Eerdaagse met secord-bezetting ardgas-overslag in wee rapporten belicht 'Trends van twintiger jaren', monster-expositie in Berlijn Onbekende lito's en etsen van Chagall in Enkhuizen Paul van Vliet in Scheveningen terug r Ijkswaterstaat wil idilpbrug Oosterschelde KUNST welneming van 29 landen iüak uit verschillend gezichtspunt bekeken Nieuwe boeken iz(f miljoen schade w brand in Hulst j°l Politie kan misdaad niet bewijzen na dodelijke val Pianist Malcuzynski overleden ko 19 JULI 1977 1 een onzer verslaggevers MEGEN Terwijl gisteravond tal van buitenlandse dele- leleiders in het stadhuis van Nijmegen het glas hieven om j^emeester De Graaf uit te luiden de 61ste Vierdaagse is on laatste vierdaagse als burgemeester heeft het aanmel dcentrum overuren gemaakt. De toevloed van na-inschri]- Igen die verrassend was, heeft het aantal administratief lafcgistreerde deelnemers op ruim 17.000 gebracht. BINNENLAND Trouw/Kwartet eetiig minder dan dit aantal er B| immers altijd tientallen absen- ;oi— is vandaag aan de eerste akdag begonnen, duimend voor ïe&g weer. Als de kop er af is, ezft men het Betuwse land ver- fci met als vanouds Eist als mas- m| trefpunt. Hoewel de intocht me het Vierdaagse-leger gisteren v<! felle regenbuien gepaard ging, rdrst er alom groot optimisme, igetenkleding en paraplu's zijn chidaag nog wel hier en daar over doend als wapenuitrusting van w georganiseerde voetgangers, iri*r men heeft vertrouwen in de Tgoden. Alleen mooiweerwan- lars zijn in zorgen. getting ^•krin nJ?ren 'de i ngen van de KNBLO werd ■ren met trots gewag gemaakt ,de internationale bezetting een ["Hrd, namelijk 29 deelnemende fr®len, had bereikt. Met de komst één Mexicaan en twee Marok- was de internationale bezet- andermaal uitgebreid. pBIding werd gemaakt van een le Ineming van twee dagen van de j^ëlische ambassadeur in Neder- **1, van een Zwitser die uit zijn vaderland was komen lopen en van twee Italianen, die per fiets Nijme gen hadden bereikt om daar hun deelnemerskaart in ontvangst te nemen. De centrale organisatie kon gisteren reeds tal van gelukstele grammen aan groepen en indlvidu- elen uitreiken waarin werd gehoopt op een glorieuze intocht vrijdag aanstaande. Maar zover is het nog niet. Er zal nog heel wat water door de Waal moeten stromen voordat de dag tot een goed einde is ge bracht, woensdag het land van Maas en Waal is bedwongen en donderdag de zéven heuvelen van Groesbeek zijn overwonnen. Om dan van de laatste dag, de zware route van Cuyk, nog niet te spreken. In het Rode Kruiszlekenhuis aan de Wedren stroopt men wel de móuwen op. Nijmegen is op slag weer een internationaal centrum mét een binnenstad waarin het Plein '44 tot Picadillycircus is ge transformeerd, waar de midden stand alle zeilen heeft bijgezet en zich het vuur uit de commerciële sloffen loopt om het wandelkorps te voeden en te laven alsook te vermaken. Burgemeester De Graaf kreeg voor de laatste maal ge- De inschrijving van de Nijmeegse vierdaagse werd gisteren geopend. Tientallen mensen trotseerden de regen om er zeker van te zijn de start vandaag mee te kunnen maken. Het aantal geregistreerde deelnemers bedraagt ruim 17.000. schenken en bezit reeds een verza meling wandborden en plaquettes uit tal van Europese landen, waar mee hij alle wanden van zijn nieu we woning kan sieren. KNBVLO- voorzitter Van Rljckevorsel dankte mr. De Graaf voor de wijze waarop deze tien jaar met de internationa le marsen heeft meegeleefd. Regen Over de regen zei de voorzitter: „Regendruppels mag men zien als tranen van hen, die niet naar Nij megen konden komen, het zijn ook de tranen die door het warme en