Politie schiet weer in Soweto Aanslagen op kantoor Nkomo Militairen in Peru kunnen sociale problemen niet aan Vietnam niet naar Aziatische top Vance voert eerste gesprek met Sadat Sacharows kinderen mogen naar de VS 'Indira misbruikte massa-media' Volksleger in China 50 jaar Noordkoreaanse zeegrens wordt niet erkend Regering-Demirel krijgt vertrouwen ASEAN-ministers zijn het eens Hoop op buigzaamheid Moskou verklaart straffen dissidenten Links Frankrijk laakt regering na demonstratie Hittegolf in Verre Oosten DINSDAG 2 AUGUSTUS 1977 BUITENLAND Trouw/Kwartet7 NEW DELHI (AP/UPI) De rege ring van India heeft een kort rapport gepubliceerd waarin wordt beschre ven hoe oud-premier Indira Gandhi de van oudsher onafhankelijke Indiase pers langzamerhand tot spreekbuis van de regering omvormde. Het rapport, „misbruik van de massa media tijdens de binnenlandse nood toestand", berust op drie maanden onderzoek en het natrekken van 1.037 klachten. In het rapport worden de wetten opge somd die mevrouw Gandhi het parle ment dwong aan te nemen en die ten doel hadden om de publikatie van „afkeurenswaardige zaken" tegen te gaan. Het stuk beschrijft hoe de onder staatstoezicht staande radio en televi sie werden gebruikt om de noodtoe stand, mevrouw Gandhi en haar zoon Sanjay in een gunstig daglicht te stel len. Doordat de filmrollen op rantsoen werden gesteld, was de Indiase rege ring in staat door zijn toewijzingsbe leid de Indiase filmindustrie te dwin gen „constructieve" films te laten pro duceren die de regering welgevallig waren. Zo werd verplicht een twintig minuten durende propaganda-film ge maakt over „onze eerste minister" die vooraf aan Sanjay ter goedkeuring moest worden voorgelegd. In de hoofdmoot van het rapport wordt beschreven hoe de minister van infor matie in het kabinet-Gandhi, Vidya Charan Shukla, erin slaagde om de vier onafhankelijke persbureau's op te heffen en er een, door de overheid gedomineerd, persbureau van te maken. Ook heeft de Indiase regering onder de noodtoestand zich afgevraagd of het nodig was buitenlandse radio-uit zendingen te storen. Niet duidelijk wordt uit het rapport of berichten en beschouwingen van radio-correspon denten in India inderdaad onbeluis- terbaar zijn gemaakt. Wel staat in bet rapport dat buitenlandse journalisten die zouden weigeren hun stukken aan de censor voor te leggen moesten wor den uitgewezen. Onder de noodtoestand moesten ze ven correspondenten het land verla ten en werd aan 29 verslaggevers toe gang tot India geweigerd. Van 51 jour nalisten werd de accreditatie waar zonder journalistiek werken amper mogelijk is ingetrokken. De corres pondent van de Londense Times werd samen met 253 Indiase journalisten gevangen gezet. Herstel De nieuwe regering van Moraji Desai zegt dat zij de vrijheid V3n de pers volledig zal herstellen. Een door de overheid benoemde commissie van onafhankelijke journalisten zal spoe dig verslag uibrengen over de moge lijkheid om het enige persbureau dat India rijk is te reorganiseren, of op te breken in verschillende met elkaar concurrerende instellingen. JOHANNESBURG (Reuter, AFP, UPI) In Soweto, de grote Afrikaanse woonwijk bij Johannesburg, heeft de politie maan dag opnieuw geschoten op groepen scholieren, die een school- boycot houden. De politie gebruikte hagel, rubberkogels, wapen stokken en honden tegen de scholieren. Verscheidene betogers zijn met hondenbeten in het ziekenhuis opgenomen. Volgens de politie bekogelden de studenten het verkeer met stenen, en haalden ze de officiële opschriften weg bij de schoolgebouwen. De poli tiemacht van Soweto heeft het afge lopen weekend overleg gepleegd over nieuwe tactieken bij het bestrij