grachtengordel krijgt eindelijk riolering
Kiwitaart van orize
Meester
Weer naar school... in de BijenkorfjQg
Aanleg Markerwaard
overbodig na nieuwe
luchtvaartprognoses
rechtstreekse lozing in Amsterdam in jaren tachtig ten einde
Brug over Gouwe
financiële strop
ÈRDAG 28 JUU 1977
TROUW/KWARTET H 9
-i overzicht van de werkzaamheden aan de Keizersgracht.
:hts de stalen schotten van de hulpdamwand, links de kade-
ur en daar tussenin de sleuf met het hoofdriool.
ADVERTENTIE
Jute- en kurkdessinop
schriften. 125
oftewel: onze opzienbarende poezeschnften en andere schoolspullen.
De Bijenkorf heeft een nieuw schoolvriendje voor je. Een aardige snoezepoes die je tegenkomt op
schriften, ringbanden, cahiers, opschrijfboekjes. Hou je niet zo van poezen, dan hebben we ook heel
mooie patchwork-schriften voor je, met bijpassende cahiers, ringbanden, etc. Of een heleboel andere
schriften, watje maar wilt Een paar voorbeelden zie je hierboven, veel meer zijn er te zien in de
Bijenkorf. Er is vast wel iets van je gading bij. Ook in de Bijenkorf: alles wat je verder nodig hebt voor
school. o.a leuke gipsen of bamboe puntenslijpers, rieten pennedoosjes en gum kwastjes, allemaal uit
China De prijzen zijn fijn bescheidea
Poezen, op schriften, nng-
'schnjfwaien' banden en cahier*. Va. 120
'niet in Arnhem
Vereniging Behoud IJsselmeer:
Van een onzer verslaggevers
EDAM De rijksoverheid kan volgens de Vereniging tot Be
houd van het IJsselmeer rustig het besluit nemen de Marker
waard niet aan te leggen. Ook de plannen voor een Tweede
Nationale Luchthaven In de Markerwaardpolder kunnen de
prullenmand ln, vindt de VBIJ.
De milieu-organisaUe reageert hier
mee op de prognoses die de directie
van de luchthaven Schiphol onlangs
publiceerde ten aanzien van het
luchtvaartverkeer. Volgens de direc
tie zou Schiphol tot het Jaar 2000
voldoende capaciteit bezitten om
het groeiend aantal vliegtuigpassa
giers en vliegbewegingen op te
vangen.
De VBIJ concludeert hieruit onder
meer dat Nederland voorlopig geen
tweede nationale luchthaven nodig
heeft. Omdat een nieuwe luchthaven
volgens de Raad voor de Waterstaat
het financleel-economlsch trekpaard
ls om een Markerwaard rendabel te
maken, ls er voor de VBIJ dus ook
geen behoefte aan een Markerwaard.
In haar reactie wijst de Vereniging
overigens de groei van het luchtver
keer, die de SchipholdirecUe (én Ge
deputeerde Staten van Noord-Hol
land) ln de negentiger Jaren voorziet,
van de hand. als die met een oneven
redige ontwikkeling van de geluids
hinder gepaard gaat. Dit bezwaar
wordt ook aangevoerd, als er toch
een tweede (aanvullende) nationale
luchthaven zou worden aangelegd,
hetgeen „spreiding van hinder mee
brengt" en volgens de VBIJ dus geen
oplossing biedt. „Immers, als ge
luidshinder niet aanvaardbaar ls
rondom Schiphol, is hij dat evenmin
ln Waterland, West-Friesland, Over
ijssel, IJsselmeerpolders en het IJs
selmeer. Als de maatschappelijke ef
fecten van een ontwikkeling nu al
onaanvaardbaar zijn, dan moeten er
nu grenzen worden gesteld. OS van
Noord-Holland doen dat niet. Het
rijksniveau, waarop het besluit moet
worden genomen, hopelijk wel."
