'Mens komt beter tot
zijn recht in commune'
214 Plantenboeken
in de Bibliotheek.
29.75
Nieuw boek van jaar geleden overleden Jos van Ussel:
Lees toch watje lekker vindt,
stedebouwkundig
tekenaar
Gemeente 's-Gravenhage
Saab Heyer
JACHTWERF
MOSTERT
Yamaha
Bijna halve pi#
JONGEDAME I
HOLYEROA
Startmotoi
dynamo 0te
accu defe^
D.S.A.r;
Woo-Pirh
Vrudag 22 juu 1977
TROUW/KWARTET
door Cisca Dresselhuys
AMSTERDAM Communes
vormen geen bedreiging van
huwelijk en gezin. Integendeel:
een commune heeft in veel op
zichten Juist Iets weg van een
goed huwelijk, alleen is zij prin
cipieel veel toegankelijker en
opener dan een „normaal" hu
welijk. Je zou kunnen zeggen
dat een commune een verrui-
nlng betekent van het huwe
lijk. Wanneer het huwelijk zou
doodgaan, is het niet door af
vallen van buitenaf, maar door
Innerlijke uitholling. In com
munes komen de diverse func
ties van een mens veel beter tot
vervulling dan binnen het tra
ditionele gezin; communes ge
ven veel meer sociale en emoti
onele zekerheid aan hun leden,
die daardoor vrijer zijn om aan
zichzelf en de maatschappij te
sleutelen. Communes, althans
ln ons land, zijn geen eendags
vliegen: wij werden althans ge
troffen door de heldhaftige po
gingen om deze leefvorm soms,
ondanks allerlei problemen, in
stand te houden. Wanneer er in
het traditionele huwelijk zo
veel bereidheid bestond om er
iets goeds van te maken, zou
den er heel wat minder huwelij
ken kapot lopen en eindigen in
een schelding.
Dit zijn een paar conclusies uit het
boek heven ln communes" van Jos
van Ussel, waarin verslag wordt ge
daan van een onderzoek onder 52
Nederlandse communes. Het boek ls
onlangs verschenen, ruim een Jaar
na het overlijden van Jos van Ussel,
die wel het hele onderzoek heeft
meegemaakt en het boek ln grote
lijnen heeft opgesteld. Na zijn over
lijden heeft drs. Harrle Jansen de
definitieve tekst samengesteld. Jos
van Ussel, afkomstig uit België, was
als wetenschappelijk hoofdmede
werker verbonden aan de Erasinus-
universiteit van Rotterdam, met
name aan het InsUtuut voor preven-
Ueve en sociale psychiatrie. HIJ heeft
veel geschreven over seksualiteit en
problemen rondom de seks en ls lan
ge tijd Intensief betrokken geweest
bij het werk van de NVSH ln ons
land.
Om terug te komen op zijn laatste
onderzoek, dat naar het functione
ren van een groep Nederlandse com
munes: hiervoor werden 52 commu
nes ondervraagd ln 1972; ruim twee
Jaar na dit onderzoek werd een kort
na-onderzoek gehouden om te zien
welke groepen toen nog bestonden
en wat de belangrijkste oorzaken
waren van het uiteenvallen van de
opgeheven groepen. Hoewel na ver
loop van die Jaren ongeveer de helft
van de als blijvend bedoelde leef
groepen was opgeheven, hebben de
onderzoekers toch de Indruk dat het
aantal communes tegenwoordig toe
neemt, zij het dat dit minder zicht
baar. minder werkend met grote leu
zen en kreten gebeurt
Elite
Volgens de onderzoekers zal het le
ven ln een commune vooralsnog een
zaak van een bepaalde elite blijven.
„WIJ zien geen havenarbeiders van
Rotterdam, Amsterdam of Antwer
pen ln communes wonen. Een tus
senstap lijkt voor velen wel haalbaar
en wenselijk, namelijk het centraal
wonen: het ontstaan van ketens van
gezinnen, die samen allerlei huishou
delijke en andere praktische beslom
meringen delen. Maar zelfs hiervoor
zijn de bevolking en het beleid van
de overheid niet rijp.
