Superstars.
Gasprijs weer omhoog
Onderwijs consumentenzaken
Toerist merkte lage vliegprijs bijna niet
m
Inzet moet beloond worden
Turkse jongen door
vriendinnetje gedood
Geld voor UC-project
zou beter besteed zijn
aan energiebesparing
Formatie
Heerlijk,helderHeineken.
Olieprijs moet geëvenaard worden
Jarige prinses
Sigaret voorlopig
nog niet duurder
Ernst Bloch
overleden
Idee van SER-commissie
Voorstel Rijksluchtvaartdienst wordt binnenkort besproken
Vakantie
duurder
VRIJDAG 5 AUGUSTUS 1977
BINNENLAND
Mvmew>: r
Trouw/Kwartet
i i
Van onze soc.-economische
redactie
DEN HAAG Hoogte van de op
leiding, leeftijd en krappe arbeids
markt worden beschouwd als za
ken die onbelangrijk behoren te
zijn bij de vraag hoeveel iemand
moet verdienen. Dit blijkt uit een
onderzoek dat de Utrechtse univer
siteit dit voorjaar heeft verricht in
opdracht van het ministerie van
sociale zaken.
Onder „krappe arbeidsmarkt"
moet worden verstaan een beroep
waarvoor weinig beoefenaars zijn.
Voor het onderzoek werden 755 ge
sprekken gevoerd met mensen die
aan een steekproef hadden deelge
nomen.
In het algemeen werden voor de
bepaling van het inkomen uit ar
beid die vaardigheden belangrijk
geacht, die offers of inspanning
hebben gevergd. Zo werden als be
langrijkste maatstaven genoemd:
ijver/inzet, kwaliteit van het werk
dat men levert, en besluitvaardig
heid. Onder alle ondervraagden
bleek grote overeenstemming te
bestaan over deze zaken.
Minder overeenstemming was er
over de vraag of de verschillen tus
sen hoge en lage inkomens verder
moeten worden verkleind. Mensen
met hogere inkomens en zelfstandi
gen gaven vaker een negatief ant
woord dan mensen met lagere inko
mens. Werknemers met een loon
tot 1700 gulden netto per maand
waren voor 57 procent voorstander
van verdere gelijktrekking. Bij
werknemers met meer dan 3.000
gulden per maand was dit percen
tage gezakt tot 32. Bij zelfstandi
gen is de voorkeur voor gelijktrek
ken duidelijk minder. Zelfstandi
gen met 1700 of minder netto per
maand zijn voor 35 procent voor
stander van kleinere beloningsver-
schillen en zelfstandigen met meer
dan 1700 gulden netto per maand
nog voor 26 procent.
In het onderzoek werd ook de vraag
gesteld of lagere inkomens erop
vooruit mogen gaan ten koste van
hogere inkomens wanneer er geen
ruimte is voor algemene inkomens
stijging. Een grote meerderheid
zegt „ja" op deze vraag. Maar het
aantal slinkt tot een klein percen
tage als men zélf erop achteruit zou
moeten gaan. Van alle ondervraag
den met meer dan 1700 gulden net
to per maand wil nog de helft de
„lageren" erop vooruit laten gaan
ten koste van de „hogeren". Maar
als dat betekent dat men zelf erop
achteruit moet, wil nog slechts 15
procent van de werknemers en 11
procent van de zelfstandigen de
lagere inkomens erop vooruit laten
gaan.
Van onze sociaal-economische
redactie
DEN HAAG De gasprijs
voor gezinnen zal over enige
tijd weer omhoog gaan, ver
moedelijk op 1 januari. Het ka
binet heeft een beslissing hier
over in voorbereiding. Wat be
treft de omvang van de verho
ging is sprake van rond drie
cent per kubieke meter, een
cijfer dat ook voor eerdere ver
hogingen is toegepast.
De prijsverhoging voor het lopende
jaar ging 1 juli in, en bedroeg voor
kleinverbruikers ook gemiddeld drie
cent.