den van oproer in de zwarte wijken. De schoolstaking duurt behalve in Soweto ook voort in de Afrikaanse wijken bij Pretoria, Atteridgeville en Saulsville. De scholieren eisen af schaffing van het Bantoe-onderwijs, het afzonderlijke onderwijs voor de Afrikanen, dat volgens hen slechter is dan de blanke scholen. De Zuid- afrikaanse staat geeft jaarlijks 450 rand (ongeveer 1350 gulden) uit voor elke blanke leerling, en slechts 50 rand (150 gulden) voor elke zwarte scholier. Onzin Het hoofd van de oproerpolitie, ge neraal David Kriel, zei over de rellen van de afgelopen dagen: „Aan deze onzin doen we niet meer mee. Wij zijn vastbesloten er een eind aan te maken, en de politie zal daartoe alle middelen gebruiken die de wet toe laat". Scholieren, die zich tijdens schooltijd op straat bevinden, zullen niet als scholieren worden behan deld. „Ze zullen de gevolgen van hun daden moeten aanvaarden". Dr. Nthatho Motlana, hoofd van de Commissie van Tien, die een plan voor zelfbestuur voor Soweto heeft uitgewerkt, meent dat de politie de rellen provoceert. „Als de politie van de straat bleef zou er geen geweld zijn". De commissie had voor afgelo pen zondag een massabijeenkomst uitgeschreven om de plannen voor een zelfbesturend Soweto met een democratisch gekozen gemeentebe stuur met de inwoners te bespreken. De bijeenkomst is door de autoritei ten verboden. Motlana zei dat de bijeenkomst nu voor zondag op het program staat. De Chinese Volksrepubliek heeft het vijftig jarig bestaan van het Volksbevrijdingsleger gevierd, waarbij de in ere herstelde vice-premier Teng Hsiao-ping voor het eerst weer in het openbaar verscheen (links op de foto). Naast hem zitten partijleider Hoea Kwo-feng (midden) en minister van defensie Yeh Chien-ying, die waarschuwde voor het „vroegtijdig" uitbreken van een derde wereldoorlog. Hij riep de volkeren op front te maken tegen de twee supermachten (met name de Sowjet-Unie) en waarschuwde voor „het bedrog van de ontspanning". LOESAKA (Reuter, UPI) Op het kantoor van de Rhodesische zwarte leider Joshua Nkomo in de Zambiaanse hoofdstad Loesa- ka is zondag een aanslag gepleegd. Een vertegenwoordiger van Nkomo zei dat zondagmorgen vroeg drie ra ketten zijn afgevuurd op het Zim- babwe-huis in Loesaka (Zimbabwe is de Afrikaanse naam voor Rhodesië). Hij ontkende eerder berichten dat in het hoofdkwartier van de verzetsbe weging twee bommen waren ont ploft. Nkomo zelf was ten tijde van de aanval niet in Loesaka. Hij bevindt zich in Cuba in een poging wapens te krijgen voor de onafhankelijkheids strijd in Rhodesië. In januari doodde een bombrief een medewerker van Nkomo in één van diens andere kan toren in het centrum van Loesaka. Dit gebouw is sindsdien verlaten. De zwarte Rhodesische leider huist nu in één van de sloppenwijken van SEOEL (AFP) De Zuidkoreaanse regering erkent de nieuwe kustzones die Noord-Korea heeft ingesteld niet Eerder had Japan hetzelfde meegedeeld. Het gaat om een militaire zone van 50 mijl en een economische zone van 200 mijl. De Zuidkoreaanse minister van voorlichting, Kim Seong-Jin, noemde de Noordkoreaanse maatre gel een „provocatie". Volgens hem probeert Noord-Korea moeilijkhe den te scheppen voor de vijf Zuidko reaanse eilanden, die op 5 tot 10 mijl voor de Noordkoreaanse kust liggen. Ook zou de maatregel leiden tot pro blemen voor de Zuidkoreaanse vis sers en voor de vrije vaart van sche pen bij de bestandslijn tussen de twee landen. Onaanvaardbaar In een snelle reactie op de door Noord-Korea afgekondigde militaire en economische kustzones van res pectievelijk 50 en 200 mijl zei Japan deze zones niet te erkennen. De mili taire zone is onder wetgeving niet erkend en