wereldi
en'!
Politiek commentator
NCRV met pensioen
Scherven uit zee vormen kunstschat
Nog geen opvolger van dr. Korteweg
Ja natuurlijk" zoekt kandidaten
Programma'sover
Joods sportfeest
Vrouw verongelukt
Ruud ter Weijden
naar NOS-sport
Voer voor Vogels krijgt opvolger
IKON-radio over
eenheid in liturgie
Vier en vijf jaar
voor overval op
Haags postkantoor
Kareltje Knetter en de toverbubbel
P
VRUDAG 22 JUU 1977
RADIO EN TELEVISIE
Trouw/Kwartet
TV COMMENTAAR
door Ton Hydra
Op uitnodiging van de
..Hori2on"-redactle bij de NOS kunt
u zondagavond mee op zoek gaan
naar de reusachtige Britse
oorlogsbodem ..Colossus", die ln
december 1798 ten ruidwesten van
Engeland verging bij de
Scllly-ellandea Misschien denkt u
onmogelijk een boodschap te
kunnen hebben aan een oud
scheepswrak, dat natuurlijk allang
uit elkaar geslagen ls. DU dacht lk
ook. totdat lk bij de montage van de
Nederlandse filmbewerking ln de
gaten kreeg, dat de onder
water-speurtocht mij netzo boeide
als een geraffineerd geschreven
detectiveverhaal
Het ging namelijk om veel meer dan
enkele restanten van Engelands
vergane glorie. Behalve met roem
overladen ln verscheidene zeeslagen
van admiraal HoraUo Nelson, was
de Colossus beladen met een fortuin
aan Griekse en Romeinse vazen.
Deze nu meer dan 2300 Jaar oude en
unieke kunstvoorwerpen waren het
eigendom van Sir William Hamilton.
Brits gezant ln Napels. Ze staan al
sinds 1798 bekend als de tweede
collectle-Hamllton, want de
diplomaat verkocht ln 1772 zijn
eerste verzameling aan het Brits
Museum.
Het ongewone ls nu. dat niet alleen
deze eerste belangrijke aankoop van
klassieke oudheden nog compleet te
bezichtigen ls, doch dat het museum
ook een nauwkeurig overzicht bezit
van de schat, waarnaar thans wordt
gedoken. Deze zeldzame
documentatie ls te danken aan de
Duitse kunstenaar Wilhelm
Tlschbeln.
HIJ was van 1789 tot 1799 directeur
van de Napoiitaanse Academie. Vier
boeken had hij nodig om Hamlltons
collectie te beschrijven en ln
schitterende gravures vast te
leggen. Ook was bekend, dat de
tweede verzameling zich ln
vierentwintig kisten aan boord van
de colossus bevond.
Pas twee Jaar geleden werd een
spoor van het oorlogsschip ontdekt
Ronald Morris vond op het strand
van één van de eilanden een
verweerd anker. HIJ wist drie
specialisten op het gebied van de
duikerij te bewegen om met hem op
zoek te gaan naar het wrak. Morris
begon eigenlijk aan de gewaagde
onderneming om wraak te nemen op
zee. die hem zoveel had ontnomen.
De duikers hadden het geluk, dat er
op de vermoedelijke lokatie slechts
tien meter water stond, maar zij
werden gehinderd door de gedachte,
dat het schip wellicht al kort na de
stranding zou zijn leeggeroofd. De
hoop gloorde toen zij een onderdeel
van Brits zeegeschut en vervolgens
een geweerkolf vonden.
Meer dan de zekerheid dat zij de
plaats van de ramp hadden
gelokaliseerd, bezaten zij echter
niet Van een kunstschat was geen
spoor te bekennen en het geld
raakte reeds op. Morris gaf zijn
kameraden nog tien dagen de tijd
om Iets boven water te halen, dat
zou lijken op Grieks aardwerk. Daar
hing namelijk hun definitieve
vergunning en subsidie van af.
Op 16 Juli 1975 stonden ze met een
scherf ln het Brits Museum.
Hamilton-deskundlge Ann Blrchall
was verrukt: dankzij de prenten van
Tlschbeln wist zij dat zij een
bewijsstuk van de kunstschat ln
handen had. Van de oude gravures
liet zij reproduces maken op de
ware grootte van de vazen.
