Weer groep zigeuners
uit land verwijderd
Geen eredoctoraat voor Govan Mbeki
jgen grondwet voor
k Antillen-eiland
:deTijd
lieTijd
Pioniers in de prairie,een scholier in Detroit
leTijd
leTijd
leTijd
'General Electric'
zwaar in gebreke
Vervalste muziek
kwam uit België: vier
mannen voor rechter
olieman:
;sprek
issen Aruba en
Nederland nodig
™f)e PPR na het
^debacle
ijCunst: Documenta
Nog tientallen mensen in Amsterdam met uitzetting bedreigd
Hoe eerlijk is
llbert Heijrt?
lierenarts en
Herenliefde
Veekblad
,,Te weinig wetenschappelijke verdiensten"
Rotterdamse sleper vastgehouden
I3ER
lERDAG 11 AUGUSTUS 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
"Heen onzer verslaggevers
HAAG De Nederlandse Antillen krijgen een nieuwe
ituur om op die manier enigszins tegemoet te komen aan de
i van Aruba naar een „status aparte". Trouwens: ook op de
e eilanden Saba en St. Eustatius leeft een verlangen naar
grotere verzelfstandiging van de eilanden.
i vorming van een nieuwe Antil-
1e regering heeft formateur Ro-
J een regeerakkoord afgeslo
ot voorziet in zes afzonderlijke
wetten voor de zes eilanden die
i de Nederlandse Antillen
tn.
ans als grondwet voor het land
ionerende eilandenregeling
dan te vervallen. Wel komt er
egeling voor de samenwerking
e zes eilanden. Daarin zal wor-
oorzien in de stichting van een
Itutioneel hof, dat eventuele
lllen tussen de eilanden kan
jhten.
iet parlement wordt gewijzigd,
in zijn bevoegdheden als in
ANJESTAD/ARUBA
fP) Er moet een direct
iiprek komen tussen Neder-
d en de politieke leiders op
iba. Als dat niet gebeurt,
men er op het Antillenei-
d de gekste dingen ge-
97»
heeft het PvdA-Kamerlid-
lleman gisteren op Aruba
gd. De situatie op Aruba is
érnstig voor een formalisti-
e opstelling van Nederland,
[erland kan niet doen alsof
niet bij de zaak betrokken
ildus Henk Molleman.
(ADVERTENTIE)
ut
'ennj A
Het verkiezingsdebacle vormde
—Voor de Politieke Partij
_Jladikalen het sluitstuk van een
slappe campagne en een
»Q periode vol ruzie en
O verdeeldheid. Rob Vermaas
schetst het profiel van een
kleine partij die grote fouten
televnaakte. flink werd afgestraft
ner^naar toch niet van wijken weet.
3 pei
gigant loopt storm in Kassei voor
draal)ocumenta g, de uitputtende
ihow van zichtbare en
moderne kunst.
ior vien Kroon zag de onzichtbare
en vindt dat
met <hoderne kunstenaars steeds
vieer weg hebben van
en v^etenschappelijke
ms *joofdarbeiders. Drie pagina's
documenta.
nt, E<
surst#
onplal
erhoogj
in ef,
ext
iet
zijn samenstelling. Zo krijgen bij
voorbeeld nu ook de eilanden Saba
en St. Eustatius een eigen vertegen
woordiger in het parlement. Tot nu
toe was er maar één parlementslid
voor de drie zogenaamde Boven
windse eilanden: St. Maarten, Saba
en St. Eustatius.'
De nieuwe Antilliaanse regering zal
steunen op een coalitie van twee
Curagaose partijen, de DP en de
NVP-U, de Arubaanse PPA en de
vertegenwoordigers van Bonaire en
de Bovenwindse eilanden in het par
lement. De grootste partij van Aru
ba, de MEP van Bertico Croes, gaat
tot grote woede van Croes zelf in de
oppositie.
Een belangrijk struikelpunt bij de
vorming van een nieuwe Antilliaan
se regering was de positie van de
ALM, de Antilliaanse Luchtvaart
maatschappij. Er is nu overeenstem
ming bereikt in die zin dat de zaak
formeel wordt ondergebracht bij het
ministerie van justitie (beheerd door
Leo Chance van de Arubaanse PPA),
maar dat de beleidskwesties zullen
worden beslist door het hele kabinet.