is voor Japan onaanvaard baar, aldus de regeringswoordvoer der Sunao Sonoda. In de Noordkoreaanse bekendma king werd gewaarschuwd dat alle buitenlandse oorlogsschepen en mi litaire vliegtuigen buiten de militaire zone dienden te blijven. Het burger luchtvaart- en scheepvaartverkeer mag sléchts met toestemming van de regering in het betrokken gebied. Inmiddels heeft Japan zijn vissers wél gewaarschuwd buiten de Noord koreaanse economische zone van 200 mijl te blijven om moeilijkheden te voorkomen. Tokio zal via een derde mogendheid trachten achter de Noordkoreaanse bedoelingen te ko men. (Japan onderhoudt geen diplo matieke betrekkingen met Noord- Korea). Loesaka; Zimbabwe-huis staat op het kruispunt van twee onverharde wegen in één van de krottenwijken. Het was de eerste keer dat de ver zetsbeweging van Nkomo toegaf dat haar vijanden waren doorgedrongen tot de straten van Loesaka. De aan slag werd toegeschreven aan veilig heidsagenten van de blanke minder heidsregering in Rhodesië. Waarne mers sluiten echter niet uit dat te genstanders van Nkomo binnen de zwarte velzetsbeweging meer van de raketaanval afweten. De politie heeft de omgeving van het gebouw, dat zwaar is beschadigd, afgezet en is bezig met een onder zoek. Er is geen melding gemaakt van slachtoffers. ANKARA (Reuter) De Turkse na tionale vergadering heeft met 229 tegen 219 stemmen haar vertrouwen uitgesproken in de rechtse coalitie regering onder Suleyman Demirel. De leden van de fracties van de regeringspartijen stemden allen voor, ondanks de twijfel van sommi gen of het nieuwe kabinet veel kans zal hebben om de ernstige economi sche en sociale problemen van het land op te lossen. De regering-Demirel heeft vrijwel dezelfde samenstelling als de ploeg die het grootste deel van de af gelo pen twee en een half jaar Turkije heeft bestuurd. Bij de algemene ver kiezingen van 5 juni had geen der partijen een duidelijk mandaat ge kregen. Bulent Ecevlt vormde toen als leider van de grootste partij, de Republikeinse Volkspartij (RPP), een minderheidskabinet. Toen Ece- vit het vertrouwen van het parle ment vroeg, leed hij een nederlaag. Daarop kon Demirel weer aan de macht komen. Het nieuwe kabinet bestaat uit mi nisters van de conservatieve Recht vaardigheidspartij van de premier, de Islamitische Partij voor het nati onaal welzijn en de uiterst rechtse Partij van de nationalistische actie. De Republikeinse partij van het ver trouwen die deel uitmaakte van de vorige regering-Demirel, heeft na haar nederlaag bij de jongste verkie zingen de zijde van de oppositie gekozen. KOEALA LOEMPOER (AFP, Reuter) Vietnam heelt een uitnodiging afgewezen om een vertegenwoordiger te sturen naar de openingsplechtigheid van de Topconferentie van de Associa tie van Zuidoostaziatlsche Naties (ASEAN). Reden is dat Vietnam „geen relaties heeft met ASEAN". Hanoi heeft steeds gesteld dat ASEAN in feite een militair blok is dat de steun heeft van de Verenigde Staten. De ASEAN-landen stellen dat zij een economisch, sociaal en cultureel bondgenootschap vormen. Overigens erkent Vietnam wel de, afzonderlijke ASEAN-landen waar-' mee zij in het kader van haar „open deur politiek" economisch nauwere betrekkingen wil aanknopen. De ministers van buitenlandse za ken van de vijf ASEAN-landen heb ben zich uitgesproken vóór vriend schappelijke betrekkingen met de communistische buurlanden. Behal ve Vietnam ook Laos en Cambodja. Van een medewerker LIMA De militaire leiding van Peru heeft vorige week de belofte herhaald dat zij in 1980 de macht zal overdragen aan een gekozen burgerregering. Zo'n belofte heeft iets bemoedigend. Zo van: in Peru gaat het zo goed dat over drie jaar de