Evacuatie Arnhem in discussie
De tekening van een lezer
Commentaar
Huisartsen (1)
Huisartsen (2)
Steunde volksverhuizing van eind '44(90.000 mensen) eigenlijk nergens op?
Vrijgezellen 'gediscrimineerd'
goede ou.Ae^kijd keert. weer,.. +RoW
Week-end zon
Strandweer
„Geschiedenis van
stad 1940-1945
moet beschreven"
pas op voor de afkortingen
stuur een brief
kampioenmeloen
goede daad
ZATERDAG 6 AUGUSTUS 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
Het zou ongerijmd zijn, te veronder
stellen dat huisartsen hun werk verrich
ten in maatschappelijke afzondering.
Integendeel, zij staan in dagelijks con
tact met de samenleving in al haar
vertakkingen. Des te meer is het ver
wonderlijk hoe hun belangenvereni
ging, de LHV, er herhaaldelijk in slaagt
om standpunten te ontwikkelen die op
vallen door een grote wereldvreemd
heid.
Terwijl leidinggevende politici ons be
hoedzaam voorbereiden op de nullijn in
de inkomensontwikkeling, terwijl de
LHV al verwikkeld is in een honora
riumconflict met de ziekenfondsen
waarin het haar verbaast dat haar com
promisloze standpunt niet aanstonds al
gemeen als redelijk wordt ervaren, lan
ceert de huisartsenvereniging nu ge
dachten over een vestingingsbeleid die
voor de modale dokter neerkomt op
een incidentele loonstijging van 25 pro
cent uitgesmeerd over drie jaar.
Weliswaar is het de bedoeling dat op
den duur de dokter minder mens voor
hetzelfde geld intesiever en dus beter
gaat heipén. Maar op korte termijn zou
Van waar deze wereldvreemde opstel
ling? Het moet naar onze indruk onge
veer als volgt gelopen zijn. Het LHV-
bestuur zag een omvangrijk en ingrij
pend probleem naderen. Ondanks stu
dentenstops zullen er de komende jaren
aantallen jonge artsen afstuderen die de
gegroeide marktverhoudingen grondig
dreigen te verstoren. Wanneer hun in
passing in het systeem niet zorgvuldig
wordt geregeld, gaan jungle-achtige
toestanden tot de mogelijkheden
behoren.
Er moet dus een vestigingsbeleid ko
men, en als de artsen daar zelf niet voor
zorgen, zal in het belang van de volks
gezondheid, de overheid dat moeten
doen. Die stok achter de deur pleegt
vrij effectief te werken en zo kon het
het resultaat ongetwijfeld zijn dat hij
ongeveer hetzelfde aantal mensen helpt
en daarvoor, tenzij hij een wel erg grote
praktijk heeft, meer voor krijgt. In het
hoge gebouw in Utrecht waar de organi
saties der medici zetelen, heeft men
kennelijk niet opgemerkt dat een derge
lijk voorstel op dit moment een merk
waardige indruk moet maken.
De landelijke huisartsenvereniging
voert aan dat de dokter per patiënt ook
steeds meer te doen krijgt. Dat is op
zichzelf niet onwaarschijnlijk, en het
zou een goed argument zijn. Het is
helaas wel oncontroleerbaar, en dat zal
het wat de LHV betreft voorlopig ook
blijven. Met filosofische berusting
wordt vastgesteld dat tegen een systeem
van onderlinge controle op wat de dok
ter doet en hoe hij dat doet, nog te veel
weerstanden bestaan. Aan het ontwik
kelen van die intercollegiale toetsing
moet volgens het bestuur van de LHV
wel worden gewerkt. Maar dat die filo
sofische berusting de geloofwaardigheid
van de voorstellen bepaald niet ver
hoogt, is de bestuurders in het hoge
gebouw kennelijk ontgaan.
gebeuren dat de artsenorganisatie zich
voorbereidde om eigenhandig een stuk
van de, anders zo gekoesterde, beroeps
vrijheid af te breken.
