5
i
SpeBen met je leven in de Harskamp
n
De tekening van een lezer
DICHTBIJ i
b¥ER0
SB
terrein
iCommentaar
irenruzie
AO-akkoord bij busonderneming
Ondanks waarschuwingsborden steeds weer kinderen op schietterrein
m albeda verkenb
Hozen
spijkergoed met hoge hoed?
maandgezicht
flamingokuiken
rust
zomerijs
doorkijknummer
oudste
filmster
iAG 26 JULI 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
was de afgelopen jaren een
gebruik om in beschouwingen
lerichten over het Midden-Oos-
zo nu en dan op te merken dat
betrekkingen tussen Libië en
fpte waren bekoeld. Dat kan nu
meer. Van twee landen die
^ar dagen achtereen in haren
jven vliegen en zich pas laten
jeiden als de Arabische broeders
nj j alle kanten zijn toegesneld om
^vechtenden uit elkaar te halen
oefl je niet zeggen dat ze koel met
roeqftar omgaan.
de directe aanleiding is geweest
de vorige week zo abrupt uit-
iroken gevechten is nog niet dui-
ijk. Over de diepere oorzaak van
:e burenruzie bestaat meer ze-
•heid. Het conflict is sterk ideolo-
:h geladen. De leiders van Libië
Egypte hebben totaal uiteenlo-
nJide opvattingen over de wijze
^prop de dromen van hun onder
hen kunnen worden verwezen-
it. Onder aanvoering van Khad-
jö^ffi is Libië de weg van de revolu-
ingeslagen en naar het schijnt
k kdt die met ijzeren consequentie
^volgd. Geïnspireerd door een
^Jnderlijke mengeling van ortho-
J <oc mohammedanisme en orthodox
r trxisme heeft Khaddaffi van Libië
li land gemaakt dat internationaal
veel wantrouwen wordt
keken.
Sow jet Unie, die dringend ver
zit om wat steunpunten in
ird-Afrika, heeft Khaddaffi nu
schoot genomen. Maar deze am-
ieuze militair lijkt te ongewoon
voor het Kremlin een bondge-
kolJot te zijn waarop tot in lengte van
kwen valt te bouwen. Khaddaffi is
i di«
nij
be
een politiek avonturier, dioe door
de olie van zijn land in staat wordt
gesteld zich onafhankelijk te voelen
en die nog lang niet uitgespeeld lijkt
te zijn.
Tegenover dit fenomeen steekt de
Egyptische president Sadat schril
af. Sadat probeert juist sinds de
laatste oorlog met Israël steeds
meer de rol van de oude wijze
staatsman in de Arabische wereld te
spelen. Voor de economische voor
uitgang van zijn land verwacht hij
alles van het westerse bedrijfsleven.
Politiek richt hij zich daarom geheel
op de Verenigde Staten. Het dun
bevolkte Libië zou met zijn oliegel-
den heel wat kunnen betekenen
voor het dichtbevolkte en straatar
me Egypte. Des te meer moet het
Sadat irriteren dat hij aan zijn west
grens te maken heeft met zo'n jeug
dig staatshoofd dat zijn wilde haren
maar niet kwijt raakt.
Rivaliteit tussen twee buurlanden
op het ideologische en personele
vlak is op zichzelf al betreurens
waardig. De ruzie tussen Libië en
Egypte is des te gevaarlijker door
dat beide landen over een zeer
moderne strijdmacht beschikken.
Beide landen hebben hun internati
onale prestige de afgelopen jaren
proberen op te krikken door flink
wat eigentijds moordwerktuig in te
slaan. Dat er voor dat soort dure
prestige-objecten altijd leveranciers
te vinden zijn, stemt droevig. Dat
moet ons tevens leiden tot de vraag
of er voor de Egyptisch-Libische
oorlog misschien nog meer verant
woordelijk zijn dan de twee direct
betrc>kkenen.
