Ds. Van der Kam: Voor mij
geen 'Samen op weg'
Ons land speelt ook mee
in de wapenindustrie
Pauselijke commissie:
Geef arme landen rijkdom van de zee
Uit brieven van lezers
'Zuid-Afrika randt
godsdienstvrijheid aan'
De kerken en het militarisme (II)
VANDAAG
Hervormd predikant wordt doopsgezind
Restauratie kathedraal
Brusselse Joden
na zes eeuwen
gerehabiliteerd
Catechetencursus
geref. bond nu
ook in Harderwijk
J
VOORBIJGANGERS
WOENSDAG 10 AUGUSTUS 1977
KERK
Trouw/Kwartet
e
2 K
s
Van een onzer verslaggevers
LEEUWARDEN Emeritus-predikant L. J. van der Kam is uit de hervormde kerk getreden en
doopsgezind geworden vanwege „Samen op weg". Ds Van der Kam meent, dat er voor vrijzinnigen
geen plaats meer zal zijn in een eventuele toekomstige verenigde kerk van hervormden en
gereformeerden.
Volgens ds. Van der Kam zijn de
gereformeerde kerken nog altijd een
..belljdeniskerk". Hij verwacht dat
een verenigde kerk ook het karakter
zal hebben van een „belljdeniskerk".
Het gevolg zal dan zijn. dat het hu
manistisch christendom tussen wal
en schip komt te vallen. Trouwens,
„De enorm opkomende vloed van
gereformeerde bonders en confessio
nelen" geeft volgens ds. Van der
Kam nu al theologisch een sterke
verrechtsing van de hervormde kerk
te zien.
Waar sprake ls van plaatselijke sa
menwerking van hervormden en ge
reformeerden, betreft dat volgens ds.
Van der Kam rechtzinnig hervorm
den Dat deze twee groepen tot el-
kaar komen, ontmoet bij ds. Van der
Kam overigens geen bezwaar Hij
meent zelfs, dat er „alle reden" is. om
het samen-op-weg-gaan van gerefor
meerden en rechtzinnig hervormden
toe te Juichen. Ds. Van der Kam:
„Daardoor blijft een stuk christen
dom bewaard, dat anders tot mach
teloosheid en zelfs ondergang zou
zijn gedoemd In een sterk secularise
rende wereld."
Eerlijkheid
Maar het is volgens hem een kwestie
van eerlijkheid, wanneer humanisti
sche christenen buiten deze toenade
ring blijven. Voor hen zijn grote de
len van de traditionele belijdenisge
schriften onaanvaardbaar. Het hu
manistisch christendom (voor wat
dat is. verwijst de Leeuwardense pre
dikant naar de vroegere VPRO)
volgt heel andere lijnen uit de bijbel
se boodschap.
„Samen op weg? Voor ons als huma
nistische christenen is deze weg ge
blokkeerd. Laten onze wegen maar
parallel lopen," aldus de 69-jarige
predikant.
velen van zijn geestverwanten de
hervormde kerk verlaten hebben en
wegens hun toch al zwakke kerkelij
ke bindingen nu geheel dreigen te
vervreemden van christendom en
kerk. Organisatie is nooit de kracht
van humanistische christenen
geweest.
Zelf heeft hij gekozen voor aanslui
ting bij de doopsgezinden vanwege
het volstrekt open karakter van hun
broederschap: een vrije organisatie,
een vrije belijdenis, een vrije doop en
doopformule en een ruime, geestelij
ke bijbelbeschouwing.
Beginselen
i- Ds. Van der Kam betreurt het, dat
JOHANNESBURG (ANP) - De
Zuidafrikaanse raad van kerken
heeft zijn bezorgheid uitgesproken
over wat hij noemt de „geleidelijke,
systematische uitholling van de
godsdienstvrijheid" in Zuid-Afrika.
In een verklaring wijst de raad op de
ve^aardag van de Soweto-onrusten
op 16 Juni. De minister van politie
wees toen aan. wie in de kathedraal
van Saint Mary in Johannesburg
mocht preken en greep daarmee in
in de Interne aangelegenheden van
de kerk. De staat heeft zich het recht
aangematigd, de bijbel naar eigen
goeddunken te interpreteren.