Aan de achterzijde van het museum
moest een pand worden gehuurd om
voldoende ruimte te krijgen voor de
reconstructie die gigantische
vormen gaat aannemen. Er zijn
Inmiddels meer dan dertigduizend
stukken opgedoken. Aan de
boelende BBC-fUm plakte de
Horizon-redactie een korte eigen
reportage vast van een bezoek aan
de Londense museum afdeling, waar
minutieus wordt gewerkt om aan
het einde van deze zomer voor het
eerst na bijna tweehonderd Jaar Iets
te kunnen laten zien van een schat
die nieuw licht zal werpen op de
keramische kunst van Grieken en
Etrusken. Verzameld door de man
wiens vrouw de maltresse werd van
admiraal Nelson en op haar manier
aan kul tuur bescherming deed.
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM Op donderdag 11 augustus van dit Jaar zal voor
de laatste maal het vertrouwde stemgeluid van politiek com
mentator dr. P. O. J. Korteweg voor de NCRV-radio te beluiste
ren zijn.
opvolger van Victor van Vriesland en
Simon Vestdijk In de oorlogsjaren
was hij leraar Nederlands.
Precies op die dag wordt de heer
Korteweg 65 Jaar. BIJ de actualitei
tenrubriek Hier en Nu-radlo wordt
op het ogenblik naarstig gezocht
naar een opvolger of opvolgster voor WSocplurprkin V
hem. Het ls dus nog niet bekend wie S
de politieke commentaren over zal
nemen.
De band tussen de NCRV en dr.
Korteweg dateert al van eind 1963
toen de protestants-christelijke om
roep geen Hier en Nu kende, maar
wel de radiokxant Vandaag, onder
leiding van Gerard Hoek Als reizend
diplomatiek correspondent werd
toen benoemd dr. Korteweg te Wash
ington. Zijn programma heette ln die
tijd .Amerika en de wereldpolitiek".
Het was de bedoeling van de NCRV
dat, zoals het toen vormelijk heette,
..dr. Korteweg zich rechtstreeks op
de spanningsvelden van het wereld
gebeuren zou oriënteren en zijn com
mentaar zou geven op de ontwikke
lingen". Hij vertaalde zelf zijn func
tie als ..reizend diplomatiek com-,
mentator van de NCRV". Tevens
werd hij ln 1964 medewerker van het
Algemeen Handelsblad
Dr. Korteweg ls een geboren Rotter
dammer. Hij bezocht ln zijn geboor
teplaats het Marnlx Gymnasium,
studeerde Ln Lelden Nederlandse let
teren met als bijvakken Russisch en
kunstgeschiedenis, ln 1937 vervolg
de hij zijn studie Russische taal aan
de universiteit van Praag. Tevens
werd hij daar correspondent voor de
NRC en het Algemeen Handelsblad.
Eenmaal terug ln Nederland werd hij
redacteur letteren van de NRC als
In de eerste vijf na-oorlogse Jaren
was de heer Korteweg politiek redac
teur van de NRC. waarvoor hij be
zoeken bracht aan vrijwel alle lan
den van Europa, het Nabije Oosten.
Noord-, Midden- en Zuld-Amerlka.
Een Amerikaanse beurs stelde hem
in staat een dissertatie te schrijven
over de wisselwerking tussen de uit
voerende macht ln de Verenigde Sta
ten en de publieke opinie.
In 1951 promoveerde hij aan de Leid-
se universiteit op het proefschrift:
„Het grote Amerikaanse debat over
Dr. P. G. J. Korteweg
de buitenlandse politiek 1939-1942".
Datzelfde Jaar verliet hij de NRC om
correspondent te worden van de
GPD ln de Verenigde Staten. Toen
de NCRV hem ln 1963 aanzocht als
politiek commentator was hij alweer
twaalf Jaar correspondent van de
GPD met als standplaats Wash
ington.
