s
Vietnam verhuist
RDAG 16 JULI 1977
I Als we op een ochtend door de
An Quang wijk in Saigon (nu
Ho Tshi Minh stad) lopen heb
ben we binnen de korste ke
ren meer dan honderd kinde
ren achter ons aan. Jongetjes
van een jaar of vier, vijf die
hun eerste blanke zien, meis
jes met een kleiner broertje of
zusje op de arm lopen ons
achterna. Als er op een straat-
oek af gaan omdat ze drei-
n af te dwalen komen er
ddellijk nieuwe kinderen
•ij. Ze trekken aan de haren
•p je armen om te kijken of
die echt zijn en roepen
e Vy,Russen, Russen" en „gringo,
it wiigringo," wat een scheldwoord
<f opis. De kinderen zijn niet on-
Eng»vriendelijk ze lachen al
leen maar nieuwsgierig.
schaarse blanken trekken veel
tkijks in Saigon. Dat bleek eerder
in de wijk Khanh Hoi waar ook
linnen de kortste keren opstootjes
•pstonden, die door een zwaar be-
rapende agent van amper twintig
«argwanend werden bekeken. Overi-
er opvallend weinig politie
tandjop straat in salgon.
a in i
vernKhanh Noi is één van de allerarm-
n hdste wijken van de stad, waar men-
ijzen sen wonen in krotten van papier,
iade)karton en blik boven stinkend wa
ande ter. Tijdens de oorlog vluchten veel
igingmensen naar Saigon waar ze te-
it wj recht kwamen in dit soort slums,
in of gewoon op strat, of in optrekjes
midden in stad tegen huizen en
euleihotels waren aangekwakt. Daar
vandaan tapten zij hun elektrici-
;aak:telt af en hun was deden ze in de
Nog zagen we een vrouw de
eetstokjes na de maaltijd afwassen
in een allersraerigste plas water.
>l%|De bidonvilles of krottenwijken in
u/IIJSaigon waar geen werk was en
ook geen eten waren broedplaat-
pLsen van misdaad, prostitutie en
Cl verslaving. Als er op een andere
manier niets te verdienen valt moet
1 je het hebben van berovingen, je-
1 zelf verkopen aan bronstige Ameri
kaanse militairen of vluchten in
verdovende middelen. Saigon
een vegeterend waterhoofd van
ier miljoen inwoners bij de bevrij-
ig was een vuilnisbelt van het
lapitalisme, die door de nieuwe
/socialistische regering zo snel mo-
gelijk wofdt geslecht.
Zeker 1,4 miljoen mensen moeten
verhuizen naar de nieuwe economi-
sche zones, waar werk is en eten.
lach
De regering zorgt voor de ruwbouw
van de hutten, wat geld en rijst
voor de eerste maanden en voor de
gereedschappen. Dat blijkt niet al
tijd te kloppen. Dat de verhuizin
gen niet altijd even vrijwillig gaan
is ook bekend. Wie niet wU krijgt
seen voedselbonnen meer, en zal
weti dus wel moeten. Wie niet verhuist
b<x zal ook niet eten.
kei
l
B
torei
secl
Wash
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
11
1977.
IENI
■EN1
3EP
IEEI
De rijstprodukfie in Vietnam za) sterk vergroot moeten worden.
Als we 's ochtends met de zwerm
kinderen achter ons aan door Sai
gon lopen worden we staande ge-
;d va houden door een man van een jaar
50$°* dertl6- Rus? Nee, Nederlander.
