Blanke gereformeerden doen
veel aan zending onder zwarten
Sn
Wereldraad: brievenbus van vervolgden
Islam-zendelingen
naar Indianen
Fotoboek over zendingswerk NG Kerk
VANDAAG f|
SÉ
Voorbijganger^
VRUDAG 29 JULI 1977
KERK
Trouw/Kwartet
stJI
door Aldert Schipper
De vraag „Ben ik mijn broeders hoeder" hebben de blanke
gereformeerden in Zuid-Afrika zij het op een wat eigenzinni
ge manier volmondig met Ja beantwoord. Zij hebben een
reusachtig zendingswerk verricht in het zuiden van Afrika en
zich daarbij niet beperkt tot de republiek. Ook in Zambia,
Mozambique, Rhodesiê, Angola en Zaïre bestaan florerende
gereformeerde kerken, waar men behalve de belijdenis van
Guido de Brés en de Heidelberger ook de leerregels van de
Dordtse synode van 1618-1619 omhelst.
Doofstomme kinderen worden op sleeptouw genomen door een
blanke onderwijzer tijdens een schoolreisje.
Dat deze kerken bestaan komt
door de Indrukwekkende activitei
ten van de boerenkerken die tot in
het zuiden van Nigeria hun zen-
dingsposten hebben gebouwd. De
Nederduits Gereformeerde Kerk in
Zuid-Afrika heeft de fotograaf Karl
Breyer opgedragen van dit zen
dingswerk een documentatie te
maken, die nu onder de titel „My
Brother's Keeper" (Mijn Broeders
Hoeder) uitgegeven is door de Zuid-
afrikaanse uitgever Perskor.
De leden van de Nederduitse Gere
formeerde Kerk geven per jaar on
geveer veertig gulden uit voor zen
dingswerk, dat sterk traditioneel
wordt gehouden met een nadruk op
evengelisatle en kerkbouw. Maar
de kerk doet blijkens de foto's ook
het een en ander aan medisch en
educatief werk, vooral onder ge
handicapte kinderen en chronisch
zieken zoals lepra-lijders.
Patriarchaal
In de Zuldafrikaanse context
spreekt het welhaast vanzelf dat in
het zendingswerk de patriarchale
verhouding tussen blank en zwart
overheerst. Dat blijkt ook uit de
foto's, waar Je aldoor blanke domi
nees, blanke evangelisten, blanke
artsen en blanke leraren ziet, die
iets aan de zwarten te vertellen
hebben. Met nadruk wordt opge
merkt dat de zending weliswaar
steeds ook zwarte krachten opleid
de tot verpleegsters en administra
tieve hulpkrachten en in de hospi
talen, maar niet tot artsen. Wel
heeft de kerk maar liefst negen
theologische opleidingen geves
tigd, waar zwarten tot evangelist
en dominee kunnen worden opge
leid.
In de zending van de NGKerk zijn
1078 blanken werkzaam. Er zijn bo
vendien 308 blanke zendelingen, 88
kleurlingen en 315 zwarte domi
nees, 702 zwarte evangelisten, vijf
predikanten en drie evangelisten
van Indiase afkomst. Meer dan 1,6
miljoen zwarte Afrikanen in Zuide
lijk Afrika behoren tot kerken die
voortgekomen zijn uit het zending-
werk van de NGKerk, die zelf
slechts ruim 1.2 miljoen leden telt.
Indrukwekkend
Het zijn allemaal indrukwekkende
cijfers, die evenwel overschaduwd
worden door de strikte apartheid,
die de blanke gereformeerden ook
in hun zendingswerk toepassen. De
blanke zendelingen mogen bijvoor
beeld niet lid worden van de zwarte
kerk, die zij dienen en veel Jonge
zwarte en kleurlingen-predikanten
is het een doorn in het oog, dat de
blanke traktementen een veelvoud
van de hunne zija Niet dat de
zwarte dominees net zoveel willen
verdienen als de blanke collega's,
maar zij vinden het onuitstaanbaar
dat de blanke predikant in hun
kerk zich in zijn salaris niet aan
past aan zijn zwarte mede-theolo
gen.