Het zijn immers de moderne wa
pens die er voor zorgen dat 'bekoel
de betrekkingen' zo vreselijk explo
sief kunnen zijn.
m "RECHT (ANP) De vervoersfe-
ii gratie NW/NKV heeft het kort ge-
..Ihg tegen het touringcarbedrijl
zajilendid Cars In Valkenburg lnge-
ienokken. In het geding, dat morgen
iaa»u dienen, zou de vervoersfederatie
>nssen, dat de directie van de
votttobusonderneming de CAO In
lerdit moest nemen bij de betaling
irian de tien personeelsleden. Vol-
is de vervoersbonden is onder
ïiging van het kort geding een
Teenstemming bereikt met
ilendld Cars, waarmee het conflict
de wereld is.
1 betaling van de salarissen bleek
jerdag al, dat in het loonzakje een
door Dick Ringlever
HARSKAMP In zijn bureau heeft opperwachtmeester P. van
der Laan van de marechaussee-brigade Harskamp een staoel
foto's, die hij liever niet laat zien. Lugubere platen van wat
overbleef van kinderen en volwassenen, die zich binnen de
afzetting van het infanterie-schietkamp waagden en gevaarlijke
blindgangers als speeltuig gebruikten.
Die foto's komen pas tevoorschijn In
het uiterste geval. Als ouders bij het
bureau komen om te klagen over het
proces-verbaal, dat hun kinderen
kregen omdat zij ondanks de waar
schuwingsborden toch door het prik
keldraad waren gekropen en zich
met een zak vol kogels, hulzen en
granaatresten uit de voeten
maakten.
Als zij ook na uitleg van het waarom
nog niet overtuigd zijn, haalt opper
Van der Laan zijn fotomap uit de la.
In negentig (van de honderd geval
len is verdere overreding dan niet
meer nodig en men weet wel, dat
afzetting en borden negeren op de
Harskamp spelen met Je leven is.
Tien per week
„En toch", zegt Van der Laan, „zien
we steeds wéér kinderen op het ter
rein. Zelfs tijdens de oefeningen.
Veelal kroost van in de zon luierende
pa's en ma's op de vijf pal aan het
schietkamp gelegen overvolle cam
pings. Van ouders, die ondanks alle
waarschuwingen op de mededelin
genborden op de kampeerterreinen,
niet eens de moeite blijken te nemen
kinderen te verbieden over het prik
keldraad heen te klimmen.
Elke week pakt de brigade er wel
tien, maar dat moet slechts een
schijntje zijn van het totaal aantal
kinderen, dat het schietkamp als
avontuurlijke speeltuin beschouwt.
„Ga er maar aan staan met veertien
man dagelijks zo'n drieduizend hec
tare levensgevaarlijk gebied tot in
alle hoeken in het oog te houden.
Dat is onbegonnen werk." We doen
wat we kunnen, maar waterdicht
kun je de zaak nooit maken."
Blindganger
afrekening zat over de laatste zes
weken, die geheel in overeenstem
ming was met de CAO-afspraken,
aldus de vervoersfederatie. De bond
besloot twee weken geleden een uit
spraak van de rechter te vragen,
nadat was berekend dat de basisbe
loning bij het bedrijf tachtig tot
tweehonderd gulden te weinig was.
Dit lage basis-loon had verstrekken
de gevolgen voor de auto-monteur
en de negen chauffeurs van Splen
did Cars, omdat zij na het vakantie
seizoen veelal in de WW terecht kwa
men, aldus een woordvoerder van de
vervoersfederatie.
BIJ de brigade is men elke dag op
nieuw weer bang voor een herhaling
van de tragische gebeurtenis, acht
Jaar geleden, toen vier Apeldoomse
jongens een blindganger vonden en
daaraan gingen sleutelen. Alle vier
waren ze op slag dood.
Weliswaar heeft zich sindsdien in het
schietkamp zelf geen dodelijk onge
luk meer voorgedaan, maar dat is
slechts een theoretisch gegeven.
Want wie weet hoeveel van het oor
logstuig heimelijk mee naar huls
gaat, verborgen wordt in de kinder
kamer en later ontploft zonder dat
men ooit te weten komt dat het spul
afkomstig was van de Harskamp?
Opper Van der Laan noemt het een
wonder, dat er ter plaatse niet meer
ongelukken gebeuren. „Als Je ziet
hoe nonchalant er met munitie
wordt omgegaan. Laatst nog hadden
we hier een man en een vrouw, die
met een kist met acht granaten op
het bureau kwamen. Gevonden in de
Harskamp. Zet dat spul direct op de
blnneplaats, heb ik gezegd, en blijf
uit de buurt. Zelfs de mijnoprui-
mlngsdienst vond het te gevaarlijk
de projectielen mee naar Culemborg
te nemen en demonteerde ze ter
plaatse."
