Onze kinderen moeten weer
lol in de taalles krijgen
Vlieg er eens in
Uit brieven van lezers
UW PROBLEEM 00K HET ONZE
Peter Bierman wil nadruk leggen op stijl en inhoud
i
MAANDAG 18 JULI 1977
VARIA
Trouw/Kwartet
door Fred Lammers
WAGENINGEN Publiciteit
Volksuniversiteit; publiciteit
Bewoners organisatie Boven-
buurt; redactie Bewoners-Bo-
venbuurt-krant; Niet commer
ciële reclame kring Wagenin-
gen; depot Nederlandse Niet
rokers vereniging. Deze was
lijst van activiteiten, keurig ge
tikt op een wit papiertje en
geplakt op de glazen buiten
deur van de flat van Peter Bier
man aan de Nobelweg in Wage-
ningen, maakt elke bezoeker
meteen duidelijk dat deze nu
52-Jarige jeugdleider niet zit te
niksen.
Aan de lijst ontbreekt trouwens nog
een belangrijke bezigheid die Peter
de laatste tijd ter harte gaat: de
bemoeienis die hij heeft met de in
oprichting zijnde stichting. Rederij
kers 20e eeuw', een instelling die ten
strijde wil trekken tegen de „toene
mende taalarmoede in Nederland".
Een groepje mensen, van wie Peter
er één is. verspreid over het hele
land, vond een half Jaar geleden dat
het zo niet langer kan met de manier
waarop zowel wat betreft woordkeus
als uitspraak, met het Nederlands
wordt omgesprongen.
..Als Je de radio en de televisie aan
zet. vooral de actualiteitenprogram
ma's. word Je geconfronteerd met
een aaneenschakeling van clichés.
Het klakkeloze taalgebruik, het el
kaar domweg napraten, het hante
ren van modewoorden en geijkte uit
drukkingen, er is nauwelijks iets ori
gineels meer bij. Alles getuigt van
een groot gebrek aan persoonlijk
heid." vindt Peter. De radio en de
televisie zijn in zijn ogen de grootste
boosdoeners, al is het ANP en in het
kielzog daarvan de kranten, ook op
de verkeerde weg."
„Je mag toch verwachten dat men
sen die dagelijks met taal hun brood
verdienen, een beetje weten hoe ze
hun gereedschap moeten hanteren.
Daar is helaas in vele gevallen geen
sprake van. Omdat velen denken dat
ze het bij de radio, de televisie en de
kranten wel zullen weten, gaan ze
bewust en soms onbewust tot een
zelfde manier van taalgebruik over.
Het trieste resultaat zie je allerwe
gen. Neem alleen maar eens de over
lijdensadvertenties in de kranten,
wat Je daarbij aan kreupeltaal tegen
komt."
Vergaderjargon
Ook mensen die vla radio en televi
sie aan het woord worden gelaten
geven een slecht voorbeeld. „Met
name vakbondsleiders ais Wlm Kok
en Arle Groeneveld maken het bont
ZIJ spreken een vergaderjargon,
waarvan ze zelf best zullen weten
wat ze ermee bedoelen maar voor
buitenstaanders is wat zij zeggen
vaak onbegrijpelijk. Zo werkt de
taalarmoede door," concludeert
Peter.
Nederland steekt ongunstig bij het
buitenland af. „Al* ik om dicht bij
huis te blijven naar de Duitse televi
sie kijk, en dat doe ik regelmatig,
valt me steeds weer op dat er reuze
veel Duitsers zijn die hun taal goed
weten te gebruiken, die een prima
zinsbouw hebben en duidelijk kun
nen formuleren wat ze bedoelen.
Ook de meeste Duitse kinderen zijn
daartoe in staat Als Je hier de men
sen hoort praten, zeggen ze om de
haverklap 'eh'. Dat is nog niet eens
zo erg, maar veel erger is het als
mensen elkaar niet begrijpen door
dat ze hun opvattingen niet aan el
kaar kunnen overbrengen. Als
Jeugdleider word ik daar regelmatig
mee geconfronteerd. Op vergaderin
gen gebeurt het herhaaldelijk dat Je
te horen krijgt: „Ik weet niet hoe ik
PETER BIERMAN
het idee, daar komt het op aan
het zeggen moet, maar Je begrijpt
me wel". Nou dat laatste doe ik vaak
niet. Er ontstaan veel misverstanden
door."