e gelDuitser? Nee, Nederlander. Oh, Ne-
n vei^derlander. Of we willen praten,
in da Graag zelfs. Het eerste cafeetje
vindt onze Saigonees te druk en te
fkenl gevaarlijk, in een tweede is het
rustiger. Hij vertelt hoe een vlucht
poging werd verraden, Juist toen
j hij scheep wilde gaan aan de kust,
en hoe nog nefc fce ontko-
gemBmen. Hij verhaalt van de onder
drukking van de kerken, het slui
ten van de rooms-katholieke wees
huizen, het vernielen van de boedd
ha-beelden en nieuwe zelfverbran
dingen, van de slechte omstandig
heden in de nieuwe economische
zones en van familieleden die te
rugkwamen uit zo'n zone en nu
'overdag bij hem wonen, maar 's
nachts de straat op gaan, omdat
dagt het thuis te gevaarlijk is. Hijzelf is
tijdens de oorlog tolk geweest bij
aaide bestandscommissie die de vrede
W|in Vietnam moest verzekeren
wat niet lukte. Op het ogenblik is
VOl deze Saigonees „klusjesman" hij
s vofiherstelt f&ns en radio's om aan
voedselbonnen te komen en niet
naar de nieuwe economische zones
gestuurd te worden.
Zijn achtergrond en zijn twijfel bij
enig doorvragen brengen met zich
mee dat de verhalen niet zonder
meer voor zoete koek geslikt hoe
ven te worden. Wei is hij de tweede
ontevredene op één morgen. Eerder
werden we aangeklampt door een
man die elektronica had gestu
deerd, een Amerikaanse vrouw
trouwde, in de Verenigde Staten
woonde, maar vlak voor de bevrij
ding van de stad „even" naar Sai
gon terugkwam. Hij is er nog steeds
en het ziet er niet naar uit dat hij
binnen afzienbare tijd toestem
ming krijgt om te vertrekken. Hij
komt met ongeveer hetzelfde ver
haal als „klusjesman" en zegt bo
vendien: we leven vanuit de hoop.
Erkenning van Vietnam door de
Verenigde Naties zou een slag in
het gezicht zijn van de oppositie.
En zo hebben we met meer ontevre
denen gepraat Hunverhalen en de
geruchtenstroom die zij gaande
houden zijn ook een stukje sfeer uit
het Saigon van nu.
licht uitvalt waar niemand meer
van opkijkt In Vietnam geeft de
loco-burgemeester hoog op van de
wil van de stadsbevolking om naar
de nieuwe economische zones te
vertrekken. Ze staan te trappelen
van ongeduld en we kunnen er bij
na niet tegen bouwen en ploegen,
zo is het verhaal van de burgemees
ter samen te vatten.
Eerder in het gesprek had hij ver
teld dat twee dagen later een nieuw
volkscomité zou worden gekozen.
Op onze schijnbaar argeloze vraag
dat hij dan mogelijk aan zijn laat
ste uren als vice-president bezig
was keek de man of hem een oneer
baar voorstel werd gedaan. Er
mochten dan wel verkiezingen zijn,
dat hoefde dan nog geen verande
ringen in te houden Le Quang
Chanh zegt dat op vergaderingen
van de vakbond, de vrouwenbond,
de Jeugdliga duidelijk wordt ge
maakt hoe het leven in de nieuwe
economische zones is. Mensen mo
gen er zelfs gaan kijken voordat ze
er naar toe verhulzen. Zo'n verga
dering mee maken blijkt erg moei
lijk te zijn, maar wel praten we bij
de vrouwenbond over de manier
waarop die meewerkt aan het ver
plaatsing van de stadsbevolking
van Saigon naar de nieuwe land
bouwgebieden.
De vrouwenbond huist in een al
even mooie villa als de loco-burge
meester: ook hier heeft kennelijk
de oorspronkelijke bewoner samen
met de Amerikanen zijn hielen ge
licht. De fraai geklede vrouwen ko
men zeker niet uit één van de krot
tenwijken van Saigon. Wel gaan ze
daar naar toe om vrouwen te bewe
gen de stad te verlaten en naar de
nieuwe economische zones te gaan.
„De vrouwen hebben een grote rol
gespeeld ln de oorlog, nu werken ze
mee aan de opbouw van het land."
Ze mogen dan wel meewerken aan
de opbouw, ze hebben er weinig
over te zeggen, werpen wij tegen.
Er zijn weinig vrouwen met hoge
banen, maar de vertegenwoordi
gers van de vrouwenbond bestrij
den dat weinig overtuigend. Veel
liever verhalen zij van de 40 dui
zend hectare die al door de bevol
king van Saigon van bommen en
mijnen zijn ontdaan en van het
aandeel van de vrouwen daarin. En
van de schijnwelvaart in het Sai
gon van weleer, dat zij kennen om
dat ze als boerinnen verkleed vanaf
het platteland berichten over
brachten naar de stad.