De Antillen blijven in Den Haag ver
tegenwoordigd door de huidige ge
volmachtigde minister E. Maduro.
KINDERBOEKEN KINDERPHF.KWN KINDERBOEKEN KINDERBOEKEN KINDERBOEKEN KINT
5N KINDER
„Heel lang geleden, toen
alle grootvaders en groot
moeders van nu nog klein
waren, in de wieg lagen, of
nog niet geboren waren,
verlieten Pa en Ma en
Mary en Laura met kleine
Carrie hun Kleine Huis in
de Grote Bossen van Wis
consin. Ze reden weg en
lieten het eenzaam en leeg
achter tussen de grote bo
men en ze zagen dat kleine
huis nooit terug. Ze waren
jp weg naar Indiaans
land".
Met „Het Huis aan het Zil-
vermeer" heeft Ploegsma
nu de tiendelige levensro
man van Laura Ingalls
Wilder in paperbacks
overgebracht, 15.90, elk
deel zorgvuldig vertaald
door A. C. Tholema, die als
uitgave van Breda de serie
in ons land bracht. Weinig
boeken in de grote traditie
van fantasie voor kinde
ren hebben zoveel te bie
den als deze opvallende
romans. Ze zijn gebaseerd
op feiten, en geheel natu
ralistisch. Ze beschrijven
een wereld die in tijd en
plaats net ver genoeg van
je verwijderd is om op fan
tasie te lijken.
Weinig verhalen hebben
een zó grote aantrekkings
kracht op kinderen. Om
het avontuur van het on
bekende, om het trekken
naar Indiaans gebied (in
de tweede helft van de ne
gentiende eeuw). Op zoek
naar een leven zonder
compromissen. Met span
nend veel onveiligheid,
maar met daarbinnen de
veiligheid van een geor
dend, hecht gezinsleven,
dat je nauwelijks meer te
genkomt. Zelfs in een huif
kar middenop de prairie
hoef je niet te verloederen.
„Schiet op met je ontbijt,
Laura", zei ma. „Denk aan
je manieren, ook al zijn we
dan honderd mijl overal
vandaan. Ze wasten de
borden af terwijl Ma de
bedden in de huifkar op
maakte. Ze zetten de scho
ne borden netjes in de
kist, raapten takjes op en
legden die op het vuur,
hout stapelden ze op te
gen het wagenwiel. Toen
was alles in en om het
kamp netjes. „Als Pa wa
ter gaat putten, zodat Ma
de was kan doen zegt hij:
je zou de kinderen in de
kreek kunnen wassen, zo
als de Indiaanse vrouwen
doen". Ma: „Als we als In
dianen wilden leven zou
den we een gat in het dak
kunnen maken voor de
rook en vuur in het huis
hebben, op de vloer. Dat
•doen Indianen".
Men ziet: een „fatsoenlij
ke" stijl van leven wordt
gehandhaafd. Maar be
schreven met preciese
aandacht voor alle details
van het kampleven: van
een dier, een vogel. Hoe je
een eenvoudig meubel
stuk maakt, of een blok
hut bouwt. Dat trekt kin
deren aan, ze zouden die
dingen het liefst zelf doen
(nu ze niet hoeven). De
prairie wordt opgeroepen
in al zijn stemmingen en
kleuren, en ik voor mij zal
dat eerste boek nooit ver
geten, zo visueel is het ge
schreven. En daarom lees
je verder over dat gezin:
Het kleine huis aan de Ri
vier, de Grote Hoeve, De
Lange Winter (en wat een
winter was dat!). De kleine
stad op de prairie; een
huis voor Laura; de Vier
Prairiejaren en Onderweg.
In het Huis aan het Zilver-
meer tenslotte trekt het
gezin weer naar het Wes
ten, geen leven langs de
rivier meer.