thousiasme van deze dagen worden uitgewist." De aloude keizerstad leeft weer een week lang in een vrolijke roes, uitzonderlijk uitge doste figuren stofferen het stads beeld en de wegen rondom. Er wordt bijna gevochten om parkeer ruimte. De commissaris van de ko ningin in Gelderland alsmede Staatssecretaris Van Lent van de fensie behoren tot de velen die aan de vooravond van de wandeldagen van hun belangstelling blijk gaven. Men loopt deze dagen, maar wie zal dit beseffen, ten dele ln de voetspo ren van Karei de Grote en Frede rick Barbarossa. Vanmiddag is het Keizer Karelplein weer het hart van dit gebeuren, het einde van een begin dat dan nog drie dagen van uithoudingsvermogen zal vergen. En gisteren hoorde men al in de Molenstraat, één van die vele Vier- daagseliederen: „Wie eens lekker doorzakt, wordt nooit een sjagge- rijn". In het Goffertstadion is giste ravond de traditionele vlaggenpa- rade gehouden waarbij duizenden onbeschadigd en feestelijk bijeen waren. Het laatste appèl waarbij veertig in het dooiergeel geklede Japanners zich de ogen uitkeken en de organisatoren zich moesten excuseren dat de Marokkaanse vlag geen enkele grootse organi satie is vlekkeloos ontbrak. Van morgen voordat de hanen zullen kraaien, hebben al weer honderden wekkers gerinkeld. De Nijmeegse vierdaagse is weer begonnen. IJJmjk is nu wel waar de zaak om ,Het ene rapport is afkomstig van 1 VI Hans W. Ledeboer J" TERDAM Er zijn nu twee rapporten in de openbaarheid gekomen over de mogelijkheid ïen aardgas-overslagbedrijf in ons land, en met deze beide rapporten wordt de argeloze burger goed geconfronteerd met de ingewikkeldheid van deze materie. De rapporten lijken op ^se punten met elkaar in tegenspraak, hoewel er instanties zijn die aan beide rapporten "ïen meegewerkt. groep hebben zitting vertegenwoor digers van de negen departementen, inclusief Volksgezondheid en Milieu hygiëne; verder van de Gasunie, het Nederlands Economisch Instituut, het Energiecentrum Nederland, de stichting Natuur en Milieu en, al weer, TNO. Toen het hem voor de vorming van de ideeën noodzakelijk voorkwam, heeft minister Wester terp de stuurgroep gevraagd, alvast te rapporteren over de vraag hoe een aardgas-overslagbedrijf zou passen in de idee van een industrie-eiland in zee of in de idee van een vestiging op de vaste wal. In dit stuurgroep-rapport zijn na tuurlijk zaken, die men kan stellen tegenover factoren die worden ge noemd ln het rapport van TNO. Eco nomische aspecten kan men altijd naast milieu- en gevarenfactoren op stellen, al is dat, zoals duidelijk is als men beide rapporten naast elkaar legt, niet eenvoudig een kwestie van optellen en aftrekken. Factoren van belangrijkheid en zelfs noodzakelijk heid moeten worden afgewogen. Bij een in zee te bouwen eiland krijgt men te maken met juridische, vol kenrechtelijke en diplomatieke as pecten, wil met het niet pardoes bij de kust, binnen de drie-mijlszone, Inrichten, wat natuurlijk ln wezen niet anders inhoudt dan een vesti ging aan wal. jien: moet zo'n aardgas-overslag- f, waar het per schip uit bij eeld Algerije geïmporteerde land binnenkomt en van het zal kunnen worden ge meerd, worden gevestigd op de dakte of op een kunstmatig in open zee? rapporten hebben geen ander J^an de bij de ontwikkeling van idee betrokken vakmensen in ;n te stellen zo ruim mogelijk 'enS te nemen van alle aspecten M It onderwerp, dat nog niet ver- PHen ook niet kan zijn dan idetee dat moet grtoeien. In welke ig weet nog niemand; men is Hog niet toe aan een stadium Dorbereiding. n> TNO en het is gemaakt in opdracht van de minister van Volksgezond heid en