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM In de Israëlische
stad Tel Aviv wordt op het ogenblik
de tiende Maccabia, de Joodse
Olympische Spelen, gehouden. De
NOS-radio zendt daar twee pro
gramma's over uit
In het eerste, dat vanmorgen ls te
beluisteren, van negen uur tot vijf
over half tien op Hilversum 2. wordt
aandacht besteed aan de vraag ln
hoeverre de politieke situatie ln Is
raël het patroon van de sportbeoefe
ning heeft gewijzigd.
In het tweede programma, zondaga
vond tussen negen uur en kwart
voor tien op Hilversum 2, wordt na
der Ingegaan op de Maccabia. Vier
duizend sportlieden doen daaraan
mee. De Nederlandse delegatie be
staat uit negentig mensen. Inter
views zijn van Mart Smeets en Henk
Terlingea Produktie berust bij Bert
Spaak.
EERSEL (ANP) De 39-Jarlge me
vrouw M. van Lokven uit Oostel-
beers ls ln de nacht van woensdag
op donderdag ln Eersel verongelukt
De auto waarin zij als passagier
meereed raakte ln een bocht van de
weg en botste tegen een boom.
99'
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM .Ja, natuurlijk",
het televisieprogramma van de
NCRV. waarin door middel van
quizvragen kennis wordt gemaakt
met allerlei aspecten van de natuur,
komt ln het winterseizoen gewoon
terug. Presentator ls dan ook weer
Kick Stokhuyzen.
Nu al ls men bij de NCRV bezig
kandidaten te verzamelen die ln het
najaar de strijd met elkaar kunnen
aanbinden. Belangstellenden kun
nen zich aanmelden bij de NCRV-
televisie, ter attentie van „Ja, na
tuurlijk", Schuttersweg 8 te Hilver
sum. In de brief moet worden ver-
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM Met Ingang van 1
augustus zal Ruud ter Weijden als
redacteur-verslaggever deel gaan uit
maken van het team van NOS-sport.
Ruud zal de vacature vervullen die is
ontstaan door het vertrek van Koen
Verhoed naar de TROS.
Oorspronkelijk was hij verhonden
aan AVBO's Sportpanorama, maar
twee Jaar geleden keerde hij de we
reld van de televisie de rag toe om een
haan In het bedrijfsleven te begin
nen. Inmiddels keerde hij alweer
naar sijn oude liefde terug om
AVBO's puszeluur te presenteren.
Van onze radio- en tv-redactie
HILVER8UM Een nieuw radio
programma zal ln het winterseizoen
het bekende KRO-radioprogramma
..Voer voor Vogels" vervangen. In
oktober zal hetzelfde team. dat de
laatste UJd ..Voer voor Vogels" sa
menstelde. betrokken worden bij de
nieuwe rubriek, waarvan de naam
nog niet bekend is.
De nieuwe opzet zal aansluiten bij
het verdwenen programma, zij het
dat meer aandacht zal worden be
steed aan de actualiteit De samen
stellers. onder anderen Will van
Neerven en "Peter de Bie. zullen de
periode van 28 augustus tot en met
september op zondagavond vullen
met „Tussendoor", een vakantie
achtige rubriek
meld het gebied van de natuur waar
over men ondervraagd wil worden
evenals persoonlijke gegevens, zoals
leeftijd en beroep.
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM De sectie eredienst
van de Raad van Kerken ln Neder
land heeft de aangesloten kerken
een aantal suggesties gedaan om te
komen tot een gemeenschappelijke
liturgische Jaarorde. In het IKON-
radloprogramma van zondagavond
om zes uur op Hilversum I zal Wim
Kloppenburg, liturg bij de IKON
daarover praten met de Amster
damse hoogleraren Hemelsoet en
Lammens. De eerste ls verbonden
aan de Katholieke Theologische Ho
geschool en de laatste aan de Vrije
Universiteit
De centrale vraag ln dit gesprek ls of
vanaf de eerste Adventszondag van
dit jaar alle Nederlandse kerken de
zelfde schriftlezing hanteren. Een
belangrijke kwestie ls ook hoe be
langrijk dit ls voor de oecumene en
of er exegetische begeleiding moge
lijk ls die voor alle kerken aanvaard
baar ls.
