Ir. Manusama krijgt
Jhet hard te verduren
d?r i
-È
32e Herenmodebeurs:
aandacht voor de basis
Arm en rijk kleedt zich gelijk
I Meeste Zuidmolukkers zijn lid
Weehendpnzzel
"Baden Persatuan bijeen in Assen
Positie niet
in gevaar
Verschillen meer afhankelijk van leeftijd
ATERDAG 13 AUGUSTUS 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
Jan een onzer verslaggevers
CAPELLE AAN DEN IJSSEL Er kan geen twijfel over bestaan: Manusama, de president van de
iepubliek der Zuid-Molukken krijgt het dit weekeinde hard te verduren op het congres van de
laden Persatuan, de Zuidmolukse eenheidsorganisatie in Nederland. Maar even zeker is, dat
ianusama's positie dit weekeinde geen ogenblik in gevaar zal zijn.
.Ongetwijfeld zullen er vandaag en
niorgen in Assen Zuidmolukkers
laar voren komen, die er op uit zijn
lanusama een beentje te lichten,
aaar formeel en materieel zullen zij
een enkele kans maken. Als hun
Etreden enig effect heeft, dan is dat
s op lange termijn (zeg: over een
aaand of zes, negen) merkbaar.
lat ligt voor een deel besloten in het
tarakter van Manusama zelf (hij is
et de man die omwille van per-
jnlijke tegenkanting het bijltje er
neer zal gooien) en voor een ander
tgjeel in de aard van zijn functie,
lanusama immers heeft zijn benoe-
iing beter gezegd: zijn opdracht
t- persoonlijk gekregen van Soumo-
il tijdens de strijd op Ceram en
aarom is hij niet afzetbaar of aan
en ambtstermijn gebonden.
Seen bevoegdheden
|at geeft Manusama niet alleen wat
lythisch allure het onderstreept
on-bk iets wat de meeste RMS-ers in
lederland diep in hun hart wel we-
namelijk dat Manusama veel
jeer een „echte RMS-er" is dan zij-
flf. Manusama heeft immers mee-
eholpen de RMS op te richten, ter-
nj. (ijl het grootste deel van de RMS-
'rs, die nu in Nederland zijn pas
chteraf partij hebben kunnen kie-
'in, toen de oprichting van de repu-
iek een feit was. Dat geldt bijvoor-
:ld ook voor een zo fanatiek-strijd-
■e man als ds. S. Metiary, die als
jerpredikant bij de troepen op
reacjava was en dus evenmirt een RMS-
van het eerste uur kon worden.
:n subtiel onderscheid, maar nog
ieds uiterst belangrijk in de bele-
igswereld van de generatie Zuid-
molukkers, die het hier nog steeds
voor het zeggen heeft.
Bovendien gaat het dit weekeinde in
Assen strikt genomen om het con
gres van de Baden Persatuan een
organisatie die geen enkele functie
heeft in het Zuidmolukse staats
recht en die dus ook niet de presi
dent, wie dat is en hoe hij of zij ook
heet, tot aftreden kan dwingen. Het
is een typisch Nederlandse visie op
de Zuidmolukse samenleving om het
negentien leden tellende hoofdbe
stuur van de Baden Persatuan te
beschouwem als een parlement,
waaraan een regering verantwoor
ding moet afleggen en dat bevoegd
heden heeft om één of meer minis
ters naar huis te sturen.
Er is in de staatsrechtelijke noodtoe
stand, waarin de Zuidmolukkers
zich door het ontbreken van een ei
gen grondgebied hier voelen, alleen
maar sprake van een vaag samen
werkingsverband tussen Manusama
(en zijn ministers) met de Baden
Persatuan. Voor die samenwerking
bestaan geen spelregels. Er heeft
zich over en weer een traditie, een
soort gewoonterecht gevormd, dat
echter nergens omschreven is en
keer-op-keer weer moet worden be
vestigd. „Wij zijn tot elkaar veroor
deeld", citeert de secretaris van het
hoofdbestuur van de B.P., de heer M.