Een van de Indiase predikanten,
ds. S. Govender, zei enige tijd gele
den tijdens een synode-zitting van
de gereformeerde kerken in Lunte-
ren dat de apartheid er oorzaak van
is dat de vrucht van het zendings
werk niet nog groter is. Aan de
financiële inspanningen van de
blanke gereformeerden ligt het
echt niet.
Het ouderwetse beeld van de zendeling bestaat nog in de NGKerk. Hier een openluchtkerk in
Caprivi in het noorden van Namibië.
Een van de jongste predikanten van de (Indiase) Reformed Church in Africa is ds. S. Govender uit
Durban, hier op bezoek bij een bejaard gemeentelid.
ADVERTENTIE
Hervormd
Nederland
Verder deze week m HN:
Surinamers in Amsterdam:
heroine hun grootste vijand
De VAD een cnsis achter de crisis
Werken b>| Philips: priesters aan
de lopende band
Neutronenbom sloopt de atoom-
Ben van Kaam en de vergeten
geschiedenis van Ambon
Bisschop Lefèbvre voor de poor-
Ik neem vniWijvend proefabonne
ment 2 maanden H.N. voor 5 -
TeL nr.:
Ab pnjs 31.- I
Zonder poetzegel verzenden aan Ant
woordnummer 1776 Den Haaq
Bellen kan ook: 070-512111
NN la ook in de loeae verkoop
verkrijgbaar.
OTTAWA Het overkoepelend
lichaam van de moslimgemeen
schappen in Canada heeft besloten,
de zending onder Indianen en Eski
mo's in Canada ter hand te nemen.
Vorige maand is in Nashville (Ten
nessee) de islam-zending onder Indi
anen in de Verenigde Staten gestart
ER RIAAD Het eerste islamiti
sche instituut voor zendingswe-
tenschgap is gesticht aan de univer
siteit van Er Riaad (Saoedi-Arabië).
Het „instituut voor de verkondiging
en uitbreiding van de islam" kan
voorlopig driehonderd studenten op
nemen. Aanmeldingen uit landen,
waar de islam een minderheid is,
krijgen voorrang.
ROME Volgens het in Rome
verschijnende tijdschrift „Atheïsme
en dialoog" zijn er in China momen
teel nog tussen de vijfhonderd en
zeshonderd priesters. Van de bis
schoppen flie vóór 1964 gewijd zijn,
leven er nog tien. Enkelen van hen
zitten al twintig Jaar gevangen, on
der wie de bisschoppen van Sjanghai
en Kanton.
LONDEN De Sudan-Inland-
M is-sion (SIM) heeft opgeroepen tot
wereldwijd gebed voor Ethiopië, ge
zien de politieke ontwikkelingen. De
SIM heeft al 20 van haar 27 zendings-
posten in Ethiopië moeten sluiten en
bijna honderd van haar 184 zen
dingsmensen moeten evacueren. De
8IM ls de grootste protestantse zen
dingsorganisatie in Ethiopië. Enkele
andere zendingen hebben reeds al
hun mensen teruggetrokken.
MAPUTO De r.k. bisschoppen
van Mozambique hebben president
Samora Machel geschreven over on
menselijke toestanden in de opvoe
dingskampen, die de Mozambi-
quaanse regering heeft ingericht
voor politieke tegenstanders. Velen
zijn in tropische bossen. Er wordt
gefolterd en er heerst honger, aldus
de bisschoppen.
PARIJS In Frankrijk worden in
de r.k. kerk steeds meer diensten
zonder priester gehouden. In 67 bis
dommen komen dit soort diensten
regelmatig voor, in 16 bisdommen zo
nu en dan en ln slechts negen nog
nooit.
ZEIST De heren I. P. Zandijk
uit Andelst en W. Groenendijk uit
Haastrecht zijn door de gereformeer
de zendingsbond in de hervormde
kerk aangesteld als manager en as
sistent ten behoeve van een land
bouwproject in Loyapat, Kenia. Een
verzoek uit Kenia om leraren gods
dienstonderwijs op middelbare scho
len heeft de GZB nog in beraad.
Liever stuurt men hiervoor geen pre
dikanten, omdat de GZB toch al een
tekort aan zendingspredikanten
heeft.