De prijsverhogingen voor aardgas
zullen doorgaan tot het gas ongeveer
even duur is als olie. Er zit nu nog
een groot verschil tugsen. De prijs
verhoging dient verder om de tekor
tenvan het Rijk te dekken. Drie cent
prijsverhoging voor kleinverbruik le
vert de schatkist rond driehonderd
miljoen gulden op. Er is voor volgend
jaar nog een gat van duizend miljoen
te dekken op de rijksbegroting, er
van uitgaande dat de economische
plannen van formateur Den Uyl on
der het nieuwe kabinet worden uit
gevoerd.
Voorts dient de prijsverhoging ook
om meer zuinigheid met energie te
bereiken. Hogere prijzen zijn dan
„niet de sympathiekste, maar wel de
effectiefse weg," zei gisteren minis
ter-president Den Uyl na de
wekelijkse kabinetsvergadering. Vo
rig jaar is het energieverbruik in
Nederland gestegen met ruim elf
procent. Den Uyl vond dat een teken
van slordig omspringen met energie.
Onlangs besprak het kabinet voor
stellen van de algemene energieraad
om tot besparingen in het verbruik
te komen. Binnenkort krijgt de
Tweede Kamer een brief van minis
ter Lubbers (economische zaken)
over toekomstige maatregelen.
Daarbij wordt niet alleen' gedacht
aan hogere prijzen voor gas en ande
re energiebronnen.
Er komen ook nieuwe voorlichtings
acties voor zuiniger energiegebruik,
gericht op bepaalde groepen. Over-"
wogen wordt isolatie verplicht te
stellen voor nieuwbouw, en stadsver
warming verplicht te stellen voor
nieuwe woonwijken.
Inzake de gasprijs is ook een andere
Vorm van tariefsverhoging in over
weging, namelijk een BTW-tarief
van achttien procent in plaats van
het huidige verlaagde tarief van vier
procent. Dit zou neerkomen op een
prijsverhoging van eveneens rond
drie cent per kubieke meter voor
kleinverbruikêrs.
Vervolg van pagina 1
Andere punten uit de nadere voor
stellen van Den Uyl zijn wel gunstig
ontvangen bij het CDA. De meeste
punten zijn echter nog zó weinig
concreet, dat geen definitief stand
punt is geformuleerd.
Het achterwege laten van belasting
verhoging in 1978 veroorzaakt een
extra vergroting van het financie
ringstekort van de overheid in dat
jaar. Volgens de miljoenennota van
vorig Jaar moeten namelijk vanaf
1978 de overheidinkomsten worden
verhoofd met twee miljard gulden.
De helft daarvan is al achterweg
gelaten in het plan-Den Uyl voor
sanering van de economische situa
tie. Het CDA wil nu ook die andere
helft achterweg laten. Het CDA acht
dat verantwoord, omdat door de
hele operatie „inverdien-effecten"
optreden. In 1981 zou dan toch het
tekort blijven binnen ,de gestelde
norm (maximaal vijf procent van
het nationale inkomen). De vermin
dering van belastinginkomsten in
1978 hoeft dus in CDA-ogen niet
perse met extra bezuinigingen te
worden goedgemaakt.
Het CDA ziet niet alleen het falen
van de inkomensmatiging als een
risico dat het plan-Den Uyl kan be
dreigen. Ook zijn tegenvallers moge
lijk inzake de wereldhandel, een
koersstijging van de gulden, en af
remmende economische politiek in
belangrijke buurlanden zoals Duits
land en België. Ook vanwege dit
soort risico's moet een pakket reser
ve-bezuinigingen van drie vier mil
jard gulden worden klaargemaakt.