E. A. Poetiray de koele omschrijving
die Van Thijn onlangs gaf van de
verhouding PvdA-CDA om op zijn
beurt de verhouding tussen de B.P.
en de Zuidmolukse regering aan te
geven.
Meestal legt de Zuidmolukse rege
ring haar plannen voor aan het
hoofdbestuur van de Baden Persa
tuan, maar meer dan een adviseren
de stem heeft dat hoofdbestuur dan
niet. Het hoofdbestuur vari de B.P.
heeft ook het (gewoonte) recht om in
voorkomende gevallen kandidaten
voor te dragen voor ministerspos
ten, maar het hoofdbestuur van de
B.P. lijkt niet vreemd op, mèg zelfs
niet vreemd opkijken, als Manusa
ma zich van die adviezen niets aan
trekt en zijn eigen kandidaten be
noemt (over wier kandidatuur hij op
zijn beurt dan wel weer het hoofdbe
stuur van de B.P. heeft ingelicht).
Geen pais en vree
Dat het op het ogenblik allerminst
pais en vree is tussen Manusama en
het hoofdbestuur van de B.P. blijkt
duidelijk uit het feit dat de B.P. o.a.
de Enschedese arts Hassan Tan
heeft voorgesteld als kandidaat in
de nieuwe regering, die Manusama
heeft aangekondigd te zullen vor
men en waarin overigens naast de
nieuwe gezichten ook heel wat oude
vertrouwde gezichtefi te zien zullert
zijn.
Tan is bekend geworden als één van
de bemiddelaars bij de treinkaping
bij De Punt en tegelijk ook als één
van de meest fervente tegenstan
ders van Manusama. Tans ideaal is:
vervanging van Manusama als
(Van een onzer verslaggevers)
•s. CAPELLE AAN DEN IJSSEL
De Badan Persatuan is een met
veel energie door ds. Metiary opge-
bouwde organisatie, die het soci-
aal-maatschappelijke welzijn van
de Zuidmolukkers in Nederland na-
streeft en waarin de overgrote
meerderheid van de 40.000 Zuidmo
lukkers in Nederland zijn georgani-
V3 seerd.
en
siteii
Vooral het negentien leden tellende
hoofdbestuur van de BP is een
machtig en invloedrijk lichaam
binnen de Zuidmolukse gemeen
schap en als president Manusama
het in één van zijn vele verklarin
gen heeft over: „Ik moet eerst mijn
achterban raadplegen," doelt hij
op het BP-hoofdbestuur. Bij dat
overleg blijft hij als het er op aan
komt, wèl op zijn strepen staan. Hij
duldt niet meer inmenging in rege
ringszaken dan hem goed lijkt.
igi
uktii
j De belangrijkste taak van het van-
31 n° daag en morgen in Assen te houden
congres van de BP is het kiezen van
m j tien nieuwe leden van het hoofdbe-
- I\ stuur, die aan de beurt zijn om af te
m 1 treden (maar direct herkiesbaar
zijn). Orn de twee jaar treedt de
I i helft van het bestuur af, zodat de
zittingsperiode van een bestuurslid
"tenminste vier jaar is.
Het hoofdbestuur wordt gekozen
door kiesmannen die zijn aangewe
zen in de door de wijkraden beleg
de wijkvergaderingen. Alle BP-te-
den (mannen en vrouwen) boven de
achttien jaar hebben kiesrecht om
uit hun midden de kiesmannen of
kiesvrouwen voor het congres aan
te wijzen. Elke wijk is verplicht
kiesmannen te sturen. Het aantal
varieert naar de grootte van de
wijk. Assen bijvoorbeeld heeft tien
kiesmannen, Venlo daarentegen
maar twee.
Bovendien hebben de wijken het
recht (niet de plicht) om kandida
ten voor het hoofdbestuur aan te
wijzen, maar het hoofdbestuur op
zijn beurt heeft weer het recht een
voorgestelde kandidaat niet op de
kieslijst te zetten als illustratie van
de macht die het BP-bestuur heeft.