Milieuhygiëne. In overeen stemming met de opdracht is het geheel toegespitst op de gevaren en de mogelijke milieuhygiënische ge volgen van zo'n aardgas-overslagbe drijf,' op een eiland in zee, dan wel op de wal. Het tweede rapport is afkom stig van de Stuurgroep Studie Noordzee-eilanden en Terminal en dat ontstond in opdracht van de minister van Verkeer en Waterstaat. Het heeft een volstrekt andere in valshoek. In feite is het een onder deel van de opdracht, die deze stuur groep ruim anderhalf jaar geleden ontving: het nagaan van alle aspec ten, die samenhangen met het even tueel inrichten van een industrie eiland in de Noordzee. In de stuur- ii. i '^Jen onzer verslaggevers GHSLUIS Rijkswaterstaat overweegt om een hulpbrug te leggen in de monding van de Oosterschelde voor het port van mensen en materiaal. Dit heelt ir. Spaargaren, van de afdeling waterbouwkundige werken west van de erken bij Rijkswaterstaat bekend gemaakt. Snel verdampen (eeeft nog niet beslist of de assen de twee werkeilanden ilaat en Neeltje Jans moet of tussen een van de eilanden t vaste land van Schouwen- /anand of Noord-Beveland. Deze as#ug moet klaar zijn voor men i5|e betonstortwerkzaamheden asffeginnen. Op dit moment voert Waterstaat hoofdzakelijk de zo- *%ide natte werkzaamheden K5aarbij voornamelijk schepen "®7ken zijn. Dit jaar nog worden akken gelegd voor de bodem- trming. De beslissing over de A van de hulpbrug zal voor het ,3 an dit jaar genomen worden. !_ssing -^r Westerterp van verkeer en taat heeft in een brief aan de ïommissie van verkeer en wa- )/tyt gezegd dat het kabinet nog september een beslissing zal over de grootte van de door- lopening van de stormvloed en de Oosterschelde. De com- had de suggestie gedaan de ing over de grootte van de rHr (ANP) Voor ongeveer een Aljoen gulden schade is aange- *L door een brand in het inthouse, een warenhuis voor jeitn, gordijnen en vitrages tus- itfeht Janssteen en Heikant in de 0flnte Hulst. Het voorste gedeel de enorme hal bleef voor het deel behouden, het achter- flh 13C "tl r5C werd totaal verwoest opening pas na de formatie te ne men. Minister Westerterp wijst deze suggestie van de hand. Van een onzer verslaggevers SAS VAN GENT Het onderzoek dat de recherche instelt naar de om standigheden waaronder zaterdag morgen de 60- jarige mevrouw H. Leuteni^-Dodmond om het leven Is gekomen heeft tot nu toe weinig aanknopingspunten opgeleverd die wijzen in de richting van misdaad. Bij de sectie is komen vast te staan dat de vrouw is overleden aan een hersenbloeding, ontstaan kort voor of meteen na haar val van de trap in haar huis aan de Poelstraat. De lichte verwondingen ln de vorm van een bloedneus en blauwe plek ken op de rug van de vrouw kunnen heel goed tijdens de val zijn ont staan. Volgens de politie in Sas van Gent was het gisteravond „nog niet geheel duidelijk" in hoeverre de 65- jarige man en de 34- jarige zoon van het slachtoffer bij de zaak betrok ken zijn. Als er op korte termijn geen nadere gegevens binnenkomen uit het politie-onderzoek zullen va der en zoon, die zaterdag in verze kerde bewaring werden gesteld, om dat zij tegenstrijdige verklaringen aflegden over de gang van zaken voorafgaande aan de val van de trap, ln vrijheid worden gesteld, zo heeft de officier van Justitie ln Mid delburg, mr Mijnssen, laten weten. Interessant is, dat een van de conclu sies van het rapport van de stuur groep luidt, dat verdampen van eventueel bij een ongeluk vrijko mend gas dat over wordt vervoerd bij de uitzonderlijk lage tempera tuur van 160 graden beneden nul zeer snel gebeurt en dat er bij ontste king van de daarbij zich