DEN HAAG (ANP) De rechtbank
ln Den Haag heeft twee Hagenaars
veroordeeld tot resp. vijf en vier Jaar
gevangenisstraf wegens een gewa
pende roofoverval op een postkan
toor ln Den Haag. BIJ de overval
maakten de Hagenaars een kwart
miljoen gulden buit, welk bedrag tot
op heden niet boven water gekomen
ls. De officier van Justitie had straf
fen van vijf en vierenhalf Jaar geëist
Russische cineasten filmden
in het ongerepte, door Wester
lingen zelden betreden natuur
reservaat van Basjldrië.
Ned. 1/19.04
De Vara presenteert een
show van Jack Parnell en zijn
big band met zang van Marti
Caine en Trevor Chance.
Ned. 1 19.35
Onderwerpen in Aktua zijn
onder meer: gesprekken met
fractieleider Wiegel van de WD
en CDA-voorzitter Steenkamp
over de kabinetsformatie en met
de Amerikaanse VN-ambassa-
deur Young over de situatie in
Zuid-Afrika.
Ned. 2 20.55
Over Beinhard Heydrich, de
meest verdorven en wreedste
handlanger van Bitier maakte
Heinz Schrik een documentaire
film.
Duitsl. 2 21.15
In Muziek-op-Vier vertelt
Bart Berman waarom hij Bachs
Kunst der Fuge op de piano
speelde.
Hilv. 4 I 15.00
Jacques van Kollenburg ver
vult muzikale wensen van
Christina Deutekom en Marco
Bakker.
Hilv. 1 16.00
Het openingsconcert van de
beroemde „Proms" is recht
streeks te beluisteren. In de
Boyal Albert Hall te Londen
speelt het BBC-Symfonte Or
kest Met medewerking van een
groot aantal solisten en koren
worden o.m. uitgevoerd Serena
de to Music van Ralph Vaughan
Williams en Balshazzaris Feast
van William Walton.
Hilv. 2 I 20.30
RADIO-EN TELEVISIEPROGRAMMA^
HILVERSUM I OM m eo FM-fcaaaJea
KRO. 07.00 Nieuws 07 03 Het levende
woord. 07.08 (S) Zomer TT: gevsrwerd pro
gramma (07.30 Nieuws. 07.41 Echo. 08.24
Overweging) OS 30 Nieuw» 08-36 Gymnas
tiek voor de huisvrouw 08.43 (S) Zomer TT
<10.30 Nieuw. 12-26 Mededelingen 1330
Nieuws. 1141 Echo 13-30 Nieuws) 16.00 (S)
Munkaal »pre*kuur 17.00 (S) ln de huUge-
khitste kinderwinkel, kinderprogramma.
17 30 Nieuws- 17.32 (S) Echo magazine 16.00
(S) Van Dijk Schoonderwslt bv Uchte
muziek 16.30 Nieuws. 18 41 Marktberich
ten 18.44 (S) Filmklapper. 16-30 (S) Edwin,
platen praten en ungen. 30.00 (S) ln ant
woord op uw schrijven. 22.23 Overweging.
22 30 Nieuws. 22.40 (S> Ooal met vakantie.
23 33-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II (402 a en FM-kanalen)
NCRV: 7.00 Nieuws. 7 11 Ochtendgymnas
tiek. 7 20 Vandaag vnjdag. 8-00 Nieuws.
611 Hier en nu. 8.30 Op de man af. 845 Te
Deum Laudamus. NOS: 9.00 Sport tn Israel,
documentaire 9 35 Waterstanden. 9 40 Ge
bruik en mogelijkheden van het elektro
nisch orgeL 10.00 Wat heeft dat kind? peda-
gogische rub nek 1013 Duidelijke taal
1040 N OS .Janportret groten van giste
ren 11 00 Wauws. 11.03 Meer over minder
da stem van de «prekende minderheid. 12.30
Toerumo toeristische Informatie. OVER
HEIDSVOORLICHTING 1249 Uit zending
voor de landbouw NOS 1300 Nieuws.