Er komen vandaag nu in het kerk
gebouw van de Molukse gemeente
in Assen op deze manier 146 kies
mannen bijeen, die uit een lijst van
21 kandidaten tien nieuwe be
stuursleden moeten kiezen, waar
onder een eerste vice-voorzitter (de
voorzitter en de vice-vooizitters
worden in functie gekozen). Verder
zijn er ook nog afgevaardigden, die
het woord mogen voeren, maar
geen stemrecht hebben. Met elkaar
zijn er in die kerk zo'n 500 tot 600
man; echter geen journalisten.
Het bestuur van de BP legt in de
vergadering verantwoording af van
zijn beleid in de afgelopen jaren en
ook de regering, bij monde van
president Manusama zal iets over
het gevoerde en nog te voeren be
leid zeggen. Over die regeringsver
klaring mag gediscussieerd wor
den, maar de regering binende be
sluiten mogen niet worden
genomen.
Het ziet er overigens naar uit dat
het congres van dit weekeinde het
laatste BP-congres zal zijn dat zich
politieke uitstapjes mag veroorlo
ven, want president Manusama zal
waarschijnlijk op dit congres zijn
plan ontvouwen om een centraal
politiek forum te vormen, dat enke
le bevoegdheden zal krijgen, zodat
het enigszins op een parlement
lijkt. Voor de BP blijft dan alleen
over de behartiging van de sociaal
maatschappelijke belangen van de
Zuidmolukkers.
le
lorizontaal. 1. vlinder, 5. opstande-
ig, 9. gebak, 13. water in N.Br., 15.
verstandig (barg.), 16. verharde
uid, 17. landbouwwerktuig, 19.
•aaiende trommel, 21. zangstuk, 22.
imelijk (afk.), 23. tijdperk, 25. la-
iraai, 28. buitenhaven, 29. kraam, 31.
laats in Gelderland, 33. tooi, 34.
onde, 36. hoekbalkon, 38. insekt,
hoekpijler, 42. knopje op een
riktol, 43. rand, 45. spil van een
viel, 47. hetzelfde, 49. stand, 50.
ondhout, 51. toespraak, 52. schedel-
oor, 53. plaats in N.Br., 54. voeg
woord, 55. klinknageltje, 57. plaats
in Gelderland, 59. muzieknoot, 60.
gast, 61. duikereend, 63. teken, 65.
steltloper, 66. plant, 68. rood in de
wapenkunde, 70. kaasworm, 71. wa
tering, 72, waterkering, 74. hoepel,
76. vreemde munt, 77. neerslachtig,
80. wortel (gew.), 81. oud-Egyptische
Zonnegod, 82. zoutziederij, 83. ver
harde huid, 85. Eerwaarde Heer (afk.
Lat.), 86. kleverige stof, 87. vertra
gingstoestel, 89. vreemde, 91. oog
ziekte, 92 Spaans paard, 93. zuid
vrucht.
Verticaal. 1. gil, 2. familielid, 3. bad
plaats in Duitsland, 4. deel van het
oog, 6. landbouwwerktuig, 7. hap, 8.
boom, 9. keukengerei, 10. op de wijze
van, 11. atmosfeer (afk.), 12. kweker,
14. snuiftabak, 16. achten, 18. kiezel
zandsteen, 20. toespraak, 21. putem-
mertje, 22. water in Limburg, 24.
meisjesnaam, 26. pit, 27. palmboom,
28. oevergewas, 30. neiging, 33.
vreemd, 35. elektrotechnisch inge
nieur, 37. samenspanning, 38. echt
genoot, 39. schildpad, 41. wond-
vocht, 43. viskorf, 44. dwaze gewoon
te, 46. vreemde munt, 48. onder rab
binaal toezicht, 49. knaagdier, 50.
zaak, 56. boom, 58. eikeschors, 60.
einde, 61. grondsoort, 62. honing
drank, 64. plooi, 65. meisjesnaam,
66. vogelverblijf, 67. bergplaats, 69.
ladder, 70. zeden, 71. muziekinstru
ment, 73. insekt, 75. bode, 77. na
tuurlijk waterbekken, 78. voorteken,
79. effen, 82. een der Cycladen, 84.
brandgang, 86. scheik. element, 87.
muzieknoot, 88. pers. voomaamw.,
90. editie (afk.)