democratie wel kan worden hersteld. Het tegendeel is echter waar. Peru beleeft momenteel een golf van sociale en politieke onrust en het gepraat over een burgerregering is waarschijnlijk alleen maar een poging iets van die onrust weg te nemen. Prijsstijgingen en achterblijvende lonen hebben tot grote ontevreden heid geleid. Die heeft zich de afgelo pen tijd regelmatig geuit door sta kingen en betogingen. De in het nauw gedreven regering van Peru treedt momenteel hard op tegen de protesterende boeren, stu denten en mensen uit de midden stand die zich door het militaire be wind van vele primaire levensbe hoeften beroofd zien nadat de prijs van de melk met vijftig procent ver hoogd werd van de ene dag op de andere en de prijs van de benzine met liefst vijftig tot honderd procent steeg. De minister van binnenlandse zaken verklaarde de avond voor de algemene staking van 19 juli voor de televisie dat met militair geweld zou worden opgetreden tegen stakers. Op 19 juli, de dag van de algemene staking, werden de krottenwijken rond de hoofdstad Lima hermetisch afgesloten en werden er van 's mor gens vroeg tot 's avonds laat schoten in de stad gehoord. In de militaire krottenwijken van Lima zijn de meeste slachtoffers gevallen, tiental len doden en gewonden. Toch wer den hier telkens weer barricaden op geworpen. Het straatbeeld in het centrum van Lima werd op strategi sche punten ontsierd door de aanwe zigheid van tanks en dreigend uit ziende militairen. Peru staat zo langzamerhand op de rand van een financieel bankroet. Na een uitputtend overleg enige maan den geleden met het Internationale Montaire Fonds (IMF) moest presi dent Morales Bermudez instemmen met een drastische bestedingsbeper king op straffe van onthouding van verdere financiële steun. De staats schulden waren zo sterk opgelopen dat Jaarlijks zo'n veertig procent van het nationaal inkomen afbetaald moet worden aan leningen en renten. Dit is het gevolg van negen jaar militair wanbeleid, waarbij de re geerders zich niet zo zeer lieten lei den door linkse of rechtse sympathi eën als wel door eigen voordeel. Na de negen jaar militaire regering is de militaire kaste rijker dan ooit te voren. Voor het doorvoeren van de noodza kelijke besnoeiingen en het bevrie zen uön de lonen werd een burger benoemd tot minister van economi sche zaken: de industrieel Walter Piazza. Toen het Internationale Mo netaire Fonds zich op 2 juli alsnog terugtrok uit het troebele financiële wereldje van Peru, vooral ontevre den over de beperkte inkrimping van het militiaire budget, nam Piaz za vijftig dagen na zijn ambtsaan vaarding weer ontslag. Hij werd on middellijk opgevolgd door brigade- Incompetent generaal Alcibiades Saenz die naast zijn presidentschap van de nationa le telefoonmaatschappij tevens be velhebbers is van de negende tank divisie die de hoofdstad Lima be heerst Grootste crisis In een avondvergadering van het kabinet werd op 7 Juli besloten om een einde te maken aan de steeds weer terugkerende mini-devaluaties van de nationale munteenheid, de sol die ongeveer drie cent waard is. Hierop nam de president van de Centrale BankfSontistevan ontslag alsmede zijn vier onder-directeuren. Voor het plotselinge vertrek van de financiële top van het land heeft men nog geen alternatief kunnen vinden, waardoor l^t land in feite zonder enige herkenbare financieel beleid wordt achtergelaten. Politie ke insiders spreken hier al 'over de grootste crisis sinds de Peruaans- Chileense oorlog van 1880. Het Is volkomen onduidelijk hoe de CAIRO (Reuter, UPI, AP) De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Cyrus Vance Is gistermiddag begonnen met het eerste gesprek met de