Kinderen weten helemaal niet
wat ze in handen hebben. Als die een
patroon vinden, slaan ze in allen
gemoede met een spijker een gaatje
in het slaghoedje om de huls met
een kettinkje aan de hals te kunnen
hangen. Vaak loopt het goed af om
dat het spul meestal al verschoten
is. Maar er hoeft er maar één tussen
te zitten. Een mitrailleurkogel bij
voorbeeld, die uit de houder is ge
rold en nog intact is. Als Je op zo'n
ding gaat slaan, bent Je echt wel een
hand kwijt. Om dan nog maar niet
eens over de anti-tank-granaten te
praten. Dat is het gevaarlijkste spul
dat er bestaat."
Restanten van een gebruikte granaat. In dit geval is het een
ongevaarlijke oefengranaat, maar welke leek kan oefenspul van
scherp onderscheiden? FotoV A. legerstee
Afgedankte tanks, die in de Harskamp als schietschijven worden gebruikt: avontuurlijke speelobjec-
ten voor kinderen.
Dat veel Jongelui het gevaar van het
schietkamp niet beseffen, l>lijkt wel
uit de inhoud van de processenver-
baal. Die maken onder meer mel
ding van een groepje Jongens, die
met zware motoren dwars door het
terrein crossten, een verloofd stel
dat rust zocht en zonder zicto zorgen
te maken zijn tentje binnen de af
rastering opzette, niet ver van de
vuurlijn der oefenende schutters.
Bewaking
Behalve de marechaussee ziet ook
het bureau veiligheid van het schiet
kamp eroptoe, dat zich geen Itjurgers
op het terrein bevinden. Wordt er
een argeloze vreemde ontdekt, dan
worden de oefeningen mete«;n ge
stopt. Maar ook die mensen zien niet
alles. In het ruige geaccidenteerde
gebied valt het niet moeilijk aan
waarneming te ontsnappen, j
Opper Van der Laan: „Zo'n ijnorra
gebied kun je gewoon niet voor hon
derd procent bewaken. Ook de
zwaarste prikkeldraadversperring
vormt voor de meesten nauwelijks
een hindernis. En de borden én de
rode waarschuwingsballen, die aan
duiden dat er geschoten wordt lij
ken op lang niet iedereen indruk te
maken. Integendeel: het gevaar
blijkt juist te trekken."
En dat gevaar is er op de Harskamp
altijd. Ook in de weekeinden ais er
niet geoefend wordt en een aantal
wegen in het kamp wordt vrijgege
ven voor de toerist. Ze zijn afgeperkt
met blauwe palen. Maar wie daar
buiten komt, loopt evenveel gevaar
als wanneer er wel geschoten wondt.
Want ook dan liggen er de blindgan
gers. Weliswaar wordt het gros door
de opruimingsdienst weggehaald,
maar als zo'n blindganger onder het
zand gestoven is, is die zelfs voor
deskundigen moeilijk of niet te ont
dekken.
„Soms", zegt opper Van der Laan,
„kunnen ze er jaren blijven liggen.
Ze roesten dan en kunnen al bij de
geringste aanraking ontploffen. In
de Harskamp kim Je alleen maar
met Je leven spelen."
Waarschuwingsborden blijken nauwelijks serieus te worden geno
men. Op de foto opperwachtmeester P. van der Laan.
eningen, bij_voort<eur in liggend formaat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent, Postbus 859,
sterdam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon.