Oplossing t/m woensdag a.s. per
briefkaart zenden aan: Trouw/Kwar
tet, Postbus 859, Amsterdam. Links
boven vermelden: weekendpuzzel.
Oplossing vorige puzzel.
Hor. 1. ruiker, 4. slalom, 7. eigen, 9.
leed, 10. elan, 12. moot, 13. error, 14.
maat, 15. ramen, 18. mep, 20. radar,
23. reden, 25. tralie, 26. paniek, 27.
snoer, 29. aster, 31. ter, 32. alert, 37.
maté, 39. ester, 40. teen, 41. sein, 42.
aver, 43. terra, 44. erosie, 45. intens.
Vert. 1. roemer, 2. keet, 3. reden, 4.
snert, 5. Adam, 6. monter, 8. gereed,
9. loom, 11. naad, 16. Artis, 17. Enare.
18. meent, 19. peper, 21. Ariel, 22.
anker, 23. ris, 24. nar, 28. oester, 29.
Almere, 30. tets, 33. ever, 34. tennis,
35. lente, 36. kraai, 38. eens, 40. tent
De prijswinnaars zijn: de heer S. J.
Cornet, Molenwal 1, Zaltbommel;
mejuffrouw N. van de Griend, Kas
tanjelaan 10, Lexmond; mevrouw G.
J. Vorstheuvel-Labrand, Poststraat
58, Zierikzee.
ds. S. Metiary
staatshoofd door mevrouw Soumo-
kil, de weduwe van de door het Soe-
harto-regiem gefusilleerde RMS-
president mr. dr. Chris Soumokil.
Dat presidentschap van mevrouw
Soumokil zou dan vooral een sym
bolische en eenheid herstellende
functie moeten hebben. Het eigenlij
ke beslissingsorgaan wordt in die
visie dan (sterk geradicaliseerd)
raad van ministers.
Een dergelijke opzet met een on
schendbaar en niet met uitvoerende
macht belaste president zou meer in
overeenstemming zijn met de geest
en letter van de grondwet van de
RMS! Deze spreekt immers van een
onschendbare en boven het strijdge
woel staande president als staats
hoofd en een premier, die de raad
van ministers voorcit! Manusama
verenigt echter, met een beroep op
het noodrecht, beide functies!
Is het overigens toeval, dat juist
deze week de laatste hand is gelegd
aan een herdruk van die RMS-
grondwet, zodat iedereen dit week
einde in Assen op het B.P.-congres
een exemplaar kan kopen? Geen
overbodige luxe, want er lopen heel
wat Zuidmolukkers in Nederland
rond, die nog nooit de tekst van die
grondweg onder ogen hebben gehad
en daar zijn mensen bij van wie je
toch anders zou verwachten.
Geen revolutie
Het klink allemaal erg dreigend
voor Manusama, maar ondanks dat
is het onjuist te denken dat er van
daag en morgen in Assen revolutie
zal worden gemaakt. Nogmaal:
daarvoor is de overgrote meerder
heid van de Zuidmolukkers in Ne
derland te zeer onder de indruk van
de bijna tot mystieke hoogte verhe
ven opdracht die Manusama ooit
van Soumokil kreeg.
Zijn fouten zijn in veler ogen zeer
groot (bijvoorbeeld dat hij zich voor
de televisiecamera's distantieerde
van de kapers in De Punt en Bo-
vensmilde en zich steeds op een
principieel geweldloos standpunt
stelt), maar toch wordt de vernieu
wing en actualisering van het Zuid
molukse streven door diezelfde
meerderheid toch van Manusama en
zijn verjongde regering verwacht.
Zoals B.P.-secretaris Poentiray het
formuleert: „hij moet goeie minis
ters krijgen, die er tegen aan gaan
ook tegen hem."
Wanneer de 32e Herenmodebeurs
van 5 tot en met 7 september haar
poorten opent in de RAI in
Amsterdam, zal vedette voetballer
Ruud Krol de eerste aftrap
verrichten.