CONFERENTIES
door Aldert Schipper
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 946
Westblaak 9 Rotterdam
Tel. 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56 Zwolle
Tel 05200-17030
GENEVE De secretaris van de Nederlandse Hervormde Kerk,
dr A. H. van den Heuvel, heeft gisteren de wereldraad van
kerken opgeroepen zich te maken tot het adres ln de wereld,
waar leder, wiens mensenrechten geschonden worden, zich toe
kan wenden. Hij wil dat dergelijke klachten niet ln een of andere
prullenbak verdwijnen of in de bureaulade komen te liggen van
een oecumenische ambtenaar, maar dat de klachten worden
doorgezonden aan de leden-kerken, opdat deze actie kunnen
ondernemen. De Nederlandse theoloog maakte zijn opmerking
naar aanleiding van de rede van de voorzitter van het centrale
comité, de Canadese aartsbisschop Edward W. Scott, de leider
van de anglicaanse kerk in zijn land.
8cott stelde vast dat het werk van de
wereldraad van kerken ln het a!gelo
pen Jaar roet grote voortvarendheid
ls doorgegaan. Met name op het ge
bied van de theologische studie en
de hulp aan slachtoffers van honger
en oorlog heeft de raad een druk Jaar
achter de rug.
Afschuw
De leider van de wereldraad sprak
zijn afschuw uit over het toenemen
de gebruik van martelmethoden in
de wereld en zei dat de kerken voor
aan gestaan hebben in het proteste
ren tegen schendingen van mensen
rechten. Naar aanleiding van deze
opmerking zei dr. Van den Heuvel
dat de kerken best nog wat meer
Inspanning kunnen geven aan de be
scherming van de rechten van de
mens.
Dr. van den Heuvel nodigde de le
den-kerken van de wereldraad uit,
aan elkaar te vertellen wat zij zoal
voor de mensenrechten hebben ge
daan en van plan zijn te doen.
De Russische baptistenleider Sergei
Bychkof maakte het centraal comité
duidelijk dat sommige inspanning
voor de mensenrechten niet vrij is
van politieke bijbedoelingen of al
thans ongewenste politieke effecten
heeft Hij vertelde dat de secretaris
van de oecumenische commissie
voor internationale zaken, dr. Leo-
poldo Niilus, per telegram Informeer
de naar de gezondheid van de gedeti
neerde baptist Georgi Vins, nadat ln
het westen berclhten waren ontvan
gen dat deze een kwikvergiftiging
had opgelopen in zijn strafkamp.
Bychkof vertelde dat hij bij de rege
ringsautoriteiten had geïnformeerd
en dat dezen hem hadden gezegd dat
er een ongeluk was gebeurd met
kwik, waar ook vins niet door getrof
fen werd.
In zijn jaarverslag legde de secreta
ris generaal van de wereldraad, dr.
Philip Potter, nogmaals uit dat de
oecumenische beweging als haar op
dracht ziet. een verband te leggen
tussen de bijbelse oproep tot een
heid, getuigenis en dienst. De Zwar
te Caraïbische theoloog, die sinds
1972 leider ls van de wereldraad, riep
de leden van het centrale comité op
tot een geest van openheid en tot
een levensstijl die rekening houdt
met de werkelijkheid van onze
wereld.
Hij zette uiteen dat hiervoor drie
dingen in het oog gehouden moeten
worden, de eenheid van het evange
lie, wederzijds vertrouwen en open
heid. ..Als we om ons heen kijken
zien we een wereld van wantrouwen
en angst, waarin dingen verborgen
of openbaar gemaakt worden met
het doel elkaar te beschadigen in
plaats van op te bouwen, een wereld
van vervreemding, eenzaamheid,
dwingelandij en machteloosheid. De
opdracht van de kerk is het, in deze
situatie medewerkster van God te
zijn, om van deze wereld een be
woonbare wereld te maken, een te
huis, een gezin van mannen en vrou
wen, van jongen en ouden, van men
sen die hun verscheidene gaven ten
dienste van elkaar te gebruiken en
waar openheid, vertrouwen, liefde
en gerechtigheid regeren."