EWgyptische preseident Anwar Sadat. Sadat is de eerste hoge politicus, die Vance spreekt tijdens zijn elf dagen durende reis door het Midden-Oosten. Bij zijn aankomst ln Alexandrlë liet Vance zich voorzichtig uit over de resultaten van zijn rondreis, waarbij hij naast Egypte ook Syrië, Jordanië, Sadoedl-Arabië en Israël zal aan doen. „We hebben met alle leiders gesproken en daaruit de conclusie getrokken dat ze naar de Geneefse vredesconferentie willen, bereid zijn te onderhandelen zonder vorwaar- den vooraf, en dat ze spoed achter het overleg in Geneve willen", aldus Vance. Een naaste medewerker van Vance vertelde ln het vliegtuig dat het ge zelschap van Egypte bracht, dat men er van uitgaat dat de Arabische confrontatiestaten Egypte, Syrië en Jordanië en Israël buigzaam zullen zijn waar het de sleutelkwes tie van de Palestijnse vertegenwoor diging in Geneve betreft. HIJ achtte het echter mogelijk dat er geen klaarheid komt over zaken als de territoriale grenzen, de oplossing van het Palestijnse vraagstuk ln het al gemeen en de Inhoud en het karak ter van een vredesregeling. De woordvoerder meldde dat met name de Egyptische president Sadat zich zee flexibel heeft getoond en dat gehoopt werd dat de Israëlische pre mier Menachem Begin hetzelfde zou doen. Die kans bestaat als Begin de standpunten van de anderen kent, aldus Vance's medewerker. De Arabische pers heeft Vance's reis als van doorslaggevend belang voor de vrede ln het Midden-Oosten ge kenschetst. Al Achram, de belangrij kste Egyptisch ekrant schreef dat het enige alternatief oorlog met Is raël is en het andere dagblad ln Cairo Al Akbar deelt deze mening. In Syrië Is men over het algemeen wei nig optimistisch over Vance's reis. Het Russische persbureau Tass meent dat het missie van de minister zal mislukken wegens 'de bevooroor deeldheid van Washington ten gun ste van Israël'. De besprekingen met de Israëlische leiders zullen de band VS-lsraël nog versterken, aldus Tass. MOSKOU (UPI) De stiefdochter en schoonzoon van de Sowje- trussische dissident en Nobelprijswinnaar AndreJ Sacharow mogen binnen enkele weken de Sowjet Unie verlaten. Dit heeft een woordvoerder van de familie meegedeeld. alle punten die op de topconferentie aan de orde zullen komen. De top zal in hoofdzaak gaan over de ontwikkeling van de economische samenwerking tussen de vijf leden van de associatie en met derde lan den, waaronder Japan, Australië en Nieuw-Zeeland. Aan de topbijeen komst zal worden deelgenomen door president Soeharto van Indonesië, president Marcos van de Filippijnen en de premiers van Singapore, Thai land en Maleisië. De premiers van Japan, Australië en Nieuw-Zeeland worden zaterdag ln Koeala Loem- poer verwacht. Inmiddels ls ln Tokio vernomen dat Japan economische hulp ter waarde van rond 254 mil joen dollar zal verstrekken aan Thai land, de Filippijnen en Maleisië. Een functionaris van het Sowjet pas poortenbureau heeft Jefrem Janke- lewitsj, zijn vrouw Tatjana en hun kinderen Matwej en Anna meege deeld dat ze uitreisvisa zullen krij gen. Sacharows kinderen dienden op 27 Juni een aanvraag ln omnaar de Verenigde Staten te mogen emigre ren. JankelewitsJ, die radio-inge nieur is, heeft een uitnodiging ont vangen van het Massachusetts Insti tute of Technology (MIT) om er vier laar te komen werken. Het echtpaar was sinds december 1975 werkloos ln verband met zijn activiteiten ten be hoeve van de dissidenten in de Sowjet-Unie. De Sowjet-Unie heeft door middel van een artikel van het persbureau Nowosti, verstrekt door de 8owje- trussische ambassade in Washing ton, meegedeeld dat „niemand ooit ls gestraft voor het verschillen van mening" en dat zogeheten dissiden