Het leven ln een commune stelt hoge
eisen aan zelfbewustzijn en contact-
vaardigheid. Voorlopig zal de com
mune daarom voorbehouden blijven
aan een elite van bewust levende
mensen, die veel tijd en energie over
hebben om aan him onderlinge rela
ties en aan zichzelf te werken. Men
sen, die het zich financieel, sociaal
en emotioneel kunnen veroorloven
om een tijdlang te experimenteren
voor zij een definitieve samenle
vingsvorm kiezen. Dit slag mensen
zal men niet gemakkelijk vinden on
der fabrieksarbeiders, die hun han
den vol hebben aan het verdienen
van het dagelijks brood, maar eerder
onder kritische Intellectuelen, die-
ook ln hun werk de ruimte hebben
voor eigen creativiteit. In die zin ls
de commune een mogelijkheid, die
slechts reëel bestaat voor een kleine
groep, die misschien wel altijd een
voorhoede zal blijven", aldus het
boek.
Soorten
Onder een commune worden ln Ne
derland verschillende soorten van
samenlevingsvormen verstaan. Zo
zijn er communes die als werkgroe
pen omschreven zouden kunnen
worden (waar de groep het middel ls
tot een bepaald doel. bijvoorbeeld
het ontwennen van drugsverslaaf
den of het opvangen van delinquen
ten of moeilijk opvoedbare Jeugd).
Dan zijn er politieke communes:
mensen, die om Ideologische rede
nen bij elkaar wonen; er zijn reli
gieuze communes (groepen die op
grond van een bepaalde levensover
tuiging samenwonen, zoals de Jesus
People of de Hare Krishna's). Naast
deze duidelijk ldeaalgerichte com
munes zijn er de nlet-ldeaalgerichte
groepen, de gezelllgheldscommu-
nes. waar de mensen, meestal vrien
denparen, samenwonen om praktik
sche en gezelligheldsredenen.
Het gemiddeld aantal leden van de
Nederlandse commune bedraagt
zes. de grootste onderzochte com
mune telde veertien leden. De leef
tijden van de communards lopen
van zestien tot 53 Jaar. maar de
hoofdmoot ligt ln de leeftijdsklasse
van 20 tot 30 Jaar. In totaal leven er
bijna tweemaal zoveel mannen als
vrouwen ln de Nederlandse commu
nes. De communards komen mees
tal uit de hbgere milieus, 73 procent
komt uit de bovenste bevolkingsla
gen. De gezinnen waaruit de com
munebewoners afkomstig zijn, zijn
wat hun grootte betreft niet anders
dan andere. Het ls dus niet waar,
zoals wel eens beweerd ls, dat men
sen ln een commune gaan uit heim
wee naar het grote gezin waaruit ze
vandaan komen. Ook ls er geen re
den om aan te nemen dat men ln een
commune gaat uit reactie op het
slechte huwelijk van de eigen ou
ders: 57 procent van de commu
nards vindt het huwelijk van de
elger i ouders goed, 38 procent matig
en tl en procent slecht Van de com-
munebewoners studeert 41 procent
(vooral psychologie, sociologie en
andtrre alfa-studlerlchtlngen). Ver
der zit tien procent op de sociale
2C2Cl®mie, drie procent op de kunst
academie en studeert 25 procent een
bèta vak (wiskunde, natuurkunde,
chemie, medicijnen etc.) Van dege
nen die werken zitten de meesten ln
de beter betaalde beroepen met een
hoge sociale waardering.
Meest In steden
De onderzoekers van de Rotterdam
se universiteit troffen de meeste
communes aan ln de steden en maar
weinig op het platteland; Iets waar
van men toch wel opkeek, omdat
altijd was aangenomen dat heel wat
progressieve Jongelui ln hun terug-
naar-de-natuur overtuiging de grote
steden vaarwel hadden gezegd. Re
latief veel communes werden aange
troffen ln universiteitssteden als
Utrecht, Amsterdam, Nijmegen,
■Groningen (ln mindere mate). Ver
der een paar ln Den Haag, Arnhem
en een enkele ln Den Bosch, Ensche
de, Tilburg, en Heerlen. In Rotter
dam had men geen enkele commune
gevonden.