NCRV 13.11 Hier en nu. NOS: 13 30 Vonhen
onder de as Nederlandse volksverhalen en -
gebruiken 13 43 Onder de Groene Linde
oude bedjes en balladen 14 00 Aspecten van
de kamermuziek- 15.00 Zoeklicht op Neder
land. (1640 Nieuws.) 16 30 Kijk op buiten
land: Oost- en West-Europa. VPRO: 1730
Welingelichte kringen debatprogramma.
17 43 SYMBIOSE NOS 17.55 Mededelin
gen 18.00 Nieuw». VPRO: Embargo NOS:
20 00 Nieuws 20 03 Een kleintje cultuur I
2030 (S) Europees Concertpodium: BBC
Symfonie Orkest met koren en solisten:
moderne en hedendaagse muziek. (In de
pauze: plm. 21 20 Een kleintje cultuur II)
23 00 (S) Met het oog op morgen, waarin om
23 05 Actualiteitenoveracht; 23-10 De krant
van morgen; 23 20 Den Haag vandaag en om
23 52 Yoga. 23 53-24.00 Nieuws.
HILVERSUM in (445 m ne FM-kanalea)!e-
der heel uur nieuw». EO: 07.02 (S) Gospel
sound. 08 03 (S) Tijdsein: muziek en infor
matie. 09.03 (S) De muzikale fruitmand,
venoekplatenprogramma (NOS):
10 03-10 06 Voorbeschouwing Tour de Fran
ce). 10.06 (S) Te elfder ure: nonstop muziek-
Bach's Kunst der Fuge e
viool en cello.
TV vandaag
19-04 VAWLNMBesëertsthneuurwervaaL
1646 M06QlfRl»»isl
1621 Jac* Pamei en de Band Show,
awweeWprogrwrna
29l1I UMüazsnln
2148 NO& Joumuf
2140 VAfUL-Jww Roddord.
22.40 NOS: JounwaL
NEOCRLAN08
1630 NOS: Tour de France
1636Joumaa)
1946 TROS: Koning Bofetanderzarte
1949 In Londan sUtf aan hUa. tv-aan#
2040 NOS: Journaal
20 23 TROS: Wordi uNgehofeen? tv-saha
2045 Akkiatv
2143 De verpleegsters, tv-tene
2245 Konmg en keizer, tv-serte
23.15 NOS: JoumeM
■tal
la
nd
In het goede dorp Rijkhuyzen was
de stemming ook verre van vrolijk.
Iedereen had verschrikkelijk te
doen met smldje Verholen, die op
zo'n geheimzinnige manier zijn pien
tere leerjongen was kwijtgeraakt
Daar kwam natuurlijk ook wel een
beetje eigenbelang bij, wat wel
bleek uit de gesprekken, die groep
jes mensen op straat met elkaar
hielden. „Jammer, dat-ie maar één
keer gespeeld heeft" zeiden die
mensen. „Knetter was de beste mld-
voor. die B.E.R.O.L. óót heeft gehad.
Janus Komememer heeft nou ook
werkelijk nóóit geluk met zijn spe
lers." —En intussen zat smldje Ver
holen thuis maar somber voor zich
uit te staren, en allerlei kwellende
gedachten kolkten door zijn brein.
„Er móét iets heel bijzonders aan de
hand zijn," mompelde hij. „Kleine
jongetjes verdwijnen nu eenmaal
niet maar zó. Daar steekt wat ach
ter. Hoe ls dat alles toch ook weer
begonnen?" —Smldje Verholen
dacht héél diep na en toen vonkte er
eensklaps een klein lichtje op ln zijn
herinnering. Op die koude wintera
vond, toen het zo hard sneeuwde,
was Kareltje thuis gekomen met een-
wild verhaal over Boltje, de boska
bouter, en Sybila van Sorcleren, de
heks..Hebben die er soms wat
mee te maken?" vroeg de smid zich
af..Dat moet wel, want Kareltje zei,
dat-ie van de heks een wens mocht
doen. En enkele dagen later kwarral
le opgewonden van het ijs terug etsc
toen bleek plotseling, dat-le eer
kampioenschaatser was. Toch hai»®
hij voor die tijd nog nóóit op het ijaI'
gestaan. En hij was een kampioenm<
bokser óók. Dat had die dikke Bawoi
reberiër immers gezegd, die ',aa
avonds aanwezig was geweest in d B(
gelagkamer van het Wapen var
Rijkhuyzen.—Doch toen riefta
de smid plotseling uit: „Dat wfl^e
hem! Ja, dat wós hem! Dat wa
dezelfde, die naast mij zat op d
voetbal en die toen zei, dat Kareltl
mee moest naar Barreberië! Wel veoC
draald! Dat ik daar nooit eerder aa
gedacht heb!" eer
FERD'NAND
programma. TROS: 11.03 (S) Gerard de
Vries draait op verzoek. 12.03 (S) Neder
landstalige top-tien. 12.03 (S) Polderpoppa-
rade NOS; 14.03 (S) Radio Tour de France
<18.03 De vacaturebank). VOO: 19 02 (S) De
Nederlandse Top-40. VPRO. 2002 (S)
VPRO-vrijdag-op-drie. 23.02 (S) Radio Vrije
Belgiè. 00 02 <S) Amigo» de Musica. AVRO:
01.02 (S) Radio Pandora. 024247.00 (S) 'n
Nachtje AVRO.
