oost-Fries
land. de Hervormde Kerk in Rusland
en de Welsh Calvinistische kerk in de
Verenigde Staten. De wereldbond
groeide gestaag en in 1970, toen de
assemblee ln Nairobi werd gehou
den, waren er 113 leden-kerken uit
zeventig verschillende landen.
In 1948 was het kantoor van de
wereldbond van Edinburgh naar
Genève verhuisd, omdat dit betere
mogelijkheden bood tot samenwer
king met de wereldraad van kerken.
PORTO ALEORE fEPD) In het
overwegend katholieke Brazilië is
de laatste jaren een opmerkelijke
groei te zien van protestantse ge
meenschappen. Van 1950 tot 1970 is
het ledental van protestantse ker
ken met 176.4 percent gestegen. Van
de ongeveer honder miljoen Brazili
anen is nu vijf percent protestants.
Tegelijk met de groei van het pro
testantisme valt een bijzondere toe
neming te constateren van de syn-
cretistische Umbanda-beweging.
Deze vindt vooirnamelijk plaat sin
de armoewijken van de grote ste
den. De Umbanda-cultus verbindt
christelijke, spiritistische en natuur
godsdienstige elementen in zich en
spreekt die mensen aan, die het
slachtoffer geworden zijn van de in
dustrialisatie en urbanisatie in het
Brazilië telt grote aantal baptisten,
die tot de lagere maatschappelijke,
lagen behoren en presbyterianen die
voornamelijk onder de rijken wor
den gevonden. De katholieken zijn
meestal blank en horen tot de mid
den- en hogere klasse in Brazilië.
„omdat de wereldbond besloten had
met de wereldraad samen te werken,
teneinde niets afzonderlijk te doen,
hetgeen gezamenlijk gedaan kon
worden".
Intussen was in Londen in 1891 de
„Internationale Raad van Congre
gationalisten" opgericht. Dit was
een los samenwerkingsverband van
kerken uit Europa en Noord-Ameri-
ka. In 1949 kwamen deze tot de
oprichting van een permanent se
cretariaat. Toen de internationale
raad in 1970 samenging met de we
reldbond had de raad 19 ledenker-
ken. De gesprekken over samens
melting begonnen in 1960 en in 1968
werd de fusie officieel goedgekeurd.
Het bureau werd overgebracht naar
Genève en de secretaris werd staflid
van de wereldbond. Na de fusie had
de wereldbond 127 leden. De wereld
bond heeft nu 143 leden-kerken uit
tachtig landen. Van deze kerken zijn
er 33 uit Afrika, 11 uit Latijns Ameri
ka. 16 uit Noord-Amerika en het
Caraïbisch gebied, 41 uit Azië, zes
uit Australië en 36 uit Europa af
komstig. Het ledental van deze ker
ken is ongeveer zestig miljoen.
Familie
De Ware heeft een nogal losse basis,
geen basisverklaring, zoals de werel
draad van kerken. De leden van de
Ware vereisen een algemene instem
ming met de uitspraak dat de her
vormde/gereformeerde traditie een
bijbels, evangelisch en leerstellig
ethos, meer dan een enge en ande
ren uitsluitende definitie van geloof
en kerkorde is. De leden-kerken vor
men dan ook een soort familie met
grote onderlinge verschilpunten.
Sommige Warc-kerken letten zeer
nauwkeurig op de naleving van de
Het vignet van de wereldbond
met de beginletters in achter
eenvolgens het Engels, Frans
en Duits.
leer door hun leden, andere zijn min
der strikt. Sommige Warc-kerken
zijn groot, andere zijn erg klein. Er
zijn Warc-kerken met bisschoppen,
andere hebben een congregationa-
listische kerkopvatting.
Twee leden-kerken van de Ware zijn
na 1970 tot kerkvereniging geko
men, de kerk van Noord-India en de
Verenigde Hervormde kerk in Enge
land en Wales. Twee andere leden
zijn op weg naar een fusie. In veertig
leden-kerken van de Ware zijn be
sprekingen aan de gang over kerk
vereniging. De Ware verleent bij
kerkfusie soms hand- en spandien
sten.
Grote Verzoendag (in het Hebreeuws
Jom Kippoer) is voor de joden een
dag van nationale inkeer. In navol
ging van de wet van Mozes (Leviticus
16:29-30) verricht heel Israël die dag
geen werk, maar bidt en vast. In 1973
werd het land Juist op die dag over
vallen.
Dit Jaar duurt de Grote Verzoendag
van woensdag 21 september 18 uur
tot donderdag 22 september 18 uur.
Daarom vraagt de NEM, om in de
kerkdiensten van zondag 18 septem
ber speciaal voor Israël te bidden en
op woensdagavond 21 september in
zoveel mogelijk plaatsen gebeds
avonden te organiseren. Twee ge
bedsdoeleinden worden daarbij cen
traal gesteld: de veiligheid van de
Joden in Israël, juist op Jom Kip
poer, en de mogelijkheid van de Jo
den buiten Israël om naar het beloof
de land terug te keren.