HET WEER door Hans de Jong
Weerrapporten
Een wandeling door de tuinen
van Mien Ruys in Dedemsvaart
(een streling voor het oog!) leek
ons een geschikt doel voor een
eendaags vakantieultstapje. In
de voorafgaande nacht en de
erop volgende ochtend had het
weer wel even zijn tanden ge
toond: enkele malen donder
waarbij soms erg dichtbij, maar
ziedaar... In de loop van gister
morgen verscheen de zon en tot
half drie 's middags heeft hij ons
tussen Appelscha en Dedems
vaart niet meer verlaten. Een
uitstekende begeleiding voor
zo'n bloemrijke trip en boven
dien het buitenspel blijven van
de wind. Achteraf is gebleken
dat het een dubbeltje op z'n
kant was. Het telefonisch opna
meapparaat, na thuiskomst af
geluisterd, bevatte een stroom
van berichten over bar en boos
weer elders in het land. In Pa-
pendrecht was 20 mm neerslag
ln één uur gevallen, waaronder
hagel. Hoogsoeren tapte gister
morgen 27, Apeldoorn 28 mm
water af. Opnieuw bleek Rotter
dam dé grote consument van
regen en onweer te zijn met in
totaal 44 mm waarvan 26 mm
gevallen voor 8 uur 's morgens
(station: centrum). Uit sommige
van de zes buien viel ook zware
hagel. Eiland Roozenburg: 31
mm in een etmaal. In Kampen
werd de droogte ook doorbroken
met 23 mm (deze maand nu 34),
Roosendaal is daarentegen nog
niet verder dan 17 mm Jullregen.
Almkerk meldde 20 mm, toege
diend in de korte tijd van 12
minuten waaronder hagel, Mar
ken 9 mm in 30 minuten, collega
Pelleboer in Paterswolde maak
te gewag van twee tot de grond
reikende duidelijke windhozen,
die om tien minuten voor half
één in Wieringerwerf waren ge
zien. Om één uur werd door Piet
Muizelaar in Sneek gedurende
vijf minuten boven de stad een
fraaie hoos gezien met zeer lan
ge slurf die een kolkende bewe
ging vertoonde. Deze hoos raak
te de grond Juist niet. Al die
onstabiliteit hing samen met
een trogstoring uit Engeland die
in betekenis was toegenomen en
die de barometers ook na de
passage van een koufront op
zondag voortdurend verder had
doen dalen.
Op onze terugreis op het traject
Balkbrug-Havelte werden ster
ke plensbuien waargenomen die
plaatselijk grote plassen naast
de rijweg veroorzaakten. Honds-
dagenweer in optima forma dus
en., de laatste bui zal nog wel
niet zijn gevallen. Er kan nog
meer bij, denkt de natuur en
laat de westelijke circulatie bo
ven de oceaan ln een vrij hoog
tempo enigszins golvend ma
noeuvreren. Zo'n krachtige
hoogtestroming grijpt met het
grootste gemak een of andere
s toring in de kraag en zet die in
West-Europa af. Midden op de
oceaan is momenteel weer zo'n
depressie in ontwikkeling (weer-
schip Charlie meldde gistermid
dag aanhoudend matige regen)
en wat dit betreft dus dit advies:
maak de borst maar nat! Wel te
hopen, dat de kampeertenten ln
ons land waterdicht zijn. Op de
goede momenten is het overi
gens aantrekkelijk een wande
ling te maken. Met de zon erbij
een hogedrukuitloper kan de
zonnige perioden pas later in de
week verbreden is het echt
een aangename pittige sfeer op
het ogenblik, beter dan zaterdag
jl. in de subtropische lucht toen
Roozenburg nog op 25 graden
kwam.
Strandweer
Plaatselijk een regen- of on
weersbui, ook zonnige perioden.
Matige tot vrij krachtige west
tot noordwestenwind. Lucht- en
zeewatertemperatuur 17 tot 18
graden, bruisende branding.
Weerrapporten van gisteren 17 uur.
Amsterdam
De BUt
Deelcn
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twenie
Vtlsstngen
Zd. Limburg
Aberdeen
Athene
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Oenève
Helsinki
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
MOnchen
Nice
Oslo
Parijs
Rome
BpUt
Stockholm
Wenen
ZQrlch
Tunis
Hoogwater, woensdag 27 Juli. Vllsslngen 12.02,
Harlngvlletslutzen 12 03, Rotterdam 1 02-13.59,
Schevenlngen 0 14-1305. IJmulden 058-1344,
Den Helder 4.51-17.29, Harllngen 7 12-19.50,
Delfzijl 9.32-22.05.
hall bcw.
17
regenbul
18
zwaar bew.
18
zwaar bew.
16
regen
16
zwaar bew.
16
zwaar bew.
16
zwaar bew.
16
half bew.