Levensstijl
Dr. Potter zei dat alle programma's
van de wereldraad gericht zijn op
het bevorderen van deze stijl van
leven en denken, die zijn basis vindt
in het evengelie. „Zoals het Woord
vlees ls geworden, vol van goedheid,
zelf-opofferende liefde, waarheid,
trouw en vertrouwen, zo kunnen wij
alleen maar ln woorden en daden
voluit mens zijn, als wij ook vol zijn
van deze goedheid en trouw."
Dr. Potter hield de leden van het
centraal comité voor dat de kerk
moet leren te lijden, omdat er geen
openheid en vertrouwen kan be
staan zonder lijden. „Er kan geen
verzoening, geen vrede, geen gerech
tigheid in onze wereld bestaan, zon
der dat wij bereid zijn onszelf in de
NIETTE ABSOLUUT
In het Franse blad Moi schijnt eens
gestaan te hebben: „Geloof ls geen m
zwemvest. Geloof ls zwemles". Daal
moet Je dan even over nadenken. I
grap zit natuurlijk in de
klankovereenkomst van zwemvest
en zwemles. De man die dit „bon ar
mot" uitvond heeft er natuurlijk letfcf
mee bedoeld. Als ik het onder xn
woorden tracht te brengen komt er
iets van geborgenheid tegenover
met de daad naar buiten treden. 1
18
Geloof ls geen veiligheidsgordel in 101
stormachtige tijden, geloof vraagt ,u
iets van Je, nl. dat je zelf wilt leren n
gaan door die storm, leren fe
zwemmen. Er zit veel waars ln. Toch11
klinkt het mij, als veel van dit soort W
uitspraken, iets te absoluut. Is
geloof helemaal geen zwemvest?
Geeft geloof dan geen geborgenheid
en veiligheid? Is 't zo verkeerd om 'J
dat van het geloof te verwachten? I#d
de mens dan zo'n flinkerd dat hij n
onder geen enkele omstandigheid
een zwemvest nodig heeft? Hoeft hl^le
werkelijk nooit door iets heen W
gedragen te worden? Ik denk dat de Is
vraag al beantwoord is door al die *s
duizenden die werkelijk door nacht Uv
en ontij zijn gegaan. Met, goddank, t j
dit zwemvest. Toch is de man van ml
dit woord ook best te begrijpen. Er rs
zijn mensen die van het geloof >A
alléén een zwemvest maken. Die, rs
terwijl ze ln kalm water verkeren, rgi
alsnog gedragen willen worden. Ze dr
zijn lui, zwemmen ls er niet bij. efi
Leren zwemmen is te ingewikkeld. »n
Het zwemvest doet 't wel. Dat zal die r
man wel bedoeld hebben. Om zulk I
soort opvattingen over het geloof J
aan de kaak te stellen. En dan krijgt
hij wat dat betreft gelijk. Wie altijd
bevestigd wil worden in wat hij toch
al de hele dag loopt te zingen raakt
in een gang terecht waarin hij zich
nooit meer iets afvraagt. Geloof
wordt een opium. Een „trankillizer",
een kalmeringsmiddel. Ik denk dat 1
't allebei is. Leren zwemmen en óp't
moment dat je er niet meer tegenop
kunt: een zwemvest.
Grocpsdynamika, 15-19 augustus,
Kontakt der Kontinenten, Soester-
berg (tel. 03463-1755).
Godsdienstonderwijs, studiecon
ferentie van de opleiding voor de
acte godsdienstonderwijs. Sprekers
prof. dr. J. de Graaf, prof. dr. A.
Geense, drs. G. J. Platvoet en prof.
dr. J. G. Bomhoff. 12-13 augustus,
Hydepark, Driebergen. Inl. en opg.
tel. 05750-13350.
Opnieuw verder, voor 50-65-Jari-
gen, 13-19 augustus, Den Alerdinck,
Laag Zuthem (tel. 05290-541).
Wel ouder maar niet van gisteren,
voor 60-plussers, 8-13 augustus, De
Klinkenberg, Rothem (tel.
04403-3737).
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Dronrijp: R. Schelling
kand. te Hiversum.
Aangenomen de benoeming tot men
tor van de herv. geref. te 's-Herto-
genbosch: P. P. J. Monster, a.s. em.
pred. te Hierden.
Afscheid op 31 juli van Sexbierum:
P. Kloosterman wegens emeritaat;
van Uithoorn: W. A. Kalman ber. te
Noordwljkerhout;van Zeist: A.