Dat deze emotioneel belastende arbeid
geslaagd is, moet de LHV een gevoel
van grote voldoening hebben verschaft,
en dat is begrijpelijk. Het is misschien
dat gevoel geweest, dat het zicht op de
sociaal-economische onaanvaardbaar
heid van de bedachte oplossing wat
heeft versluierd. Als het inderdaad zo
gegaan is, dan hoeven we de blauwdruk
van de LHV bepaald niet negatief te
benaderen. De huisartsen hebben een
belangrijke emotionele horde geno
men, en aan die financiële schoonheids
foutjes moet best nog wat te doen zijn.
door Jac. Lelsz
ARNHEM Op zondag 17 sep
tember 1944 begon de Slag om
Arnhem, een van de meest dra
matische episoden uit de Twee
de Wereldoorlog. De klik van
de Eusebius was op zeven mi
nuten voor half twaalf stil blij
ven staan omdat het elektrici
teitsnet was uitgevallen, van
daar dat het luchtalarm nooit
is gevolgd door het sein „vei
lig". Een week na de aanvang
van de slag werd Arnhem ge-
evacueerd. De ongeveer 90.000
ingezetenen werden verstrooid.
Slecht het meest noodzakelijke
werd door hen meegenomen.
De stad, geschonden door de
oorlog, verlaten door de bevol
king, was een spookstad ge
worden.
Was die evacutatie wel nodig ge
weest? Op die vraag wil de Arn-
hemmr P. C. Heiser, die onder meer
journalist is geweest (onder meer bij
de Haagse Post) nu eindelijk wel
eens antwoord hebben. Zelf is hij van
mening dat die immense operatie,
waarbij de mensen ongeveer negen
maand van huis verdreven waren en
het later vaak leeggepunderd terug
vonden, volkomen ten onrechte is
gebeurd. Hij wenst trouwens ant
woord op nog een paar vragen, bij
voorbeeld op deze of de wethouders
er wel goed aan deden onder te dui
ken, waardoor het gezag uit handen
werd gegeven.
De heer Heiser heeft deze kwestie
herhaaldelijk bij het gemeentebes
tuur van Arnhem aan de orde ge
steld. De man zelf hij is medewer
ker geweest aan het illegale blad „Je
Maintiendrai" beschikt over een
Arnhem na de slag: evacuatie van de burgerbevolking. Foto ontleend aan een in 1969 door het gemeentearchief verzorgd
boekje „Arnhem september 1944". In deze tweetalige uitgave Nederlands en Engels werd summier stil gestaan bij
de ramp die zich toen 25 jaar geleden in en rondom de Gelderse hoofdstad had voltrokken.
VENLO (ANP) Vrijgezellen in het
Noordlimburgse kerkdorp je Hegel-
isem zijn niet erg te spreken over een
maatregel van het kerkbestuur van
de Heilige Hubertusparochie, waar
bij besloten werd dat alleenstaan
den in de toekomst op het plaatselij
ke kerkhof op een aparte plaats be
graven zullen worden.
Om een uniformiteit op de begraaf
plaats te krijgen besloot het kerk
bestuur dat echtparen naast elkaar
in vakken begraven moeten worden
en dat alleenstaanden in een lange
rij, die zich over de hele lengte van
het kerkhof uitstrekt, begraven wor
den. Het besluit van het kerkbe
stuur heeft in het dorp veel stof
doen opwaaien.
P. C. Heiser: „Het kan nu nog worden
naverteld"
archief, waarvan hij zegt dat dr L. de
Jong van Oorlogsdocumentatie er
zijn vingers bij zou aflikken. De heer
Heiser heeft zijn gegevens aangebo
den aan de gemeente en hij wil deze
nog veel meer informatie verschaf
fen, desgewenst. Maar men heeft tot-
nutoe nauwelijks asem gegeven, en
dat terwijl Arnhem toch over voort
reffelijke eigen historici beschikt,
die nog steeds geen opdracht kregen
voor het schrijven van een geschie
denis over de jaren '40-'46.
Toonbank
Niets is er gebeurd hoewel burge
meester en wethouders al in 1959
aldus zegt de heer Heiser in een
dezer dagen in De Nieuwe Krant
geplaatst ingezonden stuk in ant
woord op vragen van de raad lieten
weten dat de geschiedenis van Arn
hem zal worden beschreven. Heiser:
„Het maakt sterk de indruk dat er
veel is gebeurd dat maar beter onder
de toonbank kan worden gehouden.