Rederijkers
In de vijftiende eeuw ontstonden de
rederijkerskringen, groepen mensen
die zo waren geboeid door de schoon
heid van de taal dat ze elkaar daar
van lieten genieten. De beroemdste
was de Mulderkring. Veel van die
rederijkerskringen hebben lang be
staan en sommige zijn er nog ais
exclusieve, vrij gesloten gezelschap
pen. De 'Rederijkers 20e eeuw' willen
meer aan de weg gaan timmeren.
Hun uitgangspunt is eveneens het
geboeid zijn door de schoonheid van
de taal, maar die overtuiging willen
ze niet voor zichzelf houden. „Tal
van mensen worden geïrriteerd door
het taalgebruik op radio en televisie.
Maar Je hebt er weinig aan dat Je Je
eraan ergert Je moet er zelf iets aan
willen doen, en dat willen wij nu op
ons nemen." verduidelijkt Peter.
„We hopen dat het een sneeuwbalef
fect gaat krijgen net zoals het met de
'Nlet-rokers-vereniging, is gegaan.
Die actie, die er op is gericht rokers
te laten Inzien dat zij nlet-rokers
dikwijls overlast bezorgen, is ook
klein begonnen, maar slaat nu
enorm aan."
De mensen achter de „Rederijkers
20e eeuw" hebben er ook over nage
dacht hoe er een eind kan komen
aan de huidige situatie." WIJ willen
de strijd pp twee fronten spelen. In
de eerste- plaats is het belangrijk
degenen voor wie de taal en de uit
spraak gereedschap is het besef bij
te brengen dat ze goed met dat
gereedschap moeten omgaan. Min
stens even belangrijk is het taalon
derricht op de sdholen. Dat moet op
een totaal andere leest worden ge
schoeid. Op de scholen staat taal als
een belangrijk vak op het rooster,
maar van de tijd die daaraan wordt
besteed gaat een groot deel op aan
de spelling."
„Het ongelukkige is dat onze taal zo
veel uitzonderingen heeft De kinde
ren hebben het daar moeilijk mee.
Een van de gevolgen van onze ma
nier van taalonderwijs is dat een
kind ln de zesde klas van de lagere
school nauwelijks weet wat Je met
taal allemaal kunt doen. Het is niet
in staat een behoorlijk opstel, een
creatief stukje of een goede brief te
schijven. In de regel krijgt elk Ne
derlandse schoolkind al vrij gauw
een hekel aan taallessen en daarmee
aan alles wat met taal heeft te
.maken."
Spelfouten
Als ik Peter vraag wat er volgens de
„Rederijkers 20e eeuw" dan wel
moet gebeuren zegt hij „Het taalon
derwijs moet dusdanig worden dat
onze kinderen er weer lol in krijgen,
dat ze merken wat ze allemaal voor
leuke dingen met taal kunnen doen.
We moeten geglnnen om de spelfou
ten af te schaffen. Dat is niet niks,
dat besef Ik drommels goed. Toch
vind lk dat de nadruk moet worden
gelegd op stijl. Inhoud, en vormge
ving. Het idee, daar komt het op
aan. De manier van schrijven zelf is
slechts het vervoermiddel waarmee
gedachten worden overgebracht,
meer niet Daarmee wil ik niet zeg
gen dat er geen spelregels moeten
zijn, maar dat komt later wel aan de
orde. Als de liefde voor de taal en
het gebruik ervan er eenmaal is,
daan degenen die de taal willen ge
bruiken voor hobby en beroep zich
daar wel ln verdiepen. Dat komt dan
vanzelf."