Near East Ministry (ook bekend on
der de naam „Reveil") is gegroeid uit
het werk van rev. Jan Willem van der
Hoeven, die vele jaren in Jeruzalem
werkzaam was.
Van een onzer redacteuren
GRAND RAPIDS Strenge calvi
nisten in Amerika van Nederlandse,
en van Schotse oorsprong hebben
een kleine stap tot elkaar gedaan,
die wel eens van betekenis zou kun
nen zijn.
Vijf kleine presbyteriaanse kerken
zijn namelijk ingegaan op de uitno
diging van de Christian Reformed
Church, om hun jaarlijkse algemene
vergadering in 1978 in Grand Rapids
te houden, ln het Calvin College, op
dezelfde tijd als daar ook de synode
van de Christian Reformed Church
bijeenkomt.
ADVERTENTIE
Speciaal voor sfeer
verlichting, zoals in een
staande schemerlamp
met een grote kap.
Geeft prettig, egaal
fluweelzacht licht.
Zo vraagt de ene lamp om een
ander soort licht dan de andere.
Draai dus niet zo maar een peertje
in uw lamp. Kies met overleg
de juiste gloeilamp.
De Christian Reformed Church is de
dochterkerk van de gereformeerde
kerken in Nederland. Uit alles blijkt
de Nederlandse afkomst van deze
kerk. De Heidelberger catechismus,
de Nederlandse geloofsbelijdenis en
de Dordtse leerregels fungeren ook
daar als formulieren van enigheid,
uiteraard in Engelse vertaling.
De presbyteriaanse kerken hebben
de catechismus en de geloofsbelijde
nis van Westminster als hun belijde
nisgeschriften en ademen nog duide
lijk het Schotse klimaat.
Genoemde kerken werken met el
kaar samen in de gereformeerde oe
cumenische synode en in de Noorda
merikaanse raad van presbyteriaan
se en gereformeerde kerken.
De Christian Reformed Church telt
28A.000 leden. De vijf presbyteriaan
se kefken hebben er samen 126.000.
Onder hen is de Orthodox Presbyte
rian Church de meest bekende. De
grootste is de Presbyterian Church
in Amerika, een recente afsplitsing
van de (meer oecumenisch gezinde)
zuidelijke presbyterianen.
DEN BOSCH - De r.k. hulpverle
ningsorganisatie „Mensen in nood"
heeft ruim achthonderdduizend gul
den beschikbaar gesteld voor hulp
verlening ln tal van landen. Het
grootste bedrag, een ton, is bestemd
voor oorlogsslachtoffers in Angola
en zal voornamelijk besteed worden
aan medische voorzieningen, kle
ding en onderkomens.
Voor een rehabilitatie-programma
voor het Mymensing-district in
Bangladesj is 86.000 gulden uitge
trokken. Dit gebied werd enkele
maanden geleden door overstromin
gen getroffen.
Andere bedragen gaan onder meer
naar vluchtelingen ln Mozambique
uit Rhodesië, nomaden in Ethiopië,
die als gevolg van de conflicten daar
in nood verkeren en slachtoffers van
overstromingen in Oost-India.
SYDNEY (NCNS) De Australi
sche regering heeft het verzoek van
de r.k. bisschoppen afgewezen, om
tienduizend vluchtelingen uit Viet
nam op te nemen. De regering wil
het komend Jaar niet meer dan 2500
vluchtelingen aanvaarden.
De bisschoppen zijn door dit ant
woord teleurgesteld. Volgens hen
heeft Australië mogelijkheden ge
noeg om zo'n groot aantal vluchte
lingen op te nemen en de kerk zou
ook haar middelen ter beschikking
stellen voor de hervestiging van
deze mensen. Zij herinneren eraan,
dat de Verenigde Staten al 150.000
Indochinese vluchtelingen hebben
aanvaard en het komende jaar er
nog eens vijftienduizend willen
opnemen.
BONN Hongarije en het Vaticaan
hebben volgens diplomaten in
Bonn, geciteerd door de Herald Tri
bune, besloten hun diplomatieke re
latie te herstellen. Het besluit tot
herstel van de relatie is genomen
tijdens het bezoek dat de leider van
de Hongaarse communistische par
tij, Janos Kadar, in juni aan het
Vaticaan heeft gebracht. Om een
conflict met Moskou te voorkomen,
zal de paus niet een volledige nunti
us in Boedapest stationeren, maar
iemand uit de staf van kardinaal
Lekai aanwijzen als vertegenwoor
diger. Iemand van de Hongaarse
ambassade in Rome zal het contact
met de Heilige Stoel waarnemen.
Van de Hongaarse bevolking is zes
tig procent katholiek. Het besluit
tot herstel van de band met Rome is
een volgende stap in Kadars poli
tiek, de houding tot de kerk te ver
beteren. Het bezoek in Juni was het
eerste van een leider van een com
munistische partij aan de paus. Eer
der ontving de paus de presidenten
Ceausescu en Zhivkov, respectieve
lijk van Roemenië en Bulgarije.