De Herenmodebeurs. de grootste in
de Benelux, mocht zich vorig jaar
verheugen in tegen de acht duizend
bezoekers, waarbij aangetekend
dient te worden dat veel
detaillisten hun goederen via
inkoop-combinaties betrekken en
ook veel detaillisten tegeljk orders
plaatsen voor hun verschillende
filialen.
De Herenmodebeurs groeit en ook
dit jaar is de deelnemersaanvrage
(waaronder veel uit het buitenland)
evenals de oppervlakte in
vierkante meters met 20 procent
gestegen.
De buitenlandse belangstelling is
niet zo groot, wat niet
verwonderlijk is als men weet dat
er binnen enkele weken drie grote
beurzen worden gehouden: de
Herren Mode Woche in Keulen (21
tot 23 augustus), onze
Herenmodebeurs en de Salon
Européen de l'Habillement
Masculin in Parijs (van 10 tot 13
september). Aan deze buitenlandse
beurzen zullen totaal 27
Nederlandse confectionairs
collectief inzenden, welk collectief
is georganiseerd door de Nevec
(Nederlandse Economische
Vereniging voor de
Confectie-Industrie). De
Nederlandse inkoper is reislustig,
terwijl zijn buitenlandse collega
het liever wat dichter bij huis
zoekt.
De Nederlandse man besteedde in
1976 bijna 3 miljard aan kleding
tegen 2,7 miljard in 1975. De
omzetvergroting van detaillisten
bedroeg 6 7 procent.
Goedkope import, veroorzaakt
door regeringssteun en goedkope
arbeidskrachten elders, bedreigt de
Nederlandse confectieindustrie
ernstig. In 197.6 bestond 60 procent
van de binnenlandse markt
herenkleding uit importartikelen.
Het is daarom erg belangrijk dat de
prognose van het Nederlands
instituut voor herenmode niet
alleen door de confectionair ter
harte wordt genomen, maar dat
ook de detaillist én het publiek die
voorlichting krijgt. Het publiek
weet vaak niet welke lijn te volgen
uit de wirwar van gegevens die van
alle kanten op hem afkomen. De
detaillist koopt graag „veilig" en
wacht af naar wat de grote vraag is,
waardoor de trend vaak allang
achterhaald is. Zo'n trend betekent
echt niet dat de Nederlandse man
er voor zijn gevoel als clown moet
bijlopen om mode te dragen.
Volgens Günther Frank, stylist en
coördinator van het Nederlands
instituut voor herenmode,
„hunkert het publiek naar
voorlichting." Hij zegt: „Mode is
dat wat gedragen wordt, hopelijk
pas je er in. Kijk om Je heen, kies je
markt." Zijn prognose voor
voorjaar/zomer 1978, zoals die
iedere beursdag enkele malen in
audio-visuele vorm vertoond
wordt, valt uiteen in vier grote
lijnen. Stoffen én kleuren gaan de
mode maken.
De basisgarderobe kenmerkt
zich door een broek van mooie stof
en goede snit, een klassiek trui in
een rustige tint en een prettig wijd
hemd, geruit of gestreept, met een
kleine (button-down) kraag en
dubbele manchetten of korte
mouw. Kwalitatief goede kleren die
te combineren zijn met andere
kledingstukken en die best in
verschillende nuances van één tint
mogen zijn.
In de „tailor made" zijn de
pakken double-breasted, met een
rechte broek metsteekzak,
waaraan verder de
schouderbreedte, de revers en de
lengte normaal zijn, maar die
uitmunten in prachtige klassieke
stoffen in een rustige kleur
(bruinen, blauwen en grijzen) en
dessinering.
Daarnaast komt het vijftiger-jaren
pak sterk opzetten, nonchalant,
met smalle revers, een bredere
schouderlijn, een korter jasje en
een rechte broek met steekzak én
achterzak.
De semi-sportieve stijl van de
twee-knoops-pakken met vest in
grover geweven stoffen zoals ruiten
en visgraat. Het kolbert is ook al in
de vijftigerjaren-stijl, met een
knoop, smalle revers, opgestikte
zakken en een verbrede
schouderlijn.