Vreemde woorden mogen best in
onze taal voorkomen, vindt Peter,
als ze functioneel zijn." Het streven
moeilijk woorden te vermijden is
goed maar er is vaak een wezenlijk
verschil in de betekenis van woor
den. Mondiaal is niet hetzelfde als
wereldlijk en sensibel heeft een an
dere inhoud dan gevoelig. De „Rede
rijkers" willen ook pleiten voor het
niet fontiseren van vreemde woor
den. Bij het onderricht ln vreemde
talen, dat op vele scholen al ln de
derde klas begint, levert dat alleen
maar moeilijkheden op. Veel talen
zijn aan elkaar verwant en daarom
mogen we best bepaalde woorden in
diverse landen op dezelfde manier
schrijven. Ik zie niet ln waarom Je,
bureau nu Ineens als buro moet
schrijven en waarom cadeau tegen
woordig bij velen kado is."
De Rederijkers 20e eeuw" hopen dat
hun actie ertoe zal lelden dat veel
door Mink van Rijsdijk
Al is het minder dan een speldeknopje op de wereldkaart.
Schiphol is een begrip. Het is een luchthaven die duidelijk
demonstreert waarin een klein land groot kan zijn. Als de
vaderlandse trots van fervente nationalisten door allerlei
droeve toestanden wat gedeukt is, kan een dagje Schiphol
die subiet opkrikken. Bovendien merkt men dan meteen dat
er ergens nog een wijde wereld achter de kim ligt, een
ontdekking die ook mooi meegenomen is.
Schiphol springplank naar continenten vellen vol
loftuitingen zijn erover te schrijven, die iedereen op eigen
wijze aanvullen en bevestigen kan. Theoretisch ben ik het
met iedere Schiphol-enthousiast eens en het kost me geen
moeite allerlei positiefs aan te dragen ter vergroting van de
faam van onze nationale luchthaven. Maar in de praktijk?
Vervelend. Stomvervelend.
Dat zit hem niet in de architectuur, maar in de mensen die
er lopen, in de horde, die net als ik zo nodig ergens op af
moet. Met z'n allen waren we natuurlijk bang om te laat te
komen, wat als gevolg heeft dat we veel te vroeg zijn. We
hangen maar rond. Melig bekijkt iedereen elkaar, loerend,
afkeurend. Zo zit ik er ook, even melig, ook loerend en
vooral ook erg negatief. Moet je dat mens daar nou eens
zien, wat ziet ze er bespottelijk uit in die veel te nauwe
broek. Ik gaap. Om me heen wordt gegaapt. Een decadent
zenuwenhondje plast tegen een bloembak. Smeertroep.
Tegenover me zit een hooghartige man hatelijkheden te
verkopen tegen zijn vrouw, die juist zo blijmoedig kwam
aangetrippeld met een fles parfum. Zij is toch ook niet zo
aardig, kat flink terug over zijn tas met taxfree drank.
Gillende kinderen spelen tikkertje. Anderen jengelen:
„Gaan we nou nog niet?"
Diep in me heeft ooit sympathie voor het mensdom
gewoond. Schiphol zuigt het definitief uit me weg. Ik vind
iedereen ordinair of snobistisch, slonzig of veel te opgetut.
(foto: Ben Balster)
Nederlanders weer leren dat het ple
zierig is een fijne brief te schrijven
en dat een dagboek of tenminste een
logboek bijhouden tijdens vakan
ties erg leuk is omdat het Je dwingt
Je gevoelens onder woorden te bren
gen. „Wat zijn er niet een kostelijke
brieven uit het verleden bewaard die
ons een haarscherp beeld geven van
de persoon die ze heeft geschreven.
Als je de taal goed weet te gebruiken
lam Je anderen veel nader komen.
Genuanceerd taalgebruik is een be
langrijk middel om diepgaand met
elkaar te communiceren. Het gaat
samen met genuanceerde, gedach
ten en genuanceerde gedachten lei
den tot een genuanceerde persoon
lijkheid.
