Recht op identiteit De kerken en de werklozen in Ar kei Avrrt -Meer problemen met inkomend dan met uitgaand nieuws Maatregelen ssegen kleine "uchtvaart Persbureaus en de derde wereld Zogezegd IjJDAG 29 JULI 1977 f Trouw/Kwartet =oor H. NoordegraaT e directeur-generaal van de n; |ksluchtvaartdlenst, mr. H. Ra in, heeft een beroep gedaan op le brevet-houders van privé- om de overlast aan __»rden tot het uiterste te beper- Trouw zelf heeft In zijn com- met deze oproep M|gestemd. kleine luchtvaart omvat o.a. staportvluchten, lesvluchten, recla- 51.ievluchten, fotovluchten, za- envluchten, rondvluchten e.d. "let is naar mijn mening hoog dat deze vormen van lucht ig aart meer in de milieu-belangs- v^lllng komen. De kleine lucht- f0ehart maakt dan wel minder la- •aai dan de grote luchtvaart, laar kan toch uitermate veel ov- 0 flrlast opleveren en irritaties ver oorzaken. Hoe groot de hinder in .elederland is, kan niemand pre en les zeggen. Wel is een onderzoek ópgenomen in het on- Iflerzoeksprogramma van de In- ardepartementale Commissie GeluidshinderMaar dat er over- is, kan niet betwist worden ezien de groeiende protesten "Epok van keurige, gezagsgetrou we, ordentelijke staatsburgers), jg^aarenboven komt dat de kleine uichtvaart een sterke neiging tot vertoont. Twee voorbeel- len. De luchthaven Hilversum 1 elde in 1969 47550 vliegbewegin gen start of landing). In 1975 n was dat opgelopen tot 85.551. De Teuge telde in 1970 16.000 vliegbewegingen, in 1976 >ng. 86.000. B^)e probleemstelling ten aanzien )an de kleine luchtvaart moet ïaar mijn mening luiden: hoeveel vliegbewegingen achten we aan en waar? We moeten to,*lat af laten hangen van wat naatschappelijk wenselijk is en lat wordt mede door de milieu- lactor bepaald. Een aantal maatregelen is moge- lllijk. Ik noem er een paar. '•Gebodsbepalingen in het opera- wlak (hoogte, aan- en uit vliegroutes e.d.). Deze bepalingen moeten wel gecontroleerd wor den en de sancties op niet-nale- ving moeten sterk verzwaard worden. Zonering rondom luchthavens. RDat bete kent, dat bij een bepaalde grens een bepaalde hoeveelheid ge luidsbelasting niet overschreden IJ mag worden. Al naar gelang de Ij norm, die gehanteerd zal gaan worden, zal afhangen hoeveel Tl vliegbewegingen dan nog plaats vinden. Verscherping van de voorschrif ten met betrekking tot de hoe veelheid geluid. Stopzetting van alle directe of indirecte financiële steun (bijv. via dekking van exploitatietekor- Inten van luchthavens), e Verbodsbepalingen om over be- paalde gebieden te vliegen, zoals fa over natuur- en stiltegebieden. Verbodsbepalingen en op bepaal- tïide tijden te vliegen. Verbod van bepaalde vormen van kleine luchtvaart, bijv. recla- mevluchten. Drs. H. Noordegraaf is actief in de werkgroep luchtvaart van de Vere niging Milieu Defensie. 13. Iedereen Is het wel over eens dat minderheden gelegenheid moeten hebben hun eigen cultuur te beleven en verder te geven aan hun kinderen. Immers, de meerderheid heeft niet het recht de rest aan zich gelijk te schakelen. Minderheden hebben recht op hun Identiteit Maar waar zijn de grenzen van dat recht? Niemand zal er over twijfelen dat die ln leder geval liggen waar schade aan anderen begint. Wanneer de Nederlandse Volksunie mensen om hun huidlskleur wil verwijderen, zet Je een vraagteken bij de toelaat baarheid van de identiteit van die unie. Geen samenleving ook zal een maffia, met godfathers en al, zijn eigenheid gunnen. Identiteit vindt een toelaatbaarheldsgrens bij de schade aan anderen. Er bestaat nog een ander terrein waar vraagtekens over de identiteit kun nen rijzen, namelijk de opvoeding. Een groep bij voorbeeld die uit over tuiging zijn kinderen geen onderwijs laat volgen, zou weinig kans hebben in onze samenleving. Een minderheid die zijn kinderen niet wil laten inen ten, wordt op dit