Mocht de rijksoverheid een besluit
om de Markerwaard en een tweede
nationale luchthaven niét aan te leg
gen te rigoureus lijken, dan zou ten
minste het minderheidsstandpunt
van de Zuiderzeecommlssie uit
stel van de beslissing met tien Jaar
Ingenomen kunnen worden, zo
meent de VBIJ: „De nieuwe progno
ses van het luchtverkeer geven aan
dit standpunt alle ruimte."
GOUDA Nog voor men aan
de bouw van de nieuwe bascu-
lebrug over de Nieuwe Gouwe
is begonnen ls het gemeente
bestuur van Gouda al gecon
fronteerd met een kredietover
schrijding van 2.000.000,-.
Aanvankelijk waren de kosten
(prijspeil 1 Januari 1976) geraamd op
ruim 67. miljoen. De verwachUng ls
nu dat de brug uiteindelijk tegen de
87, miljoen zal gaan kosten. Deze
tegenvaller komt overigens niet ge
heel voor rekening van de gemeente
Gouda. Minister Westerterp heeft
laten weten de helft ln de extra
kosten te willen bijdragen mits men
dit Jaar nog aan het werk gaat. De
flnanciéle tegenvaller ls te wijten
aan o.a. het prijsverschil 1976/T7,
hogere loonkosten, meerkosten ver
legging Nederhorstweg en de hogere
kosten dan verwacht voor het aan
leggen van de leidingen van het
O.EB.
Nu de eerste verse kiwi's (rijk een vitamine C) van de
nieuwe oogst zijn gearriveerd, is de Meesterbanketbakker
druk in de weer mei z'n beste kiwi-recepten. Resultaat:
kiwitaart, kiwikwarktaart 9.75, kiwivlaaitjes.
In ons restaurant' bijdragen van de Chefkok aan de
kiwi-vreugde, o.a. allerlei kiwischotels, kiwibowl en
kiwi met ijs
'BtaaksunerconmhoermtMrwir
kiwivieaitjes 2.25
ior Peter van den Berg
1st
>00
Er de vervuiling van de Amsterdamse grachten ls al ln vele
maarden geschreven. En inderdaad, een Amsterdammer is
iw geneigd om iets dat hij niet meer kan gebruiken in het
ter te gooien. Als het zinkt is dat mooi meegenomen. Wat
t naar de bodem gaat, wordt er wel weer uitgevist. En wat
t weet, wat niet deert.
Mordillo dessin, op schriften,
in twaalf dessins. 125
jemeentelijke afdeling riolerin-
en waterverversingen denkt
anders over. Tot voor kort
;v^en alle toiletten binnen de
Lel Prinsen-, Keizers-, Heren-
ht. Singel rechtstreeks op het
htenwater. Door een ingenieus
komt daar in de komende ja-
Breverandering in. Alle woonhui-
worden aangesloten op 'echte'
n. Dat zoiets met name bij de
htengordel niet van een leien
e gaat mag blijken uit het on-
taande.
r heel Amsterdam loopt zo'n
iige tweeduizend kilometer ri-
ajp. Dat komt ongeveer neer op
afstand Amsterdam-Madrid.
dat voor soort pijp is dat zal
aand een zorg zijn, maar ze zijn
n alle soorten en maten. Van
in, gietijzer, geglazuurd aarde-
c (in trek bij verzamelaars) en
57oon het synthetische PVC-ma-
,n»al Onder het wegdek van de
„ste grachten lopen in de regel
,ftot zeven kabel- of netpartijen.
Ier het trottoir zo dat er is
lan weerszijden van de eventue-
deomen lopen de kabels van de
rk loondienst Amsterdam (TDA).