Belabberde uitspraak
De Rederijkers gaan zich ook bezig
houden met de uitspraak van het
Nederlands, die eveneens belabberd
is. „Tot in de hoogste kringen maakt
men zich daar schuldig aan. Wij
denken erover daar aandacht voor
te vragen door jaarlijks iemand in
het zonnetje te zetten die de Neder
landse taal goed gebruikt. Marijke
Furguson, die elke vrijdag een radi
oprogramma heeft over oude mu
ziek, maakt een goede kans als eer
ste daarvoor op de lijst te worden
gezet. Haar woordkeuze, taalge
bruik en uitspraak zijn bijna net zo
mooi als de antieke muziek die in
haar programma is te beluisteren."
De leden van de koninklijke familie
komen volgens Peter beslist niet in
aanmerking voor een bekroning, al
zijn er veel mensen die denken dat
hun manier van praten Je van hét is.
„Als koningin Juliana een toespraak
houdt is het altijd de moeite waard
om te luisteren naar de Inhoud. Dat
zijn meestal wijze woorden. Maar
haar uitspraak is, evenals die van
prinses Beatrix, vreselijk bekakt.
Dat kan ze ook niet helpen omdat
het haar als kind al is bijgebracht.
Haar strottenhoofd staat erna. Dat
wordt al heel Jong gevormd, zodat Je
later aan Je uitspraak weinig meer
kunt veranderen. Het strottenhoofd
van prins Bernhard is gevormd door
het gebruik van de Duitse taal. Zelf
denkt hij misschien dat hij voortref
felijk Nederlands spreek. Dat is dan
een grote vergissing.
Niemand is aardig of innemend. Er bestaan alleen rt
vervelende mensen, die mij met z'n allen het verver1
wezen van heel Schiphol weten te maken.
Er slentert een knul langs met een opzichtig leren jac£j
een misselijke branie. Als motorduivel zou hij beslL
goed figuur slaan. Een nare, touche bruut. Ka»;
natuurlijk, en alsof ik me al niet genoeg erger, hij L
met open mond. Onsmakelijk gedoe. Hij kon be{t
kaper zijn. Nee, daarvoor heeft hij toch weer een t>o:
hoofd. Wel ja, gaat u zitten. Uitgerekend komt die eim
de meest weerzinwekkende figuur die ik me kan v<
len, naast me op de bank zitten. Hij heeft het gel<
laten rollen in de taxfree shop. Twee uitpuilende
sigaretten en drank parkeert hij tegen mijn kuit. Zoi#1
flessen breken als ik snel mijn been verplaats? Vuile j;t<
heeft hij ook. Hou je mond dicht als je kauwt, m;
Hij schuift dichter tegen me aan. „Kan i
vragen?" fluistert hij me in volmaakt plat Amsterdanj
Genadig geef ik hem een toestemmend knikje,
weieens gevlogen?", vraagt hij.
Ik zie plotseling geen motorduivel meer, maar een ty.
bang knulletje. Opgelucht dat er iemand naar hem li£
vertrouwt hij me toe dat hij voor het eerst gaat vlieg
dat hij „de zenuwen in zijn strot voelt gieren",
sluimerende moederinstincten worden acuut wakkef
laat zich zoet door me geruststellen en kikkert zichtb:
Als een vlucht naar Torremolinos wordt omgeroepel
hij op een toon alsof er een regerings-Friendship vool
klaar staat: „Dat is voor mij". Een aardige jongen,
zeg ik nog dat hij zijn nagels moet knippen. Maar utf
hoe onaanvaardbaar mijn eigen kinderen overdrevej
moeizucht vinden, wens ik hemhartelijk een goede rt
kijk het opzichtige leren jasje na. Schiphol is ineeib]
beetje menselijker geworden.
F
k
i ik u eveP1
\msterdanf"
cnikje. „IR
1
of
Korte duidelijk geschreven, liefst aan één
Trouw/Kwartet, Postbus 859, Amsterdam. Bij
kant getypte, brieven kunnen worden gestuurd naar: Secretaris Hoofdredactie l
publikatie wordt de naam van de schrijver vermeld.
Auto (2)
Als minder valide rijd lk sinds 1963
in een aangepaste Daf. Daardoor
ben ik in staat om zelf mijn bood-,
schappen te doen en bezoeken bij
familie en vrienden af te leggen.