17
regenbul
13
regenbul
13
onbewolkt
32
regenbul
15
regenbui
19
zwaar bew.
15
geheel bew.
16
resen
17
geheel bew.
15
onbewolkt
24
onweer
16
regenbul
17
onweer
12
regen
15
zwaar bew.
26
gebeel bew.
15
zwaar bew.
16
Ucht bew.
26
licht bew
26
zwaar bew.
19
onbewolkt
30
regen
15
zwaar bew.
34
1 i
Jonder redactie van Loes Smit
(et is niet alleen spijkergoed dat er
snoepgoed in gaat. Meer en
leer krijgen allerlei heren trek in
;n echte „hoge zijden." Meestal
"len de laatsten geen Jongelui
ieer zijn. Waarschijnlijk hebben
meeste tieners zelfs nog nooit
n hoge hoed gezien. Ze zouden
Ich vermoedelijk krom lachen,
naar daar trekken de dragers zich
;inlg van aan. Die verkeren in
Tingen waar de „cylinderhoed" he-
smaal ln is, en waar Je Je nauwe-
ijks meer zónder kunt vertonen.
Bf>at de belangstelling voor het
ioge, stijve hoofddeksel zo op
loeit, weten we van Carl Habig uit
tenen, die er tegenover het West-
lultse Handelsblatt prat op gaat
2. Ie enige fabrikant ter wereld van
s-J lit soort hoeden te zijn. Aan die
7. rant vertelde Habig, 35-Jarige
d-fl pruit uit een geslacht van hoeden-
ien^ofleveranciers, dat hij een Jaar of
-•AJrie geleden de failliete hoedenfa-
d riek van een Nederlander opkocht
:r-afcn toen op de gedachte kwam zelf
oge hoeden te gaan fabriceren.
Zijn omgeving lachte zich gek: wel
ke Idioot, zeiden de mensen, wil
nou ln deze moderne tijd zo'n ou
derwetse kachelpijp op z'n hoofd
zetten? „Het enige wat Je kunt
doen, Habig", zeiden ze spottend,
,4s om de klanten zeil uit je hoge
hoed te toveren."
Carl Habig liet zich niet afschrik
ken. Iedereen kon er van denken
wat hij wilde, hij zou de wereld
weer een hoge hoed opzetten. Hoe
het hem lukte vertelt het Handels
blatt niet, maar dat hij een Jaar
later al 3500 van die hoofddeksels
wist te verkopen, ls een feit. Vorig
jaar leverde zijn bedrijf 5000 stuks
af en hij verwacht dat eind van dit
Jaar minstens 7000 hoge hoeden
vanuit Wenen hun weg naar een
hoofd ergens in de wereld gevon
den zullen hebben. De meeste van
die aldus bedekte hoofden bevin
den zich ln de Verenigde 8taten,
die 50 procent van de produktie
afnemen. Ook West-Duitsland,
Zwitserland en Oostenrijk zelf zijn
goeie klanten van Habig, en verder
levert hij nog aan Canada, België,
Luxemburg, Japan, Noorwegen en
een aantal Afrikaanse staten. De
hoge hoeden worden vooral gedra
gen bij gala-gelegenheden, ln diplo
matieke kringen, door hoge rege
ringsfunctionarissen (de Duitse
bondskanselier Helmut Schmidt
draagt er bijvoorbeeld eentje bij
officiële ontvangsten), en ook in
het theater verovert de hoge hoed
steeds meer terrein. Twee groepen
dragers springen er uit: de ruiterij
„we leveren zelfs kindermodellen
voor Jonge ruiters," zegt Habig
en (Amerikaanse goochelaars,
maar dat is niets bijzonders; waar
zou een goochelaar anders een ko
nijn uit tevoorschijn moeten
toveren?
Goedkoop zijn ze bepaald niet,
deze hoeden: tussen de 250 en 750
gulden. Dat komt doordat ze van
de hoed tot de rand met de hand
gemaakt worden. Aan één hoed
zijn zes gespecialiseerde hoeden
makers samen ongeveer zeven uur
bezig. Als de hoed klaar ls, weegt
hij nauwelijks twee ons. Desge
wenst naaien de makers een etiket
je met de naam van de eigenaar in
de rand. De „hoge" worden niet
alleen ln zijde, maar ook in vilt, in
gewoon zwart, zilvergrijs en beige
geleverd. De Weense fabrikant ls er
van overtuigd, dat de vraag naar
zijn hoeden zal blijven toenemen,
want, zegt hij, de hang naar het
verleden wordt steeds groter en dus
zullen ook steeds meer mensen
naar de hoge hoed teruggrijpen.