Veel groepen wonen bij voorkeur ln
een arbeidersbuurt, maar daar zijn
vrijwel geen geschikte woningen
voor communes. Over het algemeen
schijnt het tekort aan betaalbare
grote hulzen ln Nederland de oprich
ting en Instandhouding van commu
nes nadelig te beïnvloeden, volgens
de onderzoekers. Een van de belang
rijkste oorzaken van het mislukken
van veel plattelandscommunes ls
waarschijnlijk dat ze te veel geba
seerd zijn op een Idealisering van
het leven ln de natuur en te weinig
om nu Juist met deze bepaalde men
sen samen te wonen. Dit wreekt zich
zodra de pionierssfeer verdwenen ls;
dan blijkt vaak dat men niet met
elkaar kan opschieten. Bovendien
verliest het plattelandsleven veel
van zijn charme als de zomer voorbij
la.
Meer contact
Het belangrijkste doel van mensen
om ln een commune te gaan leven ls:
het hebben van meer sociaal con
tact, meer en betere relaties, het
voorkomen van eenzaamheid, het
vinden van geborgenheid. Verder
staan praktische redenen ook hoog
genoteerd op de lijst van motleven
van de communards, evenals het
hebben van de mogelijkheid tot
meer zelfontplooiing en de onvrede
met vroegere huwelijksrelaties. Re
ligieuze en politieke motleven ne
men een minder belangrijke plaats
ln.
Voorschriften en afspraken kennen,
de communes aanzienlijk minder'
dan het traditionele gezin, maar op
bepaalde punten kennen zij toch
wel degelijk regels, met name op het-
gebied van de financiën. Bijna geen
regels zijn er op het gebied van de
seksuele contacten. Van de 52 on
derzochte communes kenden twaalf
een volledige nivellering van de In
komsten: al het verdiende geld ging
ln een grote pot en was gemeen
schappelijk bezit In 33 groepen ken
de men een gemeenschappelijke
hulshoudpot, maar bleef de rest van
het Inkomen voor eigen gebruik. An
dere zaken, die men ln veel gevallen
gemeenschappelijk bezit en ge
bruikt zijn: huishoudelijke appara
tuur, meubilair, kleding (met het
gemeenschappelijk gebruik daar
van traden trouwens nogal eens
moeilijkheden op), platen, boeken,
televisie en kranten. Bijna altijd
wordt er samen gegeten, de meer
derheid van de groepen brengt de
weekeinden samen door. De vakan
ties worden vrijwel nooit samen ge
nomen. Van de 52 groepen waren er
elf met kinderen. Vooral wanneer
deze kinderen nog Jong zijn komt de
zorg voor hen toch grotendeels op de
eigen ouders neer. Later zorgen ook
de andere communeleden voor de
kinderen. Onderzoek van twee Ame
rikaanse psychiaters heeft aange
toond, dat kinderen uit communes
zelfstandiger en stabieler zouden
zijn dan kinderen uit gewone ge
zinnen.
Niet „losbandig"
Mensen die denken dat het vooral
losbandige figuren zijn, die ln een
commune gaan leven, omdat ze dan
maar met ledereen naar bed kunnen
gaan, hebben het bij het verkeerde
eind. In 42 van de 52 groepen had
men geen seksuele relaties met an
deren dan met de eigen partner, ln
tien communes kwam dit wel voor.
Opvallend vonden de onderzoekers
dat 71 procent van de communards
vertelde dat de vaste relaties die
men had voordat men ln de groep
kwam ook binnen de commune wa
ren blijven bestaan. „Men zou haast
denken dat er ln communes meer
trouw te vinden ls dan ln het traditi
onele huwelijk" schrijven de onder
zoekers. (Van de huwelijken mislukt
er tegenwoordig een op de vijf.) Poli
tiek gezien blijken bijna alle com
muneleden een voorkeur te hebben
voor een van de linkse partijen:
PvdA, veel P8P, verder PPR, CPN
en kleinere maoïstische groeperin
gen. Ruim de helft van de commu
nes bleek actief bezig te zijn met het
proberen Iets aan de maatschappij
te veranderen (door het verrichten
van buurt- en emancipatiewerk, het
werken ln actiegroepen etc.)
Natuurlijk mislukken er ook com
munes, vooral door relatie en onop
losbare praktische problemen. Vol
gens de onderzoekers hebben com
munes, die op meer dan vriend
schappelijke basis gegrondvest zijn
(religieuze en politieke communes)
meer kans van slagen dan andere.