De moderator van de blanke neder-
duitse gereformeerde kerk, ds. Ge-
ricke, kreeg van minister Kruger
(Justitie) de opdracht om in zijn ge
sprekken met de Westberlijnse oud-
bisschip Kurt Scharf de arrestatie
van politieke tegenstanders op bij
belse gronden te verdedigen, aldus
de raad van kerken.
Verder heeft de raad kritiek op het
feit, dat radio-preken zijn onderwor
pen aan voor-censuur, dat gezamen
lijke diensten van blanken en zwar
ten verhinderd wordeaen dat kerke
lijke medewerkers zonder reden wor
den opgepakt, verhoord en soms ge
arresteerd.
Hij hoopt, dat er naast de grote
kerken een sterk christelijk huma
nisme blijft. Ds. Van der Kam: „Het
gaat niet om grote getallen. Het gaat
om de kracht der beginselen. Wan
neer Jonge mensen in hun Jonge ge
zinnen aan hun kinderen de heilige
beginselen weer bijbrengen, onder
de tucht en de leiding van Woord en
Geest, kan er, in samenwerking met
gelijkgerichte groepen van remon
stranten, luthersen, hervormden en
buitenkerkelijke christen-humanis
ten een enorme invloed uitgaan op
ons volksleven, maatschappelijk le
ven, politiek leven en gezinsleven."
In een brochure „Niet samen op
weg!" (Ds. Van der Kam: „onherroe
pelijk mijn laatste geschrift) heeft
hij de motieven voor zijn overgang
neergelegd. Het boekje is voor 6,70
te bestellen bij drukkerij Banda te
Kollum.
Het kan overigens wel ingewikkeld
gaan. Want in deze zelfde tijd is de
doopsgezinde predikant van Meppel
c.a., ds. J. Rowaan, overgegaan naar
de hervormde kerk. Dat is ds. Ro-
waan's tweede overgang, want voor
dat hij doopsgezind werd (in 1967),
was hij predikant in de gereformeer
de kerken.
In Oost-Berlijn wordt druk gewerkt aan de restauratie van de
kathedraal van Berlijn, die in 1944 bij een bombardement zwaar
werd beschadigd. De voorgevel is bijna gereed en ook de koepel
begint weer vorm te krijgen. Het werk, dat in 1975 begon op basis
van een overeenkomst tussen de staat en de bond van evangeli
sche kerken, zal in 1980 voltooid zijn.
BRUSSEL (CIP) In tegen
woordigheid van kardinaal
Suenens namens de r.k. kerk,
opperrabbijn Dreyfus namens
de Joodse gemeenschap en de
voorzitter van de protestantse
kerk, dr. A.J. Pieters, namens
de kerken van de Reformatie,
zal woensdag 23 november in
de Sint Michielskathedraal te
Brussel een bronzen plaat wor
den onthuld. Op deze plaat
staat officieel vermeld, dat de
in 1370 gedateerde schending
van het allerheiligst sacrament
(de hostie) door leden van de
Joodse gemeenschap in Brus
sel nooit heeft plaatsge
vonden.
Met de onthulling van deze
plaat wordt definitief een ein
de gemaakt aan de al zes eeu
wen oude legende van sacra
mentsschending door Joden.
De beschuldiging heeft op 21
mei 1370 wel twintig Brusselse
Joden een tragische dood be
zorgd op de brandstapel.
Van Joodse kant is niet geëist,
dat nu ook de gebrandschilder
de ramen en de wandtapijten
in de kathedraal, die aan de
1 gebeurtenissen uit 1370 herin
neren, worden verwijderd.
Brussel staat overigens niet al
leen in de valse beschuldiging
aan het adres van de Joden.
Ook in andere plaatsen van
Europa zouden in de Middel
eeuwen hosties hebben .ge
bloed als gevolg van ontering,
die in het algemeen aan Joden
werd toegeschreven.