Nog steeds ontploffen er bommen
en mijnen buiten de stad. Long
Chleu, in de buurt van Saigon, was
een „free firing zone" tijdens de
Amerikanen (schiet op alles wat
beweegt) en nog regelmatig vallen
de d«
P ha
I
IR. 1 Ze kleuren het beeld tenminste wat
rzitteri ant|ers ln dan de officiële lezingen,
taris.2cals die van de vice-president van
het Volkscomité van 8aigon (loco-
burgemeester, zouden wij zeggen)
i Le Quang Chanh en van de vrou-
A wen van het vrouwencomité. In zijn
M' luxe woning waar de schilderijen
v van de vorige bewoner nog hangen
en waar halverwege de avond het
Een zwaai bewapende agent van amper twintig.
daar slachtoffers door afgaan van
nietopgeruimd wapentuig. Er wo
nen nu meer dan vijfduizend men
sen die uit de sloppenwijken van
Saigon komen, zegt de voorzitter
van het volkscomité van de zone,
Lap. Aan de thee in een houten
gebouwtje met groen zeil bekleed
vertelt Lap dat iedereen 13 kilo
rijst per maand krijgt en dat er vijf
dong per maand is voor ieder gezin.
Als de stadsbewoners komen is de
grond tot dertig centimeter ge
ploegd en er staat het geraamte
van een huls. Veel mensen uit de
slums vluchten oorspronkelijk van
af het platteland naar de stad,
maar van hen die daar altijd ge
woond hebben willen de handen
wel eens scheef staan. Ook geen
probleem, vindt Lap, omdat het
„kader" (Vietnam is doortrokken
van de „kaders") wel kaas heeft
gegeten van de landbouw en voor
licht. We kunnen wel met zo ie
mand gaan praten als we willen.
De voorzitter van het volkscomité
steekt recht het weggetje over,
naar de eerste de beste hut, waar
op onze „onverwachte" komst is
gerekend. Hier is weer duidelijk dat
de gastheren af en toe proberen de
buitenlandse bezoekers te besjoe-
melen, en deze keer niet op zo'n
slimme manier. Terwijl een panne
tje pruttelt boven het vuur en
„Oom Ho" (Tsjl Minh) goedkeu
rend toekijkt, vertelt onze gastheer
dat hij een goede baan in Saigon
heeft opgegeven om hier in de land
bouw te gaan. Werk dat hij kende,
omdat hij het vroeger ook ad ge
daan, en zo de andere stadbewo
ners kan voorlichten. Niemand uit
zijn groep is nog teruggekeerd naar
Saigon, verzekert het kaderlid.
Op de ruim één hectare eigen grond
die ledereen heeft worden gewas
sen voor eigen behoefte en voor
verkoop op de markt gekweekt
want zo communistisch is Zuid-"
Vietnam nog niet of dat kan en
op de gemeenschappelijke gronden
rijst en maniok die grotendeels aan
de staat verkocht worden.
Op de vraag of we die gemeen
schappelijke gronden kunnen be
zoeken rijst weer één van de vele,
misverstanden tussn de (nooit min
der dan vier) begeleiders die ons de
hele reis vergezellen én de Journa
listen. De weg naar de gemeen
schappelijke gronden is te slecht
om te rijden en te ver om te lopen.
Uit onze verbazing en een kennelij
ke vertaalfout van de tolk wordt
afgeleid dat wij denken dat we de
gezamenlijke grond niet mogen
zien. Een misverstand dat het
hoofd van de begeleiding voor de
komende etmalen nijdig maakt,
want de opzet is de buitenlandse
bezoekers twee weken ln de watten
te leggen en alleen de goede kanten
van de Vietnamese ontwikkeling te
laten zien.
En dat terwijl ledereen op zijn
klompen aan kan voelen dat er zo
kort na de oorlog in een land dat
nog van de grond af aan moet wor
den opgebouwd niet alléén maar
goede kanten kunnen zijn. Het kan
niet anders dan dat ln andere eco
nomische zones en mogelijk ook
wel in deze. het aan de broodno
dige voorzieningen nog ontbreekt.