punt niet zomaar geaccepteerd. En er zouden weinig Nederlanders zijn die de zinloze en pijnlijke besnijdenis van meisjes, zo als die bijvoorbeeld ln Somaliland tot de Identiteit van vele stammen hoort, in onze samenleving ongestraft zou den willen laten. Dus ook wat de houding van men sen tegenover hun eigen kinderen be treft, is er een grens denkbaar aan de identiteit. Dit laat zien hoe wij, diep in ons hart, niet geloven dat de kinde ren helemaal van hun ouders zijn. Het kind is er zelf ook nog, en als hoger beroep, zo voelen wij, moet het de samenleving hebben. Buren die door Guus van Hemert kindermishandeling aangeven zijn geen bemoeiallen. Een vraag is ook ln hoeverre Identi teit een onveranderlijk statisch gege ven is. Om een voorbeeld te noemen: de identiteit van mijn grootmoeder is de mijne niet meer. De timide Bra bantse vrouw die in 1900 naar „Hol land" kwam, naar een Den Haag zon der auto's, fietsen en radio's en zon der vrouwenkiesrecht, en ik, haar kleinzoon, belden katholiek, hebben een andere cultuur. Haar Identiteit, met die bepaalde gebruiken (wijwa ter bij onweer), met die bepaalde overheersende plaats van de man ln het gezin (en ln het parlement), met die bepaalde diepe maar situatiege bonden wijsheid, ls voor een deel weggevaagd door de moderne wester se cultuur. Niet alleen de oude Aziatische en Afrikaanse, maar ook de oude wester se cultuur is door de moderne techni sche, democratische, anti-feodale waardenscala aan een verandering onderworpen. Europeanen zitten niet ln een zó ander schuitje als Aziaten en Afrikanen. Ook wij hebben onze oude cultuur zien veranderea Voor allen is identiteit geen statisch maar een bewegend begrip. De tijds factor hoort erbij. Alleen een factor van verwantschap en plaats (Fries, Zuidmoluks, Turks) geeft de eigen heid niet voldoende weer. Een man die zijn Friese identiteit zonder tijds factor zou beleven en bijvoorbeeld het oude Friese standenonderscheid handhavea verstart zijn eigenheid. In Iedere Identiteit zitten elementen die uitgezuiverd moeten worden ln de loop van de tijd. Wanneer ln sommige Zuldmolukse gezinnen de vader een macht heeft waardoor hij een door hem uitgezoch te bruid aan zijn zoon kan opleggea in plaats van het meisje van diens keuze, of als Jongens die 's avonds laat thuiskomea hun zus wakker mo gen maken om koffie te zetten omdat zij mannen zijn dan kan men soortgelijke dingen ln de ge schiedenis van Nederlandse voorou ders aanwijzen. Dat soort gebruiken hebben niet met een eeuwig geldende Aziatische Identiteit te maken. Ze zijn evengoed Europees. Het is de vraag of bepaalde machtsverhoudin gen ln Zuldmolukse gezinnen niet een ongunstige uitwerking hebben. Hun Jongeren treden vaak zeer welopge voed op. Maar ls de goede opvoeding in sommige gevallen niet ook een tirannieke opvoeding die ln hen een woede heeft neergelegd die elders af gereageerd wordt? Ik heb nooit religieuze medailles ge dragen als bescherming tegen onheil mijn ouders voelden meer voor sacramenten dan voor sacrament&lla maar ln onze katholieke kring wa ren er veel kinderen die altijd zoiets bij zich droegen, met een veiligheids speld aan een degelijk borstrokje of kamizooltje bevestigd, en het kan eventueel een goede functie gehad hebben, herinnerd hebben aan het vaderland dat de hemel ls. Maar evengoed kan het onderdeel geweest zijn van een houding van bijgeloof en afgeslotenheid. Wanneer ln sommige Ambonese krin gen een kind even de deur uitgaat en zijn moeder vraagt: „heb Je het bij Je?", dan gaat dat over een stukje hout van Amboa Het kan ook een herinnering zijn aan een gelukkig va derland waarnaar zij terugwillea Het kan ook een afsluiting zijn van de maatschappij en de mensen met wie zij in feite zullen opgroeien en functl- onerea De diepgaande en delicate vraag van het bewaren en tegelijk het