Zier dagen terug in Drente
De Georgisten
en de
grondpolitiek
Vordt de internationale persvrijheid bedreigd?
IAG 22 JULI 1977
TROUW/KWARTET P 9 - RHS 11
door Koos van Weringh
■nummer 7782 heb ik de vorige
^k in Drente rondgefietst als
^lnemer aan de twaalfde Drentse
wielvierdaagse, „het grootste
ristlsche fietsevenement ter
5e®eld," zoals het omslag van het
engramma-boekje reeds
or5üddelllJk vaststelt. Niet dat ik
mededeling in twijfel trek,
rer»gendeel. Nog nooit heb ik
I© ëel fietsen bij elkaar gezien. Het
L ©tten er evenveel zijn als in een
als Amsterdam per Jaar
lw<tolen worden. In Assen gingen
zifeveer 15.000 fietsers van start,
5ll?oogeveen nog eens 3.000, bijna
finaal met een vlaggetje, dat bij
"da programma-boekje was
evouwen. Dat vlaggetje bevatte,
Ier meer, de opdruk van een
.jende bankinstelling. Omdat
n liefde voor het particuliere
ikwezen niet zo groot is dat ik
een wapperende reclame wilde
■"■jdrijden, heb ik zonder vlaggetje
einde gehaald.
m »nte staat zo'n week geheel in
J i teken van HET RIJWIEL. Zo
m jeeft de burgemeester van Assen
p h op de fiets naar het midden
1 een sportterrein om het
■Jciële startsein te geven. In
ogeveen, zo lees ik In de Drentse
-Wisser Courant, heeft de
o-burgemeester opgemerkt dat
—i niet om Hoogeveen gaat, maar
wut de ontspanning, „zodat u even
kunt komen van het Jachtige
van alledag." Na de officiële
ig, vervolgt het verslag, zette
ïrenkapel „De
liiitnollenplukkers" uit Ruinen een
«i«illjk deuntje in.
li Cl
S7i)r dagen fietsen in Drente is voor
-Niand die al een Jaar of twintig in
grote stad woont een gebeuren
t vele belangwekkende kanten.
d randstedeling terug in de
ivincie. Maar in een provincie,
er zijn mag. Nergens ter wereld
zal zo'n net van
schitterend-aangelegde fietspaden
zijn als in Drente. Daarbij is in
sterke mate rekening gehouden
met het natuurlijke landschap.
Liever twee bochten extra dan een
paar bomen omgehakt. De
afwisseling in dat landschap van
bossen, akkerbouwgronden,
riviertjes, dorpen met oude kerken
en niet meer in gebruik zijnde
zuivelfabrieken, boomgroepen,
weidegronden en dubbele
bomenrijen is grandioos. De
Ardennen zijn mooi, maar het
stroomlandschap van de
Drentsche Aa bij Taarlo is van een
bijzondere orde van schoonheid.
Wie, die niet uit die streken
afkomstig is, heeft ooit van Taarlo
gehoord? Of van Amen, Anloo,
Anderen, Annen of Anreep?
Drente wordt niet voor niets „de
olde landschap" genoemd. In de
dorpen met de brinken zijn de
eeuwen bijna voelbaar. Dikke,
hoge bomen staan al honderden
jaren de geschiedenis van de
mensen gade te slaan. Wat zouden
we veel weten over hoe het leven er
vroeger was als die bomen destijds
door de schepper van een
bandrecorder en filmapparatuur
waren voorzien.
Je fietst echter wel degelijk in de
twintigste eeuw. Aan een boom op
de brink in Annen hangt nog een
eenzaam PPR-affiche met de
oproep op Rla Beckers te stemmen.