ten gevangen zijn gezet wegens het bekladden van het politieke en soci ale stelsel ln de Sowjet-Unie. In de verklaring wordt gezegd dat er slechts 36 uitgesproken dissidenten ln de Sowjet-Unie zijn. „Misdaden" Nowosti noemt de naam van enkelen en zegt welke „misdaden" ze hebben begaan. Joeri Orlow, voormalig lid van de Armeense academie van we tenschappen zou zelf ontslag hebben genomen en dus niet ontslagen zijn. Hij wordt sinds februari vastgehou- den wegens „systematisch belaste ren van het systeem ln de Sowjet- Unie". Alexander Sergljenko heeft zeven Jaar gevangenisstraf gekregen wegens het uitdelen van „nationalis tische en anti-Sowjetgezlnden docu menten". De predikant Georg Vlns die ln 1975 tot vijf Jaar cel werd veroordeeld heeft volgens het artikel het maatschappelijke stelsel van dce Sowjet-Unie beklad en zijn gemeen te er toe aangezet de wetgeving over de religieuze beleving te overtreden. PARIJ8 (Reuter/UPD - Linkse groeperingen hebben de Franse re gering er van beschuldigd de ge vechten die zondag plaatsvonden tussen de Franse politie en tegen standers van Fr ankrijks eerste snel le kweekreactor, te hebben uitge lokt. Bij de botsingen kwam een demonstrant om het leven en raak ten ongeveer 100 mensen gewond De gechten speelden zich af bij Creys-Malville, waar de snelle kweekreactor, genaamt Super Phe- nix, gebouwd wordt In eerste instantie werd gemeld dat de omgekomene zou zijn overleden aan een haartaanval, maar maan dag werd gezegd dat de doodsoor zaak nog niet duidelijk is. De ministers bereikten in Koeala Thailand en de Filippijnen krijgen Loempoer overeenstemming over elk 92 miljoen en Maleisië 70 miljoen. militaire regeerders nog tegemoet zouden kunnen komen aan Peru's toenemende internationale finan ciële verplichtingen en evenmin hoe de plaatselijke valutamarkt zich zal ontwikkelen. Om de ramp nog erger te maken ontbreekt het volledig aan Informatie over de Interne gang van zaken ln het land, over het aantal arrestaties en over het lot van gear resteerde vakbondsleiders. Het is wel duidelijk geworden dat sterren en strepen Incompetentie bij zaken als het leiding geven aan een industrie of het besturen van een regeringsapparaat op den duur niet kunnen verhullen. Intussen is het land volkomen leeggezogen. Te lang hebben de militairen elkaar de bal toegespeeld als het ging om het be kleden van een goed betaalde baan. Toch ls niet te verwachten dat de militairen het volk zijn land in 1980 terug zullen geven, zoals zij beloofd hebben, omdat zij dan hun privile ges zouden verliezen zoals het gratis ontvangen van benzine, dat voor alle militairen geldt en dus ook voor hun vrienden en familie. Na de ongeregeldheden van 15 Juli bij een deel van de marine deden hier geruchten de ronde dat gene raal Morales Bermudez van plan zou zijn af te treden. Des te verrassender was het dat de generaal de zaterdag erna het Peruviaanse voetbalelftal geluk kwam wensen voor een wed strijd tegen Bolivia. Het verslag van dit optreden dat in de gecensureer de pers gepubliceerd werd, heeft de positie van Morales niet versterkt gezien de hilariteit waarmee deze geste door de bevolklpg ontvangen werd. Japan en Zuid-Korea worden momenteel geteisterd door hittegol ven. Als gevolg daarvan worden grote aantallen verdrinkingen gemeld. In Zuid-Korea waren dat er het afgelopen weekeinde 59. De regering heeft verloven ingetrokken; ambtenaren en militairen moeten de droogte helpen bestrijden. In Japan waren stranden en zwembaden afgeladen. In een zwembad in Tokio (zie foto) dat anders maar enkele duizenden kan herbergen zochten nu 70.000 mensen enige verkoeling.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 7