Mijns inziens zit 't niet in de auto,
maar in degene, die de auto be
stuurt. De persoon, die achter het
stuur zit moet zijn verantwoorde
lijkheid beseffen en daar mankeert
het tegenwoordig nog wel eens aan.
De een wil nog harder dan de ander.
Gelukkig dat de minister van ver
keer zich aan de 100 km grens ge
houden heeft. Ondanks alles, wat
tegen het gebruik van de auto is.
Blij dat ik rij? Ja.
Zwolle A. Tuininga
Auto(3)
ganger. Heb jij ook wel eens gelet op
het feit hoeveel fietsers hun hand
uitsteken als zij van richting veran-,
deren? Hoe zij rustig met drie, vier
man naast elkaar op de rijweg rij
den, op gedeelten, waar dat niet
kan?
Den Haag J. Van de Starre
Auto (4)
Toen Koos van Weringh op een za
terdag enige tijd bij de Utrechtse-
brug te Amsterdam het verkeer in
ogenschouw nam, moet hij zijn dag
niet hebben gehad, c.q. de automo
bilist géén goed hart toegedragen
hebben. Want hij denkt, dat voet
gangers zulke „engelen" in het ver
keer zijn. Nou, Koos, vergeet het
maar! Iemand, die eens meer let op
het gedrag van de voetgangers,
komt al spoedig tot de conclusie,
dat hij hier te maken heeft met
lieden, die met niemand rekening
houden. Zij lopen rustig over, daar,
waar het verkeerlicht op rood staat,
nemen niet de zebra, maar steken
over, waar het niet mag, trekken
zich niets aan van brigadiertjes, die
het overstekende verkeer regelen,
lopen zonder meer tussen gepar
keerde auto's door, de straatweg op.
Kortom, ze doen maar. Koos, dank
zij het goede verkeersgedrag van
toch wel zeer vele automobilisten
zal de met uitsterving bedreigde
soort van overstekend wild, waar
mede JIJ de voetgangers vergelijkt,
niet uitsterven. Dit zou pas geschie
den, als de gemiddelde automobilist
zich op dezelfde manier zou gaan
gedragen als de gemiddelde voet-
Hoeveel doden per kwartaal zijn er
eigenlijk nodig om de gewetens
wakker te schudden? Hoelang moe
ten ouders nog in angst zitten door
deze terreur van de auto? Dat een
kind gezond en levenslustig van
huls gaat, en als een gehavend men
senkind, of dood, wordt thuisge
bracht, dat is toch een schande! Of
niet? Ik ben het geheel eens met de
briefschrijfster V. C. Vis-Blonk: het
troetelkind van onze welvaarts
maatschappij, waar niemand aan
mag komen, de Eigen Auto is een
afgod, een Moloch, die mensenoffers
vraagt.
Middelburg W. M. de Bakker
Werkloosheid (5)
In Trouw van 11 juli JX stelt Betsy
te West-v.d. Grift, dat werkloosheid
een gevolg van de structuur van
onze maatschappij is en dat we
daarmee moeten leren leven. Het
eerste ls volledig Juist, maar het
tweede is natuurlijk nonsens. Als
een structuur niet goed ls, zal die
aangepast moeten worden of zono
dig vervangen door een andere.