Of zou deze eigentijdse dame zich
in haar historische gedaante ook
hebben verzet tegen het gebruik
van gloeiende pek? Tussen Anloo
en Schipborg is een bord aan een
boom gespijkerd met de tekst:
„Spaar onze kinderen." Dat is niet
een waarschuwing aan in deze
provincie rondtrekkende benden,
maar aan mensen die zich, in het
automobiele blik gehuld, met te
hoge snelheden door het landschap
voortbewegen. Misschien bestaat
de historische vooruitgang wel
hieruit, dat de
onveiligheid-brengende bendes
van vroeger vervangen zijn door
maniakken in auto's. Of de
wanhoopskreet „Spaar onze
kinderen" enig effect heeft, weet ik
niet. Misschien is het bord
opgehangen nadat al een kind ls
omgekomen. Zichtbare
slachtoffers bij tientallen zijn de
doodgereden konijnen, hazen en
egels. Ik neem even aan dat het om
deze dieren gaat; het platgereden
zijn ontneemt er de karakteristieke
vormen aan. Door middel van
paaltjes met reflectoren wordt hier
en daar getracht overstekende
herten te waarschuwen voor het
naderend gevaar, maar het lijkt mij
de vraag of deze dieren op den duur
„der autojacht" zullen ontkomen.
De oprukkende beschaving maakt
het leven der dieren er niet
eenvoudiger op.
Een paar dagen rondfietsen
betekent dus nog niet dat de auto
uit het gezichtsveld verdwijnt. Op
de laatste dag van de vierdaagse
kocht ik 's morgens vroeg op het
station in Assen een exemplaar van
deze krant en las het commentaar
van wegenbouwer Thedlnga op
mijn stuk van een week daarvoor
over „Blij dat ik RIJ". Zijn
argumenten spreken mij niet aan.
Zo kan men ook de slapte in de
Horeca bestrijden door het gebruik
van alcoholische consumpties in
café-restaurants aantrekkelijker te
maken.
In Norg stond op de brink een
bakfiets met
propaganda-matertaal van de
E.N.W.B., de eerste enige echte
Nederlandse wielrijders bond.
Enthousiaste Jongens stonden, met
grote bekeringsijver, stencils uit te
delen: „Wij gunnen heel Nederland
de Drentse fietspadendichtheid".
Ik weet niet in hoeverre hun
pogingen resultaat opleveren,
maar dat zouden we nog eens
kunnen Informeren: E. N. W. B..
Postbus 2000, Amersfoort. Veel
deelnemers leken mij die vier
dagen fietsen aan te grijpen als een
rechtvaardiging voor het 361 dagen
per jaar in de auto zitten, gezien de
onervaren wijze waarop zij met hun
fiets omsprongen.
Wat mij echt opviel was dat veel
mensen traditioneler gekleed zijn
dan Je in het Westen gewend bent.
Mannen in grijsblauwe
confectiepakken en hoeden op
waren talrijk. En dan niet het Jolige
pseudo-jachthoedje of zo'n
corduroy geval, maar de echte
zondagse herenhoed, zoals je je die
herinnert van oude foto's. Na
terugkeer in Amsterdam heb ik er
eens op gelet, maar geen enkele
hoed kunnen waarnemen.
Vier dagen Drente kent ook een
zekere spanning voor wie, zoals ik,
in die streek geboren is en er zijn
Jeugd heeft doorgebracht. In
vergelijking met 25 Jaar geleden
ziet alles er veel welvarender uit.
De boerderijen en huizen zijn
uiterst verzorgd, veel is
gerestaureerd. Bouwvallige, aan de
tijd van de plaggenhut
herinnerende schuren zie Je niet
meer. Of die welvaart te danken is
aan de plaatselijke bewoners dan
wel aan de randstedelijke of
Groningese haute finance die er de
weekeinden doorbrengt, heb ik niet
nagegaan.
Grote stukken van een stad als
Assen zijn onherkenbaar. Het
kenmerkende stratenpatroon van
de provinciestad met straten als de
Molenstraat, Venestraat en
Schoolstraat (met de hoge
ambachtsschool) is geheel
opgeofferd aan de gedachte, dat
meegaan met Je tijd bestaat uit het
plaatsen van forse betonkolossen
in lege vlaktes. De vernieuwing
heeft, zo te zien, behoorlijk
hulsgehouden. Bij het winkelen
word Je begeleid door uit boven de
straat hangende luidsprekers, die
de muziek uitstoten om Je in een
Juiste koopstemming te brengen.