HILVERSUM IV (FM-kanalen) NOS: 07.00
Nieuws. 07.02 (S) Vroeg klassiek. 09 00 Niu-
ews. 09.02 (S) Stof van eeuwen. 10.00 (S)
Vocalise 12 00 (S) Van het Nederland» Con
certpodium: Christina Ortiz, plano. EO
13.00 (S) Klanksplegel concerlgcbeuren uit
heden en verleden. 14.00 Nieuws. 14.02 (S)
Orgelbespeleng 14.23 (S) Laat Sangh en
SpeL VPRO: 15.00-17.00 (S) Muziek-op-vier
i werk voor solo
-41-
ZiJ was de eerste die, na alle emotio
nele spanningen, in slaap viel; hij
moest eerst zijn indrukken nog ver
werken. HIJ liet alle gebeurtenissen
van de afgelopen maanden de revue
passeren. Dit stemde hem niet vro
lijker. want alles wat hij in twaalf
Jaar had opgebouwd werd kapot ge
maakt en toch voelde hij zich van
nacht monterder dan ooit sinds het
telefoontje van Frans Zomdorff in
die augustusnacht Dat kwam niet
omdat hij de bossen voorlopig had
kunnen redden. Het was alleen te
danken aan de vrouw die ln zijn
armen lag te slapen; zijn vrouw
sinds acht Jaar en de moeder van
vier van zijn kinderen, maar ook het
levend symbool van het dal, van de
vruchtbaarheid en schoonheid er
van. Hij trok haar dichter tegen zich
aan, zijn lippen tegen haar haar en
toen hij ln slaap vlei leek het feit
dat er hele legers waren Ingesloten
aan de andere kant van het Kanaal
hem van weinig betekenis, vergele
ken bij de eeuwigheid van de rode
aarde in het dal en de mensen, wie
het dal ter harte ging.
HOOFDSTUK VU F
I
John Rudd, Evelelgh en alle ande
ren die meenden, dat zij Paul Crad-
dock goed kenden, zouden hem
nooit een Impulsief man hebben ge
noemd. Iedereen wist, dat hij altijd
lang nadacht voor hij een beslissing
nam. En toch had hij, achteraf ge
zien, zijn belangrijkste beslissingen
wel spontaan genomen: de aankoop
van een landgoed van 550 ha; zijn
huwelijk met Grace Loveil en later
met Clalre Derwent; zijn adoptie
van Ikey Palfrey en nu. In de zomer
van 1915 zijn definitieve houding
ten aanzien van de oorlog, die er
tenslotte toe zou lelden, dat hij
dienst nam.