Van een onzer verslaggevers
ZEIST De cursus geestelijke vor
ming en de catechetencursus, die de
gereformeerde bond in de hervorm
de kerk geeft, zullen met ingang van
het nieuwe cursusjaar behalve in
Zeist ook in Harderwijk worden
gegeven.
Hiertoe is besloten omdat het aantal
cursisten van jaar tot jaar toeneemt.
Nieuwe cursisten kunnen dus kiezen
tussen Zeist (gebouw Calvijn, Berg
weg 6) en Harderwijk (wijkcentrum
Stadsdennen, Jacob Catsstraat 3).
De openingslessen zullen worden ge
houden op 20 augustus in Zeist en op
27 augustus in Harderwijk, aanvang
om half tien. Dan zullen uitvoerige
inlichtingen worden gegeven.
Het gaat bij dit onderwijs om verbre
ding en verdieping van de kennis
van het geestelijke en kerkelijke le
ven. De benedenbouw wordt afgeslo
ten met het diploma geestelijke vor
ming, de bovenbouw met het testi
monium van catecheet.
Conferenties
Stervenshulp: opgave en onmacht
Vier cursussen (telkens met hetzelf
de programma) voor verpleegkundi
gen, pastores, werkers in bejaarden
zorg, artsen e.a., 6-7 sept., 8-9 sept.
1-2 nov., 3-4 nov., Den Alerdinck,
Laag Zuthem (tel. 05190-541).
Arm en rijk. Landelijke werkdag
over ontwikkelingssamenwerking,
georganiseerd door de hervormde
kerk en de gereformeerde kerken,
zaterdag 10 september van half elf
tot half vier in Amersfoort. Spre
kers: drs C. M. Boerma en drs L. J.
Hogebrink. Inl. en opg. tel.
070-653915.
Korte duidelijk geschreven, liefst aan één kant getypte, brieven hunnen worden
gestuurd naar Secretans Hoofdredactie Trouw/Kwanet. Postbus 859. Amsterdam. Bij
publikatie wordt de naam van de schnjver vermeld
Geschiedenis
In zijn bespreking van de WP Ge
schiedenis der Nederlanden stelt W.
F. Stafleu dat het zoetjes aan tijd
werd dat er na Geyl en Romein
eindelijk eens een uitvoerig en up to
date werk over onze vaderlandse
geschiedenis op de markt kwam.
Maar het moet hem toch bekend
zijn dat er sinds 1956 een niet onver
maarde vijfdelige uitgave bestaat,
getiteld 'Dlspereert niet' twintig
eeuwen historie van de Nederlan
den. waarvan sindsdien zeven druk
ken zijn verschenen in een gezamen
lijke oplaag van plm. 28.000 exem
plaren. Niet alleen dit verkoopsuc
ces, maar ook de onverdeeld gunsti
ge pers die dit werk.geschreven door
de gebroeders Algra, heeft ontvan
gen. wettigt de opvatting dat in de
beoordeling van een werk als deze
WP, waarin vergelijkingen met an
dere uitgaven van eenzelfde niveau
en dito uitvoerigheid worden ge
trokken. het bestaan van 'Dlspe
reert niet', op z'n minst verméld
wordt. Gebeurt dit nief. dan is er óf
sprake van een merkwaardige omis
sie als boven bedoeld (en die kan
alsnog worden recht gezet) óf men
heeft zijn redenen om dit werk dat
zéker bij het protestantse deel van
ons volk 'een begrip' geworden is,
bewust niet te vermelden.
Franekcr L. Wever
(Het laatste is niet het geval. Ro
mein en Geyl en in een ander ver
band. De Rek en Verwey, werden bij
wijze van voorbeeld genoemd, en
daarbij hadden de Algra's zeker ver
meld kunnen worden Daarom als
nog alle eer aan 'Dlspereert niet',
waarvan de zevende druk uitver
kocht is; een achtste is in voorberei
ding Red.)
Kleine luchtvaart
Zelf nogal nauw bij de vliegerij be
trokken. ais luchtmachtpredikant
en sportvlieger, trof mij het kopje
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 9. Rotterdam
Tel. 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030
boven het artikel van drs. Noorde-
graaf in Trouw van 29 Juli: „Maatre
gelen tegen de kleine luchtvaart."