„Easy listening" noemt men dat.
Assen gaat met de tijd mee, daar
hoeft niemand over in zorg te
zitten.
Gelukkig verandert niet alles en
blijft er iets dat Je doet beseffen dat
het leven constanten kent. In „De
Westerborker" van 10 juli las lk dat
de vijfjarige melkgelt Mleke van de
heer G. Slkkenga het
kampioenschap heeft behaald in
de afdeling tweejarigen en
ouderen. Het volgende bericht over
een dansavond laat helemaal zien
dat stad en platteland nog een
functie ten opzichte van elkaar
hebben: „Even dreigde de
feestvreugde in de tent uit de hand
te lopen toen een stel bezoekers
slaags raakt met een groepje
motorrijders uit Amsterdam dat
door hun kledij een nogal
uitdagende Indruk maakte. Er
vielen rake klappen, waarvan de
Amsterdammers een groot aantal
te incasseren kregen". Dat moet de
verontruste burger in de provincie
toch moed geven. Die brutale
•Amsterdammers ook
Het wonderlijkste van die vier
dagen vond ik eigenlijk dat Je aan
de uiterlijke dingen ziet dat de
provincie zich aan de moderne tijd
heeft aangepast, terwijl Je „ergens"
het gevoel krijgtom,het even
eigentijds te zeggen dat er
weinig veranderd is. Dat is een
raadsel dat ik nu niet kan oplossen.
;s Lilian, de moeder van president
Wuny Carter over haar zoon: „Als
zegt dat hij nooit heeft gelogen,
geloof ik dat hU niet de leugent-
■om-bestwil bedoelt, want er is nie-
nd die daar bulten kan"
mnis Hurley, de r.k. aartsbisschop
52n Kaapstad ln Zuid-Afrlka:Jk heb
nnen gesproken uit Mozambique
verrukt waren van de Cubanen".
nister Boersma over de CDA-Twee-
Kamerfractie: „Ik vind dat daar te
-^nig idee. inzicht en begrip bestaat
Dr de vakbeweging. Daar is zo aan-
irkelljk meer begrip voor de
eren."
H. J. Neuman is met
vakantie, evenals teke
naar Tom Janssen. Hij
wordt deze week ver
vangen door Fischetti,
de tekenaar van de Chi-
cago Daily News,
toonaangevende kringen van de
iterse pers is geen geringe del-
"Hg ontstaan over het verlangen dat
"""verschillende vergaderingen vap
"de wereldlanden en in een aanbe-
ing van de Unesco is geformu-
rd, naar een „nieuwe informatie»
te," in de wereld,
term is gebruikt naar het voor
lid van het motto „nieuwe econo-
geiche orde" waaronder al verschel
de conferenties zijn gehouden
r^rin vertegenwoordigers van de
[gjle wereld de huidige in hun
teel werkende economische orde
erUjf willen gaan. Hoe ver we daar
vandaan zijn, blijkt telkens
sr uit het verloop van zulke confe-
laties. Maar, zo zei Baoul Prebisch
47terste secretaris van de UNCTAD
is, „ik kan mijn mensen intussen
h niet verhinderden poëzie te
Rijven?" Hij antwoordde daar-
t op de spottende reacties van
■^terse gedelegeerden toen de ont-
kelingslanden met hun meerder-
1 de éne na de andere resolutie
ki
m
O.
aannamen over wat er zou moeten
gebeuren terwijl ze wisten dat het
even zovele slagen in de lucht
waren.