vormende gaswolk een explosie kan ontstaan. Dat is ook te vinden in het TNO- rapport. Net als TNO, concludeert de stuurgroep dat een ongeluk met de ernstigst denkbare gevolgen zou zijn de ontsteking van zo'n gaswolk na het uitstromen van gas uit een be schadigde tenker. In het rapport van de stuurgroep wordt daaraan de vraag gekoppeld of de kans op een ongeluk met zulke ernstige gevolgen kan worden aangemerkt als een overschrijding van een randvoor waarde, hoe klein die kans op zich zelf ook moge zijn. De stuurgroep constateert dat een vergelijkende analyse van kosten en doelmatigheid in ieder geval wijst in de richting van de vestiging op de vaste waL Vanzelfsprekend: vesti ging op een eiland is zeer veel kost baarder en brengt allerlei nieuwe problemen aangaande afvoer en dis tributie, Juridische en volkenrechte lijke status, verdediging en noem maar op. De stuurgroep zegt daarbij: alleen het uit veiligheidsoverwegin gen zoveel mogelijk terugdringen van de mogelijkheid van een „om vangrijk effect" wijst naar de keus voor een eiland. Zij zegt daarbij dat de mogelijkheid van zo'n „omvang rijk effect" niet is bewezen. Dat is niet bedoeld als argument. De stuur groep beseft terdege dat het leveren van zo'n bewijs bestaat uit de cata strofe zelf. De rechter en de moordenaar, door Olie Högstrand. Uitg. Elsevier te Am sterdam. 196 blz. Prijs 12,90. In deze thriller er zijn er inmid dels vier van hem vertaald be schrijft de Zweede journalist Hög strand met veel gevoel voor under statements de Jacht op een vrou wenmoordenaar. Sherlock Holmes en de gezel uit West End, door Nicoiaas Meyer. Uitg. Else vier te Amsterdam. 160 blz. Prijs 12,50. Nicoiaas Meyer is in de huid gekro pen van Holmes' trouwe metgezel John H. Watson. In een „postuum" uitgegeven verhaal blijkt een op het eerste gezicht betrekkelijk eenvou dige moord al gauw tot verwikkelin gen te leiden, die alleen Sherlock Holmes zelf kan ontwarren. Thrillers van uitg. Bruna tc Utrecht. Wederom prima leesvoer ln de thril ler-serie van Bruna. In „Het domino- principe" (160 blz. Prijs 13,50) be schrijft Adam Kennedy het verhaal van een wegens moord veroordeelde scherpschutter, die in de gevangenis wordt benaderd door onbekenden. Zij bieden hem geld, hereniging met zijn vrouw en vrijlating in ruil voor een „dienst". Buiten de gevangenis wordt al snel duidelijk dat het niet de bedoeling is dat de scherpschut ter lang zal genieten van zijn belo ning. Kennedy weet een kafka-ach- tige sfeer moeiteloos te paren aan vaart en actie. In „De jongens uit Brazilië" (223 blz. Prijs ƒ18,90) beschrijft Ira Levin de auteur van Rosemary's baby een fantastisch, door niemand min der dan dr. Mengele opgezet moord plan. Een van de betere verhalen van Levin. Thomas Chastain gaat snel over tot actie in zijn „De doos van Pandora" (224 blz. Prijs 18,90). Een Vietnam- veteraan blijkt met een ingenieus opgezette kunstroof zelfs een getip te politie-lnspecteur bij de neus te kunnen nemen. De harde Newyork- se politie- en misdaadwereld wordt met veel vaart, humor en gevoel voor couleur locale beschreven. In „De novembermoorden" (294 blz. Prijs 24,50) lanceert Charels McCarry zijn theorie over de moord op president Kennedy, het mengsel van documentaire gegevens en pure fictie levert meer dan de oplossing van de Kennedy-moord een goede thriller op. E. "„Op zoek naar kwaliteit", door Jan van Ettinger sr. Uitgave van Uitgeve rij In den Toren Baarn. Paperback; Prijs 10. Zoeken naar kwaliteit ziet de schrij ver als de opgave, die ieder mens bij zijn geboorte meekrijgt. Met behulp van een kansenbord is gesymboli seerd, hoe slecht de