Doordat het beslissingsrecht over
het aantal arbeidsplaatsen binnen
bedrijven in handen ligt van een
klein aantal mensen dat op zoveel
mogelijk winst uit is, is het mogelijk
dat heden ten dage zoveel mensen
op straat worden gezet. „Meer winst-
meer werk" is een holle frase, die in
de praktijk niet opgaat omdat ma
chines veel goedkoper zijn dan
werknemers. Daarom zal er moeten
worden overgegaan tot nationalisa
tie van bedrijven; de overwinsten in
een speciaal door de overheid
gecontroleerd fonds, waa'
drijven die financieel mindefct
prachtig zijn, gesteund kuniiie
den, zodat ontslagen op grotd
niet meer nodig zijn. Zolsa
kapitaal in handen van enWic
blijft, zal er geïnvesteerd wol-
die plaatsen waar de meestfc
wordt gemaakt, met als ge\h
steeds grotere werkloosheid^
plaatsen, waar werknemers
zijn naar de smaak van kan
ritters. We zullen moeten VI
met een systeem, dat door
wen heen de werknemers het i
boeten voor de fouten van
gen; een systeem dat haar o «J
vaardigheid ruimschoots
bewezen. P
Den Haag Fredf
Werkloosheid (6)
We rekenen ons suf voor mi
len op lange termijn, maar v<
öf durven geen maatregeler
men die op korte termijn ze
tief zullen blijken te zijn, en
één goedwillende pijn do
schaf de regels voor „niet pi
arbeid" voor 80 procent af
teder maximaal drie maal w|
gen weigeren, daarna geei
ring. Het is toch normaal,
mens, gezond naar lichaam éle
voor zichzelf en de zijnen ig
verdient (natuurlijk als dit r
is). En als het niet kan z<
moet, dan moet 't maar zi
kan! Ten tweede, alle ultL
berekenen naar het normal10
loon, en niet naar een de laai
verdiend extraloon. Dan hi'
weer zin om normaal aan het
gaan. Gevolg: duizenden 11
aan het werk, meer inkomst
voor de gemeenschap, mind$ <j
ven voor de gemeenschap,
snijdt aan twee kanten, de
omlaag, en niet omhoog,
werken als een sneeuwbal, lta
wordt goedkoper, minder dl|
vesteringen, het zal menigj
uit de Impasse halen, mini
paupering, minder drugs en
ellende in de werkloze g<
Zaandam
VRAGEN uitsluitend in envelop sturen naar postbus 507, Voo
Per vraag een gulden in postzegels, het liefst in waarden van
45 ets. bijvoegen, en beslist niet aan de buitenkant opplij
Geheimhouding verzekerd Briefkaarten worden terzijde ge
Ontvangen via Den Haag: Een keu
rig gebreide Albert Schweitzer-
zwachtel, echter zonder de naam
van de afzendster. Het persoonlijke
bedankbriefje, dat we graag zouden
willen schrijven, moet dus achterwe
ge blijven, Jammer. Men vertelde
ons. dat ln Deventer geen dag voor
bijgaat, of de post brengt weer een
pakje breiwerk. Hartelijk dank voor
al uw trouw en al uw vriendelijke
gedachten! Voor de bezorging in D.
zal ik zelf wel lets organiseren.
VBAAG: Hierbij een foto van een
zilveren munt Van de voorzijde zijn
de volgende gegevens van belang:
Een schild in vier vlakken verdeeld.
Links boven een leeuw, met op de
achtergrond water, met daarboven
een soort vogel (zie tekening). Het
randschrift is als volgt
ANTWOORD: Nu die foto was wél
duidelijk en gaf misschien het meest
spectaculaire gedeelte weer, echter
niet het belangrijkste. Dat staat op
de andere kant en helaas was de
doordruk vrij sloridg verricht en van
het randschrift klopte niet zo veel.
Ook de beschrijving van het wapen
was voor ons „gewoon moeilijk".
Wie lets van een mogelijk waarde
volle munt wil weten, moet ervan
uitgaan, dat het geringste krabbel
tje bij het determineren van belang
kan zijn en hij geve zo mogelijk een
paar duidelijke doordrukken van de
munt of van de penning. WIJ hebben
hier te maken met een zilveren Flo
rijn (ook wel acht en twintiger ge
noemd). Het gewicht was 19,50 gr.,
gehalte 0.673 en de koers was 28
stuivers (vandaar de bijnaam) dat ls
1 goudgulden. Op de foto (de keerzij
de) staat een dubbele adelaar met
rijksappel op de borst, waarop 28.
Op de plaats waar het kruisje hoort
te zitten, ls een beschadiging aan de
munt. Op de adelaar de klop: (Hol-
(land) en het omschrift luidt: Da
Pacem Domlne In Diebus Nostris
(Heer, geef vrede ln onze dagen).