ontwikke len van een Identiteit vindt een groot exempel ln de worsteling van IsraéL In een land van een heel andere cul tuur, van landbouwgoden, Bafils, en de daarmee samengaande gebruiken, hielden zij vast aan Jahweh uit de woestijn en aan zijn wet. In hun be waarde Identiteit lag hun kracht. Maar niet alleen daarin. Ook ln het groeien ln steeds nieuwe fasen en nieuwe menselijkheid: koningstijd, profetische beweging, tempel- en schriftcultuur. Tot tenslotte, ln Je zus, die Identiteit met zo'n wezenlijk heid en menselijkheid verscheen, dat zij open werd voor heel de wereld. Is dit voorbeeld te groot voor wat er onder ons bezig ls? Toch herken Ik erin dat bij eigenheid beweging hoort, en uitzuivering, en aandacht voor menselijkheid. f*r ffilM De Midden-Oostenpolitiek van het Witte Huis door Henk Biersteker De komst van het ILET, het Latijns Amerikaanse Instituut voor Transnati onale Studies, naar Nederland in sep tember voor het houden van een sym posium over „een nieuwe informatie- orde", heeft nogal wat afgrijzen ge wekt, en bovenal het feit, dat onze minister voor ontwikkelingshulp, Jan Pronk dit ook nog subsidieerde. In een vorig artikel heb ik weergege ven waarom. Het ILET wil de „onbe lemmerde nieuwsstroom" in de wereld inperken, omdat deze neerkomt op een overmacht van de multinationale, maar westelijk georiënteerde persbu reaus. Het wil met steun van de rege ringen komen tot het oprichten van eigen regionale nieuwsbureaus, die meer recht doen het eigen beeld en de eigen behoeften van de ontwikkelings landen. Verder een nieuwe internatio nale gedragscode voor journalisten, en een herdefiniëring van wat nieuws ei genlijk is. Dat alles zou moeten wor den vastgelegd in een „internationaal juridisch kader." Nu kan men primair vallen over bet feit dat dit allemaal heel raar en be dreigend klinkt voor mensen die aan hun grondwettige vrijheden hechten dat is inmiddels volop gebeurd. Men kan ook proberen na te gaan wat er achtqr zit en dat is niet of nauwelijks gebeurd. De vraag of we In de toekomst ons dagelijks nieuws nog wel in voldoende mate geserveerd krijgen uit de derde wereld, evenals onze grondstoffen, blijkt nauwelijks in het geding te zijn. Blijkens enige documenten van het ILET gaat het veel minder om wat er aan nieuws bet land uitgaan, dan om wat er binnenkomt. En wie, afgaande op een onderzoek onder zestien La-' tijns-Amerikaanse dagbladen, dat in gesteld werd door de Journalist Fer nando Reyes Matta, kennis neemt van wat de mensen daar te lezen krijgen, zal het probleem begrijpen. Beyes Matta stelt dat deze hele regio ln de nieuwsbedeling van de Internatio nale persbureaus grotendeels onkun dig wordt gelaten van zijn eigen situa tie en overstroomd wordt met allerlei nieuws dat daar in het geheel geen betrekking op heeft. Hij wijt dat aan het feit dat meer dan zestig percent van het nieuws in de door hem onder zochte kranten van persbureaus uit Noord-Amerika afkomstig Is en de maatstaven die daar gelden bepalen in grote mate, wat de krantenlezende La tino's onder ogen krijgen. Aan de an dere kant verbloemt Matta niet, dat de toevloed van westers-gekleurd nieuws In Latijns-Amerika ook doorgaat als gevolg van het ontbreken van een be hoorlijke eigen nieuwsgaring op dit continent. Nu een paar voorbeelden: op 25 novem ber werd Suriname onafhankelijk, een gebeuren dat precies in de onderzoeks periode viel. In slechts zeven van de zestien onderzochte dagbladen werd de geboorte van de nieuwe republiek op het eigen continent daags tevoren aangekondigd en twaalf van de zestien kranten berichtten er over toen het zover was. In vier landen Guatema la, Panama, Nicaragua, en de Domini caanse Republiek stond er geen letter over ln de krant En voorzover de Latijns-Amerika er kennis van neemt, wordt het geserveerd als tweede rangs- nieuws, precies