Nóg gaan spijkerbroek en hoge
hoed niet samen, maar ais Habig
gelijk krijgt, weet Je het maar noot.
Leg een paar omroepbladen naast
elkaar en Je ontdekt wonderlijke
verschillen. Komende donderdag
zal op Duitsland 2 een film overeen
overval op een warenhuis vertoond
worden. De film heet „Das Mondge-
slcht", maar wat ls dat nou precies?
Sommige gidsen laten het onver
taald staan, maar anderen hebben
ijverig naar een redelijk klinkende
vertaling gezocht. Studio heeft de
overvaller die zo betiteld wordt, als
een man met „maangezicht" ver
taald, Televizier maakt er een „vol
lemaansgezicht" van, en de NCRV-
gids komt misschien nog het
dichtst ln de buurt met „iemand
die een gezicht heeft als een maan
mannetje". Faliekant er naast zit
de VARA-gids die de film aankon
digt als „Het maand gezicht". Ook
in de korte toelichting wordt de
film opnieuw „Het maandgezicht"
genoemd, maar een verklaring kan
het blad er —logisch— niet voor
geven. Werkelijk géén gezicht.
Voor het allereerst kunnen de beioe-
kers van het Noorder Dierenpark in
Emmen zien, hoe flamingo-ouders
met hun jong omgaan. Het donzige
kuiken dat hier aan de voeten van
vader en moeder ligt, is nog maar
kort geleden in de grote doorloop-
vliegkooi geboren. Voor het park een
historische gebeurtenis, want in de
ruim veertig jaar dat daar flamingo's
huizen, heeft de kolonie zich nog
nooit op natuurlijke wijze uitge
breid.
In één nacht zijn op een Limburgs
kampeerterrein twee paar sport
schoenen, een waterzak, een porte
feuille met girokaarten en -pas, een
fietstas met sportkleding, nog een
fietstas met toiletartikelen, scheer-
apparaat en verschoningen, een
racefiets, een gasfles en twee plas
tic borden weggeraakt, weet De
Limburger. Dat was zoeken gebla
zen voor de zeven bestolenen, die
bij het krieken van de dag hun
spullen niet meer voor hun tent
vonden. Het hielp trouwens niets,
want alles bleek gestolen, zodat de
beroofde kampeerders allemaal
nog naar de politie moesten ook.
Hoewel de naam van de camping
Bergrust anders zou doen ver
moeden, hoef Je daar blijkbaar
voor je rust niet heen te gaan.
Midden in een hittegolf, waarbij de
temperaturen tot boven de 33 gra
den opliepen, troffen puffende kan
toorbedienden in Albany in de
staat New Vork. in hun lunchpauze
een kolossaal brok ijs in het stads
park aan. Het bleek geen natuur
wonder, maar een grapje van de
plaatselijke krant te zijn, die wilde
nagaan hoe de verhitte voorbijgan
gers op de verrassende verkoeling
zouden reageren.
Een lelijke verspreking van een te
lefoniste van de dienst Stadsont
wikkeling van Rotterdam: desge
vraagd gaf ze een onzer verslagge
vers het „doorkijknummer" van
een functionaris van het bureau
voorlichting op waarmee ze het
doorkiesnummer bleek te be
doelen.
Het leven begint niet bij veertig,
maar pas of voor de zoveelste
keer bij honderdveertig. Ten
minste, voor Medzjid Agajew. op
het ogenblik de oudste inwoner van
de Sowjet-republiek Azerbeidsjan.
Op zijn 142ste jaar heeft hij de
hoofdrol gekregen in een film die
„Hoog in de bergen van Lerika"
gaat heten. Zijn vrouw Chatoen
mag ook meedoen, al is ze „pas" 97.
Volgens de Izwestia, die dit opzien
barende filmnieuws publiceerde,
zijn er nog 123 afstammelingen van
Medzjid en Chatoen in leven.