Laura is „geleide" voor de
blindgeworden Mary, en
ze ziet veel in dat nog niet
lang bewoonde land. Op
haar wilde ponytochten
ziet ze de mannen die de
spoorlijn aanleggen, glij
dend op het bevroren
meer is zij degene die door
de geweldige wolf tenslot
te het nieuwe land op
spoort, dat Pa dan op zijn
naam iaat inschrijven.
Dan Is de Familie „gesett-
led". Weer is alles met pre
cisie van detail beschre
ven: gevoel voor plaats,
voor vriendschap van bu
ren. Voor dramatische ge
beurtenissen ook: het ge
zin is vaak dagen geïso
leerd geweest in zijn hut,
door sneeuw, wolven, of
huilende Indianenstam
men, en getroffen door
rampen als malaria. Maar
door de trouw van de ge
zinsleden aan elkaar kan
er veel. Dat doet ouder
wets aan, helaas. Je ver
langt naar zo'n nest, „waar
het niet gaat om de dingen
die je hebt, maar om wat
je er zelf van maakt."
De tekeningen van Garth
Williams zijn beroemd ge
worden: hij heeft de hele
tocht van Laura (het ver
haal strekt zich uit van
haar vijfde tot haar 23ste,
als zij trouwt) afgelegd;
met mensen die haar tus
sen 1870 en 1889 kenden,
gepraat, foto's, kranten
bekeken. Deze familiero
man in tien delen is mis
schien het levendigste ver
haal gezien door een kind,
die veel zag en het overige
observeerde: de eerste
nacht op de grote vlakten
van Kansas (uil, prairie-
wolven, sterren, onbe
stemde geluiden) is onver
getelijk. Geschiedenis, op
deze manier persoonlijk
gemaakt, zal kinderen al
tijd boeien, omdat ze vol
feiten zit, met verbeel-
door Gertie Evenhuis
dingskracht gebruikt en
verwerkt.
Interessant is nu om daar
naast eens een totaal he
dendaags dagboek te le
zen over Amerika nil. „Ik
ga toch weer naar Huis"
van Jutta Richter, Leo
pold, 13.90). Haar scho
lierenwissel jaar brengt ze
door in een gezin, maar
toch op eigen benen, en
zeer alleen. Verwende vijf
tienjarige uit Duitsland,
gesteld op aandacht,
wordt ze met sprongen
volwassen. Door allerlei
mensen en feiten. Een
groot gezin, een strenge
moeder, een afwezige va
der. een baby er nog bij, de
crisis als dat kind ziek
wordt, dat alles. Ook de
angst voor zwarten, „die
altijd in groepen bij elkaar
opduiken" (hier dacht ik
aan Ma's Indianen) en' die
je dwingen op te staan in
bus of trein. Angst om ver
nietigd te worden in dat
grote land, vreugde om
ontdekkingen te doen an
derzijds. De stereotiepen
die over iedereen bestaan!
Duitsers komen uit Beie
ren, eten zuurkool; alle
Italianen zijn Mafia-leden;
etc. etc.
Hoe voel je je in zo'n land,
in de ontzaglijke steden
als Detroit? Wat wil Je
zelf? Je kunt voortdurend
denken: Ik ga toch weer
naar huis. Maar Jutta
krijgt een baantje in het
ziekenhuis. Ze maakt daar
de dood van twee oude
mensen mee, van nabij.
En ongemerkt kom je be
halve die zaken heel wat
te weten over een stukje
Amerika 19NU, gezien
door de ogen van een
Duitse tiener. (De wat
stroeve vertaling is van
Jan de Zanger). Wél min
der veiligheid dan in het
Prairiehuis. Maar juist
daarom ook goed om ken
nis van te nemen!
Van een onzer verslaggevers
HARDENBERG/AMSTERDAM Vijftig buitenlandse zigeuners, die op het woonwagenkamp in
het Overijsselse Hardenberg stonden, zijn door de plaatselijke politie van het kamp verwijderd.
Met hulp van mobiele eenheden heeft de politie het gezelschap de grens overgezet. Het
gemeentebestuur van Hardenberg had om de verwijdering van de zigeuners gevraagd.