zoals de Noordameri- kaanse nieuwsbureaus UPI en AP het brengen. „O Estado" In Brazilië be steedt meer aandacht aan een juwelen roof in New York. Toch is Suriname een noorderbuur van Brazilië. „El Heraldo" In Mexico kent grotere nieuwswaarde toe aan de moord op een politiechef In Oregon. De rede van premier Arron op onafhan kelijkheidsdag werd op de manier, waarop een Noordamerikaans persbu reau die pleegt te verknippen, in La tijns-Amerika ontvangen en kreeg meestal in het geheel geen aandacht Wel werd gesignaleerd, dat Arron een tegemoetkomende houding aannam te genover buitenlandse investeerders, maar niet zijn waarschuwing dat de rijkdommen van het land niet bedoeld waren om anderen rijk te maken en Suriname zelf ann te laten. Andere zaken die In de onderzoekperio- de gebeurden en nauwelijks aandacht in de Latijns-Amerikaanse pers kregen: een rapport uit Genève, volgens het welk de meerderheid van de in de we reld te koop zijnde farmaceutische pro- dukten nutteloos zijn of een ander pro- dukt imiteren. Een deel van het onder zoek (verricht door de universiteit van Oxford) heeft zich afgespeeld in Brazi lië. De medische behoeften van dat land kunnen volgens dit rapport bevredigend worden met 116 medicijnen.Slechts 52 ervan zijn absoluut onmisbaar. Niette min waren er 14.000 op de markt in Brazilië. Brazilië neemt van dit bericht zelf geheel geen kennis. Onderhande lingen tussen niet en wel oliebezittende derde wereldlanden, het tekenen van een nieuw koffie-akkoord, de uitsluiting van Ecuador en Venezuela van handels voordelen met Amerika, een nieuwe stap In de voorbereidingen van ontwik kelingslanden voor de Vierde UNCTAD al die dingen krijgen In het overgrote deel van de Latijns-Amerikaanse pers nauwelijks aandacht. Wel een expositie van de kunstzinnige Caroline Kennedy In New York. In Guatemala werd ln de onderzoekperiode een conferentie van ministers van arbeid gehouden over „de invloed van multinationale maatschap pijen op de arbeidsverhoudingen en wat regeringen daaraan moeten doen". Geen woord erover terwijl de confe rentie in Latijns-Amerika wordt gehou den. Wel de financiële crisis van New York, een grote brand in Los Angeles en een transportstaking in Tokio. Wat het cultuurbeeld betreft dat wes terse persbureaus ln ontwikkelingslan den binnendragen, verzuchtte de Guy- aanse premier Forbes Burn ham al eens: het ls een CadUlac-mentalitelt in een fieta-economle. Kortom, dat de lan den van de derde wereld In een positie van afhankelijkheid van het Westen verkeren, die bun geen goed doet, blijkt volgens de bevindingen van het ILET uit wat je er in de kranten leest en vooral uit wat je er niet in leest Daar willen ze nu verandering in bren gen door eigen regionale persbureaus. Dat betekent dus: onderlinge samen werking bij de eigen garing en versprei ding van nieuws. Want nu hoort de krantenlezer in Argentinië belangrijk nieuws over Bolivia of Uruguay slechts via New York of Madrid. Zo ziet men elkaar op hetzelfde continent slechts via een verre spiegel op een ander conti nent Niemand kan ontkennen dat dit een dwaze toestand ls. Als de collega's uit Latijns-Amerika, die westerse journalisten met hun boze resoluties zo kwaad hebben gemaakt straks ln Amsterdam op het symposium komen, zal hun stellig worden duidelijk gemaakt dat het ontbreken van werke lijke democratie in de meeste van hun landen een belangrijke oorzaak ls van het gebrek aan een behoorlijke eigen nieuwsvoorziening. Als er niet genoeg waarheidsgetrouw binnenlands nieuws voorhanden ls dan worden de gaten gestopt met buitenlands nieuws dat geen kwaad kan, of met algemene arti kelen over zonnevlekken of sport ln zoverre voorzien de internationale pers bureaus vaak wel ln de behoeften van de heersende regimes: er kan altijd een krant uitkomen, ook al Is er In eigen land