De van regeringswege bepleite open
heid lijkt nog steeds niet tot het
Duivelshuls (daarin zetelt het Arn
hemse stadsbestuur, JL) te zijn door
gedrongen. Het wordt thans, ruim 32
jaar na de bevrijding, toch wel de
hoogste tijd, want elke dag wordt het
aantal personen, dat uit de eerste
hand de inlichtingen kan geven,
kleiner.
In verscheidene gemeenten heeft de
meer officiële geschiedschrijving
met betrekking tot de bezettingsja
ren al plaats gehad. Arnhem blijft
achter, hoewel het veel belangrijker
is dan tal van gemeenten, waar men
er al mee klaar is en hoewel het in
het hele gebeuren een veel essentië
ler plaats heeft ingenomen dan die
gemeenten. Wil de heer Heiser dat er
na zoveel Jaren nog hoofden vallen?
„Het gaat me beslist niet om zoiets
als een Bijltjesdag-achteraf". Kort
na de oorlog hadden er reputaties
kunnen sneuvelen, denkt hij. Nu zou
openbaarmaking voor sommigen
hoogstens wat onplezierig kunnen
zijn. Het omgekeerde is ook denk
baar. Misschien zouden al dan niet
postuum, mensen gerehabiliteerd
moeten worden.
„Onder water"
Midden september 1944 bliezen ver
zetslieden een viaduct in de spoor
lijn Amhem-Zevenaar op. De Duit
sers reageerden met de mededeling
dat een aantal Arnhemmers zou
worden gefusilleerd als de daders
zich niet op korte termijn meldden.
Het is mogelijk dat de Arnhemse
wethouders hebben gedacht dat zij
het eerst in aanmerking zouden ko
men om voor het vuurpeloton ge
plaatst te worden. Zij gingen onder
water en vertoonden zich niet meer
en hun vertrek zou dan dus door
angst en vrees zijn Ingegeven.
Het is mogelijk dat het zo is gegaan,
aldus de heer Heiser. maar intussen
moesten enkele topambtenaren
maar zorgen dat ze samen met de
NSB-burgemeester E. Liera de za
ken draaiende hielden. Die ambte
naren lieten hem meteen weten dat
ze zouden opkrassen zodra hij ook
maar iets zou doen wat tegen het
belang van de gemeente (en van het
land) zou indruisen. Onder hen was
de commies Gijs J. Numan, die een
vooraanstaande plaats in het verzet
innam en die later dan ook terecht
burgemeester is geworden (van Har
derwijk). Heiser: „Anderen werden
aan de kant gezet. Sommigen deden
veel goed werk. Er zijn er die er nu
nog onder lijden. Terwijl mensen,
die de stad in moeilijke uren in de
steek lieten, geen enkele moeilijk
heid hebben gehad."
Visie
De heer Heiser zegt dat dat zijn visie
op de zaak is. Wanneer twee mensen
hetzelfde waarnemen, zien ze echter
nog niet hetzelfde. Daarom is, zegt
hij, het zo nodig dat er een objectie
ve beschrijving komt van wat zich
destijds heeft afgespeeld. Alles
moet vastgelegd worden: de ophef
fing van het democratisch bestuur,
de bezettingstijd in het algemeen,
de Jodenvervolging, de ondergrond
se strijd, de Slag om Arnhem hoe
vaak ook van andere zijde beschre
ven, enz. Ook de bevrijding, de pe
riode van het Militair Gezag en het
herstel van de Gelderse hoofdstad.
En dan natuurlijk de grote, volgens
de heer Heiser, zeer discutabele eva
cuatie.
„RK bruggehoofd"
Over die evacuatie wil de heer Hei
ser nog wel het een en ander kwijt.
Maar eerst lanceert hij min of meer
een niet geheel oninteressante hypo
these, die ook op haar betekenis
dient te worden getoetst. Namelijk
deze dat men in het eerder bevrijde
zuiden al uitgemaakt zou hebben
dat Arnhem „het katholieke brugge
hoofd benoorden de grote rivieren
moest worden". Naderhand kreeg de
stad inderdaad haar eerste r.k. bur
gemeester in de persoon van oud
wethouder C. G. Matser.
De evacuatie van Arnhem is, naar
het oordeel van de heer Heiser, in
Tekeningen,
Amsterdam.
bi^yoorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent. Postbus 859,
Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon.
CLarJappels en koffie goedkoper...