Zo is het voorlopig ook met die
„nieuwe informatieorde". Dia poë
zie wordt hier niet gewaardeerd, ja
baart zelfs diepe verontrusting. In
Nederland vertaalde zich die al in
scherpe aanvallen op minister Jan
Pronk, die het ILET, het Latijns
Amerikaanse Instituut voor Trans
nationale Studies, financieel in staat
wil stellen om in september een
symposium over zo'n nieuwe infor
matie-orde te beleggen in Amster
dam. Volgens twee vragensteHers in
de Tweede Kamer, de heren Waal-
kes en Ploeg van de WD, is dit
symposium erop uit „een collectivis
tisch dwangsysteem" in te boeren"
op het gebied van de nieuwsvoorzie
ning in de wereld"
Ik vind de beer Waalkes niet de
'ideale figuur om aan deze verentrus
ting lucht te geven omdat mij van
hem nog altijd het beeld voor ogen
staat van de man die zich in de
nadagen van het Portugese kolonia
lisme in Angola, in een Portugees
legeruniform gestoken, liet rondlei
den om de waarheid over de oorlog
daar aan de weet te komen. Maar,
afgezien daarvan, staan er in een
slotdocument van een ILET-confe-,
rentie die vorig jaar in New Mexico
werd gehouden, inderdaad enge din
gen. Een internationale informatie
structuur die een Indeling van de
wereld tussen overheersers en over
heersten normaal is gaan vinden
door Henk Biersteker
moet worden uitgeroeid (eradica
ted). In het nationale en internatio
nale „communlcatie-belcid" moet de
politieke wil blijken tot het aanvaar
den van nieuwe maatstaven en tot
speciale maatregelen om een nieuwe
informatie-orde te vestigen. Dit alles
moet leiden tot een nieuw juridisch
kader betreffende internationale in
formatie, tot een nieuwe gezindheid
ten opzichte van de nieuwsvoorzie
ning en tot een nieuwe beroepscode
voor diegenen die nieuws selecteren
en verspreiden, tot een herdefinitie
van wat onder nieuws verstaan
wordt, een toewijding van de Journa
list aan de bevrijding van overheer-
ste landen. Het recht op wederwoord
voor die landen zou een belangrijk
element moeten zijn in het voor-,
noemde „juridisch kader", alsook
het recht van die landen op „veilig,
beid van Informatie", enzovoort.
ook voor onze landen nog niet zo ver
in het verleden. Begrippen als „nati
onale verontwaardiging" liggen ons
nog vers in het geheugen.
Terecht herkennen journalisten in
het Westen hierin verscheidene ele
menten die voornamelijk in de kaart
spelen van autoritaire regeringen in
de derde wereld vooral een begrip
als „veiligheid van informatie". Dat
wou Lodewijk de Veertiende óók
toen hij jacht maakte op de in Lei
den gedrukte Gazette de France, die
illegaal in Frankrijk binnenkwam
en daar kapot werd gelezen.
Duidelijk
Mistig
w
Al dit soort aanbevelingen zijn niet
alleen eng voor de aanhangers van
de „vrije nieuwsgaring" zoals we die
hier kennen, zij zijn ook knap mis
tig. Wat namelijk wordt verdoezeld
is het verschil tussen burgers en sta
ten in de derde wereld, met bun
veelal volstrekt verschillende be
hoeften en motieven. Ze worden ver
eenzelvigd. Er wordt over staten
gesproken als over individuen, wier
rechten en veiligheid door ons ge
schrijf worden bedreigd, die recht op
wederwoord hebben, enzovoort. Die
bundeling van regering, oppositie,
rijken, armen tot één persoon met
één en hetzelfde streven, komt ons
nu bijna vreemd voor, maar zij ligt
Akkoord dus, slechte poëzie. Maar
waar het de conferentie precies om
is begonnen, daar kom je natuurlijk
niet achter als Je alleen de slót-
aanbevelingen leest Wat is precies
de verontwaardiging waaraan lucht
wordt gegeven in deze resoluties van
de ILET in New Mexico? Uit de
stukken van een paar journalisten
uit de derde wereld dia aan de confe
rentie meewerkten, worden de
klachten goed duidelijk. De ontwik
kelingslanden komen niet tot bun
recht in de internationale nieuwsbe-
deling. Die wordt namelijk beheerst
door grote westerse persbureaus met
hun omschrijving van wat „nieuws"
is, beheerst door de interesse van
bun lezers en allereerst bedacht op
de belangen van hun omgeving.