De uitzetting in Hardenberg volgt op
een soortgelijk incident, dat zich een
week geleden in Assen voordeed en
waarbij drieëntwintig zigeuners op
transport naar Frankrijk werden ge
zet. In Amsterdam worden enige
tientallen zigeuners, die aan de Ba
sisweg in westelijk havengebied ver
toeven, met uitzetting bedreigd:
twee juristen in de hoofdstad prpbe-
ren deze actie te voorkomen.
De vijftig zigeuners, die gistermor
gen in Hardenberg tot ongewenste - T
personen werden verklaard, streken INOg OVCFlCg
ongeveer een half jaar geleden in de
Overijsselse gemeente neer. Sinds
die tijd leefden zij in voortdurende
onmin met de woonwagenbewoners,
die er al lange tijd vertoefden. De
ruzies tussen beide groepen resul
teerden twee weken geleden in de
verhuizing van de vaste bewoners
van het kamp naar een ander terrein
binnen de gemeente. Volgens het ge
meentebestuur van Hardenberg ge
droegen de zigeuners zich agressief
en vormden zij een gevaar voor de
openbare orde. Bovendien beschikte
de groep niet over geldige papieren
en konden de leden niet aantonen
over voldoende bestaansmiddelen te
beschikken. Nu de zigeuners van het
oude terrein zijn verwijderd, zullen
de vaste bewoners daarheen spoedig
terugkeren.
De groep woonwagenbewoners, die
onder asociale omstandigheden aan
de Basisweg in Amsterdam verblijft
houdt, heeft al diverse keren van de
vreemdelingenpolitie de aanzegging
gekregen Nederland te verlaten. Ge
meentelijke instanties voeren op dit
moment nog overleg met het minis
terie van justitie over de Joegoslavië
sche zigeuners, wier aantal op hon
derd geschat wordt.
Niet alleen de twee Amsterdamse
juristen trekken zich het lot van de
zigeuners aan, ook het Landelijk
Woonwagenwerk is bij de zaak be
trokken. Deze organisatie vreest nog
meer uitzettingen als in Assen en
Hardenberg.
De Amsterdamse zigeuners verblij
ven ongeveer tien maanden in Ne
derland. Over hun verzoek om een
nooduifkering volgens de bijstands
wet heeft de gemeente Amsterdam
nog geen beslissing genomen. Ge
wacht wordt op een uitspraak van
het ministerie van justitie, dat blij
kens de gebeurtenissen in Harden
berg het beleid ten aanzien van ille
gaal in ons land verblijvende zigeu
ners niet gewijzigd heeft.
De ongeveer honderd Joegoslavische zigeuners, die onder asociale omstandigheden aan de Amster
damse Basisweg bivakkeren, worden met uitzetting bedreigd (foto Erwin Verheijen).
>baari,upergrutter Albert Heijn heeft
olgens het Konsumenten
iontakt niets terecht gebracht
111 un de belofte de prijzen van
ivensmiddelen laag te
ouden. Alles wordt immers
uurder. Een forse aantijging
ie even fors wordt ontkend,
loeten we de reclameleuzen
an AH óf de snelle conclusie
an Konsumenten Konthkt met
an korrel zout nemen?
r zijn mensen wier
vensgeluk afhangt van de
Dede gezondheid van één
Ier. Daarom kan de dierenarts
rchten voor het leven van een
bndepup en dat van een ziek
irken van louter economische
Ctoren laten afhangen. Ton
ostveen ging op stap met een
lerenarts en stond voor de
aag: dierenliefde, wat is dat?
on voor proefabonnement
weken de Tijd voor 5 gulden.
ode» post/egel /enden aan de Tijd.
Ilwoordnummcr S. Amsterdam
■aliny na ontvangst van acceptgiro
"•t te troop I 2.2b
Ktnnementtn til 070 23 39 M
DONGEN (ANP) Vervalste grammofoonplaten, die in
Noord-Brabant over de toonbanken gingen, blijken afkom
stig van Belgische platenpersers. De Belgische justitie zal
deze producenten binnen afzienbare tijd een toontje lager
laten zingen als de technische apparatuur in beslag wordt
genomen.