Tot dat ogenblik was hij beschouwd
als een behoedzame neutralist, ge
wantrouwd door vuurvreters als Ho
race Handcock, die hun voorspellin
gen, dat de keizer de duivel in eigen
persoon was, door de oorlog bewaar
heid zagen. Paul was ongeveer de
enige in het hele dal, die niet door de
oorlogskoorts was bevangea Hij zag
het als een grote fout, dat Engeland
zich had laten betrekken ln bet
Frans-Duitse geschil Hij maakte er
geen geheim van, dat hij van plan
was zich alleen met zijn eigen zaken
te blijven bemoeien, daarbij wel ge
bruik makend van de grote belang
stelling van de regering voor de ak
kerbouw. Gelukkig voor hem (want
het patriottisme was niet ongevaar
R F. Delderfield
1/ IfVV
ifc*«kMÉN
lijk) had hij alle reden om zich niet
als vrijwilliger aan te melden. Hij
was vijfendertig, toen de oorlog uit
brak en had nog altijd last van de
wond ln zijn been, die hij bij een
vorige explosie van patriottische
hysterie, de Boerenoorlog, had opge
lopen. Hij was bovendien verant
woordelijk voor een gezin en voor
zes goed lopende boerderijen, die
hun bijdrage voor de nationale pro
visiekast moesten leveren. HIJ kon
de nationale belangen veel beter
dienen, als hij thuis bleef. Dit hield
hij ook zichzelf een jaar lang voor.
Maar toen begon hij daaraan toch
een beetje te twijfelen. De hele
maatschappelijke structuur van het
dal veranderde in zo'n snel tempo,
dat het hem ging duizelen. De op
richting van het kamp en de daar
mee gepaard gaande invasie val
mensen uit het noorden met a£|
motorvoertuigen was nog niet h<*
ergste; veel erger was dat de mense
uit het dal ln groepjes van twee c
drie vertrokken. Het tekort aa
mankracht werd steeds groter en c
eisen van de regering werden steei^
hoger.
John Rudd en Paul hadden al ee
pool gevormd uit de nog aanwezit
arbeidskrachten en seizoenarbei
ders van buitenaf. Het dal werd ee
soort commune. Maar al na acl
maanden kon ook die het werk nl>
meer aan. Dank zij Pauls goede rel
ties met het kamp kon hij daara
zo nu en dan een ambachtsman I
een boerenknecht lenen.
Toen kwamen de eerste berlchti
van gesneuvelden en kwam er e<
brief uit Amerika van de oude pr
fessor Scholtzer, dat zijn enige zo<
in Frankrijk was gesneuveld. H<
vreemd het ook leek te treuren ov
de dood van een vijand, trof d J
doodsbericht Paul toch diep. H/
was altijd erg gesteld geweest
Jonge Gottfried, die zo lang ln
dal had gewoond. Net ln diezelf^
tijd kwamen er berichten, dat
Duitsers gas gebruikten. Als dat i
was moest de oorlog gewonnen wj
den en liefst gauw, want anders gli|
de hele wereld verloren.
Wordt vervoll
Horizontaal: 1. woonboot, 4. kleurte-
kening, 9. karakter, 11. koraaleiland,
12. borstwering, 16. voorzetsel, 17.
muzieknoot, 18. stijgbeugel, 21. bit
ter vocht, 22. kever, 23. slotrede, 25.
oude lengtemaat, 27. vochtmaat, 28.
schaaldier, 31. gekheid, 32. Jongens
naam, 34. groente. 35. waterplant
Verticaal: 1. water ln N.Br.. 2. vlug. 3.
mond van een vulkaan, 5. vierhan
dig dier. 6. hemellichaam, 7. voorzet
sel, 8. oude lengtemaat 10. werpan
ker, 13. palmboom, 14. verhindering,
15. bloem, 17. wiel, 19. doortocht-
geld, 20. dreef. 21. echtgenoot, 24.
voorlichting, 26. hoffeest 28. inge
wand van haring, 29. redactie (afk.),
30. bretonse zang. 31. onder anderen
(afk.). 33. naschrift (afk.).
Oplossing vorige puzzeL
Horizontaal: 1. etnologie, 2. seln-era-
eg. 3. present-de. 4. eer-oma-tel, 5.
ic hl
rest-tarra. 6. Ada-To-toer, 7. Nerjn
els-do, 8. toren-adem, 9. omeletre%iat
Verticaal: 1. esperanto, 2. tere-Edsen
'om, 3. Nlers-arre, 4. ons-Otto-el, did
leem-To-ene, 6. omaat-lat, 7. géi e<
tros-de, 8. ieder-Eder, 9. egel-aron£n i
nie
ma
^ers