Dat la ook niet Iets om de Vletna-
mezen euvel te duiden. Wat er te
gen deze nieuwe machthebbers ook
ln te brengen is, niet dat zij niet
proberen van 8aigon weer een leef
bare stad te maken, ln plaats van
het onleefbare, armelijke, stinken
de, vuile en overvolle wangedrocht
dat hun voorgangers er van hadden
gemaakt. Er is ontegenzeglijk veel
goeds verricht, de schijnwelvaart is
doorgeprikt maar dat de heilstaat
al in Vietnam is uitgebroken is on
waarschijnlijk.
Dat de Vietnamezen ons alleen het
b&te van het beste willen laten
zien blijkt ook bij een bezoek aan
een landbouwcoöperatie ln de pro
vincie Thai Binh in het noorden. De
nacht er voor heeft het voor het
eerst na weken droogte gestortre
gend waardoor de weg niet te rij
den is voor de grote Russische Wol-
ga's die wij twee weken tot onze
beschikking hadden. Er wordt
overgestapt in een Russische Jeep
met Chinees dashboard waar
mee ongewild het schipperen van
de Vietnamezen tussen Peking en
Moskou wordt aangegeven
We worden ontvangen door het
hoofd van de coöperatie, Dlnh
Quang Nghl. Bij de onvermijdelij
ke uitwisseling van vriendelijkhe
den bij het begin van ieder bezoek
in een Aziatisch land als Vietnam,
noemen we de opvallende overeen
komst van het gebied met Neder
land. Vlak land, met veel water
daartussen en als er geen rijst op de
velden stond in plaats dat er koeien
liepen zou je Je in de greithoek
wanen.
Rijst is veruit het belangrijkste ge
was en de coöperatie haalt tien ton
per hectare. Later horen we van een
deskundige van de voedsel- en
landbouworganisatie (FAO) dat
dat alleen lukt ten koste van on
waarschijnlijke hoeveelheden
kunstmest, terwijl aan het ontzou-
ten van de grond veel te weinig
aandacht wordt besteed, zodat
deze over een aantal Jaren veel
minder goed bruikbaar zal zijn.
Dinh Quang Nghl verhaalt van het
veizet tegen de Fransen en van de
Amerikanen, die de dijken ln het
waterrijke gebied kapot gooiden.
En wie durft zo'n verhaal te onder
breken Inmiddels is het hele
bevloeilngsstelsel weer op orde, zo
dat niet lang bij iedere regenbui
het hele dorp onderloopt, zoals
vroeger.
In de kanalen tussen de rijstvelden
wordt vis uitgezet als we in de
buurt met een pont de Rode Rivier
oversteken zien we fietsen met aan
weerszijden manden waarin vissen
zwemmen; met af en toe even
schudden blijven ze ln leven en
verder kweekt de coöperatie groen
ten en fruit. Maar rijst blijft het
hoofdgewas en dat is in Vietnam op
het ogenblik hard nodig omdat er
Vandaag besluit onze buiten
landredacteur NICO KUSSEN
DRAGER zijn serie artikelen
over Vietnam, waar hij twee we
ken rondreisde. Voorgaande
verhalen stonden in de krant:
zaterdag 2 juli: Een volk dat
fietst, bouwt aan zijn toekomst,
dinsdag 5 juli: Vietnam zet
de deur open,
donderdag 7 juli: Kerken
buiten spel,
zaterdag 9 juli: Ho Tsjl
Minh-stad is nog steeds Saigon,
dinsdag 12 juli: Nederland
helpt Vietnam, en
donderdag 14 juli: Vietnam
haalt de buikriem aan.
na de kou en de droogte van de
afgelopen Jaren een groot tekort is.
De rijst wordt verkocht aan de re
gering, gaat naar zieken en bejaar
den in het eigen dorp en naar de
andere dorpsbewoners (32 kilo per
maand voor hen die het hardste
werken, 28 kilo voor hen die het
kalm aan deden. Ook ln het socia
listische Vietnam bestaat er loon
naar werken; niet alleen ln de land
bouw maar ook in de fabrieken.