Tendentieus gesteld: maatregelen
nemen we tegen zaken, die alge
meen als een kwaad in onze maat
schappij beschouwd worden, als
werkeloosheid, criminaliteit, in
flatie.
Hoort de kleine luchtvaart daarbij?
Als de heer Noordegraaf dat niet
bedoelde, had hij het niet zo moeten
stellen. Maar ook het stuk zelf ls
tendentieus. Het genoemde schrij
ven van mr. Raben doet een beroep
op de verantwoordelijkheid van de
vliegers. De heer Noordegraaf vindt
dat kennelijk niet voldoende, hij wil
„maatregelen." En geen halve: ik
vermoed, dat als alleen maar het
staken van iedere financiële steun
aan de vliegvelden gerealiseerd zou
worden, dat praktisch het einde van
de kleine luchtvaart zou beteke-
nene.
Is dat de bedoeling? Ik hoop van
niet. De kleine luchtvaart is daar
voor van té groot belang, zakelijk en
ook voor de actieve en passieve re
creatie!
Gilze-Rijen ds. A. Kamman
Neutronenbom (6)
1. De rol van de neutronenbom (NB)
een kernwapen is niets anders
dan die van een tactisch kernwapen,
dat wil zeggen bestemd voor beperk
te militaire doelen. 2. In tegenstel
ling tot zijn voorgangers (en tacti
sche kernwapens) produceert de NB
minder druk, hitte en (als gevolg van
de kleinere stralingsradius) minder
radioactiviteit: is directer en bete?
hanteerbaar 3. De NB past op dé
moderne precisiewapens (artillerie)
en is door die grotere trefzekerheid
meer doelgericht en daardoor min
der risicodragend voor de burgerbe
volking (dat wil zeggen minder
slachtoffers) en dat is. hoe dan ook,
vooruitgang. 4. De NB kan de taak
van de bestaande tactische kernwa
pens overnemen en dit betekent
(mijns inziens) Juist voor de Neder
landse regering die de rol van de
kernwapens Immers wil terugdrin
gen dat de NB wel eens zeer
aanvaardbaar kan zijn. Niet als
doel. maar als een eerste stap! 5.
Geen enkel wapen is ..schoon" of
mooi, ook niet een mes. dat, zo maar
op het Rembrandtspleln, in ie
mands rug wordt gestoken. Het vak-
Jargon van militairen, maar ook van
artsen e.a., is vaak heel hard, maar
daarom nog wel nuchter en zakelijk.
Dit neemt niet weg dat ook de
„schone" NB toch een vuil en Intens
gemeen wapen is. 6. Ideaal zou zijn
„alle wapens afschaffen." Maar in
onze zondige wereld kunnen we het
nog steeds niet stellen zonder politie
en krijgsmacht De taak van wapens
ls daarbij „afschrikwekkend te zijn"
en zonodig de tegenstander „uit
te schakelen." Samen zitten we met
het dilemma van de onbruikbare,
maar onmisbare wapens.
ROME (CIC) De rijkdommen van de zeeën moeten aan allen
ten goede komen en allereerst aan de armere landen. Aldus een
document van de pauselijke commissie Justitia et Pax (gerech
tigheid en vrede), naar aanleiding van de zeerechtconferentie,
van de VN, die in Juli zonder veel resultaat haar zesde zitting Privébezit
beëindigde.
elkaar worden afgesteld naargelang
de situatie zich wijzigt, nationaal en
op wereldvlak.
Volgens de commissie ls de opvat
ting, dat de volle zee eigendom van
niemand is en dus van ledereen, ach
terhaald, sinds men ontdekt heeft,
dat de oceanen niet zo onuitputtelijk
zijn als men aanvankelijk dacht. De
huidige vrijheid komt alleen ten goe
de aan de landen die er toch al
warmpjes bij zitten, aldus Justitia et
Pax.