geen nieuws. Het kan een uiterst nuttige discussie worden op dat vermaledijde symposium In Amsterdam. Mits de participerende westerlingen ln alle nederigheid besef fen dat bun vrijheid en welvaart zowel In de geschiedenis als in de wereld tamelijk uniek zijn. Henk Biersteker Is redacteur van de IKON-televtsle. Zijn eerste bijdrage over dit onderwerp stond op de Podium pagina van vorige week door P. C. Meijer Enige tijd geleden stuurden de gezamenlijke kerken van Arkel een brief aan alle werklozen ln de gemeente Arkel. Het arbeidsbureau in Gorkum zorgde ervoor dat de betrokken werklozen die brief ontvingen. Terecht zoals ook in de brief staat wilde dit bureau de namen van deze mensen niet bekend maken. Een goed stuk samenwerking tussen overheid en particulier initiatief. Wat la het resultaat van de actie? Van de naar schatting enige tientallen werklozen heeft zegge en schrijve één gereageerd op de uitnodiging tot „een gesprek over de vragen van het werk loos-zijn van de zijde van de geza menlijke kerken". Toch wil de hervormde predikant van Arkel, ds K. B. du Pon, ln feite de Initiatiefnemer, niet spreken van een mislukking. De kerken hebben laten merken dat ze oog en hart hebben voor de zaken die ln het leven van mensen aan de orde zijn. Vooral waar kerken de naam hebben van niet of nauwelijks sociale bewogenheid te hebben, ls zo'n brief een heel ander geluld. En dat ls volgens hem al be langrijk. Waarom deze zeer povere reactie op zo'n brief? Het ls geen alledaags ver schijnsel. Het bericht erover heeft de landelijke pers gehaald. Dat gebeurt bepaald niet met allerlei locale kerke lijke activiteiten. Wat dat betreft zijn de kerken van Arkel uitschieters. Ze verdienen die aandacht en een com pliment ook! Maar de uitzonderingspositie ver klaart misschien ook de wel erg klei ne reactie. Wie verwacht nu zoiets van de kerken? En vooral: wat moet Je Je daarbij Indenken? Aan werk zullen de kerken Je niet kunnen hel pen. En een gesprek over de vragen van het werkloos zijn? In de brief staat al, dat de kerken zelf niet weten hoe ze het meeleven met de werklozen meer concreet moeten maken. Daarom vragen ze om het gesprek. Maar dat ls natuurlijk geen zinsnede waarmee Je mensen het idee geeft dat zo'n gesprek zinnig ls. Verder ls door allerlei ervaringen ook wel duidelijk geworden dat een werk loze zich niet zomaar laat aanspreken op zijn situatie. Kortom: er zijn heel wat redenen aan te geven waardoor dit Initiatief wei nig reactie moést opleveren. Kerk en samenleving Toch zit er achter die brief een ma nier van denken, die erg waardevol ls. Van de kerk mag kennelijk verwacht worden dat het getuigenis en de dienst van het evangelie van Christus te maken heeft met de levens van mensen. Dat ls ook vroeger telkens weer door kerkmensen begrepen. De aanstelling van diakenen ln de eerste gemeente ls daar een bewijs van, maar evengoed het brede scala van instellingen voor .school, staat en maatschappij" dat in de loop der Jaren is ontstaan en soms ook weer ls vergaan. Deze latere ontwikkeling heeft echter ook een minder plezierig bljprodukt opgeleverd. De kerk als zodanig heeft een stuk betrokkenheid op die werke lijkheid verloren. Daar waren Immers al die Instellingen voor? Er komt bi), dat ook van overheids wege allerlei taken opgepakt zijn, die vroeger hooguit ln de sfeer van het particulier initiatief lagen. Op zich een erg gelukkige ontwikkeling, met veel meer mogelijkheden op het ge bied van geld en deskundigheid dan er anders had kunnen zijn. Wel ls het opnieuw een oorzaak dat de kerk minder met zaken van de alledaagse werkelijkheid te maken kreeg, hoe zeer dat voor Individuele christenen wél het geval la. Meer dan problemen En dan ls er temidden van al die professioneel-deskundige toestanden die brief van de kerken van ArkeL Misschien zo amateuristisch, dat