Behalve Vu Thang zijn er nog drie
honderd andere coöperaties in de
provincie Tha Binh. Schoorvoe
tend wordt toegegeven dat de pro-
duktie daar wel veel lager ligt. Om
dat Vu Thang het zo goed doet
vertrekken leden van de coöpera
ties verder naar het noorden naar
nieuwe economische zones in de
arme berggebieden en naar het
zuiden om daar de landbouw op
poten te zetten. En ook dat gaat
als we de verhalen geloven hele
maal vrijwillig en staan de mensen
te trappen om te verhuizen. Het
beleid van de regering is op het
ogenblik niet alleen het terugdraai
en van de bevolking van Saigon
maar ook spreiding vanuit de over
bevolkte Rode Rivier delta ln het
noorden, waar de hoofdstad Hanoi
in het midden ligt. Het lijkt wel of
heel Vietnam verhulst. De komen
de tien jaar zullen tien miljoen
mensen verplaatst worden naar
nog te ontginnen gebieden.
Er komen erg goede berichten uit
de nieuwe economische zones,
meldt Nguyen Cong Phu, voorzitter
van het volkscomité van Thai Binh
(commissaris van de koningin bij
ons). „Veel Vietnamezen hebben
hun leven gegeven voor de bevrij
ding van ons land, nu zetten de
Vietnamezen zich in voor de ont
wikkeling. Ze hebben alle vertrou
wen in de partij en ln het beleid van
de regering. Onze mensen denken
aan de toekomst en daarom gaan
ze vrijwillig naar de nieuwe land
bouwgebieden. In de oorlog zoch
ten we de vijand op, nu de streken
die tot ontwikkeling moeten wor
den gebracht".
Het klinkt allemaal wonderschoon
en het zal wel de „nieuwe mens"
zijn waarvan Nguyen Cong Phu
hoog opgeeft. Met op de achter
grond het keiharde geluld van een
Russische film die in het hotel
wordt gedraaid legt hij uit dat in
onze samenleving alle opbrengsten
naar een kleine groep aandeelhou
ders gaat, terwijl de arbeiders wor
den uitgebuit. „BIJ ons behoort al
les aan de gemeenschap". De arbei
ders krijgen wel loon naar werken
(wie harder werkt krijgt meer).
„Dat komt omdat de weg naar het
socialisme nog niet voltooid is".
Verder pratend -- terwijl opnieuw
de electricltelt uitvalt - blijkt dat
de commissaris een ideaal beeld
heeft van het socialisme en een
achterhaald beeld van het socialis
me. wat het gesprek nogal moei
zaam maakt.
Later komen we er bij mevrouw
Binh minister van buitenlandse
zaken in de voorlopige revolutio
naire-regering van Zuld-Vletnam
en nu minister van onderwijs op
terug. „Ons doel is de mensen ge
lukkig te maken en te verheffen uit
armoede en achterstand". Ook me
vrouw Binh praat over een „nieuwe
mens" die broederlijk en zusterlijk
verenigd moet werken aan de
„nieuwe economie" waarin voedsel,
kleding, onderdak, onderwijs, ge
zondheidszorg vanzelfsprekend
r dat t Ite
Ook zij gaat naar een nieuwe economische zone.
moeten zijn. De weg naar dat beet
le welvaart zit vol met valkuilen:
het gebrek aan vrijheid, dat in pure
dictatuur kan ontaarden, de kader
vorming die de ongelijkheid ln de
hand werkt, en samen met de ver
lammende bureaucratie tot onver
schilligheid kan lelden, de sterke
nadruk op wetenschap en techniek
waardoor de „gewone" boeren en
arbeiders in hun hemd blijven
staan. Volgens mevrouw Binh kun
nen de armoede niet bestreden en
de oorlogswonden niet geheeld
worden zonder .socialisme". Dat
mag waar zijn, het gebruik van het
woord alleen geeft niet de zeker
heid dat Vietnam inderdaad tot
ontwikkeling zal komen.