De commissie wil een functionele
aanpak onder leiding van een inter
nationaal gezag. Zij bepleit een sa
menspel van nationaal en supra
nationaal bezit, die regelmatig op
Het document wijst hierbij op het
bijbels beginsel, dat de goederen van
deze aarde er zijn voor iedereen. Dit
beginsel moet leiden tot moedig on
derzoek naar grondspeculaties. Een
verkeerd begrip van eigendom al
dus de pauselijke commissie
houdt vaak af van vernieuwende op
lossingen. De kerk heeft het privébe-
EdeCasteau
H. Meyer
door Atdert Schipper
Zou er in ons land plaats zijn
voor een programma Inzake
militarisme en bewapenings
wedloop? Voor sommigen zal
het stellen van deze vraag te
vens de beantwoording er van
inhouden. Een andere, zeer
grote, groep Nederlanders
vindt dat onze bewapening
nog best wat verder kan wor
den ontwikkeld.
Helaas hoort hier ook het Christen
Democratisch Appel bij. En hoe zit
het met het denken over geweld?
Kortgeleden zag ik dat onze eigen
christelijke radiovereniging een te
levisieprogramma met heel wat fy
siek en geestelijk geweld en drie of
vier doden op een heel harmonieu
ze manier liet volgen door een pro
gramma over mooie kerken.
Wat ls militarisme? Men kan het
militarisme verengen tot een leer of
systeem dat waarde hecht aan oor
log en in de staat en samenleving
voorrang verleent aan de strijd
krachten. Dit ls in het kort hoe de
Encyclopedia van Sociale weten
schappen met dit begrip omgaat.
Op een studiedag in april over mili
tarisme. belegd door de raad van
kerken in Nederland, stond deze
opvatUng van het begrip militaris
me tegenover de bredere, zoals ver
woord door de Oroningse polemo
loog dr. Hylke Tromp. Militarisme
omvat volgens hem twee dingen:
de opvatting dat geweld een aan
vaardbaar middel is om problemen
tussen mensen te regelen, plus alle
organisaties die uit deze opvatting
voortkomen en er hun bestaans
grond aan ontlenen. BIJ de wereld
raad van kerken zien velen milita
risme als aanpassing van de maat
schappelijke structuren aan wat In
het leger gebruikelijk ls. Vermilita
risering van de maatschappij is
precies het tegenovergestelde van
het streven naar meer deelneming
van de mensen aan het bestuur van
hun eigen samenleving en dat laat
ste ls nu Juist de kem van de visie
op de samenleving, die binnen de
oecumenische beweging is ontwik
keld: een rechtvaardige en op in
spraak gerichte maatschappij-
Militarisme
Hoe staat het in Nederland er voor
met de opvatting, dat geweld een
aanvaardbaar middel is om proble
men tussen mensen te regelen?
Een van de problemen waarmee
onze maatschappij te kampen
heeft, ls dat van de criminaliteit.
Hoe we deze kunnen terugdringen
is een vraag, waar men globaal
twee antwoorden op kan verne
men: harder optreden van politie
en justitie of maatschappelijke ver
beteringen. Het eerste antwoord
past bij een neiging van sommige
mensen maatschappelijke conflic
ten. met behulp van geweld op te
lossen: militarisme. Bij een recent
onderzoek van de stichting Maat
schappij en Onderneming kwam
vast te staan, dat niet minder dan
achtenvijftig percent van de Neder
landers voor een strenge aanpak
kiest. Eenendertig percent is voor
maatschappelijke verbeteringen.
Hoe hoger het opleidingsniveau,
hoe meer men voor de sociale bena
dering van de criminaliteit is.
Bij een landelijke enquête naar ge
weldsmisdrijven door de Neder
landse Stichting voor Statistiek
(1973), noemde de helft van de on
dervraagden strenge straffen ais
middel om dit geweld terug te drin
gen. Zes procent sprak zich zelfs uit
voor de doodstraf. Dit denken over
geweld ls in ons land niet iets van
de allerlaatste jaren. In 1965 zei
eenentachtig procent van de onder
vraagden bij een Nipo-enquète, dat
de politie harder moest optreden
tegen demonstranten en andere
verstoorders van de openbare orde.