De PvdA staat vooralsnog negatief
tegenover stellige afspraken op dit
Van een onzer verslaggevers
KATWIJK De negenjarige All Isik uit Katwijk, zoontje van
een Turkse gastarbeider, die maandagavond dood gevonden
werd in het souterrain van een flatgebouw, blijkt gedood te zijn
door een veertienjarig vriendinnetje tijdens een stoeipartij in de
woning van het meisje.
Vandaag1 wordt prinses Irene 38
jaar. Deze foto werd in april
genomen.
gebied. In Den Haag wordt' echter
niet verwacht dat hierover nog tijdr
ovende meningsverschillen zullen
moeten wórden overbrugd.
Het CDA vindt het niet nodig dat de
vier miljard bezuinigingen, die op
grond van het plan-Den Uyl ln elk
geval zullen worden doorgevoerd, al
tot in detail worden afgesproken tij
dens de kabinetsformatie. „Dat
wordt een van de eerste taken van
het nieuwe kabinet", aldus Van Agt.
Het meisje, dat met haar 22-Jarlge
broer H. W. van S. door de Katwijkse
politie werd gearresteerd, heeft een
voorlopige bekentenis afgelegd.
Haar broer ontkent iets met de dood
van de jongen te maken te hebben.
De vader van de twee, die eerst ook
gearresteerd was, is later weer vrijge
laten. Hij bleek niet thuis te zijn,
toen het Turkse jongetje gedood
werd.
Nadat het meisje de jongen met een
broodmes een steek in de hartstreek
gegeven had, was hij onmiddellijk
dood. Zij heeft hem alleen (of met
behulp van haar broer, dat stond
gisteravond nog niet vast) in een
laken en twee plastic vuilniszakken
gewikkeld en naar beneden gesleept.
De schoenen en de sokken van het
jongetje werden gisteren in de bosjes
in de buurt van het flatgebouw ge
vonden.
De politie kwam op het spoor van de
dader(s) doordat er sleepsporen lie
pen van het souterrain naar de flat
van de familie Van S. waarvan de
moeder overleden is. Het meisje had,
toen Ali bij haar in huis was, Juist het
brood voor haar broer klaargemaakt.
Toen ze daarna met haar vriendje
aan het stoeien ging, had zij het
broodmes nog in haar hand.
Van onze redactie economie
DEN HAAG Het is nog niet te
zeggen wanneer de sigaretten duur
der worden. De sigarettenfabrikan-
ten hebben al enige tijd geleden bij
het ministerie van economische za
ken gevraagd de prijzen te mogen
verhogen, maar het ministerie was
toen niet overtuigd van de nood
zaak, aldus een woordvoerder van
economische zaken.
Reden voor een eventuele prijsver-
hoging zou zijn de gestegen ta-
baksprijzen. De fabrikanten moeten
echter eerst aantonen dat hun oude
voorraden tabak zijn uitgeput en
dat zij nieuwe duurder ingekochte
voorraden moeten gaan aanspre
ken. Ook moeten fabrikanten en het
ministerie het nog eens worden over
de calculatie van de grondstofprijs
in het eindprodukt.
Van een onzer verslaggevers
ALMELO De 700 miljoen gulden die nodig zijn voor de
uitbreiding van de ultracentrifugebedrijven in Almelo zouden
beter gebruikt kunnen worden voor het scheppen van meer
permanente werkgelegenheid, bijvoorbeeld op het gebied van
energiebesparing (isolatie van gebouwen enzovoort). Het project
brengt bovendien de wereldvrede in gevaar.
Deze argumenten voerde prol. dr. E. de PPR aan op de hoorzitting over
Boeker (theoretische natuurkunde, de voorgenomen uitbreiding. Het tij-
Vrije Universiteit) gisteren namens dstip van die hoorzitting ontlokte
nogal wat kritiek. De Tweede-Ka
merleden Epema en Konings (PvdA)
(ADVERTENTIE)
Van onze onderwijsredactie
DEN HAAG De commissie
voor consumentenaangelegen
heden van de Sociaal Economi
sche Raad (SER) wil dat de
scholen aandacht gaan beste
den aan consumentenopvoe
ding. In het basisonderwijs zou
dit verzorgd moeten worden in
het kader van andere vakken,
terwijl de commissie voor het
voortgezet onderwijs een apart
vak „consumentenonderwijs"
wil.