De zogenaamde
vrijetijdskleding onderscheidt zich
wat gedetailleerder. Ten eerste is er
de invloed van de
vergane-glorie-vakantieoorden
zoals Nice, Cannes en Deauville,
met wittige kleren: losse jasjes en
linnen broeken, vergezeld van
wijde hemden en linnen-met-leer
schoenen.
Daarnaast blijft de
werkmanskleding in stoere stoffen
met jeans (rechte pijp), overalls en
de koloniale stijl. Hierbij worden
poloshirts en sweat-shirts
gedragen.
Tot slot de Heli's Angels en de
James Dean-sfeer uit de jaren
vijftig, in jeans, blousons en
alternatief materiaal. Naast de
klassieke Engelse clubdas, in
strepen of met kleine toepasselijke
decoraties, is er in de sportieve
sector een tendens naar smalle
gebreide en geruite dassen.
Modebewuste vrouwen zullen het
komende seizoen met
belangstelling de mannenkleren in
de gaten houden, want vooral de
klassieke sportieve stijl van de
tweed kolberts en de wijde
overhemden, liefst iets te groot, is
volgens Parijs en Londen de
nieuwste vrouwelijke dracht.
Van onze redactie economie
AMSTERDAM Wat een man
voor kleding draagt, hangt
nauwelijks van zijn mate van
welstand af, des te meer echter
van zijn leeftijd. Waar het kos
tuum voor de man boven de 45
Jaar nog een onmisbaar onder
deel van zijn garderobe is, gaat
bij jongeren veel van het kie-
dlngbudget naar denim of cor
duroy pantalons.
nieuwe
man moeten
we in de gaten
houden
Tot deze (niet to heel verrassende)
conclusie komt de Nederlandse
Stichting voor Statistiek die een on
derzoek heeft ingesteld naar de gar
derobe van de Nederlandse man.
Daarvoor zijn steekproeven geno
men bij 700 huishoudingen, meldt
het weekblad Textiel-Visie.
Behalve bij de kostuums en de spij-
kerkleding is er tussen de diverse
leeftijdsgroepen ook een enorm ver
schil bij colberts of blazers. Mannen
boven de 55 geven van iedere 100
gulden die zij aan kleding uitgeven
nog 8 gulden uit aan deze artikelen
terwijl de Jongeren beneden 24 jaar
voor het colbertje maar 2 over heb
ben van iedere 100 gulden kleedgeld.
Regenjassen zijn meer geliefd naar
mate de man ouder is maar pullovers
en vesten doen het weer goed bij
mannen beneden de 35. Het enige
weinig leeftijdsgevoelige artikel is in
feite het overhemd. Jong en oud
heeft daar in doorsnee 15 tot 17 pro-
dent van zijn kledingbudget voor
over.
De Stichting voor statistiek onder-
scheldt vier welstandklassen, zoda
nig dat klasse A bijna twee maal zo
veel verdient als klasse D. Voor het
uitgavenpatroon maakt dat allemaal
niet zoveel uit. Wel opmerkelijk is
dat de hoogste welstandsklasse veel
meer voor kostuums over heeft dan
de drie andere groepen. Ook blazers
en colberts doen het bij de goed
gesitueerden beter dan bij de ande
ren. Daar staat weer tegenover dat
de wat minder bedeelden naar ver
houding iets meer aan losse panta
lons uitgeven.
Percentage van het kledingbudget
dat de man over heeft voor verschil
lende soorten kleding. Alleen kle
ding met opmerkelijke leeftijdsver
schillen is genoemd.
Leeftijdsklassen
15-24 23-34 35-44 45-54 55-54
jaar
jaar
jaar
jaar
jaar
artikel
kostuums
blazer'.,
14
2
Zt
5
38
s
44
t
42
colberts
jassen,
5
5
7
9
11
regenjassen
denim/co rduroy
22
5
pantalons
2
I
jacks,
4
3
5
jaans jacks
4
3
2
pulloverv vesten C
T-, polo-shirts