Ier het wegdek bevinden zich
rts de leidingen van het gasnet,
elektriciteitskabels van het
B en de waterleiding. Daar tus-
door proberen de wortels van de
ïen zich staande te houden,
ze eigenlijk het oudste
™»t hebben. Daardoor kronkelt
nog moeizaam de afvoer van
grachtenhuizen naar de gracht
idat iedere Amsterdammer
er dan honderd liter afvalwater
dag wegspoelt is het vooral bij
grachten van het grootste be-
g dat er het water ververst
rdt. Dat gebeurt tot nu toe elke
>nd van ongeveer tien uur tot
1 uur of vijf in de morgen. Bij de
eburgerdijk wordt dan een
mpstation in werking gesteld
t 'vers' water vanuit de Amstel
grachten binnenstuwt. Er zit
n in het water een duidelijke
st-west stroming. Bij de Hout-
ra<%nkade komt het water tenslotte
ug in het Noordzeekanaal. Zo
Amsterdam er dan weer een
ie tegen. Het spuien, zoals de
ïrverversing heet, is van het
jotste belang om de vervuiling
■h het water nog enigszins onder
~duim te houden.
nnpr de uitvoering van de plannen
de laatste zeven jaar zijn ont-
tkeld zal het mogelijk worden
de grachtengordel alsmede
jttenburg en Wittenburg in het
jin van de jaren tachtig niet
er direct het afval en rioolwater
afct op het water maar dat dit
via straatriolen en hoofdri-
waar de rest van Amsterdam
vanzelfsprekend wel op aange-
ten ls.
.hjjtercirculatieplan
alle stadsuitbreidingen die na
'gel6 plaatsvonden werden de hui-
I direct aangesloten op een net
rioolbuizen waarbij het afval-
Zjer werd verzameld en gezuiverd
rioolzuiveringsinrichtingen.
zwfe Installaties staan in west,
ird, zuid en oost. Via dit systeem
rdt het rioolwater verzameld en
evoerd naar het IJsselmeer,
iff het wordt geloosd. De binnen-
tl is echter maar gedeeltelijk
igesloten op dit zuiveringssys-
m. De eerste werken van dit
irangrijke 'watercirculatieplan'
l vorig jaar gereed gekomen
ir de aanleg van een zogeheten
irenriool' in het water van de
zers gracht.
Idat het op de grachten ook 'on-
gronds' nogal druk is heeft de
neente voor een oplossing geko
zen waarbij het te bouwen riool
langs de kademuur ln het water
wordt geprojecteerd. Bovendien
heeft men voor deze handelswijze
gekozen om zo de wortels van de
bomen te sparen. Deze manier van
werken brengt heel wat extra
romp-slomp met zich mee. Zorg ls
er rekening mee te houden dat de
grondwaterstand niet al te veel
daalt aangezien dan delen van de
houten funderingen van de grach
tenhuizen boven de grondwater
spiegel komen te liggen en dan
kunnen gaan rotten. Er wordt dan
ook bijzonder veel aandacht be
steed aan de waterdichtheid van de
riolering.
Bij de aanleg van het hoofdriool ln
het water naast de kademuur slaat
men eerst een ijzeren hulpdam
wand waarna de ongeveer twee me
ter brede sleuf kan worden droog-
gepompt. Ook een deel van de
zandbodem wordt weggezogen.
Daarna worden er houten palen ln
de grond geslagen. Op de palen
rust een betonnen vloer, de kesp,
die weer als ondersteuning van de
rioolbuis gaat dienen. De voorge
spannen betonnen buizen worden
door een stalen band aan de kespen
verankerd. Dit dient om het 'op
drijven' van de riolen te voorko
men. Hierna wordt het profiel van
$e bodem hersteld door over de
riolen weer zand te spulten en wor
den de hulpdamwanden uit de
grond en het water getrokken. Het
water staat dan weer tot aan de
kademuur.
Straatriolen zullen wel in de wegen
langs de grachten worden gelegd.