Andere eigenschappen die kunnen
lelden tot het Instandhouden van
een commune zijn: de groep moet
meer dan zeven volwassen leden tel
len, de leden moeten ouder dan 25
Jaar zijn, er moet duidelijke aan
dacht zijn voor de onderlinge rela
ties ln regelmatige groepsgesprek
ken en ledereen moet een eigen ka
mer hebben, naast de gemeenschap
pelijke ruimten.
Jos van Ussel: „Leven in commu
nes", uitgeverij Van Loghum Slate
rus, prijs 21.54.
v"f 1
jw—
GEMEENTE DELFT
Openbare kennisgeving
De burgemeester der gemeente
Delft brengt ter openbare ken
nis, dat gedurende 14 dagen na
dagtekening van deze kennis
geving voor een ieder ter ge
meentesecretarie, afdeling
stadsontwikkeling en openbare
werken, Oude Delft 116, alhier,
ter inzage ligt het verzoek van
de schietvereniging ..Doel Tref
fend", secretariaat Komkom
merlaan 4 te 's Gravenzande.
om vergunning voor het bou
wen van een verenigingsge
bouw op een ten oosten van de
rijksweg 13 gelegen terrein.
Het bouwplan is in strijd met
het ter plaatse vigerende uit
breidingsplan „Delftse Hout 1".
Burgemeester en wethouders
zijn echter voornemens om met
toepassing van het bepaalde in
artikel 17 van de Wet op de
Ruimtelijke Ordening vrijstel
ling te verlenen van de voor
schriften van genoemd uitbrei
dingsplan voor een termijn van
ten hoogste vijf jaren.
Rechthebbenden op aangren
zende en nabij gelegen gronden
zijn bevoegd om gedurende bo
vengenoemde termijn schrifte
lijk bewaren tegen het verlenen
van vrijstelling bij burgemees
ter en wethouders in te dienen.
Delft, 22 juli 1977. De
burgemeester voor
noemd, (get) A P. Oele.
Gedeeltelijke benlenlng Uit
breidingsplan Knyperweg
De burgemeester van Delft
brengt ter voldoening aan het
bepaalde in artikel 23 van de
Wet op de Ruimtelijke Orde
ning ter openbare kennis, dat
met ingang van 25 juli 1977
gedurende één maand ter ge
meentesecretarie, afdeling'
stadsontwikkeling en openbare
werken. Oude Delft 116 te
Delft voor een ieder ter visie
Ligt een ontwerp-plan tot ge
deeltelijke herziening van het
Uitbreidingsplan Kuyperweg.
Deze herziening beoogt een
zeer geringe uitbreiding van de
gronden bestemd voor sportte-
rein (noodzakelijk voor het
kunnen aanleggen van het ge
wenste aantal tennisbanen), het
wijzigen van de planvoor
schriften in die zin dat op het
sportcomplex een beheerders-
woning kan worden gebouwd
en een opblaasbare hal voor
enkele overdekte tennisbanen
mogelijk wordt alsmede het
toevoegen aan de planvoor
schriften van enkele gebruiks-
bepalingen.
Een ieder is bevoegd om gedu
rende genoemde termijn van
één maand tegen de ontworpen
herziening bezwaren bij de ge
meenteraad in te dienen.
Gedurende de termijn van ter
visie-legging zal een informa
tieavond worden belegd ter na
dere toelichting van het plan en
om daarover van gedachten te
kunnen wisselen.
Delft 22 juli 1977.
De burgemeester voor
noemd,
(get. A. P. Oele)
De GEMEENTELIJKE DIENST voor de
STADSONTWIKKELING
vraagt een
Taak:
het vervaardigen van structuurschetsen en bestemmings
plannen betreffende uitbreiding, sanering en stadsvernieu-
wing;
het uitwerken van plannen op het gebied van het verkeer;
het beoordelen van bouwplannen aan de hand van de
6tedebouwkundige voorschriften.
Deze werkzaamheden worden op de tekenkamer In een
ontwerpgroep in teamverband uitgevoerd.
Vereisten:
goede tekencapaciteiten, bij voorkeur op stedebouwkundig
gebied;
bouw- of weg- en waterbouwkundige opleiding op M.T.S.-
niveau strekt tot aanbeveling.