Vandaar de pogingen van deze lan
den en hun regeringen om eigen
regionale persbureaus van de grond
te krijgen. Die moeten dan nieuws
gaan garen en verspreiden, ook naar
buiten, waarin zij meer tot hun recht
komen. Ook hierover zijn In bet wes
ten al schampere opmerkingen ge
hoord. Hoe kun je nu met hulp van
regeringen onafhankelijke persbu
reaus gaan runnen? En sullen die
persbureaus geen excuus gaan vor
men om de correspondenten van de
westerse persbureaus met hun rare
nieuwsnormen het land uit te gooi
en? Dat kan gebeuren, maar dan
moeten we niet ineens doen alsof
ons iets vreemds overkomt. Nieuws
garing is altijd een weerbarstig kar
wei, ook in onze eigen samenleving.
Artikel 7 van oaze grondwet geeft
ons allemaal het recht om onze ge
dachten en gevoelens door middel
van de drukpers te openbaren, maar
bet verplicht niemand tot het geven
van antwoorden aan Journalisten.
Laat staan een minister in Peru of
Malagasy.
Om nog even op de ILET, het
Latijnsamerikaanse Instituut voor
transnationale studies terug te ko
men; natuurlijk klinkt een resolutie,
dat er een eind moet komen aan bet
beginsel van do onbelemmerde in
formatiestroom alarmerend ln onze
oren. Maar het is net als met het
beroemde beginsel van de vrije zee
van Hugo do Groot: toen dat betwist
ging worden was er alle reden om
zicb af te vragen of die vrijheid wel
zo profijtelijk was voor ledereen In
de wereld of alleen voor de machti
gen. Kan er soms met die vrije Inter
nationale Informatiestroom ook Iets
dergelijks aan de hand zijn? Ook al
heeft het ILET met zijn aanbevelin
gen In New Mexico In onze oren nóg
zulke onverteerbare poëzie geschre
ven er is alle reden om die club in
september eens naar Amsterdam te
halen en er een discussie mee aan te
gaan. Want er ls echt wel een pro
bleem.
Henk Biersteker ls redacteur van de
IKON-televisle.
M
m
w
In de
discussie
van de laatste
tijd over de
grondpolitlek
hebben zich ook de
„Georgisten" gemengd
ln Nederland een kleine,
maar constant volhoudende
groep mensen met een eigen
maatschappijvisie,waarin de grond""
centraal staat.
Een van de woordvoerders van de groep*
is Slebe Sevenster uit Bennekom, de
schrijver van onderstaande beschouwing.
De Georgisten (postbus 5118 ln Amsterdam)
geven ook het maandblad „Grondvest" uit.
door Siebe Sevenster
Georglsme, wat is dat? De naam is afgeleid van de Amerikaan
Henry George, één van de vele denkers uit de vorige eeuw die
vonden dat het maatschappelijk stelsel niet deugde. Het
bekendste boek dat hij schreef, heeft als titel „Vooruitgang en
Armoede." Het is driemaal in het Nederlands vertaald, de
laatste maal door H. Kolthek. Onlangs is een verkorte bewer
king verschenen, met als titel:„De profeet van San Francisco."
In die stad kwam „Progress and Poverty" voor het eerst uit.
George genoot een christelijke op
voeding en ln zijn taalgebruik
proeft men bijbelse Invloeden. Hij
is zeeman, goudzoeker, typograaf
en redacteur geweest. De titel
„Vooruitgang en Armoede" ls de
neerslagvan het waarnemen van de
gang van zaken ln de maatschap
pij. De industriële revolutie was
uitgebroken, er werd koortsachtig
gewerkt aan de vooruitgang. Toch
was er ook ln de Jonge plaats San
Franslsco al en toe werkloosheid
en de werkers werden slecht be
taald. De andere kant van de me
daille was dat de prijs van de grond
steeds toenam.