HET WEER door Hans de Jong
Weerrapporten
U behoeft dit week-end niet veel
zorg te hebben over het weer. De
zon laat zich opnieuw zien en op
de meeste plaatsen blijft het
droog. Over een enkele bui willen
we niet twisten. Het enige wat we
vandaag zullen missen zijn zo
merse temperaturen k la gisteren
en eergisteren. In het binnenland
is toen 24 of 25 graden bereikt. In
de loop van vrijdag kwam er meer
bewolking op. Al vanaf negen
tien uur 's morgens kon men
schaapjeswolken op middelbare
hoogte waarnemen. Sommige er
van waren duidelijk van het cas-
tellanus-type: een rij opbollende
kopjes naast elkaar op een line-
aal-vlakke wolkenbasis. Zulke
wolkjes de weerwijzer leerde
het u misschien al zijn vrij
zekere voorboden van onweer. Ze
geven aan, dat vanaf een warm
inversielaagje (vandaar die vlak
ke basis) de temperatuur over eni
ge afstand naar boven toe, sterker
dan normaal afneemt: onstabili
teit dus. Gisteravond om kwart
over zeven vielen in Leeuwarden
en Gorredijk de eerste regendrup
pels.
In het verdere verloop van de
avond en de afgelopen nacht zul
len we hebben kunnen vaststellen
of het Engelse koufront er nog
wat van heeft gemaakt in dit op
zicht. In elk geval was het voor de
foto-isten onder de weeramateurs
in een zeer groot deel van het land
een geschikt moment die pitto
reske torentjes vast te leggen met
hoe vroeger op de dag hoe minder
bewolking erom heen. Ze teken
den zich toen duidelijk af tegen
de blauwe lucht. De weerkaart
toont, dat zich achter het kou
front bij Schotland een nieuwe
hogedrukcel heeft opgebouwd die
zich verder over Engeland naar de
Noordzee zal verplaatsen. Hij be
vordert de stabiliteit in de loop
van het weekeinde afgezien van
een enkele verspreide bui. De
middagtemperatuur blijft van
daag bij noordwestelijke wind
steken op twintig graden, morgen
of overmorgen valt er misschien
weer een graadje winst te ver
sieren.
Het is in de afgelopen weken wel
wisselvallig geweest, maar de
neerslag bleef regionaal en be
perkt tot een bui. De Londense
computers voorzien ook in de rest
van deze augustusmaand overwe
gend „westelijke weertypen" ge
lukkig met de aantekening dat er
desondanks vrij veel droog en
zonnig weer wordt verwacht. De
pressies zullen vermoedelijk in
hoofdzaak het noorden en westen
van de Britse eilanden beroeren
en in die gebieden een normale
augustusregen tegenover een te
kort in de zuidoosthoek. De ge
middelde temperatuur zal daar
ook boven normaal uitvallen. Er
wordt minder onweer verwacht
dan gebruikelijk.
Vandaag mooie opklaringen en
weinig of geen buien meer. Meest
matige noordwestelijke wind, bij
vlaagjes mogelijk kracht vijf.
Lucht 19 tot 20, zeewater 18 gra
den. Weinig kwallen.
Amsterdam
21
De Bilt
24
Deelen
24
Eelde
21
Eindhoven
24
Den Helder
17
Rotterdam
21
Twente
24
Vllsslngen
19
Zd.-Llmburg
onbew.
24
Aberdeen
14
Athene
31
Barcelona
2b
Berlijn
licht bew
25
Bordeaux
24
Brussel
24
Frankfort
26
Geneve
26
Helsinki
19
Innsbruck
onweer
20
Klagenfurt
28
Kopenhagen
1»
Lissabon
32
Locarno
27
Londen
regenbul
22
Luxemburg
Madrid
29
Malaga
2b
Mallorca
26
München
24
Nice
24
Oslo
19
Parijs
onbew
27
Rome
26
Spilt
onbew
28
Stockholm
21
Wenen
28
Zürich
26
Casablanca
26
Is tanboel
27
Tunis
licht bew.
28
HOOGWATER zondag 7 augustus. Vlls-
slngen 8.21-20.41 Haringvlletslulzen 8.23-
20.46. Rotterdam 10.22-22 33, Schevenln-
gen 9.12-21.42. IJmuiden 10 01-22 31. Den
Helder 0.51-13.22, Harllngen 3.33-15.54,
Delfzijl 6.08-18.21
strijd geweest met de opdrpchten
die „Londen" en het gealliëerde op
perbevel gaven. Hij zegt geen legi
tiem evacuatiebevel te hebben ge
zien. In een bevelsbrief van de com
mandant van Arnhem van de Bin
nenlandse Strijdkrachten stond op
grond van aanwijzingen, die van ho
gerhand kwamen, onder meer.