Sinds de Tweede Wereldoorlog heeft
de consument veel meer mogelijkhe
den gekregen. Door de grote groei
van de welvaart zijn allerlei duurza
me goederen binnen het bereik van
vrijwel iedereen gekomen. Dat
bracht echter automatisch met zich
mee dat het aanbod van allerlei arti-
•n METZLER-
bril: ieders oogmerk!
Orgel Oegstgeest
AMSTERDAM In ons artikel over
het nieuwe orgel in de Groene Kerk
van Oegstgeest zijn door onbekende
oorzaak twee verschillende data ge
noemd waarop het orgel in gebruik
zal worden genomen. De juiste da
tum is dinsdag 9 augustus.
ADVERTENTIE
kelen zo uitgebreid is geworden dat
veel mensen er eenvoudig geen wijs
meer uit kunnen.
Verwarring
Door een aantal oorzaken kan de
consument gemakkelijk in verwar
ring worden gebracht. Zo worden er
tegenwoordig ingewikkelde techni
sche apparaten aangeboden waar
van de gebruiksmogelijkheden lang
niet altijd duidelijk zijn. Ook worden
allerlei gelijksoortige artikelen on
der verschillende namen aangebo
den, hetgeen het voor de afnemer
ook niet duidelijker maakt. Boven
dien is prijsvergelijking veelal een
ondoenlijke zaak geworden.
Volgens de commissie van de SER is
de positie van de consument door al
deze ontwikkelingen aanzienlijk ver
slechterd. Weliswaar wordt door de
consumentenorganisaties allerlei
voorlichtingsmateriaal aangedra
gen, maar daarvan wordt nog veel te
weinig gebruik gemaakt.
„Wil de consument binnen het eco
nomisch bestel goed functioneren,
dan zal het nodig zijn dat hem een
kritische instelling wordt bijge
bracht", aldus de SER-commissie in
haar advies aan de regering, „zodat
hij zich zelfstandig een oordeel kan
vormen en zich bewust kan opstellen
met het oog op het doen van keuzen
uit het pakket aangeboden goederen
en diensten."
Inzicht
De consumentenopvoeding zal zich
onder meer moeten richten op het
krijgen van inzicht in de invloeden
van reclame en, status, het leren be
oordelen van prijs en kwaliteit van
de goederen en het verwerven van
kennis omtrent de juridische positie
van de consument.
De commissie vindt dat de consu
mentenopvoeding met name moet
plaatsvinden tijdens de leerplichtige
leeftijd, zodat een zo groot mogelijke
groep mensen bereikt wordt. Boven
dien verwacht de commissie dat de
invloed van dit onderwijs niet be
perkt zal blijven tot de schoolgaande
jeugd, maar dat ook de ouders indi
rect beïnvloed zullen worden.
Voorlichting
Op een aantal scholen wordt overi
gens al aan consumentenvoorlich
ting gedaan. Zo zijn vele scholen
inmiddels geabonneerd op de Consu
mentengids van de Consumenten
bond. Aan de hand van dit blad
worden tijdens verschillende vakken
allerlei onderwerpen behandeld. De
Consumentenbond is bovendien al
bezig met het opstellen van een leer
plan voor consumentenonderwijs,
dat te zijner tijd aan de minister van
onderwijs zal worden aangeboden.
\lia een
ÜE2IP Prii/e Rekeinino
kun je. je abcvwe-vnêvit-
op de sauna
betalen. Rti
(Aankleden en naar deAmro, dus.)
en Beckers (PPR) hebben de rege
ring al gevraagd, alsnog een hoorzit
ting buiten de vakantieperiode te
organiseren. Een woordvoerder van
de Ultracentrifugewerkgroep Borne
zei op de zitting gisteren de indurk te
hebben „dat de zaak voor zoveel
mogelijk mensen onbereikbaar moet
blijven". De stukken lagen maar op
enkele gemeentehuizen ter inzage;
ze mochten niet worden gecopieeerd.