BILTHOVEN Het bijbelsemi
narie van de unie van baptistenge
meenten gaat een cursus starten
voor gemeenteleden, die meer of
minder geregeld voorgaan in de pre
diking en geen theologische oplei
ding hebben genoten. De cursus, die
24 tot 28 zaterdagen (van najaar
1977 tot voorjaar 1979) op De Vin-
kenhof zal worden gegeven zal ge
richt zijn op vaardigheid van de
studie en uitleg van de bijbel en op
de overdracht van de boodschap in
de samenkomst van de gemeente.
MENSENRAS
U hebt 't kunnen lezen. In PeruiP
een nieuwe stam ontdekt die er
levensgewoonten van zo'n 'C
vierduizend J aar geleden op e
nahoudt. Mensenoffers en
kinderhuwelijken worden als
zodanig genoemd, 't Klinkt wal
optimistisch om vooral dat eei
noemen als iets^at natuurlijk
helemaal aan het begin van oi
beschaving staat, of daaraan zt
voorafgaat. De mededeling dat)
stam veel goud en edelgesteenf
bewaart zal voldoende zijn om
werkelijke situatie van onze
beschaving weer eens duidelijki
het licht te brengen. Het zal dai
weinig baten of men het adres vf
deze alleroudste richards verl~
houdt. „Grote rijkdommen aan]
goud en edelgesteenten", wat
we meer? Het moet bijna als eei
groot gevaar voor deze stam
beschouwd worden ontdekt te
door het mensenras anno 1977.
Uitvoerige R
beschermingsmaatregelen zulle^
nodig zijn om te voorkomen datp
deze primitieven of wat het mog^
zijn, kennis maken met onze wijL
van mensen offeren. Boven het g,
bericht staat een ander: „ElizabL
overleeft Ulster." Ik wil maar g,
zeggen. Het is bijna niet in te
denken, dat deze stam ooit nogèi
feest viert ter gelegenheid van hij
feit dat ze honderd jaar geleden^
„ontdekt" werden. Hoewel, wij a
tot veel in staat.f
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Lemmer (toez):
Vlasblom te De Bilt; te Zuid-B
land: J. Kievit te Windesheir
Alblasserdam (toez): D. D. Lucj
Waardenburg.
Aangenomen naar Utrecht: dr.
Duvekot te Brielle
Bedankt voor Boven-Hardinxvej
Kok te Zoetermeer.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Ommen: J. H. van
gelen te Harderwijk; te Maaslai
J. Sonneveld te Scheemda.
GEREF. KERKEN (VRIJG.) J
Bedankt voor Mariënburg: P. 4*
dens te Hilversum.
GEREF. KERKEN (VRIJG. BVJ
Bedankt voor Dronten: K. B.ig
werda te Doorn.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Zierikzee: J. van P
te Enschede-West; te Rijnsbu
de Joode te Gorinchem.
Aangenomen naar Alphen a/d
G. Hamstra te Dundas (Can).
Zaterdag 20 augustus is het ho%
jaar geleden, dat de bekende
nist en orgelpopularisator b
Zwart te Zaandam geboren J
Ter herdenking van deze veelz
werkzame musicus geeft
Asma de meest befaamde lei
van Jan Zwart de komende i
dagavond om acht uur een orf
speling in de Grote Kerk te
lem. Op het programma stat
volgende werken van Zwart: 1
dium en fuga over psalm 72 vl
Sombere muziek over psali^
vers 8 en de Fantasie over 1
therlied. Het programma vei?
voorts werken van Bach en de"'
breide fantasie over „Jeruzali11
stad zo hoog gebouwd" van^
Hoyer, een leerling van Max fl
Ds. F. Rosingh
De remonstrantse predikant
Rosingh, die tot vorig Jaar zeij
predikant in Ghana was, is d
hervormde raad voor de zendl
noemd tot predikant voor 1
landse studenten in NederlaiC
Rosingh volgt in dit werk ds
van den Brug op, die vanaf V
ber gaat werken bij de stU
Ermelo Veldwijk. Ds. Rosing
het bijzonder verantwoorde!
voor de studenten uit Afri
tijns-Amerika en Azië, die
oosten en zuiden van ons la
deren, o.a. Deventer, Wagei
Utrecht en Nijmegen.
J. A. Harms fc
Tijdens een druk bezochte r»
in het Dienstencentrum te
is afscheid genomen van de
A. Harms, die sinds 1961 al
adviseur was van het di
schap Kerkopbouw van de
meerde kerken en nu is g<
neerd. Het bureau van dit d»
schap geeft voorlichting, at
verdere begeleiding aan plaL
kerken bij vragen van orgflfn
gemeentestructuur en kei» i
De heer Harms werd ondfcl
toegesproken door ds. C. 8tu
Hengelo, praeses van de 0ütl
synode, en door dr. P. G. K*i
Amstelveen, voorzitter van düs
ting Steun Kerkbouw <SSK*e<