Voorrijde: Gekroond vierdelig wa-,
pen (ln dit geval het Overijsselse) 1
en 4 het provinciewapen, 2 en 3
ornament Dit laatste heeft ons zeer
bezig gehouden. Een goede foto of
afdruk had ons verder gebracht,
maar in elk geval was het de aanlei
ding tot een heel prettig gesprek
met het Kon. Penningkabinet, waar
niemand minder dan dr Enno van
Gelder zomaar zelf ons allerlei inte
ressante zaken vertelde, o.a. over de
reeds genoemde klop. Na 1693 wer
den nl. alle op dat ogenblik in om
loop zijnde florijnen, waar ze ln de
republiek der Ver. Nederlanden ge
vonden werden, als ze voldeden aan
de eisen, gestempeld door de provin
cies. Deze munt werd ln 1686 gesla
gen te Kampen. Dat Jaartal staat
erop. We zouden in elk geval gewe
ten hebben dat de florijn niet uiteen
vroeger Jaartal stamt, want vódr
1686 komt op de Kamper Florijnen
steeds de naam van Keizer Matthias
I voor. Wat nu die delen 2 en 3 van
dat wapen betreft: Een in twee ge
deeld wapen, waarvan het beneden
ste gedeelte effen is gebleven, ter
wijl het bovenste zonder meer geen
vogeltje maar een krulletje is, zon
der enige betekenis, alleen maar om
het de mensen een beetje moeilijker
te maken. Volgens mijn zegsman:
„Je kan er genoeg moeite mee heb
ben!" Het randschrift luidt: MO(ne-
ta) NO(va) ARGEN(tea) ORDI-
N(um) TRANSIS(ulanlae). Nieuwe
zilveren munt van de staten van
Overijssel. Wat die munt waard
was? Heel wat ln die tijd. En tegen
woordig? Daarvoor moet u bij de
munthandel en taxateurAreiiing-
meester zijn, want dat ligt niet op
onze weg.
VRAAG: Wij willen niet graag èên
van de a.s. grootvaders verdriet
doen, maar zou u voor ons kunnen
uitzoeken wat de namen Stoffel en
Geuvert betekenen en of er mis
schien andere namen zijn, waar deze
van zijn afgeleid?
ANTWOORD: 8toffel of Kristof(fel
is afgeleid van Christophorius) of
Christofoor (Chr. drager) een legen
darische figuur, die vroeger als de
heilige van allen die op weg rijn,
vereerd werd, een man, die als veer
man tallozen over een rivier droeg,
maar de hulp van het kleine kind
Jezus nodig had om behouden te
worden. Van deze naam kunt u heel
mooie en goede afleidingen maken.
Geuvert of Govert komt van God
fried (Geoffrey, Jeffry of Jef). De
naam betekent: Sterk in God. Ik
hoop dat u hierdoor op een ander
idee komt. Inderdaad betekent het
voor grootouders meer, dan men
zich kan indenken, als jonge ouders
hun kleinkinderen naar hen noe
men, maar een zeer persoonlijke
roepnaam zal niemand zijn klein
kind willen ontzeggen.
VRAAG: Het schapenvacht uit de
auto is vrij vies uit de vakantietijd
teruggekomen. Kan lk het zelf
schoonmaken?
ANTWOORD: Mits met beleid en
met een wolblankmiddel.
VRAAG: Hoe haal ik de ezelsoren
uit mijn gebruikte schoolboeken?
ANTWOORD: Met een vooral niet te
heet strijkijzer kan men er veel uit
halen. Daarna de boeken plat onder
Iets zwaars, b.v. de naaimachine,
neerleggen.
VRAAG: Van wie ls het volgende
citaat afkomstig: WIJ kennen geen
eeuwigdurende vriendschappen,
evenmin eeuwigdurende vijand
schappen. Wij kennen alleen eeu
wigdurende nationale belangen.