„Laat u niet evacueren, doch blijft
waar ge zijt, wanneer de oorlogshan
delingen het gebied, waar ge woont
of vertoeft, naderen". Kort daarop
het schrijven was gedateerd op 12
september 1944 Hep de stad nage
noeg leeg.
Wie is Peter?
Van wie kwam dat evacuatiebevel
dat negentigduizend mensen in be
weging zette? Het was afkomstig
van een zekere SS-Obersturmführer
Peter van het Oberkommando
Wehrmacht, dat zich had genesteld
in Insula Deï Klooster De Hesel-
bergh aan de Apeldoornseweg. Be
halve Peter zou geen enkele Duitser
de evacuatie gelast hebben. Stand-
ortenführer Spindler, zijn hoogste
chef, die vele subalterne officieren
onder zijn bevel had, kende Peter
niet en wist van een evacuatie niets
af. Niettemin liet de als „waarne
mend burgemeester" optredende
schoenhandelaar A. F. Hollaar, al
dus Heiser, zich gebruiken om de
ramp te voltrekken door het aan
plakken van een smerig vodje pa
pier met vele spelfouten, maar wel
voorzien van een stempel „Politle-
president te Arnhem".
Bovendien werd door Jhr dr J. N. van
der Does, kringcommissaris voor
Gelderland van het Nederlandse
Rode Kruis, eveneens „op bevel van
de Dultsche weermacht", een soort
gelijk bevel uitgevaardigd, dat
waarschijnlijk een nog groter effect
had dan de andere aankondiging,
omdat Van der Does in tegenstelling
tot Hollaar in Arnhem een algemeen
geachte figuur was. De publlkatie
van Van der Does gebeurde „na
mens de evacuatiecommissaris voor
Gelderland", mr A. baron van Heec-
keren, die echter eveneens op last
van de Duitser Peter handelde. Van
der Does kwam, meent de heer Hei
ser, al spoedig tot het inzicht dat hij
verkeerd had gedaan, maar toen
had de ramp zich al voltrokken. De
volksverhuizing was niet meer tegen
te houden.
„Twee lessen"
Heiser behoorde tot de ruim duizend
Arnhemmers die bleven in de spook
stad, waarvan de meeste verlaten
straten een angstaanjagender aan
blik gaven dan het meest huivering
wekkende surrealistische schilderij.
Hij zegt nu: „Twee lessen hebben de
gebeurtenissen van september 1944
ons in elk geval geleerd. Ten eerste
dat moraal en mentaliteit van geko
zen bestuurders in moeilijke dagen
voor de burgerij van eminent belang
zijn en ten tweede dat het oude
scheepsrecht, waarbij een verlaten
schip prijs gegeven wordt, blijkbaar
ook geldt als een soort ongeschre
ven wet voor achtergelaten huizen.
Want het zijn waarlijk niet alleen de
Duitsers geweest, die Arnhem leeg
geroofd hebben, al namen zij wel het
leeuwedeel voor hun rekening. De
Canadezen en andere geallieerden
konden er ook wat van. En de Neder
landers, die in de lege stad als
dwangarbeiders tewerk gesteld wa
ren, lieten zich evenmin onbetuigd."
Desgevraagd gaf wethouder me
vrouw C. Lavell-De Vries, tot wier
portefeuille ook het Arnhemse ge
meente-archief behoort, het volgen
de korte commentaar: „De toezeg
gingen voor een geschiedschrijving
worden gestand gedaan. We gaan er
zeker nog eens mee aan het werk. Ik
kan me niet voorstellen dat er be
zwaar tegen zou bestaan. Het be
hoort echter nog niet tot de priori
teiten van het gemeente-archief."