Het stond voor George vast dat die
tegenstelling lage lonen en dure
grond weggewerkt moest wor
den. Het geld voor grond betaald
moet weer aan de werkers ten goe
de komen. Dat ligt ook voor de
hand: het zijn de werkers die pro
duceren, terwijl de grond passief is.
Of Je voor een vlerkante meter
grond één of honderd gulden be
taalt, de grond blijft er gelijk om,
het ls de zelfde ruimte waar allen
op aangewezen zijn.
George vond dat een aantal men
sen zich ten onrechte de grond had
den toegeëigend en datdeze eigena
ren daaruit een onrechtmatig inko
men trekken, ook wel arbeidsloos
inkomen genoemd. Zijn moüveren
werd geschraagd door bijbeltek
sten en de Intentie van het Joodse
jubeljaar (Leviticus 25).
Grondrecht
Het middel dat George uitdacht
om het onrechtmatig particulier In
nen van de pacht om te zetten,
wordt „grondrecht-lnnen" ge
noemd. Het Innen moet voorbehou
den zijn aan de gemeente, gemeen
schap en dient betrekking te heb
ben op het gebruik van dlle grond
door particulieren. Het bedrag van
deze Inning zal ln overeenstem
ming zijn met de bijzonderde waar
de die grond heeft, omdat de grond
die op zich passief ls, ook koop-
waarde heeft. De grond heeft op
deze manier dan alleen nog maar
gebruikers. De noodzaak hiervan ls
door een collega-denker, de Duitser
Flürschelm, beklemtoond in een
betoog ontleend aan het bekende
werk van Quack „De Socialisten",
deel VI blz 349 (bij uitgeverij Het
Wereldvenster verschijnt daarvan
binnenkort een herdruk). Flür
schelm zegt: „Hoe komt het dat
miljoenen willige arbeiders, die te
vens willige verbruikers zouden
zijn, geen betaald werk kunnen vin
den om te arbeiden en de produc
ten van hun arbeid onderling te
rullen? Die vraag is de sociale
kwestie der negentiende eeuw. De
loonkwestle is aan haar onderge
schikt, want, wanneer het de arbei
der gemakkelijk viel om werk te
krijgen, zou er geen lndustriéle re
serve-armee (werkloze arbeiders)
zijn, geen concurrentie voor werk
tot leder loon, en bijgevolg zouden
de Ionen hoger wezen. Met te zeg
gen dat dit alles voortkomt uit
overproductie, verklaart men niets,
want overproductie ls slechts een
andere naam voor de zelfde zaak
Wat wij overproductie noemen, ls
ln werkelijkheid te weinig verbruik,
een gevolg van het gebrek aan
koopvermogen bij de massa des
volks. En dat gebrek aan koopver
mogen ontstaat natuurlijk alle
reerst uit de omstandigheid, dat de
arbeiders een deel van hun arbeids
product aan een ander (de grond
eigenaar) moeten afstaan, waar
door hun koopvermogen met het
afgestane bedrag wordt vermin
derd. Maar daarnaast doet zich dan
dadelijk gelden de tweede omstan
digheid, dat zU, aan wie de arbei
ders een deel van hun product af
staan, dat deei op verre na niet
verbruiken."
Grondrecht Innen door de gemeen
schap heeft vergaande gevolgen.
Dit recht komt ln de plaats van
vele belastingea Belastingen rem
men de productie en de consump
tie, grondrecht doet dat niet Deze
doet de waarde van de grond, die
door de activiteit van allen ont-
staat, weer aan allen ten goede
komen. Velen vinden de belastin
gen een middel om de grote ver
schillen van inkomens af te vlak
ken. Dat ls het paard achter de
wagen spannen: eerst ln een ver
ziekte toestand de ongelijkheid
doen ontstaan en dan door onei
genlijke belastingen dat weer bij
spijkeren.