Maar volgens de Overijsselse gede
puteerde mr. W.J.E. Crommelin, die
de zitting voorat, was alles volgens
de wettelijke voorschriften en ter
mijnen gegaan.
Volgens prof. Boeker was de uitbrei
ding overbodig. Het aanbod van ver
rijkingscapaciteit voor uranium zou
in de wereld tot 1988 groter zijn dan
de vraag. Voor de periode daarna
zijn geen cijfers beschikbaar, maar
de commerciële vooruitzichten voor
Almelo noemde Boeker ongunstig.
De meeste deskundigen verwachten
dat tegen 1990 het laser-verrljkings-
proces een ernstige concurrent van
de ultracentrifuge zal worden.
AMSTERDAM De door de Rijksluchtvaartdienst voorgestelde verlaging van
de minimum-prijzen van vakantievliegreizen zal voor de vakantieganger nauwe
lijks en waarschijnlijk helemaal niet in zijn portemonnee te merken zijn.
1
3
i /II
i
li
Via een
Mmro Pnue Rekgniatf"
kun ie. auiomatiscin
ie. scnrifl-eiuke-cufsus
Jlaten betalen
«j wm
(Nachlkrakers naar de Amro, dus.)
Het voorstel is dezer dagen
voorgelegd aan reisorganisa
toren en luchtvaartmaat
schappijen, die op 16 augus
tus op het ministerie van ver
keer en waterstaat mogen ko
men vertellen wat ze ervan
vinden.
Het gaat hier om een verla
ging van de bodemprijzen
van 30 tot 250 gulden en af
schaffing van de waajdecou-
pons. Die laatste werden tot
nu toe verstrekt om het ver
schil goed te maken tussen
de thans geldende minimum
prijzen en de lagere prijs, die
de touroperator kon bereke
nen (die coupons moesten
dan uiteraard wel betaald
worden). Voorts behelst het
voorstel ontkoppeling van de
pakketreizen van de door de
luchtvaartmaatschappijen
vastgestelde IATA-tarieven.
Tot nu gold de regel, dat "all-
in"-reizen niet goedkoper
mochten dan veertig procent
van het voordeligste lucht
vaarttarief.
Verzet
Al vele Jaren hebben reisor
ganisatoren zich tegen alle
regels, waarin ze alleen maar
een krampachtige bescher
ming door de overheid van de
KLM zagen, fel veraet. De
RLD hield echter tot voor
kort voet bij stuk met als
argument, dat minimum
prijzen noodzakelijk waren
om beunhazen van de rels-
markt te weren.
Dat men uiteindelijk toch
door de knieën is gegaan,
lijkt een overwinning voor de
touroperators, maar is dat in
feite nauwelijks. Want waar
de prijzen van de vakantie-
vliegreizen de afgelopen Ja
ren gestaag omhoog zijn ge
gaan, bleven er nog maar zeer
weinig over, die onder de
RLD-limiet lagen. Op de Ca-
narische eilanden kwam het
op sommige appartements-
reizen nog wel voor, evenals
op sommige Griekse bestem
mingen (Rhodos).
Voor de rest bleven ze echter
beperkt tot incidentele uit
schieters, die voor de vakan
tieganger doorgaans niet van
belang waren omdat ze om
geven waren met sterk beper
kende voorwaarden (bijvoor
beeld een achtdaagse appar-
tementsreis naar Zuid-Span-
Je, die men alleen voordelig
kon krijgen als men met vier
of vijf personen in zo'n appar
tement trok). Wél arrange
menten overigens, waarmee
de reisorganisatoren Juist
met veel fanfare aan de weg
timmerden omdat zulke
knallers nu eenmaal aan
dacht trekken.