Dit is de rijkspolitie in Dongen en
de STEMRA (de stichting tot uit
oefening en handhaving van me
chanische reproduktierechten
van auteurs) in Amsterdam dui
delijk geworden.
Marktonderzoekers troffen in het
voorjaar in Breda en omgeving
illegaal maar goed gekopieerde
platen aan. Een inspecteur van de
STEMRA had er oren naar en de
politie werd ingeschakeld.
De politie hield in april In Goirle,
St. Willebrord, Breda en Dongen
vier mannen aan. Tegen hen werd
proces-verbaal opgemaakt we
gens overtreding van de auteurs
wet en wegens het helen van ge
stolen auteursrechtgoederen, al
dus de STEMRA. Het is de bedoe
ling, aldus de rijkspolitie in Don
gen, dat het viertal voor de rech
ter verschijnt.
Naast de nagemaakte platen met
dito labels en hoezen doken even
als in Brabant in de rest van ons
land platen op die verhandeld
werden onder de labels „Organe",
„Hannibal", „Greenville" en „Ol
dies". De kwaliteit van de muziek
was vrij goed: in de gebieden voor
de hoge en lage tonen was het
geluid niet perfect, maar dat is
gewoonlijk voor een leek niet te
onderscheiden, aldus de
STEMRA.
De politie in Brabant nam onge
veer duizend platen in beslag.
Hiermee werd het kwaad van de
verkoop van de vervalsingen in
ons land wel bezworen. Daarmee
bleef de handel beperkt tot kunst
uitingen van een klein groepje
mensen: Abba, Chicago, Jack Jer
sey en Rod Stewart, alsmede tot
een paar verzamelplaten. De
STEMRA veronderstelt dat de
Beige zo'n 50.000 platen persten,
waarvan meer dan de helft naar
Nederland werd uitgevoerd.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De Zuidafrikaanse vrijheidsstrijder en oud-
vooreitter van het African National Congres Govan Mbeki, die
op het verbanningsoord Robbeneiland een levenslange gevange
nisstraf uitzit krijgt geen ere-doctoraat in de sociale wetenschap
pen. Na tweemaal in een besloten zitting bijeen te zijn gekomen
heeft het college van dekanen van de universiteit van Amster
dam dit met tien tegen negen stemmen besloten.
Het college van decanen, samenge
steld uit de voorzitters van de (sub-)-
faculteltsraden, Is van mening dat
Mbeki's boek „South Africa: The
Peasants Revolt" te weinig weten
schappelijke verdiensten bezit voor
een benoeming tot ere-doctor. Twee
maanden eerder waren vertegen-
woorigers' van politicologen, sociolo
gen, psychologen, pedagogen en an-
dragogen unaniem tot de conclusie
gekomen, dat Govan Mbeki wel vol
deed aan alle eisen, die aan een po
tentiële eredoctor aan de sociale fa
culteit kunnen worden gesteld.
Het was de opzet, dat aan de 67-
jarige Mbeki het eredoctoraat zou
worden uitgereikt ter gelegenheid
van het dertigjarig bestaan van de
faculteit der sociale wetenschappen
in november. Er zou op dat jubileum
een serie lezingen worden gehouden
door voorstaande fascisme-kenners,
terwijl tevens iemand tot ere-doctor
zou worden benoemd, die baanbre
kend sociaal-wetenschappelijk werk
op zijn naam heeft staan en daar
naast ook een rol speelt in de vrij
heidsstrijd tegen fascistische of ra
cistische regimes. De jubileum-com
missie dacht in Govan Mbeki de
ideale kandidaat te hebben ge
vonden.
Te weinig recensies
Het college van dekanen is echter
een andere mening toegedaan. Een
minieme meerderheid vond, dat er te
weinig recensies van zijn werk waren
verschenen in vaktijdschriften en
dat hij in feite maar één belangrijk
wetenschappelijk werk had geschre
ven. Argumenten, dat hij voor le
venslang verbannen ls naar Robbe
neiland en dat hem zelfs een spreek
verbod is opgelegd, mochten geen
verandering in dit standpunt
brengen.