Een ander gevolg van het Invoeren
van grondrecht ls dat de grond, die
om niet ls gegeven, die niet ls ge
produceerd, ook geen prijs meer
doet Er ls geen geld meer nodig om
grond te kopen. Er wordt Jaarlijks
grondrecht betaald aan de gemeen
te, zoals een boer die een boerderij
pacht jaarlijks pacht betaalt.
Geld geven om grond te kopen ls
uit den boze. Geld ls er om de
producenten van de arbeid tegen te
rullen, maar de grond ls door nie
mand gemaakt. Geld voor grond
betaald, ls eigenlijk vals geld, oor
zaak nummer één van de Inflatie.
En de inflatie is de ooreaak van de
onverantwoord hoge rentepercen
tages. Grondrecht innen doet de
prijs van de grond verdwijnen,
voorkomt de Inflatie en leidt tot
veel lagere rente met weer betaal
bare huren. Bijspijkeren met huur
subsidie ls dan niet meer nodig.
Men zal terecht vragen waardoor
deze wijsheid van George niet ge
leid heeft tot een gezonde gedach-
tenvorming en een daarop aanslui
tend beleid. In de eerst* plaats is
men er zich niet van bewust dat er
invloedrijke personen en Instanties
zijn die in hoge mate belang heb
ben bU de bestaande toestand en
deze tegen elke prijs willen hand
haven. Zo zijn bijvoorbeeld ln 1960
bij een parlementsverkiezing ln De
nemarken door valse voorspiege
lingen de constructieve krachten
lam gelegd. Verder ls er helaas bij
velen geen Juist inzicht waar het
kwaad schuil gaat Dat zijn o.m.
allen die nog steeds in navolging
van Karl Marx spreken over het
kapitalisme en het kwaad dat daar
uit zou voortkomen. In tegenstel
ling tot Marx' theorie dat de wereld
daaraan kapot zou gaan, ls deze
echter steeds rijker geworden.
Maar deze rijkdom is erg ongelijk
verdeeld, in het bijzonder ten op
zichte van de derde wereld. De vol- j
gelingen van Marx willen daar door
overheidsingrijpen paal en perk
aan stellen, echter zonder de oor
zaak. het particulier innen van dc
pacht te onderkennen.
De Georgisten zien dat er in een
door „grondrechtlnnen" gezond ge
maakte maatschappij veel meer
vrijheid kan zijn dan nu mogelijk
is. Het verschil tussen Georgisten
en Marxisten kan aldus worden ge
typeerd: de eersten willen de oor
zaak van het kwaad weg nemen, de
laatsten volstaan met de gevolgen
te bestrijden. Dat brengt een vloed
van maatregelen met zich mee
waar we nu nog niet omheen kun
nen, maar die in wezen gemist kun
nen worden.
Dat het nog niet tot een construc
tieve opzet kwam ls vooral te wij
ten aan de verstarde visie van de
Marxisten, waarvan velen zich niet
meer zo noemen maar toch even
goéd besmet zijn met de zucht van
bovenaf te willen bedillen. Dit
mede als gevolg van een algemeen
tekortschieten in het onderkennen
van wezen en functie van het gron
drecht Daar zit veel meer achter
dan men zo oppervlakkig denkt
Liberalen, ln het bijzonder de En-
aelse, geven nog wel blijk van enig
inzicht, maar de zich noemende so
cialistische partijen laten het vrij
wel afweten. Een voorbeeld daar
van is d« gang van zaken met de
wetsontwerpen Grondpolitlek. De
stichting „Grondvest", het werkor-
gaan van de Oeorglsten, heeft met
andere deskundigen geadviseerd
deze ontwerpen niet aan te nemen.
Ten aanzien van het echte grond
probleem kan er niets van worden
verwacht „Grondvest" vindt dat
als eerste aanzet er geen grond van
enig overheidsorgaan mag worden
verkocht maar tegen de Juiste
voorwaarden ln erfpacht uitgege
ven moet worden. Een wetsont
werp dat daarop gericht ls. snijdt
wel hout