Uit deze cijfers kan men de conclu
sie trekken dat meer dan de helft
van ons volk voor meer geweld te
gen misdaden in het algemeen en
dat meer dan tachtig percent voor
meer geweld is tegen geweldsmis
drijven. Voor iemand die de Neder
landers beschouwt als een vredelie
vend en weinig tot geweld neigend
volk, schrikbarende cijfers.
Dit geloof in geweld kwam bij de
laatste verkiezingen in ons land
nog tot uitdrukking in een zij het
matige overwinning van politie
ke partijen, die gaarne meer geld
zouden uitgeven voor bewapening.
Tot deze partijen behoren naast de
WD ook de CDA-partijen. Men
kan dus stellen dat het militarisme
in ons land een brede basis onder
het volk heeft en dat veel christe
nen niet zo afsteken bij de rest.
Wapenexport
Ook in een van de schadelijkste
uitwassen van het militarisme, de
export van wapens naar ontwikke
lingslanden speelt ons land een rol.
De nadruk ligt daarbij op de vlieg
tuigindustrie (Fokker), de elektro
nische industrie (Philips), de opti
sche Industrie (D'Oude Delft), de
scheepsbouw (RSV) en de auto-in
dustrie (DAF). Hoeveel van de mili
taire prod uk tie van deze bedrijven
precies voor export naar ontwikke
lingslanden bestemd ls, kan moei
lijk gezegd worden. In verhouding
tot andere landen gaat het hier om
matige aantallen, maar volgens het
Sipri in Stockholm verkocht Ne
derland vorig jaar voor 72,5 miljoen
gulden wapens aan ontwikkelings
landen. Dat bedrag is voor een
hoog ontwikkeld industrieland als
Nederland niet zo schandelijk,
maar die 72,5 miljoen had ook aan
ontwikkeling besteed kunnen
worden.
(Dit is het tweede artikel van een
serie. Het vorige stond in onze krant
van gisteren)
MOEILIJK GELOOF
Hadden we het gisteren over de
tranen van Maria en lieten we de I
moeder van Jezus er zoveel mogelijk
buiten, want die heeft er natuurlijk |j
niets mee te maken, evenmin als een
dergelijke mirakelverering iets met 15
christelijk geloof te maken heeft, 0
vandaag nog enkele heugelijker tC
berichten. Augustus is de
Maria-maand. De Gazet van It
Antwerpen meldt „Op maandag 15 s
augustus e.k. zal om 17.00 uur in en u
ronddeBenediktijnerabdij e
Affligem te Hekelgem naar rl
jaarlijkse gewoonte een grootse
Mariahulde worden op het getouw
gezet." Ook Bergen op Zoom zal
deze maand weer z'n beroemde t\
Maria-ommegang beleven (28 ie
oogst). De berichten zijn hierom >i
heugelijker, omdat het hier oude it
tradities betreft die gelukkig c
langzaam maar zeker een reëler Ie
aanzien krijgen. Vanaf 1964 zijn de
processies in Hekelgem „gezien de
veranderde omstandigheden" s
omgezet in sobere bidtochten, zo t)
weet de Gazet eveneens te ir
vermelden. En in Bergen op Zoom ai
wil men een stukje Kerk, Bijbel en n
Geloof op straat brengen. Wel lees ik ir
dan weer: met „onze Lieve Vrouw"
als centrale figuur. Hoe lang zullen p
wij het geloof toch zo moeilij k n
blijven maken voor mensen die een si
beter inzicht tonen door zich in te a
zetten voor de naaste? We dachten u
dat we op de goede weg waren door
een concentratie op Jezus als de L
Bevrijder. Vooral in de Katholieke
Kerk was hiertoe een grote aanzet n
gegeven. Gaan we weer terug? Op
een andere bladzijde bericht de -j
Gazet van een robuuste u
pater-ekonoom die een Turkse jV
inbreker in de abdij van
Zevenkerken te St. Andries-Brugge l(
in zijn nek greep en later aan de |t
politie overleverde. Kan ik het'
helpen dat ik bij al die berichten aan
de Middeleeuwen denk? De Turken u
bij Brugge tot staan gebracht! Wie
weet gaf op hetzelfde moment een
straat verder een andere pater
Turken les in onze taal en in ons
geloof. Een vreemd wereldje maar
weer.
zit van personen en groepen vaak
verdedigd tegen onderdrukking door
de staat om de vrijheid en de eigen
verantwoordelijkheid veilig te stel
len.