ANTWOORD: De formulering is een
typisch 19e-eeuwse bewerking van
de stelregel van Machlavelli: „Een
wijs (voorzichtig) heerser hoeft niet
trouw te blijven, als dit in strijd zou
zijn met zijn belang en zodra de
redenen, waarom hij zich gebonden
heeft, niet meer bestaan. Als alle
mensen goed waren, zou dit een goe
de raad zijn, maar aangezien zij
slecht zijn en evenmin getrouw zou
den blijven, rijt gij ook niet ver
plicht getrouw te blijven". Het is
zeer wel mogelijk, dat de door u
geciteerde spreuk, die wij overigens
in geen citatenboek hebben kunnen
vinden en evenmin ln levensbe
schrijvingen van 19e-eeuwse staats
lieden als bv Disreali, op de TV in de
mond is gelegd van figuren als Pal-
merston. Disreali of Edward VII, en
dat rij die nooit uitgesproken heb
ben eveneens volgens de stelregel
van Machlavelli, dat een vorst ln
zijn woorden de loyaliteit zelve moet
zijn. Wij geven uw vraag, waarvan
we wél de essentie, maar niet dezelf
de bewoordingen vonden, graag ver
der aan die van onze lezers, die eve
nals wij dit soort problemen als een
uitdaging beschouwen.
VRAAG: Aan de Wittenburger-
gracht te Amsterdam staat een oude
vervallen kerk, de Oosterkerk. In
Romeinse letters staat daar een
Jaartal op CIICLXXI. Wat bete
kent dat?
ANTWOORD: Het Jaartal is niet zo
heel moeilijk te ontcijferen: Die I
met die omgedraaide C ls samen de
hoofdletter D (500). Voegt men daar
voor een omgekeerde D toe, dan
heeft men een M met naar blnnenge-
krulde punten (Mille= 1000). Het
wordt nu: 1000, dan een D (500) een
C (centum=100) L=50 twee keer een
X (10) en een 1. samen dus 1671. U
ziet dat het niet zo heel erg ingewik
keld ls.
VRAAG: In een artikel van Piet Ha
gen ,3ouwtekenlngen" voor de mid
denschool van 7 mei '77 werd ge
schreven over schoolwerkplannen.
Hoe kan lk hieraan komen?
ANTWOORD: Op het ministerie van
onderwijs heeft men deze niet: de
heer Plet Hagen heeft er vijf maan
den over gedaan dit grondige artikel
samen te stellen. U zou uw Informa
tie kunnen Inwinnen bij de vijf be
trokken scholen: Openb. Scholenge
meenschap Bijlmer, Gulden Kruis
A, Anna Maria Schuurman Chr.
Scholengemeenschap, Leeuwarder-
weg 13. Franeker, Exp. Midden
school. Tienderweg 1, Heythuizen,
Scholengemeenschap Lelystad,
Zuiderplasdreef, P. F. van Over-
beekschool Ivo Navo Bamsteenlaan
8. Utrecht BIJ de Innovatiecommis
sie, Laan van Vollenhove 3227, Zeist,
heeft men slechts één exemplaar,
dat men natuurlijk niet uit handen
geeft Fijn, dat u dit artikel uitknip
te en bewaarde (wij hebben dat na
tuurlijk, èn uit belangstelt
waardering maar ook qq (vr
gelijke vragen) gedaan. VeH
langstellenden kunnen altll
kop rubriek) een fotokopie b
bij ons aanvragen.
VRAAG: Ik heb zo'n last vai
aan mijn voeten. Wat kanji
tegen doen? Zalf of zoiets?
kan lk dat middel kopen?
ANTWOORD: We zijn gevlij
uw vertrouwen, maar we 5
dokters en zelfs in dat geval} v
dokter zeggen: Trekt u d«j
maar eens uit want dat i
eens bekijken. En die doktt
dan een recept en u wordt g<ol
Als u uw klacht medegedi
aan een van de zusters vj
Jaardencentrum, dan komt
wel verder. Overigens ls u-
een zeer veelvuldig voorl
vooral in de zomer. De „bi
schimmel" die aan mensen
penherinneringen direct vi
met vochtige houten vloni
badgelegenheden, komt ooi
lande veel voor: vochtige pi
zwem- en sportplaatsen, onlel
de afgedroogde voeten (vi
sen de tenen) en schoenen ol r
(schimmelvriend no 1!),
neerd met kunststof sokke»
afdrogen en poederen en af"
schoeisel Voorkomen is geni-
ker dan genezen.