Nog minder
Omdat verwacht kan wor
den, dat volgende zomer
(wanneer de nieuwe regels
zouden moeten ingaan) de
vakantieprijzen wel weer om
hoog zullen gaan zal het aan
tal arrangementen, dat onder
de limiet blijft, waarschijn
lijk nóg kleiner zijn.
Die hogere prijzen hebben
zich nu al aangekondigd in
de eerste herfst- en winter-
programma's van de tourope
rators. door de bank geno
men zit er een prijsstijging
van acht tot tien procent in.
direct gevolg van de hogere
tarieven, die luchtvaartmaat
schappijen berekenen. De
felle concurrentiestrijd tus
sen KLM, Transavia en Mar
tinair. die vorig Jaar leidde
tot fancyprijzen, lijkt ten ein
de. Hoewel de luchtvaart
maatschappijen dat ontken
nen, houden touroperators
het erop, dat zij ferme prijsaf
spraken hebben gemaakt en
niet meer dumpen.
Coupons
Enig voordeel is een admini
stratief: de reisorganisatoren
hoeven geen ingevdkkeld sys
teem van waardecoupons te
hanteren, wanneer zij onder
de limiet aanbieden. Dat sys
teem is overigens nooit hele
maal waterdicht geweest. In
principe mochten die bonnen
alleen worden gebruikt voor
extra's, zoals excursies, auto
huur, maaltijden enz., maar
in de prakrijk bleek het
voor wie de weg kende ook
mogelijk ze te verzilveren, zo
dat het beoogde effect nihil
was, even gering als de gevol
gen van de nieuwe regeling
voor de consument zullen
zijn. Het mag dan heel wat
lijken, dat de minimum-prij
zen voor de Canarische eilan
den verlaagd zijn van 682 tot
483 gulden, die van Malaga
van 469 naar 369 en die van
Rhodos van 658 naar 439,
praktische betekenis heeft
het nauwelijks.
STUTTGART (UPI/AP/DPA)
De Westduitse filosoof Ernst
Bloch is gistermorgen op 92-
jarige leeftijd in Stuttgart aan
een hartaanval overleden. Hij
was nog vitaal en werkte aan
een nieuw boek.
Bloch was een scherp criticus van
het nationaal socialsime, van het
kapitalisme en het communisme.
Aangezien hij zijn aanvallen niet
onder stoelen of banken placht te
steken, heeft hij de nodige moeilijk
heden gehad.
In 1933, het Jaar van Hitiers machts
greep. week Bloch ln verband met
belediging van het regiem via Zwit
serland en Frankrijk uit naar Ameri
ka, waar hij al spoedig een kater
kreeg van het kapitalisme. Daarom
trok hij ln 1949 naar Oost-Duitsland,
waar hij hoogleraar werd aan de
universiteit van Leipzig. Zijn scher
pe kritiek op de Russische interven
tie in Hongarije in 1956, deed hem in
ongenade vallen. In 1957 werd hij
gedwongen met pensioen te gaan.
Bloch vestigde zich in 1961 in de
Bondsrepubliek en kreeg een profes
soraat in Tübbingen.
Bloch is een van de voornaamste
vertegenwoordigers van het „utopi
sche Marxisme". Zijn filosofie van
de hoop, die raakvlakken met de
theologie heeft, zocht naar een rijk
van menselijke vrijheid, waarin de
menselijke waardigheid centraal
stond. Zijn voornaamste werk is
„Das Prinzip Hoffnung".
Bloch was op 8 Juli 1885 in Ludwigs-
hafen geboren. In München en
Würaburg studeerde hij wijsbegeer
te, fysica en muziek. Na zijn afstude
ren in 1908 woonde hij aanvankelijk
als schrijver ln Duitsland, Italië en
Frankrijk.
„Alleen de kinderen met onderwater-
horloges mogen de afwas doen