Salaris:
afhankelijk van opleiding, leeftijd en ervaring tot maximaal
2.703,— per maand.
Vakantietoelage 8% van het Jaarsalaris.
Welvaartsvaste pensioenvoorziening.
Studieverlof en tegemoetkoming In studiekosten.
Uitvoerige sollicitaties met vermelding van volledige
personalia, alsmede van de naam van dit blad, binnen
14 dagen onder nr. S.O. 44 te zenden aan de Directeur
van de Gemeentelijke Dienst voor de Stadsontwikkeling,
Burgemeester de Monchypleln 9. 's-Gravenhage.
Zoekt u een woning, kamer of flat in
.Leiden o» omg.7 Bel dan tel. 071-
123675. Ook ruilen.
WON. BURO
De Sleutelstad
HOGEWOERO 105, LEIOEN
Openingstijden van 10-19 uur.
TRAPBEKLEDEN
en laai uw trap door de specialist
bekleden met tapijt, vinyl of r.ylonvilt
v.a. 150 Incl. legloon en materiaal
Belt u nu op en wij komen met stalen
bij u aan huis. Tei. 070-891051. na
18 uur 070-881155
WonlngburMu „DE KERN"
zoekt voor psycholoog en lera
res een 2 3 kameretage of
flatwoning te huur in Den Haag
en omstreken. Telefoon 070-
883926, ma. t/m za. van 9 u.
t/m 19 u.
Echte, Jonge, eerlijke auto's bij
vlasveld
off. Toyota dealer. Nu Haarlemmer
weg 49a, Leiden, naast Groenoord
hallen. Tel. 134689.
Woningbureau „DE KERN"
vraagt kamara, etages en flatwoningen te huur.
De bemiddeling Is gratis. Geopend van ma. t/m. za. van
9 u t/m 19 u. Telefoon 070-88.39.26.
vele modellen uit voorraad leverbaar.
tevens div. occasions
2- EN 4 DEURS
EMS
COMBI COUPÉ AUTOMAAT
STUURBEKRACHTIGING
ANWB gekeurd- Flnanc. mogelijk
Alexanderplein 2-Den Haag
tel. 070-639934 na 18.00 uur 01793-1724.
Uitknippen
Geldleningen voor elk doel
Financieringen - Persoonlijke leningen - Hypotheken
Rijks Erkend Bedrijf Bemiddelaar Aether.
Ba. 05550
Hammarskjöldlaan 213, tel. 070-935893.
Puhlikatie aangeboden door dit blad, in samenwerking met de Stichting Ideële Reclame SIRE.
UITKNIPPEN -
T V.-reparaties bi| u thuis, ook 's avonds, vooraf prijsopgaaf
sc#mfteli|ke garantie. Financiering - persoonli|ke lening mogelijk.
Levering van (zo mogeij) etektnsche artikelen, u wordt gehaald
RIJka-Ertond Bedrijf Aether. Ba 0555a
Hammarskjöldlaan 213 - Tel. 070-935893.
Hoofddealer van Piranha speedboten v.a. 4850,-. Hoofddea
ler van Tomos b b motoren v.a. f 740,-. Oealer van Mercury en
Johnson Kolibrie zeilboten. Microplus kruisers v.a. 8650,-.
Novuranla rubberboten. Mator trailers, ski's en skilijnen. 70
p.k. Chrysler electr. Ie. 3850.-. 20 p k. Mercury 2350.-. 20
p.k. Evinrude afst. bed. 1950.-. 15 p.k. Jamaha afst bed.
1650.-. 20 p.k. Evinrude afst bed. 2150,-. 25 p.k. Evinrude
afst. bed. f 1650,-. z g a.n. 9 pk. Suzuki 1650,-. z.g.a.n. 20
p.k. Mercury I s. electr. 3450.-. 1'/» p k. Johnson 350,-.