le dereen die een beetje thuis ls bij werklozen de afloop had kunnen voorspellen. Maar wat die kerken ontdekt hebben ls heel simpel en daarom zo belang rijk. Als mensen problemen hebben ln dit geval geen werk zul je aan dat probleem moeten sleutelen, zo deskundig en zo efficiënt mogelijk. De mens ls echter meer dan z'n pro bleem. Natuurlijk ls dat een waarheid als een koe. Elke deskundige, elke hulpverlener zal dat van harte onder schrijven en er zo goed mogelijk mee rekenea Maar de contacten zijn Im mers altijd maar even? „Er zijn nog zóveel wachtenden ach ter U". Dat ls het bandje dat zij bij elk gesprek zouden kunnen laten horen. De onlangs bekend geworden cijfers over werkloosheid laten merken dat we met een toename tot 250.000 of meer werklozen hebben te rekenea Geluiden uit de Industriële wereld maken duidelijk dat méér winst méér investeringskansen betekent. Maar dat zullen, om het Industriële hoofd boven water te houdea vooral ar beidsbesparende investeringen zlja Hoe we toch nieuwe arbeidsplaatsen moeten scheppea ls bepaald nog niet duidelijk. Dus: steeds meer mensea die aandacht vragea Mogelijkheden En de kerken? Die kunnen dat pro bleem niet zomaar oplossea Maar laten die kerkea die weet hebben van zoiets als Oods menslievendheid, als tublieft dan oog hebben voor mensen. Werklozen hebben veel problemen. Maar één van de belangrijkste ls wel: vereenzaming, het gevoel er niet meer bij te horen en zelfs gemeden te wor den. Dat kan geen Instantie, hoe des kundig ook, helemaal opvangen. Daar zijn mensen voor nodig. Hoe was Jezus niet bewogen over een man die „geen mens" had. Over kerk ge sproken! Je hoeft echt niet bij alle mensen die Je min of meer kent hele avonden op bezoek te gaan. Maar gewoon een beetje vriendelijkheid en belangstel ling voor anderen, binnen en bulten de gemeente, kost zo weinig. Zou Je dan niet merken of horen als die ander met zorgen zit: gezondheid, kinderen waar het niet zo goed mee gaat ofgeen werk? Zo zal er ook de nodige Informatie binnen komen bij de kerken over de situatie met de werkgelegenheid. Zo nodig kunnen dan de kerkelijke han den ln elkaar geslagen worden om wat te doen Misschien het opzetten van een bezigheidsproject voor werk lozen. Of zonodig eens samen aan de bel trekken bij de een of andere In stantie, dat het hier of daar toch wel scheef zit. Vergeet niet dat de kerk nog altijd heel eigen mogelijkheden heelt. In tegenstelling tot artsen, maatschap pelijk werksters of welke hulpverle ners ook kunnen mensen van de kerk of het een dominee ls of een ge woon gemeentelld ongevraagd bij Iemand aankomen. Hun Informatie kan daardoor veelzijdlger zijn. Als zij dat dan ook doorsluizen, in dien ze dat nodig vinden, naar be paalde Instanties, zal dat ook heel anders aankomen dan een verhaal van een actiegroep of een politieke groepering De voorbeelden van zó tot stand gekomen brieven, mét re sultaat, zijn te geven! Ds P. C. Meijer is Industriepredikant In algemene dienst bij de Gereformeer de Kerken. Ten Shtao-Ping de vorige week ln ere herstelde Chinese vice-premler: „Altijd maar strijd moeten leveren, vermoeit de mensen." Teng Shlao-Ping: „Wat doet het er toe of een kat zwart of wit ls, als hij maar muizen vangt" J. A. Middelhuis, oud-voorzitter van het NKV over de zo veel strijd lustiger opstelllnfl van het NKV: „Wij hebben het langs de weg van de harmonie geprobeerd, maar de werkgevers hebben meer zeggen schap steeds tegengehouden. Dan moeten ze niet verbaasd zijn dat het NKV nu voor het conflict kiest als dat nodig ls. Ze krijgen een koekje van eigen deeg." Ook deze week ontbre ken als gevolg van de vakantie twee vaste medewerkers: H. J. Neuman en Tom Jans sen. De tekening op deze pagina Is van Auth, de tekenaar van de Washington Post.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 9