De huizen worden hierbij op de
straatriolen aangesloten. Hiervoor
gebruikt men tegenwoordig PVC-
materiaal, een soort hard plastic
dat tegen een behoorlijk stootje
kan. De oorspronkelijke vaak
eeuwenoude perceelloodsingen
op de grachten worden verwijderd
of dichtgemetseld. Om.de kosten te
drukken zullen de nieuwe riolen
dan worden gelegd als tegelijk an
dere diensten hun leidingen of ka
bels gaan vernieuwen. Tenslotte
wordt het wegdek van de gracht
opnieuw bestraat.
Wateroverlast
Op veel plaatsen kan de aanleg van
de riolering in de grachtengordel
aanleidine ziin tot wateroverlast in
de woningen. De vloeren van de
laaggelegen souterrains van de wo
ningen langs de grachten liggen
slechts op een geringe hoogte bove-
n het hoogste peil van het water.
Voorheen werd er rechtstreeks op
de grachten geloosd, maar nu kan
bij de aansluiting op het riool hy
draulisch gezien een belangrijke
verandering plaats vinden. Bij zeer
hevige regenval, die volgens tellin
gen per Jaar maar zeven keer zou
voorkomen, kan het grondwater
oplopen tot boven Nieuw Amster
dams Peil. Wel heeft afdeling Riole
ringen rekening gehouden met een
zekere overstortmogelijkheid - een
surplus aan water wordt door een
extra pijp overgeheveld en wegge
voerd maar de mogelijkheid
blijft bestaan dat bij een wolk
breuk het grondwater kan oplopen
tot het grondpeil. Het gevolg hier
van ls dat het water dan de huizen
inloopt.
Geen pretje voor de grachtenbewo-
ner, die dan ook het advies krijgt
om voor alle zekerheid de wonin
gen niet direct op de rioleringen
aan te sluiten, maar ze via een
pompje te laten afwateren op het
rioolstelsel. De afdeling riolering
van PW over deze lastige situatie:
„Die overlast kon er ln het verleden
ook ontstaan. De aanschaf van een
speciaal pompje brengt extra kos
ten met zich mee, maar het is de
plicht van de bewoner om maatre
gelen te treffen om moeilijkheden
met de waterafvoer te voorkomen.
Patchwork dessin, op schnf
len. ringbanden en kaft-
r Va. 125
Soft touch dessin, op schrif
ten 025
kiwitaart 8.75
Een kijkje in de ongeveer twee meter brede sleuf. Links de
kademuur, vol met zoetwatermosselen, ondersteund door houten
peilers, rechts de hulpdamwand, in het midden de rioolpijp die
op een betonnen vloer rust. (Foto's: Stadsontwikkeling Dienst
Publieke Werken Amsterdam).
Dat staat ln de bouwverordening".
Een eeuw
De werkzaamheden die de Keizers
gracht vorig jaar voor lange tijd
moeilijk bereikbaar maakten zul
len ln verschillende fasen worden
uitgevoerd om zodoende de overla
st voor bewoners en verkeer tot een
minimum te beperken. Bovendien
moeten de diensten van Publieke
Werken hun herstelwerkzaamhe
den per project laten samenvallen
zodat dat enige coördinatie vereist.
Eind van 198Ó zal het belangrijkste
gedeelte van de Amsterdamse
grachtengordel gebruik maken van
de hierboven beschreven straat- en
hoofdriolen. Het zal echter daarna
nog enige Jaren duren voordat het
hele werk in de binnenstad ls afge
rond. „Het gaat met stukjes en
beetjes", zegt men op Rioleringen,
„het ls een zwaar maar spectaculair
werk". Vervanging van dit nieuwe
rioolstelsel zullen wij niet meer
meemaken. Dit blijft zeker een
eeuw liggen".
Flower faiiy dessin, op schrif
ten. 1.50
Mexicaanse figuren, op
schriften 120
Marnier dessin op schriften
en cahiers. V.a. 125
I
Sla spijkers met koppen,
word lid van het CNV!
Samen sta je sterk!
Bel 030-941041.
Chrtflelqt N*ik>«u*I Vikttrbond
Utrecht, RjvelUtn I. Fotibut 2475