Ten onrechte aldus het docu
ment is dit door velen uitgelegd,
alsof de kerk het privébezit als iets
onaantastbaars beschouwt. „In feite
vereist de leer van de kerk over het
eigendom een permanent onderzoek,
of de bestaande vormen van eigen
dom nog wel beantwoorden aan het
doel van mens en samenleving," al
dus de commissie.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen: naar Middelburg
(toez) L. Korevaar te Tienhoven (U),
die bedankte voor Geldermalsen en g
voor Sleeuwijk.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Berkel en Roden-
rijs t.b.v. geest. verz. in niet-conf.
ziekenh. te Rotterdam P.N.B. Pool 1
te Woerden.
|c
Prof. dr. H. Berkhof j,
Prof. dr. H. Berkhof te Lelden is J
uitgenodigd als hoofdspreker op de 6'
synode van de hervormde kerk in 1
Amerika in 1978. Deze oudste kerk
van de Verenigde Staten, die een J
kwart miljoen leden heeft, viert vol- w
gend jaar haar 350-jarig bestaan. Op
10 april 1628 stichtten Nederlandse
kolonisten in wat toen nog Nieuw-
Amsterdam heette (het huidige New
York) de eerste kerk. De Amerikaan
se hervormde kerk heeft door de
eeuwen heen de band met Neder-
land bewaard.
Elisabeth Kasemann l
Het Westduitse ministerie van bui-
tenlandse zaken heeft met beslist-
heid het verwijt van de hand gewe-j:
zen, dat het niet alles gedaan zou
hebben om de dood van Elisabeth
Kësemann in Argentinië te voorko-fj
men. Volgens de verklaring heeft de
ambassade in Buenos Aires ruim&,
dertig maal stappen ondernomen,
sinds 22 maart bekend werd, dat de
dertigjarige sociologe, dochter vanfl
de bekende theoloog Ernst Kase
mann, gevangen was genomen opi^
beschuldiging van subversieve acti-
viteiten. In Bonn is de Argentijnse
ambassadeur meermalen ontboden»]
op het ministerie van buitenlandse®
zaken. Het ministerie heeft vanaf het51
eerste begin nauw contact onder-'.1
houden met professor Kasemann en**
met kerkelijke kringen in Argenti-r<
niëe en West-Duitsland. De moeilijk-0
heid was, aldus de verklaring, dat dev
ambassade niet over doorslaggeven
de bewijzen beschikte over de plaats.,
waar Elisabeth K&semann werd ge-1*
vangen gehouden en over de folte-n
ringen. 0
Lefebvre
De geschorste Franse aartsbisschop®
Marcel Lefebvre heeft gezegd, dooiT
te zullen gaan met het wijden vanje
priesters. Zijn seminarie in Econe-
zou al weer 27 aanmeldingen vanoj
nieuwe priesterstudenten hebben*
Lefebvre zei dit in Cannes terug van,;
zijn naar eigen zeggen „onverwacht^
succesrijke" reis door Latijns-Ameri-vi
ka. p.
Kardinaal Staffa
Op 70-jarige leeftijd is in Rome over
leden kardinaal Dino Staffa, voorzit-u
ter van de hoogste pauselijke rechtKi
bank (het hoge tribunaal van die
apostolische signatuur) en expert oji'.
het terrein van het kerkelijk recht..
Ziekenpastoraat. Voor psycholob
gen, psychiaters en predikanten, Jei
en 6 september, Ernst Sillemhoeveiv
Lage Vuursche. Georganiseerd dooi 1
de hervormde raad voor kerk eife
ziekenzorg. Inl. en opg ds G. M. Wh|
8teen (tel. 03405-2897).