Visboten geh. compi. v.a. 495.-. Zeilboot Koralle m. Atlanta
.trailer geh. compl. 2950.-. Oostzee zeillol 2150.-. Fletcher
speedboot m. 55 p.k. Evinrude 6500.-. Shetland kruiser 5.35
m. 5950,-. Alvm. toer-speedboot m. trailer en cabr. kap (6
pers) ƒ4750.-. Pol. toer speedboot m. 25 p.k. Evinrude
3250.-. Atlanta trailer z.g.e.n. 2000 kg. 1977 nw. prijs 7650.-
nu 6000,-. Rakker geh. compl. 875.-. Nautilus trailer
500.-. Nw. Pirane speedboot 5 m. met nw. 115 p.k. Johnson
compl 16.000.-. Z g.a.n. Pirana speedboot 4.30 m. met 55
p.k. Volvo Mator trailer 9250.- Pol. Albatros kruiser 5.00
m. Mercury electr. et bouwj 1976 11.500.-.
INRUIL EN FINANCIERING MOGELIJK
Rllndijk 112, Leiden (bij Haagtche Schouw)
TaL 071-703085.
Afgestud. HTS-er heeft in Den
Haag werk gevonden. Zoekt
kamer met was- en kookgele-
genh. Wie kan hem daarbij
helpen? Mw. Biesheuvel. Wil
lem Welgravenlaan 15. Lunte-
ren. Tel. 08388-3906.
graszoden
direct van onze kwekerij. 3.25 per
m2. tuinaarde en mest in zakken,
aiies franco thula. v.d. Meer. graszo
den, Noordwijk. Tal. 01719-13939.
DATSUN DEALER
AUTOBEDRIJF BROERTJES
SASSENHEIM 02522-1 ?92t
'öiabr.' GroeinevekJ b-Z.a. voor
söaat- en
GRONDWERK
tegelpaden, terrassen, sierwerk
en siertuinen ophogen f 12.50
per m» tel. 01027-3276
Mercury. Honda b.b. motoren
Hoofddealer, Inruil- an financia-
ring. 7 dagen service aan het wa
ter. Servicecentrum De Kaag bij
pont Kaagdorp. telefoon
Gevraagd mef of zonder
overname Flat Woningen
en Kamara m Lelden an omg.
won. buro
DE SLEUTELSTAD
HOGEWOERO 105. LEIOEN
tel 071-123675
Openéngabfden van 10-19 uur.
Een Ideale all-round pantalon die overal bij kan.
Wasbare en oersterke Trevira-polyester. In maar liefst
5 kleuren: zwart, grijs, bruin, licht- en donkerbeige.
Met riem.
mt 46-56J van 49^5"
voor
Alleen deze week
J?
-I 1
VS
Bij ons is plaats voor beschaafde
vanaf 17 Jaar E
de
jtr
voor kassa en andere werkzaamheden, pi
Woensdagmiddag en zaterdag vrij. irj
a,
d:
Oostendorp, Waaltdorperweg 103, telefooiu0
246.247, na 6 uur 39.57.57. ge
Het allernieuwste In butaan gaa
apparatuur. Grote sortering
tuinmeubelen, parasols, koel
boxenpatronen. kachels, tran
sistor TL enz. De Speciaalzaak
voor Lelden om omgeving.
Beatnxstraat 21-23,
Telefoon 071-126534.
Lelden.
Tuincentrum
„Westergeest"
in Lisse
TEL 02521-13699
ALLES VOOR TUIN. BALKON
EN TERRAS.
B.V. TUINSCHERMEN
ison «o voor 41.50
kamerplanten
<00 M2 OPPERVLAKTE UTT-
SLUJTENO KAMERPLANTEN
SIERPOTTEN
tH ALLE MATEN VA. 050
Wefcom bij:
DAAL B.V. HOOGMADESEWEQ
43, LEIDERDORP, lat. 071-121920.
nabij Elzabamzlakanhrt. Privé
di
Ir
In of rondom Laiden vragen W
an/ol gesloft. KAMERS, hC"
FLATS of BUNGALOWS, j g
„De Woonbeurs f
Leiden, teL 071-142793.
HELPT SNEL EN Ve"
KUNDIG KLAAR "L
WIJL U WACHT AV(; 1
EN WEEKENDSERV®11
ZUSTERSTRAAT 17öt
DEN HAAG, telI
070-649887 foj
Chmees-lrxtech Restam -
Oiefsteeg 15. Lelden'.^
071-13Q373 Thans ook urtFj
van aiie gerechten. Deze f15
vanaf 15 (verhoogd metlm<
bezorgioon) dagelijks van Dor
v.m. en van 5-9 uur 's avor^jg
Ihuwbezorgd