Gooijer ber. te Putten; van Mak-
kum: C. van Wijngaarden ber. te
Pernis; van Krabbendijke: C. L. Ver
baas ber. te Uithuizermeeden.
Benoemd (1.8.1977) tot leraar gods-"
dlenstonderwijs aan de scholenge
meenschap Cornelius te Capelle a.d,'
IJssel H. Belier uit Hoofddorp. Hij!
heeft reeds afscheid genomen.
waagschaal te stellen. Dat betekent
dat wij bereid zijn zonder angst de
soms pijnlijke gevolgen te aanvaar
den van de overeenstemming die
bestaat op het punt van de éne
doop. het éne avondmaal en het éne
ambt."
Onder vuur
Een consequentie van de openheid
waartoe dr. Potter opriep wordt ge
vormd door de programma's van de
wereldraad op het gebied van de
ontwikkelingssamenwerking, het
streven naar een nieuwe economi
sche wereldorde en van bestrijding
van het racisme. „Ons programma
ter bestrijding van rassenwaan is*
niet onder vuur genomen omdat wij
_ons tegen rassenwaan hebben uitge
sproken, maar omdat wij na langdu
rige studie de ware aard van raciale
onderdrukking en de manier hebben
blootgelegd, waarop vooral ln de rij
ke landen de mensen bezig zijn, ra
cisme in stand te houden. Dr. Potter
legde uit dat de wereldraad tiental
len jaren de armen en behoeftigen in
de wereld heeft trachten te helpen,
maar nu pas echt onder druk komt,
nu de raad bezig is, de verborgen
krachten aan het licht te brengen,
die de armoede ln stand houden,
zoals privé of staatskapitalisme,
transnationale bedrijven, machts
elites en militair geweld.
GEREF. KERKEN >e
Afscheid van Zwijndrecht-Groote»el
Lindt: H. Moll ber. te De Lier; vanuii
Zoutkamp: L. J. Bouma ber. te Rid-ph
derkerk; van Nieuwendijk (NBR): A.roi
Hooimeijer ber. te Enschede. uh
/a
Intrede te Westerbork: J. v.d. Ploeglig
uit Drogeham; te Woudenberg: H. v.tei
Veen, fulltime leraar godsdienst aanrri
het Nassau Veluwe College te Har-ee
derwijk te Hemelum: drs H. J. v.d.le
Laan, kand. te Kampen, die tevensnj
per 1 aug. is benoemd tot wetensch.tw
medewerker voor praktische theolo- ^g
gle, voornamelijk voor de homilek-fa
tiek aan de theol. hogeschool te ipi
Kampen. ve
.wi
de
VRIJ EV. GEM.
Afscheid van Goes: H. Ravenb ber. lëi
te Zwolle. ijk
Je
Benoemd (1.8.1977) tot full time le- s 1
raar godsdienst en maatschappij-He
leer en geschiedenis aan de Chr. lel
M.AVO te Winschoten: J. Schota-tot
nus. Ds Schotanus heeft reeds af-je
scheid genomen. tei
Drs H. Leene
Drs H. Leene te Zwanenburg is be-
noemd tot gewoon lector in het oude
testament, in het bijzonder de exe-
gese van de profetische boeken, aan >5
de faculteit der godgeleerdheid van FL
de Vrije Universiteit te Amsterdam. no
Drs. Leene (40) voorheen gerefor-^
meerd predikant te Schagen is al
sinds 1969 aan de Vrije Universiteit^
verbonden.
JV
Stockwood
o
Dr Mervyn Stockwood, de angli-pi
caanse bisschop van Southwark Bti
(Londen) heeft in zijn bisdomsblad ch
gewaarschuwd tegen de activiteiten ge
van het extreem-rechtse Nationaal
Front in Engeland. „Als een land in mi
economische moeilijkheden ver-or
keert, is een zondebok gemakkelijk ui
te vinden. Hitier gooide de schuld op to
de Joden, het Nationaal Front doetwi
het nu in Engeland op de immigran- Hi
ten. In Duitsland bleef de kerk vooree
het grootste deel zwijgen, met vrese- Di
lijke gevolgen", aldus de bisschop, tri