Een woordvoerder van de universi
teit van Amsterdam zei, dat hij op
deze affaire, die tot verontwaardi
ging heeft geleld bij veel weten
schappers, geen commentaar kon
geven. Hij verwees naar De Groene
van deze week, waar de zaak uit de
doeken wordt gedaan en waarin rec-
tor-magnlficus Den Doef, die tevens
voorzitter is van de decanen zegt:
„Geen commentaar, het was een be
sloten vergadering".
ROTTERDAM (ANP) - De Neder
landse zeesleper Thames van Smit
Internationale uit Rotterdam,
wordt als sinds mei van dit jaar
vastgehouden in de Soedie-Arabi-
sche havenplaats Damman. Volgens
de maatschappij mag het schip de
haven niet verlaten, omdat de Tha
mes niet op de juiste wijze zou zijn
ingeklaard. Elf bemanningsleden
zijn inmiddels per vliegtuig in Ne
derland teruggekeerd.
Hun vrijlating was het resultaat van
onderhandelingen tussen Smit en
vertegenwoordigers van het Neder
lands ministerie van buitenlandse
zaken eneizijds en de autoriteiten
anderzijds. Kapitein J. Pannekoek
mag Damman niet verlaten. Tegen
hem is een aanklacht ingediend. De
kans is groot dat de heer Pannekoek
voor de rechtbank moet ver
schijnen.
Het is de Rotterdamse bergings
maatschappij een raadsel wat er
verkeerd kan zijn gegaan bij het
inklaren van de goederen. Bekend is
dat Saoedie-Arabië zeer strikt de
voorschriften hanteert voor het in
klaren van goederen.
Vervolg van pagina 1
Ht college van b. en w. van Bergen
op Zoom heeft gisteren in een brief
aan General Electric het bedrijf uit
genodigd voor een gemeenteraads
vergadering op 26 augustus, om vra
gen van de gemeenteraad te beant
woorden. Uit de brief blijkt dat het
college de verontrusting van het se
niorenconvent van de raadsfracties
deelt. „De feiten liegen er niet om",
aldus b. en w. van Bergen op Zoom
gisteren. „Hier valt nleU goed te
praten."
Verstoord
Overigens heeft de ontsnapping van
de gevaarlijke gassen ook de ver
houding tussen de gemeentebestu
ren van Bergen op Zoom en Halste
ren ernstig verstoord. De burge
meester van Halsteren beschuldigt
Bergen op Zom ervan zich niet te
hebben gehouden aan de gemeen
schappelijke regeling voor het in
dustrieterrein waarop het chemi
sche bedrijf staat.
Burgemeester en wethouders van
Bergen op Zoom hebben daarop gis
teren verontwaardigd gereageerd.
Zij stellen dat juist Halsteren ver
schillende malen tegen de gemeen
schappelijke regeling heeft gezon
digd. Volgens het college heeft Hal
steren in vier gevallen een vergun
ning voor bouwaanvragen aan Gene
ral Electric Plastics gegeven zonder
die voor te leggen aan Bergen op
Zoom, zoals de regeling voorschrijft.
Onlangs zou dat nog gebeurd zijn bij
de bouw van een produktiehal voor
siliconen, waarmee een investering
van anderhalf miljoen gulden ge
moeid is.
De gemeenteraad van Halsteren
heeft besloten tienduizend gulden
uit te trekken om Inwoners van de
gemeente die vrezen van de uitstoot
van gassen lichamelijk nadeel te
hebben ondervonden, medisch te la
ten onderzoeken. Ook zal geld wor
den uitgetrokken om te laten na
gaan in hoeverre de kwaliteit van
het Oosterscheldewater is achteruit
gegaan, sinds General Electric daar
veel meer dan de toegestane hoe
veelheid loost.
Volgens het WD Tweede-Kamerlid
NIJpels zouden rijk of provincie, of
belde, de kosten van medisch onder
zoek voor hun rekening moeten ne
men. Het gaat, vindt hij, in deze
kwestie 'immers primair om het fa
len van rijks- en provinciale Instan
ties'.
Simpkins
„Ze hadden
geen geld voor
een grotere
taart