De heer Heiser is van gedachte dat
het niet te lang meer duren mag.
want dan zullen degenen, die het
nog uit ervaring kunnen navertel
len, er niet meer zijn.
onder redactie van Loes Smit
Je weet nooit wat er achter zo'n
advertentie steekt: iemand zoekt
contact, is misschien al erg lang
vreselijk alleen, en probeert het
daarom nog maar eens „langs deze
mij onsympathieke weg." Maar
juist als de steller van de adverten
tie het zo in-serieus meent snap je
niet dat hij of zij zo onzorgvuldig
met afkortingen omspringt. Na
tuurlijk is een advertentie, zoals
alles tegenwoordig, tamelijk duur,
maar als er toch zoveel van die paar
regels afhangt, gooi er dan een paar
tientjes tegenaan, zou je zeggen.
Dan voorkom je dat een geïnteres
seerde bij het lezen van een kleine
advertentie die dezer dagen in de
kranten stond, zich eerst moet af
vragen wat de „verl. j. man" wel
voor een type mag wezen. Is hij
wellicht een „verlopen jongeman?"
Allicht niet, dat zou hij er nooit bij
zetten. Een verliefde jongeman
dan? Zou kunnen: verliefd op ie
mand die hem gewoon niet ziet, en
dus op zoek naar een ander, maar
dat maakt hem weer geen aantrek
kelijke partij voor zo'n ander. Er
zijn trouwens nog veel meer moge
lijkheden: de zich aanbiedende jon
geman kan behalve verlopen of ver
liefd of nog best verlokkelijk, ver
leidelijk, verloederd, verliederlijkt,
verlept, verlangend, verloofd, ver
lost, verlicht, verloren of gewoon
verlaten of verlegen zijn. Keus ge
noeg, maar ook kans genoeg dat
degene die op de advertentie
schrijft, mooi een heel verkeerd
type voor heeft.
Er zijn meer van dat soort afkortin
gen in advertenties, die makkelijk
tot verwarring aanleiding kunnen
geven, hoewel niet allemaal even
erg als „verl." Waarschijnlijk zal
geen enkele vrouw zich als „eer
loos" aangesproken voelen als ze in
een advertentie leest dat een heer
een „eerl. j. vr." zoekt. Hier ligt het
bedoelde „eerlijk" er vrij dik
bovenop, maar met die „sl. vr."
wordt het alweer heel wat lastiger
Ze zal wel slank zijn, maar letterlijk
voor hetzelfde geld kan ze net zo
goed slaperig, slapeloos, slaapdron
ken, slaafs, slobberig, slagers
vrouw, slagvaardig, Slavisch,
slecht, slopend, slijmerig, sleets,
slim, slinks, slissend, sloverig, slof-
fig, slonzig, slordig, sluikharig of
slungelig wezen. En met die vaak
ten onrechte gebruikte j. vóór
'man' of 'vrouw' mogen zo ook wel
eens oppassen. Hoogstwaarschijn
lijk wil de steller of stelster daar
mee aangeven nog jong of jeugdig
te zijn, maar wat kun je daar nog
meer uithalen? Jarige, jachtige, Ja
loerse, jammerlijke, jankerige, jen
gelende, jeremiërende, jeuïge, jeu
kerige, Jolige en joviale, om maar
een greep in het woordenboek te
doen: de meeste van die kwalifica
ties zal toch nauwelijks iemand
openlijk bij zijn naam willen
hebben.
Nog een enkele waarschuwing: de
gene die tracht een „beslist ontw.
hr" te vinden moet er wel voor
waken een „ontwend, ontwijd, ont
waakt of ontwassen" in plaats van
een ontwikkeld heer op de stoep te
krijgen en er zeker voor uitkijken
dat er niet plotseling een ontwor
teld of ontwricht heer aanbelt. En
ook de heer die zichzelf als „veelz.
bel." aanprijst, moet voorzichtig
zijn; hij kan bijvoorbeeld voor
een „veelzeggend belastingambte
naar" of zelfs voor „veelzijdig be
lastbaar" worden aangezien.
In de Zwitserse stad Zürich worden
dit weekend de Europese kampioen
schappen „rol-skating" gehouden,
niet te verwarren met rolschaatsen,
ook al valt de naam nauwelijks an
ders te vertalen. Wie aan rol-skating
doet, staat wel op wieltjes en moet
ook proberen er op vooruit te komen.
Maar het verschil met gewone rol
schaatsen zit hierin, dat je met twee
voeten op één plankje staat, waaron
der weer twee stel wieltjes zijn vast
gemaakt. Een echte behendigheids-
sport, reden waarom er hier op de
oefenbaan in Lausanne druk wordt
getraind.