uitgangspunten voor de meerderheid van de wereld bevolking is. Kansloos of kansarm gaan hun kinderen aan het leven deelnemen. Het boek is verschenen ter gelegen heid van de oprichting van de Stich ting Kwaliteit. Deze stichting heeft tot doel een wezenlijke bijdrage te leveren tot versterking van kwali teitsbewustzijn en uitbreiding van kwaliteitszorg, gericht op het schep pen van een minimum-kwaliteitsni veau van de leefomstandigheden van alle mensen. AO-boekje 1671: Petrus Paulus Ru bens (1577-1640) schilder en diplo maat door J. H. Kruizinga. Uitg. Stichting IVIO. Lelystad 20 blz 1.75. STRAATSBURG - In 1872 or ganiseerde de Raad van Euro pa in Londen zijn 14e kunstten toonstelling „Het tijdperk van het neoklassicisme". Nu, vijf jaar later wordt er een heel andere periode uit de cultuur geschiedenis belicht: „Trends van de twintiger jaren" is het thema van de 15e Europese Kunsttentoonstelling, die van 14 augustus tot 16 oktober in Berlijn gehouden wordt. De twintiger Jaren zijn voor Europa van grote betekenis geweest. In die Jaren werd het model geschapen voor de maatschappij zoals wij die tegenwoordig kennen. Dit geldt voor de architectuur, mode, Industriële vormgeving, muziek, film en publici teitsmedia. In de Jaren twintig werd de kunst van het industriële tijdperk geboren. De kunstenaars raakten steeds meer politiek geëngageerd en trachtten door middel van hun werk het politieke bewustzijn van het pu bliek te beïnvloeden. Deze kunst was niet aan grenzen gebonden en vorm de ln vele Europese landen een wa pen in de strijd voor de democratie. Verscheidenheid De kunst van de twintiger Jaren werd gekenmerkt door een grote ver scheidenheid van stijlen en bood veel ruimte voor Individuele expres sie. Zo waren er naast elkaar expres sionisme en constructivisme, dadaïs me en surrealisme, futurisme en laat-impressionlsme. Ook de navol gers van de Fauves speelden een rol en naast de abstracte kunst ont stond een nieuw realisme en tegelij kertijd een soort heimwee naar de klassieke idealen. De belangrijkste stromingen der twintiger Jaren worden op vier ten toonstellingen op drie verschillende plaatsen in Berlijn getoond. De nieu we Nationalgalerie houdt een expo sitie over het thema „Van constructi visme tot concrete kunst". „Van de futuristische tot de functionele stad" is de titel van een architec tuurtentoonstelling in de Academie voor Kunsten en daar is ook nog een afdeling „Dada in Europa" aan toe gevoegd. In de Orangerle van het Charlottenburgkasteel zullen de schilderijen van de belangrijkste Eu ropese kunstenaars uit die tijd ten toon worden gesteld. Ten slotte is er nog de expositie „Surrealisme en neo-realisme". Alles bij elkaar niet minder dan 2360 stukken waaronder werken van Beckmann, De Chlrico, Dali, Duchamp, Ernst, Gris, Grosz, Hansmann, Kandlnsky, Léger, Male- witch, Matisse, Miro, Mondriaan, Pi- cabla, Picasso, Ray en Schlemmer. De kosten van de tentoonstelling die door de Berlijnse Senaat en de rege ring van de Duitse Bondsrepubliek worden gedragen zullen 3 miljoen DM bedragen. Daarbij komt dan nog een bedrag van 1.8 miljoen DM voor het Berlijnse Festival van 1 sep tember tot 8 oktober dat op de tentoonstelling van de Raad van Eu ropa Inhaakt: er worden meer dan 100 werken uit de twintiger Jaren uitgevoerd. Een schilderij van Raoul Hausmann dat te zien zal zijn op de expositie „Trends van de twintiger Jaren". ENKHUIZEN Ter gelegenheid van de negentigste verjaardag van Marc Chagall waaraan we al uitge breid aandacht besteedden wor den er niet alleen in de grote wereld steden zoals Parijs, New York en Chicago grote exposities gehouden, ook Enkhuizen is van de partij. Daar worden, in het Stedelijk Waag- museum, vrijwel onbekende etsen, litho's en tekeningen van Chagall en een tweetal boekwerken getoond: het boek met de beroemde bijbelil lustraties en „Matemité" van Marcel Arland, dat Chagall illustreerde met een vijftal originele etsen. Er zijn verder werken met die zo wonderlijke sprookjesachtige wereld die Chagall je zo merkwaardig door- eengeweven laat zien. De indrukken die hij opdeed, zijn opvoeding in een Russisch dorpje, de joodse gebrui ken, allemaal zaken die hem eigen lijk nu nog steeds inspireren. Op deze expositie is ook werk van de in 1975 overleden Duitse etser Hans Bellmer te zien en bovendien zijn er enkele beelden van Mari Andriessen. De expositie duurt tot 16 augustus en is op werkdagen, behalve maan dag, van 10.00-12.00 en van 14.00- 17.00 uur te bezichtigen. Op zondag is het museum van 14.00-17.00 uur open. DEN HAAG Na een onderbreking van twee jaar komt Paul van Vliet naar Scheveningen de badplaats die hij sinds 1970 onder alle omstandig heden trouw is gebleven. Als laatste bespeler sloot hij ln juli 1975 de deuren van de oude Kurzaal en stak hij over naar zijn nieuwe zomerver blijf, het Circustheater. Daar brengt hij van dinsdag 26 juli al zijn one man-show. Die is weliswaar gebaseerd op het programma waarmee hij de afgelo pen twee Jaar door het land ls ge trokken, maar er is ook veel nieuw materiaal bij. Zo ls er o.a. een nieuw lied over zijn geboortestad „Zondag ln Den Haag" en Majoor Kees is terug van weggeweest, hij is in de politiek gegaan als Kees '77. Verder zijn er schoolverhalen, de enig spre kende pantomimespeler en een cha otisch verlopende vergadering van een wijkcentrum, waarin Paul van Vliet acht figuren speelt De teksten zijn grotendeels van Paul van Vliet zelf met een bijdrage van Floor Kist en Kees van Kooten. Paul van Vliet als baron Taets van Avezatc De harp in de popmuziek AMSTERDAM De Wayne Fulton, misschien wel 's werelds meest veel zijdige harpist werkt er hard aan om de harp dichter bij een zo breed mogelijk publiek te brengen. Hij speelt als solist bij de Berliner Philharmoniker, entertaint in de ex clusieve Callfornlsche nachtclub Surfrider, geeft recitals ln de Salz burger Festspiele en onderhoudt zijn publiek met zijn spel van „Bach tot Rock". In het kader van de internationale harpweek, georganiseerd door de Stichting Internationaal Harp Cen trum Nederland (Phia Berghout) komt De Wayne Fulton twee semi nars geven respectievelijk over „De harp in de popmuziek" en „De harp in de kamermuziek". Daaraan voorafgaand komt hij met een zeer gevarieerd programma, van Handel tot Never on Sunday, in de Sonesta Koepelzaal-Ronde Luther se kerk op zondagmorgen 24 juli om elf qur. Nationaal cn internationaal aki» maakt de AVRO een T.B.-opname die rond Kerstmis van dit Jaar zal Na de zomer gaat Paul van Vliet nog worden uitgezonden. terug naar Carré ln Amsterdam en daar zal dan een dubbel LP van deze show ten doop gehouden worden en Christelijk I C |V| j Nationaal Vakverbond Ulrethl, RjvclUan I. PoUbu* 247S. T»l 030441041 WARSCHAU De Argentijnse pia nist van Poolse afkomst Witold Mal cuzynski is zondag op 63-jarige leef tijd op het Spaanse eiland Mallorca overleden. Malcuzynski, die geboren werd in Warschau, studeerde in de Poolse hoofdstad en in Zwitserland, bij Pa- derewski. Tijdens de Tweede Wereldoorlog speelde hij vooral tn Amerika. Na de oorlog vestigde hij zich ln Montreux en maakte hij concertreizen door de hele wereld. HIJ stond bekend als een groot Chopin-vertolker. Simpkins

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 9