In de laatste oorlog was de Joego
slaaf Dusan Brkié leider van de
partizanen in Kroatië en Slowakije.
Tot 1950 was hij een gewaardeerd
man in zijn land; hij was er zelfs
minister-president van de Kroati
sche republiek, maar dat verander
de snel. Op beschuldiging bij een
boerenopstand tegen het gedwon
gen collectivisme betrokken ge
weest te zijn en „kominformist" te
zijn, werd hij gearresteerd en tot
1956 op het interneringseiland Goli
O tok gevangen gehouden. Sinds
dien had hij zich weer in Belgrado
gevestigd, waar hij literatuur en
Engels studeerde, maar toen twee
jaar geleden overal in Joegoslavië
mensen, verdacht van „pro-sowjet"
en „kominformlstische" Ideeën
werden opgepakt, was ook de heer
Brkié weer onder hen. Hij werd
formeel beschuldigd van contrare
volutionaire aanvallen op de staat
en van het maken van opruiende
propaganda. Hij en zijn medebe-
klaagden zouden onder meer een
verklaring hebben verspreid waar
in ze zich „communistische inter
nationalisten" noemen en zich be
klagen over vervolging door de po
litie op grond van hun politieke
kleur. Dusan Brkié werd tot acht
Jaar hechtenis veroordeeld. Hij is
nu 64 jaar en wordt volgens be
trouwbare rapporten onder zeer
slechte omstandigheden gevangen
gehouden. Zo zou hij streng geïso
leerd gehouden worden en van alle
lectuur verstoken zijn.
Wie iets voor hem wil doen, kan
zoals steeds in beleefde bewoordin
gen Z.E. president Josip Broz
Tito - Beograd, SFR Yugoslavia,
kunnen vragen om Brkié's onmid
dellijke invrijheidsstelling. Dat
kan in het Duits of het Engels,
maar wie naar de Joegoslavische
ambassadeur in ons land wil schrij
ven kan dat in het Nederlands
doen. Zijn adres: Z.E. Tarik Ajano-
vié, Groot Hertoginnelaan 30, Den
Haag.
De grootste watermeloen ooit er
gens in de wereld gekweekt, woog
bij de oogst twee Jaar geleden in de
Amerikaanse staat Georgia in z'n
eentje veertig kilo. Zo staat het
tenminste in het bekende Guln-
ness-recordboek, maar John
Thornton uit Wetumpka ln de
buurstaat Alabama wil die mede
deling in de Guinness laten veran
deren. Op zijn akker is een water
meloen wel 54 kilo zwaar geworden.
Thornton, een gewezen ambtenaar,
wil dat de samenstellers van het
recordboek het gewicht van zijn
reuze-meloen noteren voor de vol
gende uitgave. Weliswaar haalt vol
gens een woordvoerder van de boe
ren en tuinders van Alabama zelfs
deze meloen het niet bij eentje van
zestig kilo die ooit eens in de staat
is tentoongesteld, maar die is nooit
in de Guinness terechtgekomen en
bovendien staat de jongste kanjer
al als de allergrootste te pronk in
een bankgebouw in Wetumpka,
dus dat zal John Thornton een zorg
zijn.
Een NCRV-lid wilde een goede
daad doen, daartoe zoals hij in
de gids schrijft geïnspireerd door
cursiefjesschrijver Jan Fillekers.
Diens suggesties opvolgend over
ledenwerving voor de omroep, deed
hij het adresbandje fluks weer om
de zojuist ontvangen gids en stopte
die bij de buren in de bus. Lang
gewacht, stil gezwegen, maar er ge
beurde niets. Tot er een „roodgloei
ende postbode" bij hem aanbelde
die bij hoog en bij laag volhield de
NCRV-gids goed bezorgd te heb
ben. De man bleek bij zijn chef op
het matje geroepen te zijn na een
klacht van de buurvrouw, die het
postkantoor had opgebeld om te
zeggen dat de post zo onzorgvuldig
bezorgd werd. Wèg goede daad en
wèg NCRV-gids van die week.
Boerendag Het Brabantse
dorp Rijsbergen viert deze zater
dag een lustrum: voor de 25e maal
is er de „boerendag", een fokvee-
dag met rood- en zwartbonte run
deren plus een agrarische markt.
